Операциялық жүйелер

Жоспар
Кіріспе

1. Операциялық жүйелер, қоршамдар, орталар.
2. Windows 95\98\2000 NT.ның айрықша ерекшеліктері.
3. Файл ұғымы, файл атаулары.
4. Каталог ұғымы және файл маршруты.
5. Файлдармен орындалатын операциялар.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Операциялық жүйелер, қоршамдар, орталар.
Операциялық жүйелер (ОЖ) жүйелі программалы етудің негізі болып табылады. Операциялық жүйесіз осы заманғы компьютердің аппараты мен программасына қатынау (яғни компьютердің аппараты мен программасына еніп, жұмыс істеу) мүлдем мүмкін емес. Барлық аппарат, сондай-ақ программа құралдарына пайдаланушы операциялық жүйе деп аталатын делдал арқылы ғана қол жеткізе алады.
Операциялық жүйе - барлық программаның, ЭЕМ аппараты қүралдарының және желілердің жұмысын жургізуді қамтамасыз ететін программлар кешені.
Компьютерді қоректендіруге қосқанда ең алдымен ОЖҚ-ға ЭЕМ-ның жұмысқа жарамдылығын тексеруді және одан кейінгі жұмысын басқаратын операциялық жүйе жүктеледі (загружаются). Операциялық жүйе компьютердің қосылған сәтінен бастап жұмыс істейді, ал компьютер ажыратылған сәттен бастап ол жұмыс істеуін тоқтатады. Егер компьютер жергілікті желіден ажыратылған болса, онда оны қызмет көрсетуші персонал қосып береді.
Дербес жумыс істейтін компьютерді қосудың рет-тэртібі оте царапайым:
1. Модем, дыбыс колонкасы, принтер, сканер және т.б. аса қажетті сыртқы құрылғылардың электрлік қоректендіргіші ерікті рет-тәртібімен қосылады.
2. Дисплейдің электр қоректендіргіші қосылады (егер дисплейдің қоректендіргіш жеке кнопкасы болса ғана).
3. Соңғы сәтте Power кнопкасын басу арқылы компьютердің жүйелік блогын қосады.

Компьютерді ажырату (сөндіру) керісінше рет-тәртіппен жүзеге асады:
1. Алдымен Power кнопкасын басу арқылы жүйелік блогы қосылады.
2. Содан кейін дисплейдің электр қоректендіргіші сөндіріледі (егер дисплейдің коректендіргіш жеке кнопкасы болса ғана).
3. Ерікті рет-тәртіппен бұрын қосылып қойылған барлық сыртқы құрылғылардың электр қоректендіргіші сендіріледі.
Әрбір үлгідегі компьютердің жеке операциялық жүйесі болады. Біріктірілген дербес компьютер ІВМ үшін бірнеше әр түрлі операциялық жүйелер әзірленеді; MS DOS, Windows, OS2, Unix және тағы басқалар, Oперациялық жүйелердің ішінде бір жолғы пайдаланылатын эрі бір программалы МS DOS операциялык жүйесі ең қарапайым деп саналады.
МS DOS операциялық жүйесінің алгашқы нұскасы 1981-1982 жж. эзірленген болатын. МS DOS пайда боліалы бері осы жүйенің көптеген іху-сқалары мен улгілері эзірленді. МS DOS 6.22. ең соңғы нұсқасы. МS DOS - командалық (текс-тік) ОЖ. Бұл мъшаыы білдіреді: қажетті операцияларды орындау үшін пернетақтаныц комегімен тиісті команданы теру қажет. Мү-ндай енгізу (ввод) қолайсыз жэне көптеген қателіктердің пайда болуына океи соғады.
Дискілік операциялық жүйенің көмегімен жұмысты қамтамасыз ету үшін операциялық қоршам деп аталатын графикалық қондырма жасалды. Қоршамдар тәуелсіз программа болып табылмайды, олар тек операциялық жүйелермен бірігіп қана жұмыс істей алады. Олар (қоршамдар) сол үшін де (операциялық жүйелер) жасалынған, МS DOS үшін бірнеше әр түрлі қоршамдар жасалды - QDos, Dos Shell, Norton Commnader, Volkov Commander, Windows Зх, осылардың ішіндегі ең әйгілі қоршамдар - Norton Commander (NS), Volkov Commander (VС).
Қоршам - бұл ОЖ-дың басқаруымен іске қосылатын және ОЖ-мен адамның жұмыс істеуіне көмектеседі. Қоршам - программасы компъютердің барлық файлдың құрылымын дискілерді каталогтарды және файлдарды экранан көрнекті (наглядно) етіп көрсетеді.
Мұндай программа мен командалык жол арқылы (в командной строке) МS DOS -тың күрделі командасын теріп жатудың еш қажеті жоқ. Файлдарды бар-жоғы бірнеше пернені пайдаланып, іздестіруге, көшіруге, ауыстыруға, жоюға, сұрыптауға, өзгертуге және іске қосуға болады. Қоршам-программасы командаларды МS DOS (DOS Navigator, Volkov Commander) тіліне аударады.
Қоршам-программасының пайда болуы компьютермен және оның операциялық жүйелерімен жұмыс істеуді біршама оңтайлатқанмен, ол ұзақ уақыт бойы графикаландырылмады.
Бұдан сәл кейін тағы бір қоршам - Windows жасалды, ендігі жерде пайдаланушының графикалық интерфейсін пайдалануға мүмкіндік туды. Windows-тың графикалық интерфейсі терезе ұғымына (понятия окна) негізделеді, сондықтан да оны кейде терезелі интерфейс деп атайды. Windows интерфейсіндегі терезенің айрықша рөлін өзінің атауынан да көруге болады (Windows -терезе). Бұл қоршамның бірнеше нұсқалары жасалған болатын. Ең танымал болған нұсқалары - Windows 3.0, Windows 3.10 жэне Windows 3.11. Бұлар кейін Windows З.х-тың сыбайлас коршамдары (семейством оболочек Windows З.х) деп аталып кетті.
Содан кейін MS DOS-тың орнын Windows 95, Windows 98 және Windows МЕ (Millenium Edition) дербес операциялық жүйелері басты. Оларға Windows 9х жалпы белгіленді. Екі топ айырмашылықтары бар ұқсас интерфейстерге ие. Операциялық жүйелерінде дамыған желілік мүмкіндіктері бар Windows NT, Windows 2000 және Windows ХР ұқсас интерфейстерге ие. Жиі айтылатын графикалық орта сөз тіркесі графикалық интер-фейс ұғымымен толық эквивалентті екенін байқауға болады.
Windows 9.х (Windows 95, Windows 98) - бұл графикалық интерфейсті дербес компьютердің танымал операциялық жұйесі, алдындағы нұсқалардан айырмашылығы - Windows 3.1 және Windows for Workgroups 3.11 программалық қоршамдары өз құрамында DOS 7.0 операциялық жүйені қамтиды әрі 32-разрядты операциялық жүйенің жаңа буынына жатады. Ол осы заманғы дербес компьютердің әлеуетін (потенциалын) әлде-қайда толық пайдалануға мүмкіндік береді және Windows -тың осы нүсқасындағы көптеген операциялар оңай әрі жылдам орындалады. Windows 9.х -- жақсы қорғалған, көп есепті ОЖ, ол мультимедия жүйесіндегі және информациялық-есептеу желілеріндегі (оның ішінде Интернеттегі) жұмыстың тиімділігін, электрондық поштамен жұмыс істеуді қамтамасыз етеді.
Windows 9.х-тың графикалық ортасында жұмыс істегенде файлдардың ұзынсонар (длинные) информативтік атауларын пайдалануға, тіпті ондағы бос орындарды да назарға алмауға (допускаются даже пробелы), кез келген объектіні экранның кез келген жерінен ауыстыруға әрі экранның кез келген жерінен контекстік мәзірді (контексное меню) шақырьш, контекстік көмекке жүгінуге болады.
ОЖ-дың бірінші нұсқасы Windows NT нарықта алғаш рет 1993 жылы пайда болды, қазіргі уақытта оның 3.5 және 4.0 нұсқалары әр түрлі ұйымдар, банктер, өнеркәсіптік және жекелеген пайдаланушылар кеңінен қолданылып жүр.
Windows 2000 - көптеген сервистік пайдалану мүмкіндіктері кеңейтілсе де, пайдалануда үлкен қиындықтары бар Windows NТ және Windows 9х екеуінің мүмкіндіктерін біріктірген операциялық жүйе. Windows 2000 негізінде оңтайландырылған нұсқа ретінде Windows ME -- Windows 9.х.-ны дамытушы болып табылатын ОЖ нұсқасы жасалды. Windows ОЖ-дың жаңа - 2002 жылғы нұсқасы - Windows ХР жасалды. Windows ХР Windows 2000-да пайдаланылған технологиялардың негізінде әзірленді. Ол үйдегі және кеңседегі компьютерде жұмыс істеуге қолайлы әрі оны пайдаланушылардын, саны күннен күнге артып келеді. Windows ХР жүйелік ресурстарға қоятын талабы жоғары (оперативті есте сақтау 128 Мб-тан және қатқыл дискідегі кеңістік 2 ГБ-тан кем болмауы керек).
ІВМ РС-тың графикалық операциялық жүйесімен жұмыс істеу Microsoft компаниясында 1981 жылы басталған болатын, алайда мұндай жүйе алғаш рет 1995 жылы Microsoft Windows 95 пайда болғанға дейін ІВМ РС компьютерлері MS DOS графикалық жүйесімен жұмыс істеген жоқ болатын, бірақ ол графикалық қоршамдар жасалды.
Мәтіндік экранмен жұмыс істеу ұзақ уақыт бойы қызметтік мақсаттарға өте қолайлы болып келеді. Көптеген кәсіпорындар мен ұйымдарда графикамен жұмыс істеуге деген қажеттілік бола қойған жоқ, егер мұндай қажеттілік пайда бола қалған күннің өзінде Масіпіозһ компьютерлері пайдаланылды. Алайда ІВМ РС-ты үй компьютері ретінде пайдалану туралы мәселе көтерілгенде информацияны экраннан көрнекті етіп көрсететін әрі тышқан-тетіктің көмегімен баскаруға болатын графикалық операциялық жүйеге деген қажеттілік (зәрулік) өткір сезілді.
ІВМ РС компьютерлерінің бір ерекшелігі - онда экранмен жұмыс істеуде мәтіндік және графикалық жұмыс режимдері бөлек болады. Компьютер не осы режимге, не басқа режимге қосылады. Мәселен, экранның бір бөлігін текстік режимде, ал тағы бір бөлігін графикалық режимде етіп жасауға болмайды. Бұл режимдер бір-бірімен қатар тұра алмайды.
Windows тобындағы операциялық жүйенің артықшылығы - пайдаланылатын интерфейстер (қоршам) бірыңғайластырылған. Осының арқасында - әр түрлі программаларда олардың жұмысын басқарудың біркелкі (бірдей) принциптері сақталады. Бұл ОЖ бір мезгілде бірнеше міндеттерді қатар орындаудың мүмкіндіктерімен қамтамасыз етеді. Мұнда әрбір программа терезе деп аталатын жекелеген тік бұрышты аймақтарға орналасады. Терезені экран бойынша жылжытуға, мөлшерін өлшеуге, бір-біріне келтіруге немесе графикалық таңбашасына (ярлык) (пиктограммалар немесе таңбаша) дейін кемітуге болады.
Windows ОS2, Unix жүйелері көп программалығына қарай әрі оларға қосылатын желілік мүмкіндіктерге қарай әлдеқайда күрделі болып келеді.
Unix ОЖ-дың басты ерекшелігі - модульдігінде, ЭЕМ-ның басқа тұрпаттарын (типтерін) жеңіл тасымалдайтындығында және негізгі міндеттері жаңа жүйелік программаларды жасау болып табылатын мамандарға жайлы жағдай тудыруға мүмкіндік беретін жүйелік программаның мол жиынына ие.
Жүйе 1969 жылы жасалып, әсіресе телефон компанияларының арасында ерекше танымал болып үлгерді, өйткені ол диалог режимінде және уақыттың белгілі бір аралығында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.