АҚ «Нурбанк» есеп саясатын құру
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 тарау. Ұйым қаржысы
1.1 АҚ «Нурбанк» құрылтай құжаттарын оқып білу және дайындау. Заңды тұлғалардың мемлекеттік тіркеу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 АҚ «Нурбанк» шаруашылық қызметін жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 Негізгі және айналым капиталы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру және еңбекақы ... ... ... ... ... ...
1.5 АҚ «Нурбанк»шығындарын және оның қаржылық нәтижелерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Өзіндік құнды калькуляциялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.6 Өңдірістің жалпы тиімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 тарау.Қаржылық есеп
2.1 АҚ «Нурбанк» есеп саясатын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Коперациялар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Ағымдағы шоттағы ақша қаражаты есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4 Есеп беретін тұлғалардың есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5 Жеткізушілермен және мердігерлермен есеп айырысу ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6 Негізгі қорлар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.7 Тауарлы.материалдық қорлар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.8 Еңбекақысы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу ... ... ... ... ... ... ... ...
2.9 Ұйымның қаржылық есеп беруі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Тарау 3. Мекемедегі бюджеттік есеп
3.1 Мемлекеттік мекемелердегі есеп саясатының негізгі ережелері ... ... ... ... ..
3.2 Ақша операцияларының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3 Дебиторлық және кредиторлық берешек есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.4 Қызметкерлермен есеп айырысу есебі
3.5 Қорлар есебі
3.6 Негізгі қорлар есебі
3.7 Материалдық емес ативтердің есебі
3.8 Кірістер мен шығындар есебі
3.9 Мемлекеттік мекемелердің қаржылық есеп беру
4 тарау.«1С: Бухгалтерия»
4.1 «1С: Бухгалтерия» бағдарламасымен таныстыру. Еңбекті қорғау және
техника қауіпсіздігі бойынша нұсқау
4.2 4Есептің жүргізуін дұрыс жолға қою
4.3 Есеп жүргізудің жалпы принциптері
4.4 Ақша қаражаты операцияларының есебі
4.5 Сауда операцияларының есебі
4.6 Негізгі қорлар мен материалдық емес активтердің есебі
4.7 Еңбекақы және кадрлық есеп
4.8 Өндіріс есебі
4.9 Стандарттық есептер
Тарау 5. Салық салу және заңды тұлғалардың салықтық есебі.
5.1 Корпоративтік табыс салығын есептеу
5.2 Қосымша құн салығын есептеу
5.3 Мүлік салығын есесптеу
5.4 Жер салығын есептеу
5.5 Әлеуметтік салықты есептеу
5.6 Арнайы салық режимдері қолданылатын кіші бизнес субьектілерінің
салығын есептеу
5.7 .Қорытынды сабақ және салық салу
6 тарау. Экономикалық талдау және қаржылық есепті талдау
6.1 Негізгі қор жағдайын және пайдалнуына талдау жасау
6.2 Айналым қаражаттарын талдау
6.3 Еңбек ресурстарын талдау
6.4 Өнімнің өзіндік құнын талдау
6.5 Өндіріс көлемін және өнімді өткізуді талдау
6.6 ЖШС «Нурбанк» қызметіне операциялық талдау жүргізу
6.7 ЖШС «Нурбанк» инвестициялық қызметіне экономикалық талдау
жасау
6.8 Ұйымның қаржылық тұрақтылығына және іскерлік белсенділігіне
талдау жасау
6.9 Ұйым қызметінің қаржылық нәтижелерін талдау
6.10 Ұйымның қаржылық жағдайын талдау
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 тарау. Ұйым қаржысы
1.1 АҚ «Нурбанк» құрылтай құжаттарын оқып білу және дайындау. Заңды тұлғалардың мемлекеттік тіркеу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 АҚ «Нурбанк» шаруашылық қызметін жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 Негізгі және айналым капиталы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру және еңбекақы ... ... ... ... ... ...
1.5 АҚ «Нурбанк»шығындарын және оның қаржылық нәтижелерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Өзіндік құнды калькуляциялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.6 Өңдірістің жалпы тиімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 тарау.Қаржылық есеп
2.1 АҚ «Нурбанк» есеп саясатын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Коперациялар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Ағымдағы шоттағы ақша қаражаты есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4 Есеп беретін тұлғалардың есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5 Жеткізушілермен және мердігерлермен есеп айырысу ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6 Негізгі қорлар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.7 Тауарлы.материалдық қорлар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.8 Еңбекақысы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу ... ... ... ... ... ... ... ...
2.9 Ұйымның қаржылық есеп беруі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Тарау 3. Мекемедегі бюджеттік есеп
3.1 Мемлекеттік мекемелердегі есеп саясатының негізгі ережелері ... ... ... ... ..
3.2 Ақша операцияларының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3 Дебиторлық және кредиторлық берешек есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.4 Қызметкерлермен есеп айырысу есебі
3.5 Қорлар есебі
3.6 Негізгі қорлар есебі
3.7 Материалдық емес ативтердің есебі
3.8 Кірістер мен шығындар есебі
3.9 Мемлекеттік мекемелердің қаржылық есеп беру
4 тарау.«1С: Бухгалтерия»
4.1 «1С: Бухгалтерия» бағдарламасымен таныстыру. Еңбекті қорғау және
техника қауіпсіздігі бойынша нұсқау
4.2 4Есептің жүргізуін дұрыс жолға қою
4.3 Есеп жүргізудің жалпы принциптері
4.4 Ақша қаражаты операцияларының есебі
4.5 Сауда операцияларының есебі
4.6 Негізгі қорлар мен материалдық емес активтердің есебі
4.7 Еңбекақы және кадрлық есеп
4.8 Өндіріс есебі
4.9 Стандарттық есептер
Тарау 5. Салық салу және заңды тұлғалардың салықтық есебі.
5.1 Корпоративтік табыс салығын есептеу
5.2 Қосымша құн салығын есептеу
5.3 Мүлік салығын есесптеу
5.4 Жер салығын есептеу
5.5 Әлеуметтік салықты есептеу
5.6 Арнайы салық режимдері қолданылатын кіші бизнес субьектілерінің
салығын есептеу
5.7 .Қорытынды сабақ және салық салу
6 тарау. Экономикалық талдау және қаржылық есепті талдау
6.1 Негізгі қор жағдайын және пайдалнуына талдау жасау
6.2 Айналым қаражаттарын талдау
6.3 Еңбек ресурстарын талдау
6.4 Өнімнің өзіндік құнын талдау
6.5 Өндіріс көлемін және өнімді өткізуді талдау
6.6 ЖШС «Нурбанк» қызметіне операциялық талдау жүргізу
6.7 ЖШС «Нурбанк» инвестициялық қызметіне экономикалық талдау
жасау
6.8 Ұйымның қаржылық тұрақтылығына және іскерлік белсенділігіне
талдау жасау
6.9 Ұйым қызметінің қаржылық нәтижелерін талдау
6.10 Ұйымның қаржылық жағдайын талдау
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Мен Косалыкова Улмекен, оқу тәжірибемді АҚ“Нурбанк ”-те өттім. Оқу тәжірибеден өту мақсатым, тәжірибеден өтетін мекемемнің қаржылық жағдайымен, құрылымымен, ол мекеменің бөлімдерімен, атқаратын қызметтерімен, қауіпсіздік ережелерімен, жұмысқа қатысты заңдармен, ақпараттық жүйелерімен танысу. Сонымен қатар, қазіргі таңдағы технологиялармен, ақпараттық жүйелермен, бағдарламалармен танысу және солармен жұмыс жасап көру. Мекеменің желілік байланыстарымен танысу және мүмкіндік болып жатса, теориялық алған білімімді іс-жүзінде жасап көру.
Алдағы аталған мақсаттарға қоса осы оқу тәжірибе барысында ұйымның өзіне тән программаларымен танысып, солармен жұмыс істеу. Қазіргідей әлемдік ғаламдану процесі кезінде ақпараттар ағымынан адам баласы өзінің ұдайы дамып отыруына керекті ақпаратты саралап, пайдалана білу-бүгінгі уақыттағы басты мәселе. Осыдан кейін туындайтын мәселелердің бірі-жастарға сапалы білім, саналы тәрбие орта мектепте, колледжде, жоғарғы оқу орындарында білім беру ісін оқытудың жаңа инновациялық әдістерімен толықтыру, оқытудың жаңа технологияларын іздестіру, студентті ақпаратты талдай білуге, ақпараттық технологияларды тиімді пайдалана білуге үйрету. Ақпараттық технологияларды игеру қазіргі заманда әрбір жеке тұлға үшін оқу және жазу қабілеті сияқты сапаларымен бір қатарға және әрбір адам үшін қажетті шартқа айналады. болып қайта тіркеліп, банктік операцияларды жүргізуге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің 1991 жылғы 21 қазандағы № 48 лицензиясын алады. 1994 жылғы сәуірде Банк «Астана Холдинг» коммерциялық банкімен біріккен. 1994 жылдан бері банк 22 бөлімшеден, 51 кассалық-есеп айырысу орталығынан және 12 дербес қызмет көрсету орталығынан тұратын филиалдық желісі арқылы негізгі іскерлік және халық көп қоныстанған орталықтарда орналасады. 1995 жылы Қазкоммерцбанк қазақстандық кәсіпорындарды қайта құрылымдау мен жекешелендіру процесінде Қазақстан Республикасы үкіметінің кеңесшісі болды.
Алдағы аталған мақсаттарға қоса осы оқу тәжірибе барысында ұйымның өзіне тән программаларымен танысып, солармен жұмыс істеу. Қазіргідей әлемдік ғаламдану процесі кезінде ақпараттар ағымынан адам баласы өзінің ұдайы дамып отыруына керекті ақпаратты саралап, пайдалана білу-бүгінгі уақыттағы басты мәселе. Осыдан кейін туындайтын мәселелердің бірі-жастарға сапалы білім, саналы тәрбие орта мектепте, колледжде, жоғарғы оқу орындарында білім беру ісін оқытудың жаңа инновациялық әдістерімен толықтыру, оқытудың жаңа технологияларын іздестіру, студентті ақпаратты талдай білуге, ақпараттық технологияларды тиімді пайдалана білуге үйрету. Ақпараттық технологияларды игеру қазіргі заманда әрбір жеке тұлға үшін оқу және жазу қабілеті сияқты сапаларымен бір қатарға және әрбір адам үшін қажетті шартқа айналады. болып қайта тіркеліп, банктік операцияларды жүргізуге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің 1991 жылғы 21 қазандағы № 48 лицензиясын алады. 1994 жылғы сәуірде Банк «Астана Холдинг» коммерциялық банкімен біріккен. 1994 жылдан бері банк 22 бөлімшеден, 51 кассалық-есеп айырысу орталығынан және 12 дербес қызмет көрсету орталығынан тұратын филиалдық желісі арқылы негізгі іскерлік және халық көп қоныстанған орталықтарда орналасады. 1995 жылы Қазкоммерцбанк қазақстандық кәсіпорындарды қайта құрылымдау мен жекешелендіру процесінде Қазақстан Республикасы үкіметінің кеңесшісі болды.
1. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.Т., Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау / Оқу құралы. – Алматы: Экономика. 2014 ж.
2. Шеремет А.Д., Сайфулин Р.С. Методика финансового анализа. - М.: ИНФРАМ, 2013.
3. Русак Н.А. Анализ финансового положения предприятия. В учебнике «Анализ хозяйственной деятельности в промышленности». Под общ. ред. В.И. Стражева - Минск: Высшая школа, 2014.
4. Радионова В.М., Федотова М.А. Финансовая устойчивость предприятия в условиях инфляции. — М.: Изд-во «Перспектива», 2013.
5. Крейнина М.Н. Анализ финансового состояния и инвестиционной привлекательности акционерных обществ в промышленности, строительстве и торговле. - М.: АО «ДИС», «МВ-Центр», 2013.
6. Ковалев А.И., Привалов В.П. Анализ финансового состояния предприятия. - М.: Центр экономики и маркетинга, 2014.
7. Балабанов И.Т. Анализ и планирование финансов хозяйствующего субъекта: Учебн. пособие. - М.: Финансы и статистика,2014.
8. Бухгалтерско-аудиторский портфель.(Книга предпринимателя. Книгабухгалтера. Книга аудитора)/Отв.ред. Рубин Ю.Б., Сол-даткин В.И. - М.: «ОМИНТЭК», 2010.
9. Артеменко В.Г., Беллендир М.В. Финансовый анализ: Учебное пособие. — Издательство «ДИС», НГАЭ и У, 2013.
10. Маркарьян Э.А., Герасименко Г.П. Финансовый анализ -М.: «ПРИОР», 2014.
11. О бухгалтерском учете. Указ Президента Республики Казахстан, имеющий силу Закона, от 26 декабря 1995г., №2732.
12. Стандарты бухгалтерского учета. Национальная комиссия Республики Казахстан. - Алматы,2015.
13. Бухгалтерский анализ: Пер. с англ. - К.:Торгово-издательское бюро ВНУ, 2014.
14. Введение в бухгалтерское дело: Пер. с англ.: — К.: Торгово-издательское бюро ВНҮ, 2013.
15. Руководство по финансовому учету, отчетности и аудиту. Первая редакция Центральный и операционный отдел учета и отчетности. Всемирный банк, январь 2012.
16. Методические рекомендации по составлению финансовой отчетности. Утверждены директором Департамента методологии бухгалтерского учета и аудита. Министерства финансов Республики Казахстан 21.05.97 г., №7 /Бюллетень бухгалтера. 2013., №29.
17. Анализ хозяйственной деятельности в промышленности: Учебник ІИ.А. Богдановская, Г.Г. Виноградов, О.Ф. Моргун и др:. Под.общ. ред. В.И. Стражева. - Минск: Высшая школа, 2013.
18. Ефимова О.В. Как анализировать финансовое положение предприятия (практическое пособие). — «Бизнес-школа», Интел-Синтез, 2010
19. Лоханина И.М., Золкина З.К. Основы анализа финансового состояния предприятия. Учебное пособие. - Ярославль, 2012.
2. Шеремет А.Д., Сайфулин Р.С. Методика финансового анализа. - М.: ИНФРАМ, 2013.
3. Русак Н.А. Анализ финансового положения предприятия. В учебнике «Анализ хозяйственной деятельности в промышленности». Под общ. ред. В.И. Стражева - Минск: Высшая школа, 2014.
4. Радионова В.М., Федотова М.А. Финансовая устойчивость предприятия в условиях инфляции. — М.: Изд-во «Перспектива», 2013.
5. Крейнина М.Н. Анализ финансового состояния и инвестиционной привлекательности акционерных обществ в промышленности, строительстве и торговле. - М.: АО «ДИС», «МВ-Центр», 2013.
6. Ковалев А.И., Привалов В.П. Анализ финансового состояния предприятия. - М.: Центр экономики и маркетинга, 2014.
7. Балабанов И.Т. Анализ и планирование финансов хозяйствующего субъекта: Учебн. пособие. - М.: Финансы и статистика,2014.
8. Бухгалтерско-аудиторский портфель.(Книга предпринимателя. Книгабухгалтера. Книга аудитора)/Отв.ред. Рубин Ю.Б., Сол-даткин В.И. - М.: «ОМИНТЭК», 2010.
9. Артеменко В.Г., Беллендир М.В. Финансовый анализ: Учебное пособие. — Издательство «ДИС», НГАЭ и У, 2013.
10. Маркарьян Э.А., Герасименко Г.П. Финансовый анализ -М.: «ПРИОР», 2014.
11. О бухгалтерском учете. Указ Президента Республики Казахстан, имеющий силу Закона, от 26 декабря 1995г., №2732.
12. Стандарты бухгалтерского учета. Национальная комиссия Республики Казахстан. - Алматы,2015.
13. Бухгалтерский анализ: Пер. с англ. - К.:Торгово-издательское бюро ВНУ, 2014.
14. Введение в бухгалтерское дело: Пер. с англ.: — К.: Торгово-издательское бюро ВНҮ, 2013.
15. Руководство по финансовому учету, отчетности и аудиту. Первая редакция Центральный и операционный отдел учета и отчетности. Всемирный банк, январь 2012.
16. Методические рекомендации по составлению финансовой отчетности. Утверждены директором Департамента методологии бухгалтерского учета и аудита. Министерства финансов Республики Казахстан 21.05.97 г., №7 /Бюллетень бухгалтера. 2013., №29.
17. Анализ хозяйственной деятельности в промышленности: Учебник ІИ.А. Богдановская, Г.Г. Виноградов, О.Ф. Моргун и др:. Под.общ. ред. В.И. Стражева. - Минск: Высшая школа, 2013.
18. Ефимова О.В. Как анализировать финансовое положение предприятия (практическое пособие). — «Бизнес-школа», Интел-Синтез, 2010
19. Лоханина И.М., Золкина З.К. Основы анализа финансового состояния предприятия. Учебное пособие. - Ярославль, 2012.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3
1 тарау. Ұйым қаржысы
1.1
АҚ Нурбанк құрылтай құжаттарын оқып білу және дайындау. Заңды тұлғалардың мемлекеттік тіркеу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2
АҚ Нурбанк шаруашылық қызметін жоспарлау ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..
1.3
Негізгі және айналым капиталы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4
Қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру және еңбекақы ... ... ... ... ... ...
1.5
АҚ Нурбанкшығындарын және оның қаржылық нәтижелерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Өзіндік құнды калькуляциялау ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.6
Өңдірістің жалпы тиімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 тарау.Қаржылық есеп
2.1
АҚ Нурбанк есеп саясатын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2
Коперациялар есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3
Ағымдағы шоттағы ақша қаражаты есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
2.4
Есеп беретін тұлғалардың есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.5
Жеткізушілермен және мердігерлермен есеп айырысу ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6
Негізгі қорлар есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.7
Тауарлы-материалдық қорлар есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.8
Еңбекақысы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу ... ... ... ... ... ... ... ...
2.9
Ұйымның қаржылық есеп беруі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Тарау 3. Мекемедегі бюджеттік есеп
3.1
Мемлекеттік мекемелердегі есеп саясатының негізгі ережелері ... ... ... ... ..
3.2
Ақша операцияларының есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3
Дебиторлық және кредиторлық берешек есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...
3.4
Қызметкерлермен есеп айырысу есебі
3.5
Қорлар есебі
3.6
Негізгі қорлар есебі
3.7
Материалдық емес ативтердің есебі
3.8
Кірістер мен шығындар есебі
3.9
Мемлекеттік мекемелердің қаржылық есеп беру
4 тарау.1С: Бухгалтерия
4.1
1С: Бухгалтерия бағдарламасымен таныстыру. Еңбекті қорғау және
техника қауіпсіздігі бойынша нұсқау
4.2
4Есептің жүргізуін дұрыс жолға қою
4.3
Есеп жүргізудің жалпы принциптері
4.4
Ақша қаражаты операцияларының есебі
4.5
Сауда операцияларының есебі
4.6
Негізгі қорлар мен материалдық емес активтердің есебі
4.7
Еңбекақы және кадрлық есеп
4.8
Өндіріс есебі
4.9
Стандарттық есептер
Тарау 5. Салық салу және заңды тұлғалардың салықтық есебі.
5.1
Корпоративтік табыс салығын есептеу
5.2
Қосымша құн салығын есептеу
5.3
Мүлік салығын есесптеу
5.4
Жер салығын есептеу
5.5
Әлеуметтік салықты есептеу
5.6
Арнайы салық режимдері қолданылатын кіші бизнес субьектілерінің
салығын есептеу
5.7
.Қорытынды сабақ және салық салу
6 тарау. Экономикалық талдау және қаржылық есепті талдау
6.1
Негізгі қор жағдайын және пайдалнуына талдау жасау
6.2
Айналым қаражаттарын талдау
6.3
Еңбек ресурстарын талдау
6.4
Өнімнің өзіндік құнын талдау
6.5
Өндіріс көлемін және өнімді өткізуді талдау
6.6
ЖШС Нурбанк қызметіне операциялық талдау жүргізу
6.7
ЖШС Нурбанк инвестициялық қызметіне экономикалық талдау
жасау
6.8
Ұйымның қаржылық тұрақтылығына және іскерлік белсенділігіне
талдау жасау
6.9
Ұйым қызметінің қаржылық нәтижелерін талдау
6.10
Ұйымның қаржылық жағдайын талдау
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Мен Косалыкова Улмекен, оқу тәжірибемді АҚ" Нурбанк "-те өттім. Оқу тәжірибеден өту мақсатым, тәжірибеден өтетін мекемемнің қаржылық жағдайымен, құрылымымен, ол мекеменің бөлімдерімен, атқаратын қызметтерімен, қауіпсіздік ережелерімен, жұмысқа қатысты заңдармен, ақпараттық жүйелерімен танысу. Сонымен қатар, қазіргі таңдағы технологиялармен, ақпараттық жүйелермен, бағдарламалармен танысу және солармен жұмыс жасап көру. Мекеменің желілік байланыстарымен танысу және мүмкіндік болып жатса, теориялық алған білімімді іс-жүзінде жасап көру.
Алдағы аталған мақсаттарға қоса осы оқу тәжірибе барысында ұйымның өзіне тән программаларымен танысып, солармен жұмыс істеу. Қазіргідей әлемдік ғаламдану процесі кезінде ақпараттар ағымынан адам баласы өзінің ұдайы дамып отыруына керекті ақпаратты саралап, пайдалана білу-бүгінгі уақыттағы басты мәселе. Осыдан кейін туындайтын мәселелердің бірі-жастарға сапалы білім, саналы тәрбие орта мектепте, колледжде, жоғарғы оқу орындарында білім беру ісін оқытудың жаңа инновациялық әдістерімен толықтыру, оқытудың жаңа технологияларын іздестіру, студентті ақпаратты талдай білуге, ақпараттық технологияларды тиімді пайдалана білуге үйрету. Ақпараттық технологияларды игеру қазіргі заманда әрбір жеке тұлға үшін оқу және жазу қабілеті сияқты сапаларымен бір қатарға және әрбір адам үшін қажетті шартқа айналады. болып қайта тіркеліп, банктік операцияларды жүргізуге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің 1991 жылғы 21 қазандағы № 48 лицензиясын алады. 1994 жылғы сәуірде Банк Астана Холдинг коммерциялық банкімен біріккен. 1994 жылдан бері банк 22 бөлімшеден, 51 кассалық-есеп айырысу орталығынан және 12 дербес қызмет көрсету орталығынан тұратын филиалдық желісі арқылы негізгі іскерлік және халық көп қоныстанған орталықтарда орналасады. 1995 жылы Қазкоммерцбанк қазақстандық кәсіпорындарды қайта құрылымдау мен жекешелендіру процесінде Қазақстан Республикасы үкіметінің кеңесшісі болды.
1тарау.Ұйым қаржыcы
1.1.Ұйымның құрылтай құжаттарын оқып білу және дайындау.
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу тәртібі
Мемлекет заңына сәйкес құрылтай құжаттары жарғы мен құрылтай шарты болып танылады.Дегенмен ұйымдастырушыларға қалыптасу, тіркелу барысында басқа да құжаттар толтыруға тура келеді. Президенттің Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу туралы Жарлығына сәйкес, түрлі қуқықтық ұйымдық нысандар әділет органдарына құжаттардың әр түрлі мәтіндерін ұсынады. Олардың жалпы жобасы мынадай: арыз,, құрылтай және басқа құжаттар пакеті, Мемлекеттік тірлеу үшін алымдардың төленгенін растайтын түбіртек немесе оның көшірмесі.
Белгілі бір шаруашылық қызмет жүргізу мақсатында бір немесе бірнеше адам құрған, жарғылық капиталы құрылтай құжаттарымен белгіленген мөлшерде құрылтайшылардың үлесіне (салымдарына) бөлінген заңды тұлға. Қызмет мақсаты пайда алуды көздейді. Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жарғылық капиталдың бастапқы мөлшері 100 айлық есептік көрсеткіш шамасына бара-бар сомадан кем болмауы керек.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті ұйымдастыру үшін құрылтай келісім шарты жасалады, онда:
- кәсіпорынның аты;
- мекен-жайы;
- негізгі қызмет бағыттары;
- қызмет түрлері;
- капитал мөлшері;
- қоғам мүшелерінің үлестері көрсетіледі.
Заң бойынша азаматтық құқықтар мен міндеттердің субъектісі болып табылатын кәсіпорын‚ мекеме‚ ұйым‚ фирма, т.б. Ол өз атынан мүліктік және жеке беймүліктік құқықтар мен міндеттемелерді сатып ала алады‚ сотта‚ төрелік сотта (арбитражда) талапкер немесе жауапкер бола алады. Әрбір заңды тұлға заңда‚ әкімшілік актіде немесе өзінің жарғысында көзделген міндеттерді жүзеге асырады‚ сол тәртіппен реттелетін ішкі құрылымы болады‚ меншігінде, шаруашылық жүргізуінде немесе оралымды басқаруында оқшау мүлкі бар және осы мүлікпен өзінің міндеттемелері бойынша жауап береді.
1.2.Ұйымның шаруашылық қызметін жоспарлау
Кәсіпорын қоғамдағы еңбек бөлінісі жүйесіндегі оқшауланған дербес өндірістік-шаруашылық бірлік, яки заңды тұлға құқығы берілген шаруашылық жүргізуші субъект; өндірістік-шаруашылық қызметті ұйымдастырудың негізгі нысаны.
Негізгі құралдар ұзақ уақыт бойы (бір жылдан астам) материалды өндіріс саласында да, өндірістік емес салада да еңбек құралы ретінде іс-әрекет ететін материалдық активтер.
Негізгі құралды иемдену кезіндегі іс жүзіндегі шығындарына жататындар:
Сатып алу бағасы, оның ішінде импорттық пошлиналар және орны толтырылмайтын салықтар;
Активті тасымалдау және жұмыс қалпына келтірумен байланысты барлық шығындар (тасымалдауға кететін бастапқы шығындар, монтаж шығындары және т.с.с.);Қаржылық жоспарлаудың өзіндік ерекшелігі сол, бұл жоспарлау өндірістің материалдық-заттай элементтері турасында, ақшамен қоғамдық ұдайы өндіріске белсенді ықпал жасау турасында ақша қозғалысының салыстырмалы дербестігімен шарттасылған ақша нысанында жүзеге асырылады. Мұндай процесс тәртіпті (реттілікті) анықтайтын өзара үйлесілген тапсырмалардың, көрсеткіштердің кешенді жүйесін жасауды, ақша түсімдерін жұмылдырудың прогрессивті нысандарын қолдануды қажет етеді.Қаржылық көрсеткіштерді, белгіленетін қаржы операцияларын негіздеп дәлелдеуге, көптеген шаруашылық шешімдердің нәтижелілігі сияқты, қаржылық жоспарлау мен болжау процесінде қол жетеді.Бүл өте ұқсас ұғымдар экономикалық әдебиет пен практикада жиі теңестіріледі. Іс жүзінде қаржылық болжау жоспарлаудың алдында болуы жөне кептеген нұсқаларды бағалауды жүзеге асыруы тиіс (тиісінше макро және микродеңгейлерде қаржы ресурстарының қозғалысын басқарудың мүмкіндіктерін анықтауы тиіс) .
1.3 Негізгі және айналым капиталы
Негізгі капитал (негізгі қорлар,айналымнан тыс активтер, негізгі құралдар) - бұл өзінің құнын дайын өнімге біртіндеп, белгілі бір бөліктермен, бірнеше өндірістік цикл ішінде түсіретін және өзінің натуралдық-заттық формасын ұзақ уақыт бойы сақтайтын, жоғалтпайтын еңбек құралдары. Негізгі құралдар өндірістік (өндірістік процесіне қатысатын) және өндірістік емес (тікелей қолдануға арналған, өндірістік процеске қатыспайды: мед.мекемелер, мәдениет үйі, тұрғын үй) болып бөлінеді.Айналым капиталы - бұл өндірістік айналым қорларын құру, пайдалану және үздіксіз өндірістік процестер мен өнімді өткізуді қамтамасыз ету үшін авансылаудың ақшалай қаражаттарының жиынтығы. Айналым қаражаттарының мәні - ұдайы өндірістік процестердің қажеттілігін қамтамасыз етудегі экономикалық ролімен анықталады. Айналым қаражаттары өндірістік процеске бірнеше қатысатын негізгі қорларға қарағандағы айырмашылығы, ол тек бір ғана өндірістік кезеңде қызмет етеді және өндірістік тұтыну тәсіліне тәуелсіз өзінің құнын тікелей дайын өнімге апарады.Айналым құралдарының жеке меншік және қарызданатын болып бөлінуі кәсіпорынға ұсынылатын айналыс құралдарының шығу көздері мен түрлерін көрсетеді, яғни айналым құралдарының қолданылу мерзімі уақытша әлде тұрақты екенін көрсетеді.
1.4.Қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру және еңбекақы
Жұмысшылар мен қызметкерлердің істеген жұмыстарына толықтырылған алғашқы құжаттар мен жұмыс уақытының табельдері оларға еңбек ақы есептеу және оны төлеу үшін ұйымның цехынан, бөлімшелерінен, бригадаларынан, кәсіпорын әкімшілігі белгілеген мерзімде бухгалтерияға келіп түседі. Еңбек ақы есептеу үшін толтырылатын бұл табельдермен алғашқы құжаттардың дұрыс толтырылуы лауазымды тұлғалардың қолдарының қойылуы мұқият тексеріледі. Негізгі еңбек ақы - жұмысшылар мен қызметкерлердің нақтылы жұмыста болған уақытына, яғни олардың істеген жұмысына, атқарған қызметіне төленеді. Негізгі еңбек ақыға мыналар жатады: мерзімді және кесімді еңбек ақы, сыйлықтар мен сыйақылар, үстеме сыйлықтар.
Кесте 1
Шаруашылық операциясының мазмұны
Дебет
Кредит
Сауда қызметкерлеріне еңбекақы есептелді
7110
3350
Лауазымды тұлғаларға кассадан еңбекақы берілді
1010
3350
Басқару аппараты жұмысшыларына демалысақы есептелді
7210
3350
Ғимаратты бұзғаны үшін жұмысшыларға еңбекақы есептелді
7410
3350
Еңбекақыдан алимент ұсталды
3350
3390
Сауда қызметкерлерінің еңбекақысынан зейнетақы жарнасы ұсталды
3350
3220
Көмекші өндірісте істейтін еңбеккерлерге жалақы есептелді
8310
3350
1.5.Ұйымның шығындарын және оның қаржылық нәтижелерін анықтау. Өзіндік құнды калькуляциялау
Кәсіпорын әртүрлі өндірістерден және шарушылықтардан тұратын күрделі механизм (негізгі, көмекші, қосымша, қосалқы және эксперименттік). Барлық өндірістер негізгі және қосымша болып екіге бөлінеді.
Негізгі өндіріске - кәсіпорын шығаратын өнімдер жатады.
Көмекші өндіріс негізгі өндірістің өнімін әзірлеуге қатыспайды. Бірақ өнім өндіруге, қызмет көрсетуге, жұмыс жасауға тікелей ықпал етеді.
Онда бастапқы шикізат дайын өнімге дейін рет-ретімен технологиялық өңдеуден өтеді.
Алдын ала жоспарланатын калькуляция - өнімді шығарғанға дейін өндіріске қажетті шығындардың мөлшерін топтайды. Оған: жоспарлы, сметалық, нормативтік калькуляция жатады.
Кейінгі калькуляция - өнім шығарылғаннан соң бухгалтерлік есеп мәліметтері бойынша жасалынады. Олар нақты шығынды көрсетеді. Олар ғана нақты және шамаланған калькуляция жатады.
Кесте 2
Шаруашылық операциясының мазмұны
Дебет
Кредит
Сыртқы ұйымның көмегімен негізгі құралдарды жөндеумен байланысты шығыстары есептен шығарылды
8400
2330
Көмекші өндіріс қажеттілігіне босатылған материалдар
8300
1310
Көмекші өндіріске жататын үстеме шығыстары есептен шығарылды
8310
8010
Бір-біріне қарама-қарсы көрсетілген қызметтері есептен шығарылды
8310
8310
Есепті кезеңнің басындағы негізгі өндіріс бойынша аяқталмаған өндіріс қалдықтары есептен шығарылды
8110
1340
1.6.Өңдірістің жалпы тиімділігін анықтау
Өндірісті нығайту, тиімділігін арттыру қай деңгейде және қалай іске асатынына байланысты агрегатты, технологиялық және ұйымдастырушылық - шаруашылық шоғырландыру болып бөлінеді. Агрегаттық шоғырландыру, бұл жабдықтардың бірліктік қуаттылығының артуын, яғни жоғарғы қуатты жабдықтардың үлесін арттыру және агрегаттары мен машиналардың өнімділік техникасын дамытудағы қалыптасқан реттегі барынша өсуін айтады. Келесі, ұйымдастырушылық - шаруашылық шоғырландыру өндірісі, өндірістік бірлесудің құрылуымен және ұсақ кәсіпорынның әкімшілдік бірігуімен қалыптасады. Бұл орталықтық басқару өз кезегінде оларды реконструкциялау және техникалық қайта қарулану базасында кәсіпорынның бірігуіндегі өндіріс шоғырлануы үшін алғышартты құрауы қажет.
Рентабельділік, пайдалылық (нем. Rentabel -- табысты, пайдалы) -- тиімділік‚ фирманың‚ оның қызметінің табыстылық көрсеткіші. Сан жағынан табысты шығынға бөлуден алынған жеке сан ретінде айқындалады.
Сызба 1
Экономиканың тиімділігі
Кәсіпорынның дамуын қамтамасыз ету
Жұмыс сапасын арттыру
Тұрғындардың әл-ауқатының артуы, өмір сүру сапасының жақсаруы, халықтың тұрмыс деңгейі бойынша жіктелуінің кемуі
Алдыға мақсат қою
Кәсіпорын қызметкерлерін ынталандыру механизмі
Тиімділік механизмінің критериі
2 тарау. Қаржылық есеп
2.1 АҚ Нурбанк есеп саясатын құру
Ұйымның есеп саясатын құру
Қазақстандық бухгалтерлік есеп тәжірибесіне есеп саясаты термині кезіндегі Қазақстан Республикасы Бухгалтерлік есеп жөніндегі ұлттық комиссияның 13 қазан 1996 Қаржылық қорытынды есеп дайындау және тапсыру жөніндегі тұжырымдама деп аталған қаулысымен енгізілген. Есеп саясатының мақсаты: бухгалтерлік есеп операцияларын орындау барысында қателер жібермеу, фактілерді бұрмаламау, ұйымдардың қаржы жағдайын бағалау, шаруашылық қызметінің үзіксіздігін қамтамасыз ету, материалды активтерді бағалау мен есептен шығару, таза пайда резервін құру бағытындағы мейлінше жоғары дәрежедегі икемді есеп ақпараттарын қалыптастыру болып табылады.
2.2 Кассалық операциялар есебі
Әрбір ұйымдардың шаруашылық субъектілерінің қолда бар нақты ақшалай қаражаттарын сақтайтын өздерінің кассасы болуы керек.Кассир материалдық жауапты адам. Ол касса операцияларын жүргізу тәртібімен таныс болуға тиіс. Осыдан кейін ғана оның материалдық толық жеке дара жауапкершілік туралы онымен шарт жасалынады. Егер еңбекақымен басқа да төлемдерді беру үшін субъекті басшысының жазбаша бұйрығы бойынша басқа адамдар тартылатын болса, онда бұлардың материалдық толық жеке дара жауапкершілігі туралы олармен де шарттар жасалынады. "Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшаның" есебі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкісі бекіткен кассалық операциялар жүргізу тәртібі №24 "ХАС" сәйкес жүргізіледі. Шаруашылық субъектінің есеп айырысу шотынан нақты ақшаны сол есеп айырысу шоты ашылған банк мекемесі берген чек кітапшасы арқылы ғана ала алады. Банк мекемесінен нақты ақша алу үшін шаруашылық субъектінің касса қызметкері чек кітапшасындағы парақты толтырады. Толтырылған чекке шаруашылық субъектінің бас бухгалтері мен басшысы қол қойып, осы субъектінің мөрі басылады.
Кесте 3
Есеп айырысу шотындағы қолма-қол ақша"шоты - кассаға есеп айырысу шотынан алынған сомаға
1040 (441)
Қызметкерлердің және басқа да адамдардың қарыздары" қызметкерлердің есебінде сомалар, жалақы, жетіспейтін сомалар т.б. бойынша кассаға өткізілген қарыздар
1250 (333)
Дайын өнімдерді (жұмыстарды, қызметтерді) сатудан түскен табыс
6010 (701
Сатып алынған тауарларды сатудан түскен табыс
6030 (702)
Шоты кредиттелінеді және мына төмендегі шоттары дебеттеледі
1010 (451)
Қызметкерлер, жұмысшылармен еңбек ақысы бойынша есеп айырысу" шоты, шаруашылық субъектісінің қызметкерлеріне берілген еңбек ақысының сомасына
3350 (681)
Қызметкерлер мен басқа да адамдардың қарыздары" шоты шаруашылық субъекті қызметкерлерінің есебіне берілген сомаға
1250 (333)
Кассадағы шетелдік валюта түріндегі қолма-қол ақшаның" есебі
Кесте 4
Кассадағы шетелдік валюта түріндегі қолма-қол ақша" шотын ашады
1010 (452)
Ел ішіндегі валютаның шоттағы қолма-қол ақша" шоты валюта шотынан валюта түскен кезде
1050 (431)
Алынуға тиісті қарыздар" кассаға алынған валюта түсімінің сомасы
1210 (301)
Қызметкерлер мен басқа да адамдардың қарыздары" шоты есеп беретін адамдардың кассаға өткізілген валюта сомаларына
1250 (333)
2.3 Ағымдағы шоттағы ақша қаражаты есебі
Қазіргі таңда ақшалар қозғалысын басқару қаржы нарығының күрделілігіне байланысты маңызды мәселе болып саналып отыр. Ақшалар мен оның баламаларын дұрыс ашып көрсету және жіктеу кәсіпорын қызметінің нәтижесін дұрыс бағалау үшін қажет.Ақшалар шоттарында тек қана жедел арада міндеттемелерді өтеу үшін төлем жасауға қабілетті активтер есептеледі. Кәсіпорындар мен ұйымдардың ақшалары олардың кассасындағы, есеп айырысу және валюталық шоттарындағы ақшаларынан, аккредетивтеріндегі ақшаларынан, чектеріндегі ақшаларынан, банктердегі арнаулы шоттарындағы ақшаларынан, сондай-ақ аударылған жолдағы ақшаларынан құралады. Кәсіпорындар мен ұйымдардың бухгалтерлік балансындағы ақшаларының қалдығы деп аталатын бабында осы жоғарыда аталған ақшалар шоттарындағы ақшалардың барлық қалдығының жиынтық сомасы жазылады.Ақшалай қаржылар - кассадағы және банк шотындағы ақшалар. Ақшалай қаржыларға нақты ақшалар мен қалпына келтіруге дейінгі жарналар жатады.Ақшалай қаржылардың ағымы- ақшалай қаржылар мен олардың эквиваленттерінің келуі мен кетуі.
1000 Ақшалай қаржыларбөлімшесінің келесідей шоттары арналған:
Кесте 5
Кассадағы ақшалар;
1010
Жолдағы ақшалай қаржылар;
1020
Ағымдағы банктік шоттардағы ақшалай қаржылар
1030
Карт шоттардағы ақшалай қаржылар;
1040
Жинақ шоттарындағы ақшалай қаржылар
1050
Басқа да ақшалай қаржылар
1060
2.4 Есеп беретін тұлғалардың есебі
Есеп айырысу шотын ашқан шаруашылық субъектісі оның иесі болып табылады. Ол өзіне берілген құқықтардың шегіндеосы шоттағы қаражаттардың барлығына иелік жасайды.Кәсіпорын жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу үшін 3310 Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу шотын пайдаланады, онда есеп айырысулар сомасының деңгейіне және нысандарына (алдын-ала төлемақы, инкасса, аккредитивтер, чектер) карамастан, жабдыктаушылардан алынған материалдық, босалқы корлар, атқарылған жұмыстар мен қызметтер үшін есеп айырысу жүргізіледі. 3310-шоттың кредиті бойынша жабдықтаушылардың акцептелген шот-фактурасы және дебеті бойынша -- есеп айырысу, валюталық және басқа шоттардың кредитінен олардың төлемақысы жазылады.Өнім жеткізушілермен есеп айырысулар есебі арнайы нысандағы журналда, машинограммада немесе тізімдемеде әрбір шот-фактурасы немесе төлем-талап тапсырмалары бойынша жүргізіледі, ал бұл өз кезегінде әрбір құжат бойынша есеп айырысуларды бакылап отыруға мүмкіндік береді.
Қорлар бөлімшесіні негізгі, активтік, инвентарлық шоттарында жүргізіледі.
Кесте 6
1310
Шикізаттар мен материалдар
1320
Дайын өнім
1330
Тауарлар
1340
Аяқталмаған құрылыс
002
Жауапты сақтауға қабылданған қорлар
003
Қайта өңдеуге қабылданған материалдар
005
Монтаждауға қабылданған жабдықтар
2.5 Жеткізушілермен және мердігерлермен есеп айырысу
Кәсіпорын жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу үшін 3310 Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу шотын пайдаланады, онда есеп айырысулар сомасының деңгейіне және нысандарына (алдын-ала төлемақы, инкасса, аккредитивтер, чектер) карамастан, жабдыктаушылардан алынған материалдық, босалқы корлар, атқарылған жұмыстар мен қызметтер үшін есеп айырысу жүргізіледі. 3310-шоттың кредиті бойынша жабдықтаушылардың акцептелген шот-фактурасы және дебеті бойынша -- есеп айырысу, валюталық және басқа шоттардың кредитінен олардың төлемақысы жазылады.
Өнім жеткізушілермен есеп айырысулар есебі арнайы нысандағы журналда, машинограммада немесе тізімдемеде әрбір шот-фактурасы немесе төлем-талап тапсырмалары бойынша жүргізіледі, ал бұл өз кезегінде әрбір құжат бойынша есеп айырысуларды бакылап отыруға мүмкіндік береді.
2.6 Негізгі қорлар есебі
Болашақ экономикалық пайда - бұл кәсіпорынның ақша құралдарының тікелей және жанама салымы мен ағымы. Бұл салым өндіріс үрдісіндегі активтерді тұтыну мен сатып алу түріндегі кәсіпорынның негізгі қызметінің бөлігі ретінде туындауы мүмкін .Әдетте, қорлар кәсіпорынның өндірістік циклында қолма-қол ақша құралдарына немесе басқа да активтерге айналады.
А) олар кәсіпорын қызметінің операциялық бөлігі болып табылады және кәсіпорынның өндірістік циклында олардың тұтынылуы және өткізілуі күтіледі;
Б) қысқа мерзімде саудалық мақсатта сақталады және олардың есептік күннен 12 ай бойы өткізілуі күтіледі.Өндірістік қорлар - бұл бір өндірістік цикл процесінде толықтай тұтынылатын, өзінің құнын бірден өнімнің, жұмыстың, қызметтің өзіндік құнына көшіріп, оның материалдық негізін құрайтын еңбек заттары.
Қорлар - бұл:
1) шикізат қорлары, материалдар, сатып алынған жартылай фабрикаттар мен кешендік бұйымдар, отын, ыдыс, ыдыстық материалдар, қосалқы бөлшектер және өндірісте немесе жұмыстарды, қызметтерді орындау кезінде пайдалануға арналған өзге материалдар.
2) аяқталмаған өндіріс.
3) субъектінің қызмет барысында сатуға арналған дайын өнім, тауар түріндегіактивтер
2.7 Тауарлы-материалдық қорлар есебі
Орташа өлшемді құн бойынша - есепті кезеңде қозғалысы болған әр бір түрдің, есепті кезең соңында қолданылмағандардың да, өндіріске босатылғандардың да бірлік орташа құнын есептеулер мен анықтауларды қолдануға негізделген.
ФИФО - есепті кезең соңында есепте тұрған материалдардың құнын ескеріп есепті кезеңде алғашқы сатып алудың өзіндік құны бойынша материалдарды есептен шығаруды болжайды. Яғни алдымен есепті кезең соңында пайдаланылмаған өзіндік құн анықталады.ЛИФО - кейінгі сатып алулардың өзіндік құны бойынша материалдарды есептен шығару ағымдағы кірістер мен шығындардың сәйкестілігін қамтамасыз етеді және инфляцияның құрылыс қызметі нәтижелеріне ықпалын ескеруге мүмкіндік береді.Қоймадағы ТМҚ-р есебін материалды есептеу карточкаларында жүргізеді.
Карточка номенклатуралық нөмір бойынша материалдардың әр бір түріне жеке ашылады және жартылай толтырылған күйі бухгалтериядан материалды жауапты адамға қолхат арқылы беріледі. Карточкаға жазуды қоймашылар кіріс және шығыс құжаттары негізінде жүргізеді.
2.8 Еңбекақысы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу
Еңбекке қарай бөлудің нақтылы нысандары еңбек ақы және жалақы арқылы жүзеге асады. Жалақы еңбекпен жасалған қажетті өнімнің негізгі бөлігі. Еңбек төлемінің әр алуан нысандарында және жүйелерінде есеп айырысуды ұйымдастыру тәртібін қарастырсақ, олар мынандай жүйелерде болады. Еңбек ақының аккордтық жүйесі - бұл жүйеде жұмысшылардың еңбек ақысын жұмыс көлемінің орындалуы бойынша анықтайды, онда нормаланған тапсырма (уақыт, өндірім нормалары) және баға алдын-ала анықталған.Қарапайым мерзімді еңбек ақы. Еңбек төлемін сағаттық, күндік, айлық, тарифтік төлем мөлшері немес айлық еңбек ақы бойынша есептейді.
Кесте 7
Қызметкерлер-дің категория -сы
Алдыңғы жыл
Есеп беру жылы
Ауытқуы(-+)
Жұмыскер-лердің орта тізім саны (адам)
ҮС %
Жұмыскер-лердің орта тізім саны (адам)
ҮС %
Санына қарай (адам)
ҮС %
Менеджер
175
17,83
171
18,11
-4
0,28
Кадр бөлімі
429
43,73
406
43
-23
-0,73
Бас есепші
254
25,89
248
26,27
-6
0,38
Басқалары
123
12,53
119
12,60
-4
0,07
Барлығы
981
99,98
944
99,98
-37
0
Негізгі төлем - қызметкерлерге нақты жұмыс істеген уақыты үшін істелген жұмыстардың немесе берілген баға немесе айлық еңбек ақы бойынша өндірілген өнімнің саны мен сапасы үшін есептелген еңбек ақысы
Қосымша төлем - еңбек туралы заңға сәйкес қызметкерлерге кәсіпорында жұмыс істелген уақыты үшін есептелетін еңбек ақысы. Оған кезекті демалыстар төлемі, мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді және т.б. орындалғаны үшін берілетін төлемдер, түнгі немесе мерзімнен тыс уақыттарда істегені үшін төленетін төлемдер, және т.б жатқызылады.
2.9 Ұйымның қаржылық есеп беру
Еңбекке қарай бөлудің нақтылы нысандары еңбек ақы және жалақы арқылы жүзеге асады. Жалақы еңбекпен жасалған қажетті өнімнің негізгі бөлігі. Еңбек төлемінің әр алуан нысандарында және жүйелерінде есеп айырысуды ұйымдастыру тәртібін қарастырсақ, олар мынандай жүйелерде болады. Кесімді еңбек ақы - жұмысшы қызметкерлердің еңбек өнімділігін өсіруде еңбек уақытын қысқарту мақсатында қолданылады. Жеке кесімді еңбек ақы жүйесі. Мұндай жүйеде еңбек ақы әрбір жұмысшылардың нәтижелеріне байланысты. Кешенді бағаларды қолданғанда жұмысшы еңбек ақыны былай анықтайды. Алдымен кешенді бағаны бүкіл ұжым болып дайындаған бұйымдардың санына көбейту арқылы бүкіл ұжымға (бригадаға, учаскеге) тиісті еңбек ақысын есептеп шығарады.
Тарау 3. Мекемедегі бюджеттік есеп
3.1.Мемлекеттік мекемелердің есеп саясатының негізгі ережелері
Есеп саясаты Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне және Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 3 тамыздағы № 393 бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепті жүргізудің ережелеріне (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6443 болып тіркелген) сәйкес әзірленген (бұдан әрі - Бухгалтерлік есеп ережесі).Есеп саясаты бұл- ұйымның бухгалтерлік есеп жүргізу және қаржы есептілігін құрастырудың негізгі ережелерінің,қағидаларының, әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы.ҚР-дың мемлекеттік мекемелерінде бірыңғай есеп саясаты қолданылады.Мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есебеін жүргізу Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінің 2010 ж. 7 қыркүйектегі N 444 бекітілген.Есеп саясаты құрамында 25 бөлім қарастырылған. Есеп саясаты мемлекеттік мекемелерде қаржы есептілігін құрастырғанда және ұсынғанда қолданылатын, барлық мемлекеттік мекемелерге бірыңғай болып табылатын принциптерді, негіздерді, ережелерді, қағидалар мен практиканы қамтиды.
3.2.Ақша операцияларының есебі
Ақша операцияларының есебі мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есеп жүргізу қағидаларына және есеп саясатына сәйкес жүргізіілдеі.Ақша қаражаттарын есепке алу үшін мемлекеттік мекемелерге арналған үлгілік шоттар жоспарының 1010 кіші бөлігінің шоттары пайдаланылады.Олар мыналар:
Кесте 8
1010
Касса АҚ
1020
Мемлекеттік мекеменің ағымдағы шоты
1030
Есеп айырысу шоты
1040
Түсімдер мен есеп айырысудағы есепке алу үшін ҚБШ
1050
Шетелдік валюттік шот
1060
Арнайы шот
1070
Өзге де АҚ
1080
Республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекеменің жеке қаржыландыру жоспарларына сәйкес міндеттерін қабылдауға арналған шот
1090
Жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекеменің жеке қаржыландыру жоспарына сәйкес міндеттерін қабылдауға арналған шот.
Мемлекеттік мекемелермен ақшалай қаражаттарды қолдану қатаң мақсатты тағайындау бойынша жүзеге асырылады. Ағымдағы қаржы жылының 31 желтоқсанының аяғына дейінгі мерзімді қоса алғандағы қолданылмаған жоспарлы тағайындаулардың қалдықтары жойылады. Мемлекеттік мекеме тура әдісті қолдана отырып, қаржыландыру көздері бойынша мемлекеттік мекеменің ақшалай қозғалысы туралы есепте операциялық қызметтен ақшалай қаражаттарының қозғалысы туралы деректерді ұсынады. Мемлекеттік мекемеде ақша қаражатын және олардың баламаларын есепке алу тәртібі Бухгалтерлік есеп ережесінің Ақша қаражатын және олардың баламаларын есепке алу тәртібі бөлімінде анықталған.
Кассадағы АҚ есебі
Мемлекеттік мекеменің қолма-қол ақшаның 2-ші деңгейлі банктермен банк операцияларын жүргізуге лицензиясына бар ұйымдар арқылы алады.
Қолма-қол ақша алу ҚРҚМ-ң 2014 жылғы 4 желтоқсан N540 бұйрығымен бекітілген бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсетеін ережесі бойынша жүргізіледі.
Кесте 9
Операциялар мазмұны
Дт
Кт
Аумақтық-қазыналық бөлімшенің егі бойынша қолма-қол ақша алу
1010
1280
Кассадан мекеме қызметкеріне қолма-қол ақша беру
1260
1010
Жетіспеушіліктің мемлекеттік мекеменің кассасына түсуі
1010
1260-1280
Мемлекеттік мекеменің кассадағы АҚ-ң артық шығуы
1010
6360
Бюджетке кредиторлық берешек аударылды
3133
1010
3.3.Дебиторлық және кредиторлық берешек есебі
Нысаналы трансферттер бойынша дебиторлық берешектің сомалары қаражаттардың мақсатты қолдануы бойынша есептерді ұсынғанға дейін төменде тұрған бюджеттерге аударған кезден бастап бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерінің есебінде танылады.Әдеттегі операциялық цикл шеңберінде тіпті олардың есепті күннен бастап он екі айдың ішінде өтелуі күтілмесе де, дебиторлық берешек айналым активтеріне жатады.
Дебиторлық берешек - сатып алушылардың немесе тапсырыс берушілердің қандай да бір кәсіпорын алдындағы өткізілген тауар үшін ақша төлеу бойынша міндеттемелері. Ол ағымдағы және ағымдағы болып бөлінеді. Бухгалтерлік есепте саудалық және саудалық емес дебиторлық берешекті бөліп көрсетеді. Саудалық дебиторлық берешек - негізгі іс-әрекет нәтижесінде өткізілген тауарлар мен көрсетілген қызмет үшін сатып алушылардың міндеттеме сомасы. Саудалық емес дебиторлық берешек - іс-әрекеттің басқа түрлері нәтижесінде пайда болады. Дебиторлық берешек 3 топқа бөлінеді:
1) алынуға тиісті шоттар;
2) алынған вексельдер;
3) басқалар.
3.4.Қызметкерлермен есеп айырысу есебі
Мемлекеттік мекеме есеп жылының соңында қызметкерлермен қолданылмаған демалыстар бойынша резервті таниды. Резерв мөлшері ағымдағы жылдың 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша демалыстың қолданылмаған күндері үшін демалыс ақысы сомаларын қайта есептеу жолымен анықталады.Қызметкерлер алдындағы кредиторлық берешекті есепке алу тәртібі Бухгалтерлік есеп ережесінің Қызметкерлермен айырысуды есепке алу тәртібі бөлімінде анықталған
Кесімді еңбек ақы - жұмысшы қызметкерлердің еңбек өнімділігін өсіруде еңбек уақытын қысқарту мақсатында қолданылады. Жеке кесімді еңбек ақы жүйесі. Мұндай жүйеде еңбек ақы әрбір жұмысшылардың нәтижелеріне байланысты. Оны белгіленген бағаны жұмысшының дайындаған бұйымдарының санына көбейту арқылы анықтайды.Бригадалық кесімді еңбек ақы жүйесі. Жұмысшылардың еңбек ақысын біржүйеде бригада учаске жұмысшының нәтижелері бойынша анықтайды.
Кесте 10
Шаруашылық операциялар
Дт
Кт
Орымбаева Гүлнурға еңбекақы есептелінді
7211
3350
Міндетті зейнетақысы аударылды
3350
3220
Жеке табыс салығы төленді
3350
3120
3.5.Қорлар есебі
Мемлекеттік мекемелердің қорларына оқу,ғылыми зерттеулер дәне басқа да мақсаттар үшін дәрі-дірмектер,байлау-тану құралдары, тамақ өнімдер, жанар-жағармайлар, кеңсе тауарлары,арнайы киім-кешектер, қосалқы бөлшектер, тауарлар, дайын өнім,аяқталмаған өндіріс жатады.
Қорларды есепке алу материалдар атауымен жауапты тұлғалар бойынша сандық және соммалық тұрғыда жүргізіледі.
Қорлар есебінің жүргізу міндеттері:
Барлық материалдық қндылықтың қолданылуымен қозғалысын бақылау.
Қорлар мен шығыстардың белгіленген нормаларын сақтау.
Белгіленген тәртіппен түгендеу жүргізу
Пайдаланылмаған материалдарды уақытылы анықтау
Мемлекеттік мекеменің қоймасындағы материалдар қалдықтарындағы мәліметтерді алу.
Басқа мемлекеттік мекемеден алынған қорлар тапсыратын мемлекеттік мекеме қорларының баланстық құны бойынша танылады. Мемлекеттік мекемелермен өтеусіз негізде үшінші тараптардан алынған қорлардың өзіндік құны болып оларды алған күнгі қорлардың әділ өзіндік құны танылады.
Қорларды есепке алу үшін мына шоттар қолданылады:
1310-материалдар
1320-аяқталмаған өндіірс
1330-дайын өнім
1340-тауарлар
1350-жолдағы қорлар
1360-қорлардың құнсыздануына арналған резерв
Кесте 11
1310
Материалдар қосалқы шоттары:
1311
Құрылыс материалдары.
1312
Оқу,ғылыми және басқа мақсатқа арналған материалдар,реактивтер мен химикаттар,түсті металдар,зерттеу жұмыстарына арналған материалдар,жануарлар.
1313
Дәрі-дәрмектер және байлап-тану құралдары.
1314
Тамақ өнімдері
1315
Отын,ЖЖМ
1316
Шаруашылық материалдары және кеңсе жарақтары
1317
Арнайы киімдер және өзге де жеке қолданылатын заттары
1318
Қосалқы болшектер
1319
Өзге материалдар
Мемлекеттік мекеменің қорларын қоғамда сервистік әлеуетті қызмет көрсету мақсатында қолданылады. Қорларды есепке алу тәртібі Бухгалтерлік есеп ережесінің Қорларды есепке алу тәртібі бөлімінде анықталған
3.6.Негізгі қорлар есебі
Негізгі құралдарға олардың құнына байланыссыз, бір жылдан астам қызмет ету мерзімі бар ғимараттар, құрылыстар, кеңселік заттар, есептегіш техникалар, компьютерлер, көлік құралдары жатады. Негізгі құралдар өндірістік және өндірістік емес бағытта болуы мүмкін. Өндірістік емес бағытка - жарғылық қызметпен байланысы жоқ негізгі құралдар жатады. Өндірістік бяғыты бойынша - жарғылық қызметті жүзвге асырумен және нәтижесінде пайда алумен байланысты құралдарды жатқызуға болады. Сонымен қатар өндірістік бағыттағы негізгі құралдарға банктің дәрежесін жоғарылатуға арналған заттар (кар-тиналар, вазалар, сервиздер) жатады, себебі клиенттерді тартуда банк беделінің маңыздылығы сондай, банк қосымша пайда алуына ықпалын тигізеді. Алғашқы нақты түрін сақтай отырып, олар өздерінің кұнын жұмыстарды орындауға немесе есептелген амортизация (тозу) сомасында көрсетілгенқызметтерге аударады.
3.7.Материалдық емес активтер есебі
Материалдық емес активтер (МЕА) Бейматериалдық активтер - айналымнан тыс активтер тобы.Олардың материалдық - заттық мазмұны жоқ,бірақ құны болады,бірақ құжаттармен қуатталады,табыс әкеледі және табыс алуға алғышарттар жасайды, ұзақ мерзімді кезеңде (1жылдан астам) пайдаланылады,иеліктен шығаруға жарамды болады.
Материалдық емес активтерге мыналар жатқызылады:
-патенттерден,лицензиялардан,авторл ық шарттардан туындайтын құқықтар;
-жерді жылжымайтын мүлікті пайдалану құқықтары;
-ноу-хау;
-тауар белгілері,т.б.
Нақты құн = сатып алу құны+импорттық баждар+өтелмеген салық+ сауда жеңілдіктері+жұмыс жағдайына келтіруге шығындар
Кесте 12-
Операциялар мазмұны
Дт
Кт
МЕА-ді сатып алу
7410
3210
Құнсыздануы бойынша
7440
2722
Бюджеттік есептен МЕА-ді есептен шығару
7420
2710
МЕА-ді қайта бағалау
2710
5112
МЕА-ді сатудан түскен сомаға
1231
6320
МЕА-ді құжаттық ресімдеу
МЕА объектісін қабылдау - тапсыруды ресімдеу үшін НОС-1 нысанды МЕА-ді қабылдау-тапсыру актісі қолданылады.
Актіде МЕА-р түрінің дәл атауы,оның мемлекеттік мекемеге тапсырылу күні, объектілердің сипаттамасы,оның бастапқы құны,тозу нормасы және басқа қажетті деректер көрсетіледі.
3.8.Кірістер мен шығындар есебі
Кірістер-бұл активтердің ағымы немесе өсуі немесе міндеттемелердің азаюы,нәтижесінде есепті кезең ішіндегі экономикалық пайданың немесе сервистік әлеуеттің өсуі.
Мемлекеттік мекеме айырбасталмайтын және айырбасталатын активтерді басқарудан және өзге кірістерден алады.Сондай-ақ операциялық кірістерді бюджеттік төлемдер бойынша активтерді басқару бойынша өзге де шығыстарды жүргізеді.
Активтерді сатудан түскен түгендеу барысында анықталған жетіспеушіліктерді өтеумен келтірілген залалдардан түскен,өткен жылдардың дебиторлық берешегін өтеуден түскен,тауарларды(жұмыстарды,қызмет терді) сатудан түскен ақшаның түсуі мен жұмсаюы жоспарлармен қарастырылған сомадан тыс түскен қаржылар бюджет кірісі болып табылады.
Кірістердің есебі мына шоттар бойынша жүргізіледі:
Айырбас операциялары бойынша кірістер-6000
Айырбас операциялары бойынша кірістер-6100
Активтердің басқаруын алынған кірістер-6200
Өзге кірістер-6300
Кесте 13
6000 шоты мына шоттар тобын құрайды:
6010
Ағымдағы қызметті қаржыландырудан алынатын кірістер
6020
Күрделі салымдарды қаржыландырудан алынатын кірістер
6030
Трансферттер бойынша кірістер
6040
Субсидияларды төлемдері бойынша қаржыландырудан түскен кірістер
6050
Демеушілік және қайырымдылық көмектен алынатын кірістер
6060
Гранттар бойынша кірістер
6070
Сыртқы қарыздар есебінен қаржыландырудан түскен кірістер
6080
Айырбас емес операциялардан алынатын өзге кірістер
6090
Бюджет қаражатының қалдықтарын қайтару
Шығыстар- бұл экономикалық пайда әкелетін немесе сервистік әлеует әкелетін немесе сервистік әлеует әкелетін активтердің азаюы мен міндеттемелердің туындауы.
Шығыстар бөлімінің шоттары:
Кесте 14
7000-7100-
Операциялық шығыстар
7200
Бюджеттік төлемдер бойынша шығыстар
7300
Активтерді басқару бойынша шығыстар
7400
Өзге шығыстар
3.9.Мемлекеттік мекемелердің қаржылық есеп беру
Есеп беру деп кәсіпорынның өткен кезеңдегі қаржылық-шаруашылық қызметін кешенді түрде сипаттайтын барлық көрсеткіштер жүйесін айтамыз. Есеп беру процесін жасау есеп жұмысының соңғы сатысы болып табылады.Қаржылық есеп берудің мақсаты өз пайдаланушыларына заңды тұлғаның қаржылық жағдайы туралы сенімді, мәнді және пайдалы ақпараттарды беру болып табылады. Қаржылық есеп берудің негізгі қағидалары болып:Есептеу. Қаржылық есеп беру есептеу қағидасының негізінде жасалады, соған сәйкес өнім жөнелтілген, жұмыс атқарылған кезінен бастап, олардың төлену нәтижесіне қарамастан табыс болып танылады, ал шығысы мен зияны орын алынған кезінен бастап танылады.Толассыздық. Субъект өз қызметін жақын арада тоқтатпауды топшылайды және ондай ниеттің көз жетерлік болашақта пайда болуын да мақсат тұтпайды.Түсініктілік. Қаржылық есеп беруде берілген ақпарат пайдаланушыларға түсінікті болуы тиіс. Маңыздылық. Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар ондағы мәліметтерге қанағаттануы тиіс, қаржылық, шаруашылық, жедел жағдайларын бағалаған кезде олардың қабылданған шешіміне алынған мәліметтер өз септігін тигізуі кер
4 тарау.1С: Бухгалтерия
4.1. 1С: Бухгалтерия бағдарламасымен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3
1 тарау. Ұйым қаржысы
1.1
АҚ Нурбанк құрылтай құжаттарын оқып білу және дайындау. Заңды тұлғалардың мемлекеттік тіркеу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2
АҚ Нурбанк шаруашылық қызметін жоспарлау ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..
1.3
Негізгі және айналым капиталы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4
Қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру және еңбекақы ... ... ... ... ... ...
1.5
АҚ Нурбанкшығындарын және оның қаржылық нәтижелерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Өзіндік құнды калькуляциялау ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.6
Өңдірістің жалпы тиімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 тарау.Қаржылық есеп
2.1
АҚ Нурбанк есеп саясатын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2
Коперациялар есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3
Ағымдағы шоттағы ақша қаражаты есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
2.4
Есеп беретін тұлғалардың есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.5
Жеткізушілермен және мердігерлермен есеп айырысу ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6
Негізгі қорлар есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.7
Тауарлы-материалдық қорлар есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.8
Еңбекақысы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу ... ... ... ... ... ... ... ...
2.9
Ұйымның қаржылық есеп беруі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Тарау 3. Мекемедегі бюджеттік есеп
3.1
Мемлекеттік мекемелердегі есеп саясатының негізгі ережелері ... ... ... ... ..
3.2
Ақша операцияларының есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3
Дебиторлық және кредиторлық берешек есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...
3.4
Қызметкерлермен есеп айырысу есебі
3.5
Қорлар есебі
3.6
Негізгі қорлар есебі
3.7
Материалдық емес ативтердің есебі
3.8
Кірістер мен шығындар есебі
3.9
Мемлекеттік мекемелердің қаржылық есеп беру
4 тарау.1С: Бухгалтерия
4.1
1С: Бухгалтерия бағдарламасымен таныстыру. Еңбекті қорғау және
техника қауіпсіздігі бойынша нұсқау
4.2
4Есептің жүргізуін дұрыс жолға қою
4.3
Есеп жүргізудің жалпы принциптері
4.4
Ақша қаражаты операцияларының есебі
4.5
Сауда операцияларының есебі
4.6
Негізгі қорлар мен материалдық емес активтердің есебі
4.7
Еңбекақы және кадрлық есеп
4.8
Өндіріс есебі
4.9
Стандарттық есептер
Тарау 5. Салық салу және заңды тұлғалардың салықтық есебі.
5.1
Корпоративтік табыс салығын есептеу
5.2
Қосымша құн салығын есептеу
5.3
Мүлік салығын есесптеу
5.4
Жер салығын есептеу
5.5
Әлеуметтік салықты есептеу
5.6
Арнайы салық режимдері қолданылатын кіші бизнес субьектілерінің
салығын есептеу
5.7
.Қорытынды сабақ және салық салу
6 тарау. Экономикалық талдау және қаржылық есепті талдау
6.1
Негізгі қор жағдайын және пайдалнуына талдау жасау
6.2
Айналым қаражаттарын талдау
6.3
Еңбек ресурстарын талдау
6.4
Өнімнің өзіндік құнын талдау
6.5
Өндіріс көлемін және өнімді өткізуді талдау
6.6
ЖШС Нурбанк қызметіне операциялық талдау жүргізу
6.7
ЖШС Нурбанк инвестициялық қызметіне экономикалық талдау
жасау
6.8
Ұйымның қаржылық тұрақтылығына және іскерлік белсенділігіне
талдау жасау
6.9
Ұйым қызметінің қаржылық нәтижелерін талдау
6.10
Ұйымның қаржылық жағдайын талдау
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Мен Косалыкова Улмекен, оқу тәжірибемді АҚ" Нурбанк "-те өттім. Оқу тәжірибеден өту мақсатым, тәжірибеден өтетін мекемемнің қаржылық жағдайымен, құрылымымен, ол мекеменің бөлімдерімен, атқаратын қызметтерімен, қауіпсіздік ережелерімен, жұмысқа қатысты заңдармен, ақпараттық жүйелерімен танысу. Сонымен қатар, қазіргі таңдағы технологиялармен, ақпараттық жүйелермен, бағдарламалармен танысу және солармен жұмыс жасап көру. Мекеменің желілік байланыстарымен танысу және мүмкіндік болып жатса, теориялық алған білімімді іс-жүзінде жасап көру.
Алдағы аталған мақсаттарға қоса осы оқу тәжірибе барысында ұйымның өзіне тән программаларымен танысып, солармен жұмыс істеу. Қазіргідей әлемдік ғаламдану процесі кезінде ақпараттар ағымынан адам баласы өзінің ұдайы дамып отыруына керекті ақпаратты саралап, пайдалана білу-бүгінгі уақыттағы басты мәселе. Осыдан кейін туындайтын мәселелердің бірі-жастарға сапалы білім, саналы тәрбие орта мектепте, колледжде, жоғарғы оқу орындарында білім беру ісін оқытудың жаңа инновациялық әдістерімен толықтыру, оқытудың жаңа технологияларын іздестіру, студентті ақпаратты талдай білуге, ақпараттық технологияларды тиімді пайдалана білуге үйрету. Ақпараттық технологияларды игеру қазіргі заманда әрбір жеке тұлға үшін оқу және жазу қабілеті сияқты сапаларымен бір қатарға және әрбір адам үшін қажетті шартқа айналады. болып қайта тіркеліп, банктік операцияларды жүргізуге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің 1991 жылғы 21 қазандағы № 48 лицензиясын алады. 1994 жылғы сәуірде Банк Астана Холдинг коммерциялық банкімен біріккен. 1994 жылдан бері банк 22 бөлімшеден, 51 кассалық-есеп айырысу орталығынан және 12 дербес қызмет көрсету орталығынан тұратын филиалдық желісі арқылы негізгі іскерлік және халық көп қоныстанған орталықтарда орналасады. 1995 жылы Қазкоммерцбанк қазақстандық кәсіпорындарды қайта құрылымдау мен жекешелендіру процесінде Қазақстан Республикасы үкіметінің кеңесшісі болды.
1тарау.Ұйым қаржыcы
1.1.Ұйымның құрылтай құжаттарын оқып білу және дайындау.
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу тәртібі
Мемлекет заңына сәйкес құрылтай құжаттары жарғы мен құрылтай шарты болып танылады.Дегенмен ұйымдастырушыларға қалыптасу, тіркелу барысында басқа да құжаттар толтыруға тура келеді. Президенттің Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу туралы Жарлығына сәйкес, түрлі қуқықтық ұйымдық нысандар әділет органдарына құжаттардың әр түрлі мәтіндерін ұсынады. Олардың жалпы жобасы мынадай: арыз,, құрылтай және басқа құжаттар пакеті, Мемлекеттік тірлеу үшін алымдардың төленгенін растайтын түбіртек немесе оның көшірмесі.
Белгілі бір шаруашылық қызмет жүргізу мақсатында бір немесе бірнеше адам құрған, жарғылық капиталы құрылтай құжаттарымен белгіленген мөлшерде құрылтайшылардың үлесіне (салымдарына) бөлінген заңды тұлға. Қызмет мақсаты пайда алуды көздейді. Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жарғылық капиталдың бастапқы мөлшері 100 айлық есептік көрсеткіш шамасына бара-бар сомадан кем болмауы керек.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті ұйымдастыру үшін құрылтай келісім шарты жасалады, онда:
- кәсіпорынның аты;
- мекен-жайы;
- негізгі қызмет бағыттары;
- қызмет түрлері;
- капитал мөлшері;
- қоғам мүшелерінің үлестері көрсетіледі.
Заң бойынша азаматтық құқықтар мен міндеттердің субъектісі болып табылатын кәсіпорын‚ мекеме‚ ұйым‚ фирма, т.б. Ол өз атынан мүліктік және жеке беймүліктік құқықтар мен міндеттемелерді сатып ала алады‚ сотта‚ төрелік сотта (арбитражда) талапкер немесе жауапкер бола алады. Әрбір заңды тұлға заңда‚ әкімшілік актіде немесе өзінің жарғысында көзделген міндеттерді жүзеге асырады‚ сол тәртіппен реттелетін ішкі құрылымы болады‚ меншігінде, шаруашылық жүргізуінде немесе оралымды басқаруында оқшау мүлкі бар және осы мүлікпен өзінің міндеттемелері бойынша жауап береді.
1.2.Ұйымның шаруашылық қызметін жоспарлау
Кәсіпорын қоғамдағы еңбек бөлінісі жүйесіндегі оқшауланған дербес өндірістік-шаруашылық бірлік, яки заңды тұлға құқығы берілген шаруашылық жүргізуші субъект; өндірістік-шаруашылық қызметті ұйымдастырудың негізгі нысаны.
Негізгі құралдар ұзақ уақыт бойы (бір жылдан астам) материалды өндіріс саласында да, өндірістік емес салада да еңбек құралы ретінде іс-әрекет ететін материалдық активтер.
Негізгі құралды иемдену кезіндегі іс жүзіндегі шығындарына жататындар:
Сатып алу бағасы, оның ішінде импорттық пошлиналар және орны толтырылмайтын салықтар;
Активті тасымалдау және жұмыс қалпына келтірумен байланысты барлық шығындар (тасымалдауға кететін бастапқы шығындар, монтаж шығындары және т.с.с.);Қаржылық жоспарлаудың өзіндік ерекшелігі сол, бұл жоспарлау өндірістің материалдық-заттай элементтері турасында, ақшамен қоғамдық ұдайы өндіріске белсенді ықпал жасау турасында ақша қозғалысының салыстырмалы дербестігімен шарттасылған ақша нысанында жүзеге асырылады. Мұндай процесс тәртіпті (реттілікті) анықтайтын өзара үйлесілген тапсырмалардың, көрсеткіштердің кешенді жүйесін жасауды, ақша түсімдерін жұмылдырудың прогрессивті нысандарын қолдануды қажет етеді.Қаржылық көрсеткіштерді, белгіленетін қаржы операцияларын негіздеп дәлелдеуге, көптеген шаруашылық шешімдердің нәтижелілігі сияқты, қаржылық жоспарлау мен болжау процесінде қол жетеді.Бүл өте ұқсас ұғымдар экономикалық әдебиет пен практикада жиі теңестіріледі. Іс жүзінде қаржылық болжау жоспарлаудың алдында болуы жөне кептеген нұсқаларды бағалауды жүзеге асыруы тиіс (тиісінше макро және микродеңгейлерде қаржы ресурстарының қозғалысын басқарудың мүмкіндіктерін анықтауы тиіс) .
1.3 Негізгі және айналым капиталы
Негізгі капитал (негізгі қорлар,айналымнан тыс активтер, негізгі құралдар) - бұл өзінің құнын дайын өнімге біртіндеп, белгілі бір бөліктермен, бірнеше өндірістік цикл ішінде түсіретін және өзінің натуралдық-заттық формасын ұзақ уақыт бойы сақтайтын, жоғалтпайтын еңбек құралдары. Негізгі құралдар өндірістік (өндірістік процесіне қатысатын) және өндірістік емес (тікелей қолдануға арналған, өндірістік процеске қатыспайды: мед.мекемелер, мәдениет үйі, тұрғын үй) болып бөлінеді.Айналым капиталы - бұл өндірістік айналым қорларын құру, пайдалану және үздіксіз өндірістік процестер мен өнімді өткізуді қамтамасыз ету үшін авансылаудың ақшалай қаражаттарының жиынтығы. Айналым қаражаттарының мәні - ұдайы өндірістік процестердің қажеттілігін қамтамасыз етудегі экономикалық ролімен анықталады. Айналым қаражаттары өндірістік процеске бірнеше қатысатын негізгі қорларға қарағандағы айырмашылығы, ол тек бір ғана өндірістік кезеңде қызмет етеді және өндірістік тұтыну тәсіліне тәуелсіз өзінің құнын тікелей дайын өнімге апарады.Айналым құралдарының жеке меншік және қарызданатын болып бөлінуі кәсіпорынға ұсынылатын айналыс құралдарының шығу көздері мен түрлерін көрсетеді, яғни айналым құралдарының қолданылу мерзімі уақытша әлде тұрақты екенін көрсетеді.
1.4.Қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру және еңбекақы
Жұмысшылар мен қызметкерлердің істеген жұмыстарына толықтырылған алғашқы құжаттар мен жұмыс уақытының табельдері оларға еңбек ақы есептеу және оны төлеу үшін ұйымның цехынан, бөлімшелерінен, бригадаларынан, кәсіпорын әкімшілігі белгілеген мерзімде бухгалтерияға келіп түседі. Еңбек ақы есептеу үшін толтырылатын бұл табельдермен алғашқы құжаттардың дұрыс толтырылуы лауазымды тұлғалардың қолдарының қойылуы мұқият тексеріледі. Негізгі еңбек ақы - жұмысшылар мен қызметкерлердің нақтылы жұмыста болған уақытына, яғни олардың істеген жұмысына, атқарған қызметіне төленеді. Негізгі еңбек ақыға мыналар жатады: мерзімді және кесімді еңбек ақы, сыйлықтар мен сыйақылар, үстеме сыйлықтар.
Кесте 1
Шаруашылық операциясының мазмұны
Дебет
Кредит
Сауда қызметкерлеріне еңбекақы есептелді
7110
3350
Лауазымды тұлғаларға кассадан еңбекақы берілді
1010
3350
Басқару аппараты жұмысшыларына демалысақы есептелді
7210
3350
Ғимаратты бұзғаны үшін жұмысшыларға еңбекақы есептелді
7410
3350
Еңбекақыдан алимент ұсталды
3350
3390
Сауда қызметкерлерінің еңбекақысынан зейнетақы жарнасы ұсталды
3350
3220
Көмекші өндірісте істейтін еңбеккерлерге жалақы есептелді
8310
3350
1.5.Ұйымның шығындарын және оның қаржылық нәтижелерін анықтау. Өзіндік құнды калькуляциялау
Кәсіпорын әртүрлі өндірістерден және шарушылықтардан тұратын күрделі механизм (негізгі, көмекші, қосымша, қосалқы және эксперименттік). Барлық өндірістер негізгі және қосымша болып екіге бөлінеді.
Негізгі өндіріске - кәсіпорын шығаратын өнімдер жатады.
Көмекші өндіріс негізгі өндірістің өнімін әзірлеуге қатыспайды. Бірақ өнім өндіруге, қызмет көрсетуге, жұмыс жасауға тікелей ықпал етеді.
Онда бастапқы шикізат дайын өнімге дейін рет-ретімен технологиялық өңдеуден өтеді.
Алдын ала жоспарланатын калькуляция - өнімді шығарғанға дейін өндіріске қажетті шығындардың мөлшерін топтайды. Оған: жоспарлы, сметалық, нормативтік калькуляция жатады.
Кейінгі калькуляция - өнім шығарылғаннан соң бухгалтерлік есеп мәліметтері бойынша жасалынады. Олар нақты шығынды көрсетеді. Олар ғана нақты және шамаланған калькуляция жатады.
Кесте 2
Шаруашылық операциясының мазмұны
Дебет
Кредит
Сыртқы ұйымның көмегімен негізгі құралдарды жөндеумен байланысты шығыстары есептен шығарылды
8400
2330
Көмекші өндіріс қажеттілігіне босатылған материалдар
8300
1310
Көмекші өндіріске жататын үстеме шығыстары есептен шығарылды
8310
8010
Бір-біріне қарама-қарсы көрсетілген қызметтері есептен шығарылды
8310
8310
Есепті кезеңнің басындағы негізгі өндіріс бойынша аяқталмаған өндіріс қалдықтары есептен шығарылды
8110
1340
1.6.Өңдірістің жалпы тиімділігін анықтау
Өндірісті нығайту, тиімділігін арттыру қай деңгейде және қалай іске асатынына байланысты агрегатты, технологиялық және ұйымдастырушылық - шаруашылық шоғырландыру болып бөлінеді. Агрегаттық шоғырландыру, бұл жабдықтардың бірліктік қуаттылығының артуын, яғни жоғарғы қуатты жабдықтардың үлесін арттыру және агрегаттары мен машиналардың өнімділік техникасын дамытудағы қалыптасқан реттегі барынша өсуін айтады. Келесі, ұйымдастырушылық - шаруашылық шоғырландыру өндірісі, өндірістік бірлесудің құрылуымен және ұсақ кәсіпорынның әкімшілдік бірігуімен қалыптасады. Бұл орталықтық басқару өз кезегінде оларды реконструкциялау және техникалық қайта қарулану базасында кәсіпорынның бірігуіндегі өндіріс шоғырлануы үшін алғышартты құрауы қажет.
Рентабельділік, пайдалылық (нем. Rentabel -- табысты, пайдалы) -- тиімділік‚ фирманың‚ оның қызметінің табыстылық көрсеткіші. Сан жағынан табысты шығынға бөлуден алынған жеке сан ретінде айқындалады.
Сызба 1
Экономиканың тиімділігі
Кәсіпорынның дамуын қамтамасыз ету
Жұмыс сапасын арттыру
Тұрғындардың әл-ауқатының артуы, өмір сүру сапасының жақсаруы, халықтың тұрмыс деңгейі бойынша жіктелуінің кемуі
Алдыға мақсат қою
Кәсіпорын қызметкерлерін ынталандыру механизмі
Тиімділік механизмінің критериі
2 тарау. Қаржылық есеп
2.1 АҚ Нурбанк есеп саясатын құру
Ұйымның есеп саясатын құру
Қазақстандық бухгалтерлік есеп тәжірибесіне есеп саясаты термині кезіндегі Қазақстан Республикасы Бухгалтерлік есеп жөніндегі ұлттық комиссияның 13 қазан 1996 Қаржылық қорытынды есеп дайындау және тапсыру жөніндегі тұжырымдама деп аталған қаулысымен енгізілген. Есеп саясатының мақсаты: бухгалтерлік есеп операцияларын орындау барысында қателер жібермеу, фактілерді бұрмаламау, ұйымдардың қаржы жағдайын бағалау, шаруашылық қызметінің үзіксіздігін қамтамасыз ету, материалды активтерді бағалау мен есептен шығару, таза пайда резервін құру бағытындағы мейлінше жоғары дәрежедегі икемді есеп ақпараттарын қалыптастыру болып табылады.
2.2 Кассалық операциялар есебі
Әрбір ұйымдардың шаруашылық субъектілерінің қолда бар нақты ақшалай қаражаттарын сақтайтын өздерінің кассасы болуы керек.Кассир материалдық жауапты адам. Ол касса операцияларын жүргізу тәртібімен таныс болуға тиіс. Осыдан кейін ғана оның материалдық толық жеке дара жауапкершілік туралы онымен шарт жасалынады. Егер еңбекақымен басқа да төлемдерді беру үшін субъекті басшысының жазбаша бұйрығы бойынша басқа адамдар тартылатын болса, онда бұлардың материалдық толық жеке дара жауапкершілігі туралы олармен де шарттар жасалынады. "Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшаның" есебі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкісі бекіткен кассалық операциялар жүргізу тәртібі №24 "ХАС" сәйкес жүргізіледі. Шаруашылық субъектінің есеп айырысу шотынан нақты ақшаны сол есеп айырысу шоты ашылған банк мекемесі берген чек кітапшасы арқылы ғана ала алады. Банк мекемесінен нақты ақша алу үшін шаруашылық субъектінің касса қызметкері чек кітапшасындағы парақты толтырады. Толтырылған чекке шаруашылық субъектінің бас бухгалтері мен басшысы қол қойып, осы субъектінің мөрі басылады.
Кесте 3
Есеп айырысу шотындағы қолма-қол ақша"шоты - кассаға есеп айырысу шотынан алынған сомаға
1040 (441)
Қызметкерлердің және басқа да адамдардың қарыздары" қызметкерлердің есебінде сомалар, жалақы, жетіспейтін сомалар т.б. бойынша кассаға өткізілген қарыздар
1250 (333)
Дайын өнімдерді (жұмыстарды, қызметтерді) сатудан түскен табыс
6010 (701
Сатып алынған тауарларды сатудан түскен табыс
6030 (702)
Шоты кредиттелінеді және мына төмендегі шоттары дебеттеледі
1010 (451)
Қызметкерлер, жұмысшылармен еңбек ақысы бойынша есеп айырысу" шоты, шаруашылық субъектісінің қызметкерлеріне берілген еңбек ақысының сомасына
3350 (681)
Қызметкерлер мен басқа да адамдардың қарыздары" шоты шаруашылық субъекті қызметкерлерінің есебіне берілген сомаға
1250 (333)
Кассадағы шетелдік валюта түріндегі қолма-қол ақшаның" есебі
Кесте 4
Кассадағы шетелдік валюта түріндегі қолма-қол ақша" шотын ашады
1010 (452)
Ел ішіндегі валютаның шоттағы қолма-қол ақша" шоты валюта шотынан валюта түскен кезде
1050 (431)
Алынуға тиісті қарыздар" кассаға алынған валюта түсімінің сомасы
1210 (301)
Қызметкерлер мен басқа да адамдардың қарыздары" шоты есеп беретін адамдардың кассаға өткізілген валюта сомаларына
1250 (333)
2.3 Ағымдағы шоттағы ақша қаражаты есебі
Қазіргі таңда ақшалар қозғалысын басқару қаржы нарығының күрделілігіне байланысты маңызды мәселе болып саналып отыр. Ақшалар мен оның баламаларын дұрыс ашып көрсету және жіктеу кәсіпорын қызметінің нәтижесін дұрыс бағалау үшін қажет.Ақшалар шоттарында тек қана жедел арада міндеттемелерді өтеу үшін төлем жасауға қабілетті активтер есептеледі. Кәсіпорындар мен ұйымдардың ақшалары олардың кассасындағы, есеп айырысу және валюталық шоттарындағы ақшаларынан, аккредетивтеріндегі ақшаларынан, чектеріндегі ақшаларынан, банктердегі арнаулы шоттарындағы ақшаларынан, сондай-ақ аударылған жолдағы ақшаларынан құралады. Кәсіпорындар мен ұйымдардың бухгалтерлік балансындағы ақшаларының қалдығы деп аталатын бабында осы жоғарыда аталған ақшалар шоттарындағы ақшалардың барлық қалдығының жиынтық сомасы жазылады.Ақшалай қаржылар - кассадағы және банк шотындағы ақшалар. Ақшалай қаржыларға нақты ақшалар мен қалпына келтіруге дейінгі жарналар жатады.Ақшалай қаржылардың ағымы- ақшалай қаржылар мен олардың эквиваленттерінің келуі мен кетуі.
1000 Ақшалай қаржыларбөлімшесінің келесідей шоттары арналған:
Кесте 5
Кассадағы ақшалар;
1010
Жолдағы ақшалай қаржылар;
1020
Ағымдағы банктік шоттардағы ақшалай қаржылар
1030
Карт шоттардағы ақшалай қаржылар;
1040
Жинақ шоттарындағы ақшалай қаржылар
1050
Басқа да ақшалай қаржылар
1060
2.4 Есеп беретін тұлғалардың есебі
Есеп айырысу шотын ашқан шаруашылық субъектісі оның иесі болып табылады. Ол өзіне берілген құқықтардың шегіндеосы шоттағы қаражаттардың барлығына иелік жасайды.Кәсіпорын жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу үшін 3310 Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу шотын пайдаланады, онда есеп айырысулар сомасының деңгейіне және нысандарына (алдын-ала төлемақы, инкасса, аккредитивтер, чектер) карамастан, жабдыктаушылардан алынған материалдық, босалқы корлар, атқарылған жұмыстар мен қызметтер үшін есеп айырысу жүргізіледі. 3310-шоттың кредиті бойынша жабдықтаушылардың акцептелген шот-фактурасы және дебеті бойынша -- есеп айырысу, валюталық және басқа шоттардың кредитінен олардың төлемақысы жазылады.Өнім жеткізушілермен есеп айырысулар есебі арнайы нысандағы журналда, машинограммада немесе тізімдемеде әрбір шот-фактурасы немесе төлем-талап тапсырмалары бойынша жүргізіледі, ал бұл өз кезегінде әрбір құжат бойынша есеп айырысуларды бакылап отыруға мүмкіндік береді.
Қорлар бөлімшесіні негізгі, активтік, инвентарлық шоттарында жүргізіледі.
Кесте 6
1310
Шикізаттар мен материалдар
1320
Дайын өнім
1330
Тауарлар
1340
Аяқталмаған құрылыс
002
Жауапты сақтауға қабылданған қорлар
003
Қайта өңдеуге қабылданған материалдар
005
Монтаждауға қабылданған жабдықтар
2.5 Жеткізушілермен және мердігерлермен есеп айырысу
Кәсіпорын жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу үшін 3310 Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу шотын пайдаланады, онда есеп айырысулар сомасының деңгейіне және нысандарына (алдын-ала төлемақы, инкасса, аккредитивтер, чектер) карамастан, жабдыктаушылардан алынған материалдық, босалқы корлар, атқарылған жұмыстар мен қызметтер үшін есеп айырысу жүргізіледі. 3310-шоттың кредиті бойынша жабдықтаушылардың акцептелген шот-фактурасы және дебеті бойынша -- есеп айырысу, валюталық және басқа шоттардың кредитінен олардың төлемақысы жазылады.
Өнім жеткізушілермен есеп айырысулар есебі арнайы нысандағы журналда, машинограммада немесе тізімдемеде әрбір шот-фактурасы немесе төлем-талап тапсырмалары бойынша жүргізіледі, ал бұл өз кезегінде әрбір құжат бойынша есеп айырысуларды бакылап отыруға мүмкіндік береді.
2.6 Негізгі қорлар есебі
Болашақ экономикалық пайда - бұл кәсіпорынның ақша құралдарының тікелей және жанама салымы мен ағымы. Бұл салым өндіріс үрдісіндегі активтерді тұтыну мен сатып алу түріндегі кәсіпорынның негізгі қызметінің бөлігі ретінде туындауы мүмкін .Әдетте, қорлар кәсіпорынның өндірістік циклында қолма-қол ақша құралдарына немесе басқа да активтерге айналады.
А) олар кәсіпорын қызметінің операциялық бөлігі болып табылады және кәсіпорынның өндірістік циклында олардың тұтынылуы және өткізілуі күтіледі;
Б) қысқа мерзімде саудалық мақсатта сақталады және олардың есептік күннен 12 ай бойы өткізілуі күтіледі.Өндірістік қорлар - бұл бір өндірістік цикл процесінде толықтай тұтынылатын, өзінің құнын бірден өнімнің, жұмыстың, қызметтің өзіндік құнына көшіріп, оның материалдық негізін құрайтын еңбек заттары.
Қорлар - бұл:
1) шикізат қорлары, материалдар, сатып алынған жартылай фабрикаттар мен кешендік бұйымдар, отын, ыдыс, ыдыстық материалдар, қосалқы бөлшектер және өндірісте немесе жұмыстарды, қызметтерді орындау кезінде пайдалануға арналған өзге материалдар.
2) аяқталмаған өндіріс.
3) субъектінің қызмет барысында сатуға арналған дайын өнім, тауар түріндегіактивтер
2.7 Тауарлы-материалдық қорлар есебі
Орташа өлшемді құн бойынша - есепті кезеңде қозғалысы болған әр бір түрдің, есепті кезең соңында қолданылмағандардың да, өндіріске босатылғандардың да бірлік орташа құнын есептеулер мен анықтауларды қолдануға негізделген.
ФИФО - есепті кезең соңында есепте тұрған материалдардың құнын ескеріп есепті кезеңде алғашқы сатып алудың өзіндік құны бойынша материалдарды есептен шығаруды болжайды. Яғни алдымен есепті кезең соңында пайдаланылмаған өзіндік құн анықталады.ЛИФО - кейінгі сатып алулардың өзіндік құны бойынша материалдарды есептен шығару ағымдағы кірістер мен шығындардың сәйкестілігін қамтамасыз етеді және инфляцияның құрылыс қызметі нәтижелеріне ықпалын ескеруге мүмкіндік береді.Қоймадағы ТМҚ-р есебін материалды есептеу карточкаларында жүргізеді.
Карточка номенклатуралық нөмір бойынша материалдардың әр бір түріне жеке ашылады және жартылай толтырылған күйі бухгалтериядан материалды жауапты адамға қолхат арқылы беріледі. Карточкаға жазуды қоймашылар кіріс және шығыс құжаттары негізінде жүргізеді.
2.8 Еңбекақысы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу
Еңбекке қарай бөлудің нақтылы нысандары еңбек ақы және жалақы арқылы жүзеге асады. Жалақы еңбекпен жасалған қажетті өнімнің негізгі бөлігі. Еңбек төлемінің әр алуан нысандарында және жүйелерінде есеп айырысуды ұйымдастыру тәртібін қарастырсақ, олар мынандай жүйелерде болады. Еңбек ақының аккордтық жүйесі - бұл жүйеде жұмысшылардың еңбек ақысын жұмыс көлемінің орындалуы бойынша анықтайды, онда нормаланған тапсырма (уақыт, өндірім нормалары) және баға алдын-ала анықталған.Қарапайым мерзімді еңбек ақы. Еңбек төлемін сағаттық, күндік, айлық, тарифтік төлем мөлшері немес айлық еңбек ақы бойынша есептейді.
Кесте 7
Қызметкерлер-дің категория -сы
Алдыңғы жыл
Есеп беру жылы
Ауытқуы(-+)
Жұмыскер-лердің орта тізім саны (адам)
ҮС %
Жұмыскер-лердің орта тізім саны (адам)
ҮС %
Санына қарай (адам)
ҮС %
Менеджер
175
17,83
171
18,11
-4
0,28
Кадр бөлімі
429
43,73
406
43
-23
-0,73
Бас есепші
254
25,89
248
26,27
-6
0,38
Басқалары
123
12,53
119
12,60
-4
0,07
Барлығы
981
99,98
944
99,98
-37
0
Негізгі төлем - қызметкерлерге нақты жұмыс істеген уақыты үшін істелген жұмыстардың немесе берілген баға немесе айлық еңбек ақы бойынша өндірілген өнімнің саны мен сапасы үшін есептелген еңбек ақысы
Қосымша төлем - еңбек туралы заңға сәйкес қызметкерлерге кәсіпорында жұмыс істелген уақыты үшін есептелетін еңбек ақысы. Оған кезекті демалыстар төлемі, мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді және т.б. орындалғаны үшін берілетін төлемдер, түнгі немесе мерзімнен тыс уақыттарда істегені үшін төленетін төлемдер, және т.б жатқызылады.
2.9 Ұйымның қаржылық есеп беру
Еңбекке қарай бөлудің нақтылы нысандары еңбек ақы және жалақы арқылы жүзеге асады. Жалақы еңбекпен жасалған қажетті өнімнің негізгі бөлігі. Еңбек төлемінің әр алуан нысандарында және жүйелерінде есеп айырысуды ұйымдастыру тәртібін қарастырсақ, олар мынандай жүйелерде болады. Кесімді еңбек ақы - жұмысшы қызметкерлердің еңбек өнімділігін өсіруде еңбек уақытын қысқарту мақсатында қолданылады. Жеке кесімді еңбек ақы жүйесі. Мұндай жүйеде еңбек ақы әрбір жұмысшылардың нәтижелеріне байланысты. Кешенді бағаларды қолданғанда жұмысшы еңбек ақыны былай анықтайды. Алдымен кешенді бағаны бүкіл ұжым болып дайындаған бұйымдардың санына көбейту арқылы бүкіл ұжымға (бригадаға, учаскеге) тиісті еңбек ақысын есептеп шығарады.
Тарау 3. Мекемедегі бюджеттік есеп
3.1.Мемлекеттік мекемелердің есеп саясатының негізгі ережелері
Есеп саясаты Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне және Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 3 тамыздағы № 393 бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепті жүргізудің ережелеріне (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6443 болып тіркелген) сәйкес әзірленген (бұдан әрі - Бухгалтерлік есеп ережесі).Есеп саясаты бұл- ұйымның бухгалтерлік есеп жүргізу және қаржы есептілігін құрастырудың негізгі ережелерінің,қағидаларының, әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы.ҚР-дың мемлекеттік мекемелерінде бірыңғай есеп саясаты қолданылады.Мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есебеін жүргізу Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінің 2010 ж. 7 қыркүйектегі N 444 бекітілген.Есеп саясаты құрамында 25 бөлім қарастырылған. Есеп саясаты мемлекеттік мекемелерде қаржы есептілігін құрастырғанда және ұсынғанда қолданылатын, барлық мемлекеттік мекемелерге бірыңғай болып табылатын принциптерді, негіздерді, ережелерді, қағидалар мен практиканы қамтиды.
3.2.Ақша операцияларының есебі
Ақша операцияларының есебі мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есеп жүргізу қағидаларына және есеп саясатына сәйкес жүргізіілдеі.Ақша қаражаттарын есепке алу үшін мемлекеттік мекемелерге арналған үлгілік шоттар жоспарының 1010 кіші бөлігінің шоттары пайдаланылады.Олар мыналар:
Кесте 8
1010
Касса АҚ
1020
Мемлекеттік мекеменің ағымдағы шоты
1030
Есеп айырысу шоты
1040
Түсімдер мен есеп айырысудағы есепке алу үшін ҚБШ
1050
Шетелдік валюттік шот
1060
Арнайы шот
1070
Өзге де АҚ
1080
Республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекеменің жеке қаржыландыру жоспарларына сәйкес міндеттерін қабылдауға арналған шот
1090
Жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекеменің жеке қаржыландыру жоспарына сәйкес міндеттерін қабылдауға арналған шот.
Мемлекеттік мекемелермен ақшалай қаражаттарды қолдану қатаң мақсатты тағайындау бойынша жүзеге асырылады. Ағымдағы қаржы жылының 31 желтоқсанының аяғына дейінгі мерзімді қоса алғандағы қолданылмаған жоспарлы тағайындаулардың қалдықтары жойылады. Мемлекеттік мекеме тура әдісті қолдана отырып, қаржыландыру көздері бойынша мемлекеттік мекеменің ақшалай қозғалысы туралы есепте операциялық қызметтен ақшалай қаражаттарының қозғалысы туралы деректерді ұсынады. Мемлекеттік мекемеде ақша қаражатын және олардың баламаларын есепке алу тәртібі Бухгалтерлік есеп ережесінің Ақша қаражатын және олардың баламаларын есепке алу тәртібі бөлімінде анықталған.
Кассадағы АҚ есебі
Мемлекеттік мекеменің қолма-қол ақшаның 2-ші деңгейлі банктермен банк операцияларын жүргізуге лицензиясына бар ұйымдар арқылы алады.
Қолма-қол ақша алу ҚРҚМ-ң 2014 жылғы 4 желтоқсан N540 бұйрығымен бекітілген бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсетеін ережесі бойынша жүргізіледі.
Кесте 9
Операциялар мазмұны
Дт
Кт
Аумақтық-қазыналық бөлімшенің егі бойынша қолма-қол ақша алу
1010
1280
Кассадан мекеме қызметкеріне қолма-қол ақша беру
1260
1010
Жетіспеушіліктің мемлекеттік мекеменің кассасына түсуі
1010
1260-1280
Мемлекеттік мекеменің кассадағы АҚ-ң артық шығуы
1010
6360
Бюджетке кредиторлық берешек аударылды
3133
1010
3.3.Дебиторлық және кредиторлық берешек есебі
Нысаналы трансферттер бойынша дебиторлық берешектің сомалары қаражаттардың мақсатты қолдануы бойынша есептерді ұсынғанға дейін төменде тұрған бюджеттерге аударған кезден бастап бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерінің есебінде танылады.Әдеттегі операциялық цикл шеңберінде тіпті олардың есепті күннен бастап он екі айдың ішінде өтелуі күтілмесе де, дебиторлық берешек айналым активтеріне жатады.
Дебиторлық берешек - сатып алушылардың немесе тапсырыс берушілердің қандай да бір кәсіпорын алдындағы өткізілген тауар үшін ақша төлеу бойынша міндеттемелері. Ол ағымдағы және ағымдағы болып бөлінеді. Бухгалтерлік есепте саудалық және саудалық емес дебиторлық берешекті бөліп көрсетеді. Саудалық дебиторлық берешек - негізгі іс-әрекет нәтижесінде өткізілген тауарлар мен көрсетілген қызмет үшін сатып алушылардың міндеттеме сомасы. Саудалық емес дебиторлық берешек - іс-әрекеттің басқа түрлері нәтижесінде пайда болады. Дебиторлық берешек 3 топқа бөлінеді:
1) алынуға тиісті шоттар;
2) алынған вексельдер;
3) басқалар.
3.4.Қызметкерлермен есеп айырысу есебі
Мемлекеттік мекеме есеп жылының соңында қызметкерлермен қолданылмаған демалыстар бойынша резервті таниды. Резерв мөлшері ағымдағы жылдың 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша демалыстың қолданылмаған күндері үшін демалыс ақысы сомаларын қайта есептеу жолымен анықталады.Қызметкерлер алдындағы кредиторлық берешекті есепке алу тәртібі Бухгалтерлік есеп ережесінің Қызметкерлермен айырысуды есепке алу тәртібі бөлімінде анықталған
Кесімді еңбек ақы - жұмысшы қызметкерлердің еңбек өнімділігін өсіруде еңбек уақытын қысқарту мақсатында қолданылады. Жеке кесімді еңбек ақы жүйесі. Мұндай жүйеде еңбек ақы әрбір жұмысшылардың нәтижелеріне байланысты. Оны белгіленген бағаны жұмысшының дайындаған бұйымдарының санына көбейту арқылы анықтайды.Бригадалық кесімді еңбек ақы жүйесі. Жұмысшылардың еңбек ақысын біржүйеде бригада учаске жұмысшының нәтижелері бойынша анықтайды.
Кесте 10
Шаруашылық операциялар
Дт
Кт
Орымбаева Гүлнурға еңбекақы есептелінді
7211
3350
Міндетті зейнетақысы аударылды
3350
3220
Жеке табыс салығы төленді
3350
3120
3.5.Қорлар есебі
Мемлекеттік мекемелердің қорларына оқу,ғылыми зерттеулер дәне басқа да мақсаттар үшін дәрі-дірмектер,байлау-тану құралдары, тамақ өнімдер, жанар-жағармайлар, кеңсе тауарлары,арнайы киім-кешектер, қосалқы бөлшектер, тауарлар, дайын өнім,аяқталмаған өндіріс жатады.
Қорларды есепке алу материалдар атауымен жауапты тұлғалар бойынша сандық және соммалық тұрғыда жүргізіледі.
Қорлар есебінің жүргізу міндеттері:
Барлық материалдық қндылықтың қолданылуымен қозғалысын бақылау.
Қорлар мен шығыстардың белгіленген нормаларын сақтау.
Белгіленген тәртіппен түгендеу жүргізу
Пайдаланылмаған материалдарды уақытылы анықтау
Мемлекеттік мекеменің қоймасындағы материалдар қалдықтарындағы мәліметтерді алу.
Басқа мемлекеттік мекемеден алынған қорлар тапсыратын мемлекеттік мекеме қорларының баланстық құны бойынша танылады. Мемлекеттік мекемелермен өтеусіз негізде үшінші тараптардан алынған қорлардың өзіндік құны болып оларды алған күнгі қорлардың әділ өзіндік құны танылады.
Қорларды есепке алу үшін мына шоттар қолданылады:
1310-материалдар
1320-аяқталмаған өндіірс
1330-дайын өнім
1340-тауарлар
1350-жолдағы қорлар
1360-қорлардың құнсыздануына арналған резерв
Кесте 11
1310
Материалдар қосалқы шоттары:
1311
Құрылыс материалдары.
1312
Оқу,ғылыми және басқа мақсатқа арналған материалдар,реактивтер мен химикаттар,түсті металдар,зерттеу жұмыстарына арналған материалдар,жануарлар.
1313
Дәрі-дәрмектер және байлап-тану құралдары.
1314
Тамақ өнімдері
1315
Отын,ЖЖМ
1316
Шаруашылық материалдары және кеңсе жарақтары
1317
Арнайы киімдер және өзге де жеке қолданылатын заттары
1318
Қосалқы болшектер
1319
Өзге материалдар
Мемлекеттік мекеменің қорларын қоғамда сервистік әлеуетті қызмет көрсету мақсатында қолданылады. Қорларды есепке алу тәртібі Бухгалтерлік есеп ережесінің Қорларды есепке алу тәртібі бөлімінде анықталған
3.6.Негізгі қорлар есебі
Негізгі құралдарға олардың құнына байланыссыз, бір жылдан астам қызмет ету мерзімі бар ғимараттар, құрылыстар, кеңселік заттар, есептегіш техникалар, компьютерлер, көлік құралдары жатады. Негізгі құралдар өндірістік және өндірістік емес бағытта болуы мүмкін. Өндірістік емес бағытка - жарғылық қызметпен байланысы жоқ негізгі құралдар жатады. Өндірістік бяғыты бойынша - жарғылық қызметті жүзвге асырумен және нәтижесінде пайда алумен байланысты құралдарды жатқызуға болады. Сонымен қатар өндірістік бағыттағы негізгі құралдарға банктің дәрежесін жоғарылатуға арналған заттар (кар-тиналар, вазалар, сервиздер) жатады, себебі клиенттерді тартуда банк беделінің маңыздылығы сондай, банк қосымша пайда алуына ықпалын тигізеді. Алғашқы нақты түрін сақтай отырып, олар өздерінің кұнын жұмыстарды орындауға немесе есептелген амортизация (тозу) сомасында көрсетілгенқызметтерге аударады.
3.7.Материалдық емес активтер есебі
Материалдық емес активтер (МЕА) Бейматериалдық активтер - айналымнан тыс активтер тобы.Олардың материалдық - заттық мазмұны жоқ,бірақ құны болады,бірақ құжаттармен қуатталады,табыс әкеледі және табыс алуға алғышарттар жасайды, ұзақ мерзімді кезеңде (1жылдан астам) пайдаланылады,иеліктен шығаруға жарамды болады.
Материалдық емес активтерге мыналар жатқызылады:
-патенттерден,лицензиялардан,авторл ық шарттардан туындайтын құқықтар;
-жерді жылжымайтын мүлікті пайдалану құқықтары;
-ноу-хау;
-тауар белгілері,т.б.
Нақты құн = сатып алу құны+импорттық баждар+өтелмеген салық+ сауда жеңілдіктері+жұмыс жағдайына келтіруге шығындар
Кесте 12-
Операциялар мазмұны
Дт
Кт
МЕА-ді сатып алу
7410
3210
Құнсыздануы бойынша
7440
2722
Бюджеттік есептен МЕА-ді есептен шығару
7420
2710
МЕА-ді қайта бағалау
2710
5112
МЕА-ді сатудан түскен сомаға
1231
6320
МЕА-ді құжаттық ресімдеу
МЕА объектісін қабылдау - тапсыруды ресімдеу үшін НОС-1 нысанды МЕА-ді қабылдау-тапсыру актісі қолданылады.
Актіде МЕА-р түрінің дәл атауы,оның мемлекеттік мекемеге тапсырылу күні, объектілердің сипаттамасы,оның бастапқы құны,тозу нормасы және басқа қажетті деректер көрсетіледі.
3.8.Кірістер мен шығындар есебі
Кірістер-бұл активтердің ағымы немесе өсуі немесе міндеттемелердің азаюы,нәтижесінде есепті кезең ішіндегі экономикалық пайданың немесе сервистік әлеуеттің өсуі.
Мемлекеттік мекеме айырбасталмайтын және айырбасталатын активтерді басқарудан және өзге кірістерден алады.Сондай-ақ операциялық кірістерді бюджеттік төлемдер бойынша активтерді басқару бойынша өзге де шығыстарды жүргізеді.
Активтерді сатудан түскен түгендеу барысында анықталған жетіспеушіліктерді өтеумен келтірілген залалдардан түскен,өткен жылдардың дебиторлық берешегін өтеуден түскен,тауарларды(жұмыстарды,қызмет терді) сатудан түскен ақшаның түсуі мен жұмсаюы жоспарлармен қарастырылған сомадан тыс түскен қаржылар бюджет кірісі болып табылады.
Кірістердің есебі мына шоттар бойынша жүргізіледі:
Айырбас операциялары бойынша кірістер-6000
Айырбас операциялары бойынша кірістер-6100
Активтердің басқаруын алынған кірістер-6200
Өзге кірістер-6300
Кесте 13
6000 шоты мына шоттар тобын құрайды:
6010
Ағымдағы қызметті қаржыландырудан алынатын кірістер
6020
Күрделі салымдарды қаржыландырудан алынатын кірістер
6030
Трансферттер бойынша кірістер
6040
Субсидияларды төлемдері бойынша қаржыландырудан түскен кірістер
6050
Демеушілік және қайырымдылық көмектен алынатын кірістер
6060
Гранттар бойынша кірістер
6070
Сыртқы қарыздар есебінен қаржыландырудан түскен кірістер
6080
Айырбас емес операциялардан алынатын өзге кірістер
6090
Бюджет қаражатының қалдықтарын қайтару
Шығыстар- бұл экономикалық пайда әкелетін немесе сервистік әлеует әкелетін немесе сервистік әлеует әкелетін активтердің азаюы мен міндеттемелердің туындауы.
Шығыстар бөлімінің шоттары:
Кесте 14
7000-7100-
Операциялық шығыстар
7200
Бюджеттік төлемдер бойынша шығыстар
7300
Активтерді басқару бойынша шығыстар
7400
Өзге шығыстар
3.9.Мемлекеттік мекемелердің қаржылық есеп беру
Есеп беру деп кәсіпорынның өткен кезеңдегі қаржылық-шаруашылық қызметін кешенді түрде сипаттайтын барлық көрсеткіштер жүйесін айтамыз. Есеп беру процесін жасау есеп жұмысының соңғы сатысы болып табылады.Қаржылық есеп берудің мақсаты өз пайдаланушыларына заңды тұлғаның қаржылық жағдайы туралы сенімді, мәнді және пайдалы ақпараттарды беру болып табылады. Қаржылық есеп берудің негізгі қағидалары болып:Есептеу. Қаржылық есеп беру есептеу қағидасының негізінде жасалады, соған сәйкес өнім жөнелтілген, жұмыс атқарылған кезінен бастап, олардың төлену нәтижесіне қарамастан табыс болып танылады, ал шығысы мен зияны орын алынған кезінен бастап танылады.Толассыздық. Субъект өз қызметін жақын арада тоқтатпауды топшылайды және ондай ниеттің көз жетерлік болашақта пайда болуын да мақсат тұтпайды.Түсініктілік. Қаржылық есеп беруде берілген ақпарат пайдаланушыларға түсінікті болуы тиіс. Маңыздылық. Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар ондағы мәліметтерге қанағаттануы тиіс, қаржылық, шаруашылық, жедел жағдайларын бағалаған кезде олардың қабылданған шешіміне алынған мәліметтер өз септігін тигізуі кер
4 тарау.1С: Бухгалтерия
4.1. 1С: Бухгалтерия бағдарламасымен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz