Мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу үрдісінде дидактикалық ойын материалдарын пайдалану

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы: Мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу үрдісінде дидактикалық ойын материалдарын пайдалану.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Зерттеудің көкейтестілігі. Ғасырлар тоғысында өзінің жаңа даму жолы мен болмысын айқындап алған Қазақстан Республикасы ХХІ ғасырда болашақ буын ұрпаққа білім беру мен тәрбиелеудің жаңа парадигмаларын қалыптастыруды алдыңғы кезектегі міндет етіп қойып отыр. Бұл міндеттер жаңа әдіснамалық жүйені жасауда дәстүрлі оқыту үдерісіне жаңашылдық сипатта қайта қарап, оқытудың жаңа технологияларының табиғатын түсіне отырып, оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін қалыптастыру қажеттігін негіздейді. Айтылған мәселенің басты ерекшелігі тәрбиелеп нәтижесін алдын-ала болжап, балалардың білім алуы барысында іздену-зерттеу және өз бетімен білім алу жүйесін, алған білімін өмірдің жаңа жағдайларында пайдалана білу арқылы танылады. Әсіресе, балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу мәселесі қазіргі уақытта өзекті мәселе күйінде қалып отыр.

“Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында” әлемдік білім кеңістігіне ықпалдастырылған және жеке тұлға мен қоғамның қажеттіліктерін қанағаттандыратын білім берудің ұлттық моделін қалыптастыруға бағытталған міндеттер белгіленген. Әсіресе, Қазақтанның халықаралық білім кеңістігіне енуге бағытталған шарттары ретінде 12 жылдық білім беруге көшуді басты фактор деп қарастырады. Аталған міндеттердің толық жүзеге асуы балалардың ақыл-ойын қалыптастыруға тікелей байланысты десек қателеспейміз

Осыған орай мектеп жасына дейінгі балаларға берілетін білім мазмұнын жаңарту, оқытуды белсендірудің жаңа әдістемелік жүйесін жасау, ең алдымен, әрбір баланың жан-жақты жетілуіне, ойлау белсенділігі мен ізденімпаздығының қалыптасуына, нәтижесінде шығармашыл жеке тұлғасының оқу-танымдық әрекетінің қалыптасуына қызмет етуі тиіс.

Тарихи тұлғалар, ғұлама ғалымдар Әл-Фараби, Ж. Баласағұн білім, тәрбие мәселелері жайлы ілімдері мол рухани мұра. Әл-Фараби алған білімнің философиялық негізін салып, ол білімді-философиялық категория және бүкіл танымның даму үдерісінде қалыптасқан адамзат мәдениетінің рухани қазынасының жиынтығы деп қарастырады.

Оқу-танымдық және ойын іс-әрекеттінің психологиялық негізін Л. С. Выготский, П. Я. Гальперин, В. В. Давыдов, Е. И. Машбица, С. Л. Рубинштейн, Н. Ф. Тализина, М. Мұқанов, Қ. Жарықбаев, Ә. Алдамұратов, Г. М. Қасымова және т. б. зерттеулерінде түрлі аспектілері, психологиялық тетігі қарастырылған.

М. А. Данилов, Б. П. Есипов, П. И. Пидкасистый, М. Н. Скаткин, В. А. Сластенин, И. Ф. Исаев, Е. Н. Шиянов, Т. И. Шамова, Г. И. Щукина, А. К. Маркова және т. б. еңбектерінде балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу педагогикалық мүмкіндіктері мен технологиясы анықталған.

Ойын дамуының тарихи аспектісі адамзат әрекетінің ерекше формасы ретінде Е. А. Аркин, Е. А. Покровский, Р. И. Жуковская, Р. И. Меджерицкая, В. Г. Яковлева, Т. И. Шамова және т. б еңбектерінде көрсетілген.

Оқу-танымдық әрекетті қалыптастырудың негізгі бағыты - жеке тұлғаны қоғамның ең маңызды құндылығы ретінде танып, оның рухани дүниесінің баюына, танымдық белсенділігінің қалыптасуы арқылы интеллектуалдық мүмкіндігінің жоғары деңгейге жетуіне жағдай жасау.

Елімізде мектеп жасына дейінгі балалардың ойын әрекеті туралы оның ішінде дидактикалық ойындарды оқу-тәрбие үдерісінде қолданудың жолдарын Ф. Н. Блехер, Джафарлы, Г. И. Камаева, Г. А. Ляпина, Э. М. Муртазина, М. Мұхамедин, А. К. Никифорова, Н. Н. Страздас, М. Т. Тұрыскелдина, Р. Т. Талипова,, Т. Иманбеков зерттеуінде бастауыш сынып оқушыларының дамытушы ойындар арқылы оқу-танымдық әрекетін қалыптастыру мәселесі ішінара қарастырылған. Т. Ж. Бекботчаева, А. К. Айтпаева, Қ. Сағындықов, Г. М. Қасымованың зерттеулерінде қазақтың ұлттық ойындарын дидактикалық мақсаттарына жіктеген. Дей тұрғанмен, қазіргі мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу үрдісінде дидактикалық ойын материалдарын пайдалану қажеттігі мен бұл мәселенің теориялық тұрғыда және ғылыми-әдістемелік жағынан қажетті зерттелмеуі, сонымен қатар бүгінгі мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу бұл мәселені шешуге бағытталған зерттеу жұмыстарының жоқтығы қарама-қайшылықтарды туындатып отыр. Осы қарама-қайшылықтардың дұрыс шешімін іздестіру біздің зерттеу мәселемізді айқындауға және тақырыпты “ Мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу үрдісінде дидактикалық ойын материалдарын пайдалану ” деп таңдауымызға негіз болды.

Зерттеудің мақсаты: Мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу үрдісінде дидактикалық ойын материалдарын теориялық тұрғыда негіздеу және практика жүзінде іске асырудың әдістемесін жасау.

Зерттеу нысаны:Мектепке дейінгі мекемедегі педагогикалық үдеріс.

Зерттеу пәні: Мектеп жасына дейінгі балалардың дидактикалық ойындар арқылы тәрбиелеу үдерісі.

Зерттеудің ғылыми болжамы: егер мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ойын тәрбиелеу дидактикалық ойындардың нақты мүмкіндіктері анықталып, оның үлгісі мен әдістемесі жасалса, онда бүгінгі қоғам талабына сай бейімделген, ойлау белсенділігі ұшқыр, жан-жақты, өзін-өзі үнемі дамытуға бағыттайтын, ізденімпаздық іс-әрекетте белсенді жеке тұлғаны қалыптастыруға болады Зерттеудің міндеттері:

-

Мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ойын тәрбиелеудің теориялық негізін айқындау;

- оқу үдерісінде дидактикалық ойынды қолдану арқылы оқушылардың оқу-танымдық әрекетін қалыптастырудың шарттарын белгілеу;

- дидактикалық ойынды қолдану негізінде оқу-танымдық әрекетін қалыптастыру әдістемесін жасау және оның тиімділігін тәжірибелі-эксперимент жүзінде тексеру.

Зерттеудің жетекші идеясы: бастауыш сынып оқушыларының дидактикалық ойын арқылы оқу-танымдық әрекетін қалыптастыру, олардың танымдық қызығушылығын, танымдық белсенділігін, өзін-өзі дамыту және бағалау мүмкіндігіне ие болуға негіз болады.

Зерттеудің әдіснамалық негіздерін таным теориясы, жеке тұлғаны іс-әрекет арқылы дамыту теориясы, дамыта оқыту теориясы, ақыл-ойды сатылап қалыптастыру теориясы және біртұтас педагогикалық үдеріс теориясы құрайды.

Тұлға дамуының жалпы әдіснамалық ұстанымдары, таным және тұтас педагогикалық үдеріс теориясы, оқыту мен тәрбиедегі тұлғалық-бағдарлы тәсіл тұжырымдамасы, танымдық қызығушылықты психологиялық-педагогикалық тұрғыдан зерттеулер (Д. Б. Эльконин, В. Д. Давыдов, Г. И. Щукина, Н. Г. Морозова және т. б. ), дидактикалық ойын туралы (С. Т. Шацкий, П. П. Блонский, Д. Б. Эльконин) теориялары басшылыққа алынды.

Зерттеудің көздері: Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы (2007), Қазақстан Республикасындағы білім беру мекемелерінің 2006 - 2011 жылдарға арналған тәрбие жұмысының кешенді бағдарламасы (2005), Қазақстан Республикасында Білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, озат мұғалімдердің тәжірибелері.

З ерттеу әдістері : философиялық, әлеуметтік, психологиялық, педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерді зерттеу мәселесі тұрғысынан талдау, жинақтау, қорыту, бастауыш мектептің оқу бағдарламалары, әдістемелік құралдарын талдау және жүйелеу; білім беруді ақпараттандыруға байланысты құжаттармен танысу, ТМД елдерінің және республиканың жоғарғы оқу орындарында жинақталған алдыңғы қатарлы тәжірибелерін зерделеу; зерттеу бойынша мектептегі оқу-тәрбие үдерісін бақылау, сауалнама, әңгіме жүргізу, педагогикалық үлгілеу, әдістеменің тиімділігін тәжірибелі-эксперимент арқылы тексеру. Эмпирикалық жолмен алынған деректерді математикалық есептеу, статистикалық өңдеу әдісі.

Оқу-танымдық іс-әрекет - бұл оқушының өзінің арнайы ұйымдастырылған немесе адамзаттың жинақтаған мәдениет байлығын меңгеру мақсатындағы танымнан тыс іс-әрекеті. Оқушының танымдық іс - әрекет құрылымын: танымдық қызығушылықтан, танымдық белсенділік, танымдық ізденімпаздық және шығармашылық іс- әрекеттен тұрады. Баланың оқу-танымдық іс-әрекеті арқылы әрекеттеніп, яғни мәселені шешуі, олардың танымдық іс-әрекетінің дамуына көмегін тигізеді. Бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық іс-әрекеті - оқушының оқу үдерісі барысында адамзаттың жинаған тәжірибесі мен мәдениетін меңгеру мақсатында әлемдік ақпараттарды тануы және оны іс жүзінде жүзеге асыру әрекеті. Сонымен іс-әрекеттің құрылымына байланысты және бастауыш мектеп оқушысының дамуына әсер ету арқылы сыртқы жоспар ішкі жоспардың негізінде орындалады.

1. 2 Бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық әрекетінің ерекшеліктері

Оқу-танымдық іс-әрекеттің әдіснамалық негізін зерттеуде бізге оқу-танымдық іс-әрекеттің түрлерін анықтау маңызды мәселе екендігі белгілі. Біздің қарастырып отырған жас кезеңіміз 6-11 жас. Бұл жас кезеңі тұлғаның интеллектуалдық даму кезеңіне сай келеді және ол оқу-танымдық іс-әрекет барысында қалыптасады. Бұдан осы іс-әрекетті меңгеруде кеткен олқылықтардан оқушының интеллектуалдық деңгейі төмендейді деп тұжырымдаймыз. Өйткені, тұлғаның интеллектуалдық сапалары оқу-танымдық іс-әрекетті меңгеру деңгейімен тікелей байланысты.

Интеллектуалдық дамудың сипаты адамның іс-әрекетінің жалпы түрлеріне әсер етеді. Оларды ерекшелеуде әртүрлі көзқарастардың барлығын айта кету қажет. М. С. Каган іс-әрекетті меңгеру тәсілі ретінде қарастырады және оның келесідей түрлерін ерекшелейді:

- танымдық;

- өзгермелі;

- бүтіндей-бағдарланған;

- қарым-қатынас [114] .

Педагогикалық зерттеулерде (Ю. К. Бабанский, Г. И. Щукина және т. б. ) алдымен іс-әрекеттің келесідей түрлері ерекшеленген: ойын, оқу және еңбек.

В. В. Белич зерттеу жұмысында іс-әрекеттің жетекші түрі ретінде дербес еңбек пен ойынды, оның негізінде туындайтын танымды белгілеген. Оның негізіне психологтар тәрізді пәнді емес, аталған іс-әрекет түрлерін қанағаттандыратын жетекші мотивті анықтайды:

- еңбек - биологиялық қажеттіліктерді қанағаттандыру;

- ойын - эмоционалдық қажеттіліктерді қанағаттандыру;

- таным - еңбек және ойынмен байланысты интеллектуалдық қажеттіліктерді қанағаттандыру [32, c. 10] . Кез келген жағдайда танымдық іс-әрекет адам іс-әрекетінің жеке түрі ретінде қарастырылады. Арнайы оқу жағдайында жүзеге асырылатын бастауыш сынып оқушысының танымдық іс-әрекеті оқу танымдық іс-әрекет ретінде көрінеді. Бірқатар белгілері бойынша (пәні, мақсаты, құрылымы және т. б. ) оқушының танымдық іс-әрекетіне сәйкес келеді.

Әрі қарай қандай түрінде (түрі, тәсілі, әдістері және т. б. ) бұл іс-әрекет практика жүзінде жүзеге асырылады деген сұрақ туындайды? Психологиялық-педагогикалық әдебиеттерді талдау бізге келесідей тұжырым жасауға мүмкіндік берді:

1) нақты мектеп практикасында оқу-танымдық іс-әрекеттің көріну мүмкіндігі әртүрлі;

2) бұл іс-әрекеттің көрінуі әдебиетте түр, форма, тәсіл, әдіс ретінде сипатталады;

3) оқушының оқу-танымдық іс-әрекетінің түрлерінің (тәсілдері, формасы, әдістері және т. б. ) жоғары түрде жіктелмеуі.

Г. Е. Алимухамбетованың зерттеуінде оқу-танымдық әрекетке оқушылардың дайындығын сапаға жеткізу жолы, тұлғаның динамикалық сипатын қамтамасыз етеді, тұтас сапа ретінде қарастырып, білім, білік, қатынас жиынтығы деп тұжырымдайды [15, с. 38] .

Оқу-танымдық іс-әрекеттің ерекшелігі - оқушының ол үшін жаңа білім, білік және дағдысын меңгеруге, объективті нақтылықты тануға бағыттылығы. Меңгерілген білімнің сипаты әртүрлі болуы мүмкін. Бұл, біздің пікірімізше, пәннің оқу-танымдық іс-әрекеттің әртүрлі түрінен айырмашылығын анықтайды. Бұл бақылау. оның үдеріске ешқандай араласпай-ақ танылатын сыртқы белгілері, таным нысанының қасиеті болуы мүмкін. Оқу-танымдық іс-әрекеттің пәні нысанның жетекші қасиеттері, үдеріске араласып барып, таным нысандарына ену негізінде меңгерілетін үдерістің заңдылықтары болуы мүмкін. Бұл эксперимент оқу құралдарында, оқу-танымал әдебиетте жарияланған ерекше ақпараттық жағдай да болуы мүмкін. Оқу-танымдық іс-әрекеттің тағы бір пәні ерекше байланыстар және білім жүйесінің қарым-қатынастары болып табылады. Бұл жүйелеу және т. с. с. Әрбір пәнді меңгеруде бірнеше аспектілер ерекшеленеді:

1. ақпараттық - ақпаратты меңгеру;
2. іс-әрекеттік - іс-әрекет тәсілдерін меңгеру;
3. тұлғалық- танылатын заттың тұлғалық мәнін саналы түсіну.

Оқу-танымдық іс-әрекет түрлерінің пәнінің басқа нұсқаларын да атауға болады (мысалы, тапсырманы, мәселені шешу) . Бірақ жоғарыда аталған жағдайлар осы іс-әрекеттің жеке түрлерінің негізгі пәндері өте маңызды болып табылады, сондай-ақ:

- біріншіден, оқыту үдерісінде олармен жұмыс жасауға, оларды меңгеруде көп уақыт беріледі;

- екіншіден, олар нақтылықты тануға бірнеше мүмкіндіктер береді;

- үшіншіден, олар арқылы меңгеру оқушылардың іс-әрекеттің басқа түрлерін меңгеруін жылдамдатуға мүмкіндік жасайды.

1. Кесте . Оқу-танымдық іс-әрекет түрлері

Осылайша, оқу сабақтарындағы оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекеттің негізгі түрлері бақылау, эксперимент, кітаппен жұмыс, білімді жүйелеу және т. б. болып табылады. Бұл іс-әрекет түрлерінің пәні бір бірінен ажыратылмаған. Бұдан, оқу-танымдық іс-әрекеттің түрлері өзара байланысты. Бұл өзара байланыстың объективті негізі біздің барлық жағдайда нақтылық туралы объективті білім алуымыз болып табылады.

Бұдан басқа, оқушылар көптеген басқа жоғары маңызды оқу-танымдық іс-әрекет түрлері бағыттылығының субъектілері болып табылады, яғни оқушылардың олар үшін жаңа білім, білік, дағдыны алуын қамтитын, олардың іс-әрекет тәсілдерін меңгеруі және дамуы. Өкінішке орай, осы іс-әрекет түрлері мектепте кең түрде таралмаған. Оқушылар іс-әрекеттің белсенді емес түрлерімен айналысады (суретті қара) . Барлық оқу пәні бойынша оқу материалының мазмұны, оның құрылымы оқу-танымдық іс-әрекеттің белсенді түрлерінің көптүрлілігін жүзеге асыру үшін алғышарттар құрады.

Математика, ана тілі, қазақ тілі және басқа да бастауыш мектепте оқылатын пәндердің мазмұнын меңгеруде, сабақтан тыс уақытта, үй тапсырмаларын орындауда келесідей оқу-танымдық іс-әрекет түрлері ұсынылуы мүмкін:

І - сөздік негіздегі іс-әрекет түрлері:

1. Мұғалім түсіндірмесін тыңдау.

2. Өз жолдастарының баяндамасын тыңдау және талдау;

3. Кітаппен дербес жұмыс.

4. Ғылыми-танымал әдебиетпен жұмыс.

5. Бірнеше әдебиет бойынша материалды іріктеу және салыстыру.

6. Реферат жазу.

7. Формуланы тұжырымдау және дәлелдеу.

8. Формуланы талдау.

9. Мәтіндік сандық және сапалық тапсырманы шешу.

10. Ұғым бойынша тапсырманы орындау.

11. Оқу материалын жүйелеу.

ІІ - нақтылық элементтерін қабылдау негізіндегі іс-әрекет түрлері

1. Мұғалім көрсетілімін бақылау

2. Оқу фильмдерін қарау.

3. Графиктерді, кестелерді, сызбаларды талдау.

4. Бақыланушы құбылыстарды түсіндіру.

5. Үлгі және сызба бойынша құрылғылардың құрылымын меңгеру.

ІІІ - практикалық негіздегі іс-әрекет түрлері

1. Кинематикалық сызбалармен жұмыс.

2. Экспериментал тапсырманы шешу.

3. Таратылатын материалмен жұмыс.

4. Кешендік материалды жинақтау және жіктеу.

5. Өлшемді өлшеу.

6. Лабораториялық жұмыста орындау.

10. Практикум жұмыстарын орындау.

11. Дайын бұйымдардан және құрастырмалардан құрылғыларды жинау.

13. Ойындарды жетілдіру бойынша тапсырманы орындау.

14. Тәжірибенің жаңа нұсқасын жасау.

15. Бар мәліметтерді талдау негізінде тұжырымды құру.

16. Эксперимент жұмысының әдістемесін дайындау және тексеру.

17. Зерттеу экспериментін жүргізу.

18. Үлгілеу және құрылымдау.

Біз мектеп практикасында кездесетін және әдіскерлер ұсынатын оқу-танымдық іс-әрекет түрлерінің тізімін келтірдік. Бұл тізім арқылы оқу-танымдық іс-әрекеттің көптүрлілігі теріске шығарылмайды. Мұғалімнің міндеті оқу сабақтарында іс-әрекеттің тиімді түрлерін жаңасын іздеу және табу. Тізімде берілген оқу-танымдық іс-әрекеттің түрлерін үшке бөлу, жоғары деңгейде шартты. Осы бөлудің негізінде білімді алу көзі, білік пен дағдыны қалыптастыру жатыр. Бірінші топқа сөз, белгі; екінші топқа - бейне, көріп сезу; үшінші топқа - практикалық әрекет жатады. Басқаша айтқанда, бірінші топтың іс-әрекет түрлері мәтінмен жұмыс; екінші топтың іс-әрекет түрлері әртүрлі нысандарды бақылау; үшінші топтың іс-әрекет түрлері әртүрлі экспериментті орындау. Сондай-ақ, барлық келтірілген тұжырымдарды біздің ерекшелеген оқу-танымдық іс-әрекеттің түрлеріне біріктіруге болады.

Мұғалімнің алдында оқушыларды оқу-танымдық іс-әрекеттің әрбір түрін орындауға үйрету, оларда өз іс-әрекетін жоспарлау және тиімді ұйымдастыру білігін қалыптастыру міндеті тұр. Оқушылардың неғұрлым іс-әрекеттің әртүрлі түрлерін меңгеруі, оларды жаңа білімді алуға қалай қолдану қажеттігін білуі, олардың танымдық белсенділігінің, сонымен қатар танымдық қызығушылығы мен қажеттілігінің, бүтіндей дамуынан тәуелді.

Бірақ біз мектеп практикасында оқушы тұлғасының дамуына әсер ететін оқу-танымдық іс-әрекеттің түрлерін меңгеруді бақылаймыз. Оқушылардың оқыту үдерісінде белсенділігінің төмендеу себебі неде? Біздің пікірімізше, ол келесідей себептерден тұрады:

1. Мектепте оқушылардың меңгеруіне қиын күрделі оқу материалының берілуі.

2. Оқушылардың өз бетімен жұмыс жасауы, өз бетімен оқу материалын меңгеру деңгейі төменгі деңгейде қалыптасуы.

3. Мұғалімдердің оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін тиімді ұйымдастыра және басқара алмауы, оқушыларды осы іс-әрекетті орындауға үйрете алмауы. Сонымен, оқу-танымдық іс-әрекеттің түрлері - бақылау, эксперимент, кітаппен жұмыс, білімді жүйелеу, оқу материалдары мен тапсырмалар және т. б.

Оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетті меңгеруі бірінші сыныптан басталады. Бұл жылдам оқу, мәтінді оқи білуі, мәтінді өз сөзімен айтып беруі, бақылауы, кейбір қарапайым тұжырымдарды жасауы және т. б. Әрі қарай оқушыларда дүниетану пәнінен қарапайым тәжірибелер жасау білігі қалыптаса бастайды. Бұл біліктер география, физика, химия курсын меңгеруде дамиды. Оқу-танымдық білігін қалыптастыру мен бұл мәселені шешу жолдарының маңыздылығы көрсетілген зерттеу жұмыстары, әдістемелік жұмыстарының көптігіне қарамастан, оқушылар бұрынғыдай мектептің жоғарғы сыныптарына оқу-танымдық білігі төменгі деңгейде келеді немесе дәл осы деңгейде мектепті бітіріп жатады. Оқу-танымдық білігінің қалыптасуының төменгі деңгейінде оқу-әдістемелік үдерістің сапасын арттыру міндетін табысты шешу мүмкін емес. Осындай жағдайда барлық пән мұғалімдері оқушылардың оқу-танымдық білігін қалыптастыруға бағытталған жұмыстарды мектептегі барлық оқыту барысында жүргізуі тиіс. Мұны тек қана оқу-танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру арқылы жүзеге асыруға болады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс