Саяси элита және саяси көшбасшылық жайлы

І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Саяси элита және саяси көшбасшылық
2. Элита
3. Элита теориясы
4. Элитология
Қорытынды
Пайдаланған әдебиет

Саяси элита - қоғамның ішіндегі аз топ, іштей жіктелген, біртекті емес, бірақ сапыстырмалы интеграцияланған қоғамдық институттарда басшылық позицияларға ие және тікелей қоғамдағы билік шешімдеріне ықпал ететін тұлғалар тобы.
Саяси биліктің көп қырлы, құпиясы мол, сынаптай сырғыған күрделі құбылыс екенін білеміз. Оның ішкі қатпарларына үңіле түсуде саяси элита мен саяси көшбасылық (лидерлік) ұғымдарының; маңызы зор.
"Элита" деген сөз француз тілінен аударғанда, "таңдаулы", "тәуір", "қаймақ" деген ұғымды білдіреді. Кез келген қоғамда билік тұтқасын уысында ұстап, сан-салалы маңызды мәселелерді шешуде ықпалы мол, айтқаны өтімді адамдар тобы болады. Оны - элита деп айтады. Қазақ, ел тізгінін ұстап, сдаін сөйлегендерді "жақсы мен жайсаң" деп те атайды.
Саясаттың субъектілерінің мүмкіндігі, шама-шарқы әр басқа екені белгілі, Жекелеген адамдар мен түрлі әлеуметтік топтардың барлығы бірдей ұдайы саяси іс-әрекеттерге тікелей қатыса бермейді. Ондай іспен адамдардың саяси элита деп аталатын арнаулы тобы шұғыланады. Саяси шешімдерді кабылдауга тікелей осер жасайтын, саяси билік жүргізуге қатысатын немесе оған ықпалы бар айрықша топты - САЯСИ ЭЛИТА деп атайды.
Саяси элитаның өмір сүруі мына факторларға байланысты:
1) адамдардың психологиялық және әлеуметтік тұрғыдан әртүрлігі, олардың саяси процесс қатысулары қабілеттерінің, мүмкіндіктерінің және ұмтылыстарының тең емесгігі;
2) еңбек бөлу заңы - басқару ісіне арнайы кәсіби дайындық.
Саясаттың сан алуан субьектілерінің оған ықпалы, әрине әр түрлі. Жеке азаматтар және әлеуметтік топтар күнделікті саяси өмірге тікелей қатынаса бермейді. Күнделікті саясатпен адамдардың ерекше қабаты айналысады, оларды ерекше басшы топ атайды. Саяси элита аталымын қалай түсінуге болады? “ Элита” француз тілінен аударғанда “таңдаулы”, “сұрыпталған “, ”ең жақсы” деген мағынаны береді. 18ғ бастап ол сөзбен жоғары сапалы тауарларды атады . 20ғ бастап саясаттану мен әлеуметтануда білімі, байлығы, беделі, билігі жоғары адамдардың азғантай әлеуметтік тобын білдіреді . Бұл аталымның этимологиялық маңызының екі аспектісі бар. Оның біріншісі элита өзіне белгілі бір сапалық қасиеттерді, айқын белгіленген интенсивті белгілерді жинақтайды. Екінші аспектісі, осы белгілерді кң жоғарғы өлшеммен бағалайды . Өзінің алғашқы этимологиялық маңызы бойынша элита түсінігінде ешқандай ізгіліктілікке, демократиялыққа қарсылық жоқ. Әдетте, жоғары сапалы жылқы тұқымы, дәннің тұқымы, спорт саласындағы элита т.б түсініктер пайдаланылады. Демек, адамзат қоғамында да адамдар арасында табиғи және әлеуметтік айырмашылықтар орын алып, бұл жағдайлар олардың басқару саласындағы мүмкіндіктерінің әр түрлілігінен, саяси және қоғамдық процестерге әр түрлі ықпалынан көрінеді. Осының өзі саяси элитаны айқын бейнелеген саяси- басқарушылық сапаны иеленуші ретінде сипттауға негіз болады.

1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ЫСБН 9965-32-491-3
2. Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы:
Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет.
3.Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Әлеуметтану және саясаттану бойынша
/Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар:
«ЭКО» ҒӨФ. 2006. - 569 б.