Фасциолез ауруына сипаттама

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1 Фасциолез ауруына сипаттама
2.2 ҚР АШМ «Жануарлардың инфекциялық және инвазиялық ауруларының алдын алу және жою бойынша ветеринариялық іс.шараларды жүзеге асыру» жөніндегі ереже
2.3 Ветеринариялық.санитариялық бағасы
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Мал дәрiгерiнiң аса жауапты мiндетi – тағамдық өнiмдер арқылы адамға жұғатын аурулардың алдын-алу болып табылады. Сонымен қатар, мал ауруларын таратпау, сыртқы ортаны қорғау, ауру малдан алынған өнiмдердi залалсыздандыру күрделi де жауапты жұмыс. Жұқпалы аурумен ауырған мал ұшасы мен ағзаларын малдәрiгерлiк-санитариялық сараптан өткiзгенде, мал дәрiгерi оның сойғаннан кейiнгi балауының ерекшелiктерiне көңiл аударады, малдәрiгерлiк-санитариялық сарапты үлкен ұқыптылықпен жүргiзiп, алынған өнiмдерге тиiстi баға беруі керек. Сойылған мал ұшасындағы өзгерiстер аурудан өлген мал тәнiндегi өзгерiстермен салыстырғанда әлде қайда көмескi болады, тiптi байқалмауы да мүмкiн. Малдәрiгерлiк-санитариялық сараптау аса жауапты жұмыс, тағамға пайдалануға болмайтын ауру малдың етiн жеп адам ауруға шалдықса, мал дәрiгерi заң алдында жауап бередi.
Малдың инвазиялық аурулары — эволюциялық даму барысында жануар денесінде паразиттік тіршілік етуге бейімделген бір клеткалы организмдер мен құрттар тудыратын аурулар. Бұл аурулардың 2 тобы бар: Бірінші тобы — гельминтоздар. Оларды трематода (сорғыш құрт), цестода (таспа құрт), нематода (жұмыр құрт) кластарына жататын құрттар тудырады. Мал арасында фасциолез, дикроцелиоз, ішек цестоздары, таспа құрт дернәсілдері тудыратын аурулар жиі кездеседі.

1. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
2. К.И. Скрябин, «Трематоды животных и человека», (58-62 бет)
3. С.Қырықбайұлы, Т.М.Телеуали Ветеринариялық санитариялық сараптау практикумы, Алматы 2013 ;(202-244 бет)

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жоспары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
I.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
II.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Негізгі бөлім
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Фасциолез ауруына сипаттама
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ҚР АШМ Жануарлардың инфекциялық және инвазиялық ауруларының алдын алу және жою бойынша ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру жөніндегі ереже
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6
2.3
Ветеринариялық-санитариялық бағасы
9
III.
Қорытынды
10
IV.
Пайдаланылған әдебиеттер
11
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мал дәрiгерiнiң аса жауапты мiндетi - тағамдық өнiмдер арқылы адамға жұғатын аурулардың алдын-алу болып табылады. Сонымен қатар, мал ауруларын таратпау, сыртқы ортаны қорғау, ауру малдан алынған өнiмдердi залалсыздандыру күрделi де жауапты жұмыс. Жұқпалы аурумен ауырған мал ұшасы мен ағзаларын малдәрiгерлiк-санитариялық сараптан өткiзгенде, мал дәрiгерi оның сойғаннан кейiнгi балауының ерекшелiктерiне көңiл аударады, малдәрiгерлiк-санитариялық сарапты үлкен ұқыптылықпен жүргiзiп, алынған өнiмдерге тиiстi баға беруі керек. Сойылған мал ұшасындағы өзгерiстер аурудан өлген мал тәнiндегi өзгерiстермен салыстырғанда әлде қайда көмескi болады, тiптi байқалмауы да мүмкiн. Малдәрiгерлiк-санитариялық сараптау аса жауапты жұмыс, тағамға пайдалануға болмайтын ауру малдың етiн жеп адам ауруға шалдықса, мал дәрiгерi заң алдында жауап бередi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Малдың инвазиялық аурулары -- эволюциялық даму барысында жануар денесінде паразиттік тіршілік етуге бейімделген бір клеткалы организмдер мен құрттар тудыратын аурулар. Бұл аурулардың 2 тобы бар: Бірінші тобы -- гельминтоздар. Оларды трематода (сорғыш құрт), цестода (таспа құрт), нематода (жұмыр құрт) кластарына жататын құрттар тудырады. Мал арасында фасциолез, дикроцелиоз, ішек цестоздары, таспа құрт дернәсілдері тудыратын аурулар жиі кездеседі. Сиырдың, қой-ешкінің, түйенің жіті және созылмалы ауруы -- фасциолез республиканың барлық өңірінде таралған. Аурудан арылу үшін ит пен малды алдын ала құрттан арылтады (дегельминтизация), батпақтарды құрғатып, жайылымдарды, суаттарды, олардың маңын тазартады. Дикроцелиоз -- малдың бауыры мен өт жолдарын зақымдайтын созылмалы ауру. Республиканың барлық өңірінде, әсіресе оңтүстік мен оңтүстік-шығысында жиі кездеседі. Оны тудыратын дикроцелия құрты. Малға гексихол, гексохлор-параксилол, гетолин беріп (дегельминтизация жасап), құрттан арылтуға болады. Таспа құрт дернәсілдері тудыратын аурулар -- эхинококкоз, ценуроз, цистицеркоз кезінде малдың бауыры, миы, өкпесі, сірі қабықтары зақымданады. Бұл аурулардан арылу жұмысы арнайы жоспар бойынша жүргізіледі.

Негізгі бөлім
2.1 Фасциолез ауруына сипаттама
Фасциолез (fasciolosis) - трематоздар қатарынан шыққан, гельминтті, бауыр мен өт бөлу жүйесін зақымдаумен сипатталатын адам мен жанауарлар ауруы. Фасциолез - бауыр фасциоласы әсерінен туындайтын, ішектік құрт ауруы. Бауырқұрт (Fascіolosіs) -- төрт түлік малдың құрт ауруы. Ауруды сорғыш құрттар (фасциола гепатика және фасциола гигантика) қоздырады. Олардың пішіні жалпақ, ұзындығы 20 - 30 мм, ені 8 - 10 мм болады. Ауру, көбінесе, саз-батпақты жерде, өзен-көл жағасында жайылған малда кездеседі. Ауырған малдың нәжісімен ылғалды жерге түскен құрт жұмыртқалайды, одан шыққан дернәсіл судағы ұлуларға немесе су жағасындағы шөптерге жабысады. Мұны мал шөппен қоса жесе не сумен бірге жұтса, бауырқұрт ауруына шалдығады. Малдың ас қорыту жүйесіне түскен құрт, оның ішегін, бауырын жаралап, өт жолдарына жиналады. Ауру мал арықтайды. Көзі мен аузының кілегей қабықшалары сарғылт тартады. Тамағында, төсінде, буындарында ісік пайда болып, іші кебеді, тышқақтайды. Ауру малды емдеу үшін ацемидофен дәрісінің 10%-тік ерітіндісі, сондай-ақ, дертил, гексихол, төрт хлорлы көміртек, битионол дәрілері қолданылады. Аурудың алдын алу үшін мал жайылымына құрғақ жерлерді таңдап, малды ағынды сумен суғару керек. Бауырқұрттан өлген малдың бауырын жерге көміп залалсыздандырады[1].
Фасциолез - жіті және созылмалы өтетін зоонозды трематозды асқорыту мүшелерінің жұмысының бұзылуымен, ісінулер, анемиямен сипатталатын үй және жабайы жұптұяқты жануарлар ауруы. Ауру қоздырғыштары - кәдімгі трематода фасциола және фасциола гигантика. Олар жануарлардың бауырында және өт қабында ондағы қанмен және ұлпалармен қоректеніп, паразитті тіршілік етеді.
Фасциолалар биогельминт ретінде екі иесі қаты дамиды қатысуымен - түпкілікті және аралық. Негізгі түпкілікті иелері күйіс қайыратын малдар. Аралық иелері - тұщы судың әр түрлі ұлулары. Фасциолалар үй жануарлары бауырында 4-5 жыл немесе одан да көп, қоянның өт жолында 2-3 жыл уақыт тіршілік ете алады. Ауыл шаруашылығы малдарынан ауруға көбінесе қой, ірі қара мал, сирек жағдайда жылқы, шошқа және тағы басқалары анағұрлым бейім келеді. Ұлулар арқылы зақымдану дәрежесі көктемде төмен, ал күз кезінде күшейеді. Ауруға ересек малдар төлдерге қарағанда салыстырмалы түрде көбірек шалдығады.
Аурудың клиникалық белгілері қоздырушының жұқтыру қарқындылығы, фасциола түріне, оларға ағзаның қарсылық күшіне, жануарлардың азығы мен тұрғын жағдайларына байланысты.

1 - сурет. Фасциоланың тіршілік айналымы
Егер жануар организмінде бірнеше ғана фасциола тіршілік етсе, малдың иесі, ветеринариялық мамандар аурудың ешқандай клиникалық белгілерін , бауыр мен асқазан-ішек жолынан еш симптом байқай алмайды. Резистенттілігі жоғары, сау малдың организмінде фасциолез симптомсыз немесе әлсіз байқалатын клиникалық белгілермен өтеді. Ауруға шалдыққан әлсіз жануарлар өлімге ұшырауы мүмкін. Фасциолез жіті және созылмалы түрде өтеді.
Ауру жіті өткенде жануарлардың дене қызуы көтеріліп, тынысы мен жүрек соғысы жиілейді. Ауруға шалдыққан малдар жалпы күйзеліске ұшырайды. Олардың қабақтары, астыңғы жақ тұтастай, сонымен қатар іші мен көкірек қуысы ісінеді. Анемияға шалдығу салдарынан, көзі мен ауыз қуысының кілегейлі қабықтары бозарған.
Ауру созылмалы өткенде жануарлардың түктері құрғақ, сынғыш болып, көбінде түсе бастайды. Терісінің белгілі бір жерлері жалаңаштанады. Сонымен қатар, асқазан - ішек жолдары жұмысының бұзылуы: диарея, іш қату орын алады. Көздері мен ауыз қуысының кілегейлі қабықтары сарғаяды.
Фасциолезбен қояндар, теңіз шошқасының аналығы, тиіндар ауырғанда, оларда түсік - жүктіліктің мезгілсіз тоқтауы орын алады. Егер ауру қояннан көжек туылса, олар өте әлсіз, дамуы баяу болады, себебі анасының сүті аз бөлінеді. Мұндай әлсіз көжектер көбінесе өлімге ұшырайды.
Ауруға үй және жабайы мүйізді қара мал, түйе, жылқы, қояндар, тиін, теңіз шошқалары және тағы басқалары шалдығады. Көптеген жануарлар ауруды жайылымдарда жұқтырады.
Фасциолезбен ауырған малдарды емдеу үшін - альбендазол, триклабендазол, клозантел, рафоксанид, фенбендазол пайдаланылады.
Аурудың алдын алу шаралары - жайылымдарды ауыстырып тұру, аурудың қоздырушысының аралық иелерімен күрес жүргізу және басқа да ветеринариялық-санитариялық шаралар жүргізу.

2 - сурет. Фасциола құрты
2.2 ҚР АШМ Жануарлардың инфекциялық және инвазиялық ауруларының алдын алу және жою бойынша ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру жөніндегі ереже
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы Министрiнiң
"Жануарлардың инфекциялық және инвазиялық ауруларының алдын алу
және жою бойынша ветеринариялық iс-шараларды жүзеге асыру жөнiндегi ережелердi бекiту туралы" 2004 жылғы 7 қыркүйектегі
N 476 бұйрығымен бекiтiлген
Жануарлардың фасциолез ауруының алдын алу және жою
бойынша ветеринариялық iс-шараларды жүзеге асыру туралы
Ереже
Осы фасциолез ауруының алдын алу және жою жөнiндегi ветеринариялық iс-шараларының ережесi (одан әрi - Ереже) жеке және заңды тұлғаларға ветеринариялық iс-шараларды ұйымдастыру және жүргiзудiң Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26-бабына сәйкес мiндеттi түрде орындауға тиiстi тәртiбiн анықтайды.
1. Жалпы ережелер
1. Фасциолез ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.