Диафрагма, құрылысы, диафрагманың «әлсіз орындары», іштің алдыңғы бүйір қабырғасының әлсіз орындары, жарықтар



I Кіріспе:
II Негізгі бөлім:
1) Диафрагманың құрылысы .
2) Диафрагманың клиникалық праблемалары.
3) Іштің алдыңғы бүйір қабырғасының жарықтары.
III Қорытынды.
IV Пайдаланған әдебиеттер тізімі .
Диафрагма немесе көкет ,diaphragma – кеуде қуысының құрсақ қуысынан бөліп тұрушы және тыныс алуға , құрсақ қуысынан бөліп тұрушы және тыныс алуға ,құрсақ қуысындағы қысымды реттеуде елеулі қызмет атқаратын жалпақ бұлшықет –апоневрозды мүше болып саналады. Сыртқы пішіні кумбез тәрізді келіп ,кеуде қуысына қараған беті ойыстау келген .Сыртқы пішінінің күмбез тәрізді болып келуі көршілес беттесіп орналасқан мүшелерге тікелей байланысты.Көкет жалпақ бұлшықеттерден тұрады. Кеуде іш қуысы арасында ,перде тәрізді ,кеуде қуысының төменгі бөлігінде керілген . Кеуде қорабының төменгі апертурасының алдыңғы жағы артқысына қарағанда жоғары тұр. Сондықтан ,диафрагмада сол қатынасты қайталайды. Диафрагманың орталық бөлігі –кеуде қуысына қарай жоғары көтеріледі.Оның күмбезінің ең биік бөлігі ,алдынан қарағанда ,оң жақтағы IV қабырғааралық деңгейіне ,ал сол жақта V қабырғаарарық деңгейде орналасады. Диафрагма күмбезінің биіктігі кеуде қорабының пішінімен сәйкес келеді: кеуде қорабы биік және тар болса , ол төмендеу орналасады. Диафрагманың үстіңгі және астыңғы бетінде болбыр шнлді жұқа қабаты бар, ол кеуде қуысы жағынан плеврадан бөліп тұрады,ал іш қуысы жағынан бауырдың ішпердесінен тыс аймағынан және іш пердеден бөліп тұрады. Диафрагманың еттік тіні төменгі аператураны қоршап , бекіген жеріне сәйкес 3 бөлікке бөлінеді : тыс бөлігі (pars sterhalis), қабырға бөлігі (pars costalis) және бел бөлігі (pars lumbalis). Ең мықтысы pars lumbalis diaphragmatica болып табылады. Ол I және IV бел омыртқасынан жеке толық аяқшалармен шоғырланып басталады. Осы аяқшалар жоғарғы жағында ажырасып , I бел омыртқасының алдында аорталық тесікті (hiatus aorticus) шектейді.
Диафрагманың құрылысы. Көкет ,diaphragma, күмбез тәрізді иілген ,үсті мен астынан шандыр және сірлі қабықтармен жабылған жалпақ жұқа бұлшықет , m. phrenicus, болып табылады. Оның бұлшықетті талшықтары кеуде торының төменгі тесігінің бүкіл шнһеңбері бойынан басталып , көкеттің сіңірлі орталығына , centrum tedineum , өтеді. Кеуде –іш қалқасының бұлшықеттік бөлімінде талшықтардың шығатын жеріне қарай : белдік қабырғалық және төстік бөліктерін ажыратыды .
Белдік бөлігі ,pars lumbalis , екі – оң және сол аяқшалардан (сабақтардан) ,crus dextrum et sinistrum , тұрады.
Көкеттің екі аяқшасы өзара және омыртқа бағанасы арасында үшбұрышты кеңістік , қолқалық тесікті , hiatus aorticus , қалдырады, ол арқылы қолқа және оның артында жатқан ductus thoracicus өтеді. Бұл тесіктің жиегі сіңірлі жолақпен көмкерілген , соның арқасының көкеттің жиырылуы қолқа қуысының әсер етпейді . Көкет аяқшалары жоғарғы көтеріліп , қолқаның тесік алдында бір-бірімен түйісіп , содан кейін аздап одан солға және жоғары қарай қайтадан ажырасып өңештік тесікті , hiatus esophageus , түзеді , ол тесік арқылы өңеш және онымен қосарласқан екі кезбе нерві ,nn vagi , өтеді . Hiatus esophageus астың жылжуын реттейтін қысқыш қызметін атқаратын бұлшықет будаларымен көмкерілген . Көкетің әрбір аяқшасының бұлшықет будалары арасында саңылаулар түзіледі , олар арқылы nn spalanchnici v azygos және симпатикалық сабау өтеді .
1. Идирисов Ә.А, Кайназаров А.Қ, Алмабаев Ы.А. – Клиникалық анатомия, Алматы 2009.
2. . Рақышев А.Р – Адам анатомиясы, ІІІ том, Алматы «Кітап» 2006
3. . Мырзабеков М. – Топографиялық анатомия, Алматы 2010
4. . Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М және т.б – Адам анатомиясы, атлас ІІІ том.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:   
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫ ДЕНСАУЛЫҚ
САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА
АКАДЕМИЯСЫ

Морфологиялық пәндер кафедрасы

Тақырыбы:Диафрагма, құрылысы, диафрагманың әлсіз орындары, іштің алдыңғы
бүйір қабырғасының әлсіз орындары, жарықтар.

Орындаған: Зәуірбек Н.
Тобы: 102- А ҚДС.

Қабылдаған:Сисабеков Қ.

Шымкент-2016ж
Жоспар
I Кіріспе:
II Негізгі бөлім:
1) Диафрагманың құрылысы .
2) Диафрагманың клиникалық праблемалары.
3) Іштің алдыңғы бүйір қабырғасының жарықтары.
III Қорытынды.
IV Пайдаланған әдебиеттер тізімі .

Диафрагма немесе көкет ,diaphragma – кеуде қуысының құрсақ
қуысынан бөліп тұрушы және тыныс алуға , құрсақ қуысынан бөліп тұрушы және
тыныс алуға ,құрсақ қуысындағы қысымды реттеуде елеулі қызмет атқаратын
жалпақ бұлшықет –апоневрозды мүше болып саналады. Сыртқы пішіні кумбез
тәрізді келіп ,кеуде қуысына қараған беті ойыстау келген .Сыртқы пішінінің
күмбез тәрізді болып келуі көршілес беттесіп орналасқан мүшелерге тікелей
байланысты.Көкет жалпақ бұлшықеттерден тұрады. Кеуде іш қуысы арасында
,перде тәрізді ,кеуде қуысының төменгі бөлігінде керілген . Кеуде қорабының
төменгі апертурасының алдыңғы жағы артқысына қарағанда жоғары тұр.
Сондықтан ,диафрагмада сол қатынасты қайталайды. Диафрагманың орталық
бөлігі –кеуде қуысына қарай жоғары көтеріледі.Оның күмбезінің ең биік
бөлігі ,алдынан қарағанда ,оң жақтағы IV қабырғааралық деңгейіне ,ал сол
жақта V қабырғаарарық деңгейде орналасады. Диафрагма күмбезінің биіктігі
кеуде қорабының пішінімен сәйкес келеді: кеуде қорабы биік және тар болса
, ол төмендеу орналасады. Диафрагманың үстіңгі және астыңғы бетінде болбыр
шнлді жұқа қабаты бар, ол кеуде қуысы жағынан плеврадан бөліп тұрады,ал іш
қуысы жағынан бауырдың ішпердесінен тыс аймағынан және іш пердеден бөліп
тұрады. Диафрагманың еттік тіні төменгі аператураны қоршап , бекіген
жеріне сәйкес 3 бөлікке бөлінеді : тыс бөлігі (pars sterhalis), қабырға
бөлігі (pars costalis) және бел бөлігі (pars lumbalis). Ең мықтысы pars
lumbalis diaphragmatica болып табылады. Ол I және IV бел омыртқасынан жеке
толық аяқшалармен шоғырланып басталады. Осы аяқшалар жоғарғы жағында
ажырасып , I бел омыртқасының алдында аорталық тесікті (hiatus aorticus)
шектейді.
Диафрагманың құрылысы. Көкет ,diaphragma, күмбез тәрізді
иілген ,үсті мен астынан шандыр және сірлі қабықтармен жабылған жалпақ жұқа
бұлшықет , m. phrenicus, болып табылады. Оның бұлшықетті талшықтары кеуде
торының төменгі тесігінің бүкіл шнһеңбері бойынан басталып , көкеттің
сіңірлі орталығына , centrum tedineum , өтеді. Кеуде –іш қалқасының
бұлшықеттік бөлімінде талшықтардың шығатын жеріне қарай : белдік
қабырғалық және төстік бөліктерін ажыратыды .
Белдік бөлігі ,pars lumbalis , екі – оң және сол аяқшалардан
(сабақтардан) ,crus dextrum et sinistrum , тұрады.
Көкеттің екі аяқшасы өзара және омыртқа бағанасы арасында үшбұрышты
кеңістік , қолқалық тесікті , hiatus aorticus , қалдырады, ол арқылы қолқа
және оның артында жатқан ductus thoracicus өтеді. Бұл тесіктің жиегі
сіңірлі жолақпен көмкерілген , соның арқасының көкеттің жиырылуы қолқа
қуысының әсер етпейді . Көкет аяқшалары жоғарғы көтеріліп , қолқаның тесік
алдында бір-бірімен түйісіп , содан кейін аздап одан солға және жоғары
қарай қайтадан ажырасып өңештік тесікті , hiatus esophageus , түзеді , ол
тесік арқылы өңеш және онымен қосарласқан екі кезбе нерві ,nn vagi , өтеді
. Hiatus esophageus астың жылжуын реттейтін қысқыш қызметін атқаратын
бұлшықет будаларымен көмкерілген . Көкетің әрбір аяқшасының бұлшықет
будалары арасында саңылаулар түзіледі , олар арқылы nn spalanchnici v
azygos және симпатикалық сабау өтеді .
А)Медиалді доға тәрізді байламы , lig arcuatum mediale доға тәрізді иіліп
, тығыз дәнекер тканан тұратын байламы , ол үлкен бел бұлшықеттің m psoas
major тығыз тканды шандарынан басталып 1- берл омыртқасының көлденең
өсіндісіне бекіп орналасқан .
Б)Латералды доға тәрізді байламы lig arcuatum laterale . Ол белдің текше
тәрізді бұлшықеттің сыртқы бетін бүркемшелей келіп , 1-бел омыртқаларының
қабырғылық өсіндісінен басталып , 12- қабырғаға барып бекиді . Диафрагманаң
бел бөлімінің медиалды бұлшықет талшықтыры өрлеме бағытта өтіп ,бір бір-
бірімен өзара айқасып , қолқамен кеуделік лимфатикалық арнаның өтетін
қолқалық саңылауын , hiatus aorticus құрайды . Қабырғалық бөлік
,pars costalis VII-XII қабырғалардың шеміршектерінен басталып , сіңірлі
орталыққа қарай барады.
Төстік бөлігі,pars sternalis , төстің семсертәрізді өсіндісінің артқы
бетінен сіңірлі орталыққа қарай шығады. Pars sternalis pars пен costalis
арасында , төстің жанында жұп үшбұрышты саңылау , төс- қабырға үшбұрышы
,trigonum sternocostale , жатады , ол арқылы a thoracica inerna –ның
төменгі шеті өтеді .
Көлемділеу басқа жұп саңылау , бел –қабырға үшбұрышы , trigonum
lumbocostale pars costalis пен pars lumbalis арасында орналасқан .
Құрсақта даму кезіндегі кеуде және іш қуыстарының арасындағы қатынасқа
сәйкес келетін бұл саңылау ,жоғарғы жағынан өкпеқап және fascia
endothoracica ,ал астыңғы жағынан fascia subperitonealis , ішастар
астындағы шелмей және ішастармен қымталған . Ол арқылы көкет жарықтары
өтеді.
Сіңірлі орталық ортаңғы сызықтан аздап артқа және оңға қарай төртбұрышты
төменгі қуыс вена тесігі , foramen venae cavae , жатады , ол арқылы төменгі
қуыс вена өтеді .Бұрын айтылғандай, көкет күмбез пішінді , бірақ күмбез
пішінді , бірақ күмбездің биіктігі екі жағында симметриялы емес : бұл оң
жағында көлемді бауыр орналасуына байланысты оң жағы сол жағына қарағанда
жоғарылау жатады.
Диафрагманың клиникалық проблемалары.
Диафрагмадағы бұлшықет аралық саңылаулар , үшбұрыш тәрізді , төбесі сіңірлі
орталаққа , негізі шетке қарай бағытталған . Бұлар диафрагмадағы әлсіз
жерлер болғандықтан жарықтың қақпасы болып табылады.
Бел қабырға үшбұрышы pars costalis пен pars lumbalis арасында орналасқан .
Бұл үшбұрыш сол жақта жиі кездеседі 87% .Үшбұрыш негізі 12 қабырға жоғары
шетінде , ал түбі кеуде жағынан плеврамен төселген . Құрсақ жағынан бұл
аймаққа бүйректің артқы беті және бүйрек үсті безі тиіп жатады. Бұл
синтопиялық қатынас ,іріңдіктің кеуде қуысынан ішперде артындағы және
бүйрек үсті безі тиіп жатады .Бел –қабырға үшбұрышы диафрагиманың әлсіз
жері –сирек жағдайда -Богдалек жарығы шығады .
Төс –қабырға үшбұрышы сол жағында көп кездеседі.
Орталық тесік ортаңғы сызықтың сол жағында диафрагманың оң
және сол жақ аяқшалары сіңірлі жиектері арасында жатады.
Жарықтар.Іш қабырғасының жарықтары деп -іш бетінің негізгі немесе жасанды
тесіктері арқылы ішкі мүшелердің тері астына шығуын атайды.
Эвентрация (еventratio) деп іш бетінің жарақаттануы салдарынан ішкі
мүшелердің жараның бетіне шығуын атайды. Эвентрацияда сыртқа шыққан мүшелер
париетальды ішпердесімен жабылмаған.
Пролапс (prolapsus) деп висцеральды ішпердесімен жабылмаған мүшенің айналып
түсіп кетуін (мәселен тік ішектің, жатырдың) атайды.
Іш қабырғасының жарықтары өте жиі кездесетін адам өміріне зор қaтep
туғызатын ауру. Жарықтың ішкі (hernia interna) және сыртқы (hernia externa)
түрлері бар. Ішкі жарықтар анатомиялық қалталар, ойықтарда (recessus
ileocoecalis, r.intersigmoideus - ащы ішекпен соқыр ішек арасындағы қалта,
сигма ішегінің қалтасы) кездеседі. Iшкі жарықтар өте сирек жағдайда
кездеседі. Жарықтардың негізгі және жиі байқалатын түрлері сыртқы жарықтар
болатындығынан бұл туралы білу барлық дәрігерлердің міндеті болып саналады.
Жарық грыжа, грызть - мұжып, сыздап ауыру, немесе мұжылған,
кемірілген тесік деген ұғымнан шыққан түсінік. Ерте кездегі мамандар
жарықты - ruptura - жыртық, үзік деп те атаған. Кейде жарықты кила,
грекше - kele, латынша - hernia – өсінді, бұтақша, бұтақ, түйіншек деп те
атаған. Жарық ауруы көне заманнан белгілі. Гиппократ (б.д. дейінгі V
ғасырда) жарықтың, киланың, ал Цельс (б.д.) гернияның жеке түрлері туралы
кітап жазған. Дегенмен шап және сан жарықтарының анатомиялық ерекшеліктері
тек 18-19 ғасырда анықталған. Бұл өлген адамдардың денесін аутопсиялық
тексеріске ұрұқсат берілмеуіне және жарықты хирургиялық емдеудің өте сирек
орындалуымен байланысты. Іш қабырғасының жарықтарының жіктелу принциптері
1. анатомиялық,
2. этиологиялық - себебіне сәйкес,
3. клиникалық.
I. Анатомиялық жіктелуі
а) шап жарығы;
б) сан жарығы ;
в) кіндік жарығы;
г) құрсақ жарығы;
д) белдеме жарығы;
е) шонданай жapығы;
ж) көкет жарығы.
Шап жарықтары жарықтардың барлық түрлерінің 87%, жамбас жарықтары -8%,
кіндік жарықтары - 2% құрайды.
2. Этиологиялық жіктелуі
a) тya пайда болған - hernia congenitaiis;
б) жүре пайда болған - hernia acquisita.
Жарықтардың кейін пайда болуына әзір шап, жамбас, кіндік сияқты әлсіз жұқа
opындapдaғы (hernia praeformatae) және – жарақаттар мен операциялардан соң
пайда болған түрлерге бөледі.
3. Клиникалық жіктелуі
Жарық аурулары жергілікті және жалпы көріністермен сипатталады. Жарықтың
ішіне енген мүшенің жағдайына байланысты ауруды екі топқа бөледі:
1) Бос, байланбаған, қысылмаған, орнына салынатын (h. nonincarcerata,
reponibilis);
2) Байланған, қысылған (h. incarcerata).
Қысылмаған, еркін жарықта жарықтың ішіне енген мүшенің жағдайы ұзылмаған
болса, қысылған жарықта мүшенің қан айналысы бұзылған. Қысылмаған жарықтар
орнына салынатын және орнына салынбайтын болып екіге бөлінеді.
Қысылған жарықтарда жарық қапшығына енген ішкі мүшені қайтадан
өз орнына- ішке енгізу мүмкін емес.
Қысылмаған жарықта жарық қапшығына енген ішкі мүше өз орнына - ішке жеңіл
енеді және қайта шығады. Бұл аталған екі жағдайда жарық қапшығына енген
мүшенің қан айналысы бұзылмайды.
Жарықтың құрамы
Жарықтың қақпасы, жарықтың қалтасы және жарықтың ішіндегі зат.
Жарықтың қақпасы - немесе жарық тесігі - hiatus hernia жарықтың сыртқа
шығатын тесігі. Оның түрі, кендігі әртүрлі.Дені сау адамдарда сыртқы жарық
кақпасы жоқ. Өйткені шап және жамбас тесігінің аумағы, олардан шығатын
шәует жүретін жол және қан тамырларының жуандығына сай. Тек жарық пайда
бола аталған тесіктер және өзектер кеңейіп 1-2 саусақтар сиятын жарық
қақпасы пайда болады. Жарықтың қалтасы - saccus hernia - жарық қақпасы
арқылы тері астына шығатын мүшені жабатын париетальды іш пердесі. Қалтаның
туа пайда болған және жүре пайда болған түрлері бар.
Қалтаның іштей созылуы – ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Құрсақтың алдыңғы-бүйір қабырғасының және әлсіз жерлерінің топографиялық анатомиясы. Қанмен қамтамасыз етілуі, иннервациясы, қан ағысы және лимфалық ағысы
Торайдың кіндік жарығын анықтап оны медеу жұмыстарын жүргізу
Ойық жара ауруларының патогенезі
Аяқтың бұлшық еттері
Көкірек клеткасының бұлшық еттері
Әкелетін бұлшықет өзегі
Көлденең флейта құрылымы
Өкпе альвеолярлы эмфиземасының түрлері
Перитонит деп - ішастарының жедел қабынуын айтады
Мұрын қуысы
Пәндер