Мектеп жасына дейінгі есту қабілеті зақымдалған түзету тобының балаларына музыкалық ырғағын қалыптастыру
Кіріспе
1. «Арнайы мектепке дейінгі мекемеде мектеп жасына дейінгі керең балаларды оқыту мен тәрбиелеу»
2. «Балабақшадағы 1,5.6,5 жасқа дейінгі балаларға музыкалық тәрбиеге байланысты түрлендірілген бағдарлама»(
1. «Арнайы мектепке дейінгі мекемеде мектеп жасына дейінгі керең балаларды оқыту мен тәрбиелеу»
2. «Балабақшадағы 1,5.6,5 жасқа дейінгі балаларға музыкалық тәрбиеге байланысты түрлендірілген бағдарлама»(
«Даму мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы білім беру ұйымдарының түрлері қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы»
атты Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің ақпараттық-құқықтық жүйеснде есту қабілеті зақымдалған балалардың білім алуы қарыстырылған. Оларды біз, елбасымыз 2050 жылғы Жолдауында айтқандай, өзімізге тартып, жеке тұлға болып қалыптасуына бағдар беруіміз тиіс.
Бүгінгі күні мектепке дейінгі есту қабілеті зақымдалған балалардың музыкалық ырғағын қалыптастыру, тәрбиелеу ерекшеліктері өзекті және маңызды мәселесі.
«Дамушы адам дамушы мемлекетте» деген идеядағы толық адам бейнесін қалыптастыру бағдарымен тығыз байланысты. Гумандық тәрбиеде музыкалық өнер үлкен орын алады. Ол баланың ішкі өміріне, яғни өнегелік-этикалық негізінің қалануына, жеке тұлға болып қалыптасуына және балаларды оқыту тәрбиелеу үрдісіне қатты әсер етеді. Басқа өнерлермен салыстырғанда, музыкалық өнер баланы өзінің халқының мәдени-тарихи дәстүрімен, әлемдік мәдениетпен өзгеше таныстырады. Музыкалық өнер арқылы есту қабілеті зақымдалған бала адами құндылықты, музыкалық-көркем өнерде көрсетілген қоршаған орта өмірін таниды. Музыка арқылы сіңірілген адамгершілік құндылықтар баланың эмоциясы мен сезімін оятады, жаман-жақсы, әдемі-ұсқынсыз, махаббат-жек көру мағыналар түсінеді, оларға эмоционалды-сезіммен қорғауға көмектеседі. Музыка арқылы балада өнегелік-эстетикалық құндылықтарды, қоршаған ортаға қарым-қатынасын, адамға деген құрметті, қайғысына ортақ болуды, қуанышымен бөлісуді оятады.
атты Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің ақпараттық-құқықтық жүйеснде есту қабілеті зақымдалған балалардың білім алуы қарыстырылған. Оларды біз, елбасымыз 2050 жылғы Жолдауында айтқандай, өзімізге тартып, жеке тұлға болып қалыптасуына бағдар беруіміз тиіс.
Бүгінгі күні мектепке дейінгі есту қабілеті зақымдалған балалардың музыкалық ырғағын қалыптастыру, тәрбиелеу ерекшеліктері өзекті және маңызды мәселесі.
«Дамушы адам дамушы мемлекетте» деген идеядағы толық адам бейнесін қалыптастыру бағдарымен тығыз байланысты. Гумандық тәрбиеде музыкалық өнер үлкен орын алады. Ол баланың ішкі өміріне, яғни өнегелік-этикалық негізінің қалануына, жеке тұлға болып қалыптасуына және балаларды оқыту тәрбиелеу үрдісіне қатты әсер етеді. Басқа өнерлермен салыстырғанда, музыкалық өнер баланы өзінің халқының мәдени-тарихи дәстүрімен, әлемдік мәдениетпен өзгеше таныстырады. Музыкалық өнер арқылы есту қабілеті зақымдалған бала адами құндылықты, музыкалық-көркем өнерде көрсетілген қоршаған орта өмірін таниды. Музыка арқылы сіңірілген адамгершілік құндылықтар баланың эмоциясы мен сезімін оятады, жаман-жақсы, әдемі-ұсқынсыз, махаббат-жек көру мағыналар түсінеді, оларға эмоционалды-сезіммен қорғауға көмектеседі. Музыка арқылы балада өнегелік-эстетикалық құндылықтарды, қоршаған ортаға қарым-қатынасын, адамға деген құрметті, қайғысына ортақ болуды, қуанышымен бөлісуді оятады.
1. Яхнина Е. З. «Методика музыкально-ритмических занятий с детьми, имеющими нарушения слуха» Под редакцией профессора Б.П. Пузанова М.: «Владос », 2003
2. Бочарова Н. И., Тихонова О. Г. Организация досуга детей в семье. - М., 2001
3. Носкова Л.П. и др. Программа для специальных дошкольных учреждений Воспитание и обучение глухих детей дошкольного возраста.- М.,2003.
4. Яхнина Е. З. Содержание и организация музыкально-ритмических занятий в подготовительном классе школы для глухих детей. - М.,2004.
5. Комиссарова Л. Н. Формирование музыкальных знаний и активизации музыкального восприятия у старших дошкольников / Исследование проблем дошкольного воспитания в трудах молодых ученых. - М., 2007.
6. Замулина Н.А. Модифицированная программа по музыкальному воспитанию в детском саду от 1,5 до 6,5 лет-Хутор-2011
7. Балицкая М. Ф., Пунина З. Е., Шнеерсон Д. А. «Практический материал преподавания ритмики в школе глухонемых» М.: «УЧПЕДГИЗ» 1956. – 3-16 с.
8. Специальная педагогика / Под ред. Н. М. Назаровой. - М., 2000.
9. Ветлугина Н. А., Дзержинская И. Л., Комиссарова Л. Н. Музыкальные занятия в детском саду. - М., 2002.
2. Бочарова Н. И., Тихонова О. Г. Организация досуга детей в семье. - М., 2001
3. Носкова Л.П. и др. Программа для специальных дошкольных учреждений Воспитание и обучение глухих детей дошкольного возраста.- М.,2003.
4. Яхнина Е. З. Содержание и организация музыкально-ритмических занятий в подготовительном классе школы для глухих детей. - М.,2004.
5. Комиссарова Л. Н. Формирование музыкальных знаний и активизации музыкального восприятия у старших дошкольников / Исследование проблем дошкольного воспитания в трудах молодых ученых. - М., 2007.
6. Замулина Н.А. Модифицированная программа по музыкальному воспитанию в детском саду от 1,5 до 6,5 лет-Хутор-2011
7. Балицкая М. Ф., Пунина З. Е., Шнеерсон Д. А. «Практический материал преподавания ритмики в школе глухонемых» М.: «УЧПЕДГИЗ» 1956. – 3-16 с.
8. Специальная педагогика / Под ред. Н. М. Назаровой. - М., 2000.
9. Ветлугина Н. А., Дзержинская И. Л., Комиссарова Л. Н. Музыкальные занятия в детском саду. - М., 2002.
Кіріспе
Зерттеудің көкейкестілігі:
Даму мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы білім беру ұйымдарының түрлері қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы
атты Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің ақпараттық-құқықтық жүйеснде есту қабілеті зақымдалған балалардың білім алуы қарыстырылған. Оларды біз, елбасымыз 2050 жылғы Жолдауында айтқандай, өзімізге тартып, жеке тұлға болып қалыптасуына бағдар беруіміз тиіс.
Бүгінгі күні мектепке дейінгі есту қабілеті зақымдалған балалардың музыкалық ырғағын қалыптастыру, тәрбиелеу ерекшеліктері өзекті және маңызды мәселесі.
Дамушы адам дамушы мемлекетте деген идеядағы толық адам бейнесін қалыптастыру бағдарымен тығыз байланысты. Гумандық тәрбиеде музыкалық өнер үлкен орын алады. Ол баланың ішкі өміріне, яғни өнегелік-этикалық негізінің қалануына, жеке тұлға болып қалыптасуына және балаларды оқыту тәрбиелеу үрдісіне қатты әсер етеді. Басқа өнерлермен салыстырғанда, музыкалық өнер баланы өзінің халқының мәдени-тарихи дәстүрімен, әлемдік мәдениетпен өзгеше таныстырады. Музыкалық өнер арқылы есту қабілеті зақымдалған бала адами құндылықты, музыкалық-көркем өнерде көрсетілген қоршаған орта өмірін таниды. Музыка арқылы сіңірілген адамгершілік құндылықтар баланың эмоциясы мен сезімін оятады, жаман-жақсы, әдемі-ұсқынсыз, махаббат-жек көру мағыналар түсінеді, оларға эмоционалды-сезіммен қорғауға көмектеседі. Музыка арқылы балада өнегелік-эстетикалық құндылықтарды, қоршаған ортаға қарым-қатынасын, адамға деген құрметті, қайғысына ортақ болуды, қуанышымен бөлісуді оятады.
Баланың дамуына музыканың әсер етуі жайлы айналысқан ғалымдар М.А.Селянина, Л.А.Божович, В.М.Бехтерева, И.М.Догелео, И.М.Сеченова, И.Д.Тарханова, Г.П.Шикулина және тағы басқалар. Бұлар адамның денсаулығына, жүрек қан тамырларына, қимылдауына, тынысына, орталық жүйке жүйесін музыканыңжағымды әсер беретінін айтты. Гройсман А.А., В.Райков сынды психиаторлар музыканың, орталық жүйке жүйесіне жақсы әсер ететінін, психоэмоциялық жағдайын жақсартатыны туралы айтып кетті.
Қазіргі кезде музыканың әсері жайлы зерттеулер алдыға жылжыды. Осы зерттеулердің ең маңыздыларын айта кетуге болады. Музыкалық бағдарламаларда адам ағзасындағы микрофлораға әсері жайлы (С.В.Шушарджана, А.А.Стехин, Т.В.Яковлев)айтылды [1].
Зерттеулер көрсеткенінде, мүмкіншілігі шектеулі балалар музыка әлеміне кіргенде, белсенді, сапалы түрде дамуы өзгереді. Музыкамен айналысқанды, бала өзінің қиын жағдайын, қарқынымен ұмытады. Музыка баланың осыған дейін жинаған негативті кері ойларын жойып, жаңадан қоршаған ортамен қарым-қатынас орнатуға көмектеседі.
Зерттеу жұмысының өзектілігін байланысты тақырыпты Есту қабілеті зақымдалған мектепке дейінгі балалардың музыкалық ырғақты қалыптастыру ерекшеліктері деп таңдап алуға негіз болды.
Жұмыстың мақсаты: Мектеп жасына дейінгі есту қабілеті зақымдалған түзету тобының балаларына музыкалық ырғағын қалыптастыру мен тәрбие берудің ерекшеліктерін зерттеу.
Міндеттері:
1. Педагогикалық-психологиялық арнайы әдебиеттерге теориялық талдау жасау.
2. Есту қабілеті зақымдалған мектепке дейінгі балалардың өзіндік ерекшеліктеріне сипаттама беру;
3. Мектепке дейінгі есту қабілеті зақымдалған және қалыпты балалардың музыкалық ырғағын қалыптастыру мен тәрбие беру бағдарламаларына салыстырмалы талдау жасау.
4. Есту қабілеті зақымдалған балаларды музыкаға тәбилеуде мұғалімдерге ұсыныстарды әзірлеу.
Түзетуші-бағдарлық музыкалық қызмет - музыкалық өнер құралдары арқылы балалардың дамуындағы ауытқушылықтарды түзету мақсатындағы психологиялық-педагогикалық көркемдік форманың қызметі. Музыкалық сабақтар - балалардың жас ерекшелігіне байланысты музыкалық-эстетикалық дамуын қамтамасыз ететін музыкалық қызметтің формасы.
Музыкалық-ырғақты қимылдар - музыка мен қимылдардың өзара байланысы ырғақ негіз болатын музыкалық қызмет. Музыкалық даму әдістемесінің пәні болып проблемалары бар балаларға музыкалық тәрбие беру тәжірибесі мен теориясы, технологиясы, шарттары табылады. Музыкалық тәрбие беру әдістемесі артпедагогиканың бөлігі ретінде мақсаты бір - проблемалары бар баланың өнер құралдары арқылы үйлесімді әлеуметтік бейімделген тұлға қалыптастыру. Бұл мақсатқа қол жеткізу үшін келесі нақты міндеттерді орындау керек:
1) Көркем-эстетикалық мәдениетке баланы музыкалық өнер арқылы үйрету, адамның көркем мәдениетін қалыптастыру;
2) Музыкалық өнерге қызығушылығын қалыптастырып, музыкалық-эмоциялық дамуын қамтамасыз ету, кез-келген музыкалық дыбысқа - мимика, қимыл немесе сөйлеу арқылы эмоциялық жауап қайтару;
3) Музыка арқылы баланың ақпараттық-танымдық қабілеттерін қамтамасыз ету. Баланың сенсорлы-музыкалық қабілетін, тембірлі, биік, ырғақты естуін дамыту, музыкалық талғамын, таңдау және бағалауын қалыптастыру;
4) Музыкалық ырғақ арқылы балада өнегелік-эстетикалық, коммуникативті-рефлекторлы, эмоционалды-көркем негіздерін дамыту;
5) Музыка арқылы өзіндік Менін көрсету;
6) Музыка арқылы даладағы психологиялық бұзылуларды, ерік-жігерін түзету, әлеуметтік-мәдени ортаға бейімдеу. [2]
Мектепке дейінгі мүмкіншілігі шектеулі балалардың жасына қарай, баланың ерекшелігіне қарай музыкалық дамыту міндеттері өзгереді.
Қазіргі заманда музыкалық өнердің мүмкіншілігі шектеулі балаларды түзетуде бірнеше тәсілдер бар:
1. Психофизиологиялық;
2. Психотерапиялық және психологиялық;
3. Әлеуметтік-педагогикалық. [3]
Музыканың адам ағзасына әсер етуі туралы қызығушылық ХХ-ғасырда медициналық тұрғыда қарастырды. Музыкалық терапия пайдалы, дәрісіз терапияның бір түрі. Музыкатерапияның жеңісі - балада музыкалық талғамының пайда болуы, музыкалық ырғағының таңдалуының пайда болуы. Бұл ағзадағы биологиялық, физиологиялық үрдістер белгілі бір реттілікпен, ырғақтылықпен, жүретінімен байланысты. Компьютер арқылы музыкалық-ырғақты спектрді анықтау - музыкатерапияның бір диагностикалық әдісі болып табылады. Ол болашақта музыкалық әсер ету бағдарламасын жоспарлауға мүмкіндік береді. Бұл коррекциялық жұмыстар тек балаға емес, сонымен қатар ересектерге де қолданады. Зерттеулер көрсеткендей, ересек адамға да, балаға да тыныс алу мен қан айналымында есту арқылы қабылданатын музыка өзгерістер тудырады. В.М. Бехтерев бұл ерекшелікті ашып зерттеген.
П.Н Анохин: мажор мен минордың үйлесімділігі адамның ағзасына әсер ететіні - ырғақты, тез музыканы таңдау демалыс және жұмыс кезінде лайықты қолдану кезінде көмектеседі [3].
Е.З. Яхнина: мақсатқа бағытталған музыканы қабылдау есту қабілеті зақымдалған балаларға сөйлеу тілін қалыптастыруға үлкен әсер етеді. Музыка таңдау кезінде, арнайы әндерде, сөйлеу тіліне арналған жаттығуларды орындау барысында балалар дыбыстың биіктігін, тембрін, темпін, бірізділігін, ырғақты ұйымдастыратын сөздерді, сөйлемдерді тез қабылдайды, айтуға үйренеді [4].
Ән айту есту қабілеті зақымдалған балалардың, психикалық тежелуі бар, ақыл-ойы кем балалардың дауыс байламдарын, сөйлеуін дамытып, вокалдық есту бағдарын қалыптастырады. Дәрігер, логопедтер ән айтуды кекештік кезінде қолданады. Музыкалық ырғақты жаттығулар мен жұмыс жасау есту, көру, сөйлеу аппараттары зақымдалған, психикалық дамуы тежелген, ақыл-ойы кем балалардың өмірлік тонусын жоғарылатып, қимыл қозғалысының негізін қалыптастыруға көмектеседі, ағзалар жүйесінің (жүрек қан-тамыр, тыныс алу, қимыл қозғалыс аппараттары) белсенді жұмыс атқаруын, омыртқасының дұрыс қалыптасуын, бұлшық ет тонусының мықты болуын қамтамасыз етеді. Ал, билеп тұрып ән айту баланың тілінің де, қимылының қалыптасуын түзетеді [5].
Есту қабілетінің зақымдалуы - толық және жартылай дыбысты түсіну мен қабылдау мүмкіндіктері. Есту қабілеті бұзылғанда дыбысты қабылдауға қатысы бар кез-келген ағза зақымдалуы мүмкін. Дыбыс толқындары жиілік пен амплитуда бойынша ажыратылады. Есту қабілетінің бұзылуы деп - кейбір жиіліктегі дыбыстарды қабылдау мен төмен амплитудадағы дыбыстарды ажырата алмауды айтамыз.
Есту бұзылыстарының түрлері:
* Есту бұзылыстарының сипатына қарай (кондуктивті, нейросенсорлы, аралас)
* Естудің төмендеу дәрежесі (нашар естушілік, естімеушілік)
* Бұзылыстың пайда болу уақыты (туа пайда болған, кейіннен естімей қалушылық)
* Сөйлеу тілінің даму деңгейіне қарай
* Басқа бұзылыстың болуы (көру қабілетінің бұзылуы, зияты зақымдалған, қимыл қозғалыс аппараты) [8].
Салыстыру анализі үшін 2 бағдарлама алынды.
1. Арнайы мектепке дейінгі мекемеде мектеп жасына дейінгі керең балаларды оқыту мен тәрбиелеу (Носкова Л.П. 2003ж) [3]
Л. П. Носкова, Л. А. Головчиц, Н. Д. Шматко, Т. В. Пелымская, Р. Т. Есимханова, А. А. Катаева, Г. В. Короткова, Г. В. Трофимова бірігіп жұмыс істеді.
Балаларға білім берудің бағдарламасы мынандай түрде ұсынылды:
* Оқытудың 1 жылы
* Оқытудың 2 жылы
* Оқытудың 3 жылы
* Оқытудың 4 жылы
Әр жылда мына жұмыстар жүргізілген:
* Музыканы эмоционалды қабылдауға тәрбиелеу
* Естіп қабылдауын дамыту
* Дауысын дамыту
* Қоршаған ортаны бағдарлау мен музыкаға қиыл жасау
2. Балабақшадағы 1,5-6,5 жасқа дейінгі балаларға музыкалық тәрбиеге байланысты түрлендірілген бағдарлама(Замулина Н.А. 2006ж) [6].
oo Музыкалық жетекші: Замулина Наталья Анатольевна
oo Бағдарламаның мақсаты: музыкалық өнер арқылы жеке тұлға қалыптастыру - музыкаға эстетикалық қатынас пен қызығушылық тудыру.
oo Бағдарлама мына жастағы балаларды қамтиды:
1. Ерте дамыту тобы (1,5 - 2 лет),
2. Бірінші кіші топ (2 -3 лет),
3. Екінші кіші топ(3-4 лет),
4. Орта топ ( 4 -5 лет),
5. Жоғарғы, мектепке дайындық сыныбы (5- 6,5 лет).
Ерекшелігі: жаңа музыкалық әрекеттер енгізілген:
# Саусақ гинастикасы
# психогимнастика;
# Музыкалық - білім ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Зерттеудің көкейкестілігі:
Даму мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы білім беру ұйымдарының түрлері қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы
атты Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің ақпараттық-құқықтық жүйеснде есту қабілеті зақымдалған балалардың білім алуы қарыстырылған. Оларды біз, елбасымыз 2050 жылғы Жолдауында айтқандай, өзімізге тартып, жеке тұлға болып қалыптасуына бағдар беруіміз тиіс.
Бүгінгі күні мектепке дейінгі есту қабілеті зақымдалған балалардың музыкалық ырғағын қалыптастыру, тәрбиелеу ерекшеліктері өзекті және маңызды мәселесі.
Дамушы адам дамушы мемлекетте деген идеядағы толық адам бейнесін қалыптастыру бағдарымен тығыз байланысты. Гумандық тәрбиеде музыкалық өнер үлкен орын алады. Ол баланың ішкі өміріне, яғни өнегелік-этикалық негізінің қалануына, жеке тұлға болып қалыптасуына және балаларды оқыту тәрбиелеу үрдісіне қатты әсер етеді. Басқа өнерлермен салыстырғанда, музыкалық өнер баланы өзінің халқының мәдени-тарихи дәстүрімен, әлемдік мәдениетпен өзгеше таныстырады. Музыкалық өнер арқылы есту қабілеті зақымдалған бала адами құндылықты, музыкалық-көркем өнерде көрсетілген қоршаған орта өмірін таниды. Музыка арқылы сіңірілген адамгершілік құндылықтар баланың эмоциясы мен сезімін оятады, жаман-жақсы, әдемі-ұсқынсыз, махаббат-жек көру мағыналар түсінеді, оларға эмоционалды-сезіммен қорғауға көмектеседі. Музыка арқылы балада өнегелік-эстетикалық құндылықтарды, қоршаған ортаға қарым-қатынасын, адамға деген құрметті, қайғысына ортақ болуды, қуанышымен бөлісуді оятады.
Баланың дамуына музыканың әсер етуі жайлы айналысқан ғалымдар М.А.Селянина, Л.А.Божович, В.М.Бехтерева, И.М.Догелео, И.М.Сеченова, И.Д.Тарханова, Г.П.Шикулина және тағы басқалар. Бұлар адамның денсаулығына, жүрек қан тамырларына, қимылдауына, тынысына, орталық жүйке жүйесін музыканыңжағымды әсер беретінін айтты. Гройсман А.А., В.Райков сынды психиаторлар музыканың, орталық жүйке жүйесіне жақсы әсер ететінін, психоэмоциялық жағдайын жақсартатыны туралы айтып кетті.
Қазіргі кезде музыканың әсері жайлы зерттеулер алдыға жылжыды. Осы зерттеулердің ең маңыздыларын айта кетуге болады. Музыкалық бағдарламаларда адам ағзасындағы микрофлораға әсері жайлы (С.В.Шушарджана, А.А.Стехин, Т.В.Яковлев)айтылды [1].
Зерттеулер көрсеткенінде, мүмкіншілігі шектеулі балалар музыка әлеміне кіргенде, белсенді, сапалы түрде дамуы өзгереді. Музыкамен айналысқанды, бала өзінің қиын жағдайын, қарқынымен ұмытады. Музыка баланың осыған дейін жинаған негативті кері ойларын жойып, жаңадан қоршаған ортамен қарым-қатынас орнатуға көмектеседі.
Зерттеу жұмысының өзектілігін байланысты тақырыпты Есту қабілеті зақымдалған мектепке дейінгі балалардың музыкалық ырғақты қалыптастыру ерекшеліктері деп таңдап алуға негіз болды.
Жұмыстың мақсаты: Мектеп жасына дейінгі есту қабілеті зақымдалған түзету тобының балаларына музыкалық ырғағын қалыптастыру мен тәрбие берудің ерекшеліктерін зерттеу.
Міндеттері:
1. Педагогикалық-психологиялық арнайы әдебиеттерге теориялық талдау жасау.
2. Есту қабілеті зақымдалған мектепке дейінгі балалардың өзіндік ерекшеліктеріне сипаттама беру;
3. Мектепке дейінгі есту қабілеті зақымдалған және қалыпты балалардың музыкалық ырғағын қалыптастыру мен тәрбие беру бағдарламаларына салыстырмалы талдау жасау.
4. Есту қабілеті зақымдалған балаларды музыкаға тәбилеуде мұғалімдерге ұсыныстарды әзірлеу.
Түзетуші-бағдарлық музыкалық қызмет - музыкалық өнер құралдары арқылы балалардың дамуындағы ауытқушылықтарды түзету мақсатындағы психологиялық-педагогикалық көркемдік форманың қызметі. Музыкалық сабақтар - балалардың жас ерекшелігіне байланысты музыкалық-эстетикалық дамуын қамтамасыз ететін музыкалық қызметтің формасы.
Музыкалық-ырғақты қимылдар - музыка мен қимылдардың өзара байланысы ырғақ негіз болатын музыкалық қызмет. Музыкалық даму әдістемесінің пәні болып проблемалары бар балаларға музыкалық тәрбие беру тәжірибесі мен теориясы, технологиясы, шарттары табылады. Музыкалық тәрбие беру әдістемесі артпедагогиканың бөлігі ретінде мақсаты бір - проблемалары бар баланың өнер құралдары арқылы үйлесімді әлеуметтік бейімделген тұлға қалыптастыру. Бұл мақсатқа қол жеткізу үшін келесі нақты міндеттерді орындау керек:
1) Көркем-эстетикалық мәдениетке баланы музыкалық өнер арқылы үйрету, адамның көркем мәдениетін қалыптастыру;
2) Музыкалық өнерге қызығушылығын қалыптастырып, музыкалық-эмоциялық дамуын қамтамасыз ету, кез-келген музыкалық дыбысқа - мимика, қимыл немесе сөйлеу арқылы эмоциялық жауап қайтару;
3) Музыка арқылы баланың ақпараттық-танымдық қабілеттерін қамтамасыз ету. Баланың сенсорлы-музыкалық қабілетін, тембірлі, биік, ырғақты естуін дамыту, музыкалық талғамын, таңдау және бағалауын қалыптастыру;
4) Музыкалық ырғақ арқылы балада өнегелік-эстетикалық, коммуникативті-рефлекторлы, эмоционалды-көркем негіздерін дамыту;
5) Музыка арқылы өзіндік Менін көрсету;
6) Музыка арқылы даладағы психологиялық бұзылуларды, ерік-жігерін түзету, әлеуметтік-мәдени ортаға бейімдеу. [2]
Мектепке дейінгі мүмкіншілігі шектеулі балалардың жасына қарай, баланың ерекшелігіне қарай музыкалық дамыту міндеттері өзгереді.
Қазіргі заманда музыкалық өнердің мүмкіншілігі шектеулі балаларды түзетуде бірнеше тәсілдер бар:
1. Психофизиологиялық;
2. Психотерапиялық және психологиялық;
3. Әлеуметтік-педагогикалық. [3]
Музыканың адам ағзасына әсер етуі туралы қызығушылық ХХ-ғасырда медициналық тұрғыда қарастырды. Музыкалық терапия пайдалы, дәрісіз терапияның бір түрі. Музыкатерапияның жеңісі - балада музыкалық талғамының пайда болуы, музыкалық ырғағының таңдалуының пайда болуы. Бұл ағзадағы биологиялық, физиологиялық үрдістер белгілі бір реттілікпен, ырғақтылықпен, жүретінімен байланысты. Компьютер арқылы музыкалық-ырғақты спектрді анықтау - музыкатерапияның бір диагностикалық әдісі болып табылады. Ол болашақта музыкалық әсер ету бағдарламасын жоспарлауға мүмкіндік береді. Бұл коррекциялық жұмыстар тек балаға емес, сонымен қатар ересектерге де қолданады. Зерттеулер көрсеткендей, ересек адамға да, балаға да тыныс алу мен қан айналымында есту арқылы қабылданатын музыка өзгерістер тудырады. В.М. Бехтерев бұл ерекшелікті ашып зерттеген.
П.Н Анохин: мажор мен минордың үйлесімділігі адамның ағзасына әсер ететіні - ырғақты, тез музыканы таңдау демалыс және жұмыс кезінде лайықты қолдану кезінде көмектеседі [3].
Е.З. Яхнина: мақсатқа бағытталған музыканы қабылдау есту қабілеті зақымдалған балаларға сөйлеу тілін қалыптастыруға үлкен әсер етеді. Музыка таңдау кезінде, арнайы әндерде, сөйлеу тіліне арналған жаттығуларды орындау барысында балалар дыбыстың биіктігін, тембрін, темпін, бірізділігін, ырғақты ұйымдастыратын сөздерді, сөйлемдерді тез қабылдайды, айтуға үйренеді [4].
Ән айту есту қабілеті зақымдалған балалардың, психикалық тежелуі бар, ақыл-ойы кем балалардың дауыс байламдарын, сөйлеуін дамытып, вокалдық есту бағдарын қалыптастырады. Дәрігер, логопедтер ән айтуды кекештік кезінде қолданады. Музыкалық ырғақты жаттығулар мен жұмыс жасау есту, көру, сөйлеу аппараттары зақымдалған, психикалық дамуы тежелген, ақыл-ойы кем балалардың өмірлік тонусын жоғарылатып, қимыл қозғалысының негізін қалыптастыруға көмектеседі, ағзалар жүйесінің (жүрек қан-тамыр, тыныс алу, қимыл қозғалыс аппараттары) белсенді жұмыс атқаруын, омыртқасының дұрыс қалыптасуын, бұлшық ет тонусының мықты болуын қамтамасыз етеді. Ал, билеп тұрып ән айту баланың тілінің де, қимылының қалыптасуын түзетеді [5].
Есту қабілетінің зақымдалуы - толық және жартылай дыбысты түсіну мен қабылдау мүмкіндіктері. Есту қабілеті бұзылғанда дыбысты қабылдауға қатысы бар кез-келген ағза зақымдалуы мүмкін. Дыбыс толқындары жиілік пен амплитуда бойынша ажыратылады. Есту қабілетінің бұзылуы деп - кейбір жиіліктегі дыбыстарды қабылдау мен төмен амплитудадағы дыбыстарды ажырата алмауды айтамыз.
Есту бұзылыстарының түрлері:
* Есту бұзылыстарының сипатына қарай (кондуктивті, нейросенсорлы, аралас)
* Естудің төмендеу дәрежесі (нашар естушілік, естімеушілік)
* Бұзылыстың пайда болу уақыты (туа пайда болған, кейіннен естімей қалушылық)
* Сөйлеу тілінің даму деңгейіне қарай
* Басқа бұзылыстың болуы (көру қабілетінің бұзылуы, зияты зақымдалған, қимыл қозғалыс аппараты) [8].
Салыстыру анализі үшін 2 бағдарлама алынды.
1. Арнайы мектепке дейінгі мекемеде мектеп жасына дейінгі керең балаларды оқыту мен тәрбиелеу (Носкова Л.П. 2003ж) [3]
Л. П. Носкова, Л. А. Головчиц, Н. Д. Шматко, Т. В. Пелымская, Р. Т. Есимханова, А. А. Катаева, Г. В. Короткова, Г. В. Трофимова бірігіп жұмыс істеді.
Балаларға білім берудің бағдарламасы мынандай түрде ұсынылды:
* Оқытудың 1 жылы
* Оқытудың 2 жылы
* Оқытудың 3 жылы
* Оқытудың 4 жылы
Әр жылда мына жұмыстар жүргізілген:
* Музыканы эмоционалды қабылдауға тәрбиелеу
* Естіп қабылдауын дамыту
* Дауысын дамыту
* Қоршаған ортаны бағдарлау мен музыкаға қиыл жасау
2. Балабақшадағы 1,5-6,5 жасқа дейінгі балаларға музыкалық тәрбиеге байланысты түрлендірілген бағдарлама(Замулина Н.А. 2006ж) [6].
oo Музыкалық жетекші: Замулина Наталья Анатольевна
oo Бағдарламаның мақсаты: музыкалық өнер арқылы жеке тұлға қалыптастыру - музыкаға эстетикалық қатынас пен қызығушылық тудыру.
oo Бағдарлама мына жастағы балаларды қамтиды:
1. Ерте дамыту тобы (1,5 - 2 лет),
2. Бірінші кіші топ (2 -3 лет),
3. Екінші кіші топ(3-4 лет),
4. Орта топ ( 4 -5 лет),
5. Жоғарғы, мектепке дайындық сыныбы (5- 6,5 лет).
Ерекшелігі: жаңа музыкалық әрекеттер енгізілген:
# Саусақ гинастикасы
# психогимнастика;
# Музыкалық - білім ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz