Мұнай өндеу өндірісі

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 83 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Мұнай мен газ пайдалы қазбалар түрінде негізгі энергетикалық шикізат қана бола қоймай, сонымен қатар өндірістің барлық салаларында қолданылады. Оларды пайдалану үнемі өсуде. Қазақстан республикасы экономикасының дамуына мұнай мен газдың маңызы зор. Мұнай құрамынан сұйық отындардың барлық түрі алынады: бензин, керосин, іштен жану қозғалтқыштар үшін реактивті және дизель отындарының барлық сорттары, локомативтер үшін газотурбиналы және қазандық отыны мазут алынады. Табиғи газ - құбыр арқылы тасымалдауға және сұйылтуға өте ыңғайлы. Арзан энергетикалық және тұрмыстық отын.

Мұнай мен газ - әртүрлі отындар алудың және химиялық синтездің бірден бір негігі шикізаттары болып саналады. Олардың экономикалық мәні қазіргі кезде ерекше зор. Мұнай мен газды өңдеудің өнімдері шаруашылықтың, өндірістің барлық түрінде, қорғаныс және азаматтық үй құрылысында, ауыл шаруашылығында, энергетикада, космонавтикада, атом электр станциясында, үй шаруашылығында және т. б. салаларында кең қолданыс табуда.

Энергетикалық қорлар қазіргі экономикада жетекші рөл атқарады. Кез-келген мемлекетті өндіргіш күштерінің деңгейі негізінен энергия қорларын жұмсау ауқымымен анықталады. Энергия қорларының маңыздылығы дүние жүзінде өндірілетін пайдалы қазбалардың 70% астамы энергия көздеріне жататындығы дәлел бола алады. Бірақ мұнай мен газдың қоры шектеулі. Сондықтан оны бар мүмкіндігінше дұрыс өңдеп, тиімді пайдалану қажеттігі туындайды.

Қазіргі кезде мұнайды алғашқы айдауды атмосфералық қысымда істейтұғын құбырлы қондырғыларда атмосфералық қондырғыда жүргізіп, одан мөлдір өнімдер бензин, керосин, дизел, фракцияларын алады. Мұнай айдаудың қалдығын (өнімнің бастапқы қайнау температурасы 300-360 ºC) мазут дейді. Егер зауытта қазан отынын көп алу қажет болған жағдайда, онда айдаушы атмосфералық қысымда жүргізумен шектейді. Мұнай шикізатты жеткіліксіз жағдайда, мұндай өңдеу бағытты тиімсіз болып саналады. Мұнайды атмосфералық айдаудың қалдығы болып мазут алынады. Оны қазан отыны есебінде пайдаланады, кейбір кездерде термиялық крекинг қондырғысының шикізаты бола алады. Мазутты вакуумда айдаудан алынатын өнімдер ассортименті, мұнайды өңдеу вариантына байланысты. Мазутты өңдеудің екі жүйесі бар: май және отын алу.

Май алу жүйесінде мазутты өңдеуден 2-3 дистилятты фракциялар алады, оның әрқайсысын одан әрі тазалаудан өткізеді, тазаланған өнімдерді әртүрлі қатынастарда араластырып, базалық майлардың қажетті сорттарын дайындайды.

Отын алу жүйесі бойынша, әдетте бір фракцияны, 350-500 ºС аралығында қайнайтұғын бөледі, оны каталитикалық крекинг немесе гидрокрекинг процестерінде шикізат есебінде пайдалады. Бұл фракцияны кейбір кезде вакуум газойлі деп те атайды.

Құбырлы қондырғылардың ректификациялау колоналарындағы қысымға байланысты, олар атмосфералы вакуумды қондырғылар болып бөлінеді. Булану дәрежесінің санына қарап, құбырлы қондырғыларды бір, екі, үш және төрт рет буланушы деп бөлінеді. Бір рет буландырумен айдау қондырғыларында мұнайдан бір рет ректификациялаушы колоннада атмосфералық қысымда барлық дистиляттарды бензиннен бастап тұтқыр цилиндр майына дейін алады.

Қазіргі кезде экономикасы дамып келе жатқа Қазақстан үшін отын энергетика тапшылығы бірден бір мәселе болып тұр. Жыл сайын егістіктердің көлемі ұлғайып, әсіресе онтүстік облыстарында, қоғамның әлеуметтік деңгейі өсіп келе жатыр. Халықтың жанар-жағар майға деген сұранысы өте жоғары. Ал үлкен мұнай өңдеу зауыттардың саны үшеу. Олар толығымен қажеттілікті қамти алмайды. Сол себептен осы дипломдық жобада Онтүстік Қазақстанда орналасқан ЖШС "ПКОП" мұнай өңдеу зауытында қайта жаңартылуы қарастырылған. Мазутты вакуумда өңдеу қондырғысының мазут өңдеу қуаттылығын 4 млн. т/жылға дейін көтеру және жұмсалатын отынның мөлшерін азайту көзделген. Бұл мақсатта, негізгі мазутты айдау қондырғысында табақшаларды қиылыспалы отырғыштарға ауыстырылды.

1 ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ

1. 1 Мұнай өндеу өндірісінің өсу дәуірлері

Бастапқы дәуір . Мұнай мен газдың тау жыныстарынан бөлінуі туралы ойлар әртүрлі дәуірдегі қол жазбаларда кездеседі. Геродот (біздің дәуірге дейінгі 5 ғасырда) Плутарх, Плиний (біздің дәуірге дейінгі1 ғасырда) және басқа ғалымдардың еңбектерінде мұнайдың кен орындарының Өлік теңіз жағасында, Сирияда, Персияда, Индияда, Жерорта мен Каспий жағалауында және Амударья жағалауында барлығы келтіріледі.

Ерте заманнан бастап мұнайды отын және жарық аллу үшін пайдаланған. Жарық шыраққа шикі мұнай құйылатын болғандықтан оның ең тиімдісі жеңіл мұнай болған. Уақыт өткен сайын жеңіл мұнай жетпей, ауыр мұнайды айдап шыраққа отын ала бастады. Сондай қарапайым мұнайды айдау қондырғылары орта ғасырларда (16-ғасыр) Закавказда, Батыс Украйнада, Ухта өзенінің бойында пайдаланды. 1821-1823 жж. Солтүстік Кавказда Моздок қаласының аймағында аға-інілі Дубининдер бірінші болып мұнайды айдаудың өндірістік қондырғысын іске қосты.

Англияда мұнайды айдауды 1848 ж. бастады, ал АҚШ-та Татусвилле қаласында (Пенсильвания штатында) бірінші айдау қондырғысы 1860 ж. іске қосылды.

Бірінші айдау қондырғыларындағы негізгі аппарат, оқтын-оқтын істейтін, куб болып саналады, ал алатын бірден бір мақсатты өнім жарық керосині болды. Жеңіл бензин фракциясын және ауыр қалдықты - мазутты, басқа пайдалану жолы болмағандықтан, жағып жіберетін. Бірінші мұнай зауытын Бакуде кен инженері Восбоиников 1837 ж. іске қосты.

Оқтын-оқты жұмыс істейтін кубтарды 19-ғасырдың 80-жылдары орыс инженерлері А. Ф. Инчик, В. Г. Шухов және Н. Н. Елин ойлап тауып іске асырған үздіксіз жұмыс істетін куб батарейлері ауыстырды. 1876 ж. сұйық отынды жағу үшін форсунканы ойлып тапты, бұл бу қазандары үшін отын есебінде мазутты пайдалануға мүмкіндік береді. Сол жылы орыстың ұлы ғалымы Д. И. Менделеев мазуттан майларды алудың мүмкін екендігін дәлелдеді. Осының нәтижесінде мұнай майлары осыған дейін кейбір салаларда пайдаланып келген өсімдік және мал майларын ығыстыра бастады да Ресейде, АҚШ-та және басқа кейбір мемлекеттерде мұнайдан майлар өндіретін зауыттар салына бастады.

1890ж. В. Г. Шухов және С. П. Гаврилов үздіксіз жұмыс істейті құбырлы мұнай айдау қондырғысын жасағандарына патент алды. Бұл қондырғы отпен қыздыратын иілген құбырдан, буландырғыштан, ректификациялаушы колоннадан және жылу алмастырушы аппараттан тұрады. Бұл қондырғы қазіргі мұнайды айдау қондырғысындай еді. 1910ж. кейін мұнайды үздіксіз айдау қондырғыларын барлық елдерде де көп қолдана бастады.

ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы мұнай өндеу технологиясының өсу жолдары. Мұнай өндеу өндірісінің өсуінің бастапқы дәуірі мұнайды алғашқы бірінші айдау әдістерін пайдаланумен сипатталады, мұнда мұнайдың оның құрамындабастапқы бар заттарды ғана бөлді. Одан әрі бензин, керосин, дизель отыны сияқты өте құнды өнімдердің шығымын арттыру үшін тағы да олардың сапасын көтеру мақсатында, мұнай өнімдері екінші өңдеу процестеріне өткізе бастады. Екінші процестер, мұнайды алғашқы айдаудан алынға өнімдерді өндеуді әртүрлі термиялық және химиялық әдістерді қолданумен сипатталады.

Дүние жүзі бойынша мұнай өндеу көлемі соңғы жылдары, оың өндіру қарқынына пропорционады өзгеріп келді.

1960-1970 жж. жақын Шығыс және Латынамерикалық арзан мұнайлардың көптігінен, МӨЗ-дың қуаттары дүние жүзі бойынша күшті қарқынмен, онымен қатар мұнай өңдеу көлемі де өсті. Дүние жүзілік мұнай өндеу саласында сандық және сапалық секірістер 1970-1980 жж. яғни мұнай құнының күрт өзгермеумен және соның әсерінен, оны өндірудің азаюымен байланысты болды. Мұнайды өңдеудің көлемі жағынан жетекші рөл АҚШ-қа тән. Бұл елде мұнай өндеу терендігі өте жоғары(86) және негізінен бензин өндіруге (47% мұнайға) бағытталған. Канаданың да мұнай өңдеудегі көрсеткіштері АҚШ көрсеткіштеріне ұқсас және жақы.

Бұл кездерде бұрыңғы КСРО-да мұнай (газ конденсатын) өндіру және өндеу жоғары қарқынмен өсуде болды. Батыс Сібірде, Қазақстанда үлкен мұнай кен орындарының іске қосылып, көп мұнай бере бсатағандығынан, батыс және солтүстік батыс аудандарда жаңа мұнай өңдеу өндірістері - Белоруста Жаңаполоц және Мозыр, Литвада - Мажей, Украйнада - Кременчук, Санкт-Петербург облысында Кириш, Қазақстанда - Шымкент және Павлодар, Түркменияда - Красновод, Чарджоу және басқа жаңа МӨЗ іске қосылды, кейбір бұрыңғы зауыттар күрделі жаңартудан өтті. Мұнай өңдеудегі үлкен жетістік Еділ-Орал және Қазақстандағы мұнайлы аудандарда өндірілген күкіртті, жоғарлы шайырлы және парафинді мұнаиларды өңдеудің жаңа технологиясын жасау және игеру болып саналады.

Мұнай өңдеуде жаңа процестер, каталитикалық ктекинг, платина катализаторын пайдаланып каталитикалық риформинг, әртүрлі дистиляттарды гидротазалау іске асырыла бастады. Сының нәтижесінде мұнай өнімдерінің сапасы артты, мотор отындарын және органикалық синтезге қажетті көмірсутекті шикі зат өндіру өсті. Өндіріс көлемінде пайдаланушы мқнай шикі заттары жасанды май қышқылдарын, жасанды спирт, полиолефиндер, жасанды талшықтар, жсанды каучук, минералды тыңайтқыштар өндіру мақсатында кең өріс лды. Мұнаи шикі затын пайдалану, бұрын техникалық мақсатта қолданылып келген көп азықтық заттар (бидай, картоп, майлар), бұл мақсаттан босады.

1970 жылдары мұнай ңдеуде үлкен қуатты және құрастырма қондырғылар іске қосыла бастады. Қуаты 1-2 млн. т/ж мұнайда атмосфералық айдау қондырғыларының орнына қуаты 6-8 млн. т/ж құрастырма, мұнайды тұздардан айыру, алғашқы айдау және мұнай дистилляттарын екінші кезекте өңдеуге қажетті процестері бар қондырғылар салына бастады; қуаты 300 мың т каталитикалық риформинг қондырғысы орнына 600-1000 мың т/ж өңдейті қондырғылар істей бастады.

ЛК-6У құрастырма жүйесінде технологиялық процестерді құрастырудың тиімділігі оларды пайдалануда дәлелденді. Екі ЛК-6У жүйесінен тұратын зауыт сал, қуаты сондай, бірақ қондырғылары өз алдына тұрған зауытпен салыстырғанда, металл шығыны 2, 6 есе, ал капиталдық салымды 24% қысқартады, еңбек өнімділігі екі есе арттырады. Осындай 8 ЛК-6У қондырғылары алты МӨЗ құрамында салынды.

Бұрыңғы КСРО-да 1980 жылдардың ортасында мұнай өндіру деңгейі тұрақтанды (1985ж. 595 млн. т мұнай өндірілді) . Бұл қайта түзілмейтін, қоры шектеулі, өте құндышикі заты толық және терең өңдеп пайдалануды талап етті. Сонымен қатар, кейбір бұрын мұнайдың көп мөлшерін өңдеп келген алқаптарда (Орал және Поволжье, Апшерон түбегі, Украина) оны өндіру көлемі азайды, ал Батыс Сібірде тұрақтанып барып, кейін өндіру көлемі кеми бастады. 1986-1990 жж. Каспий жағалауындағы терең су астындағы мен континентальді шельфтердегі мұнай газ кен орындарын игере бастады. Жаңа аудандарда мұнай өндіру қоны, әсіресе шельфте, қазіргі құнынан жоғары болып, мұндай құнды шикі затты тиімді пайдалану қажеттігі туындайды. Мұнай өндіру кеми бастады, өндірілген мұнайдың қымбатққа түсуі және сұйық отын мен майларға сұраныстың артуына байланысты. Мұнай өнімдерін өте тиімді пайдаланудың қажеттігі туындайды. Оларды энергетикалық қондырғыларда (жылу электр станцияларында, үлкен қазандықтарда) пайдалануды өте азайтукерек; қозғалтқыштардың конструкцияларының, отынды және майлаушы материалдарды аз жұмсайтын, тиімді түрін жасау қажет; мұнай және мұнай өнімдерінің шығынын өндіруші орындарымен (мұнай кен орындарында, МӨЗ) қабат, пайдаланушыларды да шығынын азайту керек; мұнайды өңдеуді тереңдету, әртүрлі термиялық және химиялық әдістермен мұнайдан, оның бастапқы құрамындағы мөлшерден 1, 5-1, 8 есе көп мөлдір мұнай өнімдерін өндіру қажеттігі туындайды.

Мұнайды терең өңдеу құжатын іске асыру үшін шикі затты жақсылап дайындау, олардан катализатордың активтілігін төиендететін заттардан (металдардан, асфальтендерден, күкірттен және басқа) тазарту қажет. Терең өңдеуге керекті қондырғылар үшін, жоғары қысымдарда және температураларда, сутегі және күкіртті сутегі ортасында жұмыс істеуге есептелген арнайы құрал жабдықтар жасалуда.

Отындар мен майларды өндіру үшін мұнайдан басқа шикі зат түрлерін пайдалану өте актуалды болып отыр. Қазіргі кезде автомобиль қозғалтқыштарында отын есебінде бензиннің орнына сығылған табиғи газды және сұйық газды (пропан және бутанды) көп қолдана бастады. Автомобиль бензиндерінің компоненттері есебінде оттегі бар қосылыстарды, әсіресе метил спирті мен изобутеленнен синтездеп алынатын метил-трет-бутил эфирін қолданады.

1. 2 Мұнайды алғашқы айдау жүйелері

МӨЗ мұнайды және мазутты айдау жүйелерінің барлық түрлері қолданылады, өз алдына тұрған атмосфералық және вакуумда айдау қондырғылары, құрастырма атмосфера-вауумда айдаудың құбырлы қондырғылары пайдалады. Ең алғаш біздің елде 1950 жылға дейін, қуаты аз 0, 5- 0, 6 млн. т/ж өсті. 1967 жылдан бастап мұнайды айдау қондырғыларының қуатты, шикізат бойынша жылына 6-8 млн. жетті. Көп ескі қондырғылар құрамына мұнайды тұздан айыру, бензинді тұрақтандыру және оны екінші айдау процестері біріктіріліп берілген. Атмосфералық құбырлы қондырғылар, олардың технологиялық жүйесіне қарап, мұнайды бір рет және екі рет буландыру қондырғыларына бөлінеді [2] .

Бір рет буландыру қондырғысында мұнай жылу алмастырғыштар мен құбырлы пеш арқылы ректификациялық колоннаға беріледі, оның эвопарациялық кеңістігінде бір рет булану жүреді. Одан кейін колонаның конструкциялық бөлігінде булар ректификацияланудың нәтижесінде мақсатты фракцияларға бөлінеді, ал айдаушы бөлігінде щикізаттың сұйық фазасынан тағы да ректификациялаудан тез қайнаушы фракциялар бөлінеді.

Екі рет буландыру қондырғысында жылу алмастырғыштарда қыздырылған мұнай бензинсіздендіруші деп аталатын колоннаға беріледі. Бұл колоннаның эвопарациялаушы кеңістігінде мұнайдың булануы жүреді. Мұнай 200-240 ºС дейін қыздырылғандықтан, түзілген бу мөлшері аз және онда негізінен бензин фракциялары болады. Концнентрациялаушы бөліктің ректификациялаушы табақшаларында бензин ауыр фракциялардан бөлінеді де колоннадан бу күйінде шығып кетеді. Бензин буымен бірге мұнайды алғашқы айдаудан ілесіп келген су буы және және газдар да бөлінеді.

Осылай жартылай бензинсізденген мұнай колоннаның түбінен құбырлы пеш арқылы негізгі атмосфералық колоннаға беріледі, онда мұнайфдың қайталап булануы және бұлардың ауыр бензинге, керосин және дизел фракцияларына ректификацияланып бөлінуі орын алады. Қалдықта мазут қалады.

Бір рет буландырудың жетістігі жеңіл және ауыр фракциялар бірге буланады. Бұл әдіс мұнайды салыстырмалы төмен температуралы қыздырумен ауыр көмпоненттерді тереңірек бөлуге мүмкіндік береді. Бір рет буландыру қондырғылары ықшамды, құбыр желісі қысқа, отынды басқа қондырғыларға қарағанда аз қажет етеді.

Бірақ құрамында бензин фракциялары көп мұнайларды осы типтес , жылу алмастырғыштарда және пештегі иілген құбырлардағы қысым күрт көтеріледі. Бұл қолданылатын құрал-жабдықтардың жоғары төзімділігін және оларға қажетті метал шығынын көбейтуді қажет талап етеді, шикізатты айдаушы сорап желісіндегі қысымды көтереді. Одан бөлек, егер айдауға судан және тұздардан тазартылмаған мұнай берілсе, онда ол пештегі қысымды көтереді, иілген құбырларда тұздарлдың отыруына алып келіп соғады. Бұл құбырдың қабырғасының жүжілуіне алып келіп соғып, соның салдарынан авария болу қаупі пайда болады.

1-бензинсіздендіруші колонна; 2-атмосфералық колонна; 3-буландырушы колонна; 4-атмосфералық пеш; I-ЭЛОУ-дан мұнай; II- жеңіл бензин; III- ауыр бензин; IV- 180-220ºC фракциясы; V-220-280ºC фракциясы; VI-280-350ºC фракциясы; VII- мазут; VIII- газ; IX-су буы.

Сурет 1. Мұнайды атмосфералық айдау қондырғысының ЭЛОУ-АВҚ-6 блогының технологиялық сұлбасы

Екі рет буландыруда газ, су және бензиннің негізгі бөлігі мұнайдан пешке бармай жатын бөлінеді. Бұл жағдайда пештің де, негізгі ректификациялаушы колоннаның да жұмысын жеңілдетеді және ол екі қайтара буландыру желісінің негізгі жетістігі болып саналады. Екі қайтара буландыру жүйесі, әсіресе өңдеуге түсетін мұнай табиғаты қайта өзгеріп тұратын жағдайда ыңғайлы.

Екі рет буландыру қондырғыларында, мұнайдан бір рет буландыру сияқты, дистиляттарды бөлу тереңдігінің дәрежесіне жету үшін оны жоғары температураға дейін 360-370ºC қыздыруға тура келеді. Екі рет буландыру қондырғысында ректификациялау колонналарының, шикізат сораптарының саны екі рет көбейеді, конденсациялаушы жабдықтар мөлшері өседі. Вакуумда айдау қондырғылары мен блоктарда мазутты бір рет буландыру жүйесі көп тараған. бірақ тәжиребе көрсеткендей, мұнай блоктарда өте таза ректификациялаумен

бөлінген айдалу шектері тиянақты вакуум дистиляттарын, жоғары сапалы майлар дайындауға пайдаланатын, алу өте қиын. Вакуум дистиляттарының орта қайнау температураларының бір-біріне ауысуы 70-130ºC аралығында құрайды.

Cурет 2. Бір рет және буландырумен мазутты вакуумда айдау жүйесі

Вакуум дистиляттарының таза бөлінуді жақсартуды, ректификациялаушы табақшалардың санын көбейту арқылы жетуге болады. Бірақ мұнай шешім әр уақытта тиімді бола бермейді, себебі табақшалардың саны көбейген сайын вакуум азаяды, төменгі табақшалардағы температура көтеріледі де бөлу тереңдігі және дистилляттардың санасы төмендеуі мүмкін. Вакуум дистилляттарының сапасын көтерудің тағы басқа жолы- екі рет буландырумен айдаудың жүйесін қолдану. Бұл жүйе бойынша, бірінші вакуум колонасында алшақ аралықта қайнатұғын май фракциясын алу көзделген, ол пеште қыздырылған соң екінші колоннада тар аралықта қайнайтұғын фракцияларға бөлінеді.

Екі баспалдақты вакуум айдауында айдауға қосымша отын, бу, электр энергиясы жұмсалады. Бірақ бұл шығындар бөлінген май, дистиляттарының сапасының жақсаруы өтеледі. Бір фракцияның екінші фракцияға ауысуының орта мәні 30-60 ºC дейін төмендейді.

Технологиялық жүйелер. МӨЗ мұнайды және мазутты айдау жүйелерінің барлық түрлері қолдаылады, өз алдына тұрған атмосфералық және вакуумда айдау қондырғылары, құрастырма атмосфера-вакуумда айдаудың құбырлы қондырғылары пайдаланады. Ең алғаш біздің елде қуаты аз 0, 5-0, 6 млн. тж АҚ және АВҚ қондырғылар, соңғы жылдары олардың қуаты 1-3 млн. тж өсті. 1967 ж. бастап мұнайды айдау қондырғыларының қуаты, шикізат бойынша жылына 6-8 млн. жетті. көп ескі қондырғылар құрамына мұнайды тұздан айыру, бензиді тұрақтандыру және оны екінші айдау процестері біріктіріліп берілген.

МӨЗ қолданылып жүрген ректификациялау колонналар технологиялық міндетіне, қысымына, бу мен сұйық арасындағы жанасуды іске асыру тәсіліне, қоспа өнімдерді бөлгенде алынған заттардың санына байланысты жіктеледі. Ректификациялау аппараттары атқаратын міндетіне байланысты мұнайды атмосферада айдау колоннасына, бензинсіздендіру, мазутты вакуумда айдау, тұрақтандырушы және т. б. бөлінеді. Қысымға байланысты- қысымда істейтұғын атмосфералы, вакуумда болып бөлінеді. Жанасуды іске асыру тәсіліне байланысты- табақшалы және отырғышты болып бөлінеді. Көпшілік технологиялық қондырғыларда мұнайды өңдеуде тек табақшалы колонналар қолданылады.

Ректификациялау табақшалардың әртүрлілері болады- қақпақты, қақпақсыз, бағытталған - ағушы және т. б. қақпақты табақшаның жұмыс істеу жүйесі 1-ші суретте берілген. Табақша деген металдан жасалған, бойында көптеген, булардың өтуіне жасалған, тесіктері бар.

Қақпақтың әртүрлі конструкциялаы науалы, дөңгелек, алтықабырғалы, S-тәрізді болады. МӨЗ 1960 ж. дейін науалы қақпақты табақшалар қолданылып келді. Олардың конструкциясы жеңіл және оңай жиналады.

1-дискілі тәрелке; 2-клапан; 3-қақпақ; 4-балласт;

Сурет 3. Қақпақшалы табақшалар

Мұнайды алғашқы айдау қондырғыларында жай және күрделі колонналар қолданылады. Бензинсіздендіруші және тұрақтандыру колонналары жай, атмосфералы және вакуумды күрделі колонналарға жатады. Атмосфералы колонна әдетте 3-4 секциялардан тұрады және онда 2 -3 бүйірлі айдалым, вакуум колонналарында 1-3 бүйірлі айдалым алынады.

Екі рет буландыру қондырғыларында гудронға дейін айдауды екі сатыда жүргізеді: әуелі мұнайды атмосфералы қысымда мазутқа, одан кейін оны вакуумда гудронға дейін айдайды. Бұл процестерді екі ректификациялаушы колонналарды іске асырады, оның біріншісінде атмосфералық қысым, екіншісінде вакуум ұсталынады. Мұнайларды мазутқа дейін буландыруда атмосфералық қысымда екі ректификациялаушы колоналарда жүргізуге болады: бірінщіде тек бензинді ғана алады және бензинсізденген мұнай айдаудың қалдығы болады; екінші колоннада бензинсізденген мұнай жоғарылау температурада мазутқа ейін айдалады. Мұндай екі колонналы қондырғылар атмосфералық құбырлы тобына жатады.

Үш рет буландыруда қондырғыларында мұнайды айдауды үш колонналарда жүргізеді екі атмосфералық жіне бір вакуум колоннасында. Мұнайды үш рет буландыру қондырғысының басқа түрі болып бір атмосфералық және екі вакуумды колонналардан тұратын АВҚ саналады. Екінші вакуум колоннасы гудронды буландыра түсуге арналған, онда негізгі вакуум колоннасына қарағанда, тереңлеу вакуум ұсталынады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.