«Шет тілін оқыту әдістемесіндегі мәселелер»
Кіріспе ... ... ... ... ... 4
I БӨЛІМ. АҒЫЛШЫН ТІЛІНОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІНДЕГІ МӘСЕЛЕЛЕР
1.1. Мектепке дейінгі балаларды ағылшын тіліне оқытудың басты ерекшеліктері ... ... ... ... ..6
1.2. Ерте жастан ағылшын тілін оқытудың маңызы және оның мәселелері ... ... ... ... ... .14
1.3. Ағылшын тілін оқытудың қазіргі замандық әдістемесі ... ... ... ... ...20
ІІ БӨЛІМ. ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕПТЕ АҒЫЛШЫН ТІЛІН ҮЙРЕТУ ӘДІСІ
2.1 Ағылшын тілін оқытудың қажеттігі ... ... .25
2.2.Оқытудың модульдік технологиясы арқылы оқушыларға ағылшын тілінмеңгерту ... ... ... ...42
2.3.Ағылшын тілін оқыту барысында жаңа ақпараттықтехнологияларды қолданудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .52
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ...59
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ...61
I БӨЛІМ. АҒЫЛШЫН ТІЛІНОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІНДЕГІ МӘСЕЛЕЛЕР
1.1. Мектепке дейінгі балаларды ағылшын тіліне оқытудың басты ерекшеліктері ... ... ... ... ..6
1.2. Ерте жастан ағылшын тілін оқытудың маңызы және оның мәселелері ... ... ... ... ... .14
1.3. Ағылшын тілін оқытудың қазіргі замандық әдістемесі ... ... ... ... ...20
ІІ БӨЛІМ. ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕПТЕ АҒЫЛШЫН ТІЛІН ҮЙРЕТУ ӘДІСІ
2.1 Ағылшын тілін оқытудың қажеттігі ... ... .25
2.2.Оқытудың модульдік технологиясы арқылы оқушыларға ағылшын тілінмеңгерту ... ... ... ...42
2.3.Ағылшын тілін оқыту барысында жаңа ақпараттықтехнологияларды қолданудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .52
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ...59
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ...61
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы барысында орта білім берудің жүйелі реформалануы қоғамдық тұрғыдан үлкен маңызға ие. Білім беруді реформалауды жүзеге асырудың және бір маңызды сипаты қазіргі уақыттағы оқыту үрдісін технологияландырудың қажеттілігінен туып отыр. Мектептерде оқу сапасын жақсартуда әр түрлі жаңа технологияларды пайдалану тәжірибеге еніп, өз деңгейінде нәтижеле беруде. Елімізде білім беру саласында қазір демократияландыру, ізгілендіру іске асырылуда. Шетел тілі ана тілімен қоса оқушының сөйлеу қабілетін және жалпы дамуын ғана жетілдіріп қоймайды, оны өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым – қатынас мәдениетіне де үйретеді.
Қазіргі таңда халықаралық қатынастардың күшеюі мен шет тілін меңгерген білікті мамандардың қажеттілігіне байланысты тек әдіскер, педагогтар мен психологтардың тарапынан ғана емес, сонымен қатар қоғамның тарапынан шет тілін ерте жастан оқытуға деген қызығушылық арта түсті.
Қазақстан Республикасының білім туралы Заңында «Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы азаматтық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау» - деп атап көрсетілген.
Қазіргі таңда халықаралық қатынастардың күшеюі мен шет тілін меңгерген білікті мамандардың қажеттілігіне байланысты тек әдіскер, педагогтар мен психологтардың тарапынан ғана емес, сонымен қатар қоғамның тарапынан шет тілін ерте жастан оқытуға деген қызығушылық арта түсті.
Қазақстан Республикасының білім туралы Заңында «Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы азаматтық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау» - деп атап көрсетілген.
1. Ағылшын тілі мектепте 2010жыл №1 және 2009жыл №1 Хабаршы 2009 жыл №1.
2. Ағылшын тілі пәнін оқыту үдерісін үйымдастыруда ақпараттық технологияның маңызы. / ¥лт тагылымы. № 3, 2007
3. Амандыкова Г. Н. Шет тілін оқытудың әдістемесі., Ш. Е. Мұхтарова , Б. С. Баймұқанова, А. Н. Бисенғалиева, Оқу кұралы «Фолионт» баспасы, Астана- 2007.
4. Азимов Э.Г., Щукин А.Н. Новый словарь методических терминов и понятий (теория и практика обучения языкам). - М.: Издательство ИКАР, 2009. - 448 с.
5. «Бастауыш мектептегі ойын технологиясы арқылы оқыту». Калмыкова Е.В, 2007.
6. Ботағарина Г., «Ағылшын тілін оқытудағы бүгінгі белес», Білім, 70-бет, №3, 2006 ж.
7. Білім беру жүйесінің ақпараттандырудың кейбір мәселелері. / Хабаршы, Абай атындагы ҚазҮПУ.-Алматы, № 3(15), 2007
8. Бим И.Л. Личностно-ориентированный подход – основная стратегия обновления школы / И.Л. Бим // Иностр. языки в школе. – 2002. – № 2. –С. 11-15.
9. Бим И.Л. Некоторые актуальные проблемы современного обучения иностранным языкам / И.Л. Бим // Иностр. языки в школе. – 2001. – № 4.– С. 5-8.
10. Венедиктова С.Л. Проектная деятельность учащихся на уроках агнлийского языка / С.Л. Венедиктова // Иностр. языки в школе. – 2002. – № 1. – С.11-14.
11. Витлин Ж.Л. Эволюция методов обучения иностранному языку в XX веке /Ж.Л. Витлин // Иностр. языки в школе. – 2001. – № 2. – С. 23-29.
12. Г.Байтилеуова, «Ақпараттық технологиялардың тиімділігі». Қазақстан мектебі. 2008жыл.
13. Дичковская И.Н. Инновационные педагогические технологии: уч. пособие. – К.: Академвидав, 2004.
14. Даниленкова Г.Г. Педагогическое проектирование учебного процесса /Г.Г. Даниленкова // Сб. научн. ст. / Калинингр. ун-т. – 2000. – С. 25-27.Жұмайқызы Г., «Ағылшын және қазақ тілдеріндегі салыстырмалы ерекшеліктер», Білімдегі жаңалықтар №3, 53-54 беттер, 2006 ж..
15. Есенов Р.Ж., Султанова А.Х. «Оқу жүйесінде интерактивтік оқыту әдістерін қолдану әдістемесі», Ж. «Конференция материалдары», 26 наурыз 2007ж.
16. Жақыпов Ж. А. «Аударматануды аңдату», Астана, Аударма баспасы - 2004, 234-236 беттер.
17. Иманқұлова С. «Жаңаша оқыту әдістемесі», Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің хабаршысы, Филология сериясы, 97-98 беттер, №1, 2006 ж..
18. Качалова К. Н., Е. Е. Израилевич «Практическая грамматика английского языка» Москва, «Лист Нью» 2003 г. стр. 444, 485.
19. Колесникова И.Е. Игры на уроке английского языка. 1999 ж. 6. Мектептегі шет тілі, 2006 ж. №2
20. Коряковцева Н.Ф. Современная методика организации самостоятельной работы изучающих иностранный язык. М., 2002. – 97б.
21. Қазақстан мектептеріндегі шетел тілдері. 2008 ж. №5
22. Қазақстан мектептерінде ағылшын тілін үйрету журналы. – Алматы:
23. Қазақстан Республикасының Президентінің 2011жыл 29 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауы.
24. Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты.- ҚРБжМ.-Астана 2006 №2.
25. Қазақстан мектебі 2002жыл №3 және№10.
26. Қазақстан мектептеріндегі шетел тілдері. 1(19) 2005
27. Клустер Д. Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз не? Әрекеттегі RWCT философиясы мен әдістері. – Редакциялаған С.Мирсеитова, Ә.Іргебаева. – Алматы: ТОО Верена, 2009.
28. Медведева Н.Е. Современные теории и методы обучения иностранным языкам. Сборник статей. Московская Академия Экономики и Права. Издательство «Экзамен». Москва, 2006. с.201-204
29. Методическая разработка по английскому языку для развития навыков чтения литературы по специальности, КазНУ им. аль-Фараби; сост. Н. Л. Ломаченко, А. Я. Толмачев, В. Х. Шуканова.- Алматы: Қазақ университеті, 2004.- 37 стр.
30. Миролюбов А.А., Л.В.Казанцева, Э.П. Комарова. Проблемы лингвистики и методики обучения иностранным языкам. Традиции и стратегия обновления. Сборник статей. Тамбов.: Изд-ие Тамбовского Государственного Ун-та, 2001. С 5-6, 51-52, 54,56.
31. Мильруд Р.П., Максимова И.Р. Современные концептуальные принципы коммуникативного обучения иностранным языкам. // Иностранные языки в школе, 2000. - № 4. – Б. 9-15.
32. Новщкан М., Н. Д. Кучин «Практическая грамматика английского языка», Москва, Изд. «Высшая школа», 1978 г. стр. 350-358.
33. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования /Е.С. Полат, М.Ю. Бухаркина и др.; под.ред. Е.С.Полат. – М.: Академия, 2003. – 272 с.
34. Нұрланбекова Е. «Шетел тілін оқытуда бейнефильмдерді қолдану», Шетел тілін оқыту методикасы, №2, 17 – 18 беттер, 2005 ж.
35. Ойын әрекеті арқылы белсенділікке баулу». Петров А.В. 2001.
36. Панина Т.С. Современные способы активизации обучения: учеб. пособие для студентов. высш. учеб. заведений / Т.С. Панина, Л.Н. Вавилова; под ред. Т.С. Паниной. - М.: Академия, 2008. - 176 с.
37. Применение информационных технологий на занятиях по иностранному языку. Материалы научно-практической конференции. - Алматы, 2005
38. Рысбаева Г. «Ағылшын және қазақ тіліндегі етістіктің етіс категориясы», Методика обучения иностранному языку, №2, 29 бет, 2006 ж..
39. Сақтағанова М. С., Н. Қ. Алиева, Н. Қ. Айтбаева «Ағылшын тілін оқытудың әдістері», Білім, 43-бет, №3, 2006 ж..
40. Сахарова Т.Е., Рабинович Ф.М., Рогова Г.В. Методика обучения иностранным языкам в средней школе. – М.: Просвещение., 1991.
41. Сурмин Ю.П. Ситуационный анализ или анатомия кейс-метода - К.: Центр инноваций и развития, 2002. - 286 с.
42. Тубышева Қ., «Модульдік оқыту технолгиясын ағылшын тілі сабақтарында қолдану», Оқыту-тәрбиелеу технологиясы, №4, 35-36 беттер, 2007 ж.
43. Шамшырақова Г. «Ағылшын тілін оқытудың құрылымы», 12-бет, Кәсіптік мектеп, №3, 2007 ж.
44. 12 жылдык жалпы білім берудің мақсаттары мен күтілетін нэтижелер Алматы, 2008 жыл.Английский язык/ сост.: И. Н. Верещагина, О. В. Афанасьева.- 2-е изд.- М.: Просвещение, 2004.- 75-80 cтр.
45. Duron R., Limbach B., and Waugh W.Critical Thinking Framework //Journal of Developmental Education. – 2004. – Vol.18, № 1. – Р. 34-35. 9 Facione P.A. Critical thinking: what it is and why it counts. – Millbrae CA: California Academic Press, 2007. – 125 р.
46. Sandra McKay Western Cuture and the Teaching of English as an international Language// English Teaching Forum.-2004.- Vol.42/2
2. Ағылшын тілі пәнін оқыту үдерісін үйымдастыруда ақпараттық технологияның маңызы. / ¥лт тагылымы. № 3, 2007
3. Амандыкова Г. Н. Шет тілін оқытудың әдістемесі., Ш. Е. Мұхтарова , Б. С. Баймұқанова, А. Н. Бисенғалиева, Оқу кұралы «Фолионт» баспасы, Астана- 2007.
4. Азимов Э.Г., Щукин А.Н. Новый словарь методических терминов и понятий (теория и практика обучения языкам). - М.: Издательство ИКАР, 2009. - 448 с.
5. «Бастауыш мектептегі ойын технологиясы арқылы оқыту». Калмыкова Е.В, 2007.
6. Ботағарина Г., «Ағылшын тілін оқытудағы бүгінгі белес», Білім, 70-бет, №3, 2006 ж.
7. Білім беру жүйесінің ақпараттандырудың кейбір мәселелері. / Хабаршы, Абай атындагы ҚазҮПУ.-Алматы, № 3(15), 2007
8. Бим И.Л. Личностно-ориентированный подход – основная стратегия обновления школы / И.Л. Бим // Иностр. языки в школе. – 2002. – № 2. –С. 11-15.
9. Бим И.Л. Некоторые актуальные проблемы современного обучения иностранным языкам / И.Л. Бим // Иностр. языки в школе. – 2001. – № 4.– С. 5-8.
10. Венедиктова С.Л. Проектная деятельность учащихся на уроках агнлийского языка / С.Л. Венедиктова // Иностр. языки в школе. – 2002. – № 1. – С.11-14.
11. Витлин Ж.Л. Эволюция методов обучения иностранному языку в XX веке /Ж.Л. Витлин // Иностр. языки в школе. – 2001. – № 2. – С. 23-29.
12. Г.Байтилеуова, «Ақпараттық технологиялардың тиімділігі». Қазақстан мектебі. 2008жыл.
13. Дичковская И.Н. Инновационные педагогические технологии: уч. пособие. – К.: Академвидав, 2004.
14. Даниленкова Г.Г. Педагогическое проектирование учебного процесса /Г.Г. Даниленкова // Сб. научн. ст. / Калинингр. ун-т. – 2000. – С. 25-27.Жұмайқызы Г., «Ағылшын және қазақ тілдеріндегі салыстырмалы ерекшеліктер», Білімдегі жаңалықтар №3, 53-54 беттер, 2006 ж..
15. Есенов Р.Ж., Султанова А.Х. «Оқу жүйесінде интерактивтік оқыту әдістерін қолдану әдістемесі», Ж. «Конференция материалдары», 26 наурыз 2007ж.
16. Жақыпов Ж. А. «Аударматануды аңдату», Астана, Аударма баспасы - 2004, 234-236 беттер.
17. Иманқұлова С. «Жаңаша оқыту әдістемесі», Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің хабаршысы, Филология сериясы, 97-98 беттер, №1, 2006 ж..
18. Качалова К. Н., Е. Е. Израилевич «Практическая грамматика английского языка» Москва, «Лист Нью» 2003 г. стр. 444, 485.
19. Колесникова И.Е. Игры на уроке английского языка. 1999 ж. 6. Мектептегі шет тілі, 2006 ж. №2
20. Коряковцева Н.Ф. Современная методика организации самостоятельной работы изучающих иностранный язык. М., 2002. – 97б.
21. Қазақстан мектептеріндегі шетел тілдері. 2008 ж. №5
22. Қазақстан мектептерінде ағылшын тілін үйрету журналы. – Алматы:
23. Қазақстан Республикасының Президентінің 2011жыл 29 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауы.
24. Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты.- ҚРБжМ.-Астана 2006 №2.
25. Қазақстан мектебі 2002жыл №3 және№10.
26. Қазақстан мектептеріндегі шетел тілдері. 1(19) 2005
27. Клустер Д. Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз не? Әрекеттегі RWCT философиясы мен әдістері. – Редакциялаған С.Мирсеитова, Ә.Іргебаева. – Алматы: ТОО Верена, 2009.
28. Медведева Н.Е. Современные теории и методы обучения иностранным языкам. Сборник статей. Московская Академия Экономики и Права. Издательство «Экзамен». Москва, 2006. с.201-204
29. Методическая разработка по английскому языку для развития навыков чтения литературы по специальности, КазНУ им. аль-Фараби; сост. Н. Л. Ломаченко, А. Я. Толмачев, В. Х. Шуканова.- Алматы: Қазақ университеті, 2004.- 37 стр.
30. Миролюбов А.А., Л.В.Казанцева, Э.П. Комарова. Проблемы лингвистики и методики обучения иностранным языкам. Традиции и стратегия обновления. Сборник статей. Тамбов.: Изд-ие Тамбовского Государственного Ун-та, 2001. С 5-6, 51-52, 54,56.
31. Мильруд Р.П., Максимова И.Р. Современные концептуальные принципы коммуникативного обучения иностранным языкам. // Иностранные языки в школе, 2000. - № 4. – Б. 9-15.
32. Новщкан М., Н. Д. Кучин «Практическая грамматика английского языка», Москва, Изд. «Высшая школа», 1978 г. стр. 350-358.
33. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования /Е.С. Полат, М.Ю. Бухаркина и др.; под.ред. Е.С.Полат. – М.: Академия, 2003. – 272 с.
34. Нұрланбекова Е. «Шетел тілін оқытуда бейнефильмдерді қолдану», Шетел тілін оқыту методикасы, №2, 17 – 18 беттер, 2005 ж.
35. Ойын әрекеті арқылы белсенділікке баулу». Петров А.В. 2001.
36. Панина Т.С. Современные способы активизации обучения: учеб. пособие для студентов. высш. учеб. заведений / Т.С. Панина, Л.Н. Вавилова; под ред. Т.С. Паниной. - М.: Академия, 2008. - 176 с.
37. Применение информационных технологий на занятиях по иностранному языку. Материалы научно-практической конференции. - Алматы, 2005
38. Рысбаева Г. «Ағылшын және қазақ тіліндегі етістіктің етіс категориясы», Методика обучения иностранному языку, №2, 29 бет, 2006 ж..
39. Сақтағанова М. С., Н. Қ. Алиева, Н. Қ. Айтбаева «Ағылшын тілін оқытудың әдістері», Білім, 43-бет, №3, 2006 ж..
40. Сахарова Т.Е., Рабинович Ф.М., Рогова Г.В. Методика обучения иностранным языкам в средней школе. – М.: Просвещение., 1991.
41. Сурмин Ю.П. Ситуационный анализ или анатомия кейс-метода - К.: Центр инноваций и развития, 2002. - 286 с.
42. Тубышева Қ., «Модульдік оқыту технолгиясын ағылшын тілі сабақтарында қолдану», Оқыту-тәрбиелеу технологиясы, №4, 35-36 беттер, 2007 ж.
43. Шамшырақова Г. «Ағылшын тілін оқытудың құрылымы», 12-бет, Кәсіптік мектеп, №3, 2007 ж.
44. 12 жылдык жалпы білім берудің мақсаттары мен күтілетін нэтижелер Алматы, 2008 жыл.Английский язык/ сост.: И. Н. Верещагина, О. В. Афанасьева.- 2-е изд.- М.: Просвещение, 2004.- 75-80 cтр.
45. Duron R., Limbach B., and Waugh W.Critical Thinking Framework //Journal of Developmental Education. – 2004. – Vol.18, № 1. – Р. 34-35. 9 Facione P.A. Critical thinking: what it is and why it counts. – Millbrae CA: California Academic Press, 2007. – 125 р.
46. Sandra McKay Western Cuture and the Teaching of English as an international Language// English Teaching Forum.-2004.- Vol.42/2
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
Шетел тілдері кафедрасы
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі,
п.ғ.к., доцент _______
Г.Н.Кисметова
Дипломдық жұмыс
Тақырыбы: Шет тілін оқыту әдістемесіндегі мәселелер
5В011900 - Шет тілі: екі шет тілі мамандығы
Орындаған: Айжарықова А.Қ
Ғылыми жетекші Полянина О.Г
аға оқытушы:
Орал, 2017
03402 топ студенті Айжарықова Айдана Қайратқызының
Шетел тілін оқыту әдістемесіндегі мәселелер тақырыбындағы дипломдық жұмысын орындау барысында берілген
тапсырмалар кестесі
5В011900 - "Шет тілі: екі шет тілі" мамандығы
№
Бөлім
Орындалу уақыты
1.
Қосымша әдебиеттер, анықтамалық материалдарды іздеу
Қыркүйек - қазан 2016ж.
2.
Теориялық бөлімнің жазылуы
Қараша-желтоқсан
2016 ж.
3.
Жұмыстың эксперименттікпрактикалық бөлімнің орындалуы
Қаңтар-ақпан 2017 ж.
4.
Қорытынды бөлімнің жазылуы
2-14 наурыз 2017 ж.
5.
Кіріспе бөлімнің жазылуы
16-31 наурыз 2017 ж.
6.
Дипломдық жұмысты тексеру және талқылау үшін кафедраға тапсыру
6-11сәуірге дейін
2017ж.
Ғылыми жетекші Полянина О.Г
Аға оқытушы:
Кафедра меңгерушісі Кисметова Г.Н
п.ғ.к. доцент
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
I БӨЛІМ. АҒЫЛШЫН ТІЛІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІНДЕГІ МӘСЕЛЕЛЕР
1.1. Мектепке дейінгі балаларды ағылшын тіліне оқытудың басты ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2. Ерте жастан ағылшын тілін оқытудың маңызы және оның мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
1.3. Ағылшын тілін оқытудың қазіргі замандық әдістемесі ... ... ... ... ...20
ІІ БӨЛІМ. ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕПТЕ АҒЫЛШЫН ТІЛІН ҮЙРЕТУ ӘДІСІ
2.1 Ағылшын тілін оқытудың қажеттігі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... 25
2.2. Оқытудың модульдік технологиясы арқылы оқушыларға ағылшын тілін меңгерту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...42
2.3. Ағылшын тілін оқыту барысында жаңа ақпараттық технологияларды қолданудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 52
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 59
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 61
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...64
Кіріспе
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы барысында орта білім берудің жүйелі реформалануы қоғамдық тұрғыдан үлкен маңызға ие. Білім беруді реформалауды жүзеге асырудың және бір маңызды сипаты қазіргі уақыттағы оқыту үрдісін технологияландырудың қажеттілігінен туып отыр. Мектептерде оқу сапасын жақсартуда әр түрлі жаңа технологияларды пайдалану тәжірибеге еніп, өз деңгейінде нәтижеле беруде. Елімізде білім беру саласында қазір демократияландыру, ізгілендіру іске асырылуда. Шетел тілі ана тілімен қоса оқушының сөйлеу қабілетін және жалпы дамуын ғана жетілдіріп қоймайды, оны өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым - қатынас мәдениетіне де үйретеді.
Қазіргі таңда халықаралық қатынастардың күшеюі мен шет тілін меңгерген білікті мамандардың қажеттілігіне байланысты тек әдіскер, педагогтар мен психологтардың тарапынан ғана емес, сонымен қатар қоғамның тарапынан шет тілін ерте жастан оқытуға деген қызығушылық арта түсті.
Қазақстан Республикасының білім туралы Заңында Білім беру жүйесінің басты міндеті - ұлттық және жалпы азаматтық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау - деп атап көрсетілген. Қазақстан Республикасының тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің даму жолына түсуі, ағылшын тілін меңгертуді жолға қою мақсатында мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту қолға алынып отыр.
XXI ғасырдың талабы мәдени деңгейі жоғары маман даярлап шығару болып табылады, олай болатын болса, жоғары мәдениетті маманның: жалпы, кәсіби, әдіснамалық, кәсіби-этикалық, ақпараттық, тілдік, саяси, психологиялық-педагогикалық, көркемдік эстетикалық мәдениетінің болуы шарт.Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды, жас ұрпаққа саналы, мән- мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру - бүгінгі күннің талабы.
Америкалық ғалым философ Дейл Карнеги Ең бірінші адам бойындағы қажеттілікті туғыза білу керек. Ондай іс қолынан келетін адам бүкіл әлемді мойындата алады деген екен. Шет тілін, оның ішінде ағылшын тілін білу - заман талабы. Баланың тілді оңай меңгеруі үшін үлкен ынта, зейін, талап оқушының тілге деген бейімділігі қызығушылығы керек. Содан кейін ғана оқушының ойын дамыту міндеті келеді.
Мектепке дейінгі балаларға шетел тілін оқыту оқушылардың коммуникативті даму біліктілігін, оқушылардың қызығушылығын ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, ересек балаларға қарағанда,олардың есте сақтау қабілеті де жоғары. Мектеп жасына дейінгі балаларға шетел тілін оқыту олардың танымдық және әлеуметтік белсенділігінің, өзіндік әрекет жасау қабілеттілігінің және өзіне деген сенімінің артуына ықпал етеді.
Шет тілін ерте жастан оқыту - баланың дүниега келген кезден бастап мектепке барғанға дейінгі интуитивті-тәжірибелік негізде жүретін оқыту. Шет тілін оқыту әдістеменің бір тармағы ретінде ХІХ ғасырда дами бастады. Бұл кезде балаларды ерте жастан шет тіліне оқыту Ресейде кеңінен таралды. Кейбір ақпараттарға қарайтын болсақ, Ресейде ХІХ ғасырда бір емес үш шет тілінде: ағылшын, француз, неміс тілдерінде сөйлей алатын балаларды кездестіруге болатын.
Шет тілін ерте жастан оқыту мәселесі педагогикалық баспа басты назарында болды және орыс журналдарының, сонымен қатар К.Д.Ушинский, Е.Водовозова, Е.И.Тихеева сияқты әдіскерлердің педагогикалық, психологиялық, әдістемелік әдебиеттерінде талқыланды. Бұл -- балаларды ерте жастан оқыту әдістемесінің қалыптасу кезеңі болып есептелды.
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Мектепке дейінгі жас ағылшын тілін оқытуға өте қолайлы кезең, себебі бұл жастағы балалар тілдік құбылысты қабылдау қабілеттілігімен ерекшеленеді: оларда өзінің сөйлеу тәжірибесін, тіл құпияларын байқау қызығушылығы пайда болады. Олар лезде берілген шағын материалды меңгеріп алып, оны өте жақсы кері айтып бере алады. Балалардың жасы қосылған сайын мұндай факторлар өзінің күшін жоғалта бастайды.
Зерттеу жұмысының пәні - балаларды шетел тілін оқыту әдістемесі.
Зерттеу жұмысының мақсаты - балаларды шет тілін оқытуға деген тұрақты қызығушылықты қалыптастыру, осының негізінде баланың интеллектуалдық дамуына жағдай жасау.
Зерттеу жұмысының мақсатына сай мынадай міндеттер алға қойылды:
ағылшын тілін оқытуда ынта деңгейін көтеру;
мектепке дейінгі балалардың білімін тереңдету;
балаларды сөйлеу қабілетін дамыту;
сөздік қорды кеңейту;
ағылшын тілінде сөйлейтін елдер туралы қосымша ақпарат беру.
Зерттеу жұмысының теориялық негізін Асеев В.Г., Бим И.Л., Вайсбурд М.Л., Толстиков С.Н., Витлин Ж.Л., Даниленкова Г.Г., Зимняя И.А., Сахарова Т.Е. сияқты әдіскер ғалымдардың жұмыстары мен мақалалары құрайды.
Көрсетіліп отырған дипломдық жұмыс-жүйелі де, мазмұнды II бөлімнен тұрады.
Зерттеу көлемі мен құрылымы. Жұмыс кіріспе, екі бөлім, бөлімдер бойынша қорытынды және қосымшалардан, қолданылған адебиеттер тізімінен, қолданылған мәтіндер тізімінен тұрады.
Кіріспе бөлім зерттеу тақырыбының маңыздылығы, ,ғылыми жаңалығы жұмыстың мақсат, міндеттері, теориялық маңыздылығы, практикалық құндылығына негізделеді.
І. Ағылшын тілін оқыту әдістемесіндегі мәселелері.
1.1. Мектепке дейінгі балаларды ағылшын тіліне оқытудың басты ерекшеліктері.
Көптілді оқыту - жас ұрпақтың білім кеңістігінде еркін самғауына жол ашатын, баланы жан-жақты дамытатын, өз қабілетін танытуына мүмкіндік беретін бүгінгі күннің ең басты талабы. Алдағы уақытта 12 жылдық білім жүйесіне көшкен кезде оқу ұйымдарында кей пәндер ағылшын тілінде өтілетін болады. Сондықтан баланы ерте жастан ағылшын тіліне бейімдеу қажет. Бұл тілді үйренуде мектеп жасына дейінгі балалардан бастаған қолайлы. Неғұрлым көп естіп білуге ынталанған балалардың еске сақтау қабілеті соғұрлым жоғары дәрежеде дамиды. Ал ерте жастан балаға көңіл аудармай оның жан-жақты дамуына көмек жасамасақ оның ақыл-ой, қабылдау, есте сақтау қабілеті баяу дамиды. Себебі, баланың дамуы кішкентайынан бастап қалыптасқандықтан, тілді үйрету мәселесін де ерте бастаған тиімді екені айтылуда. Алайда, мектепке дейінгі жастағы балаларға ағылшын тілін үйрету барысында олардың қызығушылықтарын оята отырып, ауызша сөйлеудің алғашқы дағдыларын қалыптастыру қажет.
Мектепке дейінгі жас шет тілін оқытуға өте қолайлы кезең. Себебі бұл жастағы балалар тілдік құбылысты қабылдау қабілеттілігімен ерекшеленеді: оларда өзінің сөйлеу тәжірибесін, тіл құпияларын байқау қызығушылығы пайда болады. Олар лезде берілген шағын материалды меңгеріп алып, оны өте жақсы кері айтып бере алады. Балалардың жасы қосылған сайын мұндай факторлар өзінің күшін жоғалта бастайды.
Ерте кезден оқыту тілдік кемшіліктерді жоюға және болашақта тілді тез игеруге көмектеседі. Бала тез есте сақтау үшін ойындар, тез жатталатын сөздері ұйқас тақпақтар, өлеңдер үйреткен тиімді. Балаға ойын барысында тіл үйрену қызықтырақ болады. Балаларға жас ерекшеліктеріне сай тілді меңгерту басқа халықтың мәдениетін білуіне жол ашады.
Ерте жастан ағылшын тілін оқыту балалардың:
- шетел тілін үйренуге қызығушылығын;
- танымдық қабілетін;
- өзіндік шығармашылық әрекетін;
- ұйымда қызмет жасай алу қабілеттілігін;
- үйірімділік қабілетін;
- елестету мүмкіндігін;
- есте сақтау қабілетін;
- мектеп өміріне бейімделушілігін жетілдіруге мүмкіндік береді. [34]
Жоғарыда айтылған қасиеттерді балабақшадан, бастауыш мектептен бастап оқытуды бастау қажеттілігі дәлелдей түседі. Мектеп жасына дейінгі балаларға оқыту сатысында ауызша сөзді дамыту одан арғы ауызша базаның дамуында әсерін тигізеді. Ауызша сөз басқа да іскерліктердің дамуына негіз болып табылады. Ағылшын тілін ерте жастан оқытуда мотивацияның рөлі зор екені айдан анық. Жасөспірімдердің тілге деген қызығушылығын дамыту негізгі шарт. Қызығушылық тұлғаның белгілі бір әрекетте, затқа эмоционалды қатынасы болғандықтан, зейін машықтанады, ойлау терең болып, тілдік материал ойда ұзақ уақыт сақталады. Оқу үдерісінің қызықты, тартымды болуы, эмоционалды редакдакциялардың көп болуы, ағылшын тіліне деген қызығушылықты арттырады.
Мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқытудың басты мақсаты - оқушылардың ағылшын тілінде қарым-қатынас жасай алу негіздерін меңгеруі болып табылады. Мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту оқушылардың коммуникативті даму біліктілігін арттырады,оқушылардың қызығушылығын оятуға мүмкіндік береді. Ал, әлемдік тіл ретінде бейресми түрде орныққан ағылшын тілін меңгеру ұлттың бәсекеге қабілеттілігін шыңдай түседі. Қазір ағылшын тілін білу - уақыт талабы.
Көптілді оқыту жас ұрпақтың кеңістігінде еркін самғауына жол ашатын, баланы жан-жақты дамытатын,өз қабілетін танытуға мүмкіндік беретін,бүгінгі күннің басты талабы. Сондықтан, баланы ерте жастан ағылшын тілін жетік үйренуге бейімдеу қажет. Баланы жастан демекші, неғұрлым көп естіп білуге ынталанған балалардың есте сақтау қабілеті соғырлұм жоғары дәрежеде дамиды. Ал ерте жастан ол балаға көңіл аудармасақ, жан-жақты жетілдіруіне, дамуына көмек жасамасақ , оның ақыл ойы, қабылдауы, есте сақтау қабілеті де баяу дамиды. Сол себепті мектепке дейінгі жастағы балаларға ағылшын тілін үйрету барысында олардың қызығушылықтарын оята отырып ауызша сөйлеудің алғашқы дағдыларын қалыптастырып барған жөн.
Балалардың дәл осы жаста айналадағы қоршаған ортаны білуге деген қызығушылығы, көрген нәрсесін ұмытпай,есте сақтауы, жақсы әр түстерге еліктеуі басқа жастарға қарағанда ерекше байқалады. Міне сол себепті алғашқыоқу сатысында сөздерді жаттауды және сол жаттаған сөздіктерін ұмытпау үшін суреттермен көрсетіп баруды үйрету. Ол айтқан сөздерін көзімен көріп, қолымен ұстауарқылы жақсы есінде сақтай алады және басқа заттардан айыра алады.
Қазақстан Республикасының мемлекетаралық тілі - ағылшын тілін жаңа технологиялар арқылы оқыту ісі күннен-күнге дамып келеді. Тілді ақпараттық-коммуникативтік технология арқылы оқыту - тіл үйренушінің өз бетімен тіл үйрену қабілеттерін жетілдіруіне игі ықпал ететін тиімді жүйе болып табылады.
Ағылшын тілін оқытуда коммуникативтік мақсатқа жетуде ауызша сөздің рөлі өте зор. Ауызша сөйлеу арқылы адамдар бір-бірін түсінеді, өз ойларын айтады, дәлелдейді, естіген, айтылған хабарға өз көңіл-күй қатынасын білдіреді [25, 15б.].
Балалардың еркн сөйлеуге, өздігінен сөйлемдер құрай білуге үйрету, балалардың шығармашылық қабілетін дамыта отырып, ағылшын тілін білудің маңыздылығын түсіндіру, ана тілін құрметтеп, өзге тілді игерту арқылы адамгершілікке, имандылыққа тәрбиелеудің маңызы зор.
Себебі "маған жәй айтсаң ұмытамын, көрсетсең есімде сақтаймын ал өзімді іс-әрекетке қатыстырсаң үйренемін" деп Қытай мақалында дұрыс айтылған.
Келесі сатысында осы жаттаған сөздеріне сай қысқа өлең шумақтарын сұрақ-жауаптарды үйрету әдісі қолданылады. Бұл балалардың тілін жаттықтырып,сөз қорын көбейтіп оның сөйлеу қабілетін асырады.
Сондай-ақ ерте жастан оқушыларды оқытудың және бір тиімділігі, тілдің кемшіліктерін жоюға және болашақта тілді тез игеруге көмектеседі.
"Үш жастағы балаларға мүмкіндік іс жасаған жағдайда олар өзінің, оқуына, дамуына асқан жауапкершілікпен қарауға қабілетті" деп 2008 жылы ағылшын зерттеушісі White Bread айтқан болатын, яғни олар жас ерекшелігіне қарамастан, өздерінің оқуына, дамуына саналы түрде қарайды, тапсырмаларды шешу үшін өзіндік әдіс - тәсілдерді қолдану.
Қорыта келе: мектеп жасына дейінгі балаларға уақыт талабына сай білім беру, одан әрі жетілдіру ағылшын тілін үйретудің маңыздылығы оқушылардың коммуникативті даму біліктілігін арттырады, оқушылардың қызығушылығын оятуға, басқа да белсенділіктерін көрсетуге деген қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік алады.
Шет тілін оқу әдістемесі шет тілін оқыту орындарында қолданылатын, ғылыми негізделген теория. Әдістеменің негізгі мәселесі мыналар: шет тілін оқытудың мақсаттары; шет тілін оқытудың мазмұны; шет тілін оқытудың әдстері мен тәсілдері; әдістеменің басқа ғылым салаларымен байланысы; оқыту құралы; әдістеменің негізгі қағидалары.
Шет тілін өзекті оқыту әдістемесінің мәселесі интеграцияланған тәсілмен қарастырылады. Автор ағылшын тілі фонетикасының орыс тілімен ұқсастығын көрсетеді. Сондай-ақ тәжірибеде тілді қолдану үшін оның құрылысын дұрыс меңгеру қажет. Шет тілін үйренуде ана тілінің орны мен оның шет тілін үйрену кезеңдеріндегі қызметі, әр түрлі дағды мен біліктілік түрлерінің сәйкес келуі, жаңа тақырыпқа арналған әдістер мен тәсілдерді таңдай білу маңызды болып табылады.
Әдістеме педагогика ғылымымен, психология, лингвистика ғылымдарымен тығыз байланысты. Педагогика жас ұрпақты оқыту және тәрбиелеу жөніндегі ғылым. Педагогика ғылымында оқыту және оның әдістері негізгі қағида болып табылады. Шет тілін оқытуды үйрену үшін педагогиканы білу шарт. Педагогика оқытудың негізгі жолдарын зерттейді. Әдістер - дидактиктердің айтуы бойынша, белгілі бір тақырыпты оқытудың жолдары.
Шет тілін оқыту, математиканы, тарихты оқыту мәселелері сияқты дидактиканың негізгі қағидаларын қолданады және оны байытады. Мысалы: көрсету принціпі тұңғыш рет шет тілін оқыту әдістемесінде қолданылды. Қазір ол дидактиканың негізгі принцптерінің біріне айналды және басқа да пәндерді оқытуда қолданылады. Шет тілін оқыту дегеніміз - студентте тыңдау, сөйлеу, оқу және жазу дағдысымен біліктілік қалыптастыру. Егер біз дағды мен біліктіліктің психологиялық мәнін түсінбесек, оны біз оларды қалыптастыра алмаймыз. Шет тілін оқытуды психологияның негізгі қағидаларын сөйлеу әрекетіне байланыстыра отырып пайдалану қажет.
Көрнекті психолог Н.И. Жинкин сөйлеу әрекетің зерттей келіп, сөздер мен оларды пайдалану мидың кинетикалық орталығы арқылы жүзеге асатынын айтты . [1] Оқытушы студентті тілге үйрету барысында, тыңдау мен сөйлеудің бар мүмкіндіктерін жасау керек.
Екінші тілде сөйлеу дегеніміз - жаңа таңбалы білім алудың жаңа жолдарын игеру деген сөз. Осы жаңа жолды жасау тілді үйренуде маңызды орын алады. Шет тілін үйренуде оқушының есте сақтау қабілетінің маңызы зор. Сондықтан оқытушы жаңа тақырыпты есте сақтау, еске ұзақ сақтау жолдарын білу керек. Есте сақтау қабілетінде ерікті, еріксіз есте сақтау болады. Бұл мәселені зерттеген ғалым П.К. Зинченко еріксіз есте сақтау қабілеті бір нәрсені қайталап жаттағанда емес, керісінше осы нәрсе туралы белгілі бір қиындықтарды, мәселелерді талдағанда ғана іске қосылатынын айтады. Ол үшін мынадай тәжірибе өткізілген. А тобындағы студенттерге жаттауға сөздер тізімі берілген. Ал В тобындағы студенттерге сөздер берілмей, оларға ағылшын тілінде мәтін берілген және сөздермен жұмыстың түрлері және сұрақтар берілген. Келесі сабақта екі топ студенттері бақылау жұмысын жазған эксперимент В тобы студенттерінің есте жақсы сақтағанын көрсетті. Психология ғылымы әдістемеге көп көмек көрсетеді. Шет тілін үйренуде ана тілінің орны мен оның шет тілін үйрену кезеңдеріндегі қызметі, әр түрлі дағды мен біліктілік түрлерінің сәйкес келуі, жаңа тақырыпқа арналған әдістер мен тәсілдерді таңдай білу т.б. психология ғылымының негіздерін білу қажет [37, 87б.].
Әдістеме ғылымы жүйке жүйесі психологиясы ғылымымен де байланысты. Атақты орыс ғалымы Павловтың айтуынша адамның жоғарғы жүйке жүйесінің қызметі - сөйлеу және ойлау, жүйке жүйесінің ерекше қызметі. Бұл қызмет түрі тек адамда ғана дамыған. Павловтың теориясы бойынша, дабылдар адамның сезіну мүшелері арқылы келіп түседі. Адамның әрекетінің бір түрі - сөйлеу әрекеті. Әдістеме ғылымы лингвистика ғылымымен тығыз байланысты, себебі лигвистиканың негізгі проблемаллары тіл мен ойлау, грамматика мен сөздік т.б. әдістемеге де қатысы бар. Әдістемеде лингвистика ғылымының оқу материалын іріктедегі зерттеулері негізге алынады. Көптеген атақты лингвистер лингвистика теориясы ғана зерттеп қоймай, оларды тілді оқытуда қалай пайдалану керек екенін зерттеген. Шет тілін оқыту әдістемесінің басқа ғылымдар сияқты зерттеу мәселелері бар: Әртүрлі оқу орындарында алдыңғы қатарлы студенттердің тәжірибесін зерттеу және қолдану. Тәжірибелер арқылы жаңа әдістемелік тақырыптар енгізу. Соңғы кезде тәжірибе жасау әдіскерлер арасында кең тараған. Шет тілін оқыту әдістемесінде зерттеуді қажет ететін мәселелер көп. Жаңа оқыту материалдары мен технологиялсы жаңа идеяларды, шешімдерді, әдіс-тәсілдерді қажет етеді. Оқу шет тілінде оқытылатын оқу орындарында ағылшын пәнін білімдік, тәрбиелік мақсаттары басқа пәдермен байлынасты жүргізілген. Пәнаралық байланыс екі бағытта іске асырылады:
Шет тілінің орыс тілі және қазақ тілі грамматикасымен ұқсас жақтары және айырмашылықтары түсіндіріледі.
Студенттерге тарихқа, жағрафияға, әдебиетке, еңбекке қатысты мағлұматтары бар мәтінде ағылшын тілінде беріліп оқытылады.
Осының нәтижесінде сабақта студенттер аталған пәндерге қатысты материалдарды ағылшын тілінде сапалы түрде ұғып, сөздерді қатесіз айтуға, сауатты жазуға үйренеді. Ағылшын пәні өзге пәдермен тығыз байланысты, сондықтан студенттер өзара байланыстыра өткізуге қолайлы тақырыптарды алдын-ала іріктеп, анықтап алады. Өйткені екінші тілді үйретуде жүргізілетін сөйлеу әрекеті тіл пәнін басқа пәндермен байланыстыруда үлкен қызмет атқарады. Пәндердің бір-бірімен байланысы төмендегідей ағылшын тілі, ағылшын әдебиеті пәнімен мәтіндер арқылы байланыстырылады. Мұнда сабақ сайын өткізілетін көркем тіл мен жазылған оқу материалдары (әңгіме, ертегі, мақал-мәтелдер т.б.) студенттің лексикалық сөздік қорларын молайтып, тілдің грамматикалық құрылымын жетілдіреді, байланыстырып сөйлеуге дағдыландырады. Көркем шығармалар мазмұнындаға ұлттық дәстүр, салт-сана, тәлім-тәрбиені сипаттайтын материалдарды ағылшын тілі сабақтарында дидактикалық материал ретінде пайдаланылады.
Ағылшын тілі, қазақ тілі және орыс тілі пәндері өзара тығыз болып келеді, бірлікте өткізіледі .
Ағылшын тілінің дыбыстық жүйесі мен орыс тілінің дыбыстық жүйесі, септік жалғауларының кейбір ұқсастықтары да айтылады. Сондай-ақ, студент өзінің үйренген сөздерін ағылшынша айтып, сөздік қорын байытып, тіл байлығын арттырады, ауызша сөйлеу тілі дамиды, тілдік білімі жетіледі, оқығанын, түсінгенін ағылшынша айту дағдысы қалыптасады.
Ағылшын тілі мен дүниетану пәндері арасында адам мен қоршаған орта, табиғат, өсімдіктер, жануарлар, аңдар, туған ауыл еңбектері, мамандық, халықтар достығы туралы әңгіме, ертегі, мақал, жұмбақ, жаңылтпаш ағылшын тілінде оқылып, түсінгендерін ағылшынша айтатын болады.
Ағылшын тілі мен математика пәні бойынша математикалық ұғымдар мен есептеуге байланысты сөздерді үйрету арқылы студенттің сөздік қоры молаяды. Мысалы; сандарды ағылшынша бөлу, қосу, көбейту, алу сан есімнің түрлеріне байланысты сөз тіркестерін, сөйлемдерді ағылшынша айтып дағдыланады .
Ағылшын тілі мен бейнелеу өнері арасындағы байланыс арқылы табиғат, ұлттық өнер бояулары, өрнек, сәндік бұйымдарын айтуға қолданылатын сөз және сөз тіркестері оқушының сөздік қорын молайтып,
байланыстырып сөйлеуге дағдыландырады. Әсіресе, көп көңіл бөлетін жайт ағылшын тілінде айтылатын сөздерге екпінді дұрыс түсіріп айту, адамдардың көңіл-күйін, қуанышын, ренішін білдіретін сздерді дұрыс дауыс ырғағымен айта білу. Ағылшын тілі мен еңбек пәні арасындағы байлыныс бұйымдардың көркемдігін, қажеттілігін, пайдасын, тиімділігін ағылшынша жеткізе білуден, ұлттық еңбек түрлері: ыдыс-аяқ, тағам әзірлеу, киім тігу т.б.байланысты сөздерге талдау жасағаннан туындайды. Білім берудегі негізгі мақсат жан-жақтан білімді, өмір сүруге бейімді, іскер, өзіндік ой-толғауы бар, адамгершілігі жоғары, қабілетті жанды қалыптастыру болып табылады. Әр тілді оқытудың жүйелеу, жинақтау, танымдық қарым-қатынас жасау сияқы үш түрлі қызметі болады. Осындай функциялар негізінде оқу процесінде білім мазмұнының тұжырымдамасы жасалады. Тұжырымдамада тәрбие процесін байыта түсудің, жаңартудың, жетілдірудің мақсаты мен келешетегі даму жолдары анықталып, болжамдар жасалынады.
Атап айтқанда, оқу процесін жаңартудың негізгі ұстанымдарын дамыту, демократияландыру, реалистик шектеу саясаты, нитеграциялау жатады. Оқу тәрбие ісін жетілдіре түсудің мақсаты мен келешегін ғылыми анықтайтын, болжайтын идеялар мен қағидының ғылыми негізі жинақталады.
Бұл тұжырымдарды жалпы лингвистика, психология, лингводидактика, педагогика, әдістемелік зерттеу жұыстары, жалпы білім беру орындарындағы басқа да тіл пәнінінң идеялары басшылыққа алынады. Мақсаты - шет тілін оқыту арқылы өнегелік және эстетикалық жағынан жан-жақты дамыған, саяси идеялық жағынан сенімді еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу .
Бүгінгі оқыту процесінде қатынастық бағыт беру арқылы жалпы дүниеге келген көзқарасын қалыптастыру бірінші орында тұр. Осындай мақсаттармен қатар қазіргі кезде шет тілін жаңа әдістемелермен, ұстанымдармен оқыту қажеттілігі туып отыр. Қай тілдің болмасын механизмін үйрену үшін мынадай екі жағдайды ескерген жөн:
- Сол тілдің жүйесі қалай құрылғанын;
- Ол тәжірибелік жағынан қалай меңгерілуі керек?
Демек, қазақ тілінің құрылысы сияқты қатынастық тәсілде ұйымдастыру тиімді деп айтуға болады. Шет тілін оқытуда оқу материалдық тұжырымдаманы негізге алу тілдік материалды беруде және оны талдауда оның қызметтік жағын ескеру, білімнің базалық және жылжымалы құрылымдарын анықтау, оқыту әдістемесі мен тәрбиені интеллектуалды пайдалы және өнімді еңбекпен ұштастыру маңызды. [14, 74 б.].
Қоғамдагы жаңа өзгерістер, экономиканың дамуындағы жаңа стратегиялык бағыттар, қоғамның ашыктығы және оның тез ақпараттандырылуы мен даму жылдамдығы білім беруге қойьлатын талаптарды да түбегейлі өзгертті. Білім берудің негізгі мақсаты тек білім, білік, дағдылар жинағы ғана емес, соларға негізделген жеке, элеуметтік және кәсіби біліктілік - яғни, акпаратты өз бетімен алып, оны талдай жэне тиімді қолдана білу, күнде өзгеріп отырған дүниеде озіне тиімді, ұтымды өмір сүріп, жұмыс істей білу болып отыр. Мен өз сабақтарымда оқытудың модульдік технологиясын шет тілін үйретуде қолданудамын. Жаңа педагогикалык технологиялар сабақтың сапасын жақсартуга септігін тигізеді, окушылар дың қызығушылығын арттырып қана қоймай, білімді өз бетімен меңгеруге әсер етеді және де түлганың танымдық қабілеттерін дамытады. Өйткені оқушы белсенділікті өз колына алып, сабакты өз бетімен меңгеруге талаптанса, білімге қызығушылыгы жогары болады да оқуга деген көзқарасы түбегейлі өзгереді. Модульдік технологияны ерекшелігі - білімді меңгеру ғана емес, түлғаның қабілеттері мен танымдық процестерін, яғни жадының алуан түрлерін (есту, көру, қимыл және т.б.) ойлау, қабылдау қабілетін арнайы жасалған оку және танымдық жағдаяттар арқылы дамыту, сонымен катар тұлғаның қауіпсіздігін, өзін-өзі дамытуын, өзін-өзі бекітуін, қарым- қатынасын, танымдық және шығармашылық қажеттіліктерін жетілдіруінде. Модульдік - іс- әрекеттің максатты бағдарламасы белгіленген деңгейге жету үшін сұрыпталған, дидактикалық өңделген білім, білік, дагдылардың белгілі мазмұнының бірлігі және оның әдістемелік нұсқауы көрсетілген бағдарламаның негізгі құралы. Бүл технологияның құндылығы оқушылардың білім сапасын едәуір арттыруга және білім стандарты бекіткен оқу материалын барлык 25 окушылардың қажетті дәрежеде меңгеруін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретінінде. Осы технологияны қолдана отырып өткізген сабақтарымның бірі My country - Kazakhstan. -, ".He who loves not his country can love nothing" Byron. The aims: 1. to enrich pupil's knowledge about Kazakhstan;
2. To develop pupil's skills in oral speech and reading;
3. To bring up patriots of our Motherland; Type: a game "Brain - ring" Method of the lesson: Module №1 Lesson - 3 Visual aids: the map of Kazakhstan, state symbols of Kazakhstan, the pictures and, a computer. Stages of the lesson: I. Warm up.
II. The theme of our lesson is "My country - Kazakhstan" Kazakhstan is a democratic and independent Republic. It's population is about 16 million. Our country is multinational. It's situated in the centre of the Eurasian continent. The President stands at the head of the Government. The Government is headed by the Prime Minister. Only the citizen of the Republic by birth, not younger than 40 years old, speaking the state language fluently, who has been living in Kazakhstan not less than 15 years can be elected. The President of our country has published the Message to the people of Kazakhstan. It is a large country. It has it's interesting history and traditions.
III. WeTl play a game "Brain - ring". This game consists of three tasks. You are divided into three groups. (А, В, C). Each group has an expert. They have papers of mark. Д in. - answer the question Q II. - Work with the text Ç) I. - Creative work. Answer the questions Group A 1. Where are you from? 2. What is Astana famous for now? 3. What's the capital of the country you live in? 4. What kind of Republic is Kazakhstan? 5. Where is our country situated? 6.What do you know about the nature of our country? 7. What main cities do you know? 8. Political system of Kazakhstan. What do you know about it? 9. Who is the head of the Government? 10. What do you know about international relations of Kazakhstan? 11. What are the most famous people in your country? 12. What can you say about the Kazakhstan industry? 13. What kind of lakes and rivers are there? 14. Is it a democratic and independent Republic? Teacher: Let's continue our work. Listen to the text "Kazakhstan". II. Work with the text. Group A 1. Complete the sentences a) The Republic of Kazakhstan is ... ..in the Central Asia. b) Kazakhstan is the ... ...of the country. c) Kazakhstan ... China, Russia, Turkmenistan, Uzbekistan and Kirgizia. d) There is a long border coast on the Caspian Sea in ... ... 2. a) Look at the map of Kazakhstan and say what states Kazakhstan borders. b) Political system of Kazakhstan. What do you know about it? c) Give a short summary of the text. Group В. 1. Agree or disagree a) Kazakhstan is situated in Europe. b) The population of this country is 16, 5 million. c) The area of Kazakhstan is 2753000 square kilometers. d) The State Emblem is made in gold and Red Colours. 2. a) What do you know about the climate of the country? b) What kind of Republic is Kazakhstan? c) Give a short summary of the text. Group С. 1. Fill in the gaps with the necessary word. a)... as the symbol of peace is depicted against a blue back ground. b) ... is the capital of our Republic and is the southern capital of Kazakhstan? c) Kazakhstan is a ... Republic. d) The Government is headed by the... . 2. Give a short summary of the text. 43 № 1*2011 a) What do you know about international relations of Kazakhstan?. b) Describe the national flag of Republic? c) Give a short summary of the text. IV. Creative work. Group A. 1. Write an essay "I am a citizen of Kazakhstan" Group В. 1. Make up a dialogue or an interview "1 am proud of my country" Group С 1. What poems do you know about your country or compose your own poem. V. Experts put their marks. VI. Homework
1.2. Ерте жастан ағылшын тілін оқытудың маңызы және оның
мәселелері.
Ерте жастан ағылшын тілін оқытудың маңызы және XXI ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды дегендей, жас Қазақстан Республикасының тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің даму жылдың соңында жазған тест қорытындысы бойынша 1а эксперименттің екінші жылын әрі қарай жалғастырудамыз. Бұл жылы биылғы жылдың соңында тағы да іріктеліп алынған мектептердің осу оқулықтың қолдану кезінде біз бірнеше жаңа әдіс бүгінгі қоғам мұғалімнің біліктілік деңгейін де, оқушының оқу дағдысын қалыптастыруда жалпы жазба тілі мен бастапқы этапта шетел тілін оқытудағы бір негізгі аспект бала ұлттың болашағы, қоғамның әлеуметтік байлығы, сондықтан да Тәуелсіз мемлекетімізге еңбекқор, кәсібін терең түсінетін, өзінің білімі.
Шетел тілінде тыңдап түсінуге үйрету. Қазақстан Республикасы әлемдік бірлестікке кірген заманда білімнің рөлі шетел тілінде оқушылар дұрыс қарым - қатынас жасай сөйлеуші қолданылған кейбір лексикалық және грамматикалық материал оқушыға әр адамның дыбыстарды айту ерекшеліктері мен интонациялық ерекшеліктері мұғалім әдетте сабақта өте баяу ырғақпен сөйлеуді, мұндағы мұғалім сабақта шетел тілінде сөйлегенде, айтқан сөзін оқушылар келесі бір қиындық мынада: егер тыңдаушы сөйлеушінің бет оқушылардың түсініп тыңдау қабілеттерін дамытуда төрт жаттығулар тобын
Бірінші топ жаттығулардың масаты - мәтінді тыңдаудың алдында
Екінші топ жаттығулардың масаты - мәтінді тыңдауға арналған
Үшінші топ жаттығулардың масаты - мәтін мазмұнын толық
Төртінші топ жаттығулардың масаты - оқушыларды мәтін мазмұндарын айтуға болады. Енді тыңдауға арналған мәтіндерге қойылатын талаптарға тоқтала кетсек. Тыңдауға арналған мәтінің мазмұнының тәрбиелік мәні болуға тиіс мәтіннің берік логикасы болуы шарт; мәтіннің мазмұнында тыңдаушылар үшін қызықты жаңа мәселе болуы мәтінің аутенсивті, яғни шындыққа негізделген, жасанды мәтін емес жоғарыда айтылған ойларды қорытындылай келе, оқушылардың тыңдап түсіну.
Тіл дамыту жолдарын дұрыс ұйымдастыру оқушылардың ойлау қабілетін, мұғалім сабақтың әр минутын тиімді және дұрыс пайдаланған оны қандай тиімді жолдармен жүргізуге болады? Сабақты баланың ойын сабаққа аударатындай тиімді әдісті күнделікті сабақ барысында тіл дамыту үшін төмендегідей тәсілдер:
- сөздік арқылы тіл дамыту;
- мәтінге байланысты тіл дамыту;
- көрнекі құралдар арқылы тіл дамыту;
- үйірмеге және басқа жұмыстарға арқылы тіл дамытуға болады.
Ағылшын тілінің негізгі мақсаты оқушыларға тіл үйрету болғандықтан, ағылшын тілі сабағының негізгі арқауы - тіл дамыту. Тіл дамыту жұмыстарының тәсілдері төмендегідей:
- Грамматикалық тапсырмаларды түрлендіріп беру;
- Мазмұнды суреттермен жұмыс ұйымдастыру;
- Оқушыларды топқа бөліп,өзара сөйлестіру;
- Белгілі бір тақырыпта берілген әңгімені жалғастыру;
- Шағын көріністер даярлату.
Осының ішінен ең басты орын алатыны - мәтінмен жұмыс. Мәтінмен жұмыс жүргізу барысында қойылатын басты талаптардың бірі ол шығармашылықпен жұмысты мынадай тәсілдерді пайдалана отырып өткізуге мәтінді өзгертіп баяндату. Мысалы: Менің ойымша, Мен өз тәжірибеме сүйеніп айтып оқылған әңгіменің мазмұнын оқушыларды түгел қатыстыра отырып баяндату.
Жұмыстың бұл түрін қолдану барысында әңгіменің мазмұн желісінің мәтінмен іріктеліп алынған сөздерге морфологиялық талдаулар жасата бұл жұмыс түрлері өтілген грамматикалық ережелерді есте сақтау, тілді жақсы білетін оқушылар үшін белгілі бір сөйлемнің мәтіннің құрамындағы сөйлемдердің ретін алмастыра отырып, ауыстырылған сөйлемдерді берілген мәтінге сүйене отырып диалог құрастыру.
Осы тәсілмен кез келген мәтінді диалогқа айналдыруға болады. Мәтінмен іріктеліп алынған сөздерден синонимдік , омонимдік, антонимдік сыңарларын табуға болады. Мәтін бойынша жүргізілетін жұмыстың басқа түрлері де өте көп.Оқылған әңгіменің мазмұнын қысқаша, тұжырымды түрде әңгімелету. Мәтін ішінен негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді табу. Белгілі бір жоспар бойынша мазмұнын айту.Мәтін бойынша сурет салғызу.
Мәтін бойынша орындалатын тапсырмалардың амал - тәсілдерін түрлендіріп , қолдану ғылым мен техниканың жылдан - жылға жедел қарқынмен дамуына байланысты:
- деңгейлеп оқыту технологиясы;
- блокпен оқыту технологиясы;
- модульдеп оқыту технологиясы;
- В.Ф.Шаталовтың технологиясы;
Сабақ - мектептегі оқу - тәрбие жұмысының негізгі формасы. Өйткені шетел тілі сабағын ұйымдастыруда және өткізуде мынадай негізгі талаптар
- әрбір сабақтың мақсаты шетел тілін оқытудағы негізі;
- жоғарыдағы мақсатты білім беру, дамыту мен тәрбиелеу;
Шетел тілі сабақтарына мынадай талаптар қойылады: сабақ бастарда оқушылар сабақта жұмыс істеу тәртібін сақтайтын оқушыларды шетел тіліне ынтықтыру мақсатымен фонетикалық жаттығулар орындап, оқушыларға сабақтың мақсатын айқын ашып көрсету; қажетті кезендерде әрқашан тақтаны дұрыс пайдалана білу; жаңа сабақ өткізер алдында өткенді қайталау, оқушыларды ойлау лексикалық, грамматикалық жаңа материалды түсіндіру, соңынан пысықтауға арналған жаттығуларды біртіндеп қиындата түсуді ескеру;оқушыларға мәтінді өз бетімен оқыту, мәтіндегі жалпы мағлұматтарды тексеру;
Мәтіннің мазмұнын толық түсінуді талап ету, мәтінді екінші мәтінді оқушылардың толық түсінгенін тексеру. Мәтіннің мазмұнын айту; мәтіндегі оқиғаға өз пікірін айту [29, 67 б.].
Шет тілі сабағында оқушының монологты түрде сөйлеуінің мынадай түрлері бар: Диалогқа үйрететін жұмыс кезеңдері: Диалогты түрде сөйлеуге қажет лексикалық, грамматикалық материалдарды қайталау; Диалогты құруға қажетті жағдай жасау (сөзбен немесе көрнекіліктер
).Рольдерді бөліп беру;
Мұғаліммен 1 - 2 оқушының сөйлеуге (диалогқа) қатысуы; Диалогты түрде сөйлеу барысын тексеру. Диалог сөзде үйретуде өткен тақырыптар, оқыған, тыңдаған мәтіндер, оқуға және оқу техникасына үйретуге арналған жұмыс кезеңдері:
а) Оқуға арналған жұмыстардың реті:
1. Оқуға қиындық келтіретін сөздерді түсіндіру, аудармасын беру;
2. Мазмұнын толық түсінуге арналған оқу;
3. Оқушылардың мәтінді қалай түсінгенін сұрақтар арқылы тексеру;
4. Жоспар құрғызу;
5. Жоспар бойынша мәтіннің мазмұнын айтқызу және т.б.
ә) Оқу техникасына жаттықтыру:
1. Мұғалімнен (диктордан) соң қиын оқылатын сөздер мен
2. Мұғалім қойған сұрақтарға оқылған мәтіннен дауыстап жауап
3. Оқушыларға мәтінді азат жол бойынша дауыстап оқыту;
4. Оқығанда кеткен қателерді талдау, оқу ережелерін еске сақтау. Оқу техникасын жаттықтыру кезінде мәтінді оқуға берілетін уақытты тексеру.
Ағылшын тілі сабағында оқытудың тиімді жолдары
Адамзат баласының өз ұрпағын оқыту мен тәрбиелеудегі ең озық, тиімді әдістерін тәжірибелерін жалғастырып тың жаңалықтар іздеу, классикалық педагогиканың озық үлгілерін жаңашылдықпен дамыту қашанда жалғаса бермек. Қазіргі таңда жеке тұлғаны қалыптастыру оқушының өзі арқылы, оның іс - әрекетін ұйымдастыру арқылы ойлау дағдыларын дамыта отырып жүзеге асырылады. Білім - жолы қиында қастерлі жол. Болашақ жастарды оқыту, тәрбие беру, қазіргі өмір ағысына бейімдеу ұстаз алдында тұрған ең басты міндет. Қазіргі заманғы білім беру жүйесі оқытудың инновациялық нысандары мен әдістерін енгізу педагог қызметкерлердің тұлғасына кәсіби құзыреттілігіне жоғары талаптар қоюда. Кәсіби құзыреттілік - жеке тұлғаның кәсіби іс - әрекетті атқаруға теориялық және практикалық әзірлігімен қабілеттілігінің бірлігі.
Білім берудегі мақсат тек білімді кәсіби мамандандырылған адам дайындау ғана емес, рухани дүниесі бай және адамгершілігі зор, қоғамдық өмірдің барлық аясында ұлттық құндылықтарды бағалауға және дамытуға қабілетті тұлғаны қалыптастыру керек екенін баса айтқан жөн. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев 29 қаңтар 2011 жыл Қазақстан халқына жолдауында Мен қазіргі заманғы қазақстандықтар үшін үш тілді білу әркімнің дербес табыстылығының міндетті шарты еккендігін айтып келемін. Сондықтан 2020 жылға қарай ағылшын тілін білетін тұрғындар саны кемінде 20 пайызды құрауы тиіс деп есептеймін- деді.
Олай болса, оқушыны ағылшын пәніне қызығушылығын тудырып дамытуды және жемістің нәтижесін көруді мақсат тұтқан әрбір мұғалім жолдауға жедел үн қосу керек деп білемін. Шетел тілін үйрету қиын да, қызықты жұмыс. Қазіргі кезде ұстаздарға қойылып отырған талап жаңа технологиялық әдістерді қолдана отырып сапалы терең білім беру, оқушылардың ойлау, есте сақтау көру қабілеттерін жетілдіру. Мектептерде жаңа технологиялар арқылы оқыту шет тілін үйренудің сапасы мен маңызын арттырады. Шет тілін оқыту процесінде тілді дұрыс үйрету ауызша сөйлеу, сауатты жазу, мәнерлеп оқыту өте маңызды. Қазіргі кезеңде мектептерде ағылшын тілін оқыту дұрыс жолға қойылған. Оқушылардың ағылшын тілін біліп ғана қоймай, оның тарихын, ұлттық мәдениетін білуге көп көңіл бөлінеді. Шетел тілін оқытудағы білімділік мақсаты - шетел тілінде сөйлеуді үйрету, байланыста бола алу мен ортақ тіл табысып, қарым - қатынасты нығайтуға ұмтылу болса, тәрбиелік мақсаты - өзге адамдарды тыңдау мәдениетін қалыптастыру негізінде өз пікірін айта алу және қорғауға үйрету.
Ұстаз шеберлігінің өзегі - тіл байлығымызды дәлірек айтсақ, ойды жүйелеуге қажет сөздік қорының деңгейімен және сөйлеу мәдениетіміз бен сабақтас екендігін байқар едік. Ол үшін ұстаз біріншіден, өзі еркін білетін тілде дәріс беру шарт. Екінші шарт - шәкірт түсінікті тілде сабақ алуы қажет. Демек түсінікті тілде білім беру кәсіби біліктілікті қалыптастырудың қағидалық аксиомасы екендігін әр кез басшылыққа алуға тиістіміз. Шетел тілдері сөздерінің мағынасын түсіндіру мәселесі туралы ғалымдар пікірі 2 топқабөлінеді.
Бірі ана тілін мүлде қолданбау керек(И. Е. Аничков), олар шетел тілін оқытуды ана тіліне сүйеніп, шетел тілінде сөйлеу дағдыларына нұқсан келтіреді десе, енді біреулері (Л. В. Щерба, Т. Ф. Лапангова) керісінше ана тілінің интерференциясын азайтуға болатынын дәлелдеген. Шетел тілін меңгеру дағдысын қалыптастыруда ана тілін мүлде аластау арқылы емес, ана тілінің интервенциялық ықпалы арнайы әдіс - тәсілдердің көмегі мен жеңген дұрыс, деген пікір айтады. Ағылшын тілін үйрету мынадай тіл дамыту жұмыстары бойынша жүзеге асады.
1. Лексикалық жұмыс.
2. Граматикалық жұмыс.
3. Фонеткалық жұмыс.
Тілді меңгеруде ең маңыздысы - лексика. Басқа білім салаларының ішінде лексиканың бірінші орын алу себебі мынада кейбір сөйлеушінің сөзінде граматикалық қателер кездескенімен адамдар арасында қатынас болуы мүмкін. Айтушының не айтқысы келгенін тыңдаушы түсінеді. Лексиканы меңгеру үшін түрлі әдіс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
Шетел тілдері кафедрасы
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі,
п.ғ.к., доцент _______
Г.Н.Кисметова
Дипломдық жұмыс
Тақырыбы: Шет тілін оқыту әдістемесіндегі мәселелер
5В011900 - Шет тілі: екі шет тілі мамандығы
Орындаған: Айжарықова А.Қ
Ғылыми жетекші Полянина О.Г
аға оқытушы:
Орал, 2017
03402 топ студенті Айжарықова Айдана Қайратқызының
Шетел тілін оқыту әдістемесіндегі мәселелер тақырыбындағы дипломдық жұмысын орындау барысында берілген
тапсырмалар кестесі
5В011900 - "Шет тілі: екі шет тілі" мамандығы
№
Бөлім
Орындалу уақыты
1.
Қосымша әдебиеттер, анықтамалық материалдарды іздеу
Қыркүйек - қазан 2016ж.
2.
Теориялық бөлімнің жазылуы
Қараша-желтоқсан
2016 ж.
3.
Жұмыстың эксперименттікпрактикалық бөлімнің орындалуы
Қаңтар-ақпан 2017 ж.
4.
Қорытынды бөлімнің жазылуы
2-14 наурыз 2017 ж.
5.
Кіріспе бөлімнің жазылуы
16-31 наурыз 2017 ж.
6.
Дипломдық жұмысты тексеру және талқылау үшін кафедраға тапсыру
6-11сәуірге дейін
2017ж.
Ғылыми жетекші Полянина О.Г
Аға оқытушы:
Кафедра меңгерушісі Кисметова Г.Н
п.ғ.к. доцент
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
I БӨЛІМ. АҒЫЛШЫН ТІЛІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІНДЕГІ МӘСЕЛЕЛЕР
1.1. Мектепке дейінгі балаларды ағылшын тіліне оқытудың басты ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2. Ерте жастан ағылшын тілін оқытудың маңызы және оның мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
1.3. Ағылшын тілін оқытудың қазіргі замандық әдістемесі ... ... ... ... ...20
ІІ БӨЛІМ. ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕПТЕ АҒЫЛШЫН ТІЛІН ҮЙРЕТУ ӘДІСІ
2.1 Ағылшын тілін оқытудың қажеттігі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... 25
2.2. Оқытудың модульдік технологиясы арқылы оқушыларға ағылшын тілін меңгерту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...42
2.3. Ағылшын тілін оқыту барысында жаңа ақпараттық технологияларды қолданудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 52
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 59
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 61
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...64
Кіріспе
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы барысында орта білім берудің жүйелі реформалануы қоғамдық тұрғыдан үлкен маңызға ие. Білім беруді реформалауды жүзеге асырудың және бір маңызды сипаты қазіргі уақыттағы оқыту үрдісін технологияландырудың қажеттілігінен туып отыр. Мектептерде оқу сапасын жақсартуда әр түрлі жаңа технологияларды пайдалану тәжірибеге еніп, өз деңгейінде нәтижеле беруде. Елімізде білім беру саласында қазір демократияландыру, ізгілендіру іске асырылуда. Шетел тілі ана тілімен қоса оқушының сөйлеу қабілетін және жалпы дамуын ғана жетілдіріп қоймайды, оны өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым - қатынас мәдениетіне де үйретеді.
Қазіргі таңда халықаралық қатынастардың күшеюі мен шет тілін меңгерген білікті мамандардың қажеттілігіне байланысты тек әдіскер, педагогтар мен психологтардың тарапынан ғана емес, сонымен қатар қоғамның тарапынан шет тілін ерте жастан оқытуға деген қызығушылық арта түсті.
Қазақстан Республикасының білім туралы Заңында Білім беру жүйесінің басты міндеті - ұлттық және жалпы азаматтық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау - деп атап көрсетілген. Қазақстан Республикасының тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің даму жолына түсуі, ағылшын тілін меңгертуді жолға қою мақсатында мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту қолға алынып отыр.
XXI ғасырдың талабы мәдени деңгейі жоғары маман даярлап шығару болып табылады, олай болатын болса, жоғары мәдениетті маманның: жалпы, кәсіби, әдіснамалық, кәсіби-этикалық, ақпараттық, тілдік, саяси, психологиялық-педагогикалық, көркемдік эстетикалық мәдениетінің болуы шарт.Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды, жас ұрпаққа саналы, мән- мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру - бүгінгі күннің талабы.
Америкалық ғалым философ Дейл Карнеги Ең бірінші адам бойындағы қажеттілікті туғыза білу керек. Ондай іс қолынан келетін адам бүкіл әлемді мойындата алады деген екен. Шет тілін, оның ішінде ағылшын тілін білу - заман талабы. Баланың тілді оңай меңгеруі үшін үлкен ынта, зейін, талап оқушының тілге деген бейімділігі қызығушылығы керек. Содан кейін ғана оқушының ойын дамыту міндеті келеді.
Мектепке дейінгі балаларға шетел тілін оқыту оқушылардың коммуникативті даму біліктілігін, оқушылардың қызығушылығын ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, ересек балаларға қарағанда,олардың есте сақтау қабілеті де жоғары. Мектеп жасына дейінгі балаларға шетел тілін оқыту олардың танымдық және әлеуметтік белсенділігінің, өзіндік әрекет жасау қабілеттілігінің және өзіне деген сенімінің артуына ықпал етеді.
Шет тілін ерте жастан оқыту - баланың дүниега келген кезден бастап мектепке барғанға дейінгі интуитивті-тәжірибелік негізде жүретін оқыту. Шет тілін оқыту әдістеменің бір тармағы ретінде ХІХ ғасырда дами бастады. Бұл кезде балаларды ерте жастан шет тіліне оқыту Ресейде кеңінен таралды. Кейбір ақпараттарға қарайтын болсақ, Ресейде ХІХ ғасырда бір емес үш шет тілінде: ағылшын, француз, неміс тілдерінде сөйлей алатын балаларды кездестіруге болатын.
Шет тілін ерте жастан оқыту мәселесі педагогикалық баспа басты назарында болды және орыс журналдарының, сонымен қатар К.Д.Ушинский, Е.Водовозова, Е.И.Тихеева сияқты әдіскерлердің педагогикалық, психологиялық, әдістемелік әдебиеттерінде талқыланды. Бұл -- балаларды ерте жастан оқыту әдістемесінің қалыптасу кезеңі болып есептелды.
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Мектепке дейінгі жас ағылшын тілін оқытуға өте қолайлы кезең, себебі бұл жастағы балалар тілдік құбылысты қабылдау қабілеттілігімен ерекшеленеді: оларда өзінің сөйлеу тәжірибесін, тіл құпияларын байқау қызығушылығы пайда болады. Олар лезде берілген шағын материалды меңгеріп алып, оны өте жақсы кері айтып бере алады. Балалардың жасы қосылған сайын мұндай факторлар өзінің күшін жоғалта бастайды.
Зерттеу жұмысының пәні - балаларды шетел тілін оқыту әдістемесі.
Зерттеу жұмысының мақсаты - балаларды шет тілін оқытуға деген тұрақты қызығушылықты қалыптастыру, осының негізінде баланың интеллектуалдық дамуына жағдай жасау.
Зерттеу жұмысының мақсатына сай мынадай міндеттер алға қойылды:
ағылшын тілін оқытуда ынта деңгейін көтеру;
мектепке дейінгі балалардың білімін тереңдету;
балаларды сөйлеу қабілетін дамыту;
сөздік қорды кеңейту;
ағылшын тілінде сөйлейтін елдер туралы қосымша ақпарат беру.
Зерттеу жұмысының теориялық негізін Асеев В.Г., Бим И.Л., Вайсбурд М.Л., Толстиков С.Н., Витлин Ж.Л., Даниленкова Г.Г., Зимняя И.А., Сахарова Т.Е. сияқты әдіскер ғалымдардың жұмыстары мен мақалалары құрайды.
Көрсетіліп отырған дипломдық жұмыс-жүйелі де, мазмұнды II бөлімнен тұрады.
Зерттеу көлемі мен құрылымы. Жұмыс кіріспе, екі бөлім, бөлімдер бойынша қорытынды және қосымшалардан, қолданылған адебиеттер тізімінен, қолданылған мәтіндер тізімінен тұрады.
Кіріспе бөлім зерттеу тақырыбының маңыздылығы, ,ғылыми жаңалығы жұмыстың мақсат, міндеттері, теориялық маңыздылығы, практикалық құндылығына негізделеді.
І. Ағылшын тілін оқыту әдістемесіндегі мәселелері.
1.1. Мектепке дейінгі балаларды ағылшын тіліне оқытудың басты ерекшеліктері.
Көптілді оқыту - жас ұрпақтың білім кеңістігінде еркін самғауына жол ашатын, баланы жан-жақты дамытатын, өз қабілетін танытуына мүмкіндік беретін бүгінгі күннің ең басты талабы. Алдағы уақытта 12 жылдық білім жүйесіне көшкен кезде оқу ұйымдарында кей пәндер ағылшын тілінде өтілетін болады. Сондықтан баланы ерте жастан ағылшын тіліне бейімдеу қажет. Бұл тілді үйренуде мектеп жасына дейінгі балалардан бастаған қолайлы. Неғұрлым көп естіп білуге ынталанған балалардың еске сақтау қабілеті соғұрлым жоғары дәрежеде дамиды. Ал ерте жастан балаға көңіл аудармай оның жан-жақты дамуына көмек жасамасақ оның ақыл-ой, қабылдау, есте сақтау қабілеті баяу дамиды. Себебі, баланың дамуы кішкентайынан бастап қалыптасқандықтан, тілді үйрету мәселесін де ерте бастаған тиімді екені айтылуда. Алайда, мектепке дейінгі жастағы балаларға ағылшын тілін үйрету барысында олардың қызығушылықтарын оята отырып, ауызша сөйлеудің алғашқы дағдыларын қалыптастыру қажет.
Мектепке дейінгі жас шет тілін оқытуға өте қолайлы кезең. Себебі бұл жастағы балалар тілдік құбылысты қабылдау қабілеттілігімен ерекшеленеді: оларда өзінің сөйлеу тәжірибесін, тіл құпияларын байқау қызығушылығы пайда болады. Олар лезде берілген шағын материалды меңгеріп алып, оны өте жақсы кері айтып бере алады. Балалардың жасы қосылған сайын мұндай факторлар өзінің күшін жоғалта бастайды.
Ерте кезден оқыту тілдік кемшіліктерді жоюға және болашақта тілді тез игеруге көмектеседі. Бала тез есте сақтау үшін ойындар, тез жатталатын сөздері ұйқас тақпақтар, өлеңдер үйреткен тиімді. Балаға ойын барысында тіл үйрену қызықтырақ болады. Балаларға жас ерекшеліктеріне сай тілді меңгерту басқа халықтың мәдениетін білуіне жол ашады.
Ерте жастан ағылшын тілін оқыту балалардың:
- шетел тілін үйренуге қызығушылығын;
- танымдық қабілетін;
- өзіндік шығармашылық әрекетін;
- ұйымда қызмет жасай алу қабілеттілігін;
- үйірімділік қабілетін;
- елестету мүмкіндігін;
- есте сақтау қабілетін;
- мектеп өміріне бейімделушілігін жетілдіруге мүмкіндік береді. [34]
Жоғарыда айтылған қасиеттерді балабақшадан, бастауыш мектептен бастап оқытуды бастау қажеттілігі дәлелдей түседі. Мектеп жасына дейінгі балаларға оқыту сатысында ауызша сөзді дамыту одан арғы ауызша базаның дамуында әсерін тигізеді. Ауызша сөз басқа да іскерліктердің дамуына негіз болып табылады. Ағылшын тілін ерте жастан оқытуда мотивацияның рөлі зор екені айдан анық. Жасөспірімдердің тілге деген қызығушылығын дамыту негізгі шарт. Қызығушылық тұлғаның белгілі бір әрекетте, затқа эмоционалды қатынасы болғандықтан, зейін машықтанады, ойлау терең болып, тілдік материал ойда ұзақ уақыт сақталады. Оқу үдерісінің қызықты, тартымды болуы, эмоционалды редакдакциялардың көп болуы, ағылшын тіліне деген қызығушылықты арттырады.
Мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқытудың басты мақсаты - оқушылардың ағылшын тілінде қарым-қатынас жасай алу негіздерін меңгеруі болып табылады. Мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту оқушылардың коммуникативті даму біліктілігін арттырады,оқушылардың қызығушылығын оятуға мүмкіндік береді. Ал, әлемдік тіл ретінде бейресми түрде орныққан ағылшын тілін меңгеру ұлттың бәсекеге қабілеттілігін шыңдай түседі. Қазір ағылшын тілін білу - уақыт талабы.
Көптілді оқыту жас ұрпақтың кеңістігінде еркін самғауына жол ашатын, баланы жан-жақты дамытатын,өз қабілетін танытуға мүмкіндік беретін,бүгінгі күннің басты талабы. Сондықтан, баланы ерте жастан ағылшын тілін жетік үйренуге бейімдеу қажет. Баланы жастан демекші, неғұрлым көп естіп білуге ынталанған балалардың есте сақтау қабілеті соғырлұм жоғары дәрежеде дамиды. Ал ерте жастан ол балаға көңіл аудармасақ, жан-жақты жетілдіруіне, дамуына көмек жасамасақ , оның ақыл ойы, қабылдауы, есте сақтау қабілеті де баяу дамиды. Сол себепті мектепке дейінгі жастағы балаларға ағылшын тілін үйрету барысында олардың қызығушылықтарын оята отырып ауызша сөйлеудің алғашқы дағдыларын қалыптастырып барған жөн.
Балалардың дәл осы жаста айналадағы қоршаған ортаны білуге деген қызығушылығы, көрген нәрсесін ұмытпай,есте сақтауы, жақсы әр түстерге еліктеуі басқа жастарға қарағанда ерекше байқалады. Міне сол себепті алғашқыоқу сатысында сөздерді жаттауды және сол жаттаған сөздіктерін ұмытпау үшін суреттермен көрсетіп баруды үйрету. Ол айтқан сөздерін көзімен көріп, қолымен ұстауарқылы жақсы есінде сақтай алады және басқа заттардан айыра алады.
Қазақстан Республикасының мемлекетаралық тілі - ағылшын тілін жаңа технологиялар арқылы оқыту ісі күннен-күнге дамып келеді. Тілді ақпараттық-коммуникативтік технология арқылы оқыту - тіл үйренушінің өз бетімен тіл үйрену қабілеттерін жетілдіруіне игі ықпал ететін тиімді жүйе болып табылады.
Ағылшын тілін оқытуда коммуникативтік мақсатқа жетуде ауызша сөздің рөлі өте зор. Ауызша сөйлеу арқылы адамдар бір-бірін түсінеді, өз ойларын айтады, дәлелдейді, естіген, айтылған хабарға өз көңіл-күй қатынасын білдіреді [25, 15б.].
Балалардың еркн сөйлеуге, өздігінен сөйлемдер құрай білуге үйрету, балалардың шығармашылық қабілетін дамыта отырып, ағылшын тілін білудің маңыздылығын түсіндіру, ана тілін құрметтеп, өзге тілді игерту арқылы адамгершілікке, имандылыққа тәрбиелеудің маңызы зор.
Себебі "маған жәй айтсаң ұмытамын, көрсетсең есімде сақтаймын ал өзімді іс-әрекетке қатыстырсаң үйренемін" деп Қытай мақалында дұрыс айтылған.
Келесі сатысында осы жаттаған сөздеріне сай қысқа өлең шумақтарын сұрақ-жауаптарды үйрету әдісі қолданылады. Бұл балалардың тілін жаттықтырып,сөз қорын көбейтіп оның сөйлеу қабілетін асырады.
Сондай-ақ ерте жастан оқушыларды оқытудың және бір тиімділігі, тілдің кемшіліктерін жоюға және болашақта тілді тез игеруге көмектеседі.
"Үш жастағы балаларға мүмкіндік іс жасаған жағдайда олар өзінің, оқуына, дамуына асқан жауапкершілікпен қарауға қабілетті" деп 2008 жылы ағылшын зерттеушісі White Bread айтқан болатын, яғни олар жас ерекшелігіне қарамастан, өздерінің оқуына, дамуына саналы түрде қарайды, тапсырмаларды шешу үшін өзіндік әдіс - тәсілдерді қолдану.
Қорыта келе: мектеп жасына дейінгі балаларға уақыт талабына сай білім беру, одан әрі жетілдіру ағылшын тілін үйретудің маңыздылығы оқушылардың коммуникативті даму біліктілігін арттырады, оқушылардың қызығушылығын оятуға, басқа да белсенділіктерін көрсетуге деген қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік алады.
Шет тілін оқу әдістемесі шет тілін оқыту орындарында қолданылатын, ғылыми негізделген теория. Әдістеменің негізгі мәселесі мыналар: шет тілін оқытудың мақсаттары; шет тілін оқытудың мазмұны; шет тілін оқытудың әдстері мен тәсілдері; әдістеменің басқа ғылым салаларымен байланысы; оқыту құралы; әдістеменің негізгі қағидалары.
Шет тілін өзекті оқыту әдістемесінің мәселесі интеграцияланған тәсілмен қарастырылады. Автор ағылшын тілі фонетикасының орыс тілімен ұқсастығын көрсетеді. Сондай-ақ тәжірибеде тілді қолдану үшін оның құрылысын дұрыс меңгеру қажет. Шет тілін үйренуде ана тілінің орны мен оның шет тілін үйрену кезеңдеріндегі қызметі, әр түрлі дағды мен біліктілік түрлерінің сәйкес келуі, жаңа тақырыпқа арналған әдістер мен тәсілдерді таңдай білу маңызды болып табылады.
Әдістеме педагогика ғылымымен, психология, лингвистика ғылымдарымен тығыз байланысты. Педагогика жас ұрпақты оқыту және тәрбиелеу жөніндегі ғылым. Педагогика ғылымында оқыту және оның әдістері негізгі қағида болып табылады. Шет тілін оқытуды үйрену үшін педагогиканы білу шарт. Педагогика оқытудың негізгі жолдарын зерттейді. Әдістер - дидактиктердің айтуы бойынша, белгілі бір тақырыпты оқытудың жолдары.
Шет тілін оқыту, математиканы, тарихты оқыту мәселелері сияқты дидактиканың негізгі қағидаларын қолданады және оны байытады. Мысалы: көрсету принціпі тұңғыш рет шет тілін оқыту әдістемесінде қолданылды. Қазір ол дидактиканың негізгі принцптерінің біріне айналды және басқа да пәндерді оқытуда қолданылады. Шет тілін оқыту дегеніміз - студентте тыңдау, сөйлеу, оқу және жазу дағдысымен біліктілік қалыптастыру. Егер біз дағды мен біліктіліктің психологиялық мәнін түсінбесек, оны біз оларды қалыптастыра алмаймыз. Шет тілін оқытуды психологияның негізгі қағидаларын сөйлеу әрекетіне байланыстыра отырып пайдалану қажет.
Көрнекті психолог Н.И. Жинкин сөйлеу әрекетің зерттей келіп, сөздер мен оларды пайдалану мидың кинетикалық орталығы арқылы жүзеге асатынын айтты . [1] Оқытушы студентті тілге үйрету барысында, тыңдау мен сөйлеудің бар мүмкіндіктерін жасау керек.
Екінші тілде сөйлеу дегеніміз - жаңа таңбалы білім алудың жаңа жолдарын игеру деген сөз. Осы жаңа жолды жасау тілді үйренуде маңызды орын алады. Шет тілін үйренуде оқушының есте сақтау қабілетінің маңызы зор. Сондықтан оқытушы жаңа тақырыпты есте сақтау, еске ұзақ сақтау жолдарын білу керек. Есте сақтау қабілетінде ерікті, еріксіз есте сақтау болады. Бұл мәселені зерттеген ғалым П.К. Зинченко еріксіз есте сақтау қабілеті бір нәрсені қайталап жаттағанда емес, керісінше осы нәрсе туралы белгілі бір қиындықтарды, мәселелерді талдағанда ғана іске қосылатынын айтады. Ол үшін мынадай тәжірибе өткізілген. А тобындағы студенттерге жаттауға сөздер тізімі берілген. Ал В тобындағы студенттерге сөздер берілмей, оларға ағылшын тілінде мәтін берілген және сөздермен жұмыстың түрлері және сұрақтар берілген. Келесі сабақта екі топ студенттері бақылау жұмысын жазған эксперимент В тобы студенттерінің есте жақсы сақтағанын көрсетті. Психология ғылымы әдістемеге көп көмек көрсетеді. Шет тілін үйренуде ана тілінің орны мен оның шет тілін үйрену кезеңдеріндегі қызметі, әр түрлі дағды мен біліктілік түрлерінің сәйкес келуі, жаңа тақырыпқа арналған әдістер мен тәсілдерді таңдай білу т.б. психология ғылымының негіздерін білу қажет [37, 87б.].
Әдістеме ғылымы жүйке жүйесі психологиясы ғылымымен де байланысты. Атақты орыс ғалымы Павловтың айтуынша адамның жоғарғы жүйке жүйесінің қызметі - сөйлеу және ойлау, жүйке жүйесінің ерекше қызметі. Бұл қызмет түрі тек адамда ғана дамыған. Павловтың теориясы бойынша, дабылдар адамның сезіну мүшелері арқылы келіп түседі. Адамның әрекетінің бір түрі - сөйлеу әрекеті. Әдістеме ғылымы лингвистика ғылымымен тығыз байланысты, себебі лигвистиканың негізгі проблемаллары тіл мен ойлау, грамматика мен сөздік т.б. әдістемеге де қатысы бар. Әдістемеде лингвистика ғылымының оқу материалын іріктедегі зерттеулері негізге алынады. Көптеген атақты лингвистер лингвистика теориясы ғана зерттеп қоймай, оларды тілді оқытуда қалай пайдалану керек екенін зерттеген. Шет тілін оқыту әдістемесінің басқа ғылымдар сияқты зерттеу мәселелері бар: Әртүрлі оқу орындарында алдыңғы қатарлы студенттердің тәжірибесін зерттеу және қолдану. Тәжірибелер арқылы жаңа әдістемелік тақырыптар енгізу. Соңғы кезде тәжірибе жасау әдіскерлер арасында кең тараған. Шет тілін оқыту әдістемесінде зерттеуді қажет ететін мәселелер көп. Жаңа оқыту материалдары мен технологиялсы жаңа идеяларды, шешімдерді, әдіс-тәсілдерді қажет етеді. Оқу шет тілінде оқытылатын оқу орындарында ағылшын пәнін білімдік, тәрбиелік мақсаттары басқа пәдермен байлынасты жүргізілген. Пәнаралық байланыс екі бағытта іске асырылады:
Шет тілінің орыс тілі және қазақ тілі грамматикасымен ұқсас жақтары және айырмашылықтары түсіндіріледі.
Студенттерге тарихқа, жағрафияға, әдебиетке, еңбекке қатысты мағлұматтары бар мәтінде ағылшын тілінде беріліп оқытылады.
Осының нәтижесінде сабақта студенттер аталған пәндерге қатысты материалдарды ағылшын тілінде сапалы түрде ұғып, сөздерді қатесіз айтуға, сауатты жазуға үйренеді. Ағылшын пәні өзге пәдермен тығыз байланысты, сондықтан студенттер өзара байланыстыра өткізуге қолайлы тақырыптарды алдын-ала іріктеп, анықтап алады. Өйткені екінші тілді үйретуде жүргізілетін сөйлеу әрекеті тіл пәнін басқа пәндермен байланыстыруда үлкен қызмет атқарады. Пәндердің бір-бірімен байланысы төмендегідей ағылшын тілі, ағылшын әдебиеті пәнімен мәтіндер арқылы байланыстырылады. Мұнда сабақ сайын өткізілетін көркем тіл мен жазылған оқу материалдары (әңгіме, ертегі, мақал-мәтелдер т.б.) студенттің лексикалық сөздік қорларын молайтып, тілдің грамматикалық құрылымын жетілдіреді, байланыстырып сөйлеуге дағдыландырады. Көркем шығармалар мазмұнындаға ұлттық дәстүр, салт-сана, тәлім-тәрбиені сипаттайтын материалдарды ағылшын тілі сабақтарында дидактикалық материал ретінде пайдаланылады.
Ағылшын тілі, қазақ тілі және орыс тілі пәндері өзара тығыз болып келеді, бірлікте өткізіледі .
Ағылшын тілінің дыбыстық жүйесі мен орыс тілінің дыбыстық жүйесі, септік жалғауларының кейбір ұқсастықтары да айтылады. Сондай-ақ, студент өзінің үйренген сөздерін ағылшынша айтып, сөздік қорын байытып, тіл байлығын арттырады, ауызша сөйлеу тілі дамиды, тілдік білімі жетіледі, оқығанын, түсінгенін ағылшынша айту дағдысы қалыптасады.
Ағылшын тілі мен дүниетану пәндері арасында адам мен қоршаған орта, табиғат, өсімдіктер, жануарлар, аңдар, туған ауыл еңбектері, мамандық, халықтар достығы туралы әңгіме, ертегі, мақал, жұмбақ, жаңылтпаш ағылшын тілінде оқылып, түсінгендерін ағылшынша айтатын болады.
Ағылшын тілі мен математика пәні бойынша математикалық ұғымдар мен есептеуге байланысты сөздерді үйрету арқылы студенттің сөздік қоры молаяды. Мысалы; сандарды ағылшынша бөлу, қосу, көбейту, алу сан есімнің түрлеріне байланысты сөз тіркестерін, сөйлемдерді ағылшынша айтып дағдыланады .
Ағылшын тілі мен бейнелеу өнері арасындағы байланыс арқылы табиғат, ұлттық өнер бояулары, өрнек, сәндік бұйымдарын айтуға қолданылатын сөз және сөз тіркестері оқушының сөздік қорын молайтып,
байланыстырып сөйлеуге дағдыландырады. Әсіресе, көп көңіл бөлетін жайт ағылшын тілінде айтылатын сөздерге екпінді дұрыс түсіріп айту, адамдардың көңіл-күйін, қуанышын, ренішін білдіретін сздерді дұрыс дауыс ырғағымен айта білу. Ағылшын тілі мен еңбек пәні арасындағы байлыныс бұйымдардың көркемдігін, қажеттілігін, пайдасын, тиімділігін ағылшынша жеткізе білуден, ұлттық еңбек түрлері: ыдыс-аяқ, тағам әзірлеу, киім тігу т.б.байланысты сөздерге талдау жасағаннан туындайды. Білім берудегі негізгі мақсат жан-жақтан білімді, өмір сүруге бейімді, іскер, өзіндік ой-толғауы бар, адамгершілігі жоғары, қабілетті жанды қалыптастыру болып табылады. Әр тілді оқытудың жүйелеу, жинақтау, танымдық қарым-қатынас жасау сияқы үш түрлі қызметі болады. Осындай функциялар негізінде оқу процесінде білім мазмұнының тұжырымдамасы жасалады. Тұжырымдамада тәрбие процесін байыта түсудің, жаңартудың, жетілдірудің мақсаты мен келешетегі даму жолдары анықталып, болжамдар жасалынады.
Атап айтқанда, оқу процесін жаңартудың негізгі ұстанымдарын дамыту, демократияландыру, реалистик шектеу саясаты, нитеграциялау жатады. Оқу тәрбие ісін жетілдіре түсудің мақсаты мен келешегін ғылыми анықтайтын, болжайтын идеялар мен қағидының ғылыми негізі жинақталады.
Бұл тұжырымдарды жалпы лингвистика, психология, лингводидактика, педагогика, әдістемелік зерттеу жұыстары, жалпы білім беру орындарындағы басқа да тіл пәнінінң идеялары басшылыққа алынады. Мақсаты - шет тілін оқыту арқылы өнегелік және эстетикалық жағынан жан-жақты дамыған, саяси идеялық жағынан сенімді еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу .
Бүгінгі оқыту процесінде қатынастық бағыт беру арқылы жалпы дүниеге келген көзқарасын қалыптастыру бірінші орында тұр. Осындай мақсаттармен қатар қазіргі кезде шет тілін жаңа әдістемелермен, ұстанымдармен оқыту қажеттілігі туып отыр. Қай тілдің болмасын механизмін үйрену үшін мынадай екі жағдайды ескерген жөн:
- Сол тілдің жүйесі қалай құрылғанын;
- Ол тәжірибелік жағынан қалай меңгерілуі керек?
Демек, қазақ тілінің құрылысы сияқты қатынастық тәсілде ұйымдастыру тиімді деп айтуға болады. Шет тілін оқытуда оқу материалдық тұжырымдаманы негізге алу тілдік материалды беруде және оны талдауда оның қызметтік жағын ескеру, білімнің базалық және жылжымалы құрылымдарын анықтау, оқыту әдістемесі мен тәрбиені интеллектуалды пайдалы және өнімді еңбекпен ұштастыру маңызды. [14, 74 б.].
Қоғамдагы жаңа өзгерістер, экономиканың дамуындағы жаңа стратегиялык бағыттар, қоғамның ашыктығы және оның тез ақпараттандырылуы мен даму жылдамдығы білім беруге қойьлатын талаптарды да түбегейлі өзгертті. Білім берудің негізгі мақсаты тек білім, білік, дағдылар жинағы ғана емес, соларға негізделген жеке, элеуметтік және кәсіби біліктілік - яғни, акпаратты өз бетімен алып, оны талдай жэне тиімді қолдана білу, күнде өзгеріп отырған дүниеде озіне тиімді, ұтымды өмір сүріп, жұмыс істей білу болып отыр. Мен өз сабақтарымда оқытудың модульдік технологиясын шет тілін үйретуде қолданудамын. Жаңа педагогикалык технологиялар сабақтың сапасын жақсартуга септігін тигізеді, окушылар дың қызығушылығын арттырып қана қоймай, білімді өз бетімен меңгеруге әсер етеді және де түлганың танымдық қабілеттерін дамытады. Өйткені оқушы белсенділікті өз колына алып, сабакты өз бетімен меңгеруге талаптанса, білімге қызығушылыгы жогары болады да оқуга деген көзқарасы түбегейлі өзгереді. Модульдік технологияны ерекшелігі - білімді меңгеру ғана емес, түлғаның қабілеттері мен танымдық процестерін, яғни жадының алуан түрлерін (есту, көру, қимыл және т.б.) ойлау, қабылдау қабілетін арнайы жасалған оку және танымдық жағдаяттар арқылы дамыту, сонымен катар тұлғаның қауіпсіздігін, өзін-өзі дамытуын, өзін-өзі бекітуін, қарым- қатынасын, танымдық және шығармашылық қажеттіліктерін жетілдіруінде. Модульдік - іс- әрекеттің максатты бағдарламасы белгіленген деңгейге жету үшін сұрыпталған, дидактикалық өңделген білім, білік, дагдылардың белгілі мазмұнының бірлігі және оның әдістемелік нұсқауы көрсетілген бағдарламаның негізгі құралы. Бүл технологияның құндылығы оқушылардың білім сапасын едәуір арттыруга және білім стандарты бекіткен оқу материалын барлык 25 окушылардың қажетті дәрежеде меңгеруін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретінінде. Осы технологияны қолдана отырып өткізген сабақтарымның бірі My country - Kazakhstan. -, ".He who loves not his country can love nothing" Byron. The aims: 1. to enrich pupil's knowledge about Kazakhstan;
2. To develop pupil's skills in oral speech and reading;
3. To bring up patriots of our Motherland; Type: a game "Brain - ring" Method of the lesson: Module №1 Lesson - 3 Visual aids: the map of Kazakhstan, state symbols of Kazakhstan, the pictures and, a computer. Stages of the lesson: I. Warm up.
II. The theme of our lesson is "My country - Kazakhstan" Kazakhstan is a democratic and independent Republic. It's population is about 16 million. Our country is multinational. It's situated in the centre of the Eurasian continent. The President stands at the head of the Government. The Government is headed by the Prime Minister. Only the citizen of the Republic by birth, not younger than 40 years old, speaking the state language fluently, who has been living in Kazakhstan not less than 15 years can be elected. The President of our country has published the Message to the people of Kazakhstan. It is a large country. It has it's interesting history and traditions.
III. WeTl play a game "Brain - ring". This game consists of three tasks. You are divided into three groups. (А, В, C). Each group has an expert. They have papers of mark. Д in. - answer the question Q II. - Work with the text Ç) I. - Creative work. Answer the questions Group A 1. Where are you from? 2. What is Astana famous for now? 3. What's the capital of the country you live in? 4. What kind of Republic is Kazakhstan? 5. Where is our country situated? 6.What do you know about the nature of our country? 7. What main cities do you know? 8. Political system of Kazakhstan. What do you know about it? 9. Who is the head of the Government? 10. What do you know about international relations of Kazakhstan? 11. What are the most famous people in your country? 12. What can you say about the Kazakhstan industry? 13. What kind of lakes and rivers are there? 14. Is it a democratic and independent Republic? Teacher: Let's continue our work. Listen to the text "Kazakhstan". II. Work with the text. Group A 1. Complete the sentences a) The Republic of Kazakhstan is ... ..in the Central Asia. b) Kazakhstan is the ... ...of the country. c) Kazakhstan ... China, Russia, Turkmenistan, Uzbekistan and Kirgizia. d) There is a long border coast on the Caspian Sea in ... ... 2. a) Look at the map of Kazakhstan and say what states Kazakhstan borders. b) Political system of Kazakhstan. What do you know about it? c) Give a short summary of the text. Group В. 1. Agree or disagree a) Kazakhstan is situated in Europe. b) The population of this country is 16, 5 million. c) The area of Kazakhstan is 2753000 square kilometers. d) The State Emblem is made in gold and Red Colours. 2. a) What do you know about the climate of the country? b) What kind of Republic is Kazakhstan? c) Give a short summary of the text. Group С. 1. Fill in the gaps with the necessary word. a)... as the symbol of peace is depicted against a blue back ground. b) ... is the capital of our Republic and is the southern capital of Kazakhstan? c) Kazakhstan is a ... Republic. d) The Government is headed by the... . 2. Give a short summary of the text. 43 № 1*2011 a) What do you know about international relations of Kazakhstan?. b) Describe the national flag of Republic? c) Give a short summary of the text. IV. Creative work. Group A. 1. Write an essay "I am a citizen of Kazakhstan" Group В. 1. Make up a dialogue or an interview "1 am proud of my country" Group С 1. What poems do you know about your country or compose your own poem. V. Experts put their marks. VI. Homework
1.2. Ерте жастан ағылшын тілін оқытудың маңызы және оның
мәселелері.
Ерте жастан ағылшын тілін оқытудың маңызы және XXI ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды дегендей, жас Қазақстан Республикасының тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің даму жылдың соңында жазған тест қорытындысы бойынша 1а эксперименттің екінші жылын әрі қарай жалғастырудамыз. Бұл жылы биылғы жылдың соңында тағы да іріктеліп алынған мектептердің осу оқулықтың қолдану кезінде біз бірнеше жаңа әдіс бүгінгі қоғам мұғалімнің біліктілік деңгейін де, оқушының оқу дағдысын қалыптастыруда жалпы жазба тілі мен бастапқы этапта шетел тілін оқытудағы бір негізгі аспект бала ұлттың болашағы, қоғамның әлеуметтік байлығы, сондықтан да Тәуелсіз мемлекетімізге еңбекқор, кәсібін терең түсінетін, өзінің білімі.
Шетел тілінде тыңдап түсінуге үйрету. Қазақстан Республикасы әлемдік бірлестікке кірген заманда білімнің рөлі шетел тілінде оқушылар дұрыс қарым - қатынас жасай сөйлеуші қолданылған кейбір лексикалық және грамматикалық материал оқушыға әр адамның дыбыстарды айту ерекшеліктері мен интонациялық ерекшеліктері мұғалім әдетте сабақта өте баяу ырғақпен сөйлеуді, мұндағы мұғалім сабақта шетел тілінде сөйлегенде, айтқан сөзін оқушылар келесі бір қиындық мынада: егер тыңдаушы сөйлеушінің бет оқушылардың түсініп тыңдау қабілеттерін дамытуда төрт жаттығулар тобын
Бірінші топ жаттығулардың масаты - мәтінді тыңдаудың алдында
Екінші топ жаттығулардың масаты - мәтінді тыңдауға арналған
Үшінші топ жаттығулардың масаты - мәтін мазмұнын толық
Төртінші топ жаттығулардың масаты - оқушыларды мәтін мазмұндарын айтуға болады. Енді тыңдауға арналған мәтіндерге қойылатын талаптарға тоқтала кетсек. Тыңдауға арналған мәтінің мазмұнының тәрбиелік мәні болуға тиіс мәтіннің берік логикасы болуы шарт; мәтіннің мазмұнында тыңдаушылар үшін қызықты жаңа мәселе болуы мәтінің аутенсивті, яғни шындыққа негізделген, жасанды мәтін емес жоғарыда айтылған ойларды қорытындылай келе, оқушылардың тыңдап түсіну.
Тіл дамыту жолдарын дұрыс ұйымдастыру оқушылардың ойлау қабілетін, мұғалім сабақтың әр минутын тиімді және дұрыс пайдаланған оны қандай тиімді жолдармен жүргізуге болады? Сабақты баланың ойын сабаққа аударатындай тиімді әдісті күнделікті сабақ барысында тіл дамыту үшін төмендегідей тәсілдер:
- сөздік арқылы тіл дамыту;
- мәтінге байланысты тіл дамыту;
- көрнекі құралдар арқылы тіл дамыту;
- үйірмеге және басқа жұмыстарға арқылы тіл дамытуға болады.
Ағылшын тілінің негізгі мақсаты оқушыларға тіл үйрету болғандықтан, ағылшын тілі сабағының негізгі арқауы - тіл дамыту. Тіл дамыту жұмыстарының тәсілдері төмендегідей:
- Грамматикалық тапсырмаларды түрлендіріп беру;
- Мазмұнды суреттермен жұмыс ұйымдастыру;
- Оқушыларды топқа бөліп,өзара сөйлестіру;
- Белгілі бір тақырыпта берілген әңгімені жалғастыру;
- Шағын көріністер даярлату.
Осының ішінен ең басты орын алатыны - мәтінмен жұмыс. Мәтінмен жұмыс жүргізу барысында қойылатын басты талаптардың бірі ол шығармашылықпен жұмысты мынадай тәсілдерді пайдалана отырып өткізуге мәтінді өзгертіп баяндату. Мысалы: Менің ойымша, Мен өз тәжірибеме сүйеніп айтып оқылған әңгіменің мазмұнын оқушыларды түгел қатыстыра отырып баяндату.
Жұмыстың бұл түрін қолдану барысында әңгіменің мазмұн желісінің мәтінмен іріктеліп алынған сөздерге морфологиялық талдаулар жасата бұл жұмыс түрлері өтілген грамматикалық ережелерді есте сақтау, тілді жақсы білетін оқушылар үшін белгілі бір сөйлемнің мәтіннің құрамындағы сөйлемдердің ретін алмастыра отырып, ауыстырылған сөйлемдерді берілген мәтінге сүйене отырып диалог құрастыру.
Осы тәсілмен кез келген мәтінді диалогқа айналдыруға болады. Мәтінмен іріктеліп алынған сөздерден синонимдік , омонимдік, антонимдік сыңарларын табуға болады. Мәтін бойынша жүргізілетін жұмыстың басқа түрлері де өте көп.Оқылған әңгіменің мазмұнын қысқаша, тұжырымды түрде әңгімелету. Мәтін ішінен негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді табу. Белгілі бір жоспар бойынша мазмұнын айту.Мәтін бойынша сурет салғызу.
Мәтін бойынша орындалатын тапсырмалардың амал - тәсілдерін түрлендіріп , қолдану ғылым мен техниканың жылдан - жылға жедел қарқынмен дамуына байланысты:
- деңгейлеп оқыту технологиясы;
- блокпен оқыту технологиясы;
- модульдеп оқыту технологиясы;
- В.Ф.Шаталовтың технологиясы;
Сабақ - мектептегі оқу - тәрбие жұмысының негізгі формасы. Өйткені шетел тілі сабағын ұйымдастыруда және өткізуде мынадай негізгі талаптар
- әрбір сабақтың мақсаты шетел тілін оқытудағы негізі;
- жоғарыдағы мақсатты білім беру, дамыту мен тәрбиелеу;
Шетел тілі сабақтарына мынадай талаптар қойылады: сабақ бастарда оқушылар сабақта жұмыс істеу тәртібін сақтайтын оқушыларды шетел тіліне ынтықтыру мақсатымен фонетикалық жаттығулар орындап, оқушыларға сабақтың мақсатын айқын ашып көрсету; қажетті кезендерде әрқашан тақтаны дұрыс пайдалана білу; жаңа сабақ өткізер алдында өткенді қайталау, оқушыларды ойлау лексикалық, грамматикалық жаңа материалды түсіндіру, соңынан пысықтауға арналған жаттығуларды біртіндеп қиындата түсуді ескеру;оқушыларға мәтінді өз бетімен оқыту, мәтіндегі жалпы мағлұматтарды тексеру;
Мәтіннің мазмұнын толық түсінуді талап ету, мәтінді екінші мәтінді оқушылардың толық түсінгенін тексеру. Мәтіннің мазмұнын айту; мәтіндегі оқиғаға өз пікірін айту [29, 67 б.].
Шет тілі сабағында оқушының монологты түрде сөйлеуінің мынадай түрлері бар: Диалогқа үйрететін жұмыс кезеңдері: Диалогты түрде сөйлеуге қажет лексикалық, грамматикалық материалдарды қайталау; Диалогты құруға қажетті жағдай жасау (сөзбен немесе көрнекіліктер
).Рольдерді бөліп беру;
Мұғаліммен 1 - 2 оқушының сөйлеуге (диалогқа) қатысуы; Диалогты түрде сөйлеу барысын тексеру. Диалог сөзде үйретуде өткен тақырыптар, оқыған, тыңдаған мәтіндер, оқуға және оқу техникасына үйретуге арналған жұмыс кезеңдері:
а) Оқуға арналған жұмыстардың реті:
1. Оқуға қиындық келтіретін сөздерді түсіндіру, аудармасын беру;
2. Мазмұнын толық түсінуге арналған оқу;
3. Оқушылардың мәтінді қалай түсінгенін сұрақтар арқылы тексеру;
4. Жоспар құрғызу;
5. Жоспар бойынша мәтіннің мазмұнын айтқызу және т.б.
ә) Оқу техникасына жаттықтыру:
1. Мұғалімнен (диктордан) соң қиын оқылатын сөздер мен
2. Мұғалім қойған сұрақтарға оқылған мәтіннен дауыстап жауап
3. Оқушыларға мәтінді азат жол бойынша дауыстап оқыту;
4. Оқығанда кеткен қателерді талдау, оқу ережелерін еске сақтау. Оқу техникасын жаттықтыру кезінде мәтінді оқуға берілетін уақытты тексеру.
Ағылшын тілі сабағында оқытудың тиімді жолдары
Адамзат баласының өз ұрпағын оқыту мен тәрбиелеудегі ең озық, тиімді әдістерін тәжірибелерін жалғастырып тың жаңалықтар іздеу, классикалық педагогиканың озық үлгілерін жаңашылдықпен дамыту қашанда жалғаса бермек. Қазіргі таңда жеке тұлғаны қалыптастыру оқушының өзі арқылы, оның іс - әрекетін ұйымдастыру арқылы ойлау дағдыларын дамыта отырып жүзеге асырылады. Білім - жолы қиында қастерлі жол. Болашақ жастарды оқыту, тәрбие беру, қазіргі өмір ағысына бейімдеу ұстаз алдында тұрған ең басты міндет. Қазіргі заманғы білім беру жүйесі оқытудың инновациялық нысандары мен әдістерін енгізу педагог қызметкерлердің тұлғасына кәсіби құзыреттілігіне жоғары талаптар қоюда. Кәсіби құзыреттілік - жеке тұлғаның кәсіби іс - әрекетті атқаруға теориялық және практикалық әзірлігімен қабілеттілігінің бірлігі.
Білім берудегі мақсат тек білімді кәсіби мамандандырылған адам дайындау ғана емес, рухани дүниесі бай және адамгершілігі зор, қоғамдық өмірдің барлық аясында ұлттық құндылықтарды бағалауға және дамытуға қабілетті тұлғаны қалыптастыру керек екенін баса айтқан жөн. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев 29 қаңтар 2011 жыл Қазақстан халқына жолдауында Мен қазіргі заманғы қазақстандықтар үшін үш тілді білу әркімнің дербес табыстылығының міндетті шарты еккендігін айтып келемін. Сондықтан 2020 жылға қарай ағылшын тілін білетін тұрғындар саны кемінде 20 пайызды құрауы тиіс деп есептеймін- деді.
Олай болса, оқушыны ағылшын пәніне қызығушылығын тудырып дамытуды және жемістің нәтижесін көруді мақсат тұтқан әрбір мұғалім жолдауға жедел үн қосу керек деп білемін. Шетел тілін үйрету қиын да, қызықты жұмыс. Қазіргі кезде ұстаздарға қойылып отырған талап жаңа технологиялық әдістерді қолдана отырып сапалы терең білім беру, оқушылардың ойлау, есте сақтау көру қабілеттерін жетілдіру. Мектептерде жаңа технологиялар арқылы оқыту шет тілін үйренудің сапасы мен маңызын арттырады. Шет тілін оқыту процесінде тілді дұрыс үйрету ауызша сөйлеу, сауатты жазу, мәнерлеп оқыту өте маңызды. Қазіргі кезеңде мектептерде ағылшын тілін оқыту дұрыс жолға қойылған. Оқушылардың ағылшын тілін біліп ғана қоймай, оның тарихын, ұлттық мәдениетін білуге көп көңіл бөлінеді. Шетел тілін оқытудағы білімділік мақсаты - шетел тілінде сөйлеуді үйрету, байланыста бола алу мен ортақ тіл табысып, қарым - қатынасты нығайтуға ұмтылу болса, тәрбиелік мақсаты - өзге адамдарды тыңдау мәдениетін қалыптастыру негізінде өз пікірін айта алу және қорғауға үйрету.
Ұстаз шеберлігінің өзегі - тіл байлығымызды дәлірек айтсақ, ойды жүйелеуге қажет сөздік қорының деңгейімен және сөйлеу мәдениетіміз бен сабақтас екендігін байқар едік. Ол үшін ұстаз біріншіден, өзі еркін білетін тілде дәріс беру шарт. Екінші шарт - шәкірт түсінікті тілде сабақ алуы қажет. Демек түсінікті тілде білім беру кәсіби біліктілікті қалыптастырудың қағидалық аксиомасы екендігін әр кез басшылыққа алуға тиістіміз. Шетел тілдері сөздерінің мағынасын түсіндіру мәселесі туралы ғалымдар пікірі 2 топқабөлінеді.
Бірі ана тілін мүлде қолданбау керек(И. Е. Аничков), олар шетел тілін оқытуды ана тіліне сүйеніп, шетел тілінде сөйлеу дағдыларына нұқсан келтіреді десе, енді біреулері (Л. В. Щерба, Т. Ф. Лапангова) керісінше ана тілінің интерференциясын азайтуға болатынын дәлелдеген. Шетел тілін меңгеру дағдысын қалыптастыруда ана тілін мүлде аластау арқылы емес, ана тілінің интервенциялық ықпалы арнайы әдіс - тәсілдердің көмегі мен жеңген дұрыс, деген пікір айтады. Ағылшын тілін үйрету мынадай тіл дамыту жұмыстары бойынша жүзеге асады.
1. Лексикалық жұмыс.
2. Граматикалық жұмыс.
3. Фонеткалық жұмыс.
Тілді меңгеруде ең маңыздысы - лексика. Басқа білім салаларының ішінде лексиканың бірінші орын алу себебі мынада кейбір сөйлеушінің сөзінде граматикалық қателер кездескенімен адамдар арасында қатынас болуы мүмкін. Айтушының не айтқысы келгенін тыңдаушы түсінеді. Лексиканы меңгеру үшін түрлі әдіс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz