Туляремия-(Tularaemia)

І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Індеттік ерекшеліктері
2.2 Қазақстан Республикасында туляремия бойынша санитарлық.індетке қарсы (профилактикалық) іс.шараларды жүргізу
2.3 Санитарлық.індетке қарсы (профилактикалық) іс.шаралар
ІІІ. Қорытынды
ІҮ. Пайдаланған әдебиеттер

Туляремия-(Tularaemia). Геморрагиялық септицемия, лихорадка, тышқақ, арықтау, лимфа тұйiндерiнiң қабынуы, сондай ақ жұйке жұйесiнiң зақымдану белгiлерi байқалатын малдың табиғи ошақты жұқпалы ауруы. Бүл аурумен адам да ауырады.
Қоздырушысы-(F. Tularensis) үш түр тармағынан тұрады: америкалық, евразиялық, және орта азиялық.аса полиморфты, ұсақ коктар тәріздес, нәзік қауашақпен қоршалған бактериялар. Кiшкене, қозғалмайтын нәзiк капсуласы бар, граммен боялмайтын спора тұзбейтiн аэробтық бактерия. Ауасыбағалы, арнаулы қоректік орталарда ғана, цистин мен қан қосылған ет-пептон агарында, ұйытылған жұмыртқа сарыуызы бар ортада 2-7 тәулік өткенде үлбіреген аса нәзік өсін береді.
Төзімділігі. Тулеремия қоздырушысы салқындатылған етте 35, тұздалған етте 75, iшкi ағзаларда 120 тәулiкке дейiн өмiр сұредi. 60°С ыстықтықта 5 мин, ал 100°С ыстықтықта бiрнеше секундта өледi. Суда 13-15С-та 3 ай, мұздатылған етте 1,5 ай, кемірушілердің өлексесінде 4 айға дейін, дәнде 133 күн сақталады. Тура түскен күн сәулесі 30 мин өлтіреді. Кәдімгі дезинфектанттар әдеттегі концентрациясында бұл микробтан толық зарасыздандырады.

1. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
2. К.И. Скрябин, «Трематоды животных и человека», (58-62 бет)
3. С.Қырықбайұлы, Т.М.Телеуали Ветеринариялық санитариялық сараптау практикумы, Алматы 2013 ;(202-244 бет)

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспары
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Індеттік ерекшеліктері
2.2 Қазақстан Республикасында туляремия бойынша санитарлық-індетке қарсы (профилактикалық) іс-шараларды жүргізу
2.3 Санитарлық-індетке қарсы (профилактикалық) іс-шаралар
ІІІ. Қорытынды
ІҮ. Пайдаланған әдебиеттер

І. Кіріспе
Туляремия-(Tularaemia). Геморрагиялық септицемия, лихорадка, тышқақ, арықтау, лимфа тұйiндерiнiң қабынуы, сондай ақ жұйке жұйесiнiң зақымдану белгiлерi байқалатын малдың табиғи ошақты жұқпалы ауруы. Бүл аурумен адам да ауырады.
Қоздырушысы-(F. Tularensis) үш түр тармағынан тұрады: америкалық, евразиялық, және орта азиялық.аса полиморфты, ұсақ коктар тәріздес, нәзік қауашақпен қоршалған бактериялар. Кiшкене, қозғалмайтын нәзiк капсуласы бар, граммен боялмайтын спора тұзбейтiн аэробтық бактерия. Ауасыбағалы, арнаулы қоректік орталарда ғана, цистин мен қан қосылған ет-пептон агарында, ұйытылған жұмыртқа сарыуызы бар ортада 2-7 тәулік өткенде үлбіреген аса нәзік өсін береді.
Төзімділігі. Тулеремия қоздырушысы салқындатылған етте 35, тұздалған етте 75, iшкi ағзаларда 120 тәулiкке дейiн өмiр сұредi. 60С ыстықтықта 5 мин, ал 100С ыстықтықта бiрнеше секундта өледi. Суда 13-15С-та 3 ай, мұздатылған етте 1,5 ай, кемірушілердің өлексесінде 4 айға дейін, дәнде 133 күн сақталады. Тура түскен күн сәулесі 30 мин өлтіреді. Кәдімгі дезинфектанттар әдеттегі концентрациясында бұл микробтан толық зарасыздандырады.

ІІ. Негізгі бөлім
2.1Індеттік ерекшеліктері. Туляремия табиғи жағдайда омыртқалыларының 125 түрінде (сүтқоректілер, құстар, балықтар), омыртқасыздарының 101 түріне (жәндіктер, кенелер) жұғады. Әдетте, негізінен, кемірушілер: қоян, тышқан, су егеуқұйрығы, ондатр, құндыз, атжалман аурады. Табиғи жолмен кейбір жыртқыш аңдарға, жабайы құстарға, қос мекенділер мен балықтарға жұғатындығы анықталады. Ит пен мысықтың тулеремияға бейімділігі төмен, адам бұл ауруға өте сезімтал.
Аурудың жұғуына қан сорғыш буынаяқтылар (кене, бүрге, маса, сонат т.б) негізгі себепкер болады. Жануарда ауру білінбей жасырын өтеді. Қоздырушы микроб жануардың ұлпаларында оншалықты өсіп өнбейді, қан мен бөлінділерге әдетте болмайды. Сондықтан бұл жануарлар микробтың ауру ошағындағы айналымына қатыспайды.
Ауру қоздырғышымен ластанған жем мен судан, ауадан, қансорғыш буын аяқтыларшаққанда жұғады. Табыннынң ішінде әдетте ауырған малдан сау малға тулеремия берілмецді. Ауру көбінесе қан сорғыш жәндіктер,кемірушілер жаппай көшетін көктем-жаз мезгілінде байқалады.
Туляремияның табиға ошағы ұзақ уақыт 50 жылдан артық уақыт сақталады.
Дерттенуі. Жеткілікті зерттелмеген. Денеге енген тууляремия микробы сөл жүйесінде өсіп-өніп тарайды. Оның нәижесінде денеде орны шектелген және жалпы реакцилар байқалады. Бұдан соң бактеремия өрбіп, қан тамыры мен сөл жүйесі зақымданып, ішкі ағзаларда миллиарлыққ өліеттену байқалады.
Өтуі мен симптомдары. Жабай жануарлардан жиі қоян, ондатр, құндыз шалдығады. Жасырын кезеңі 4-12 күн, ауырған мал селқостанып, денесінің ыстығы артады. Тамыр соғуы жиілеп, ентіге дем алады. Қанда гемоглобин азайып, кілегелі қабықтар бозғылт тартады. Мойынның. Жауырын алды сөл түйіндері ұлғаяды. Іші қатты өтіп тез арықтайды. Сирақтары сарғайып, жансыз қалады. Қозылардың 10-50 % ауруға шалдығып, оның 30%-ға дейін 28-60 күн ішінде өліп қалады.
Кей жағдайда ауруды серологиялық зерттеу арқылы білуге болады. Буаз мал іш тастайды. Шошқаның ыстығы көтеріліп, күйзеледі және азықтан қалады, тынысы жиілеп, денесі терлейді. Сақа шошқалар жазылады да, торайлар әдетте өледі.
Құстарда (қырғауыл, көгершін) ауру жасырын түрде өтеді. Жабайы қояндардың танауынан сора ағып, жүдейді, тері астындағы сөл түйіндері іріңдейді. Терісі бағалы аңдарға (күзен т.б.) ауырған малдың етін жегенде жұғады. Ауруға шалдыққан мал тез ариды.
Паталогиялық анатомиялық өзгерістер. Өлген малдың тері асты шелі қанталап, өліеттенеді, сөл түйіндері талмауратып қабынады, бауыры ұлғаяды, өкпеде ошақты пневмония кездеседі. Кемірушілердің денесіндегі өзгерістер псевтотуберкулезге ұқсас келеді.
Бактериологиялық зерттеу үшін тірі малдың сөл түйіндерінен шприцпен сорып алған материал, ал өлген малдың ішкі ағзаларының кесінділері пайдаланылады. Қоздырушының өсіінін қоректік ортада бөліп алу қиынға соғады. Зертханалық теңіз тышқаны мен ақ тышқанға биосынама қояды. Сонымен қатар, агглютинация реакциясы мен қосалқы гемаглютинация реакциялары арқылы серологилық зерттеулер жүргізіледі. Аллергиялық зерттеу тері ішіне тлярин жіберу арқылы жүргізіледі.
Ажыратып балау. Туляремияны анаплазмоздан, псевдотуберкулезден, тубркулезден, бруцеллезден, кокцидоздан ажыратуға тура келеді. Ол үшін індеттанулық, аллергиялық және зертханалық зерттеулер нәтижесі негізге алынады.
Дауалау және күресу шаралары негізінен аурудың табиғи ошағында кемірушілердің өсіп-өнуін тұрақты бақылауға алуға саяды. Соның нәтижесінде індеттанулық болжам жасауға мүмкіндік туады. Даладық жағдайда дезодарация яғни кемірушілерге қарсы шаралар жүргізіледі. Өлексені жинап, жоюға басым көңіл бөлінеді. Адамдарға ауру жұқтыруға жол бермеуге бағытталған шаралар басты назарда болады.
Сойғаннан кейiнгi диагностика. Ауру малдың өкпесi, көк бауыры, жұрегi лимфа тұйiндерi зақымданады. Лимфа тұйiндерi Ұлғаяды, некрозды, тұйiндер немесе абцестер байқалады.
Санитариялық баға. Ауру малды союға жiбермейдi. Ал сойылған малдан тұляремия табылған кезде, барлық сойыс өнiмдерiн терiсiмен қоса жояды.

Эпидемиологиясы:
Туляремия кең тараған, спородикалық вспышкамен өтетін, табиғи ошақты болып кездесетін ауру. Табиғи ошақтың 5 түрі бар: орманда, қырда, таулы-өзенді, тоғайсыз, тундралық. Әрқайсысының өз ерекшелігі бар.

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Инфекция көзі:
* әр түрлі жабайы омыртқалы жануарлар (кеміргіштер, қояндар, тышқандар)
* ауылшаруашлық жануарлар (қой, шошқа, ірі қара малдар, солтүстік бұғысы)
* үй жануарлары (иттер)
* инод кенелері (қосымша резервуар)
Туляремия патогенезінде 3 маңызды фактор бар:
1. . инфекциялық
2. .токсикалық
3. .аллергиялық
Қоздырғыш ағзаға жарақатталған тері арқылы немесе тыныс жолдарының және көздің шырышты қабаты арқылы енеді. Кіру қақпасы аурудың клиникалық түрін анықтайды. Кіру орнында инфильтрация мен қабыну ошағы дамиды, жиі қоздырғыш жергілікті лимфа түйіндеріне түседі, онда көбейіп, біртіндеп өледі. Эндотоксин бөледі, ол ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.