Ұлтым деп асқақтаған ұланым



1 Ұлтым деп асқақтаған ұланым.
2 Қазақ тілі . мемлекеттік тілі
3 Ислам діні
Асылы, ата-баба салтынан жаңылыспаған, тәлімді де тәрбиелі ұл-қыз өсіріп отырған, “асылың қайсы?” десе, “мынау” деп көрсетуге тұрарлық ел ағасы болар. Ағамыз жанын жегідей жеп, маза бермей, көптен көңілінде жүрген ойларын лақ еткізе бір төгіп, көпшіліктің назарына ұсынған екен... Қоғам не дейді екен? деп жауап күтіп жүрген жағдай да бар шығар. Әсіресе, “әйел” заты... Менің бір байқа¬ғаным – бұқаралық ақпарат құралда¬рында көтеріліп жатқан қандай мәселе болмасын, көпшілік соған өз ойын ай¬тып, ат салыспайды. Әлде шынымен жа¬ны ашып, ауырмай ма екен? Әлде біздің қоғамда “намыс” сөзінің құнсызданып кетуінен бе екен?
Ал Қ.Тәукенов көтеріп отырған мә¬селе сөз жоқ, қоғамымыздың дертіне ай¬нал¬ған, болашағымызға балта шабатын, жас¬тарымыз бен жасамыстарымыздың қата¬рын меңдеп алған ұятсыз да ұлғайған дерт.
Не десек те ащы да болса шындықтың шырмауы бір ағытылыпты... Қасым ағамыз сияқты ұлтына, еліне, жеріне деген жанашыр ағаларымыздың сирек те болса, бар екеніне шүкіршілік етіп, тәубе дестік... Тепсе – темір үзетін, намысшыл да ер мінезді азаматтарымыз көп болса, мүмкін автор жазғандағыдай “қыздарымыз” қазіргі қоғамда аз болатын ба еді?!.
Не де болса, көш жүріп кетті, өрке¬ниет¬тің көк шыбығы біздің елімізді де шарпып өтіп, ұлтымыздың ұлт болып қа¬луы қазіргі жаһандану заманында тек өзімізге байланысты болмақ. Ата-баба жолымен жетілген, тәрбиелі, былайша айтқанда “дұрыс жүріп, дұрыс тұратын” қыздарымыздың азайып бара жатқаны жасырын емес. Тез арада дабыл қақпасақ, жастарымыздың қазіргі тірлігінің кейінгі ұрпақ үшін қасіреті мол болмақ. “Сиқы” кеткен сұлудан салиқалы ұрпақ өсіп - өнері неғайбыл.
Қазақтың қыздары үйде алған тәр¬биесін түзде көрсете білген. Көпшіліктің алдында көзін көтермейтін, иіліп сәлем беріп, дауысын шығара сөйлемейтін, шаңырағының беделін аспандата білетін, қадірлі де қасиетті, ерке де назды, сыпайы да сүйкімді болушы еді...
Сонда “қыздарымыздан” қасиет кеткенше көріп-білмеген кім кінәлі? Енді “оларды” емдеп, көздерін тырнап ашып, “сен қазақсың, ал қазақ деген мынадай халық!” деп жөн сілтесек тыңдайтын біреу табыла ма?
Автор айтқан шындықтың ішінде “ұлтым менің”, “менің ұрпағым” немесе “өнеге, білгенім – ұрпақ үшін, қазағым деген менің ұлтым үшін” деген қыран неге жоқ?! “Қазағымның асыл мұрасы – қазақ қыздары еді” деп ұлтын ұлықтаған қасиетті ұлдар неге жоқ?! “Сенің қадір-қасиетің мен үшін менің қадір-қасиетім” деген асыл азаматтар неге жоқ?! Бар болса да, мүлдем аз, неге “Қызды” жөндеп алу¬ға болатын болса, соларды дұрыс жолға салатын ер-азаматтарымыз қане, қайсы?! Қысқасы, азаматтарымыз ұсақталып, қыздарымыз қым-қиғаш түрге енгендей ме, қалай? Менің ойымша, бізде адами құнды¬лықтардың барлығы аяқасты етілуде. Қазіргі қоғамымызда етек ала түскен дерттің бірден-бірі – ұлттық санамыздың солғын тартып, ата-бабамыздан қалған асыл мұра – салт-дәстүр үрдісінен жаңылып бара жатқанымызға әр адам өзі кінәлі секілді. Қыздарымыз да, ұлдарымыз да осы өзі өмір сүріп отырған ортада “мен идеалмын, мен қажетпін, кейінгі жас менен үлгі алады” деп сезінбейді. Ойлары жеңіл, жүрісі жеңіл, күлкісі жеңіл, сыйлас¬тық, намыс, борыш сияқты парасатты ұғымдардан ада. Бұл жерде тағы да айтамын, ұл, қыз деп бөлудің қажеті жоқ. Жалпыға ортақ, күнделікті көріп жүрсек те көзіміз әлі шықпаған, естісек те есті¬меген адамның күйін кешкен заман. Адам¬ның Адам болып қалуына, ең алды¬мен, рухани құндылықтардан – әдебиет пен мәдениеттен сусындауы, тұрақты түрде өзін-өзі дамытып, өсіп-өркендеп отыруы керек деп ойлаймын. Көркем әдебиет оқып, “маңайымдағының бәрі си¬қырға толы ғажайып дүние” деп қара¬мау, әрине, қорқынышты нәрсе! Міне, соның артында үлкенді – үлкен, кішіні – кіші деп білмейтін, мәдениеттен жұр¬дай, табиғи байсалдылық, әдемі сезім деген¬деріңіз ол үшін жат жастар жетіле бермек.

Пән: Журналистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
Ұлтым деп асқақтаған ұланым.
Асылы, ата-баба салтынан жаңылыспаған, тәлімді де тәрбиелі ұл-қыз
өсіріп отырған, “асылың қайсы?” десе, “мынау” деп көрсетуге тұрарлық ел
ағасы болар. Ағамыз жанын жегідей жеп, маза бермей, көптен көңілінде
жүрген ойларын лақ еткізе бір төгіп, көпшіліктің назарына ұсынған екен...
Қоғам не дейді екен? деп жауап күтіп жүрген жағдай да бар шығар. Әсіресе,
“әйел” заты... Менің бір байқағаным – бұқаралық ақпарат құралдарында
көтеріліп жатқан қандай мәселе болмасын, көпшілік соған өз ойын айтып, ат
салыспайды. Әлде шынымен жаны ашып, ауырмай ма екен? Әлде біздің қоғамда
“намыс” сөзінің құнсызданып кетуінен бе екен?
Ал Қ.Тәукенов көтеріп отырған мәселе сөз жоқ, қоғамымыздың дертіне
айналған, болашағымызға балта шабатын, жастарымыз бен жасамыстарымыздың
қатарын меңдеп алған ұятсыз да ұлғайған дерт.
Не десек те ащы да болса шындықтың шырмауы бір ағытылыпты... Қасым ағамыз
сияқты ұлтына, еліне, жеріне деген жанашыр ағаларымыздың сирек те болса,
бар екеніне шүкіршілік етіп, тәубе дестік... Тепсе – темір үзетін, намысшыл
да ер мінезді азаматтарымыз көп болса, мүмкін автор жазғандағыдай
“қыздарымыз” қазіргі қоғамда аз болатын ба еді?!.
Не де болса, көш жүріп кетті, өркениеттің көк шыбығы біздің елімізді де
шарпып өтіп, ұлтымыздың ұлт болып қалуы қазіргі жаһандану заманында тек
өзімізге байланысты болмақ. Ата-баба жолымен жетілген, тәрбиелі, былайша
айтқанда “дұрыс жүріп, дұрыс тұратын” қыздарымыздың азайып бара жатқаны
жасырын емес. Тез арада дабыл қақпасақ, жастарымыздың қазіргі тірлігінің
кейінгі ұрпақ үшін қасіреті мол болмақ. “Сиқы” кеткен сұлудан салиқалы
ұрпақ өсіп - өнері неғайбыл.
Қазақтың қыздары үйде алған тәрбиесін түзде көрсете білген. Көпшіліктің
алдында көзін көтермейтін, иіліп сәлем беріп, дауысын шығара сөйлемейтін,
шаңырағының беделін аспандата білетін, қадірлі де қасиетті, ерке де назды,
сыпайы да сүйкімді болушы еді...
Сонда “қыздарымыздан” қасиет кеткенше көріп-білмеген кім кінәлі? Енді
“оларды” емдеп, көздерін тырнап ашып, “сен қазақсың, ал қазақ деген мынадай
халық!” деп жөн сілтесек тыңдайтын біреу табыла ма?
Автор айтқан шындықтың ішінде “ұлтым менің”, “менің ұрпағым” немесе “өнеге,
білгенім – ұрпақ үшін, қазағым деген менің ұлтым үшін” деген қыран неге
жоқ?! “Қазағымның асыл мұрасы – қазақ қыздары еді” деп ұлтын ұлықтаған
қасиетті ұлдар неге жоқ?! “Сенің қадір-қасиетің мен үшін менің қадір-
қасиетім” деген асыл азаматтар неге жоқ?! Бар болса да, мүлдем аз, неге
“Қызды” жөндеп алуға болатын болса, соларды дұрыс жолға салатын ер-
азаматтарымыз қане, қайсы?! Қысқасы, азаматтарымыз ұсақталып, қыздарымыз
қым-қиғаш түрге енгендей ме, қалай? Менің ойымша, бізде адами
құндылықтардың барлығы аяқасты етілуде. Қазіргі қоғамымызда етек ала түскен
дерттің бірден-бірі – ұлттық санамыздың солғын тартып, ата-бабамыздан
қалған асыл мұра – салт-дәстүр үрдісінен жаңылып бара жатқанымызға әр адам
өзі кінәлі секілді. Қыздарымыз да, ұлдарымыз да осы өзі өмір сүріп отырған
ортада “мен идеалмын, мен қажетпін, кейінгі жас менен үлгі алады” деп
сезінбейді. Ойлары жеңіл, жүрісі жеңіл, күлкісі жеңіл, сыйластық, намыс,
борыш сияқты парасатты ұғымдардан ада. Бұл жерде тағы да айтамын, ұл, қыз
деп бөлудің қажеті жоқ. Жалпыға ортақ, күнделікті көріп жүрсек те көзіміз
әлі шықпаған, естісек те естімеген адамның күйін кешкен заман. Адамның Адам
болып қалуына, ең алдымен, рухани құндылықтардан – әдебиет пен мәдениеттен
сусындауы, тұрақты түрде өзін-өзі дамытып, өсіп-өркендеп отыруы керек деп
ойлаймын. Көркем әдебиет оқып, “маңайымдағының бәрі сиқырға толы ғажайып
дүние” деп қарамау, әрине, қорқынышты нәрсе! Міне, соның артында үлкенді –
үлкен, кішіні – кіші деп білмейтін, мәдениеттен жұрдай, табиғи байсалдылық,
әдемі сезім дегендеріңіз ол үшін жат жастар жетіле бермек.
Еліміз енді-енді етек-жеңін жинап, қадым алға жылжып, дамыған елу
елдің қатарына қосыламыз деп талпыныс жасап жатқан кезде “Мынау – қыз бала,
ол – ана. Біз олардың өмірі үшін жауаптымыз. Аялап, қадірлейік” деген
азаматтарымыздың әлі де болса бар екеніне сенгіміз келеді. Ал қыздарымыздың
“қарындас” деген жып-жылы, тек қазақтың өзіне ғана тән әдемі сөзіне
тұрарлықтай аяулы да нәзік, сезімтал да көргенді, Қазақ елінің қадірлісі
болып өсуіне қоғамдағы барлық адамдардың ықпалы зор болуы керек дегім
келеді.
Димаш аға ұтымды сӨз табуға тапқыр еді Жалпы, көзкөрген адамдардың
ішінде ұтымды сөз сөйлеуден тосылмайтындардың бірі Димекең еді. Біз ол
кісіден көп нәрсені үйрендік. Бірде Брежнев басқосқан үлкен жиын болды.
Қазақстандық біраз лауазымды адамдар ол кісінің тарапына марапат сөздерін
айтып жатты. Бір мезетте сөз Димекеңе берілді. Ол кісі Президиумнан тым
алыс отырып қалыпты. Мінбеге жеткенше халық тосып қалды. Ол мінбеге келді
де Брежневке марапат деп халықтан шапалақ сұрады да сөзін әрі қарай
жалғастырмады. Димекең кейін қайтып бара жатқанда, Брежнев оны шақырып
алып, бірдеңе сұрады, түрі жақтырмаған адамның келбеті. Содан оған Димаш
аға жауап беріп еді, ол кісі шаттанып тұрып күлді. Артынан білгеніміздей,
Брежнев Димекеңнен Сен неге сонау алыстан келіп, аз сөйледің? деп
сұрапты. Сонда Димекең мен сіз туралы бір ауыз сөз айту үшін, бәленбай мың
шақырымдық жерден келуге де бармын депті. Ал оның орнында басқа біреу
болса, Сіз осыған да риза болсаңызшы десе, не болар еді. Міне, осы
жағдайды өз арамызда біраз талқылап, басқосудан кейін күліп алған
кездеріміз де болған.
Тағамды талғап ішпегенмен, тойға таңдап барамын
Негізінде, өз басым тағамға аса талғампаз емеспін. Бірақ тойға таңдап
барамын. Және өзіндік жөн-жоралғымен барғанды жөн санаймын. Осыдан ба,
барған жерімде ұлтым күрд болғанымен, қазақтың бас табағы менің алдыма
тартылады. Бұл жағдайды үлкен мақтанышпен айта аламын. Тіпті лауазымды
адамдардың өзі де тойына барғанымда, сыйлы қонаққа тартылатын қойдың басын
менің қолыма ұстатады. Міне, осындай ықыластан соң, қазақтың еті мен
қымызын өзге тағамдардан жоғары қоямын. Ал бүгін Айқынның мейрамханасына
қойдың өкпе-бауырынан жасалған бәліш ұсынамын. Бұл тағамды дайындау үшін
алдымен сары майын салып, қамыр илеп аласыз. Осыдан кейін өкпе-бауырды ет
тартқыштан өткізіп, фарш дайындайсыз. Фарштың үстіне шала қуырылған пияз
салып, май араластырасыз. Одан кейін біртіндеп бәлішті майға қуырып, пісіре
бастайсыз. Міне, бұл тағам Айқынның оқырмандарының тәбетін ашады деп
ойлаймын.
Аспаздан кеңес.Дастарқаныңыздағы қаймақтың дәмі қышқылтым тарта
бастаса, онда оны одан әрі сақтаудың қажеті жоқ. Қаймақтың қышқылтым тартуы
оның дәрумендік дәрежесі азая бастағанын көрсетеді.
.Егер отқа қойған сүтіңіз тасып бара жатса, бетіне салқын су бүрке қойыңыз.
.Сары майдан тамақ істегіңіз келсе, алдымен табаға өсімдік майын жағып
алыңыз. Сонда май қараймайды. Бәлішті капустадан пісіргіңіз келсе,
капустаға аздап қант қосыңыз. Сонда оның қышқыл дәмі білінбей қалады.
.Есіңізде болсын, ашытқыны ұзақ сақтау үшін ұнға тығып қоюға болады
Қазақ тілі - мемлекеттік тілі

Қазақстанда тұратын басқа ұлт өкілдерінің өз тілдерін сақтауына,
дамытуына жасалып жатқан қамқорлық баршылық, бұл – жақсы. Менің
қанағаттанбаушылығым қазақ тіліне, мемлекеттік тілге байланысты. Жалпы,
біздегі тіл мәселесі дегенде, әңгіме тек қазақ тілі туралы болуы керек
қой.
Тілші ғалымдардың айтуына қарағанда, жыл сайын дүние жүзінде шамамен 25 тіл
жойылады екен. Әрине, қазақ тіліне ондай қауіп әзірге төніп тұрған жоқ.
Сондай-ақ бір миллион адам сөйлейтін тіл өлмейді дейтін тағы бір пікір бар.
Бірақ, солай екен деп қол қусырып немесе көпірме сөзді малданып отыра
беруге болмайды.
Мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейту тұрғысында айтсақ, бұл жерде
алдымен намыс жетпейді, жеті атасынан бері қазақ болып келе жатқандардың,
Қазақстанды мекен етушілердің қазақша білмеуі – сол намыссыздықтан. Ал
мемлекетке қызмет ететін, қызмет етуге тиіс қызметкерлер мен шенеуніктердің
сол мемлекеттің тілін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жамбыл - әлем түркілері поэзиясының алыбы
Оқушыларға отансүйгіштік интернационалдық тәрбие беру мәселелері
Шу дастаны
Жасөспірімдер спортын ұйымдастыруда отансүйгіштікке тәрбиелеудің рөлі
Атырау газетіндегі патриоттық тәрбие мәселесі
Оғыз қаған дастаны және оның нұсқалары. Шу дастаны және оның идеялық мазмұны, көркемдік сипаты
Көркемдік дәстүр жалғастығы
Қазақ билерінің шешендік сөздері
Өркениет мәдениеті
Соғысқа дейінгі өмірі
Пәндер