Өндірістегі электр жетектерінің параметрлін оңтайландыру

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

Үлкен электрлендіру программасының іске асуы және ҚР өндірістік күштер негізінде еліміздің дамуы қоғамның материялдық тұрмыс халының көтерілуіне әкеледі. Халық шаруашылығының барлық салаларының электрленуі жұмысшылар еңбегінің жеңілденуіне, ой еңбегі және физикалық еңбек арасындағы елеулі ерекшеліктеріне әкеледі.

Электр энергиясын механикалық энергияға айналдыратын машиналарды электр қозғалтқыштары деп атайды. Электр қозғалтқыштар тұрақты және айналмалы электр тоғына арналып шығарылады. Олар негізінен механикалық энергия көзі ретінде өндірістегі, темір жолдағы, автомобиль, теңіз, әуе және ғарыш көліктеріндегі, ауыл және тұрмыс шаруашылықтардағы мыңдаған машиналар мен тетіктерді қозғалысқа келтірді.

Электр қозғалтқыштар жұмысшы машиналарды немесе механизмдерді қозғалысқа келтіруге және сол қозғалыс пен технологиялық процестерді басқаруға арналған электрмеханикалық жүйенің, яғни электр жетегінің негізгі болып табылады.

Электр жетегі технологиялық процестермен тығыз байланысты, оның салдары электр жетегіне жетілдіруші әсер етіп келеді. Технологиялық қондырғыларға қойылатын талаптардың үздіксіз артуы электр жетегінің тиісті дамуын, оның элементтік базасының жетілдіруін қамтамасыз етеді.

Электр жетегі орындайтын операциялардың күрделігі мен көп түрлі болуы және құрамында электрондық, микропрцнссорлық және компьютерлік құрылғыларды пайдалану, оны өте күрделі техника қатарына жеткізді. Оларды монтаждау, баптау және эксплуатациялаумен шұғылданатын мамандардың теориялық және тәжірибелік дайындық деңгейі жоғары болуы керек. Электрші мамандар автоматтандырылған электр жетегінің элементтік базасын, автоматты басқарудың тұйықталмаған және тұйықталған жүйелерінің құрастырылуының негізгі қағидалары мен жұмысын жете білуге тиіс.

Электр қабылдағыштардың үлкен тобын халық шаруашылығының барлық салаларында қолданылатын жалпы өнеркәсіптік механизмдердің электр жетектері құрайды, атап айтқанда: көтергіш-транспорттық машиналары, ағымды-транспорттық жүйелер, компрессорлар, насостар, желдеткіштер.

Электр энергиясын тұтынушылардың өздеріне тән спецификалық ерекшеліктері болады, ол электрмен қамтамасыздандырудың белгілі бір талаптарымен шартталады, мысалы - сенімді тамақтану, электр энергиясының сапасы, жеке элементтерді қорғау мен резервілеу және т. б. Өнеркәсіп өндірістерін электрмен қамтамасыздандыру жүйелерін эксплуатациялауды және ғимараттарды жобалауда кернеуді таңдап алуды орындауда, электрлік жүктемені анықтауда, қандай типті екендігін таңдауда, трансформаторлық шағын станциялардың саны мен қуатын, барлық қорғаныс түрлерін, реактивтік қуатты компенсациялау жүйелерін және кернеуді реттеу әдістерін таңдауда техникалық-экономикалық аспектілерді ескеру қажет. Қоректендіру сызықтарының, трансформаторлық шағын станциялардың жүйесі мен мөлшерін, басқару жүйелерін, қорғаныс жүйелерін кернеуін таңдау кезінде - технологиялық процесстердің орындалуы, номинал кернеудегі қуаттың артуы ескерілуі қажет.

Ұзақ мерзімді перспективаға дайындалған энергетикалық бағдарлама бәрінен бұрын энергияны сақтаушы техникалар мен технологиялардың кеңінен енгізілуін қарастырды.

Осыған орай энергия үнемдеуді рационализациялау, яғни электр энергиясының меншікті шығынын кеміту және халық шаруашылығының салаларын электрмен қаруландыруды арттыру маңызды роль атқарады. Бұл мәселеленің маңызды шарты - өнеркәсіптік өндірісте тұтынылатын электр энергиясы жүйелерін жеткілікті және сапалық есептеуді ұйымдастыру болып табылады.

Электрмен қамтамасыздандырудың негізгі мәселесі болып өндірістің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету мақсатындағы автоматтандыру табылады. Автоматтандыру көптеген шағын станцияларды тұрақсыз кезекші қызметкері бар жұмысқа көшіруге мүмкіншілік береді, ол эксплуатациялық шығындарды кемітеді және қызметкердің қателігінен болатын авариялардың санын қысқартуға мүмкіндік береді.

Қазіргі автоматтандырылған электр жетек жүйесіне, әсіресе, технологиялық қондырғылармен күрделі автоматты басқару жүйесінде жұмыс істейтін электржетегінің қозғалысты басқарудың сапасына тым қатаң талаптар қойылады. Дәл технологиялық қондырғыларда, манипуляторларда электржетегіне берілген тезәрекеттілігін, орнын анықтау және дәлдігін, үлкен тұрақтылық пен жылдамдықты реттеудің кең диапазонын, жылдамдықтың шектелуін және т. б. қамтамасыз етеді. Кен байыту өндірістерінде және құрылыс жүйесінде еңбек өнімділігін арттырудың ең негізгі бағыттарының бірі болып жүк тасымалдаудың тиімділігін жоғарылату жолдары яғни өнімділігі аз ескірген конвейерлерді өнімділігі жоғары түрімен алмастыру болып табылады.

Кейінгі жылдары конвейер жүйелерін есептеу әдістерін жетілдіру салаларында едәуір прогреске қол жеткізілді. Өндіріс жағдайларына байланысты конвейерлерді нақты есептеу және таңдап алудың талдамалы әдістері әзірленіп, кеңінен қолданылуда жобалау сапасы мен деңгейін едәуір арттыруға, тиімділігі жоғары есептеу техникасы мен математикалық үлгілеу әдістерін қолдану мүмкіндік туғызды.

Бұл дипломдық жоба шеңберінде өндірістегі электр жетектерінің параметрлін оңтайландыру. Жобаны орындау барысында келесі негізгі мәселелер жүзеге асырылды:

- конвейердің технологиялық процесімен құрылымдық сипаттамасын қарастырамыз;

- өндірістегі электр жетектерінің ерекшеліктері;

- өндіріс механизмдерінің механикалық сипаттамалары және электр жетегінің параметрлерін оңтайландыру;

- өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімі қарастырылды.

Конвейерлі қондырғылар байыту фабрикаларындағы конвейерлі тасымал барысындағы үздіксіз әрекет ету кешендерінде кең қолданылады. Көмір шахталарында және кен шығаратын жерлерде конвейерлі қондырғылар пайдалы қазбаларды кенжардан жеткізу үшін және оны жиналмалы қуақаз, квершлактар, телімді және күрделі еңістер мен ылдиға түсірілетін жүкке арналған үңгіме қазбалар, көлбеу оқпан мен ұңғыма бойынша тасу үшін қолданылады. Минералды - шикізат кешендерінің кәсіпорындарында негізінен таспалық және қырмауыш конвейерлер қолданылады. Осындай қондырғылардың өнімділігі мен жұмыс шарттары әр түрлі болуы мүмкін, бұл олардың электр жетектерінің жүйелерін таңдауға әсер етеді.

Конвейерлі қондырғылардың жұмысының тәртібін үздіксіз тәртіптегі тиеу, тасымалдау және босату нәтижесінде ұзақ уақыт бойындағы ұзаққа созылған жұмыс себепші болды. Бұл міндеттеме жетекті электр қозғалтқышын және оның элементтерін таңдауға әсер етеді. Ұзаққа созылған жұмыстың кесірінен іске қосу үдерістері мен кідіріс сирек болып табылады, сондықтан олар конвейерлі қондырлардың өнімділігіне әсер етпейді. Осылайша, іске қосу уақыты ұлғайып, өнімділікке зиян келтірмей конвейердің кинематикалық тізбектеріндегі динамикалық жүктемелерді айтарлықтай төмендетуге болады. Қозғалыс бағытының тұрақтылығының нәтижесінде конвейерлі қондырғылардың электр жетектерін басқаруды реверсивті емес үлгі бойынша орындайды, бұл үлгідегі шешімдерді оңайлатады.

Конвейерлі қондырғылардың электр жетектері үшін іске қосудың салыстырмалы күрделі үдерісі маңызды болып саналады. Бұл апатты тоқтаудан кейінгі органындағы жүктің болуы нәтижесіндегі жүктеме бойынша конвейердің іске қосылуына себепші болды. Маңызды іске қосу тоқтары ұзақ уақыт бойы конвейерлі қондырғылар үшін артық тиеу қабілеттілігі бар арнайы жетекті электр қозғалтқыштарды қолдау қажеттілігіне алып келеді.

Конвейердің жүк тасушы тармағын тиеудің біркелкі еместігі электр жетегінің статистикалық жүктемесіне әсер етеді. Күрделі өндірулерде белгіленген магистралды таспалық конвейерлерді тиеу, кеніштегі немесе шахтадағы кені бар жердің бір бөлімінен жүк қатынасы бойынша жүктің жүрісіне және оған жүк жүрісінің түсу орнына байланысты. Осының нәтижесінде ең жоғарғы деңгейдегі қабылдау бойынша таңдалған конвейерді пайдалану үдерісі айтарлықтай толық тиелмеген қалыпқа келеді. Статистикалық жүктеменің төмендеуі электр жетектерінің энергетикалық сипаттамаларына кері әсер етеді. Күш органы мен пайдалану жүктің орын ауыстыруына арналған шығындар арасындағы қуаттың үлесі бойынша қатысуына қайта таратылады. Қуаттың көп бөлігі пайдалы жүктің ауыстыруына арналған қуаттың салыстырмалы тұтынуының ұлғаюы барысындағы күш органының орын ауыстырылуына жұмсалады. Конвейерлі қондырғылардың жетегінің энергетикалық қасиеттерін арттыру жүк түсуінің құрылымындағы күш органының жылдамдығын конвейерлі жақтаудың толық тиелуін қамтамасыз ету үшін реттеу құралы болуы мүмкін. Конвейерлі қондырғылардың жұмысының осындай тәртібін қамтамасыз ету, реттелуші электр жетегі есебінде ғана мүмкін.

Көлденең конвейердің қозғалысында оның жетегі айналмалы элементтердің мойынтіректеріндегі шығыршықтар мен күш органының байланысу орындарындағы және иілу кезіндегі күш органының өзіндегі үйкелу күштерімен қамтамасыз етілген F ₂ статистикалық жүктемені жеңуге тиіс. Бұл жүктемелер іске қосулардың және кідірістердің аз көлемімен жұмыс істейтін қондырғылардың қозғалтқыштарының қажет қуатын анықтайды:

$P = k_{3}\frac{F_{c} \bullet V_{p}}{ƞ_{p}}$ (1. 1)

мұндағы K ₃ - қарама-қарсы күштерді есептеудің терістігін ескеретін қор коэффициенті;

V _p - күш органының жұмыс ПӘК күші;

ŋ _p - конвейерлі қондырғылардың жетегінің редукторының ПӘК.

Көлбеу конвейерлі қондырғыларды үйкеліс күштеріне көтерме жұмысы барысында қозғалысқа қарсылықты ұлғайтады және оны төменге түсіру жұмысында азайтатын тасымалдау жүгінің және күш органың салуды құрайтындар қосылады. Конвейер түсіру үшін жұмыс істеген кезде, көлбеудің белгілі бұрыштарында қозғалыс ауырлық күшімен құрылуы мүмкін. Бұл жағдайда электр жетегінің күш органының тұрақты жылдамдығын қолдау үшін тежегіш тәртіпте жұмыс істейтін болады.

Іске қосу және кідіру барысында қозғалмалы бөліктердің m көлеміне және конвейердің а үдеткішіне байланысты тартылыс күшінің қосымша динамикалық құраушысы пайда болады:

${\ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ F}_{\partial} = m \bullet a$ (1. 2)

$m = m_{n} + \frac{J_{коз} \bullet i_{p}^{2} + J_{б}}{R_{б}^{2}}$ (1. 3)

Мұндағы m _n - конвейерлі қондырғылардың элементтерінің ілгерімелі қозғалыстағы көлемдері;

J _коз - қозғалтқыштың қозғалмалы бөлігінің инерция моменті;

J _б - конвейерлі қондырғылардың жетегінің қозғалмалы бөлігінің табыстау қатынасы;

$i_{p}$ - жетекті даңғыраның инерция моменті;

$R_{б}$ - жетекті даңғырының радиусы.

$F = F_{c} + F_{\partial}$ (1. 4)

Толық тартылыс күші конвейерлі қондырғылардың жетектерінің қажет жүкті ауыстырып тиейтін қабілеттілігін анықтайды: тасымалдау жүгінің және күш салуды құрайтындар қосылады. Конвейер түсіру үшін жұмыс істеген кезде, көлбеудің белгілі бұрыштарында қозғалыс ауырлық күшімен құрылуы мүмкін. Бұл жағдайда электр жетегі күш органының тұрақты жылдамдығын қолдау үшін тежегіш тәртіпте жұмыс істейтін болады.

Іске қосу және кідіру барысында қозғалмалы бөліктердің m көлеміне және конвейердің а үдеткішіне байланысты тартылыс күшінің қосымша динамикалық құраушысы жетектің ең жоғарғы деңгейдің жүкті ауыстырып тиейтін қабілеттілігі:

$\lambda \geq \frac{M_{\max}}{M_{ном}} = \frac{F}{k_{з} \bullet F_{c}}$ (1. 5)

Үлкен ұзындықтағы конвейерлер үшін тартылыс күшін динамикалық құраушысының көлемі апатты тоқтаудан кейін жүктеулі конвейерлерді іске қосуды статистикалық құраушыдан біршама көп болуы мүмкін. Бұл жағдайда қорытқы тартылыс күші артады, бұл динамикалық құраушының негізгі көлемінқұрайтын ілгерімелі қозғалатын көлемнің m _n серпінділігі мен қамтамасыз етілген конвейерлі қондырғылардың әр көлеміндегі керудің қосымша айналу есебіндегі тартылыс күшінің ең жоғарғы деңгейдегі керудің ұлғаюына алып келеді.

Таспалық конвейерлерде қозғалтқышпен құрылатын қозғалмалы тартылыс күші таспа және жетекті даңғыра арасындағы үйкеліс нәтижесінде күш органына беріледі. Бұған қоса берілетін күштің көлемі күш органымен даңғыраны қамту α бұрышына, олардың арасындағы μ үйкеліс коэффициентіне және жақын S _нб және S _сб алыстайтын тармақтардың керуінің көлеміне байланысты. Күш органының тайғануының болмауының шарты Л. Эйлер формуласымен анықталады.

$S_{нб} \leq S_{сб} \bullet e^{\mu a}$ (1. 6)

Сондықтан тартылыс күшінің ұлғаюы іске қосу барысында ұстау сенімділігін төмендетеді және төмен түсу буынын S _сб жеткіліксіз керуде шығын алып келуі мүмкін. Бұған жетекті даңғыра бетінің ұлғаюынан немесе онда тасымал түрінің жабысуынан үйкеліс коэффициентінің төмендеуі де негіз болады.

Конвейер жұмысының шарттарын талдауда тегіс күш органы бар және оның ұзындығы бойынша бөлінген параметрлері бар электрлі механикалық жүйелі құрайтынын ескеру қажет: ауыстырылатын жүктің және күш органының көлемдері, қозғалысқа қарсылық көрсетудің талпыныстары.

Бұл күш органының тармақтарында тербелмелі үдерістердің пайда болуына және керуінің өзгеруіне алып келеді, бұл сондай-ақ шығып кетудің шарттарының бұзылуының себебі болуы мүмкін. Сонымен қатар таспаның жетекті даңғыра бойынша өтуі нәтижесінде күш органының күшейтілген тозуы болады, ол жоғары қуантпен таспалық конвейерлерде қымбат элемент болып табылады.

Үлкен таспалық магистральды конвейерлерді іске қосуды күш органын бойлай тегіс тербелулердің таралуын ескеру қажет. Егер іске қосудың ұзақтығы жетектіден бастап керу элементіне дейінгі тегіс тербелудің таралу уақытынан аз болса, онда қозғалтқыш атаулы жылдамдыққа дейін қатты шапшаңдықпен жүруге үлгереді, ал күш органының артқы жағы қозғалыссыз қалады. Сонымен қатар конвейердің ұшына тегіс толқын келген кезде артқы жағындағы көлемге күш органында маңызды динамикалық жүктемені құрайтын тегіс соққыға алып келетін толық жылдамдықтағы серпін қойылады. Осы құбылысты жою үшін ұзын конвейерлі желілердің іске қосылуы толық жұмыс жылдамдығына дейінгі келесі баяу екпінмен алдын-ала төмендетілген жылдамдықта жүзеге асырылады.

Қуатты конвейерлер үшін бір жетекті орган көмегімен беріле алмайтын қажет тартылыс күшін қамтамасыз ету мақсатымен екі даңғыралы көп қозғалтқышты жетектерді қолданады. Бұл жағдайда осы даңғыралардың қозғалтқыштары арасында жүктемелерді біркелкі таратуды қамтамасыз ету және таспалық шығып кетуін мәселесі туындайды. Жалпы жағдайда көп қозғалтқышты электр жетегіндегі жүктемелерді түзету ортақ механикалық жүйеде жұмыс істейтін қозғалтқыштардың механикалық сипаттамаларының қаттылығын түзету құралымен жүзеге асырылады.

Екі даңғыралы конвейерлі қондырғылардың ерекшелігі жетекті даңғыралар арасындағы тегіс элементтің болуы болып табылады, бұл жетекті қозғалтқыштардағы жүктемелерді түзету барысындағы ерекшеліктерге себепші болады. Бұл жағдайда жүктемелерді түзетудің шарттары жетекті электр қозғалтқыштардың механикалық сипаттамаларының қатаңдықтарының модульдері арасындағы белгілі ара-қатынастырды қолдау болып табылатыны анықталды. Қозғалтқыштардың жүктемелерін таратудағы біркелкілікті қолдау қатаңдықтың модульдерінің қажет ара-қатынасын қамтамасыз ететін үздіксіз реттеумен жүзеге асырылуы тиіс, бұл реттелетін электр жетектерінің жүйелерін қолдау жағдайында ғана мүмкін.

Конвейерлі қондырғылардың жұмысының шарттарын қарау басқарудың электр жетектеріне және жүйелеріне олардың статистикалық және динамикалық қасиеттерінің ерекшеліктерін ескере отырып негізгі талаптарды анықтауға мүмкіндік береді.

Конвейерлі қондырғылардың электр қондырғылары қозғалыстың реверсивті бағытынсыз ауыспалы жүктеме барысында жұмысты ұзақ тәртіпте қамтамасыз етуі тиіс. Кейбір жағдайларды, мысалы, конвейерлі қондырғылардың көлбеуге жұмыс істеуінде, электр жетегі ұзаққа созылған, сондай-ақ тежегіш тәртіпте жұмыс істеуі тиіс. Ортақ технологиялық шынжырды материалдық бір конвейерден екіншіге ауысуының ауытқуында жұмыс істейтін бірнеше конвейерлердің жүйелі орнату жағдайында, олардың қосылуы мен сөндірілуінің кезектілігі қамтамасыз етілуі тиіс. Конвейерлердің қосылуына қарсы жүк түсуі бағытында, ал сөндірілуі - қайта тиеу нүктелеріндегі үйінділерді жою үшін жүк түсімі бағытында болуы тиіс.

Ауыспалы жүктемемен ұзақ уақыт аралығында жұмыс істейтін магистралды конвейерлер үшін конвейердің жүк тиеуші тармақтарында тұрақты жүктемемен қамтамасыз ету үшін күш органының жылдамдығын реттеу мақсатқа лайықты болып есептелінеді. Бұл конвейерлі қондырғыларды қолданудың энергиялық тиімділігін арттыруға, күш органының жүрісін қысқартуға, сәйкесінше, қымбат тұратын конвейерлі таспаның қорын ұлғайтуға мүмкіндік береді.

Көп жетекті конвейерлер үшін электр жетегі қозғалтқыштар арасындағы жүктемелердің түзетілуін және даңғыраларға қатысты таспалардың шығып кетуін жоюмен қамтамасыз етілуі тиіс.

Динамикалық жүктемелерді шектеу мақсатымен, таспаны даңғырамен және конвейерлі қондырғылардың электрлі жетегінің, әсіресе олардың үлкен ұзындығындағы таспалармен тасымалдаушы жүкті сенімді біріктірілуін қамтамасыз ету іске қосу барысында мүмкін көлемде жылдамдатуды шектеуге және тербелмелі динамикалық жүктемелерді жоюға тиіс.

Баяу іске қосу үдерістерін қамтамасыз ететін реттеуіш электрлі жетектерін қолдануды, конвейерлі қондырғылардың таспасының жылдамдығын реттеуде динамикалық жүктемелі шектеу және жетекті қозғалтқыштар арасындағы жүктемелерді түзетуде, жылдамдықты реттеудің ең кем өріс 10:1 болуы тиіс.

Электр жетегінің жүйесін таңдау айтарлықтай деңгейде жетекті даңғыралар және қозғалтқыштардың санына байланысты.

1. 1-суретте конвейерлі қондырғылардың жетекті шығырларының кинематикалық үлгілері көрсетілген. 1. 1 а және б суретінде бір қозғалтқышы Д және бәсеңдеткіші Р бар бір даңғыралы жетек көрсетілген. Осы кинематикалық үлгілері арасындағы айырмашылық конвейер білігіне қатысты қозғалтқыштың араласуынын тұрады. 1. 1 суретте б үлгісінде қозғалтқыштың қатар орналасуы қозғалтқыштың перпендикулярлы орналасуымен (1. 1-сурет. а) салыстырғанда артық болып табылады. Бұл жер асты өндірісінің тығыз кеңістіктері шартында үлкен маңызға ие. Ашық таулы жұмыстар және байыту фабрикалары үшін бұл жағдай маңызды рөл атқармайды, бірақ конустық берілістерді алып тастағанда бәсеңдіткіштің өте қарапайым құрылымын қолдануға мүмкіндік береді. Кинематикалық шынжырларды қорғау үшін және баяу іске қосуды жүзеге асыру конвейерлі үшін қондырғылардың құрылымдарының қатарында бәсеңдеткіш және (бір мезгілдік емес) қысқа жалғауыш қозғалмалы бөлігі бар бір мезгілдік емес электр қозғалтқыш арасында гидравликалық жалғастырғыш орнатылады. Реттеуші электр жетегін қолданған жағдайда гидравликалық жалғастырғыш болмауы мүмкін.

Екі электр қозғалтқышы бар бір даңғыралы жетек (1. 1, в сурет) орташа қуаттылықтағы конвейерлі қондырғыда қолданылады. Жетекті тізбектің қатты байланған кинематикалық тізбектер, әдетте, ұқсас механикалық сипаттамаларға ие жетекті қозғалтқыштардың жүктемелерінің түзелуін қамтамасыз ету үшін гидравликалық жалғастырғышты қолдану талап етіледі.

а- қозғалтқыштың перпендикуляр орналасуымен бір даңғыралы жетек;

б- қозғалтқыштың қатар орналасуымен бір даңғыралы жетек;

в- бір даңғырасы бар екі қозғалтқышты жетек;

г - екі даңғыралы екі қозғалтқышты жетек.

1. 1 - сурет - Конвейерлі қондырғылардың жетекті шығырларының кинематикалық үлгілері

Үлкен ұзындықтағы және жоғары өнімділікті қуатты конвейерлі қондырғылар бірнеше жетекті даңғыраларға ие. 1. 1 г суретте екі қозғалтқышы бар екі даңғыралы жетек көрсетілген. Екі даңғыралы жетектер сондай-ақ үш немесе 4 қозғалтқыштармен жабдықталуы мүмкін.

Екі даңғыраны таспамен қамтудың үлкен бұрышына байланысты таспалы конвейерлердің екі даңғыралы жетектерінің артықшылықтарында, осы қондырғылар қымбат механикалық бөлімге ие және пайдалануда күрделі екендігін ескеру керек, жетекті электр қозғалтқыштарының жүктемесін түзету мәселелері қиындатылады.

2. Өндірістегі электр жетектерінің ерекешеліктері

2. 1 Электр жетегінің қысқаша тарихы

Электр жетегінің даму тарихы электр машиналарының, аппарттардың, түрлендіргіштердің және басқару құрылғыларының мақсаты түрде табиғи байланысқан үйлесімі және ол электр жетегін түзетін бөліктерден бастау алады. Сонымен қатар, электр жетегінің энергияны басқарылатын электрмеханикалық түрлендіруді іске асыратын жүйе ретінде өз тарихы бар .

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс