Топырақ түзуші

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Топырақ түзуші топырақ а. жна негізінен жердинң терең қойнауынан атқылып шыққан магмалық жыныстар, оның басты минералдары силикаттар мен алюмосиликаттар және шөгінді тау жыныстары жатады. Атқылап шыққан тау жыныстарының негізінде құрамында Al мен Fe, жерсілтілі және сілтілі металдар көп болатын топырақ, қышқыл жыныстардыда құрамы Si- гебай топырақ түзіледі. Т. А. жынысының тұздылығынан сорттанданған топырақтарда көп мөлшерде сульфаттар мен хлоридтер болиды. Жалпы зандылық бойынша алғашқы минералдар үлесі қиыршық тасты, құмды топырақтардан саз болшықты, балшықты топырақтарға өткен сайын азайып, керісінше екінші минералдар үлесіі я? Ни балшықты минералдар көбейе түседі. Алғашқы минералдар оттек қосылыстарынан тұратын тотықтар мен силикаттар, дала шапаттары мен слюдалар, пироксендер мен омфиболдардан түзіледі, осы минералдардың әрі қарай үлгілеп, тотығуы, гидролизденуі т. б. реакциялар нәтіжесінде өте майда ұнтақталған екінші, балшықты минералдар (гидрослюда, иллит, вермикулит, монтмориллонит, беделиттер) түзіледі. Үгілу мен топырақ түзілу процестерінең қай аймақта, қай бағытта жүруі әр аймақтың табиғий жағдайларына байланысты. Залпы топырақ майда болып үгілген сайын құрамыбайып, сіңіру кешені молайып, топырақ құнарлана түседі, көптеген физ. Қасиеттері де өзгереді. Залпы түзілген топырақтардың минералды құрамдары өзінің тузген аналық тау жыныстарына босым түрде сәйкес келеді. Ортаның реакциясы мен түздар ұүрамы да ұқсас келеді.

Топырақ географиясы . топырақтын түзілуі зандылықтарымен әлемдик кенестікте, яғни жер бетінде таралуын зерттейді; физ. география ғылымының бір саласы, топырақтану, геоморфология, климатология, геоботаника, ландшафтану ғылымдарымен тығыз байланысты. Топырақтын түзілуі және оның практик. өмірде пайдалануы топырақ географиясына тікелей қатысты. Топырақтану ғылымының негізін қалаушысы В. В. Докучаевтің дәлілдеуінше топырақ ғасырлар бойы топырақ түзуші тау жынысы, климат, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, жер береді, аймақтын геолог. Жасының бір/бірімен күрделі қатынастары нәтіжесінде түзілетін табиғи әрі тарихи дене. Міне, осы топырақ түзуші факторлар жер бетінде бірдей болмайды, табиғиғаттың әр аймағында әр түрлі болғандықтан жер бетінең әр түрлі аймақтарында осы топырақ түзуші сайкес топырақтар түзіледң. Геогр . зандылыққа сәйкес белдемдік солтүстіктен оңтүстукке қарай таралатын болғандыктан топырақ белдемдері де солтүстіктен оңтүстікке қарай кетіріледі. Тарихи жағынан ең жас, кейіт түзілген топырақтар қатарына тундра белдемінің топырағы жатады. Бұл топырақтар муз жамылғысынан кеш босап, топырақ түзілу процестері кейін басталған белдем . Белдемның кейбыралқаптарында әлі муздан босамаған. Топырақ түзілу процесі басталмагің аймақтар (солт. және оңтс полыстар шенберлер ішінде) да кьеездеседі. Еуразия мен солт Американың солт. жағалаулар және Греландия солт музды мұх ит аралдарды кіреді. Климатытым континеттік темпуратурасы төмен және күн сәулесі жетіспегендігінен шымды/батпақты, глейлі/батпақты топырақтар қалыптасады. Тундра белдемінің оңтүстігінде кен алқапты қылқан жапырақты орманның күлгін және күлгін батпақты топырақтары. Оның оітүстіктенде жалпақ жапрақты ормандарда орманны қоныр және сұр топырақтары орын алады.

Орман белдемінің оңтүстігінде ормандарды дала белдемінде ормандың сұр топырақтары мен даланың қара топырақтары аралас кездеседі. Бұл белдемнің оңтүстігінде отмасферадан түсетің ылғал мен жерден буланатын ылғал мөлшерлес болатын, күн сәулесі жеткілікті дала белдемінде Докучаев «топырақ патшасы» деп аталған қара топырақ түзіледі. Дала белдемінің оңтүстігінде ауа райының құрғақталуына сәйкес бірін/бірі ауыстратын күңгірт қара топырақ, жай қара топырақ және ашық қара топырақ типтері кездеседі. Бұл белдемнің оңтүстігінде біршама аймақты шөл белдемі алып жатыр. Шөлдің солтүстік бөлігінде шолдын қоныр топырақтар түзілген. Бұл белдемнің кейбір алқаптарын құмды жерле алып жатса, кей жерлеріңде такыр жерле кездеседі. Т . г. Таудың биіктік белдеулік зоңына сәйкес түзілген. Ал оңт / батыс аймақтардағы құрғақ субтрпиктерде сұр қоныр және қоныр топырақтар орын алса, ылғалды субтропиктерде Кызыл және сары топырақтар түзілген . Экваторлық ылғалды белдемдер темірленген Кызыл топырақ таралған.

Топырақ жәндіктері мен микроорганизмдері.

Топырақты табиғий тіршілік ортасы ретінде пайдаланатын әр түрлі тірі организимдер; топырақтың тірі қабаты. Одан топырақ микроорганизимдерінен бактерия, саңырауқұрлақ, т. б . және көптеген омыртқасыз жануарлардан қарапайым жөндіктер, құрттар, бықылдақденелңлер, ересек бунақденелер мен олардың дернәсілдері, жер қазғыш омыртқалылар, т. б. кездеседі. олардың сынының өзгеруі жыл маусымына да байланысты, көктем мен күзде көбірек болса, қыс пен жажда азаяды.

Қарапайым жандыктер өздігінен тіршілік ететін, бір жасушалы өте ұсақ организимдерден тирады. Топырақ арасындағы тұнба сулардан бірнеші мыңға жаұқ түрлері мекендейды. Олардың 4- класса бөледі; талшықтылар (Flagellata), саркодиналар(Sarcodina), споралылар(Sporozoa) және инфузориялар (Infuzoria) . Қарапайым жәндіктер кәсіптік бағалы жануарладан негізгі қорегі, ал басқа түрлері паразит түрінде адаьдар мен жануарларға ауру жұқтырады. Мыс., талшықтылар триполазолиздерді, поралылар құстармен адамдарды безгек ауруына шалдықтырады.

Қазақстандағы таулы облыстарыдың топырағы

Респуликаның солтүстігі мен онтүстік шығысындғы тау

Бөктеріндегі обылыстарында теңіз деңгейінен алғандағы биіктің өзгеруіне байланысты топырақ түрлері де әрқилы. ол жерлер климаттың, топырақтың және өсімдіктің ерекшеллігіне қарай Батыс Тянь Шань, Солтүстік Тянь Шань, Сауыр тарбағатай және Батыс Алтай топырақ өніріне бөлінеді. Батыс Тянь

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.