Жалпы питомник туралы түсінік
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
І. Орман питомнигі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 5
1.1 Орман туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2 Жалпы питомник туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 9
ІІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 12
2.1 Орман питомниктерінің орналасу ауданындағы табиғи жағдайдың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 12
2.1.1 Учаскенің сипаттамасы (жер бедері, топырақ жағдайы, өсімдіктер жамылғысы, бунақденелі зиянкестердің болуы, су көзінің болуы) ... ... ... ... 12
2.1.2 Климаттық жағдайлардың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.1.3 Температуралық режимі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 14
2.1.4 Жауын . шашын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 14
2.1.5 Желдер режимі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 15
2.2 Орман питомниктерінде машиналарды қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 35
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
І. Орман питомнигі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 5
1.1 Орман туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2 Жалпы питомник туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 9
ІІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 12
2.1 Орман питомниктерінің орналасу ауданындағы табиғи жағдайдың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 12
2.1.1 Учаскенің сипаттамасы (жер бедері, топырақ жағдайы, өсімдіктер жамылғысы, бунақденелі зиянкестердің болуы, су көзінің болуы) ... ... ... ... 12
2.1.2 Климаттық жағдайлардың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.1.3 Температуралық режимі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 14
2.1.4 Жауын . шашын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 14
2.1.5 Желдер режимі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 15
2.2 Орман питомниктерінде машиналарды қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 35
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
Питомник– 1) өсімдіктердің екпе көшеті мен тікпе көшетін, сонымен қатар жануарлардың жаңа түрлерін шығарумен айналысатын шаруашылық; 2) ғыл.-зерт. немесе тәжірибе мекемесіндегі а.ш. өсімдіктерін өсіруге, көбейтуге арналған телім.
Орман питомниктерін негізгі мақсаты:
- ормандарды молықтыру және орман өсiру қорғаныс өсіп келе жатқан көшет. Орман питомниктерін тұрақты немесе уақытша болып табылады. Бес жылдан астам ұйымдастырылған: питомниктерi, тұрақты деп аталады. Олар машиналар мен құралдар қатарын отырғызу материалдарын өсіру озық технологияларды жұмыс істейтін мамандардың білікті қызметкерлер бар.
Әдетте жақын Орман жерлерде орман өсiру өсіп келе жатқан отырғызу материалдарын мақсатында уақытша орман тұқымбақтары ипотека
. Орынды Бұл питомниктер көктемгі жылымық кезінде тұрақты питомник бар отырғызу материалдарын жеткізу қиын сирек көлік желісін, аудандарда ауысым жинау техникасын кезінде лагерлерде қалау. 5 жылға дейін уақытша питомниктер қолданылу мерзімі. Ауданы бойынша: Бірнеше шаруа қожалықтары отырғызу қамтамасыз немесе тәуелсіз компания болып табылатын, жоғарыда 25 га және негізгі тұрақты орман тұқымбақтары аймағын қосу үшін. Өндірістік процестерді кешенді механикаландыру және химиялық және минералды тыңайтқыштар кең пайдалану арқылы отырғызу материалдарын өсіру озық технологиясын қолдануға, сондай-ақ орман ғылым мен тәжірибені негізі диффузия ретінде қызмет етеді.
Питомник орнын таңдау- бақшасы тиімділігі, оған өсіп келе жатқан көшет құны қалай дұрыс таңдап ауданы, оның ішінде бірнеше факторларға байланысты болады. Сайт таңдау қателер, ол кейінірек түзету қиын. Питомник үшін сайттың жарамдылығын бағалау ең алдымен өсіп көшет кезең бойы оңтайлы экологиялық жағдайды құрылуы тиіс фактісі негiзделуi қажет. Бұл жағдайда, төмендетілген қолдану деңгейі, стандартты отырғызу материалдарын кірістілігінің өсуі,отырғызу материалдарын өсіру құнын азайтады Орман питомнигі ескере питомник жалпы сметалық аймақты қабылдау үшін сайт таңдағанда; ауданы қолайлы сайт жағдайлар (топырақ, гидрология, топографиялық, экспозиция) балама жолмен өсірілген түрлердің биология; Кірме жолдардың болуы; су көздері немесе суару жасанды көздерін жасау мүмкіндігі; жер және техниканың тиімді пайдалану конфигурациясы; қоршаған ортаны қорғау және денсаулық сақтау талаптары; қоршаған өсімдіктердің болуы; зиянкестер мен ағаштар мен бұталардың ауруларының болуы; коммуналдық шаруашылық питомник қосылу мүмкіндігі.
Орман питомниктерін негізгі мақсаты:
- ормандарды молықтыру және орман өсiру қорғаныс өсіп келе жатқан көшет. Орман питомниктерін тұрақты немесе уақытша болып табылады. Бес жылдан астам ұйымдастырылған: питомниктерi, тұрақты деп аталады. Олар машиналар мен құралдар қатарын отырғызу материалдарын өсіру озық технологияларды жұмыс істейтін мамандардың білікті қызметкерлер бар.
Әдетте жақын Орман жерлерде орман өсiру өсіп келе жатқан отырғызу материалдарын мақсатында уақытша орман тұқымбақтары ипотека
. Орынды Бұл питомниктер көктемгі жылымық кезінде тұрақты питомник бар отырғызу материалдарын жеткізу қиын сирек көлік желісін, аудандарда ауысым жинау техникасын кезінде лагерлерде қалау. 5 жылға дейін уақытша питомниктер қолданылу мерзімі. Ауданы бойынша: Бірнеше шаруа қожалықтары отырғызу қамтамасыз немесе тәуелсіз компания болып табылатын, жоғарыда 25 га және негізгі тұрақты орман тұқымбақтары аймағын қосу үшін. Өндірістік процестерді кешенді механикаландыру және химиялық және минералды тыңайтқыштар кең пайдалану арқылы отырғызу материалдарын өсіру озық технологиясын қолдануға, сондай-ақ орман ғылым мен тәжірибені негізі диффузия ретінде қызмет етеді.
Питомник орнын таңдау- бақшасы тиімділігі, оған өсіп келе жатқан көшет құны қалай дұрыс таңдап ауданы, оның ішінде бірнеше факторларға байланысты болады. Сайт таңдау қателер, ол кейінірек түзету қиын. Питомник үшін сайттың жарамдылығын бағалау ең алдымен өсіп көшет кезең бойы оңтайлы экологиялық жағдайды құрылуы тиіс фактісі негiзделуi қажет. Бұл жағдайда, төмендетілген қолдану деңгейі, стандартты отырғызу материалдарын кірістілігінің өсуі,отырғызу материалдарын өсіру құнын азайтады Орман питомнигі ескере питомник жалпы сметалық аймақты қабылдау үшін сайт таңдағанда; ауданы қолайлы сайт жағдайлар (топырақ, гидрология, топографиялық, экспозиция) балама жолмен өсірілген түрлердің биология; Кірме жолдардың болуы; су көздері немесе суару жасанды көздерін жасау мүмкіндігі; жер және техниканың тиімді пайдалану конфигурациясы; қоршаған ортаны қорғау және денсаулық сақтау талаптары; қоршаған өсімдіктердің болуы; зиянкестер мен ағаштар мен бұталардың ауруларының болуы; коммуналдық шаруашылық питомник қосылу мүмкіндігі.
1. Васильев П.В. Экономическая оценка лесных ресурсов // Сб.: Оценка природных ресурсов. – М.: Мысль, 1968. - С. 122-128.
2. Ильев Л.И., Гордиенко Р.Н. Экономическая оценка лесов многоцелевого назначения. – М.: ЦБНТИлесхоз, 1980. - Вып. I. - С. 49-52.
3. Васильев П.В. Экономика использования и воспроизводства лесных ресурсов. – М.: АН СССР, 1963. - 484 с.
4. Лесной кодекс Республики Казахстан. – Алматы: Юрист, - 2003. -72 с.
5. Жорабекова Ж.Т. Орман ресурстарын экономикалық-географиялық тұрғыдан бағалау мәселелері // ҚарМУ хабаршысы. Биология, география, медицина сериясы. Қарағанды, 2005. - № 2, - 39-41 бб.
6. Байзаков С.Б. Экономическая оценка лесных ресурсов. – Алма-Ата: Кайнар, 1981. - 151 с.
7. Лазарев А.С. Лесные таксы. – М.: Лесное хозяйство, 1992. - С. 21-36.
8. Ильев Л.И. Об оценке полезных функций леса // Лесное хозяйство. – М., 1981. - № 8. - С. 15-16.
9. Васильев П.В. Лес и древесина в будущем. – М.: Лесная промышленность, 1973. - 159 с.
10. А. Р. Родин « Лесные культуры», 2006 г.317с: МГУЛ
11. С.Б. Байзаков и др. Ф. 2007 «Агроуниверситет», 287с.
12. А.М. Медведев, И.А.Пальгов, В. П. Бесчетнов «Методические указания по курсовому проектированию для студентов очного и заочного отделений лесохозяйственного факультета» КазСХИ 1984года издания, 71с
13. Типовые нормы выроботки расценка на работы, выполняемые в лесных питомниках,М 1984, 171с
14. Кереев, А. Сабанның егістердің ылғалмен жабдықталуына және тәлімі жердегі арпа өнімділігіне әсері / А. Кереев // Жаршы. – 2001. – №5. – 51-54 б.
15. agun.kz
16. Қ.Ш.Жаңабаев, Н.Ә.Барлықова «Егіншілік пәнінен студентке арналған оқу-әдістемелік кешені»
2. Ильев Л.И., Гордиенко Р.Н. Экономическая оценка лесов многоцелевого назначения. – М.: ЦБНТИлесхоз, 1980. - Вып. I. - С. 49-52.
3. Васильев П.В. Экономика использования и воспроизводства лесных ресурсов. – М.: АН СССР, 1963. - 484 с.
4. Лесной кодекс Республики Казахстан. – Алматы: Юрист, - 2003. -72 с.
5. Жорабекова Ж.Т. Орман ресурстарын экономикалық-географиялық тұрғыдан бағалау мәселелері // ҚарМУ хабаршысы. Биология, география, медицина сериясы. Қарағанды, 2005. - № 2, - 39-41 бб.
6. Байзаков С.Б. Экономическая оценка лесных ресурсов. – Алма-Ата: Кайнар, 1981. - 151 с.
7. Лазарев А.С. Лесные таксы. – М.: Лесное хозяйство, 1992. - С. 21-36.
8. Ильев Л.И. Об оценке полезных функций леса // Лесное хозяйство. – М., 1981. - № 8. - С. 15-16.
9. Васильев П.В. Лес и древесина в будущем. – М.: Лесная промышленность, 1973. - 159 с.
10. А. Р. Родин « Лесные культуры», 2006 г.317с: МГУЛ
11. С.Б. Байзаков и др. Ф. 2007 «Агроуниверситет», 287с.
12. А.М. Медведев, И.А.Пальгов, В. П. Бесчетнов «Методические указания по курсовому проектированию для студентов очного и заочного отделений лесохозяйственного факультета» КазСХИ 1984года издания, 71с
13. Типовые нормы выроботки расценка на работы, выполняемые в лесных питомниках,М 1984, 171с
14. Кереев, А. Сабанның егістердің ылғалмен жабдықталуына және тәлімі жердегі арпа өнімділігіне әсері / А. Кереев // Жаршы. – 2001. – №5. – 51-54 б.
15. agun.kz
16. Қ.Ш.Жаңабаев, Н.Ә.Барлықова «Егіншілік пәнінен студентке арналған оқу-әдістемелік кешені»
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
І. Орман
питомнигі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... 5
1.1 Орман туралы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .. 5
1.2 Жалпы питомник туралы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
ІІ. Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... .. 12
2.1 Орман питомниктерінің орналасу ауданындағы табиғи жағдайдың
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 12
2.1.1 Учаскенің сипаттамасы (жер бедері, топырақ жағдайы, өсімдіктер
жамылғысы, бунақденелі зиянкестердің болуы, су көзінің
болуы) ... ... ... ... 12
2.1.2 Климаттық жағдайлардың
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.1.3 Температуралық
режимі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... 14
2.1.4 Жауын –
шашын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... 14
2.1.5 Желдер
режимі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... 15
2.2 Орман питомниктерінде машиналарды
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 35
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... . 36
КІРІСПЕ
Питомник– 1) өсімдіктердің екпе көшеті мен тікпе көшетін, сонымен
қатар жануарлардың жаңа түрлерін шығарумен айналысатын шаруашылық; 2) ғыл.-
зерт. немесе тәжірибе мекемесіндегі а.ш. өсімдіктерін өсіруге, көбейтуге
арналған телім.
Орман питомниктерін негізгі мақсаты:
- ормандарды молықтыру және орман өсiру қорғаныс өсіп келе жатқан көшет.
Орман питомниктерін тұрақты немесе уақытша болып табылады. Бес жылдан астам
ұйымдастырылған: питомниктерi, тұрақты деп аталады. Олар машиналар мен
құралдар қатарын отырғызу материалдарын өсіру озық технологияларды жұмыс
істейтін мамандардың білікті қызметкерлер бар.
Әдетте жақын Орман жерлерде орман өсiру өсіп келе жатқан отырғызу
материалдарын мақсатында уақытша орман тұқымбақтары ипотека
. Орынды Бұл питомниктер көктемгі жылымық кезінде тұрақты питомник бар
отырғызу материалдарын жеткізу қиын сирек көлік желісін, аудандарда ауысым
жинау техникасын кезінде лагерлерде қалау. 5 жылға дейін уақытша
питомниктер қолданылу мерзімі. Ауданы бойынша: Бірнеше шаруа қожалықтары
отырғызу қамтамасыз немесе тәуелсіз компания болып табылатын, жоғарыда 25
га және негізгі тұрақты орман тұқымбақтары аймағын қосу үшін. Өндірістік
процестерді кешенді механикаландыру және химиялық және минералды
тыңайтқыштар кең пайдалану арқылы отырғызу материалдарын өсіру озық
технологиясын қолдануға, сондай-ақ орман ғылым мен тәжірибені негізі
диффузия ретінде қызмет етеді.
Питомник орнын таңдау- бақшасы тиімділігі, оған өсіп келе жатқан көшет құны
қалай дұрыс таңдап ауданы, оның ішінде бірнеше факторларға байланысты
болады. Сайт таңдау қателер, ол кейінірек түзету қиын. Питомник үшін
сайттың жарамдылығын бағалау ең алдымен өсіп көшет кезең бойы оңтайлы
экологиялық жағдайды құрылуы тиіс фактісі негiзделуi қажет. Бұл жағдайда,
төмендетілген қолдану деңгейі, стандартты отырғызу материалдарын
кірістілігінің өсуі,отырғызу материалдарын өсіру құнын азайтады Орман
питомнигі ескере питомник жалпы сметалық аймақты қабылдау үшін сайт
таңдағанда; ауданы қолайлы сайт жағдайлар (топырақ, гидрология,
топографиялық, экспозиция) балама жолмен өсірілген түрлердің биология;
Кірме жолдардың болуы; су көздері немесе суару жасанды көздерін жасау
мүмкіндігі; жер және техниканың тиімді пайдалану конфигурациясы; қоршаған
ортаны қорғау және денсаулық сақтау талаптары; қоршаған өсімдіктердің
болуы; зиянкестер мен ағаштар мен бұталардың ауруларының болуы; коммуналдық
шаруашылық питомник қосылу мүмкіндігі.
Курстық жұмыстың мақсаты: Орман питомнигінде машиналарды қолдануы
дамыту
Курстық жұмыстың міндеті:
- Орман питомниктеріне жалпы түсінік беру;
- Орман питомнигінде техникалық әдістерді қолдану;
І. Орман питомнигі
1.1 Орман туралы түсінік
Орман — жер бетіндегі табиғи қорлардың, оның ішінде өсімдіктер
жамылғысының басты бір типі. Құрамында бір-біріне жақын өскен ағаштың бір
немесе бірнеше түрлері бар табиғи кешен. Құрамы мен өсуіне қарай мәңгі
жасыл, қылқанды, ақшыл қылқанды, күңгірт қылқанды, жапырақты, ұсақ
жапырақты, жалпақ жапырақты, тропиктік, муссондық, мангрлық және т.б.
ормандар деп бөледі. Орманның құрылымы ортаның физикалық-географиялық
жағдайларына, өсімдіктердің түрлік құрамы мен биологиялық ерекшеліктеріне
байланысты болады. Ол топырақ түзілуіне, климатқа, ылғал айналу процесіне
және т.б. әсері көп, тропосферамен өзара белсенді әрекетте болады
да, оттек пен көміртектің алмасу деңгейін анықтайды (ең ірі орманды
аймақтар атмосферадағы оттектің шамамен 50%-ын "өндейді"). Құрлықтың 27%-
ынан астамын алып жатқан орман — географиялық ландшафт элементі.
Орманда ағаш, бұта, шөптесін өсімдіктер, мүк, қына, т.б. өседі.
Орманның сыртқы көрінісі
Орман зоналары - құрлықтың коңыржай, субтропиктік, тропиктік және
субэкваторлық белдеулері мен табиғи ландшафтыларда ағашты-бұталы
өсімдіктері басым экваторлық белдеудің табиғи зоналары. Негізінен, ылғалы
жеткілікті немесе тым ылғалды солтүстік жарты шар аумағында
тараған. Қоңыржай белдеуде (тайга зонасы, аралас және жалпақ жапырақты
орман зоналары) күлгін, шымды-күлгін, кұба және орманның сұр топырақтарында
өсетін қылқанды және түспе жапырақты ормандар кездеседі. Субтропиктік және
тропиктік белдеулердің орман зоналарының климаты өсімдіктің жыл бойы өсіп-
өнуіне қолайлы. Үнемі артық ылғалды болатын сары және қызыл топырақтарда
сан алуан өсімдік түрлері өсетін мәңгі жасыл немесе (жоғарырақ ендіктерде)
жазда жасыл ормандар қалыптасады. Муссонды атыраптарда мәңгі жасыл
ормандармен бірге жапырақтарын жылдың құрғақ кезінде тастайтын түспе
жапырақты ормандар өседі. Жерортатеңіздік климатты атыраптарда қоңыр
топырақтарда өсетін қатқыл жапырақты ормандар мен бұталар тараған — маквис,
гарига, бүрген (шибляк), фригана. Экваторлық және субэкваторлық белдеудің
өте ылғалды аудандарында ыстық климат жағдайында қызыл және қызыл сары
ферралитті топырақтарда түр құрамы бай, көп жікқабатты ормандар өседі.
Орман топырақтың құрылысына, су алмасуына, онда органикалық және
минералдық заттардың жиналуына әсер етеді. Орман топырағында ылғал
жеткілікті, сондықтан оның құрамында шірінді көп. Орманды жердің
топырағы қышқыл, мұндай топырақта өсімдік тамыры терең бойлап, минерал
заттарды мол алады, суды көп буландырып, ондағы жануарлар мен өсімдіктерге
қолайлы микроклимат жасайды. Орман ағаштары, оның ішінде ‘’мәңгі жасыл,
қылқан жапырақты ағаштар’’ өз жапырақтары арқылы өздері өскен қоршаған
ортаға зиянды ‘’’ауру қоздырғыш бактерияларды’’’өлтіретін, хош иісті заттар
(фитонцид) шығарады. Сондықтан да, қылқан жапырақты орманды аймақтарда
көпшілік демалып, тынығатын ‘’’курорт-санаторийлер’’’ орналастырылады.
Қазіргі кезде дүние жүзінде орман аумағы 3 млрд. га-дан астам, яғни
дүние жүзінің 27 – 28%-н орман алып жатыр. Өкінішке орай, адамзат қоғамы өз
тарихында бүкіл О-ның 23 бөлігін жойған, сонымен бұрын жер бетінің 75%-
н алып жатқан ормандардың көлемі көп кеміген. Әлемдегі ормандар негізінен 5
белдемде өседі ( Орман белдемдері). Жалпы Ораманның таралуындағы заңдылық
салқын аймақтарда қылқан жапырақты, қоңыржай аймақтарда қылқан
жапырақты және майда жапырақты ормандар аралас, ал жылы аймақтарда
негізінен ірі жапырақты ормандар өседі.
Жер шарындағы мемлекеттердің табиғи-климаттық жағдайларына сәйкес әр
мемлекеттегі Ормандардың көлемі мен түрлері әрқалай. Бразилияда 320 млн.,
Канадада 264 млн., АҚШ-та 195 млн., Анголада 60 млн., Перуде 57 млн.,
Колумбияда 50 млн., Үндістанда 46 млн. га орман бар. Ал
бүкіл Африка елдеріндегі Орман қорлары 760 млн. гажерді қамтиды.
Бұрынғы Кеңестер Одағындағы орманның көлемі 816 млн. га, яғни жер
аумағының 37%-ын алып жатты (оның 50%-дан астамы Ресейдің үлесінде). Бұл
әлемдегі Орманның , яғни 25%-н құрады. Орта Азия, Кавказ,
Қазақстан аймақтарындағы Орман көлемі Ресейдегі Орман алқаптарының небәрі 3
– 4%-н құрайды.
Аумағының кеңдігіне қарамастан қазақ жерінде Орманды жерлер көп емес.
Оның басты себебі жеріміздің негізгі бөлігі құрғақ, жартылай шөл,
шөлді аймақтарда орналасқандығы, ал Орман ағаштары негізінен ылғал мол
түсетін алқаптарда өседі. Республика аумағындағы Ормандар және бұталар алып
жатқан көлем 21,6 млн. га, бұл Қазақстан жерінің 4,2%-ы ғана. Орман
ағаштары республикада Солтүстік Қазақстанның орманды-дала
зонасында және дала зонасының қосымша ылғал алатын ойпаңды жерлерінде
өссе, оңтүстік пен оңтүстік-шығыстағы Қалба жотасы, Алтай-Сауыр, Солтүстік
Тянь-Шань және Батыс Тянь-Шань тауларының ылғал мол түсетін орташа биік
белдеулерінде өседі. Қазақстанның солтүстігіндегі шоқ-шоқ болып өсетін
қайыңды орманды оңтүстікке қарай далалы алаптардағы біршама жерлерде өскен
қарағайлы ормандар ауыстырады. Алтай-Сауыр тауларының теңіз деңгейінен 500
– 2500 м биіктік аралығында қылқан жапырақты – қарағай, майқарағай, шырша,
балқарағай, самырсын сияқты бағалы ағаштар өседі. Ал Солтүстік Тянь-
Шань таулы алабының төменгі белдеуінде (600 – 1700 м) көбіне түрлі бұталар
мен жалпақ жапырақты ағаштар өседі. Олардың басым бөлігін алма, өрік,
жаңғақ, қарақат тәрізді жеміс-жидекті ағаштар құрайды. Биіктігі 1500 – 3000
м белдеулерде негізінен қылқан жапырақты ағаштар өседі. Олардың негізгісі –
жасы 300 жылға дейін, биікт. 40 – 50 м-ге, ал жуандығы 2 м-ге жететін Тянь-
Шань шыршасы. Батыс Тянь-Шань алабында – Талас Алатауы, Қаратау мен Өгем
жоталарында негізінен жерге төселіп өсетін қылқан жапырақты арша ағашы, ал
бұталардан – басқа жерлерде кездеспейтін алша, пісте, долана, таудың
ортаңғы және төменгі белдеулерінде алма, грек жаңғағы, алмұрт, үйеңкі,
өрік ағаштары өседі.
Оңтайлы ормандылық (Оптимальная лесистость) — жергілікті жерде
табиғи экологиялық тепетендікті сақтаған немесе орта түзетін құрауыштардың
біреуінің өзгермеген қалпын сақтауды қамтамасыз ететін ормандылық.
Орман қорлары бүкіл биосферадағы тіршілік үшін, оның ішінде адамзат
қоғамы үшін аса маңызды. Тиімді пайдаланған жағдайда өз-өзінен қайта
қалпына келіп тұратын таусылмайтын табиғи қор. Орман ағаштарынан үйлер,
тұрмысқа қажетті заттар, қағазт.б. алынады; Ормандағы ағаштардың
арасында жидектер мен саңырауқұлақт ар өсіп, өнім береді. Орманды аймақтарды
паналап, қоректерін содан табатын жан-жануарлар мен жәндіктер көп.
Көлемі жағынан Қазақстан Ормандарының жартысынан астамын (52,2%) шөлді
аймақтардағы сексеуілді Ормандар алып жатыр. Сексеуілдің Қазақстанда 2 түрі
(қара сексеуіл мен ақ сексеуіл) өседі. Қара сексеуіл бүкіл Бетпақ
даланың батысында, Сарысу өзені бойының орталығында, Іле өзені сағасының оң
жағалауында және Шу өзені мен Мойынқұмның аралығында таралған. Ақ
сексеуілді Орманды алқаптар Қарақұмда, Мойынқұмда, Балқаш
төңірегі мен Қызылқұмда өседі. Секс еуілді Орманның құмды алқаптардың
жылжуын тоқтатуда маңызы зор және қой, түйе үшін қысы-жазы жақсы жайылым.
Сексеуілден басқа Қазақстанның шөлді аймақтарын кесіп өтетін Сырдария, Шу,
Іле, т.б. өзендердің бойларында түрлі ағаш-бұталар (терек, тобылғы, жыңғыл,
шетен, емен, шегіршін, тал, т.б.) өсетін тоғайлы ормандар кездеседі. Олар
жыл бойы сумен жақсы қамтамасыз етілетіндіктен, шөл ішіндегі жақсы
көлеңкелі, сулы тамаша демалыс орындары болып саналады. Қазақстанда орман
ағаштарын тиімді пайдалану, т.б. мәселелерімен Көкшетау қаласында
орналасқан Қазақ орман шаруашылығы және агроорманмелиорация ғылыми-
зерттеу институты айналысады.
1.2 Жалпы питомник туралы түсінік
Питомник – бұл:
1) Өсімдіктердің екпе көшеті мен тікпе көшетін, сонымен қатар
жануарлардың жаңа түрлерін шығарумен айналаысатын шаруашылық;
2) Ғылыми-зерттеу немесе тәжірибе мекемесіндегі орман және ауыл
шаруашылығында өсімдіктерін өсіруге, көбейтуге арналған телім.
Орман питомнигінің негізгі мақсаты:
- Ормандарды толықтыру мен орман өсіру қорғаныс өсіп келе жатқан
көшет. Орман питомниктерін тұрақты немесе уақытша болып табылады.
Бес жылдан астам ұйымдастырылған: питомниктері, тұрақты деп
аталады. Олар машиналар мен құралдар қатарын отырғызу материалдарын
өсіру озық технологияларды жұмыс істейтін мамандардың білікті
қызметкерлер бар.
Әдетте жақын Орман жерлерде орман өсіру өсіп келе жатқан материалдарын
мақсатында отырғызу уақытша орман тұқымбастары қолдану орынды. Бұл
питомниктер көктемгі жылымық кезінде тұрақты питомник бар отырғызу
материалдарын жеткізу қиын сирек көлік желісін, аудандарда ауысым жинау
техникасы кезінде лагерлерде қалау. 5 жылға дейін уақытша питомниктер
қолданылу мерзімі. Ауданы бойынша:
Бірнеше шаруа қожалықтары отырғызу қамтамасыз ету немесе тәуелсіз
кәсіпорын болып табылатын, жоғарыда 25 га және негізгі тұрақты орман
тұқымастары аймағын қосу үшін. Өндірістік процестерді кешенді
механикаландыру және химиялық және минералды тыңайтқыштар кең пайдалану
арқылы отырғызу материалдарын өсіру озық технологиясын қолдануға, сондай-ақ
орман ғылым мен тәжірибені негізі диффузия ретінде қызмет етеді.
Питомник орнын таңдау – бақшасы тиімділігі, оған өсіп келе жатқан
көшет құны қалай дұрыс таңдап, ауданы, оның ішінде бірнеше факторларға
байланысты болады. Сайт таңдау қателер, ол кейінірек түзету қиын. Питомник
үшін сайттың жарамдылығын бағалау ең алдымен көшеттерді отырғызуға оңтайлы
экологиялық жағдай туғызу қажет. Бұл жағдайда, стандартты отырғызу
материалдарын кірістілігінің өсуі, отырғызу материалдарын өсіру құнын
азайтады. Орман питомнигін ескере отырып, питомник жалпы сметалық аймақты
қабылдау үшін сайт таңдағанда мынадай жағдайларды қарастыру қажет: ауданы
қолайлы сайт жағдайлар(топырақ, гидрология, топографиялық, экспозиция)
балама жолмен өсірілген түрлер, кірме жолдардың болуы, су көздері немесе
жасанды суару көздерін жасау, жер және техниканың тиімді пайдалану,
қоргаған ортаны қорғау және денсаулық сақтау талаптары, қоршаған
өсімдіктердің болуы, зиянкестер мен ағаштар, бұталардың ауруларын жою,
орман шаруашылық питомникті қосу.
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Орман питомниктерінің орналасу ауданындағы табиғи жағдайдың
сипаттамасы
Питомникті қызмет көрсететін аумақтардың оталық бөлігінде
орналастырған жөн. Әсіресе тұрғындар бар жерлерге. Онда жол торабы дұрыс
құрылуы керек. Ірі базисті питомникті екпе материалдарын тиелетін жерге
жақын орналастырған жөн. Шағын орман питомниктерін орман шаруашылығы және
орман қорғау ісінің тұрғылықты жеріне жақын орналастырады.
Уақытша питомниктерді болашақ егін жерлеріне жақын орналастырады.
Орман питомнигіне таңдалатын жердің барлық есптік аумағы қабылданады:
өсірілетін тұқымдардың осы жерге өсу жағдайына, жер асты су көздерінің
болуы, су жүйесінің болуы және қопсыту көздерінің болуы, аумақта машина мен
механизмді қолдану тиімділігі, табиғатты қорғау және санитарлы гигиена
талаптары, айналада өсімдік жамылғының болуы.
2.1.1 Учаскенің сипаттамасы (жер бедері, топырақ жағдайы, өсімдіктер
жамылғысы, бунақденелі зиянкестердің болуы, су көзінің болуы)
Топырақ
Орман тұқымбағы тегіс жерде орналасқан. Тегіс жерде орналасқан оның
топырағы, аналық жыныстың құрылымы үшінші кезеңге жатады. Жер бедері әр
жерінде әр түрлі болып келеді. Бұл аймақта кішкене төмпешіктермен қатар
тереңдігі 3 м жетін қазаншұңқырларда кездеседі.
Тұқымбақтың батыс бөлігінде саздауытты, құмдауытты топырақ кездеседі.
Бірақ олар мүлдем тұзданбаған.
Рельф
Питомниктің учаскесінің жері түзу немесе 2-30 қисықтау болу керек.
Сарқылмайтын питомниктерде жеңіл топырақтарда 50 қисықтығы бар учаскенің
парын қолдануға болады. Ал таулы жерлерде – 15-200. Егістік бағыты
төмендегідей болуы керек.
Орманда және орманды дала зонасында – батыс және оңтүстік батыс.
Дала зонасында – батыс, оңтүстік батыс, солтүстік және солтүстік
шығыс.
Өсімдіктер
Орман питомниктерін үлкен аумақтарда немесе кесілген, айналасы
ағаштармен толған жерлерде отырғызылады. Отырғызылған ағаштар түрлі
зиянкестер мен аурулардан аман сау болу керек.
Орман питомнигін оңтүстік-шығыс және солтүстік салқын желдерден қорғау
үшін айналасына ағаштар болу керек. Питомникті құра бастаған жер арам
шөптерден, тұздалған жерлерден аулақ болуы тиіс.
Зиянкестер
Орман питомниктеріндегі екпе материалдарына зиян келтіретін жағдайлар
мыналар:
Қара жерлі және құмдауыт жерлерге – майлық, маусымдық жәндіктер.
Қара топырақты және каштанды топырақтар – маусымдық жәндіктермен жер
асты хайуандары.
Су көзіне ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
І. Орман
питомнигі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... 5
1.1 Орман туралы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .. 5
1.2 Жалпы питомник туралы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
ІІ. Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... .. 12
2.1 Орман питомниктерінің орналасу ауданындағы табиғи жағдайдың
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 12
2.1.1 Учаскенің сипаттамасы (жер бедері, топырақ жағдайы, өсімдіктер
жамылғысы, бунақденелі зиянкестердің болуы, су көзінің
болуы) ... ... ... ... 12
2.1.2 Климаттық жағдайлардың
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.1.3 Температуралық
режимі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... 14
2.1.4 Жауын –
шашын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... 14
2.1.5 Желдер
режимі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... 15
2.2 Орман питомниктерінде машиналарды
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 35
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... . 36
КІРІСПЕ
Питомник– 1) өсімдіктердің екпе көшеті мен тікпе көшетін, сонымен
қатар жануарлардың жаңа түрлерін шығарумен айналысатын шаруашылық; 2) ғыл.-
зерт. немесе тәжірибе мекемесіндегі а.ш. өсімдіктерін өсіруге, көбейтуге
арналған телім.
Орман питомниктерін негізгі мақсаты:
- ормандарды молықтыру және орман өсiру қорғаныс өсіп келе жатқан көшет.
Орман питомниктерін тұрақты немесе уақытша болып табылады. Бес жылдан астам
ұйымдастырылған: питомниктерi, тұрақты деп аталады. Олар машиналар мен
құралдар қатарын отырғызу материалдарын өсіру озық технологияларды жұмыс
істейтін мамандардың білікті қызметкерлер бар.
Әдетте жақын Орман жерлерде орман өсiру өсіп келе жатқан отырғызу
материалдарын мақсатында уақытша орман тұқымбақтары ипотека
. Орынды Бұл питомниктер көктемгі жылымық кезінде тұрақты питомник бар
отырғызу материалдарын жеткізу қиын сирек көлік желісін, аудандарда ауысым
жинау техникасын кезінде лагерлерде қалау. 5 жылға дейін уақытша
питомниктер қолданылу мерзімі. Ауданы бойынша: Бірнеше шаруа қожалықтары
отырғызу қамтамасыз немесе тәуелсіз компания болып табылатын, жоғарыда 25
га және негізгі тұрақты орман тұқымбақтары аймағын қосу үшін. Өндірістік
процестерді кешенді механикаландыру және химиялық және минералды
тыңайтқыштар кең пайдалану арқылы отырғызу материалдарын өсіру озық
технологиясын қолдануға, сондай-ақ орман ғылым мен тәжірибені негізі
диффузия ретінде қызмет етеді.
Питомник орнын таңдау- бақшасы тиімділігі, оған өсіп келе жатқан көшет құны
қалай дұрыс таңдап ауданы, оның ішінде бірнеше факторларға байланысты
болады. Сайт таңдау қателер, ол кейінірек түзету қиын. Питомник үшін
сайттың жарамдылығын бағалау ең алдымен өсіп көшет кезең бойы оңтайлы
экологиялық жағдайды құрылуы тиіс фактісі негiзделуi қажет. Бұл жағдайда,
төмендетілген қолдану деңгейі, стандартты отырғызу материалдарын
кірістілігінің өсуі,отырғызу материалдарын өсіру құнын азайтады Орман
питомнигі ескере питомник жалпы сметалық аймақты қабылдау үшін сайт
таңдағанда; ауданы қолайлы сайт жағдайлар (топырақ, гидрология,
топографиялық, экспозиция) балама жолмен өсірілген түрлердің биология;
Кірме жолдардың болуы; су көздері немесе суару жасанды көздерін жасау
мүмкіндігі; жер және техниканың тиімді пайдалану конфигурациясы; қоршаған
ортаны қорғау және денсаулық сақтау талаптары; қоршаған өсімдіктердің
болуы; зиянкестер мен ағаштар мен бұталардың ауруларының болуы; коммуналдық
шаруашылық питомник қосылу мүмкіндігі.
Курстық жұмыстың мақсаты: Орман питомнигінде машиналарды қолдануы
дамыту
Курстық жұмыстың міндеті:
- Орман питомниктеріне жалпы түсінік беру;
- Орман питомнигінде техникалық әдістерді қолдану;
І. Орман питомнигі
1.1 Орман туралы түсінік
Орман — жер бетіндегі табиғи қорлардың, оның ішінде өсімдіктер
жамылғысының басты бір типі. Құрамында бір-біріне жақын өскен ағаштың бір
немесе бірнеше түрлері бар табиғи кешен. Құрамы мен өсуіне қарай мәңгі
жасыл, қылқанды, ақшыл қылқанды, күңгірт қылқанды, жапырақты, ұсақ
жапырақты, жалпақ жапырақты, тропиктік, муссондық, мангрлық және т.б.
ормандар деп бөледі. Орманның құрылымы ортаның физикалық-географиялық
жағдайларына, өсімдіктердің түрлік құрамы мен биологиялық ерекшеліктеріне
байланысты болады. Ол топырақ түзілуіне, климатқа, ылғал айналу процесіне
және т.б. әсері көп, тропосферамен өзара белсенді әрекетте болады
да, оттек пен көміртектің алмасу деңгейін анықтайды (ең ірі орманды
аймақтар атмосферадағы оттектің шамамен 50%-ын "өндейді"). Құрлықтың 27%-
ынан астамын алып жатқан орман — географиялық ландшафт элементі.
Орманда ағаш, бұта, шөптесін өсімдіктер, мүк, қына, т.б. өседі.
Орманның сыртқы көрінісі
Орман зоналары - құрлықтың коңыржай, субтропиктік, тропиктік және
субэкваторлық белдеулері мен табиғи ландшафтыларда ағашты-бұталы
өсімдіктері басым экваторлық белдеудің табиғи зоналары. Негізінен, ылғалы
жеткілікті немесе тым ылғалды солтүстік жарты шар аумағында
тараған. Қоңыржай белдеуде (тайга зонасы, аралас және жалпақ жапырақты
орман зоналары) күлгін, шымды-күлгін, кұба және орманның сұр топырақтарында
өсетін қылқанды және түспе жапырақты ормандар кездеседі. Субтропиктік және
тропиктік белдеулердің орман зоналарының климаты өсімдіктің жыл бойы өсіп-
өнуіне қолайлы. Үнемі артық ылғалды болатын сары және қызыл топырақтарда
сан алуан өсімдік түрлері өсетін мәңгі жасыл немесе (жоғарырақ ендіктерде)
жазда жасыл ормандар қалыптасады. Муссонды атыраптарда мәңгі жасыл
ормандармен бірге жапырақтарын жылдың құрғақ кезінде тастайтын түспе
жапырақты ормандар өседі. Жерортатеңіздік климатты атыраптарда қоңыр
топырақтарда өсетін қатқыл жапырақты ормандар мен бұталар тараған — маквис,
гарига, бүрген (шибляк), фригана. Экваторлық және субэкваторлық белдеудің
өте ылғалды аудандарында ыстық климат жағдайында қызыл және қызыл сары
ферралитті топырақтарда түр құрамы бай, көп жікқабатты ормандар өседі.
Орман топырақтың құрылысына, су алмасуына, онда органикалық және
минералдық заттардың жиналуына әсер етеді. Орман топырағында ылғал
жеткілікті, сондықтан оның құрамында шірінді көп. Орманды жердің
топырағы қышқыл, мұндай топырақта өсімдік тамыры терең бойлап, минерал
заттарды мол алады, суды көп буландырып, ондағы жануарлар мен өсімдіктерге
қолайлы микроклимат жасайды. Орман ағаштары, оның ішінде ‘’мәңгі жасыл,
қылқан жапырақты ағаштар’’ өз жапырақтары арқылы өздері өскен қоршаған
ортаға зиянды ‘’’ауру қоздырғыш бактерияларды’’’өлтіретін, хош иісті заттар
(фитонцид) шығарады. Сондықтан да, қылқан жапырақты орманды аймақтарда
көпшілік демалып, тынығатын ‘’’курорт-санаторийлер’’’ орналастырылады.
Қазіргі кезде дүние жүзінде орман аумағы 3 млрд. га-дан астам, яғни
дүние жүзінің 27 – 28%-н орман алып жатыр. Өкінішке орай, адамзат қоғамы өз
тарихында бүкіл О-ның 23 бөлігін жойған, сонымен бұрын жер бетінің 75%-
н алып жатқан ормандардың көлемі көп кеміген. Әлемдегі ормандар негізінен 5
белдемде өседі ( Орман белдемдері). Жалпы Ораманның таралуындағы заңдылық
салқын аймақтарда қылқан жапырақты, қоңыржай аймақтарда қылқан
жапырақты және майда жапырақты ормандар аралас, ал жылы аймақтарда
негізінен ірі жапырақты ормандар өседі.
Жер шарындағы мемлекеттердің табиғи-климаттық жағдайларына сәйкес әр
мемлекеттегі Ормандардың көлемі мен түрлері әрқалай. Бразилияда 320 млн.,
Канадада 264 млн., АҚШ-та 195 млн., Анголада 60 млн., Перуде 57 млн.,
Колумбияда 50 млн., Үндістанда 46 млн. га орман бар. Ал
бүкіл Африка елдеріндегі Орман қорлары 760 млн. гажерді қамтиды.
Бұрынғы Кеңестер Одағындағы орманның көлемі 816 млн. га, яғни жер
аумағының 37%-ын алып жатты (оның 50%-дан астамы Ресейдің үлесінде). Бұл
әлемдегі Орманның , яғни 25%-н құрады. Орта Азия, Кавказ,
Қазақстан аймақтарындағы Орман көлемі Ресейдегі Орман алқаптарының небәрі 3
– 4%-н құрайды.
Аумағының кеңдігіне қарамастан қазақ жерінде Орманды жерлер көп емес.
Оның басты себебі жеріміздің негізгі бөлігі құрғақ, жартылай шөл,
шөлді аймақтарда орналасқандығы, ал Орман ағаштары негізінен ылғал мол
түсетін алқаптарда өседі. Республика аумағындағы Ормандар және бұталар алып
жатқан көлем 21,6 млн. га, бұл Қазақстан жерінің 4,2%-ы ғана. Орман
ағаштары республикада Солтүстік Қазақстанның орманды-дала
зонасында және дала зонасының қосымша ылғал алатын ойпаңды жерлерінде
өссе, оңтүстік пен оңтүстік-шығыстағы Қалба жотасы, Алтай-Сауыр, Солтүстік
Тянь-Шань және Батыс Тянь-Шань тауларының ылғал мол түсетін орташа биік
белдеулерінде өседі. Қазақстанның солтүстігіндегі шоқ-шоқ болып өсетін
қайыңды орманды оңтүстікке қарай далалы алаптардағы біршама жерлерде өскен
қарағайлы ормандар ауыстырады. Алтай-Сауыр тауларының теңіз деңгейінен 500
– 2500 м биіктік аралығында қылқан жапырақты – қарағай, майқарағай, шырша,
балқарағай, самырсын сияқты бағалы ағаштар өседі. Ал Солтүстік Тянь-
Шань таулы алабының төменгі белдеуінде (600 – 1700 м) көбіне түрлі бұталар
мен жалпақ жапырақты ағаштар өседі. Олардың басым бөлігін алма, өрік,
жаңғақ, қарақат тәрізді жеміс-жидекті ағаштар құрайды. Биіктігі 1500 – 3000
м белдеулерде негізінен қылқан жапырақты ағаштар өседі. Олардың негізгісі –
жасы 300 жылға дейін, биікт. 40 – 50 м-ге, ал жуандығы 2 м-ге жететін Тянь-
Шань шыршасы. Батыс Тянь-Шань алабында – Талас Алатауы, Қаратау мен Өгем
жоталарында негізінен жерге төселіп өсетін қылқан жапырақты арша ағашы, ал
бұталардан – басқа жерлерде кездеспейтін алша, пісте, долана, таудың
ортаңғы және төменгі белдеулерінде алма, грек жаңғағы, алмұрт, үйеңкі,
өрік ағаштары өседі.
Оңтайлы ормандылық (Оптимальная лесистость) — жергілікті жерде
табиғи экологиялық тепетендікті сақтаған немесе орта түзетін құрауыштардың
біреуінің өзгермеген қалпын сақтауды қамтамасыз ететін ормандылық.
Орман қорлары бүкіл биосферадағы тіршілік үшін, оның ішінде адамзат
қоғамы үшін аса маңызды. Тиімді пайдаланған жағдайда өз-өзінен қайта
қалпына келіп тұратын таусылмайтын табиғи қор. Орман ағаштарынан үйлер,
тұрмысқа қажетті заттар, қағазт.б. алынады; Ормандағы ағаштардың
арасында жидектер мен саңырауқұлақт ар өсіп, өнім береді. Орманды аймақтарды
паналап, қоректерін содан табатын жан-жануарлар мен жәндіктер көп.
Көлемі жағынан Қазақстан Ормандарының жартысынан астамын (52,2%) шөлді
аймақтардағы сексеуілді Ормандар алып жатыр. Сексеуілдің Қазақстанда 2 түрі
(қара сексеуіл мен ақ сексеуіл) өседі. Қара сексеуіл бүкіл Бетпақ
даланың батысында, Сарысу өзені бойының орталығында, Іле өзені сағасының оң
жағалауында және Шу өзені мен Мойынқұмның аралығында таралған. Ақ
сексеуілді Орманды алқаптар Қарақұмда, Мойынқұмда, Балқаш
төңірегі мен Қызылқұмда өседі. Секс еуілді Орманның құмды алқаптардың
жылжуын тоқтатуда маңызы зор және қой, түйе үшін қысы-жазы жақсы жайылым.
Сексеуілден басқа Қазақстанның шөлді аймақтарын кесіп өтетін Сырдария, Шу,
Іле, т.б. өзендердің бойларында түрлі ағаш-бұталар (терек, тобылғы, жыңғыл,
шетен, емен, шегіршін, тал, т.б.) өсетін тоғайлы ормандар кездеседі. Олар
жыл бойы сумен жақсы қамтамасыз етілетіндіктен, шөл ішіндегі жақсы
көлеңкелі, сулы тамаша демалыс орындары болып саналады. Қазақстанда орман
ағаштарын тиімді пайдалану, т.б. мәселелерімен Көкшетау қаласында
орналасқан Қазақ орман шаруашылығы және агроорманмелиорация ғылыми-
зерттеу институты айналысады.
1.2 Жалпы питомник туралы түсінік
Питомник – бұл:
1) Өсімдіктердің екпе көшеті мен тікпе көшетін, сонымен қатар
жануарлардың жаңа түрлерін шығарумен айналаысатын шаруашылық;
2) Ғылыми-зерттеу немесе тәжірибе мекемесіндегі орман және ауыл
шаруашылығында өсімдіктерін өсіруге, көбейтуге арналған телім.
Орман питомнигінің негізгі мақсаты:
- Ормандарды толықтыру мен орман өсіру қорғаныс өсіп келе жатқан
көшет. Орман питомниктерін тұрақты немесе уақытша болып табылады.
Бес жылдан астам ұйымдастырылған: питомниктері, тұрақты деп
аталады. Олар машиналар мен құралдар қатарын отырғызу материалдарын
өсіру озық технологияларды жұмыс істейтін мамандардың білікті
қызметкерлер бар.
Әдетте жақын Орман жерлерде орман өсіру өсіп келе жатқан материалдарын
мақсатында отырғызу уақытша орман тұқымбастары қолдану орынды. Бұл
питомниктер көктемгі жылымық кезінде тұрақты питомник бар отырғызу
материалдарын жеткізу қиын сирек көлік желісін, аудандарда ауысым жинау
техникасы кезінде лагерлерде қалау. 5 жылға дейін уақытша питомниктер
қолданылу мерзімі. Ауданы бойынша:
Бірнеше шаруа қожалықтары отырғызу қамтамасыз ету немесе тәуелсіз
кәсіпорын болып табылатын, жоғарыда 25 га және негізгі тұрақты орман
тұқымастары аймағын қосу үшін. Өндірістік процестерді кешенді
механикаландыру және химиялық және минералды тыңайтқыштар кең пайдалану
арқылы отырғызу материалдарын өсіру озық технологиясын қолдануға, сондай-ақ
орман ғылым мен тәжірибені негізі диффузия ретінде қызмет етеді.
Питомник орнын таңдау – бақшасы тиімділігі, оған өсіп келе жатқан
көшет құны қалай дұрыс таңдап, ауданы, оның ішінде бірнеше факторларға
байланысты болады. Сайт таңдау қателер, ол кейінірек түзету қиын. Питомник
үшін сайттың жарамдылығын бағалау ең алдымен көшеттерді отырғызуға оңтайлы
экологиялық жағдай туғызу қажет. Бұл жағдайда, стандартты отырғызу
материалдарын кірістілігінің өсуі, отырғызу материалдарын өсіру құнын
азайтады. Орман питомнигін ескере отырып, питомник жалпы сметалық аймақты
қабылдау үшін сайт таңдағанда мынадай жағдайларды қарастыру қажет: ауданы
қолайлы сайт жағдайлар(топырақ, гидрология, топографиялық, экспозиция)
балама жолмен өсірілген түрлер, кірме жолдардың болуы, су көздері немесе
жасанды суару көздерін жасау, жер және техниканың тиімді пайдалану,
қоргаған ортаны қорғау және денсаулық сақтау талаптары, қоршаған
өсімдіктердің болуы, зиянкестер мен ағаштар, бұталардың ауруларын жою,
орман шаруашылық питомникті қосу.
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Орман питомниктерінің орналасу ауданындағы табиғи жағдайдың
сипаттамасы
Питомникті қызмет көрсететін аумақтардың оталық бөлігінде
орналастырған жөн. Әсіресе тұрғындар бар жерлерге. Онда жол торабы дұрыс
құрылуы керек. Ірі базисті питомникті екпе материалдарын тиелетін жерге
жақын орналастырған жөн. Шағын орман питомниктерін орман шаруашылығы және
орман қорғау ісінің тұрғылықты жеріне жақын орналастырады.
Уақытша питомниктерді болашақ егін жерлеріне жақын орналастырады.
Орман питомнигіне таңдалатын жердің барлық есптік аумағы қабылданады:
өсірілетін тұқымдардың осы жерге өсу жағдайына, жер асты су көздерінің
болуы, су жүйесінің болуы және қопсыту көздерінің болуы, аумақта машина мен
механизмді қолдану тиімділігі, табиғатты қорғау және санитарлы гигиена
талаптары, айналада өсімдік жамылғының болуы.
2.1.1 Учаскенің сипаттамасы (жер бедері, топырақ жағдайы, өсімдіктер
жамылғысы, бунақденелі зиянкестердің болуы, су көзінің болуы)
Топырақ
Орман тұқымбағы тегіс жерде орналасқан. Тегіс жерде орналасқан оның
топырағы, аналық жыныстың құрылымы үшінші кезеңге жатады. Жер бедері әр
жерінде әр түрлі болып келеді. Бұл аймақта кішкене төмпешіктермен қатар
тереңдігі 3 м жетін қазаншұңқырларда кездеседі.
Тұқымбақтың батыс бөлігінде саздауытты, құмдауытты топырақ кездеседі.
Бірақ олар мүлдем тұзданбаған.
Рельф
Питомниктің учаскесінің жері түзу немесе 2-30 қисықтау болу керек.
Сарқылмайтын питомниктерде жеңіл топырақтарда 50 қисықтығы бар учаскенің
парын қолдануға болады. Ал таулы жерлерде – 15-200. Егістік бағыты
төмендегідей болуы керек.
Орманда және орманды дала зонасында – батыс және оңтүстік батыс.
Дала зонасында – батыс, оңтүстік батыс, солтүстік және солтүстік
шығыс.
Өсімдіктер
Орман питомниктерін үлкен аумақтарда немесе кесілген, айналасы
ағаштармен толған жерлерде отырғызылады. Отырғызылған ағаштар түрлі
зиянкестер мен аурулардан аман сау болу керек.
Орман питомнигін оңтүстік-шығыс және солтүстік салқын желдерден қорғау
үшін айналасына ағаштар болу керек. Питомникті құра бастаған жер арам
шөптерден, тұздалған жерлерден аулақ болуы тиіс.
Зиянкестер
Орман питомниктеріндегі екпе материалдарына зиян келтіретін жағдайлар
мыналар:
Қара жерлі және құмдауыт жерлерге – майлық, маусымдық жәндіктер.
Қара топырақты және каштанды топырақтар – маусымдық жәндіктермен жер
асты хайуандары.
Су көзіне ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz