Психикалық даму негіздері

Кіріспе
Психикалық даму негіздері.
Негізгі бөлім
1. Даму туралы түсінік.
2.Психикалық дамудың жағдайы мен қозғаушы күші . жас дамуның түбегейлі мәселесі.
3. Даму психологиясының пәні мен міндеттері.
4.Даму психологиясының салалары.
Пайдаланған әдебиеттер

Білім берудің кез-келген жүйесінің негізгі мақсаты - оқушы тұлғасының дамуы жөнінде айта келе, ең алдымен қазіргі замандағы педагогикалық психологияның негізгі ережелерінің бірін атап өту қажет, оған сәйкес оқыту адамның психикалық және жалпы алғанда, тұлғалық дамуының шарты ғана емес, сонымен катар оның негізі және құралы болып табылады. Оқыту мен дамытудың ара қатысының сипаты туралы сұрақ та маңызды. Бұл сұраққа жауап педагогикалық психология үшін өте маңызды.
Отандық психологияда Л.С. Выготский тұжырымдаған және зерттеушілердің көпшілігі кұптайтын көзқарасты ұстанады. Бұл көзқарасқа сәйкес, окыту мен тәрбиелеу баланың психикалық дамуында жетекші рөл ойнайды. «Оқыту дамуда тек қана жуық арада болатын салдар ғана емес, алыс болашақта болатын салдарға ие болады, оқыту тек қана дамудың соңынан ғана, онымен қатарласа жүріп отыра алады, ол дамудың алдына түсіп, оны ары қарай итермелеп, онда жаңа қасиеттер туғызып жүре алады». Тәрбиеленушілердің жас ерекшеліктеріне қарамай, міндет әртүрлі әдістермен шешіледі. Тәрбие процесінің барлық кезеңінде белгілі бір сапалар қалыптасады, бірақ әр жеке сыныпта тәрбие әдісі өзгеріп отыруы тиіс. Бірінші сыныпқа дәл келетіні, үшінші сыныптағыларға сәйкес келмейді, ал бесінші сыныптағылар оны қабылдамауы мүмкін. Тәрбиеленушілердің жекелік және түлғалық ерекшеліктері. Жалпы әдістер, жалпы бағдарламалар тәрбиелік өзара әрекеттегі тек бастама ғана. Жекелік және тұлғалық түзетулер (корректировка) қажет. Инабатты тәрбиеші өз әдістерінше әр тұлғаның өзіне тән қабілетгерін дамытуға, оның өзіндік қасиеттерінің сақталуына, "мендік" белгілерін қалыптастыруға мүмкіндік беретін әрекеттерді жасайды.

1. «Педагогикалық және жас ерекшелік психологиясы», А.В.Петровский, Алматы-1987жыл.
2. Алдамұратов, Рақымбетов, Іргебаева, Нығметов «Жалпы психология», Алматы-1996жыл.
3. Жарықбаев Қ. «Жантану», Алматы 1996 жыл.
4. Сәбет Бап-Баба «Жантану негіздері», Алматы 2003жыл.
5. Тәжібаев Т. «Жалпы психология», Алматы 1993жыл.
6. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Педагогика және Психология, Алматы мектеп 2002жыл.

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
Психикалық даму негіздері.
Негізгі бөлім
1. Даму туралы түсінік.
2.Психикалық дамудың жағдайы мен қозғаушы күші - жас дамуның түбегейлі
мәселесі.
3. Даму психологиясының пәні мен міндеттері.
4.Даму психологиясының салалары.
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Білім берудің кез-келген жүйесінің негізгі мақсаты - оқушы тұлғасының
дамуы жөнінде айта келе, ең алдымен қазіргі замандағы педагогикалық
психологияның негізгі ережелерінің бірін атап өту қажет, оған сәйкес оқыту
адамның психикалық  және жалпы алғанда, тұлғалық дамуының шарты ғана емес,
сонымен катар оның негізі және құралы болып табылады. Оқыту мен дамытудың
ара қатысының сипаты туралы сұрақ та маңызды. Бұл сұраққа жауап
педагогикалық психология үшін өте маңызды.
Отандық психологияда Л.С. Выготский тұжырымдаған және зерттеушілердің
көпшілігі кұптайтын көзқарасты ұстанады. Бұл көзқарасқа сәйкес, окыту мен
тәрбиелеу баланың  психикалық  дамуында жетекші рөл ойнайды.
Оқыту  дамуда  тек қана жуық арада болатын салдар ғана емес, алыс
болашақта болатын салдарға ие болады, оқыту тек қана  дамудың  соңынан
ғана, онымен қатарласа жүріп отыра алады, ол  дамудың  алдына түсіп, оны
ары қарай итермелеп, онда жаңа қасиеттер туғызып жүре алады.
Тәрбиеленушілердің жас ерекшеліктеріне қарамай, міндет әртүрлі әдістермен
шешіледі. Тәрбие процесінің барлық кезеңінде белгілі бір сапалар
қалыптасады, бірақ әр жеке сыныпта тәрбие әдісі өзгеріп отыруы тиіс.
Бірінші сыныпқа дәл келетіні, үшінші сыныптағыларға сәйкес келмейді, ал
бесінші сыныптағылар оны қабылдамауы мүмкін. Тәрбиеленушілердің жекелік
және түлғалық ерекшеліктері. Жалпы әдістер, жалпы бағдарламалар тәрбиелік
өзара әрекеттегі тек бастама ғана. Жекелік және тұлғалық түзетулер
(корректировка) қажет. Инабатты тәрбиеші өз әдістерінше әр тұлғаның өзіне
тән қабілетгерін дамытуға, оның өзіндік қасиеттерінің сақталуына, "мендік"
белгілерін қалыптастыруға мүмкіндік беретін әрекеттерді жасайды.

1. Даму туралы түсінік
Даму психологиясы – бұл негізгі академиялық ғылым. Бұл ғылым бірнеше
бөлімдерден тұрады. Әрбір бөлігі бір қызмет атқарады. Даму психологиясы
адамдардың психикасының дамуын зерттейді. Даму психологиясын негізгі 4
түрге бөліп көрсетуге болады:
1) Даму психологиясы – әртүрлі жастағы адамдардың концепциясы. Бірақ
басқа адамдар қатысты болып келеді.
2) Даму психологиясы – әртүрлі жастағы адамдардың арасындағы қарым-
қатынас болып табылады.
3) Даму психологиясы – бұл жеке адамның психикасының дамуына әсер
етеді.
Даму психологиясының пәні: жалып заңдылықтардың онтогенездегі
психикалық өсуін, мәнін ашып, кең мағынада түсіну, жекешеліктің, себеп
салдарының, сананың 1 кезеңнен 2-ші кезеңге өтуі. Бұл адамның индивидуалдық
өсу, тарихи-мәдени, этникалық, әлеуметтік-экономикалық шарттардың әсерінсіз
болмайды.
Даму психологиясының пәні мыналардан тұрады.
1) Өзгерістер – бұл адамның психикасында, өзін-өзі ұстау мәнерінде
жас ұлғайған сайын, яғни жастан 2-ші жасқа өткен сайын кезде болатын
өзгерістер.
– көп көлемділіктен тұрады – ол яғни сөздік қорының көбеюі, есте
сақтау қабілетінің көлемі.
– эволюциялылығы – бұл ақырын, жайымен, ретімен жинақталады.
– сапалығы – сөйлеу мәнеріндегі грамматикалық қиындықтары.
– революциялығы – өте терең, әр кезеңдерде тез әрі жылдам пайда
болады.
– ситуациялығы – әлеуметтік орта мен оның балаға әсерімен тығыз
байланысты ұстамсыз.
2) Даму психологиясының түсінігі – адамның өзін-өзі ұстауындағы және
психикасындағы спецификалық қосындысы сияқты анықталады.
Жас немесе жастық кезең – бұл баланың өсуінің циклі, оның өзіндік
құрылымы мент динамикасы бар.
Психологиялық жас – психикалық жас баланың хранологиялық жасы мен
яғни оның куәлігінде жеке паспортындағы жасқа сәйкес келмеуі мүмкін.
Жас – бұл психологияда индивидтің жүріс-тұрысының жалып спецификалық
негізі болып табылады. Әрбір жаста адамның белгілі өзіне тән мінез-құлқы
болады. Осы мінез-құлық өзіні психологиямен және жүріс-тұрысымен байланысы
деп қарастырады және бұл басқа жастарда қайталанбайды.
Жастық шақ – өзіне тән белгілі бір уақытпен шектеледі. Бірақ бұл
хранологиялық шектеулердің жылжуыда мүмкін. Бір бала жастық шаққа басқа
балаға қарағанда тез кіруі мүмкін. Бұл балалардың жыныстық жетілуімен
байланысты.
3) Заңдылықтар – психологияның дамуына механизм және күш әсер етеді.
Олар психологиялық дамуға да әсер етеді.

2.Психикалық дамудың жағдайы мен қозғаушы күші - жас дамуның түбегейлі
мәселесі

Адамды оқыту мен тәрбиелеу арасындағы байланыс -педагогикалық
психологияның ең бір маңызды проблемасының бірі Оны қарастыру барысында:
а) дамытудың өзі күрделі инволюциялық-эволюциялық алға жылжушы қозғалыс
болып табылады, оның жүру барысында адамның өзінде - кейінді
интеллектуалдық, тұлғалық, мінез-кұлықтық, әрекеттік өзгерістер жүреді
(Л.С.Выготский,Б.Г.Ананьев);
б) дамыту, әсіресе тұлғалық өмірдің өзі тоқтаған сәтіне дейін тоқтамайды ол
тек бағыты, қарқындылығы, сипаты мен сапасы бойынша ғана өзгеріп отырады.
Дамытудың ортақ сипаттамалары: қайтымсыздық, прогресс-регресс,
бірқалыпсыздық, алдыңғының жаңада сақталынуы, өзгеру мен сақталудың бірлігі
болып табылады.  Психикалық   дамуды  аны ктаушы факторлар ретінде В.С.
Мухина оның алғышарттарын,  дамудың  шарттары мен байланыстарын және
баланың ішкі позициясын қарастырады.
Білім берудің кез-келген жүйесінің негізгі мақсаты - білім алушы
(оқушы) тұлғасының дамуы жөнінде айта келе, ең алдымен қазіргі замандағы
педагогикалық психологияның негізгі ережелерінің бірін атап өту қажет, оған
сәйкес оқыту адамның  психикалық  және жалпы алғанда, тұлғалық дамуының
шарты ғана емес, сонымен катар оның негізі және құралы болып табылады.
Оқыту мен дамытудың ара қатысының сипаты туралы сұрақ та маңызды. Бұл
сұраққа жауап педагогикалық психология үшін өте маңызды.
Бұл сұрақты шешуде әр түрлі көзқарастар бар. Мысалы, олардың бірі бойынша,
оқыту дегеніміз дамытудың өзі (У. Джемс, Э. Торндайк, Дж. Уотсон, К.
Коффқа), алайда, оқыту табиғатын (оқу, үйрету) барлығы өздерінше түсінеді.
Басқаларға сәйкес, оқыту - бұл тек қана жетілудің,  дамудың  сыртқы
шарттары. Даму - мүмкіндік туғызады, оқыту - оны жүзеге асырады немесе,
басқа сөзбен айтканда, оқыту дамытудың ең аяғында келе жатыр. Ж. Пиажеге
сәйкес, баланың ойы белгілі фазалар мен кезеңдерден қажеттілік
болғандықган өтеді, ол баланың оқытылуы, оқытылмауына тәуелсіз.
Отандық психологияда Л.С. Выготский тұжырымдаған және зерттеушілердің
көпшілігі кұптайтын көзқарасты ұстанады. Бұл көзқарасқа сәйкес, окыту мен
тәрбиелеу баланың  психикалық  дамуында жетекші рөл ойнайды.
Оқыту  дамуда  тек қана жуық арада болатын салдар ғана емес, алыс
болашақта болатын салдарға ие болады, оқыту тек қана дамудың соңынан ғана,
онымен қатарласа жүріп отыра алады, ол  дамудың  алдына түсіп, оны ары
қарай итермелеп, онда жаңа қасиеттер туғызып жүре алады. Бұл ереже тек
қана отандық психологияда ғана үлкен бетбұрыс емес, сонымен бірге оны АҚШ-
та қабылдаған Дж. Брунердің когнитивтік психологиясы үшін үлкен бетбұрыс
болды. Брунер атап өткендей, ...ғылым негіздерін оқытуда, ең қарапайым
деңгейдің өзінде, баланың танымдық дамуының табиғи ағымына көзсіз еріп
отыруына болмайды.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.