№2 қосалқы стансасына релелік қорғанысын жүргізу
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1 110/10/10 кВ қосалқы стансаның электрлік бөлігінің жасалуы ... ... ... ... ... 8
1.1 Бастапқы берілгендері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
1.2 Жүйедегі элементтердің кедергілерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1.3 Қысқа тұйықтaлу кезіндегі тоқтарды анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
1.4 Қосалқы стансаға коммутaциялық aппaрaттaрды тaңдaу ... ... ... ... ... ... .. 15
2 Трансформатордың қорғанысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 35
2.1 Негізгі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 35
2.2 Трaнсформaтордың дифференциaлдық қорғaнысының есептелуі ... ... ... 35
2.3 «Siemens» фирмaсының 7UT613 типінің пaрaметрленуі ... ... ... ... ... ... ... 37
3 Трансформаторлардың резервті қорғанысын жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... 41
3.1 Қосымша қорғаныс үшін «SІEMENS» фирмасына қарасты 7SJ622 маркалы тepминалы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
41
3.2 Максималды тоқ үзіндісі (МТҮ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 41
3.3 Мaксимaл тоқ қорғaнысыны (МТҚ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 41
3.4 Aсқын жуктемеден қорғaу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 44
3.5«Siemens» фирмaсының 7SJ622 типінің пaрaметрленуі ... ... ... ... ... ... ... . 45
4 Трaнсформaторлaрдың гaздық қорғaнысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 46
4.1 Гaздық қорғaныстың жұмыс істеу принципі және оның тaғaйындaлуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
46
5 Желі қорғaнысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 49
5.1 Желінің дистанциалық қорғанысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
5.2 110/10/10 қосалқы стансасындағы 27.ші желісінің дистанциялық қорғанысының есептелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
50
5.3 «Sіemens» фиpмасы 7SА6 маркалы тepминалының тағайындалуы ... ... . 58
5.4 Төрт сaтылы нөл реттік тоқ қорғaнысын (НРТҚ) есептеу ... ... ... ... ... ... . 61
5.5 НРТҚ үшін «SIEMENS» фиpмасы 7SА6 типті тepминалының паpамeтpлeнуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
67
6 Арнайы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 69
6.1 «Logosoftcomport» логикалық басқару құрылғысымен танысу ... ... ... ... 69
7 Тіршілік қауіпсіздігі бөлімі бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 73
7.1 110/10/10 кВ.ты қосалқы стансасының еңбек жағдайын талдау ... ... ... .. 73
7.2 Қосалқы стансадағы болатын электромагниттік өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
81
8 Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 83
8.1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 83
8.2 Экономикалық тиімді нұсқаны есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 83
8.3 Ажыратқыштарды таңдау негіздемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 87
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 89
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 90
А Қосымшасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 91
1 110/10/10 кВ қосалқы стансаның электрлік бөлігінің жасалуы ... ... ... ... ... 8
1.1 Бастапқы берілгендері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
1.2 Жүйедегі элементтердің кедергілерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1.3 Қысқа тұйықтaлу кезіндегі тоқтарды анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
1.4 Қосалқы стансаға коммутaциялық aппaрaттaрды тaңдaу ... ... ... ... ... ... .. 15
2 Трансформатордың қорғанысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 35
2.1 Негізгі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 35
2.2 Трaнсформaтордың дифференциaлдық қорғaнысының есептелуі ... ... ... 35
2.3 «Siemens» фирмaсының 7UT613 типінің пaрaметрленуі ... ... ... ... ... ... ... 37
3 Трансформаторлардың резервті қорғанысын жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... 41
3.1 Қосымша қорғаныс үшін «SІEMENS» фирмасына қарасты 7SJ622 маркалы тepминалы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
41
3.2 Максималды тоқ үзіндісі (МТҮ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 41
3.3 Мaксимaл тоқ қорғaнысыны (МТҚ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 41
3.4 Aсқын жуктемеден қорғaу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 44
3.5«Siemens» фирмaсының 7SJ622 типінің пaрaметрленуі ... ... ... ... ... ... ... . 45
4 Трaнсформaторлaрдың гaздық қорғaнысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 46
4.1 Гaздық қорғaныстың жұмыс істеу принципі және оның тaғaйындaлуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
46
5 Желі қорғaнысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 49
5.1 Желінің дистанциалық қорғанысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
5.2 110/10/10 қосалқы стансасындағы 27.ші желісінің дистанциялық қорғанысының есептелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
50
5.3 «Sіemens» фиpмасы 7SА6 маркалы тepминалының тағайындалуы ... ... . 58
5.4 Төрт сaтылы нөл реттік тоқ қорғaнысын (НРТҚ) есептеу ... ... ... ... ... ... . 61
5.5 НРТҚ үшін «SIEMENS» фиpмасы 7SА6 типті тepминалының паpамeтpлeнуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
67
6 Арнайы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 69
6.1 «Logosoftcomport» логикалық басқару құрылғысымен танысу ... ... ... ... 69
7 Тіршілік қауіпсіздігі бөлімі бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 73
7.1 110/10/10 кВ.ты қосалқы стансасының еңбек жағдайын талдау ... ... ... .. 73
7.2 Қосалқы стансадағы болатын электромагниттік өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
81
8 Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 83
8.1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 83
8.2 Экономикалық тиімді нұсқаны есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 83
8.3 Ажыратқыштарды таңдау негіздемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 87
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 89
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 90
А Қосымшасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 91
Ұлттықэкономиканың өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымы үшін маңызды сала әрі өнеркәсіптің басқа салаларын дамытудың басты базасы – бұл Энергетика. Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты биылғы жолдауында: «Біз энергетиканың дәстүрлі түрлерін дамытатын боламыз. Жылу-электр стансаларынан шығатын қалдықтарды тазарту жөніндегі ізденістер мен жаңалықтарға, өндіріс пен тұрмыста жаңа технологиялар арқылы жаппай электр қуатын барлық жерде үнемдеуге қолдау көрсету қажет»– дейді.
Электр энергетикасы базалық салалардың бірі бола отырып, кез келген мемлекеттің экономикалық, әлеуметтік саласында маңызды рөл атқарады. Сондықтан, электр энергетикасы Қазақстан Республикасы экономикасының басым секторларының бірі ретінде айқындалып, жаңа тиімділігі жоғары технологиялар мен елдің жалпы ішкі өніміндегі (ЖІӨ) энергия қажеттілігін тұрақты төмендету базасында электр энергетикасының орнықты дамуы кезінде «энергетика - экономика - табиғат - қоғам» серпінді теңдестірілген жүйе ретінде қарастырылады.
Президентіміздің айтуы бойынша, алдағы уақытта Қазақстан электр энергетикасына қаржы салуға ең ыңғайлы нарықтың бірі болмақ. Сондай-ақ қазір Қазақстанда энергетика саласына инвестиция тартумен қатар, қалпына келетін энергия көздерін дамыту ісіне де көп көңіл бөлініп отыр. 2010 жылдың қорытындысы бойынша, электр энергиясын өндіру көлемі 82 млрд кВт сағатты құраса, 2016 жылы бұл көрсеткіш 100 млрд кВт сағаттан асуы қажет. Сондай-ақ 2020 жылы электр қуатын тұтыну – 116 млрд кВт сағат, өндіру – 120 млрд кВт сағат болуы қажет.
Осы дипломдық жобамда «қуаты 2х63МВА болатын, 110/10/10 кВ-ты қосалқы стансасына релелік қорғанысы» жүргізілді.Негізгі бөлімде қосалқы станса ажыратықыш, айырғыш, тоқ пен кернеу тронсформаторы, шина және асқын кернеуді шектеуіш жабдықтарының түрімен қамтамасыз етіліп, желінің, нөл ретті тоқ қорғанысының, диффиренциалды қорғаныстың, максималды тоқ қорғанысының есебі жүргізілді. Есептеулер «Multisim», «Digsi»бағдарламалары арқылы орындалды.
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде қосалық стансаның еңбек жағдайы талданып, электромагнитті өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейі есептелінді.
Экономикалық бөлімде екі нұсқа үшін ажыратқыштардың тиімділігін анықтау мақсатында есеп жүргізілді.
Электр энергетикасы базалық салалардың бірі бола отырып, кез келген мемлекеттің экономикалық, әлеуметтік саласында маңызды рөл атқарады. Сондықтан, электр энергетикасы Қазақстан Республикасы экономикасының басым секторларының бірі ретінде айқындалып, жаңа тиімділігі жоғары технологиялар мен елдің жалпы ішкі өніміндегі (ЖІӨ) энергия қажеттілігін тұрақты төмендету базасында электр энергетикасының орнықты дамуы кезінде «энергетика - экономика - табиғат - қоғам» серпінді теңдестірілген жүйе ретінде қарастырылады.
Президентіміздің айтуы бойынша, алдағы уақытта Қазақстан электр энергетикасына қаржы салуға ең ыңғайлы нарықтың бірі болмақ. Сондай-ақ қазір Қазақстанда энергетика саласына инвестиция тартумен қатар, қалпына келетін энергия көздерін дамыту ісіне де көп көңіл бөлініп отыр. 2010 жылдың қорытындысы бойынша, электр энергиясын өндіру көлемі 82 млрд кВт сағатты құраса, 2016 жылы бұл көрсеткіш 100 млрд кВт сағаттан асуы қажет. Сондай-ақ 2020 жылы электр қуатын тұтыну – 116 млрд кВт сағат, өндіру – 120 млрд кВт сағат болуы қажет.
Осы дипломдық жобамда «қуаты 2х63МВА болатын, 110/10/10 кВ-ты қосалқы стансасына релелік қорғанысы» жүргізілді.Негізгі бөлімде қосалқы станса ажыратықыш, айырғыш, тоқ пен кернеу тронсформаторы, шина және асқын кернеуді шектеуіш жабдықтарының түрімен қамтамасыз етіліп, желінің, нөл ретті тоқ қорғанысының, диффиренциалды қорғаныстың, максималды тоқ қорғанысының есебі жүргізілді. Есептеулер «Multisim», «Digsi»бағдарламалары арқылы орындалды.
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде қосалық стансаның еңбек жағдайы талданып, электромагнитті өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейі есептелінді.
Экономикалық бөлімде екі нұсқа үшін ажыратқыштардың тиімділігін анықтау мақсатында есеп жүргізілді.
1. Рожкова Л.Д., Козулин В.С. Электрооборудование станции и подстанции.– М.: энергоатомиздат, 1987. - 648 с.
2. Руководящие уаказания по расчету токов короткого замыкания и выбору электрооборудования/Под ред. Б.Н. Неклепаева.–М.:Изд-во НЦ ЭНАС, 2001.–152 с.
3. Белкин Г.С., Воскресенский С.Н., Киселев В.Я. и др. Разработка новых контактных материалов для вакуумных выключателей // Электротехническая промышленность. Сер. Аппараты высокого напряжения, трансформаторы, силовые конденсаторы, 1975. Вып. 5 (49). С.17-19.
4. Чернобровов Н.В. Релейная защита. Учебное пособие для техникумов. Изд. 5-е, перераб. И доп. М., «Энергия», 1974.
5. Курбатов, П.А. Численный расчет электромагнитных полей / П.А. Курбатов, С.А. Аринчин. М.: Энергоатомиздат, 1984.7SA6 Руководство по эксплуатации.
6. DIGSI Manager.
7. www.sozdik.kz.
8. www.rzia.ru.
9. www.forca.ru.
Қосымша:
1. Чунихин А.А., Жаворонков М.А. Аппараты высокого напряжения.– М.: Энергоатомиздат, 1985. – 432 с.
2. Федеральный закон «Об охране окружающей среды», №7-ФЗ от 10.01.2002.
3. Долин П. А. Основы техники безопасности в электроустановках: Учебное пособие для вузов. – 2-е изд., перераб. и доп. – М., «Энергоатомиздат», 1984. – 448 с.
4. Шихин, А.Я. Электромагнитные поля и системы / А.Я. Шихин. М.: Энергия, 1987.
5. Беркович М.А. и Семенов В.С. Основы автоматики энергосистем. М., «Энергия», 1971.
2. Руководящие уаказания по расчету токов короткого замыкания и выбору электрооборудования/Под ред. Б.Н. Неклепаева.–М.:Изд-во НЦ ЭНАС, 2001.–152 с.
3. Белкин Г.С., Воскресенский С.Н., Киселев В.Я. и др. Разработка новых контактных материалов для вакуумных выключателей // Электротехническая промышленность. Сер. Аппараты высокого напряжения, трансформаторы, силовые конденсаторы, 1975. Вып. 5 (49). С.17-19.
4. Чернобровов Н.В. Релейная защита. Учебное пособие для техникумов. Изд. 5-е, перераб. И доп. М., «Энергия», 1974.
5. Курбатов, П.А. Численный расчет электромагнитных полей / П.А. Курбатов, С.А. Аринчин. М.: Энергоатомиздат, 1984.7SA6 Руководство по эксплуатации.
6. DIGSI Manager.
7. www.sozdik.kz.
8. www.rzia.ru.
9. www.forca.ru.
Қосымша:
1. Чунихин А.А., Жаворонков М.А. Аппараты высокого напряжения.– М.: Энергоатомиздат, 1985. – 432 с.
2. Федеральный закон «Об охране окружающей среды», №7-ФЗ от 10.01.2002.
3. Долин П. А. Основы техники безопасности в электроустановках: Учебное пособие для вузов. – 2-е изд., перераб. и доп. – М., «Энергоатомиздат», 1984. – 448 с.
4. Шихин, А.Я. Электромагнитные поля и системы / А.Я. Шихин. М.: Энергия, 1987.
5. Беркович М.А. и Семенов В.С. Основы автоматики энергосистем. М., «Энергия», 1971.
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 88 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 88 бет
Таңдаулыға:
Аңдатпа
Мен дипломдық жобамда 1101010 кВ 2х63 МВА болатын, №2 қосалқы стансасына релелік қорғанысын жүргіздім. Қосалқы станса заман талабына сай электр аппараттарымен жабдықталған. Қорғалатын қосалқы стансада коммутациялық аппараттардың сенімділігін анықтап, трансформатор қорғаныстары мен желі қорғаныстарына, сондай-ақ, нөл реттік тоқорғанысына есеп жүргізілді.
Тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде қосалқы стансаның еңбек жағдайы талданып, электромагнитті өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейі есептелінді.
Экономикалық бөлімінде екі нұсқа бойынша ажыратқыштардың экономикалық тиімділігін анықтауға есеп жүргізілді.
Аннотация
В этом дипломном проекте я проводил релейную защиту на подстанции №2, 1101010 кВ 2х63 МВА. Подстанция снабжена современными электроаппаратами. На защищаемой подстанции определяя надежность каммутатционных аппаратов, велся расчет на защита трансформатора и дистанционую защиту, а также, на токовую защиту нолевой последовательности.
В части безопасности жизнедеятельности разберая трудовое положение подстанции, был расчитан предельно допустимый ровень напряженности электромагнитного поле.
В экономической части по двум вариантам велся расчет для определения экономически выгодных выключатели.
Annatation
In this thesis project, I spent relaying substation №2, 1101010 kV 2x63 MVA. The substation is equipped with modern Elektroapparat. In determining the reliability of the substation perimeter kammutattsionnyh devices, was carried out calculation for transformer protection and distance protection, as well as on the current protection Entrance sequence.
As part of the Life Safety disassemble the labor situation substation was targeted Level of the maximum allowable intensity of the electromagnetic field.
In the economic part of the two options was conducted to determine the calculation of cost-effective switches.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7
1 1101010 кВ қосалқы стансаның электрлік бөлігінің жасалуы ... ... ... ... ...
8
1.1 Бастапқы берілгендері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8
1.2 Жүйедегі элементтердің кедергілерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9
1.3 Қысқа тұйықтaлу кезіндегі тоқтарды анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
13
1.4 Қосалқы стансаға коммутaциялық aппaрaттaрды тaңдaу ... ... ... ... ... ... ..
15
2 Трансформатордың қорғанысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
35
2.1 Негізгі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
35
2.2 Трaнсформaтордың дифференциaлдық қорғaнысының есептелуі ... ... ...
35
2.3 Siemens фирмaсының 7UT613 типінің пaрaметрленуі ... ... ... ... ... .. ... .
37
3 Трансформаторлардың резервті қорғанысын жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ...
41
3.1 Қосымша қорғаныс үшін SІEMENS фирмасына қарасты 7SJ622 маркалы тepминалы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
41
3.2 Максималды тоқ үзіндісі (МТҮ) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
41
3.3 Мaксимaл тоқ қорғaнысыны (МТҚ) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
41
3.4 Aсқын жуктемеден қорғaу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
44
3.5 Siemens фирмaсының 7SJ622 типінің пaрaметрленуі ... ... ... ... ... .. ... ...
45
4 Трaнсформaторлaрдың гaздық қорғaнысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...
46
4.1 Гaздық қорғaныстың жұмыс істеу принципі және оның тaғaйындaлуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
46
5 Желі қорғaнысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
49
5.1 Желінің дистанциалық қорғанысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
49
5.2 1101010 қосалқы стансасындағы 27-ші желісінің дистанциялық қорғанысының есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
50
5.3 Sіemens фиpмасы 7SА6 маркалы тepминалының тағайындалуы ... ... .
58
5.4 Төрт сaтылы нөл реттік тоқ қорғaнысын (НРТҚ) есептеу ... ... ... ... ... ... .
61
5.5 НРТҚ үшін SIEMENS фиpмасы 7SА6 типті тepминалының паpамeтpлeнуі ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
67
6 Арнайы бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
69
6.1 Logo soft comport логикалық басқару құрылғысымен танысу ... ... ... ...
69
7 Тіршілік қауіпсіздігі бөлімі бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
73
7.1 1101010 кВ-ты қосалқы стансасының еңбек жағдайын талдау ... ... ... ..
73
7.2 Қосалқы стансадағы болатын электромагниттік өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
81
8 Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
83
8.1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
83
8.2 Экономикалық тиімді нұсқаны есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
83
8.3 Ажыратқыштарды таңдау негіздемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
87
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
89
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
90
А Қосымшасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
91
Кіріспе
Ұлттық экономиканың өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымы үшін маңызды сала әрі өнеркәсіптің басқа салаларын дамытудың басты базасы - бұл Энергетика. Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Қазақстан жолы - 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ атты биылғы жолдауында: Біз энергетиканың дәстүрлі түрлерін дамытатын боламыз. Жылу-электр стансаларынан шығатын қалдықтарды тазарту жөніндегі ізденістер мен жаңалықтарға, өндіріс пен тұрмыста жаңа технологиялар арқылы жаппай электр қуатын барлық жерде үнемдеуге қолдау көрсету қажет - дейді.
Электр энергетикасы базалық салалардың бірі бола отырып, кез келген мемлекеттің экономикалық, әлеуметтік саласында маңызды рөл атқарады. Сондықтан, электр энергетикасы Қазақстан Республикасы экономикасының басым секторларының бірі ретінде айқындалып, жаңа тиімділігі жоғары технологиялар мен елдің жалпы ішкі өніміндегі (ЖІӨ) энергия қажеттілігін тұрақты төмендету базасында электр энергетикасының орнықты дамуы кезінде энергетика - экономика - табиғат - қоғам серпінді теңдестірілген жүйе ретінде қарастырылады.
Президентіміздің айтуы бойынша, алдағы уақытта Қазақстан электр энергетикасына қаржы салуға ең ыңғайлы нарықтың бірі болмақ. Сондай-ақ қазір Қазақстанда энергетика саласына инвестиция тартумен қатар, қалпына келетін энергия көздерін дамыту ісіне де көп көңіл бөлініп отыр. 2010 жылдың қорытындысы бойынша, электр энергиясын өндіру көлемі 82 млрд кВт сағатты құраса, 2016 жылы бұл көрсеткіш 100 млрд кВт сағаттан асуы қажет. Сондай-ақ 2020 жылы электр қуатын тұтыну - 116 млрд кВт сағат, өндіру - 120 млрд кВт сағат болуы қажет.
Осы дипломдық жобамда қуаты 2х63МВА болатын, 1101010 кВ-ты қосалқы стансасына релелік қорғанысы жүргізілді. Негізгі бөлімде қосалқы станса ажыратықыш, айырғыш, тоқ пен кернеу тронсформаторы, шина және асқын кернеуді шектеуіш жабдықтарының түрімен қамтамасыз етіліп, желінің, нөл ретті тоқ қорғанысының, диффиренциалды қорғаныстың, максималды тоқ қорғанысының есебі жүргізілді. Есептеулер Multisim, Digsi бағдарламалары арқылы орындалды.
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде қосалық стансаның еңбек жағдайы талданып, электромагнитті өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейі есептелінді.
Экономикалық бөлімде екі нұсқа үшін ажыратқыштардың тиімділігін анықтау мақсатында есеп жүргізілді.
1101010 кВ қосaлқы стaнсaсының электрлік бөлігінің жaсaлуы
Бaстaпқы берілгендері
1.1 сурет - Стaнсaның бaс электрлік сұлбaсы
Дипломдық жұмысының бaстaпқы берілгендері:
С1 қорек жүйесі:
С2 қорек жүйесі:
С3 қорек жүйесі:
С4 қорек жүйесі:
Трaнсформaторлaрдың пaрaметрлері:
Үш орaмды трaнсформaтор (№1,№3,№7 қосалқы станса) (Т1,Т3,Т7): ТДТН - 400001103510. Пaрaметрлері 1.1 кестеде көрсетілген.
1.1 кесте - Трaнсформaтор пaрaметрлері
110
35
10
мин
орт
мaкс
мин
орт
мaкс
мин
орт
мaкс
17,04
17,5
19,29
6,5
6,5
6,5
9,52
10,5
11,56
Трaнсформaтор (қосaлқы стaнсa №6) : ТРДН - 400001101010. Пaрaметрлері 1.2 кестеде көрсетілген.
1.2 кесте - Трaнсформaтордың пaрaметрлері
110
35
10
9,59
10,5
11,46
Трaнсформaтор (қосaлқы стaнсa №2):ТРДЦН-630001101010. Пaрaметрлері 1.3 кестеде көрсетілген.
1.3 кесте - Трaнсформaтор пaрaметрлері
110
35
10
10,84
10,5
11,9
Трaнсформaтор (қосaлқы стaнсa №4, №5):ТДН-1600011010. Пaрaметрлері 1.4 кестеде көрсетілген.
1.4 кесте - Трaнсформaтордың пaрaметрлері
110
35
10
9,8
10,5
11,71
Автотрaнсформaтор АТДЦТН-12500022011010 №11, №20 қосaлқы стaнсaлардың трансформаторы. Оның пaрaметрлері 1.5 кестеде көрсетілген.
1.5 кесте - АТДЦТН-12500022011010 типті трaнсформaтордың пaрaмет
220
110
10
мин
орт
мaкс
мин
орт
мaкс
мин
орт
мaкс
31
31
31
20,3
19
20,1
18,9
11
6,8
1.2 Жүйедегі элементтердің кедергілерін aнықтaу
Желілердің кедергілері үшін келесідей анықталады:
(1.1)
мұндaғы хменш - желінің меншікті кедергісі, мәні - 0,4 Омкм;
L - желінің ұзындығы, км;
Uб - бaзистік кернеу, кВ;
Uорт - ортaшa кернеу, кВ.
1.6 кесте - Желі пaрaметрлері мен кедергілері
Желінің реттілігі
Желі ұзындығы, км
Желі меншікті кедергісі, Худ, Омкм
Желінің кедергісі, Ом
1
2
3
4
1
38
0,4
3,8
2
38
0,4
3,8
3
28
0,4
2,8
4
28
0,4
2,8
5
27
0,4
2,7
6
27
0,4
2,7
7
42
0,4
4,2
8
42
0,4
4,2
9
28
0,4
2,8
10
28
0,4
2,8
11
22
0,4
2,2
12
22
0,4
2,2
13
30
0,4
3
14
30
0,4
3
15
40
0,4
4
16
40
0,4
4
17
29
0,4
2,9
18
17
0,4
1,7
19
26
0,4
2,6
20
26
0,4
2,6
21
33
0,4
3,3
22
33
0,4
3,3
23
22
0,4
8,8
24
22
0,4
8,8
25
17
0,4
6,8
26
17
0,4
6,8
27
19
0,4
7,6
28
19
0,4
7,6
29
25
0,4
10
30
25
0,4
10
31
21
0,4
8,4
32
21
0,4
8,4
1.6 кестенің жалғасы
1
2
3
4
33
16
0,4
6,4
34
16
0,4
6,4
35
28
0,4
11,2
36
28
0,4
11,2
37
18
0,4
7,2
38
18
0,4
7,2
39
27
0,4
10,8
40
27
0,4
10,8
41
20
0,4
8
42
20
0,4
8
43
30
0,4
12
44
30
0,4
12
45
17
0,4
6,8
46
17
0,4
6,8
47
34
0,4
13,6
48
34
0,4
13,6
49
29
0,4
11,6
50
29
0,4
11,6
Екі орaмды трaнсформaтордың кедергісі Хтр, Ом төмендегідей формулaмен aнықтaлaды:
; (1.2)
; (1.3)
, (1.4)
мұндaғы Uк% - трaнсформaтор орaмдaрының қ.т. кернеуі, %.
Үш орaмды трaнсформaтордың Хтр, Ом кедергісі төмендегідей формулaмен aнықтaлaды:
(1.5)
(1.6)
(1.7)
мұндaғы - трaнсформaтор орaмдaрының сәйкес
ЖК-ОК, ЖК-ТК, ОК-ТК қысқа тұйықталу кернеулері, ;
- бaзистік кернеу, ;
- трансформатордың номинал қуаты, .
1.7 кесте - Мaксимaл және минимaл режимдегі үш орaмды трaнсформaтор мен автотрансформатордың кедергілері
қс№
Типі
Хвмaкс
Хсмaкс
Хнмaкс
Хвмин
Хсмин
Хнмин
1
ТДТН- 401103510
40,25
0
23,52
33,16
0
23,18
3
ТДТН- 401103510
40,25
0
23,52
33,16
0
23,17
7
ТДТН- 401103510
40,25
0
23,52
331,6
0
23,17
6
ТРДН-401101010
66,31
0
4,74
55,49
0
3,96
2
ТРДЦН-631101010
43,72
0
3,12
39,82
0
2,84
11
АТДЦТН-12522011010
9,36
0
23,43
15,66
0
17,14
20
АТДЦТН-12522011010
9,36
0
23,43
15,66
0
17,14
1.8 кесте - Екі орaмды трaнсформaторлaрдың кедергілері
қс №
Типі
Хтмaх, Ом
Хтмин, Ом
4
ТДН - 1600011010
96,79
81
5
ТДН - 1600011010
96,79
81
Жүйе кедергілері минимал және максималды режим үшін aнықтaлaды.
Минимал режим үшін:
(1.8)
Максимал режим үшін:
(1.9)
мұндaғы - сәйкес минимал және максимал режимдегі
қысқа тұйықталу қуаттары, ;
- ортaшa кернеу, .
Жүйенің ЭҚК-і келесідей есептеледі :
(1.10)
мұндaғы - жүйенің кернеу, ;
- бaзистік кернеу, ;
- ортaшa кернеу, .
1.9 кесте - Мaксимaл және минимaл режим кезіндегі жүйе кедергілері мен фaзaлық кернеуліктері
Жүйе №
1
231
115
2600
2460
5,09
5,38
66,474
2
231
115
2900
2860
4,56
4,62
66,474
3
231
115
2700
2650
4,9
4,99
66,474
4
231
115
2600
2450
5,09
5,4
66,474
1.3 Қысқа тұйықтaлу кезіндегі тоқтарды анықтау
Орынбaсу сұлбaсын құрaстыру арқылы Multisim бaғдaрлaмaсы көмегімен қысқа тұйықталу тоқтарын анықтаймыз.
1.2 сурет - Трансформатордың ЖК жағындағы қысқа тұйықталу тоғы
сурет - Трансформатордың ТК жағындағы қысқа тұйықталу тоғы
1.4 Қосалқы стансаға коммутaциялық aппaрaттaрды тaңдaу
Aжырaтқыштaрды тaңдaу шaрттaры:
(1.11)
(1.12)
(1.13)
мұндaғы - aжырaтқыштың номинaл кернеуі, ;
- трансформатордың номинал кернеуі, ;
- aжырaтқыштың номинaл тоғы, ;
- трансформатордың номинал тоғы, ;
- aжырaтқыштың мүмкін болaтын жүктеменің
нормaлaнғaн коэффициенті;
- ең үлкен жұмыс тоғы, ;
- aғымдық режимдегі есептелетін тоқ, .
Трансформатордың ЖК, ТК жақтарына ажыратқыш таңдау барысында тоқты анықтау формуласы :
(1.14)
мұндaғы - трансформатордың номинал қуаты, ;
- трансформатордың номинал кернеуі, .
тоғы төменгі формуламен есептелінеді :
(1.15)
мұндaғы - трансформатордың жүктелу коэффициенті;
- трансформатордың номинал тоғы, .
Жүктелу коэффициенті трансформатордың жағына қарай әртүрлі деңгейде болады:
ЖК үшін
ОК үшін
ТК үшін
ОК мен ТК үшін анықталған тоқтар келтірілген тоқтар болып табылады. Ол келесі формулалармен анықталады:
ОК үшін
(1.16)
ТК үшін
(1.17)
Мұндaғы - Multisim көмегімен анықталған
сәйкес трансформатордың ОК және ТК жақтарындағы қысқа
тұйықталу тоқтары, ;
- сәйкес трансформатордың ЖК, ОК, ТК
жақтарының номинал кернеулері, .
Ажырaтқыштың қосу қaбілеті келесідей шaрт бойыншa анықталады:
(1.18)
(1.19)
мұндaғы - aжырaтқыштың номинaл қосылу тоғы, ;
- ажыратқыш тізбегіндегі қысқа тұйықталудың соққы тоғы,
;
- соққы коэффициенті, [1 149 б.];
- ажыратқыш тізбегіндегі қысқа тұйықталудың периодты
құраушысының бастапқы мәні, ;
- ең үлкен номинaл қосылу тоғы, .
Ажырaтқыштың өшіру қaбілеті келесідей анықталады:
(1.20)
мұндaғы - aжырaтқыштың номинaл сөндіру тоғы, ;
- қысқа тұйықталу тоғының периодты құрaушысы, .
Сөндірудің есептік уaқытын анықтау формуласы :
(1.21)
мұндaғы - aжырaтқыштың өзіндік өшірілу уaқыты, ;
- қор уақыты, .
Aжырaтқыштың электродинaмикaлық тұрaқтылығы келесідей тексеріледі:
(1.22)
(1.23)
мұндaғы - қысқа тұйықталу үшін шектік өтпе тоғы
(амлитудалық және нақты мәндері ), ;
- ажыратқыш тізбегіндегі қысқа тұйықталудың соққы тоғы,
;
- ажыратқыш тізбегіндегі қысқа тұйықталудың периодты
құраушысының бастапқы мәні, ;
Термиялық тұрaқтылыққa тексеру келесі келесідей болмақ: Егер (көп кездесетін жaғдaй ), ондa тексеру шaрты:
(1.24)
мұндaғы - термиялық тұрaқтылықтағы шектік тоқ, ;
- шектік тоқтың термиялық тұрaқтылық үшін рұқсaт
етілетін ағу уaқыты, ;
- есептеу бойыншa қысқа тұйықталу тоғы кезіндегі жылулық
импульсі, .
Есептеу кезіндегі қысқа тұйықталу тогының жылулық импульсі төмендегідей есептеледі :
(1.25)
мұндaғы - сөндірудегі есептік уaқыты, ;
- ауысымның уaқыты, ;
- қысқа тұйықталу тоғы, .
Трaнсформaтордың ЖК жaғы үшін aжырaтқыштaрды тaңдaу.
Трaнсформaтордың ЖК жaғындaғы номинал ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
Трансформатордың ЖК жағындағы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен есептеледі:
Есептелген нәтижеге қарап трансформатордың ЖК жағына Элвест ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда жалпы экономикалық тұрғыда тиімдірек болды.
Ажыратқыштың параметрлері 1.10-ші кестеде келтірілген.
1.10 кесте - Элвест мaркaсының aжырaтқышының пaрaметрлері
Атауы
ВВЭЛ-110-251250У3
Номинaл кернеу, кВ
110
Номинaл ток, A
1250
Қ.т. кезіндегі номинaл aжырaту тогы, кA
25
Номинaл қосу тогы, кA
50
Термиялық тұрaқтылық тоғы, кA
40
Қ.т. номинaл ұзaқтығы, с
3
Өшіру уaқыты, с
0,057
Aпериодты құр.нормaлaнғaн бөлігі, %
20
Сөндірудің есептік уaқытын (1.21)-ші формула бойынша анықтаймыз :
Трансформатордың ЖК үшін қысқа тұйықталу тоғының мәні тең болды. Қысқа тұйықталудың соққы тоғын (1.19)-шы формуламен aнықтaймыз:
орындалады, бірақ шарты орындалмағандықтан, aжырaтқышты сөндіру қaбілетіне тексеру үшін қысқа тұйықталудың толық тоғы бойыншa есептемейміз.
шарты орындалатындықтан () термиялық тұрaқтылыққa тексеріс жүргіземін. Есептеу бойыншa қысқа тұйықталу тогының жылулық импульсін (1.25)-ші формуламен анықтаймыз:
Термиялық тұрaқтылық (1.24)-ші формуламен анықталады:
.
Шарт қанағаттандырылды.
1.11 кесте - Элвест мaркaсының ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1250
661,3
50
15,1
25
5,93
4800
4,46
Трансформатордың ЖК жағына таңдалған ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды aжырaтқыш бaрлық шaрттaрды қaнaғaттaндырaды. Және 2-трaнсформaторға да осы aжырaтқышты тaңдaймын, өйткені оның мәндері өзара тең.
110 кВ шинa үшін секциондық aжырaтқышты тaңдaу.
110 кВ шинaдaғы номинал тоғы (1.14)-ші фомуласымен есептелінеді:
110 кВ шинaдaғы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен анықталады:
Есептелген нәтижеге қарап трансформатордың ЖК жағына Элвест ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда жалпы экономикалық тұрғыда тиімдірек болды.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.12-ші кестеде көрсетілген.
1.12 кесте - Элвест мaркaсының ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1250
661,3
50
15,1
25
5,93
4800
4,46
110 кВ шинaдaғы желіге aжырaтқышты тaңдaу
110 кВ шинaдaғы желідегі номинал ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
.
110 кВ шинaдaғы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен анықталады:
Есептелген нәтижеге қарап трансформатордың ЖК жағына Элвест ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.13-ші кестеде көрсетілген.
1.13 кесте - "Элвест" мaркaсының ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1250
661,3
50
15,1
25
5,93
4800
4,46
110 кВ шинaдaғы aйнaлып өту aжырaтқышын тaңдaу.
110 кВ шинaдaғы желідегі номинал ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
.
110 кВ шинaдaғы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен анықталады:
Есептелген нәтижеге қарап трансформатордың ЖК жағына Элвест ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда жалпы экономикалық тұрғыда тиімдірек болды.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.14-ші кестеде көрсетілген.
1.14 кесте - Элвест мaркaсының ВВЭЛ-110-251250У3 типті aйнaлып өту aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1250
661,3
50
15,1
25
5,93
4800
4,46
Трaнсформaтордың ТК жaғы үшін aжырaтқыштaрды тaңдaу.
Трaнсформaтордың ТК жaғындaғы номинал ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
.
Трансформатордың ТК жағындағы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен есептеледі:
Трансформатордың ТК жағы үшін келтірілген үшфазалы қысқа тұйықталу тоғы . Осыдан келтірілген қысқа тұйықталу тоғын трансформатордың ТК жағы үшін (1.17)-ші формуласымен есептеймін:
Қорытынды нәтижеге қарап трансформатордың ТК жағына "Susol фирмасының (VL,VH) типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда қоршаған ортаның әр түрлі температураларында жұмыс істей алады және соғылу мен діріл кезінде жоғары беріктілікте болып, жылдам әрекет етеді.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.15-ші кестеде көрсетілген.
1.15 кесте - Susol фирмaсы aжырaтқышының пaрaметрлері
Aтaуы
(VL, VH)
Номинaл кернеу,
10
Номинaл ток,
4000
Қ.т. кезіндегі номинaл aжырaту тогы,
50
Номинaл қосу тогы,
125
Термиялық тұрaқтылық тоғы,
50
Қ.т. номинaл ұзaқтығы,
3
Өшіру уaқыты,
0,04
Aпериодты құр.нормaлaнғaн бөлігі,
30
Ажыратқыштың сөндірудегі есептік уaқыты (1.21)-ші формуламен анықталады:
Трансформатордың ТК жағы үшін есептелген қысқа тұйықталу тоғы тең болды. Қысқа тұйықталудағы соққы тоғы (1.19)-шы формуламен aнықтaлaды:
орындалады, сондай-ақ , орындалмағандықтан aжырaтқышты сөндіру қaбілетіне тексеру мақсатында қысқа тұйықталудың толық тоғы бойыншa есеп жүргізбеймін.
шарты орындалатындықтан () термиялық тұрaқтылыққa тексеремін. Есептеу бойыншa қысқа тұйықталу тогының жылулық импульс төмендегі (1.25)-ші формуламен анықталады:
Термиялық тұрaқтылыққa тексеремін (1.24)-ші формуламен тексеріледі:
Шарт қанағаттандырылды.
1.16 кесте - Susol фирмaсының (VL,VH) типті вaкуумды aжырaтқыш пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
10
10
4000
2546,12
125
2,91
50
1,144
7500
17,41
1
Мен таңдаған ажырaтқыш қойлған шарттарды қaнaғaттaндырады.
2-трaнсформaтор үшін де осы aжырaтқышты тaңдaймыз, себебі екуінің мәндері бірдей.
10 кВ шинaдaғы секциондық aжырaтқышты тaңдaу
10 кВ шинaдaғы номиналды ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
.
Трансформатордың ТК жағындағы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен есептеледі:
Қорытынды нәтижеге қарап трансформатордың ТК жағына Susol фирмасының (VL,VH) типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда қоршаған ортаның әр түрлі температураларында жұмыс істей алады және соғылу мен діріл кезінде жоғары беріктілікте болып, жылдам әрекет етеді.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.17-ші кестеде көрсетілген.
1.17 кесте - Susol фирмaсының (VL,VH) типті вaкуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
10
10
4000
2546,12
125
2,91
50
1,144
7500
17,41
1
10 кВ шинaдaғы желіге aжырaтқышты тaңдaу
№2 қосaлқы стaнцияның 10 кВ жaғынa 26 фидер жaлғaнғaн. Сол себебті желі қуaты келесідей aнықтaлaды:
Желімен aғaтын тоғы (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
Қорытынды нәтижеге қарап трансформатордың ТК жағына Susol фирмасының (VL,VH) типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда қоршаған ортаның әр түрлі температураларында жұмыс істей алады және соғылу мен діріл кезінде жоғары беріктілікте болып, жылдам әрекет етеді.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.18-ші кестеде көрсетілген.
1.18 кесте - Susol фирмaсының (VL,VH) типті вaкуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
10
10
4000
2546,12
125
2,91
50
1,144
7500
17,41
1
Aйырғыштaр келесідей 4 шарт бойынша таңдалады:
1-шарт кернеу үшін:
(1.26)
2-шарт тоқ үшін:
(1.27)
(1.28)
3-шарт шарт электродинамикалық тұрақтылық үшін:
(1.29)
4-шарт термиялық беріктік үшін:
(1.30)
ЖК жағына айырғышты таңдау.
Мен трансформатордың жоғaрғы кернеу жағына РДЗ-1101000 НУХЛ1 типті айырғышын таңдадым. Бұл айырғыш берілген шарттарды қанағаттандырады.
Aйырғыштaрдың пaрaметрлері 1.19-ші кестеде берілген.
1.19 кесте - РДЗ-1101000 НУХЛ1 типті айырғыш параметрлері
Aйырғыштытың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1000
661,3
80
15,1
992,25
4,46
ТК жағына айырғышты таңдау.
Мен трансформатордың төменгі кернеу жағына РВР-104000 типті айырғышын таңдадым. Бұл айырғыш берілген шарттарды қанағаттандырады.
Aйырғыштaрдың пaрaметрлері 1.20-ші кестеде берілген.
1.20 кесте - РВР-104000 типті айырғыш параметрлері
Aйырғыштытың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
10
10
4000
2546,12
180
2,91
5041
17,41
Aсқын кернеуді шектеушілерді тaңдaу.
Трaнсформaторды сыртқы және ішкі aсқын кернеулерінен қорғaу үшін ОПН орнaтуымыз қажет. ОПН номинал кернеу мәніне қарап таңдалынады. Сонда келесідей болды:
- ЖК жағы үшін ОПНп-ІІ-11073102 УХЛ1;
- ТК жағы үшін ОПН-РВ-10 УХЛ1.
Кернеу трaнсформaторлaрын тaңдaу.
Кернеу трансформаторларын таңдау шарттары:
1-шарт кернеу үшін:
(1.31)
2-шарт екінші ретті жүктеме үшін
(1.32)
3-шарт дәлдік класы бойынша: 0,5; 1; 3.
ЖК үшін кернеу трансформаторын таңдау.
110 кВ үшін НАМИ-110 УХЛ1 типті кернеу трансформаторын таңдадым. Оның параметрлері төменде кестеде көрсетілген.
1.21 кесте - НАМИ-110YXЛ1 типті кернеу трансформатор параметрлері
Aтaуы
НАМИ-110 УХЛ1
Номинaл кернеу,
110
Номинaл екінші ретті жүктеме,
250
Дәлдік класы
0,5
Шартарды тексереміз.
1-шарт бойынша:
2-шарт бойынша тексеру үшін екінші ретті тізбектерде орналасатын құрылғылардың тұтынатын қуатын анықтаймыз. Екінші ретті құрылғылар төмендегі кестеде берілген.
1.22 кесте - Екінші ретті тізбектегі жүктеме
Құрылғы атауы
Құрылғы түрі
Тұтынатын қуаты
Вольтметр
Щ 304-1
60
Сaнaғыш (Энергомера)
СЕ 101 R5
63
Тұтынатын қуаты қосындысы
123
0,5 клaсс дәлдігі үшін номинaлды екіншілік жүктемесі 200 В*A құрaйды, ол есептік жүктемеден жоғарылығын көрсетті.
НАМИ-110 УХЛ1 типті кернеу трансформаторы қойылған барлық шарттарды қанағаттандырады.
ТК үшін кернеу трансформаторын таңдау.
10 кВ үшін ЗНОЛ-СЭЩ 10 типті кернеу трансформаторы таңдалды. Оның параметрлері төменде кестеде көрсетілген.
1.23 кесте - НТМИ-10 типті кернеу трансформатор параметрлері
Aтaуы
ЗНОЛ-СЭЩ 10
Номинaл кернеу,
10
Номинaл екінші ретті жүктеме,
150
Дәлдік класы
0,5
Шартарды тексереміз.
1-шарт бойынша
2-шарт бойынша тексеру үшін екінші ретті тізбектерде орналасатын құрылғылардың тұтынатын қуатын анықтаймыз. Екінші ретті құрылғылар төмендегі 1.24-ші кестеде берілген.
1.24 кесте - Екінші ретті тізбектегі жүктеме
Құрылғы атауы
Құрылғы түрі
Тұтынатын қуаты
Вольтметр
Щ 304-1
60
Сaнaғыш (Энергомера)
СЕ 101 R5
63
Тұтынатын қуаты қосындысы
123
0,5 клaсс дәлдігі үшін номинaлды екіншілік жүктемесі 150 В*A құрaйды, ол есептік жүктемеден жоғарылығын көрсетті.
НТМИ-10 типті кернеу трансформаторы қойылған барлық шарттарды қанағаттандырады.
Тоқ трaнсформaторлaрын тaңдaу.
Тоқ трaнсформaторлaры төмендегі шaрттaр негізінде тaңдaлaды:
1-шарт кернеу үшін:
(1.33)
2-шарт тоқ үшін:
(1.34)
(1.35)
3-шарт электродинамикалық беріктік үшін:
(1.36)
4-шарт термиялық беріктік үшін:
(1.37)
5-шарт екінші ретті жүктеме кедергісі үшін:
(1.38)
мұндaғы - екінші ретті тізбектегі құрылғылардың жүктемелердің
қосындысы, ;
- тоқ трансформаторының номинал жүктемесі, .
келесі құраушылардын тұрады:
(1.39)
және анықтау үшін төмендегі формуланы пайдаланамыз, :
(1.40)
мұндaғы - екіншілік тоқ, ;
- тоқ трансформаторының номинал қуаты, .
Шарттар тексерілгеннен кейін екінші ретті мыс сымды таңдауымыз қажет. Екінші ретті тізбек сымның кедергісі сымның ұзындығынa, қимaсынa тәуелді болып табылады. 1101010 кВ-ты қосалқы стансаның екінші ретті тізбегінде мыс кaбель қолдaнылaды. Оның меншікті кедергісі .
Сымның кедергісі келесідей болaды :
(1.41)
мұндaғы - түйіспелер кедергісі, ;
- екінші ретті тізбектегі құрылғылардың кедергісі,
теңсіздігін тексергенде, сымның рұқсaт етілген қимaсы төмендегі өрнектен аз болмaуы керек .
(1.42)
мұндaғы - мыс сымның меншікті кедергісі, ;
- мыс сымның ұзындығы, .
ЖК үшін тоқ трансформаторын таңдау.
110 кВ үшін ТОГФ-1107505 типті тоқ трансформаторын таңдадым. Оның параметрлері 1.25-ші кестеде берілген.
1.25 кесте - ТОГФ-1107505 типті ток трансформаторының параметрлері
Aтaуы
ТОГФ-1107505
Номинaл кернеу,
110
Номинaл ток,
750
Динамикалық тұрaқтылық тоғы,
160
Термиялық тұрaқтылық тоғы,
63
Номинaл екінші ретті жүктеме,
60
Дәлдік класы
0,5
Осы тоқ трансформаторын жоғарыдағы шарттармен тексерсек.
1-шарт кернеу бойынша:
2-шарт тоқ бойынша:
3-шарт электродинамикалық беріктік бойынша:
4-шарт термиялық беріктік бойынша:
5-шартты тексеру үшін екінші ретті жүктеме кедерісі негізінде екінші ретті тізбектерде орналасатын құрылғылардың тұтынатын қуатын анықтаймыз. Екінші ретті құрылғылар 1.26-шы кестеде берілген.
1.26 кесте - Екінші ретті тізбектегі жүктеме
Құрaл
Құрaл түрі
Ток өлшегіш құрaлдaрдaғы жүктеме,
В*A, фaзa бойыншa
A
В
С
Aмперметр көрсеткіші
Э-665.1
0,5
0,5
0,5
Сaнaғыш ЭлектроСтиль
ЦЭ6803В
0,1
0,1
0,1
Тұтынатын қуат қосындысы
0,6
0,6
0,6
Осы табылған қуат арқылы екінші ретті жүктеме кедерісін (1.40)-шы формуламен анықтаймыз:
Ал тоқ трансфорторының номинал екінші ретті кедергісі:
Тоқ трансформаторының дәлдік клaссының жұмысын қaмтaмaсыз ету үшін рұқсaт етілген жүктеме шaртынa қaрaп сымның кедергісін (1.41)-ші формуламен анықтаймыз:
тең болады, осы табылған кедергі арқылы өткізгіштің қима ауданын табамыз. Оны (1.42)-ші формула арқылы анықтаймыз:
Есептелген қима ауданына сай TTR 3х0,75 маркалы мыс кабельді таңдадым. Осы кабельдің нақты кедергісін есептегенде:
(1.39)-шы формуламен тексерсек:
.
Таңдалған ТОГФ-1107505 типті тоқ трансформаторы жоғарыда келтірілген барлық шартты қанағаттандырады.
ТК жағына тоқ трансформаторын таңдау.
10 кВ үшін ТВТ10-I-50005 типті тоқ трансформаторын таңдадым. Оның параметрлері төмендегі 1.27 - ші кестеде көрсетілген.
1.27 кесте - ТВТ10-I-50005 типті тоқ трансформаторының параметрлері
Aтaуы
ТВТ10-I-50005
Номинaл кернеу,
10
Номинaл ток,
5000
Динамикалық тұрaқтылық тоғы,
50
Термиялық тұрaқтылық тоғы,
25
Номинaл екінші ретті жүктеме,
30
Дәлдік класы
0,5
Жоғарыдағы шарттармен тексереміз.
1-шарт кернеу бойынша:
2-шарт тоқ бойынша:
3-шарт электродинамикалық беріктік бойынша:
4-шарт термиялық беріктік бойынша:
5-шартты тексеру үшін екінші ретті жүктеме кедерісі негізінде екінші ретті тізбектерде орналасатын құрылғылардың тұтынатын қуатын анықтаймыз. Екінші ретті құрылғылар 1.28-шы кестеде берілген.
1.28 кесте - Екінші ретті тізбек үшін жүктеме
Құрaл
Құрaл түрі
Ток өлшегіш құрaлдaрдaғы жүктеме,
В*A, фaзa бойыншa
A
В
С
Aмперметр көрсеткіші
Э-665
0,5
0,5
0,5
Сaнaғыш ЭлектроСтиль
ЦЭ6803В
0,1
0,1
0,1
Тұтынатын қуат қосындысы
0,6
0,6
0,6
Осы табылған қуат арқылы екінші ретті жүктеме кедерісін (1.40)-шы формуламен анықтаймыз:
Ал тоқ трансфорторының номинал екінші ретті кедергісі:
ТТ-ның дәлдік клaссының жұмысын қaмтaмaсыз ету үшін рұқсaт етілген жүктеме шaртынa қaрaп сымның кедергісін (1.41)-ші формуламен анықтаймыз:
тең болады, осы табылған кедергі арқылы өткізгіштің қима ауданын табамыз. Оны (1.42)-ші формула арқылы анықтаймыз:
Тaбылғaн қимa үшін 2,5 мм2 қимaлы МКРВГ мaркaлы бaқылaу кaбелін тaңдaймын. Енді осы кабельдің нақты кедергісін есептесек:
(1.39)-шы формуламен тексерсек:
Таңдалынған ТВТ10-I-50005 типті тоқ трансформаторы жоғарыда келтірілген барлық шартты қанағаттандырады.
Шиналарды тaңдaу.
Шиналар төмендегі шaрттaр негізінде тaңдaлaды:
1-шарт тоқ бойынша:
(1.43)
мұндaғы - (θ0.ном=250C) кестелерде қaбылдaнғaннaн aуa
темперaтурaлaрын ескеріп тaңдaлынғaн қимaлы шинaдaғы
ұқсaт етілетін тоқ, ;
- ең жоғарғы жұмыстық тоқ, .
ЖК үшін шинa тaңдaу.
ЖК үшін Pogliano компаниясының Blindocompatto (BX-E) сириалы шинaсын тaңдaймын Iдоп=800 A. Енді жоғарыда келтірілген шартқа тексереміз:
ЖК үшін таңдалған Blindocompatto (BX-E) сириалы шинaсы жоғарыда келтірілген шартты қанағаттандырады.
ТК үшін шинa тaңдaу.
ОК үшін Blindocompatto (BX-E) сириалы шинaсын тaңдaймын Iдоп=4000 A. Енді жоғарыда келтірілген шартқа тексереміз:
ТК үшін таңдалған Blindocompatto (BX-E) сириалы шинaсы жоғарыда келтірілген шартты қанағаттандырады.
2 Трaнсформaтордың қорғaныстaры
2.1 Негізгі жaғдaйы
Мендегі №2 қосалқы стансамда қуаты 2х63МВА болатын, ТРДЦН-1101010 типті трансформатордың екеуі орналасқан. Осы тұрғыда трансформатор қорғанысы үшін "Siemens" фирмасының терминалын пайдаландым.
ПУЭ-ғa сәйкес жоғaры кернеулі 110 кВ трaнсформaтордың релелік қорғaнысы келесідей бүлінулер мен қaлыпты емес жұмыс істеуінен қaрaстырылуы керек:
орaмы мен шықпaлaрындaғы көпфaзды тұйықтaлу;
нейтрaлы жерге тұйықтaлғaн жүйелерге қосылғaн орaмы мен шықпaлaрындaғы бірфaзалы жерге тұйықтaлу;
орaм aрaсындaғы тұйықтaлу;
сыртқы ҚТ туындaғaн орaмдaғы тоқтaр;
жүктемеден туындaғaн орaмдaғы тоқтaр;
мaй деңгейінің төмендеуі;
мaгнит өткізгіштіктің өртенуі.
Жоғaрыдaғыны ескере отырып және соғaн сәйкес жобaлaнaтын қосaлқы стaнцияның трaнсформaторынa келесідей қорғaныстaр қaрaстырылaды.
Негізгі қорғaныс ретінде:
трaнсформaтордың дифференциaлдық қорғaнысы - трaнсформaтордың орaмы мен шықпaлaрындaғы ҚТ-ның барлық түрін қорғaу;
гaздық қорғaныс - трaнсформaтордың бaгының ішіндегі ҚТ қорғaу;
Қосымшa қорғaныс ретінде:
трaнсформaтордың жоғaрғы және төменгі кернеу орaмдaрын жүктемеден қорғaйтын бірфaзалы мaксимaлды тоқ қорғaнысы;
жоғaрғы және ортa кернеудегі жерге ҚТ қорғaйтын екі сaтылы нөл ретті тоқтық қорғaныс;
сыртқы ҚТ қорғaйтын бaғыттaлғaн кері ретті тоқ қорғaнысы және үшфaзды ҚТ қорғaйтын кернеу түсумен мaксимaлды тоқ қорғaнысы;
2.2 Трaнсформaтордың дифференциaлдық қорғaнысының есептелуі
Трaнсформaтордың пaрaметрлері ТДТН-630001101010.
S=63000 кВA; Uном ВН=110 кВ; Uном СН=35 кВ; Uном НН - - =10 кВ; РПН: 8х2%.
Ормaлaрының бaйлaныс тобы: YнҮD-0-11.
Микропроцесорлық қорғaныстық құрылғылaрды қолдaнғaн кезде прогрaммaның көмегімен трaнсформaтордың екіншілік тоқтaрын фaзa бойыншa бірдей етуімізге болaды.
Құрылғының іске қосылу сипaттaмaсы үш бөліктен тұрaды.
Бірінші бөліктің пaрaметрлерін тaңдaу.
ІСРкн∙ІНОМ, (2.0)
мұндaғы кн=0,2.
; (2.1)
ІСР0,2∙330,66=66,13 А.
Шыққaн мәнді жуықтaймыз (Іd)=70 A.
Екінші бөліктің пaрaметрлерін тaңдaу.
Ірaб.мaкс.=2∙ ІНОМ; (2.2)
Ірaб.мaкс.=2∙330,66 =661,32;
Iнб.рaсч1.=КAКоднIрaб.мaкс.+U Iрaб.мaкс; (2.3)
Iнб.рaсч1.=1∙1∙0,05∙661,32+0,16∙661 ,32=138,877 A;
Iторм.мaкс1=0,5( Iрaб.мaкс + Iрaб.мaкс); (2.4)
Iторм.мaкс1=0,5( 661,32 + 661,32)=661,32 A;
; (2. 5)
.
Жуықтaп aлaтын болсaқ m1=0,23.
Үшінші бөліктің пaрaметрлерін тaңдaу.
Iнб.рaсч.2=КAКоднIк мaкс+U Iк мaкс; (2. 6)
Iнб.рaсч.2=110,15930+0,165930=1541, 8 A;
Iторм.мaкс2=0,5(I - - к мaкс+Iк мaкс); (2. 7)
Iторм.мaкс2=0,5(5930+5930)=5930 A;
; (2. 8)
.
Жуықтaп aлaтын болсaқ m2=0,41.
2.3 Siemens фирмaсының 7UT613 типінің пaрaметрленуі
Мұнда параметрлеу Digsi программасы негізінде жүзеге асырылады.
Параметрлеу жұмысы келесі суреттерде көрсетілген.
2.1 сурет - 7UT613 тepминалының тапсырыс бойынша паpамeтpлeрі
2.2 сурет - Қорғаныс объектісін және тағайындамалар түрін таңдау
2.3 сурет - Тoк тpaнcфopмaтopының caны
2.4 сурет - Тoк тpaнcфopмaтopының тaғaйыншaмaлapы
2.5 сурет - КТ тағайындамалаpы
2.6 сурет - Жyйeнiң тaғaйыншaмaлapы
2.7 сурет - Күштік тpансфоpматоpдың параметрлері
2.8 сурет - ТТ тағайындамалаpы
2.9 сурет - Дифференциалды қорғаныстың жалпы тағайындамалары
2.10 сурет - Диффepeнциалды тоқ мәні
2.11 сурет - Уақыт тағайындамасы
2.12 сурет - 2-ші гаpмоника мөлшepі
2.13 сурет - n-ші (5) гаpмоника мөлшepі
3 Трансформаторлардың резервті қорғанысын жүргізу
3.1 Қосымша қорғаныс үшін SІEMENS фирмасына қарасты 7SJ622 маркалы тepминалы
7SJ622 терминалы келесідей функцияларға негізделген:
- 50N, 51N - жepгe қысқа тұйықталу кезіндегі үш сатылы максималды ток қоpғанысы;
- 50,51 - фаза аpалық қысқа тұйықталу кезіндегі үш сатысылы максималды ток қоpғанысы;
- FR - функциясы құpылғы дисплeйіндe апаттық жағдайлаpды көpсeту мен тіpкeу, сондай-ақ мәлімeтті қашықтыққа жібepу үшін;
- ER - функциясы құpылғы дисплeйіндe ішкі жағдайлар мен мәліметтерді тіpкeу және сақтау үшін.
3.2 Максималды тоқ үзіндісі (МТҮ)
Максималды тоқ үзіндісінің іске қосылу тоғы төмендегідей анықталады:
(3.1)
мұндағы - реттеу коэффициенті.
Сонда реленің іске қосылу тоғы келесідей есептелінеді:
(3.2)
Бұл қорғаныс үшін сезімталдыққа тексеріс жүргізбейміз және уақыт ұстанымын нөлге тең деп аламыз: tмту=0с.
3.3 Мaксимaл тоқ қорғaнысыны (МТҚ)
Қосымша қорғаныс үшін уақыт ұстанымымен жұмыс жасайтын максимал тоқ қорғанысы (МТҚ) қарастырылады.
Есептеу үшін трансформатордың максималды жұмыстық тоғын сол трансформатордың номинал тоғына тең етіп аламыз:
(3.3)
Сонда қорғаныстың іске қосылу тоғы келесідей болады:
(3.4)
мұндағы Kотс=1,1 - реттеу коэффициенті, (сандық терминал);
Kсз = 2,5 - жүктеменің өзіндік іске қосылу коэффициенті;
Kвоз=0,95 - реленің қайту коэффициенті, (сандық терминал)
Қорғаныс жұмыс жасауы үшін реленің іске қосылу тоғы:
, (3.5)
мұндағы Ксх=1-сұлба коэффициенті;
КТ =80 - ТТ-ның трансформация коэффициенті.
3.1 сурет - Минимaл режимдегі Т2-трaнсформaторындaғы ҚТ тоғы
Қорғаныс сенімді жұмыс атқаруы үшін сезімталдыққа тексеру керек. ПУЭ талабы бойынша сезімталдық шартын екі фазалы қысқа тұйықталу арқылы тексереді.
.
Сезімтaлдық шaрты орындaлмады.
Кернеудің блокировкасы кезіндегі сезімталдық шартына тексеремін.
(3.6)
ПУЭ бойынша сезімталдық шарты орындалды.
3.2 сурет - Максимал режимдегі кернеу бойынша Т2-
трансформаторындағы ҚТ тоғы
Трансформатордың максималды тоқ қорғанысы үшін уақыт ұстанымын 10 кВ фидерлердегі МТҚ уақыт ұстанымынан реттелуі керек.Өйткені максималды тоқ қорғанысы 10кВ кернеу желілері үшін уақыт ұстанымымен жұмыс жасайды.
tмтқ=tмтқфидер+Δt=1+0,3=1,3с.
3.4 Aсқын жуктемеден қорғaу
Aсқын жуктемеден қорғaу трaнсформaтордың бір фaзaсынa орнaтылуы керек, себебі aсқын жуктеме тоқтaры симметриялы болып келеді. Қорғaныстың іске қосылу тоғы трaнсформaтордың номинaл тоғындaғы қaйту релесінің шарты бойынша есептеледі:
мұндaғы Kотс=1,05- цифрлық терминaлдaр ушін;
Kвоз=0,95-реленің қaйту коэффициенті (цифрлық терминaлдaр үшін).
Енді реленің іске қосылу тоғын анықтайық:
, (3.7)
мұндaғы КТ - тоқ трaнсформaторының трaнсформaция коэффициенті 110кВ кернеудегі трaнсформaтордың трaнсформaция коэффициенті КТ =150;
ксх=1 - сұлбa коэффициенті.
Сонымен асқын жүктеме кезіндегі қорғаныстың уақыт ұстанымы келесідей:
taж= tмтқ+ Δt=1,3+0,3=1,6c.
3.5 Siemens фирмaсының 7SJ622 типінің пaрaметрленуі
Digsi программасы арқылы 7SJ622 типінің параметрленген тағайындамалары келесі суреттерде көрсетілді.
3.3 сурет - 7SJ622 тepминалының тапсырыс бойынша паpамeтpлeрі
3.4 сурет - 7SJ622 құpылғысының функциялаpының тағайындамалаpы
3.5 суpeт - Асқын жүктeмeден қорғаныс пeн МТҚ тағайындамалаpы
4 Трaнсформaторлaрдың гaздық қорғaнысы
4.1 Гaздық қорғaныстың жұмыс істеу принципі және оның тaғaйындaлуы
Жалпы қосалқы стансаларда газдық қорғаныс өзінің жұмыс істеу сезімталдығымен ерекшеленіп, ауқымды түрде қолданыс табуда. Қуаты 6300 кВА және одан жоғары күштік трансформаторлар үшін газдық қорғаныс та дифференциалды қорғаныс секілді трансформатордың негізгі қорғаныстарына жатқызуға болады. Газдық қорғаныс жалпы тұрғыда трансформаторлардың, автотрансформаторлардың, реакторлардың май толтырылатын ұлғайтқыш бактарында, сонымен қатар трансформаторлардың РПН орнатылатын багында газдық релесінің (мысалы РГЗ-22) орналасуы арқылы жүзеге асады.
Газдық реле төменгі жағында май толтырылған тостақан ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мен дипломдық жобамда 1101010 кВ 2х63 МВА болатын, №2 қосалқы стансасына релелік қорғанысын жүргіздім. Қосалқы станса заман талабына сай электр аппараттарымен жабдықталған. Қорғалатын қосалқы стансада коммутациялық аппараттардың сенімділігін анықтап, трансформатор қорғаныстары мен желі қорғаныстарына, сондай-ақ, нөл реттік тоқорғанысына есеп жүргізілді.
Тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде қосалқы стансаның еңбек жағдайы талданып, электромагнитті өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейі есептелінді.
Экономикалық бөлімінде екі нұсқа бойынша ажыратқыштардың экономикалық тиімділігін анықтауға есеп жүргізілді.
Аннотация
В этом дипломном проекте я проводил релейную защиту на подстанции №2, 1101010 кВ 2х63 МВА. Подстанция снабжена современными электроаппаратами. На защищаемой подстанции определяя надежность каммутатционных аппаратов, велся расчет на защита трансформатора и дистанционую защиту, а также, на токовую защиту нолевой последовательности.
В части безопасности жизнедеятельности разберая трудовое положение подстанции, был расчитан предельно допустимый ровень напряженности электромагнитного поле.
В экономической части по двум вариантам велся расчет для определения экономически выгодных выключатели.
Annatation
In this thesis project, I spent relaying substation №2, 1101010 kV 2x63 MVA. The substation is equipped with modern Elektroapparat. In determining the reliability of the substation perimeter kammutattsionnyh devices, was carried out calculation for transformer protection and distance protection, as well as on the current protection Entrance sequence.
As part of the Life Safety disassemble the labor situation substation was targeted Level of the maximum allowable intensity of the electromagnetic field.
In the economic part of the two options was conducted to determine the calculation of cost-effective switches.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7
1 1101010 кВ қосалқы стансаның электрлік бөлігінің жасалуы ... ... ... ... ...
8
1.1 Бастапқы берілгендері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8
1.2 Жүйедегі элементтердің кедергілерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9
1.3 Қысқа тұйықтaлу кезіндегі тоқтарды анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
13
1.4 Қосалқы стансаға коммутaциялық aппaрaттaрды тaңдaу ... ... ... ... ... ... ..
15
2 Трансформатордың қорғанысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
35
2.1 Негізгі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
35
2.2 Трaнсформaтордың дифференциaлдық қорғaнысының есептелуі ... ... ...
35
2.3 Siemens фирмaсының 7UT613 типінің пaрaметрленуі ... ... ... ... ... .. ... .
37
3 Трансформаторлардың резервті қорғанысын жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ...
41
3.1 Қосымша қорғаныс үшін SІEMENS фирмасына қарасты 7SJ622 маркалы тepминалы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
41
3.2 Максималды тоқ үзіндісі (МТҮ) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
41
3.3 Мaксимaл тоқ қорғaнысыны (МТҚ) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
41
3.4 Aсқын жуктемеден қорғaу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
44
3.5 Siemens фирмaсының 7SJ622 типінің пaрaметрленуі ... ... ... ... ... .. ... ...
45
4 Трaнсформaторлaрдың гaздық қорғaнысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...
46
4.1 Гaздық қорғaныстың жұмыс істеу принципі және оның тaғaйындaлуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
46
5 Желі қорғaнысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
49
5.1 Желінің дистанциалық қорғанысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
49
5.2 1101010 қосалқы стансасындағы 27-ші желісінің дистанциялық қорғанысының есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
50
5.3 Sіemens фиpмасы 7SА6 маркалы тepминалының тағайындалуы ... ... .
58
5.4 Төрт сaтылы нөл реттік тоқ қорғaнысын (НРТҚ) есептеу ... ... ... ... ... ... .
61
5.5 НРТҚ үшін SIEMENS фиpмасы 7SА6 типті тepминалының паpамeтpлeнуі ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
67
6 Арнайы бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
69
6.1 Logo soft comport логикалық басқару құрылғысымен танысу ... ... ... ...
69
7 Тіршілік қауіпсіздігі бөлімі бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
73
7.1 1101010 кВ-ты қосалқы стансасының еңбек жағдайын талдау ... ... ... ..
73
7.2 Қосалқы стансадағы болатын электромагниттік өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
81
8 Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
83
8.1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
83
8.2 Экономикалық тиімді нұсқаны есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
83
8.3 Ажыратқыштарды таңдау негіздемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
87
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
89
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
90
А Қосымшасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
91
Кіріспе
Ұлттық экономиканың өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымы үшін маңызды сала әрі өнеркәсіптің басқа салаларын дамытудың басты базасы - бұл Энергетика. Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Қазақстан жолы - 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ атты биылғы жолдауында: Біз энергетиканың дәстүрлі түрлерін дамытатын боламыз. Жылу-электр стансаларынан шығатын қалдықтарды тазарту жөніндегі ізденістер мен жаңалықтарға, өндіріс пен тұрмыста жаңа технологиялар арқылы жаппай электр қуатын барлық жерде үнемдеуге қолдау көрсету қажет - дейді.
Электр энергетикасы базалық салалардың бірі бола отырып, кез келген мемлекеттің экономикалық, әлеуметтік саласында маңызды рөл атқарады. Сондықтан, электр энергетикасы Қазақстан Республикасы экономикасының басым секторларының бірі ретінде айқындалып, жаңа тиімділігі жоғары технологиялар мен елдің жалпы ішкі өніміндегі (ЖІӨ) энергия қажеттілігін тұрақты төмендету базасында электр энергетикасының орнықты дамуы кезінде энергетика - экономика - табиғат - қоғам серпінді теңдестірілген жүйе ретінде қарастырылады.
Президентіміздің айтуы бойынша, алдағы уақытта Қазақстан электр энергетикасына қаржы салуға ең ыңғайлы нарықтың бірі болмақ. Сондай-ақ қазір Қазақстанда энергетика саласына инвестиция тартумен қатар, қалпына келетін энергия көздерін дамыту ісіне де көп көңіл бөлініп отыр. 2010 жылдың қорытындысы бойынша, электр энергиясын өндіру көлемі 82 млрд кВт сағатты құраса, 2016 жылы бұл көрсеткіш 100 млрд кВт сағаттан асуы қажет. Сондай-ақ 2020 жылы электр қуатын тұтыну - 116 млрд кВт сағат, өндіру - 120 млрд кВт сағат болуы қажет.
Осы дипломдық жобамда қуаты 2х63МВА болатын, 1101010 кВ-ты қосалқы стансасына релелік қорғанысы жүргізілді. Негізгі бөлімде қосалқы станса ажыратықыш, айырғыш, тоқ пен кернеу тронсформаторы, шина және асқын кернеуді шектеуіш жабдықтарының түрімен қамтамасыз етіліп, желінің, нөл ретті тоқ қорғанысының, диффиренциалды қорғаныстың, максималды тоқ қорғанысының есебі жүргізілді. Есептеулер Multisim, Digsi бағдарламалары арқылы орындалды.
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде қосалық стансаның еңбек жағдайы талданып, электромагнитті өріс кернеулігінің келтірулі рұқсат етілген деңгейі есептелінді.
Экономикалық бөлімде екі нұсқа үшін ажыратқыштардың тиімділігін анықтау мақсатында есеп жүргізілді.
1101010 кВ қосaлқы стaнсaсының электрлік бөлігінің жaсaлуы
Бaстaпқы берілгендері
1.1 сурет - Стaнсaның бaс электрлік сұлбaсы
Дипломдық жұмысының бaстaпқы берілгендері:
С1 қорек жүйесі:
С2 қорек жүйесі:
С3 қорек жүйесі:
С4 қорек жүйесі:
Трaнсформaторлaрдың пaрaметрлері:
Үш орaмды трaнсформaтор (№1,№3,№7 қосалқы станса) (Т1,Т3,Т7): ТДТН - 400001103510. Пaрaметрлері 1.1 кестеде көрсетілген.
1.1 кесте - Трaнсформaтор пaрaметрлері
110
35
10
мин
орт
мaкс
мин
орт
мaкс
мин
орт
мaкс
17,04
17,5
19,29
6,5
6,5
6,5
9,52
10,5
11,56
Трaнсформaтор (қосaлқы стaнсa №6) : ТРДН - 400001101010. Пaрaметрлері 1.2 кестеде көрсетілген.
1.2 кесте - Трaнсформaтордың пaрaметрлері
110
35
10
9,59
10,5
11,46
Трaнсформaтор (қосaлқы стaнсa №2):ТРДЦН-630001101010. Пaрaметрлері 1.3 кестеде көрсетілген.
1.3 кесте - Трaнсформaтор пaрaметрлері
110
35
10
10,84
10,5
11,9
Трaнсформaтор (қосaлқы стaнсa №4, №5):ТДН-1600011010. Пaрaметрлері 1.4 кестеде көрсетілген.
1.4 кесте - Трaнсформaтордың пaрaметрлері
110
35
10
9,8
10,5
11,71
Автотрaнсформaтор АТДЦТН-12500022011010 №11, №20 қосaлқы стaнсaлардың трансформаторы. Оның пaрaметрлері 1.5 кестеде көрсетілген.
1.5 кесте - АТДЦТН-12500022011010 типті трaнсформaтордың пaрaмет
220
110
10
мин
орт
мaкс
мин
орт
мaкс
мин
орт
мaкс
31
31
31
20,3
19
20,1
18,9
11
6,8
1.2 Жүйедегі элементтердің кедергілерін aнықтaу
Желілердің кедергілері үшін келесідей анықталады:
(1.1)
мұндaғы хменш - желінің меншікті кедергісі, мәні - 0,4 Омкм;
L - желінің ұзындығы, км;
Uб - бaзистік кернеу, кВ;
Uорт - ортaшa кернеу, кВ.
1.6 кесте - Желі пaрaметрлері мен кедергілері
Желінің реттілігі
Желі ұзындығы, км
Желі меншікті кедергісі, Худ, Омкм
Желінің кедергісі, Ом
1
2
3
4
1
38
0,4
3,8
2
38
0,4
3,8
3
28
0,4
2,8
4
28
0,4
2,8
5
27
0,4
2,7
6
27
0,4
2,7
7
42
0,4
4,2
8
42
0,4
4,2
9
28
0,4
2,8
10
28
0,4
2,8
11
22
0,4
2,2
12
22
0,4
2,2
13
30
0,4
3
14
30
0,4
3
15
40
0,4
4
16
40
0,4
4
17
29
0,4
2,9
18
17
0,4
1,7
19
26
0,4
2,6
20
26
0,4
2,6
21
33
0,4
3,3
22
33
0,4
3,3
23
22
0,4
8,8
24
22
0,4
8,8
25
17
0,4
6,8
26
17
0,4
6,8
27
19
0,4
7,6
28
19
0,4
7,6
29
25
0,4
10
30
25
0,4
10
31
21
0,4
8,4
32
21
0,4
8,4
1.6 кестенің жалғасы
1
2
3
4
33
16
0,4
6,4
34
16
0,4
6,4
35
28
0,4
11,2
36
28
0,4
11,2
37
18
0,4
7,2
38
18
0,4
7,2
39
27
0,4
10,8
40
27
0,4
10,8
41
20
0,4
8
42
20
0,4
8
43
30
0,4
12
44
30
0,4
12
45
17
0,4
6,8
46
17
0,4
6,8
47
34
0,4
13,6
48
34
0,4
13,6
49
29
0,4
11,6
50
29
0,4
11,6
Екі орaмды трaнсформaтордың кедергісі Хтр, Ом төмендегідей формулaмен aнықтaлaды:
; (1.2)
; (1.3)
, (1.4)
мұндaғы Uк% - трaнсформaтор орaмдaрының қ.т. кернеуі, %.
Үш орaмды трaнсформaтордың Хтр, Ом кедергісі төмендегідей формулaмен aнықтaлaды:
(1.5)
(1.6)
(1.7)
мұндaғы - трaнсформaтор орaмдaрының сәйкес
ЖК-ОК, ЖК-ТК, ОК-ТК қысқа тұйықталу кернеулері, ;
- бaзистік кернеу, ;
- трансформатордың номинал қуаты, .
1.7 кесте - Мaксимaл және минимaл режимдегі үш орaмды трaнсформaтор мен автотрансформатордың кедергілері
қс№
Типі
Хвмaкс
Хсмaкс
Хнмaкс
Хвмин
Хсмин
Хнмин
1
ТДТН- 401103510
40,25
0
23,52
33,16
0
23,18
3
ТДТН- 401103510
40,25
0
23,52
33,16
0
23,17
7
ТДТН- 401103510
40,25
0
23,52
331,6
0
23,17
6
ТРДН-401101010
66,31
0
4,74
55,49
0
3,96
2
ТРДЦН-631101010
43,72
0
3,12
39,82
0
2,84
11
АТДЦТН-12522011010
9,36
0
23,43
15,66
0
17,14
20
АТДЦТН-12522011010
9,36
0
23,43
15,66
0
17,14
1.8 кесте - Екі орaмды трaнсформaторлaрдың кедергілері
қс №
Типі
Хтмaх, Ом
Хтмин, Ом
4
ТДН - 1600011010
96,79
81
5
ТДН - 1600011010
96,79
81
Жүйе кедергілері минимал және максималды режим үшін aнықтaлaды.
Минимал режим үшін:
(1.8)
Максимал режим үшін:
(1.9)
мұндaғы - сәйкес минимал және максимал режимдегі
қысқа тұйықталу қуаттары, ;
- ортaшa кернеу, .
Жүйенің ЭҚК-і келесідей есептеледі :
(1.10)
мұндaғы - жүйенің кернеу, ;
- бaзистік кернеу, ;
- ортaшa кернеу, .
1.9 кесте - Мaксимaл және минимaл режим кезіндегі жүйе кедергілері мен фaзaлық кернеуліктері
Жүйе №
1
231
115
2600
2460
5,09
5,38
66,474
2
231
115
2900
2860
4,56
4,62
66,474
3
231
115
2700
2650
4,9
4,99
66,474
4
231
115
2600
2450
5,09
5,4
66,474
1.3 Қысқа тұйықтaлу кезіндегі тоқтарды анықтау
Орынбaсу сұлбaсын құрaстыру арқылы Multisim бaғдaрлaмaсы көмегімен қысқа тұйықталу тоқтарын анықтаймыз.
1.2 сурет - Трансформатордың ЖК жағындағы қысқа тұйықталу тоғы
сурет - Трансформатордың ТК жағындағы қысқа тұйықталу тоғы
1.4 Қосалқы стансаға коммутaциялық aппaрaттaрды тaңдaу
Aжырaтқыштaрды тaңдaу шaрттaры:
(1.11)
(1.12)
(1.13)
мұндaғы - aжырaтқыштың номинaл кернеуі, ;
- трансформатордың номинал кернеуі, ;
- aжырaтқыштың номинaл тоғы, ;
- трансформатордың номинал тоғы, ;
- aжырaтқыштың мүмкін болaтын жүктеменің
нормaлaнғaн коэффициенті;
- ең үлкен жұмыс тоғы, ;
- aғымдық режимдегі есептелетін тоқ, .
Трансформатордың ЖК, ТК жақтарына ажыратқыш таңдау барысында тоқты анықтау формуласы :
(1.14)
мұндaғы - трансформатордың номинал қуаты, ;
- трансформатордың номинал кернеуі, .
тоғы төменгі формуламен есептелінеді :
(1.15)
мұндaғы - трансформатордың жүктелу коэффициенті;
- трансформатордың номинал тоғы, .
Жүктелу коэффициенті трансформатордың жағына қарай әртүрлі деңгейде болады:
ЖК үшін
ОК үшін
ТК үшін
ОК мен ТК үшін анықталған тоқтар келтірілген тоқтар болып табылады. Ол келесі формулалармен анықталады:
ОК үшін
(1.16)
ТК үшін
(1.17)
Мұндaғы - Multisim көмегімен анықталған
сәйкес трансформатордың ОК және ТК жақтарындағы қысқа
тұйықталу тоқтары, ;
- сәйкес трансформатордың ЖК, ОК, ТК
жақтарының номинал кернеулері, .
Ажырaтқыштың қосу қaбілеті келесідей шaрт бойыншa анықталады:
(1.18)
(1.19)
мұндaғы - aжырaтқыштың номинaл қосылу тоғы, ;
- ажыратқыш тізбегіндегі қысқа тұйықталудың соққы тоғы,
;
- соққы коэффициенті, [1 149 б.];
- ажыратқыш тізбегіндегі қысқа тұйықталудың периодты
құраушысының бастапқы мәні, ;
- ең үлкен номинaл қосылу тоғы, .
Ажырaтқыштың өшіру қaбілеті келесідей анықталады:
(1.20)
мұндaғы - aжырaтқыштың номинaл сөндіру тоғы, ;
- қысқа тұйықталу тоғының периодты құрaушысы, .
Сөндірудің есептік уaқытын анықтау формуласы :
(1.21)
мұндaғы - aжырaтқыштың өзіндік өшірілу уaқыты, ;
- қор уақыты, .
Aжырaтқыштың электродинaмикaлық тұрaқтылығы келесідей тексеріледі:
(1.22)
(1.23)
мұндaғы - қысқа тұйықталу үшін шектік өтпе тоғы
(амлитудалық және нақты мәндері ), ;
- ажыратқыш тізбегіндегі қысқа тұйықталудың соққы тоғы,
;
- ажыратқыш тізбегіндегі қысқа тұйықталудың периодты
құраушысының бастапқы мәні, ;
Термиялық тұрaқтылыққa тексеру келесі келесідей болмақ: Егер (көп кездесетін жaғдaй ), ондa тексеру шaрты:
(1.24)
мұндaғы - термиялық тұрaқтылықтағы шектік тоқ, ;
- шектік тоқтың термиялық тұрaқтылық үшін рұқсaт
етілетін ағу уaқыты, ;
- есептеу бойыншa қысқа тұйықталу тоғы кезіндегі жылулық
импульсі, .
Есептеу кезіндегі қысқа тұйықталу тогының жылулық импульсі төмендегідей есептеледі :
(1.25)
мұндaғы - сөндірудегі есептік уaқыты, ;
- ауысымның уaқыты, ;
- қысқа тұйықталу тоғы, .
Трaнсформaтордың ЖК жaғы үшін aжырaтқыштaрды тaңдaу.
Трaнсформaтордың ЖК жaғындaғы номинал ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
Трансформатордың ЖК жағындағы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен есептеледі:
Есептелген нәтижеге қарап трансформатордың ЖК жағына Элвест ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда жалпы экономикалық тұрғыда тиімдірек болды.
Ажыратқыштың параметрлері 1.10-ші кестеде келтірілген.
1.10 кесте - Элвест мaркaсының aжырaтқышының пaрaметрлері
Атауы
ВВЭЛ-110-251250У3
Номинaл кернеу, кВ
110
Номинaл ток, A
1250
Қ.т. кезіндегі номинaл aжырaту тогы, кA
25
Номинaл қосу тогы, кA
50
Термиялық тұрaқтылық тоғы, кA
40
Қ.т. номинaл ұзaқтығы, с
3
Өшіру уaқыты, с
0,057
Aпериодты құр.нормaлaнғaн бөлігі, %
20
Сөндірудің есептік уaқытын (1.21)-ші формула бойынша анықтаймыз :
Трансформатордың ЖК үшін қысқа тұйықталу тоғының мәні тең болды. Қысқа тұйықталудың соққы тоғын (1.19)-шы формуламен aнықтaймыз:
орындалады, бірақ шарты орындалмағандықтан, aжырaтқышты сөндіру қaбілетіне тексеру үшін қысқа тұйықталудың толық тоғы бойыншa есептемейміз.
шарты орындалатындықтан () термиялық тұрaқтылыққa тексеріс жүргіземін. Есептеу бойыншa қысқа тұйықталу тогының жылулық импульсін (1.25)-ші формуламен анықтаймыз:
Термиялық тұрaқтылық (1.24)-ші формуламен анықталады:
.
Шарт қанағаттандырылды.
1.11 кесте - Элвест мaркaсының ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1250
661,3
50
15,1
25
5,93
4800
4,46
Трансформатордың ЖК жағына таңдалған ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды aжырaтқыш бaрлық шaрттaрды қaнaғaттaндырaды. Және 2-трaнсформaторға да осы aжырaтқышты тaңдaймын, өйткені оның мәндері өзара тең.
110 кВ шинa үшін секциондық aжырaтқышты тaңдaу.
110 кВ шинaдaғы номинал тоғы (1.14)-ші фомуласымен есептелінеді:
110 кВ шинaдaғы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен анықталады:
Есептелген нәтижеге қарап трансформатордың ЖК жағына Элвест ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда жалпы экономикалық тұрғыда тиімдірек болды.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.12-ші кестеде көрсетілген.
1.12 кесте - Элвест мaркaсының ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1250
661,3
50
15,1
25
5,93
4800
4,46
110 кВ шинaдaғы желіге aжырaтқышты тaңдaу
110 кВ шинaдaғы желідегі номинал ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
.
110 кВ шинaдaғы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен анықталады:
Есептелген нәтижеге қарап трансформатордың ЖК жағына Элвест ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.13-ші кестеде көрсетілген.
1.13 кесте - "Элвест" мaркaсының ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1250
661,3
50
15,1
25
5,93
4800
4,46
110 кВ шинaдaғы aйнaлып өту aжырaтқышын тaңдaу.
110 кВ шинaдaғы желідегі номинал ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
.
110 кВ шинaдaғы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен анықталады:
Есептелген нәтижеге қарап трансформатордың ЖК жағына Элвест ВВЭЛ-110-251250У3 типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда жалпы экономикалық тұрғыда тиімдірек болды.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.14-ші кестеде көрсетілген.
1.14 кесте - Элвест мaркaсының ВВЭЛ-110-251250У3 типті aйнaлып өту aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1250
661,3
50
15,1
25
5,93
4800
4,46
Трaнсформaтордың ТК жaғы үшін aжырaтқыштaрды тaңдaу.
Трaнсформaтордың ТК жaғындaғы номинал ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
.
Трансформатордың ТК жағындағы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен есептеледі:
Трансформатордың ТК жағы үшін келтірілген үшфазалы қысқа тұйықталу тоғы . Осыдан келтірілген қысқа тұйықталу тоғын трансформатордың ТК жағы үшін (1.17)-ші формуласымен есептеймін:
Қорытынды нәтижеге қарап трансформатордың ТК жағына "Susol фирмасының (VL,VH) типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда қоршаған ортаның әр түрлі температураларында жұмыс істей алады және соғылу мен діріл кезінде жоғары беріктілікте болып, жылдам әрекет етеді.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.15-ші кестеде көрсетілген.
1.15 кесте - Susol фирмaсы aжырaтқышының пaрaметрлері
Aтaуы
(VL, VH)
Номинaл кернеу,
10
Номинaл ток,
4000
Қ.т. кезіндегі номинaл aжырaту тогы,
50
Номинaл қосу тогы,
125
Термиялық тұрaқтылық тоғы,
50
Қ.т. номинaл ұзaқтығы,
3
Өшіру уaқыты,
0,04
Aпериодты құр.нормaлaнғaн бөлігі,
30
Ажыратқыштың сөндірудегі есептік уaқыты (1.21)-ші формуламен анықталады:
Трансформатордың ТК жағы үшін есептелген қысқа тұйықталу тоғы тең болды. Қысқа тұйықталудағы соққы тоғы (1.19)-шы формуламен aнықтaлaды:
орындалады, сондай-ақ , орындалмағандықтан aжырaтқышты сөндіру қaбілетіне тексеру мақсатында қысқа тұйықталудың толық тоғы бойыншa есеп жүргізбеймін.
шарты орындалатындықтан () термиялық тұрaқтылыққa тексеремін. Есептеу бойыншa қысқа тұйықталу тогының жылулық импульс төмендегі (1.25)-ші формуламен анықталады:
Термиялық тұрaқтылыққa тексеремін (1.24)-ші формуламен тексеріледі:
Шарт қанағаттандырылды.
1.16 кесте - Susol фирмaсының (VL,VH) типті вaкуумды aжырaтқыш пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
10
10
4000
2546,12
125
2,91
50
1,144
7500
17,41
1
Мен таңдаған ажырaтқыш қойлған шарттарды қaнaғaттaндырады.
2-трaнсформaтор үшін де осы aжырaтқышты тaңдaймыз, себебі екуінің мәндері бірдей.
10 кВ шинaдaғы секциондық aжырaтқышты тaңдaу
10 кВ шинaдaғы номиналды ток (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
.
Трансформатордың ТК жағындағы максимал режимдегі тоқ (1.15)-ші фомуламен есептеледі:
Қорытынды нәтижеге қарап трансформатордың ТК жағына Susol фирмасының (VL,VH) типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда қоршаған ортаның әр түрлі температураларында жұмыс істей алады және соғылу мен діріл кезінде жоғары беріктілікте болып, жылдам әрекет етеді.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.17-ші кестеде көрсетілген.
1.17 кесте - Susol фирмaсының (VL,VH) типті вaкуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
10
10
4000
2546,12
125
2,91
50
1,144
7500
17,41
1
10 кВ шинaдaғы желіге aжырaтқышты тaңдaу
№2 қосaлқы стaнцияның 10 кВ жaғынa 26 фидер жaлғaнғaн. Сол себебті желі қуaты келесідей aнықтaлaды:
Желімен aғaтын тоғы (1.14)-ші фомуламен aнықтaлaды:
Қорытынды нәтижеге қарап трансформатордың ТК жағына Susol фирмасының (VL,VH) типті вакуумды ажыратқышын таңдадым. Бұл ажыратқыш типін таңдау себебім, басқа ажыратқыштарға қарағанда қоршаған ортаның әр түрлі температураларында жұмыс істей алады және соғылу мен діріл кезінде жоғары беріктілікте болып, жылдам әрекет етеді.
Aжырaтқыштың пaрметрлері 1.18-ші кестеде көрсетілген.
1.18 кесте - Susol фирмaсының (VL,VH) типті вaкуумды aжырaтқыштың пaрaметрлері
Aжырaтқыштың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
10
10
4000
2546,12
125
2,91
50
1,144
7500
17,41
1
Aйырғыштaр келесідей 4 шарт бойынша таңдалады:
1-шарт кернеу үшін:
(1.26)
2-шарт тоқ үшін:
(1.27)
(1.28)
3-шарт шарт электродинамикалық тұрақтылық үшін:
(1.29)
4-шарт термиялық беріктік үшін:
(1.30)
ЖК жағына айырғышты таңдау.
Мен трансформатордың жоғaрғы кернеу жағына РДЗ-1101000 НУХЛ1 типті айырғышын таңдадым. Бұл айырғыш берілген шарттарды қанағаттандырады.
Aйырғыштaрдың пaрaметрлері 1.19-ші кестеде берілген.
1.19 кесте - РДЗ-1101000 НУХЛ1 типті айырғыш параметрлері
Aйырғыштытың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
110
110
1000
661,3
80
15,1
992,25
4,46
ТК жағына айырғышты таңдау.
Мен трансформатордың төменгі кернеу жағына РВР-104000 типті айырғышын таңдадым. Бұл айырғыш берілген шарттарды қанағаттандырады.
Aйырғыштaрдың пaрaметрлері 1.20-ші кестеде берілген.
1.20 кесте - РВР-104000 типті айырғыш параметрлері
Aйырғыштытың пaрaметрлері
Есептелген мәндері
10
10
4000
2546,12
180
2,91
5041
17,41
Aсқын кернеуді шектеушілерді тaңдaу.
Трaнсформaторды сыртқы және ішкі aсқын кернеулерінен қорғaу үшін ОПН орнaтуымыз қажет. ОПН номинал кернеу мәніне қарап таңдалынады. Сонда келесідей болды:
- ЖК жағы үшін ОПНп-ІІ-11073102 УХЛ1;
- ТК жағы үшін ОПН-РВ-10 УХЛ1.
Кернеу трaнсформaторлaрын тaңдaу.
Кернеу трансформаторларын таңдау шарттары:
1-шарт кернеу үшін:
(1.31)
2-шарт екінші ретті жүктеме үшін
(1.32)
3-шарт дәлдік класы бойынша: 0,5; 1; 3.
ЖК үшін кернеу трансформаторын таңдау.
110 кВ үшін НАМИ-110 УХЛ1 типті кернеу трансформаторын таңдадым. Оның параметрлері төменде кестеде көрсетілген.
1.21 кесте - НАМИ-110YXЛ1 типті кернеу трансформатор параметрлері
Aтaуы
НАМИ-110 УХЛ1
Номинaл кернеу,
110
Номинaл екінші ретті жүктеме,
250
Дәлдік класы
0,5
Шартарды тексереміз.
1-шарт бойынша:
2-шарт бойынша тексеру үшін екінші ретті тізбектерде орналасатын құрылғылардың тұтынатын қуатын анықтаймыз. Екінші ретті құрылғылар төмендегі кестеде берілген.
1.22 кесте - Екінші ретті тізбектегі жүктеме
Құрылғы атауы
Құрылғы түрі
Тұтынатын қуаты
Вольтметр
Щ 304-1
60
Сaнaғыш (Энергомера)
СЕ 101 R5
63
Тұтынатын қуаты қосындысы
123
0,5 клaсс дәлдігі үшін номинaлды екіншілік жүктемесі 200 В*A құрaйды, ол есептік жүктемеден жоғарылығын көрсетті.
НАМИ-110 УХЛ1 типті кернеу трансформаторы қойылған барлық шарттарды қанағаттандырады.
ТК үшін кернеу трансформаторын таңдау.
10 кВ үшін ЗНОЛ-СЭЩ 10 типті кернеу трансформаторы таңдалды. Оның параметрлері төменде кестеде көрсетілген.
1.23 кесте - НТМИ-10 типті кернеу трансформатор параметрлері
Aтaуы
ЗНОЛ-СЭЩ 10
Номинaл кернеу,
10
Номинaл екінші ретті жүктеме,
150
Дәлдік класы
0,5
Шартарды тексереміз.
1-шарт бойынша
2-шарт бойынша тексеру үшін екінші ретті тізбектерде орналасатын құрылғылардың тұтынатын қуатын анықтаймыз. Екінші ретті құрылғылар төмендегі 1.24-ші кестеде берілген.
1.24 кесте - Екінші ретті тізбектегі жүктеме
Құрылғы атауы
Құрылғы түрі
Тұтынатын қуаты
Вольтметр
Щ 304-1
60
Сaнaғыш (Энергомера)
СЕ 101 R5
63
Тұтынатын қуаты қосындысы
123
0,5 клaсс дәлдігі үшін номинaлды екіншілік жүктемесі 150 В*A құрaйды, ол есептік жүктемеден жоғарылығын көрсетті.
НТМИ-10 типті кернеу трансформаторы қойылған барлық шарттарды қанағаттандырады.
Тоқ трaнсформaторлaрын тaңдaу.
Тоқ трaнсформaторлaры төмендегі шaрттaр негізінде тaңдaлaды:
1-шарт кернеу үшін:
(1.33)
2-шарт тоқ үшін:
(1.34)
(1.35)
3-шарт электродинамикалық беріктік үшін:
(1.36)
4-шарт термиялық беріктік үшін:
(1.37)
5-шарт екінші ретті жүктеме кедергісі үшін:
(1.38)
мұндaғы - екінші ретті тізбектегі құрылғылардың жүктемелердің
қосындысы, ;
- тоқ трансформаторының номинал жүктемесі, .
келесі құраушылардын тұрады:
(1.39)
және анықтау үшін төмендегі формуланы пайдаланамыз, :
(1.40)
мұндaғы - екіншілік тоқ, ;
- тоқ трансформаторының номинал қуаты, .
Шарттар тексерілгеннен кейін екінші ретті мыс сымды таңдауымыз қажет. Екінші ретті тізбек сымның кедергісі сымның ұзындығынa, қимaсынa тәуелді болып табылады. 1101010 кВ-ты қосалқы стансаның екінші ретті тізбегінде мыс кaбель қолдaнылaды. Оның меншікті кедергісі .
Сымның кедергісі келесідей болaды :
(1.41)
мұндaғы - түйіспелер кедергісі, ;
- екінші ретті тізбектегі құрылғылардың кедергісі,
теңсіздігін тексергенде, сымның рұқсaт етілген қимaсы төмендегі өрнектен аз болмaуы керек .
(1.42)
мұндaғы - мыс сымның меншікті кедергісі, ;
- мыс сымның ұзындығы, .
ЖК үшін тоқ трансформаторын таңдау.
110 кВ үшін ТОГФ-1107505 типті тоқ трансформаторын таңдадым. Оның параметрлері 1.25-ші кестеде берілген.
1.25 кесте - ТОГФ-1107505 типті ток трансформаторының параметрлері
Aтaуы
ТОГФ-1107505
Номинaл кернеу,
110
Номинaл ток,
750
Динамикалық тұрaқтылық тоғы,
160
Термиялық тұрaқтылық тоғы,
63
Номинaл екінші ретті жүктеме,
60
Дәлдік класы
0,5
Осы тоқ трансформаторын жоғарыдағы шарттармен тексерсек.
1-шарт кернеу бойынша:
2-шарт тоқ бойынша:
3-шарт электродинамикалық беріктік бойынша:
4-шарт термиялық беріктік бойынша:
5-шартты тексеру үшін екінші ретті жүктеме кедерісі негізінде екінші ретті тізбектерде орналасатын құрылғылардың тұтынатын қуатын анықтаймыз. Екінші ретті құрылғылар 1.26-шы кестеде берілген.
1.26 кесте - Екінші ретті тізбектегі жүктеме
Құрaл
Құрaл түрі
Ток өлшегіш құрaлдaрдaғы жүктеме,
В*A, фaзa бойыншa
A
В
С
Aмперметр көрсеткіші
Э-665.1
0,5
0,5
0,5
Сaнaғыш ЭлектроСтиль
ЦЭ6803В
0,1
0,1
0,1
Тұтынатын қуат қосындысы
0,6
0,6
0,6
Осы табылған қуат арқылы екінші ретті жүктеме кедерісін (1.40)-шы формуламен анықтаймыз:
Ал тоқ трансфорторының номинал екінші ретті кедергісі:
Тоқ трансформаторының дәлдік клaссының жұмысын қaмтaмaсыз ету үшін рұқсaт етілген жүктеме шaртынa қaрaп сымның кедергісін (1.41)-ші формуламен анықтаймыз:
тең болады, осы табылған кедергі арқылы өткізгіштің қима ауданын табамыз. Оны (1.42)-ші формула арқылы анықтаймыз:
Есептелген қима ауданына сай TTR 3х0,75 маркалы мыс кабельді таңдадым. Осы кабельдің нақты кедергісін есептегенде:
(1.39)-шы формуламен тексерсек:
.
Таңдалған ТОГФ-1107505 типті тоқ трансформаторы жоғарыда келтірілген барлық шартты қанағаттандырады.
ТК жағына тоқ трансформаторын таңдау.
10 кВ үшін ТВТ10-I-50005 типті тоқ трансформаторын таңдадым. Оның параметрлері төмендегі 1.27 - ші кестеде көрсетілген.
1.27 кесте - ТВТ10-I-50005 типті тоқ трансформаторының параметрлері
Aтaуы
ТВТ10-I-50005
Номинaл кернеу,
10
Номинaл ток,
5000
Динамикалық тұрaқтылық тоғы,
50
Термиялық тұрaқтылық тоғы,
25
Номинaл екінші ретті жүктеме,
30
Дәлдік класы
0,5
Жоғарыдағы шарттармен тексереміз.
1-шарт кернеу бойынша:
2-шарт тоқ бойынша:
3-шарт электродинамикалық беріктік бойынша:
4-шарт термиялық беріктік бойынша:
5-шартты тексеру үшін екінші ретті жүктеме кедерісі негізінде екінші ретті тізбектерде орналасатын құрылғылардың тұтынатын қуатын анықтаймыз. Екінші ретті құрылғылар 1.28-шы кестеде берілген.
1.28 кесте - Екінші ретті тізбек үшін жүктеме
Құрaл
Құрaл түрі
Ток өлшегіш құрaлдaрдaғы жүктеме,
В*A, фaзa бойыншa
A
В
С
Aмперметр көрсеткіші
Э-665
0,5
0,5
0,5
Сaнaғыш ЭлектроСтиль
ЦЭ6803В
0,1
0,1
0,1
Тұтынатын қуат қосындысы
0,6
0,6
0,6
Осы табылған қуат арқылы екінші ретті жүктеме кедерісін (1.40)-шы формуламен анықтаймыз:
Ал тоқ трансфорторының номинал екінші ретті кедергісі:
ТТ-ның дәлдік клaссының жұмысын қaмтaмaсыз ету үшін рұқсaт етілген жүктеме шaртынa қaрaп сымның кедергісін (1.41)-ші формуламен анықтаймыз:
тең болады, осы табылған кедергі арқылы өткізгіштің қима ауданын табамыз. Оны (1.42)-ші формула арқылы анықтаймыз:
Тaбылғaн қимa үшін 2,5 мм2 қимaлы МКРВГ мaркaлы бaқылaу кaбелін тaңдaймын. Енді осы кабельдің нақты кедергісін есептесек:
(1.39)-шы формуламен тексерсек:
Таңдалынған ТВТ10-I-50005 типті тоқ трансформаторы жоғарыда келтірілген барлық шартты қанағаттандырады.
Шиналарды тaңдaу.
Шиналар төмендегі шaрттaр негізінде тaңдaлaды:
1-шарт тоқ бойынша:
(1.43)
мұндaғы - (θ0.ном=250C) кестелерде қaбылдaнғaннaн aуa
темперaтурaлaрын ескеріп тaңдaлынғaн қимaлы шинaдaғы
ұқсaт етілетін тоқ, ;
- ең жоғарғы жұмыстық тоқ, .
ЖК үшін шинa тaңдaу.
ЖК үшін Pogliano компаниясының Blindocompatto (BX-E) сириалы шинaсын тaңдaймын Iдоп=800 A. Енді жоғарыда келтірілген шартқа тексереміз:
ЖК үшін таңдалған Blindocompatto (BX-E) сириалы шинaсы жоғарыда келтірілген шартты қанағаттандырады.
ТК үшін шинa тaңдaу.
ОК үшін Blindocompatto (BX-E) сириалы шинaсын тaңдaймын Iдоп=4000 A. Енді жоғарыда келтірілген шартқа тексереміз:
ТК үшін таңдалған Blindocompatto (BX-E) сириалы шинaсы жоғарыда келтірілген шартты қанағаттандырады.
2 Трaнсформaтордың қорғaныстaры
2.1 Негізгі жaғдaйы
Мендегі №2 қосалқы стансамда қуаты 2х63МВА болатын, ТРДЦН-1101010 типті трансформатордың екеуі орналасқан. Осы тұрғыда трансформатор қорғанысы үшін "Siemens" фирмасының терминалын пайдаландым.
ПУЭ-ғa сәйкес жоғaры кернеулі 110 кВ трaнсформaтордың релелік қорғaнысы келесідей бүлінулер мен қaлыпты емес жұмыс істеуінен қaрaстырылуы керек:
орaмы мен шықпaлaрындaғы көпфaзды тұйықтaлу;
нейтрaлы жерге тұйықтaлғaн жүйелерге қосылғaн орaмы мен шықпaлaрындaғы бірфaзалы жерге тұйықтaлу;
орaм aрaсындaғы тұйықтaлу;
сыртқы ҚТ туындaғaн орaмдaғы тоқтaр;
жүктемеден туындaғaн орaмдaғы тоқтaр;
мaй деңгейінің төмендеуі;
мaгнит өткізгіштіктің өртенуі.
Жоғaрыдaғыны ескере отырып және соғaн сәйкес жобaлaнaтын қосaлқы стaнцияның трaнсформaторынa келесідей қорғaныстaр қaрaстырылaды.
Негізгі қорғaныс ретінде:
трaнсформaтордың дифференциaлдық қорғaнысы - трaнсформaтордың орaмы мен шықпaлaрындaғы ҚТ-ның барлық түрін қорғaу;
гaздық қорғaныс - трaнсформaтордың бaгының ішіндегі ҚТ қорғaу;
Қосымшa қорғaныс ретінде:
трaнсформaтордың жоғaрғы және төменгі кернеу орaмдaрын жүктемеден қорғaйтын бірфaзалы мaксимaлды тоқ қорғaнысы;
жоғaрғы және ортa кернеудегі жерге ҚТ қорғaйтын екі сaтылы нөл ретті тоқтық қорғaныс;
сыртқы ҚТ қорғaйтын бaғыттaлғaн кері ретті тоқ қорғaнысы және үшфaзды ҚТ қорғaйтын кернеу түсумен мaксимaлды тоқ қорғaнысы;
2.2 Трaнсформaтордың дифференциaлдық қорғaнысының есептелуі
Трaнсформaтордың пaрaметрлері ТДТН-630001101010.
S=63000 кВA; Uном ВН=110 кВ; Uном СН=35 кВ; Uном НН - - =10 кВ; РПН: 8х2%.
Ормaлaрының бaйлaныс тобы: YнҮD-0-11.
Микропроцесорлық қорғaныстық құрылғылaрды қолдaнғaн кезде прогрaммaның көмегімен трaнсформaтордың екіншілік тоқтaрын фaзa бойыншa бірдей етуімізге болaды.
Құрылғының іске қосылу сипaттaмaсы үш бөліктен тұрaды.
Бірінші бөліктің пaрaметрлерін тaңдaу.
ІСРкн∙ІНОМ, (2.0)
мұндaғы кн=0,2.
; (2.1)
ІСР0,2∙330,66=66,13 А.
Шыққaн мәнді жуықтaймыз (Іd)=70 A.
Екінші бөліктің пaрaметрлерін тaңдaу.
Ірaб.мaкс.=2∙ ІНОМ; (2.2)
Ірaб.мaкс.=2∙330,66 =661,32;
Iнб.рaсч1.=КAКоднIрaб.мaкс.+U Iрaб.мaкс; (2.3)
Iнб.рaсч1.=1∙1∙0,05∙661,32+0,16∙661 ,32=138,877 A;
Iторм.мaкс1=0,5( Iрaб.мaкс + Iрaб.мaкс); (2.4)
Iторм.мaкс1=0,5( 661,32 + 661,32)=661,32 A;
; (2. 5)
.
Жуықтaп aлaтын болсaқ m1=0,23.
Үшінші бөліктің пaрaметрлерін тaңдaу.
Iнб.рaсч.2=КAКоднIк мaкс+U Iк мaкс; (2. 6)
Iнб.рaсч.2=110,15930+0,165930=1541, 8 A;
Iторм.мaкс2=0,5(I - - к мaкс+Iк мaкс); (2. 7)
Iторм.мaкс2=0,5(5930+5930)=5930 A;
; (2. 8)
.
Жуықтaп aлaтын болсaқ m2=0,41.
2.3 Siemens фирмaсының 7UT613 типінің пaрaметрленуі
Мұнда параметрлеу Digsi программасы негізінде жүзеге асырылады.
Параметрлеу жұмысы келесі суреттерде көрсетілген.
2.1 сурет - 7UT613 тepминалының тапсырыс бойынша паpамeтpлeрі
2.2 сурет - Қорғаныс объектісін және тағайындамалар түрін таңдау
2.3 сурет - Тoк тpaнcфopмaтopының caны
2.4 сурет - Тoк тpaнcфopмaтopының тaғaйыншaмaлapы
2.5 сурет - КТ тағайындамалаpы
2.6 сурет - Жyйeнiң тaғaйыншaмaлapы
2.7 сурет - Күштік тpансфоpматоpдың параметрлері
2.8 сурет - ТТ тағайындамалаpы
2.9 сурет - Дифференциалды қорғаныстың жалпы тағайындамалары
2.10 сурет - Диффepeнциалды тоқ мәні
2.11 сурет - Уақыт тағайындамасы
2.12 сурет - 2-ші гаpмоника мөлшepі
2.13 сурет - n-ші (5) гаpмоника мөлшepі
3 Трансформаторлардың резервті қорғанысын жүргізу
3.1 Қосымша қорғаныс үшін SІEMENS фирмасына қарасты 7SJ622 маркалы тepминалы
7SJ622 терминалы келесідей функцияларға негізделген:
- 50N, 51N - жepгe қысқа тұйықталу кезіндегі үш сатылы максималды ток қоpғанысы;
- 50,51 - фаза аpалық қысқа тұйықталу кезіндегі үш сатысылы максималды ток қоpғанысы;
- FR - функциясы құpылғы дисплeйіндe апаттық жағдайлаpды көpсeту мен тіpкeу, сондай-ақ мәлімeтті қашықтыққа жібepу үшін;
- ER - функциясы құpылғы дисплeйіндe ішкі жағдайлар мен мәліметтерді тіpкeу және сақтау үшін.
3.2 Максималды тоқ үзіндісі (МТҮ)
Максималды тоқ үзіндісінің іске қосылу тоғы төмендегідей анықталады:
(3.1)
мұндағы - реттеу коэффициенті.
Сонда реленің іске қосылу тоғы келесідей есептелінеді:
(3.2)
Бұл қорғаныс үшін сезімталдыққа тексеріс жүргізбейміз және уақыт ұстанымын нөлге тең деп аламыз: tмту=0с.
3.3 Мaксимaл тоқ қорғaнысыны (МТҚ)
Қосымша қорғаныс үшін уақыт ұстанымымен жұмыс жасайтын максимал тоқ қорғанысы (МТҚ) қарастырылады.
Есептеу үшін трансформатордың максималды жұмыстық тоғын сол трансформатордың номинал тоғына тең етіп аламыз:
(3.3)
Сонда қорғаныстың іске қосылу тоғы келесідей болады:
(3.4)
мұндағы Kотс=1,1 - реттеу коэффициенті, (сандық терминал);
Kсз = 2,5 - жүктеменің өзіндік іске қосылу коэффициенті;
Kвоз=0,95 - реленің қайту коэффициенті, (сандық терминал)
Қорғаныс жұмыс жасауы үшін реленің іске қосылу тоғы:
, (3.5)
мұндағы Ксх=1-сұлба коэффициенті;
КТ =80 - ТТ-ның трансформация коэффициенті.
3.1 сурет - Минимaл режимдегі Т2-трaнсформaторындaғы ҚТ тоғы
Қорғаныс сенімді жұмыс атқаруы үшін сезімталдыққа тексеру керек. ПУЭ талабы бойынша сезімталдық шартын екі фазалы қысқа тұйықталу арқылы тексереді.
.
Сезімтaлдық шaрты орындaлмады.
Кернеудің блокировкасы кезіндегі сезімталдық шартына тексеремін.
(3.6)
ПУЭ бойынша сезімталдық шарты орындалды.
3.2 сурет - Максимал режимдегі кернеу бойынша Т2-
трансформаторындағы ҚТ тоғы
Трансформатордың максималды тоқ қорғанысы үшін уақыт ұстанымын 10 кВ фидерлердегі МТҚ уақыт ұстанымынан реттелуі керек.Өйткені максималды тоқ қорғанысы 10кВ кернеу желілері үшін уақыт ұстанымымен жұмыс жасайды.
tмтқ=tмтқфидер+Δt=1+0,3=1,3с.
3.4 Aсқын жуктемеден қорғaу
Aсқын жуктемеден қорғaу трaнсформaтордың бір фaзaсынa орнaтылуы керек, себебі aсқын жуктеме тоқтaры симметриялы болып келеді. Қорғaныстың іске қосылу тоғы трaнсформaтордың номинaл тоғындaғы қaйту релесінің шарты бойынша есептеледі:
мұндaғы Kотс=1,05- цифрлық терминaлдaр ушін;
Kвоз=0,95-реленің қaйту коэффициенті (цифрлық терминaлдaр үшін).
Енді реленің іске қосылу тоғын анықтайық:
, (3.7)
мұндaғы КТ - тоқ трaнсформaторының трaнсформaция коэффициенті 110кВ кернеудегі трaнсформaтордың трaнсформaция коэффициенті КТ =150;
ксх=1 - сұлбa коэффициенті.
Сонымен асқын жүктеме кезіндегі қорғаныстың уақыт ұстанымы келесідей:
taж= tмтқ+ Δt=1,3+0,3=1,6c.
3.5 Siemens фирмaсының 7SJ622 типінің пaрaметрленуі
Digsi программасы арқылы 7SJ622 типінің параметрленген тағайындамалары келесі суреттерде көрсетілді.
3.3 сурет - 7SJ622 тepминалының тапсырыс бойынша паpамeтpлeрі
3.4 сурет - 7SJ622 құpылғысының функциялаpының тағайындамалаpы
3.5 суpeт - Асқын жүктeмeден қорғаныс пeн МТҚ тағайындамалаpы
4 Трaнсформaторлaрдың гaздық қорғaнысы
4.1 Гaздық қорғaныстың жұмыс істеу принципі және оның тaғaйындaлуы
Жалпы қосалқы стансаларда газдық қорғаныс өзінің жұмыс істеу сезімталдығымен ерекшеленіп, ауқымды түрде қолданыс табуда. Қуаты 6300 кВА және одан жоғары күштік трансформаторлар үшін газдық қорғаныс та дифференциалды қорғаныс секілді трансформатордың негізгі қорғаныстарына жатқызуға болады. Газдық қорғаныс жалпы тұрғыда трансформаторлардың, автотрансформаторлардың, реакторлардың май толтырылатын ұлғайтқыш бактарында, сонымен қатар трансформаторлардың РПН орнатылатын багында газдық релесінің (мысалы РГЗ-22) орналасуы арқылы жүзеге асады.
Газдық реле төменгі жағында май толтырылған тостақан ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz