Педагогикалық тілдесу (коммуникация), адамшылықты ескеру (гуманизация) тілдесу стильдері, диалог және монолог, мазмұны мен құрылымы,тілдесу кезеңдері
Кіріспе
1. Педагогикалық тілдесу . коммуникация немесе қарым.қатынастың жалпы сипаттамасы
2. Стилистиканы оқытудың педагогикалық.психологиялық негіздері
1. Педагогикалық тілдесу . коммуникация немесе қарым.қатынастың жалпы сипаттамасы
2. Стилистиканы оқытудың педагогикалық.психологиялық негіздері
Қазіргі таңда тіл тек жүйе ретінде емес, сондай-ақ қарым-қатынас құралы ретінде де зерттеліп келеді. Коммуникативтік қызмет процесіндегі тілдің функционалдылығы, яғни тілдің қарым-қатынас құралы ретінде қолданылуы кеңінен лингвистердің назарына ілініп келеді. Тілдік қарым-қатынас ғылыми зерттеу нысаны ретінде пәнаралық сипатқа ие және философия, этика, логика, психология, әлеуметтану, лингвистика, психолингвистика, әлеуметтік лингвистика, прагматика, сөз мәдениеті т.б. ғылымдар тарапынан зерттеліп келеді. Қазіргі таңда ғылымардың зерттеу бағдары антропоцентристік бағытта болғандықтан, қазіргі тіл білімінде тілдік қарым-қатынасқа түсуші адамдардың психологиялық жай-күйі, мінез-құлқы, әлеуметтік мәртебесі, кеңістік пен уақытты сезіну секілді құбылстардың тілмен байланысы және керісінше, тілдің бұларға әсері секілді мәселелер қарастырылады. Ұстаз бен оқушыларының арасындағы қарым-қатынас ең жылы, ең ыстық, мәдениетті болып келеді. Соған қатысты ұстаз бен шәкірт тілдесімі мәдениетті, үлкен әдеп қағидалары сақталған, инабаттылық, имандылық, кішіпейілділік, адамгершілікті танытатын үлгі болып табылады. Ұстаз бен шәкірт қарым-қатынасы - ерекше құбылыс. Ұстаз шәкіртінің бойына білім, көкейіне түйсік енгізіп, бұларды өмірде дұрыс және орынды қолдана білуіне көмектесіп, бағыт-бағдар беріп отырады, яғни ұстаз шәкіртке қарағанда білімі, тәжірибесі мол, салауатты, маман кісі. Сондықтан да ұстаз бен шәкірт қарым-қатынасында мұғалімнің басымдық ролін атап кеткен жөн. Мұғалім мен оқушылар білімдеріндегі, тәжірибелеріндегі т.б. айырмашылықтар, ерекшеліктер ұстаз – шәкірт тілдесімінде де өз көрінісін табады. Мұғалім мен оқушыларының арасындағы жас ерекшеліктерінің, әлеуметтік жағдайларының айырмашылығы зор болғанымен, осы ерекшеліктер мұғалім тарапынан ескеріліп отырады. Сондықтан ұстаз бен шәкірт қарым-қатынасындағы тілдік қолданыстар, оған әлеуметтік т.б. факторлардың, мектеп атмосферасының әсерін, басқа әлеуметтік топтардың тілдік коммуникациясынан ерекшелігін анықтау анықтау – қазіргі тіл білімінің өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
Педагогикалық тілдесу (коммуникация), адамшылықты ескеру (гуманизация)
тілдесу стильдері, диалог және монолог, мазмұны мен құрылымы,тілдесу
кезеңдері
Жоспар:
Кіріспе
1. Педагогикалық тілдесу – коммуникация немесе қарым-қатынастың жалпы
сипаттамасы
2. Стилистиканы оқытудың педагогикалық-психологиялық негіздері
Кіріспе
Қазіргі таңда тіл тек жүйе ретінде емес, сондай-ақ қарым-қатынас құралы
ретінде де зерттеліп келеді. Коммуникативтік қызмет процесіндегі тілдің
функционалдылығы, яғни тілдің қарым-қатынас құралы ретінде қолданылуы
кеңінен лингвистердің назарына ілініп келеді. Тілдік қарым-қатынас ғылыми
зерттеу нысаны ретінде пәнаралық сипатқа ие және философия, этика, логика,
психология, әлеуметтану, лингвистика, психолингвистика, әлеуметтік
лингвистика, прагматика, сөз мәдениеті т.б. ғылымдар тарапынан зерттеліп
келеді. Қазіргі таңда ғылымардың зерттеу бағдары антропоцентристік бағытта
болғандықтан, қазіргі тіл білімінде тілдік қарым-қатынасқа түсуші
адамдардың психологиялық жай-күйі, мінез-құлқы, әлеуметтік мәртебесі,
кеңістік пен уақытты сезіну секілді құбылстардың тілмен байланысы және
керісінше, тілдің бұларға әсері секілді мәселелер қарастырылады. Ұстаз бен
оқушыларының арасындағы қарым-қатынас ең жылы, ең ыстық, мәдениетті болып
келеді. Соған қатысты ұстаз бен шәкірт тілдесімі мәдениетті, үлкен әдеп
қағидалары сақталған, инабаттылық, имандылық, кішіпейілділік,
адамгершілікті танытатын үлгі болып табылады. Ұстаз бен шәкірт қарым-
қатынасы - ерекше құбылыс. Ұстаз шәкіртінің бойына білім, көкейіне түйсік
енгізіп, бұларды өмірде дұрыс және орынды қолдана білуіне көмектесіп, бағыт-
бағдар беріп отырады, яғни ұстаз шәкіртке қарағанда білімі, тәжірибесі мол,
салауатты, маман кісі. Сондықтан да ұстаз бен шәкірт қарым-қатынасында
мұғалімнің басымдық ролін атап кеткен жөн. Мұғалім мен оқушылар
білімдеріндегі, тәжірибелеріндегі т.б. айырмашылықтар, ерекшеліктер ұстаз –
шәкірт тілдесімінде де өз көрінісін табады. Мұғалім мен оқушыларының
арасындағы жас ерекшеліктерінің, әлеуметтік жағдайларының айырмашылығы зор
болғанымен, осы ерекшеліктер мұғалім тарапынан ескеріліп отырады. Сондықтан
ұстаз бен шәкірт қарым-қатынасындағы тілдік қолданыстар, оған әлеуметтік
т.б. факторлардың, мектеп атмосферасының әсерін, басқа әлеуметтік топтардың
тілдік коммуникациясынан ерекшелігін анықтау анықтау – қазіргі тіл
білімінің өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
Педагогикалық тілдесу – коммуникация немесе қарым-қатынастың жалпы
сипаттамасы
Қарым-қатынас немесе коммуникация - өте кең және көлемді ұғым. Бұл
ұғынылған және ұғынылмаған вербальды байланыс, кез-келген жерде орын алатын
ақпарат алмасу. Қарым-қатынастың көптеген түрелері мен формалары бар.
Педагогикалық қарым-қатынас, адамдар қарым-қатынасының жеке түрі. Ол өзара
әрекеттестіктің барлық түрлеріне тән белгілермен қоса, тек оқыту процесіне
ғана тән ерекшеліктерді иеленеді.
Сондықтан, педагогикалық қарым-қатынасты анықтамас бұрын, жалпы қарым-
қатынас феноменіне тоқтала кетейік. Адам қарым-қатынаста іс-әрекеттің нақты
мақсаттарын жүзеге асырып және бұл кезде ол дұрыс тыңдалған, түсінікті
болуды қалайды. Ақпаратпен алмаса отырып, олардың қатынасына қоғамның жалпы
мәдениет ізін қалдырғанын сезбейді де. Бұл факторды дұрыс қабылдау, қарым-
қатынасқа негативті әсер етеді. Егер, адам екіншісіне бір нәрсені дәлелдей
алмаса, онда ол қызықпаушылығын, түсіне алмаушылығын айтып, өзіне емес
құрбысын кінәлауға бейім болады.
Қарым-қатынастың тәсілдері мен формаларына мән беріп, оның нақты
стратегиясы мен тактикасын өңдеу керек. Айқайлау, әдепсіздік уақытша
жетістікке жете алады және демократиялық өзара қарым-қатынасты құрудың
тәсілдік қызметін атқара алмайды. Тәрбиелік кешеннің бір бағыты және
қызықты қатынасы (жанұя-мектеп-тұрғылықты микроаудан-өндіріс-бұқаралық
ақпарат құралдары-мектептен тыс мекемелер) оқушының тұлғасына әсер етеді
де, практикалық педагогикалық, тәрбиелік іс-әрекетте қарым-қатынас
мәдениетініңжалпы сұрақтарын қоюды және шешуді негіздейді.
Қарым-қатынас мәселесінің тарихы
Сөз, сөйлеу, сөйлеушінің тыңдаушығы әсері, шешендік өнері мәселелерінің
жиырма ғасыр созылған ұзақ тарихы бар. Бұның көптеген сұрақтарын Цецерон
көтерген. Сөйлеушінің коммуникациялық міндеттері: не айту керек, қайда
айту керек, қалай айту керек екенін де Цецерон анықтаған болатын. Осы үш
міндетті жеке-жеке қарай отырып, ол сөйлеудің орындылығы сияқты сапасын
ерекше бөледі. Қазіргі уақытта, бұл – қарым-қатынастың негізгі ережесі –
сөйлеу формасы мазмұнының нақты аудитория ерекшеліктеріне тәуелділігі
ережесі болып табылады.
Қарым-қатынас сонымен қатар қазіргі уақыт мәселесі. Егер көне Рим мен
Грецияда ораторлық өнер риторика, эфристика және диалектикатүрінде
қарастырылса, бүгінігі күні сөздік қарым-қатынас философия, социология,
социолингвистика, психолингвистика, әлеуметтік психология, жалпы
психология, педагогика психология сияқты бірқатар ғылымдардың зерттеу пәні
болып отыр, олардың әрқайсысы осы кешенді мәселенің өздеріне қажетті
жақтарын қарастырады.
Қарым-қатынас бүкіл әлемде зерттеліп отыр, оны зерттейтін арнайы
орындар құрылған. Осыған қарамастан, қарым-қатынас ұғымын оның
механизмдерін талдауда ортақ келісім әлі қалыптастырылмаған. Зерттеушілер
осы құбылысқа әртүрлі тұрғыдан келіп, әр-түрлі моделдер қарастырып, оны
зерттеудің әр түрлі бағыттарын ұсынуда-коммуникативтік-ақпараттық,
интерактивті, іс-әрекеттік және т.б.
Қарым-қатынас мәселесіне деген бағыттар
Іс-әрекет бағыты тұрғысынан қарым-қатынас – бұл, бірігіп іс-әрекет
жасау қажеттілігінен туындайтын және басқа адамммен ақпарат алмасу, өзара
әрекеттестіктің ортақ жоспарын құрау, сол адамды қабылдау мен түсінуден,
адамдар арасында байланыс орнату мен оны дамытудың күрделі және көп
деңгейлі процесі. Бұл анықтама мынадай методологиялық негіздерге сүйенеді.
Біріншіден, қоғамдық, тауар-ақша және тұлғааралық қатынастардың
үздіксіздігі, мұнда өзара әрекеттестік құралы тіл мен ақша. Бұл, қарым-
қатынас өндірістік, қоғамдық қатынастар жүйесіне араласатынын және осы
жүйелер қатынасының сипатымен мазмұны қарым-қатынаста көрініс табатынын
білдіреді. Екіншіден, бұл негізде қарым-қатынас пен іс-әрекет пен принципі
жатыр. Ол бойынша қарым-қатынастыңкез-келген формасы адамдардың біріккен
әрекетінің ерекше түрі. Бұл тұжырымдама педагогикалық процестегі қарым-
қатынасты оның субьектілерінің біріккен оқу іс-әрекеті формасы ретінде
қарауға мүмкіндік береді.
Екінші тұжырымдама шеңберінде осы екі құбылыс байланысы бір мәнді
талқыланбауы мүмкін. Кей авторлар қарым-қатынасты іс-әрекет түрі деп
қарастырады. (Г.П.Щедровицкий, А.А.Леонтьев, Г.В.Гусев, т.б.) . Бірақ,
қарым-қатынас іс-әрекет емес, ол – қоғамдық-еңбектік қатынаста әртүрлі іс-
әрекетпен айналысушы адамдардың өзара әректтестігінің формасы. Бұл
Б.Ф.Ломов анықтамасымен сәйкес келеді. Ол бойынша қарым-қатынас – бұл, іс-
әрекетке партнер ретінде түсуші субьектілердің өзара әрекеті. Ал, осы екі
ұжырымдаманың айырмашылығы мынада. Б.Ф.Ломов қарым-қатынасты өзара
әрекеттестіктің өзі деп қарайды, ал екіншісінде қарым-қатынас – оның
формасы болады.
Адамның қоршаған ортамен және ... жалғасы
тілдесу стильдері, диалог және монолог, мазмұны мен құрылымы,тілдесу
кезеңдері
Жоспар:
Кіріспе
1. Педагогикалық тілдесу – коммуникация немесе қарым-қатынастың жалпы
сипаттамасы
2. Стилистиканы оқытудың педагогикалық-психологиялық негіздері
Кіріспе
Қазіргі таңда тіл тек жүйе ретінде емес, сондай-ақ қарым-қатынас құралы
ретінде де зерттеліп келеді. Коммуникативтік қызмет процесіндегі тілдің
функционалдылығы, яғни тілдің қарым-қатынас құралы ретінде қолданылуы
кеңінен лингвистердің назарына ілініп келеді. Тілдік қарым-қатынас ғылыми
зерттеу нысаны ретінде пәнаралық сипатқа ие және философия, этика, логика,
психология, әлеуметтану, лингвистика, психолингвистика, әлеуметтік
лингвистика, прагматика, сөз мәдениеті т.б. ғылымдар тарапынан зерттеліп
келеді. Қазіргі таңда ғылымардың зерттеу бағдары антропоцентристік бағытта
болғандықтан, қазіргі тіл білімінде тілдік қарым-қатынасқа түсуші
адамдардың психологиялық жай-күйі, мінез-құлқы, әлеуметтік мәртебесі,
кеңістік пен уақытты сезіну секілді құбылстардың тілмен байланысы және
керісінше, тілдің бұларға әсері секілді мәселелер қарастырылады. Ұстаз бен
оқушыларының арасындағы қарым-қатынас ең жылы, ең ыстық, мәдениетті болып
келеді. Соған қатысты ұстаз бен шәкірт тілдесімі мәдениетті, үлкен әдеп
қағидалары сақталған, инабаттылық, имандылық, кішіпейілділік,
адамгершілікті танытатын үлгі болып табылады. Ұстаз бен шәкірт қарым-
қатынасы - ерекше құбылыс. Ұстаз шәкіртінің бойына білім, көкейіне түйсік
енгізіп, бұларды өмірде дұрыс және орынды қолдана білуіне көмектесіп, бағыт-
бағдар беріп отырады, яғни ұстаз шәкіртке қарағанда білімі, тәжірибесі мол,
салауатты, маман кісі. Сондықтан да ұстаз бен шәкірт қарым-қатынасында
мұғалімнің басымдық ролін атап кеткен жөн. Мұғалім мен оқушылар
білімдеріндегі, тәжірибелеріндегі т.б. айырмашылықтар, ерекшеліктер ұстаз –
шәкірт тілдесімінде де өз көрінісін табады. Мұғалім мен оқушыларының
арасындағы жас ерекшеліктерінің, әлеуметтік жағдайларының айырмашылығы зор
болғанымен, осы ерекшеліктер мұғалім тарапынан ескеріліп отырады. Сондықтан
ұстаз бен шәкірт қарым-қатынасындағы тілдік қолданыстар, оған әлеуметтік
т.б. факторлардың, мектеп атмосферасының әсерін, басқа әлеуметтік топтардың
тілдік коммуникациясынан ерекшелігін анықтау анықтау – қазіргі тіл
білімінің өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
Педагогикалық тілдесу – коммуникация немесе қарым-қатынастың жалпы
сипаттамасы
Қарым-қатынас немесе коммуникация - өте кең және көлемді ұғым. Бұл
ұғынылған және ұғынылмаған вербальды байланыс, кез-келген жерде орын алатын
ақпарат алмасу. Қарым-қатынастың көптеген түрелері мен формалары бар.
Педагогикалық қарым-қатынас, адамдар қарым-қатынасының жеке түрі. Ол өзара
әрекеттестіктің барлық түрлеріне тән белгілермен қоса, тек оқыту процесіне
ғана тән ерекшеліктерді иеленеді.
Сондықтан, педагогикалық қарым-қатынасты анықтамас бұрын, жалпы қарым-
қатынас феноменіне тоқтала кетейік. Адам қарым-қатынаста іс-әрекеттің нақты
мақсаттарын жүзеге асырып және бұл кезде ол дұрыс тыңдалған, түсінікті
болуды қалайды. Ақпаратпен алмаса отырып, олардың қатынасына қоғамның жалпы
мәдениет ізін қалдырғанын сезбейді де. Бұл факторды дұрыс қабылдау, қарым-
қатынасқа негативті әсер етеді. Егер, адам екіншісіне бір нәрсені дәлелдей
алмаса, онда ол қызықпаушылығын, түсіне алмаушылығын айтып, өзіне емес
құрбысын кінәлауға бейім болады.
Қарым-қатынастың тәсілдері мен формаларына мән беріп, оның нақты
стратегиясы мен тактикасын өңдеу керек. Айқайлау, әдепсіздік уақытша
жетістікке жете алады және демократиялық өзара қарым-қатынасты құрудың
тәсілдік қызметін атқара алмайды. Тәрбиелік кешеннің бір бағыты және
қызықты қатынасы (жанұя-мектеп-тұрғылықты микроаудан-өндіріс-бұқаралық
ақпарат құралдары-мектептен тыс мекемелер) оқушының тұлғасына әсер етеді
де, практикалық педагогикалық, тәрбиелік іс-әрекетте қарым-қатынас
мәдениетініңжалпы сұрақтарын қоюды және шешуді негіздейді.
Қарым-қатынас мәселесінің тарихы
Сөз, сөйлеу, сөйлеушінің тыңдаушығы әсері, шешендік өнері мәселелерінің
жиырма ғасыр созылған ұзақ тарихы бар. Бұның көптеген сұрақтарын Цецерон
көтерген. Сөйлеушінің коммуникациялық міндеттері: не айту керек, қайда
айту керек, қалай айту керек екенін де Цецерон анықтаған болатын. Осы үш
міндетті жеке-жеке қарай отырып, ол сөйлеудің орындылығы сияқты сапасын
ерекше бөледі. Қазіргі уақытта, бұл – қарым-қатынастың негізгі ережесі –
сөйлеу формасы мазмұнының нақты аудитория ерекшеліктеріне тәуелділігі
ережесі болып табылады.
Қарым-қатынас сонымен қатар қазіргі уақыт мәселесі. Егер көне Рим мен
Грецияда ораторлық өнер риторика, эфристика және диалектикатүрінде
қарастырылса, бүгінігі күні сөздік қарым-қатынас философия, социология,
социолингвистика, психолингвистика, әлеуметтік психология, жалпы
психология, педагогика психология сияқты бірқатар ғылымдардың зерттеу пәні
болып отыр, олардың әрқайсысы осы кешенді мәселенің өздеріне қажетті
жақтарын қарастырады.
Қарым-қатынас бүкіл әлемде зерттеліп отыр, оны зерттейтін арнайы
орындар құрылған. Осыған қарамастан, қарым-қатынас ұғымын оның
механизмдерін талдауда ортақ келісім әлі қалыптастырылмаған. Зерттеушілер
осы құбылысқа әртүрлі тұрғыдан келіп, әр-түрлі моделдер қарастырып, оны
зерттеудің әр түрлі бағыттарын ұсынуда-коммуникативтік-ақпараттық,
интерактивті, іс-әрекеттік және т.б.
Қарым-қатынас мәселесіне деген бағыттар
Іс-әрекет бағыты тұрғысынан қарым-қатынас – бұл, бірігіп іс-әрекет
жасау қажеттілігінен туындайтын және басқа адамммен ақпарат алмасу, өзара
әрекеттестіктің ортақ жоспарын құрау, сол адамды қабылдау мен түсінуден,
адамдар арасында байланыс орнату мен оны дамытудың күрделі және көп
деңгейлі процесі. Бұл анықтама мынадай методологиялық негіздерге сүйенеді.
Біріншіден, қоғамдық, тауар-ақша және тұлғааралық қатынастардың
үздіксіздігі, мұнда өзара әрекеттестік құралы тіл мен ақша. Бұл, қарым-
қатынас өндірістік, қоғамдық қатынастар жүйесіне араласатынын және осы
жүйелер қатынасының сипатымен мазмұны қарым-қатынаста көрініс табатынын
білдіреді. Екіншіден, бұл негізде қарым-қатынас пен іс-әрекет пен принципі
жатыр. Ол бойынша қарым-қатынастыңкез-келген формасы адамдардың біріккен
әрекетінің ерекше түрі. Бұл тұжырымдама педагогикалық процестегі қарым-
қатынасты оның субьектілерінің біріккен оқу іс-әрекеті формасы ретінде
қарауға мүмкіндік береді.
Екінші тұжырымдама шеңберінде осы екі құбылыс байланысы бір мәнді
талқыланбауы мүмкін. Кей авторлар қарым-қатынасты іс-әрекет түрі деп
қарастырады. (Г.П.Щедровицкий, А.А.Леонтьев, Г.В.Гусев, т.б.) . Бірақ,
қарым-қатынас іс-әрекет емес, ол – қоғамдық-еңбектік қатынаста әртүрлі іс-
әрекетпен айналысушы адамдардың өзара әректтестігінің формасы. Бұл
Б.Ф.Ломов анықтамасымен сәйкес келеді. Ол бойынша қарым-қатынас – бұл, іс-
әрекетке партнер ретінде түсуші субьектілердің өзара әрекеті. Ал, осы екі
ұжырымдаманың айырмашылығы мынада. Б.Ф.Ломов қарым-қатынасты өзара
әрекеттестіктің өзі деп қарайды, ал екіншісінде қарым-қатынас – оның
формасы болады.
Адамның қоршаған ортамен және ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz