Салықтың атқаратын қызметі туралы ақпарат
МАЗМҰНЫ:
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3.4
1 тарау САЛЫҚТЫҢ АТҚАРАТЫН ҚЫЗМЕТІ
1.1. Салық туралы сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ...5.8
1.2. Салықтар түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9.12
1.3. Тұрғындардан салық салудың халықаралық тәжірибесі ... ... .13.16
2 тарау САЛЫҚ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСТАР
2.1. Семей қаласының салық комитетінің құрылымы ... ... ... ...17.18
2.2. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджеттің,
облыстың салықтық түсімдері ... ... ... ... ... ... ... ..19
3 тарау ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ САЯСАТЫ
3.1. Қазақстан Республикасындағы салық салу принциптері ... ... .20.23
3.2. Қазақстан Республикасының салық жүйесі ... ... ... ... ... 24.33
3.3. Қазақстан Республикасының салық саясатының негізгі
бағыттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 34.35
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... . 37
ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 38.40
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3.4
1 тарау САЛЫҚТЫҢ АТҚАРАТЫН ҚЫЗМЕТІ
1.1. Салық туралы сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ...5.8
1.2. Салықтар түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9.12
1.3. Тұрғындардан салық салудың халықаралық тәжірибесі ... ... .13.16
2 тарау САЛЫҚ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСТАР
2.1. Семей қаласының салық комитетінің құрылымы ... ... ... ...17.18
2.2. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджеттің,
облыстың салықтық түсімдері ... ... ... ... ... ... ... ..19
3 тарау ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ САЯСАТЫ
3.1. Қазақстан Республикасындағы салық салу принциптері ... ... .20.23
3.2. Қазақстан Республикасының салық жүйесі ... ... ... ... ... 24.33
3.3. Қазақстан Республикасының салық саясатының негізгі
бағыттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 34.35
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... . 37
ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 38.40
Кіріспе
Мемлекет тәуелсіздігінің ең басты шарттарының бір дербес салық саясаты болып табылады. Егемендік қолға тиген алғашқы күндерден-ақ салық қызметіне басты назар аударылғаны сондықтан.
Қазақстанның даму старегиясын жүзеге асыруға ықпал ететін негізгі элементтердің бірі – мемлекеттің фискалдық саясаты болып табылады деп айтуға болады.
Елімізде болып жатқан экономикалық өзгерістер, оны нарық механизмімен тиімді жұмыс істейтін елдердің қатарына теңестіру барысындағы ғылыми теория мен практиканың алдында тұрған мәселелеріне тұрақты экономикалық категория мен олардың үкіметтің макроэкономикалық шешімдерін қабылдау барысындағы қажетті құрамдас бөлігі ретіндегі тиімділігі жатады.
Қазақстанның қаржы саясатының экономикалық мазмұнын, еліміздің дамуының әлеуметтік-экономикалық басымдылығына сәйкес ұдайы өндіріс циклінің нәтижесінде жинақталған қаржы ресурстарын, оларды бөлу мен қолданылуына фискалдық саясаты толық сипаттама береді.
Рыноктық экономикада бюджеттің кірісі салық жүйесінің құрылымына байланысты. Жалпы алғанда, салық жүйесі еңбек ақы төлеу, табыс, пайда, түсім басқа да құнды көрсеткіштерден тұратындықтан, мемлекеттік бюджетті қалыптастырудағы салықтың ролін анықтау қажет.
Салыққа деген көзқарасты жүйелендіру, мемлекет басқаруының барлық деңгейіндегі экономикалық жүйедегі салықтың түрлерін, мәнін және олардың орнын негіздеу, кешенді сипаттама беру қарастырылады.
Әлеуметтік салаға әсер ететін салық механизмін қалыптастырудың теориялық және практикалық сұрақтарын жүйелік өңдеудің еліміздің экономикасы үшін маңызы зор, себебі ол еліміздің субъектілерінің дамуының әлеуметтік-экономикалық теңсіздігін жоюға, халықтың әл-ауқатын арттыруға көмектеседі.
Мемлекет тәуелсіздігінің ең басты шарттарының бір дербес салық саясаты болып табылады. Егемендік қолға тиген алғашқы күндерден-ақ салық қызметіне басты назар аударылғаны сондықтан.
Қазақстанның даму старегиясын жүзеге асыруға ықпал ететін негізгі элементтердің бірі – мемлекеттің фискалдық саясаты болып табылады деп айтуға болады.
Елімізде болып жатқан экономикалық өзгерістер, оны нарық механизмімен тиімді жұмыс істейтін елдердің қатарына теңестіру барысындағы ғылыми теория мен практиканың алдында тұрған мәселелеріне тұрақты экономикалық категория мен олардың үкіметтің макроэкономикалық шешімдерін қабылдау барысындағы қажетті құрамдас бөлігі ретіндегі тиімділігі жатады.
Қазақстанның қаржы саясатының экономикалық мазмұнын, еліміздің дамуының әлеуметтік-экономикалық басымдылығына сәйкес ұдайы өндіріс циклінің нәтижесінде жинақталған қаржы ресурстарын, оларды бөлу мен қолданылуына фискалдық саясаты толық сипаттама береді.
Рыноктық экономикада бюджеттің кірісі салық жүйесінің құрылымына байланысты. Жалпы алғанда, салық жүйесі еңбек ақы төлеу, табыс, пайда, түсім басқа да құнды көрсеткіштерден тұратындықтан, мемлекеттік бюджетті қалыптастырудағы салықтың ролін анықтау қажет.
Салыққа деген көзқарасты жүйелендіру, мемлекет басқаруының барлық деңгейіндегі экономикалық жүйедегі салықтың түрлерін, мәнін және олардың орнын негіздеу, кешенді сипаттама беру қарастырылады.
Әлеуметтік салаға әсер ететін салық механизмін қалыптастырудың теориялық және практикалық сұрақтарын жүйелік өңдеудің еліміздің экономикасы үшін маңызы зор, себебі ол еліміздің субъектілерінің дамуының әлеуметтік-экономикалық теңсіздігін жоюға, халықтың әл-ауқатын арттыруға көмектеседі.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.Жазыбаев Д. Салық – бюджеттің қайнар көзі // Заң. –1998.–И 10.–37-54 б.
2.Сейдахметқызы З. Қазақстан Республикасының рыноктық экономикада-
ғы фискалдық саясатының теориясы. – Қарағанды, 2003. – 29 б.
3.Ілиясов Қ.Е., Құлпыбаев С. Қаржы. – Алматы, 2005. – 552 б.
3.Ермекбаева Б.Ж., Арзаева М.Ж.Шет мемлекеттердің салықтары.-Алматы: Қазақ университеті, 2004. – 153 б.
4.Сәрсекенова Ж. Салық салу мәселелеріндегі сәйкестендірулер: Заңға түсініктеме // Заң. – 2003. – И 4. – 15-17 б.
5.Смайыл Е. Салық жүйесін жетілдіру: экономиканың дамуына қызмет етеді // Егемен Қазақстан. – 2005. – 21 мамыр. - 2 б.
6.Қазақстан Республикасының Кодексі: Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық Кодексі) // ҚР-сы Парламентінің Жаршысы. – 2001. – И 11-12.
7.Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Халқына Жолдауы –2030 // Алматы, 2000. - 94 б.
8.Ермекбаева Б.Ж. Салықтар және салық салу. – Алматы, 2003. – 131 б.
9.Құсайынов Қ.Салық тетіктерін басқарудың ұйымдастырушылық-техникалық мәселелері // Жаршы. – 2003. - №12. – 3-5
10.Құсайынов Қ. Салық заңнамасындағы өзгерістерді талдау // Жаршы. – 2003. – И 11. – 7-8 б.
11.Дунаев А. Жұмыс ауқымы көбейеді // Қазақстан – Заман. - 2004. – 4 маусым.
12.Ақтекенов О. Бюджет қоржыны – халық несібесі // Дидар. – 2004. – 17 ақпан.
13.Ибрашев Н.Мемлекеттің қаржы саясатының әлеуметтік жағдайға әсері // Бизнес Казахстана. – 2005. - №6. – 21-23 б.
14.Келімбетов Қ. Қазақстанды қуатты мемлекетке айналдыру өз қолымызда //Егемен Қазақстан. – 2005. – 27 мамыр.
Қосымшалар
1 қосымша
1.Жазыбаев Д. Салық – бюджеттің қайнар көзі // Заң. –1998.–И 10.–37-54 б.
2.Сейдахметқызы З. Қазақстан Республикасының рыноктық экономикада-
ғы фискалдық саясатының теориясы. – Қарағанды, 2003. – 29 б.
3.Ілиясов Қ.Е., Құлпыбаев С. Қаржы. – Алматы, 2005. – 552 б.
3.Ермекбаева Б.Ж., Арзаева М.Ж.Шет мемлекеттердің салықтары.-Алматы: Қазақ университеті, 2004. – 153 б.
4.Сәрсекенова Ж. Салық салу мәселелеріндегі сәйкестендірулер: Заңға түсініктеме // Заң. – 2003. – И 4. – 15-17 б.
5.Смайыл Е. Салық жүйесін жетілдіру: экономиканың дамуына қызмет етеді // Егемен Қазақстан. – 2005. – 21 мамыр. - 2 б.
6.Қазақстан Республикасының Кодексі: Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық Кодексі) // ҚР-сы Парламентінің Жаршысы. – 2001. – И 11-12.
7.Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Халқына Жолдауы –2030 // Алматы, 2000. - 94 б.
8.Ермекбаева Б.Ж. Салықтар және салық салу. – Алматы, 2003. – 131 б.
9.Құсайынов Қ.Салық тетіктерін басқарудың ұйымдастырушылық-техникалық мәселелері // Жаршы. – 2003. - №12. – 3-5
10.Құсайынов Қ. Салық заңнамасындағы өзгерістерді талдау // Жаршы. – 2003. – И 11. – 7-8 б.
11.Дунаев А. Жұмыс ауқымы көбейеді // Қазақстан – Заман. - 2004. – 4 маусым.
12.Ақтекенов О. Бюджет қоржыны – халық несібесі // Дидар. – 2004. – 17 ақпан.
13.Ибрашев Н.Мемлекеттің қаржы саясатының әлеуметтік жағдайға әсері // Бизнес Казахстана. – 2005. - №6. – 21-23 б.
14.Келімбетов Қ. Қазақстанды қуатты мемлекетке айналдыру өз қолымызда //Егемен Қазақстан. – 2005. – 27 мамыр.
Қосымшалар
1 қосымша
МАЗМҰНЫ:
КІРІСПЕ____________________________ __________________________3-4
1 тарау САЛЫҚТЫҢ АТҚАРАТЫН ҚЫЗМЕТІ
1.1. Салық туралы сипаттама__________________________ _________5-8
1.2. Салықтар түрлері____________________________ _____________9-12
1.3. Тұрғындардан салық салудың халықаралық тәжірибесі_________13-16
2 тарау САЛЫҚ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСТАР
2.1. Семей қаласының салық комитетінің құрылымы_______________17-18
2.2. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджеттің,
облыстың салықтық түсімдері__________________________ ____19
3 тарау ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ САЯСАТЫ
3.1. Қазақстан Республикасындағы салық салу принциптері_________20-23
3.2. Қазақстан Республикасының салық жүйесі____________________24-33
3.3. Қазақстан Республикасының салық саясатының негізгі
бағыттары__________________________ _____________________ 34-35
ҚОРЫТЫНДЫ__________________________ ______________________ 36
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР_________________________ ____ 37
ҚОСЫМШАЛАР ___________________________________ ___________ 38-40
Кіріспе
Мемлекет тәуелсіздігінің ең басты шарттарының бір дербес салық саясаты болып табылады. Егемендік қолға тиген алғашқы күндерден-ақ салық қызметіне басты назар аударылғаны сондықтан.
Қазақстанның даму старегиясын жүзеге асыруға ықпал ететін негізгі элементтердің бірі - мемлекеттің фискалдық саясаты болып табылады деп айтуға болады.
Елімізде болып жатқан экономикалық өзгерістер, оны нарық механизмімен тиімді жұмыс істейтін елдердің қатарына теңестіру барысындағы ғылыми теория мен практиканың алдында тұрған мәселелеріне тұрақты экономикалық категория мен олардың үкіметтің макроэкономикалық шешімдерін қабылдау барысындағы қажетті құрамдас бөлігі ретіндегі тиімділігі жатады.
Қазақстанның қаржы саясатының экономикалық мазмұнын, еліміздің дамуының әлеуметтік-экономикалық басымдылығына сәйкес ұдайы өндіріс циклінің нәтижесінде жинақталған қаржы ресурстарын, оларды бөлу мен қолданылуына фискалдық саясаты толық сипаттама береді.
Рыноктық экономикада бюджеттің кірісі салық жүйесінің құрылымына байланысты. Жалпы алғанда, салық жүйесі еңбек ақы төлеу, табыс, пайда, түсім басқа да құнды көрсеткіштерден тұратындықтан, мемлекеттік бюджетті қалыптастырудағы салықтың ролін анықтау қажет.
Салыққа деген көзқарасты жүйелендіру, мемлекет басқаруының барлық деңгейіндегі экономикалық жүйедегі салықтың түрлерін, мәнін және олардың орнын негіздеу, кешенді сипаттама беру қарастырылады.
Әлеуметтік салаға әсер ететін салық механизмін қалыптастырудың теориялық және практикалық сұрақтарын жүйелік өңдеудің еліміздің экономикасы үшін маңызы зор, себебі ол еліміздің субъектілерінің дамуының әлеуметтік-экономикалық теңсіздігін жоюға, халықтың әл-ауқатын арттыруға көмектеседі.
Қай кезеңде болмасын кез келген елдің қоғамдық әлеуеті мен тұрақтылығы, экономикалық дамуы мен өркендеуі салық жүйесінің іс-әорекетіне байланысты екені мәлім.
Бүгінде еліміздің тәуелсіздігімен бірге сапқа тұрған салық жүйесі де іргелі маңызды салаға айналды. Қазіргі таңда мемлекеттік кіріс органы ретінде кең ауқымды қамтыған бұл жүйенің ел игілігі үшін атқарып жатқан істері қашанда айтуға тұрарлық, айтылып та жатыр.
1995 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Заң күші бар Жарлығы салық жүйелері мен салық саясатын қалыптастырудың базалық принциптерін белгілеп берді. Мұнда салық органдарының ұғымдары, бірыңғай салық саясатын қалыптастырудың іргетасы қаланды. Сол жылдан бастап Салық кодексі әзірлене бастаған кезге дейін уақыт ішінде салық қызметінде алға қойылған басымдықтарды дамыту мақсатында бұрынғы тәжірибелерді жүйелендіру жұмыстары жүргізіліп келді. Ал бүгінгі таңда кемеліне келген еліміздің қазыналық органдарын салық заңының орныдалуына бақылау жасайтын мемлекеттік жүйе болып қалыптасты.
Қазақстан үшін салық саясатының тұжырымдамасын жаңадан қалыптастыруға және оны жүзеге асыруда еліміздің көптеген ғалымдары еңбек сіңірді. Олар: Қошанов Қ., Әубәкіров Я., Жоламан Р., Шеденов Ө., Ермекбаева Б., Сейдахметова Ф. т.б. атауға болады.
Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттері - салықтың тарихы мен дамуын ашып көрсету. Осымен байланысты:
-әлеуметтік-экономикалық теория ретіндегі салық ұғымына сипаттама беру, мемлекеттің дамуы мен экономиканың жалпы жүйесіндегі оның алатын орнын көрсету;
-салықтың түрлеріне тоқталу;
-салық төлеудің шетелдік тәжірибесіне шолу жасау;
-салық механизмін жетілдіру жолдарын анықтау;
1. Салықтың атқаратын қызметі
1.1.Салық туралы сипаттама
Қазақстан Республикасы бүгінде демократиялық, құқықтық, зайырлы, егемен мемлекет ретінде нарыққа бет бұра отырып қалыптасуда. Баршаға мәлім, өркениетті елдерді былай қойғанда, көне дәуірдегі мемлекеттердің өздерінде салық жүйелері болған. Демек, 1995 жылғы 24 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Президентінің Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заң күші бар Жарлығына сәйкес құрылған, нарықтық қатынас жағдайындағы мемлекетіміздің салық жүйесі бұрыннан қалыптасқан, кейіннен түрлендірілген салық салудың қыйсынды жалғасы болып табылады. (1, 37)
Салықтар дегеніміз - шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың мемлекетпен екі арадағы мемлекеттік орталықтандырылған қаржы көздерін құруға байланысты туындайтын қаржылық қатынастарды сипаттайтын экономикалық категория.
Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болады және мемлекеттің бірге өмір сүруі мен дамуының негізгі қаржылық көзі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан да болса оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен бірге қалыптасады. Әрбір мемлекетке өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін белгілі бір мөлшерде қаржы көздері қажет.
Салық - бұл мемлекет заң жүзінде белгілеген, шаруашылық субьектілері мен жеке тұлғаларға белгілі бір мөлшерде жүргізетін, қайтарылмайтын және қайта өтелмейтін түрдегі бюджетке төленетін міндетті ақшалай төлемдер. Салық салу - мемлекет пен шаруашылық субъектілері арасында ақшалай табысты бөлу әдісі. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Осы салық салуға байланысты әр дәуірлерде мемлекет қайраткерлері, экономистер, философтар, ойшылдар көптеген еңбектер жазған. Мысалы, Ф.Аквинский Салықтарды ұрлаудың рұқсат етілген нысаны ретінде анықталса, салық салу теориясының негізін салушылардың бірі А.Смит Салық төлеушілер үшін құлшылықтың белгісі емес, бостандықтың белгісі деп тұжырымдаған.
Салық ұғымы әр түрлі экономикалық әдебиеттерде әр түрлі қарастырылады. Негізінен көптеген экономикалық әдебиеттерде салық ұғымы бюджет қорына белгілі бір көлемде және белгілі бір уақытта түсетін міндетті төлем ретінде қарастырылады.
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін, олардың экономикалық маңызын түсіну қажет. Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын қызметіне тікелей қатысты.
Экономикалық ілімдер арасында салықтар жайлы сұрақтардың алатын орны тек қазіргі кездегі экономика ғылымдарының классиктері арасында ғана емес, бұрынғы классиектердің, яғни А.Смидт, Д.Рикардо, К.Маркс, С.Вобан т.б. арасында елеулі болған. Олар салықтар арқылы мемлекеттің табысы мен шығысына сипаттамалар берген, олардың пайда болу көздеріне, мүліктер мен табыс айналымының әдістері мен формаларына, саяси билікті қамтамасыз етуімен байланысты қаржылай - бюджет байланыстарының шектелуіне көптеген ойлар мен жобалар ұсынған.
Салықтардың мынадай негізгі қызметтері бар: фискалдық, реттеушілік, бақылаушылық.
Салықтардың бірінші қызметі - фискалдық немесе бюджеттік қызмет.
Фискалдық саясат - үкіметтің халықты жұмыспен қамтамасыз ету мен инфляцияға қарсы жалпы ұлттық өнім алуына бағытталған салық салу, мемлекеттік бюджет, мемлекеттік шығындар туралы саясаты.
Фискалдық саясат фискалдық механизм арқылы жүзеге асырылады. Фискалдық механизм - салық қатынастарын бөлу мен қайта бөлуді жүзеге асыру процесінің қоғамның әлеуметтік және экономикалық дамуына әсер ететін әдістердің, құралдардың және формаларының жиынтығы.
Бұл қызмет арқылы мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлімі құрылып, салықтардың қоғамдық міндеті артады. Себебі, салықтар мемлекеттік бюджеттің кірісін топтастыра отырып, әлеуметтік, әскери, қорғаныс, тағы басқа да шаралардың іске асыруын қамтамасыз етеді.
Фискалдық саясат шығарылатын өрім мен табыстың деңгейіне әсер етеді және экономиканы тұрақтандыру үшін де қолданылады. Бірақ американдық экономистердің көзқарастары бойынша фискалдық саясат ЖІО (жалпы ішкі өнім) деңгейін толық тұрақтандыра алмайды, себебі салық ставкаларына немесе шығын деңгейіне қандай өзгерістер енгізу қажеттілігінің айқынсыздығына және бұл өзгерістердің бәрі ЖІО - ге әсерін, тез арада белгілі бір уақыт өткен соң ғана көрсетеді.
Қазіргі жағдайдағы фискалдық саясат мемлекеттің қаржы ресурстарын пайдаланудың негізгі бағыттарын, қаржыландыру әдістерінің және қазынаны толтырудың негізгі көздерін анықтайды.
Ары қарай фискалдық саясаттың экономиканы реттеуін тікелей және жанама қаржылық тәсілдерге бөлінеді деп қарастыруға болады.
Сонымен фискалдық саясат - мемлекеттің алдында тұрған стратегиялық міндеттерді шешу үшін, үкіметпен қабылданатын мемлекеттік шығындар мен салық салу шараларының жиынтығы. (2, 9-10)
Сонымен, салықтар - мемлекет қаржысының тұрақты қайнар көзі.
Мемлекеттік бюджеттің кіріс көзін құрайтын негізгі қаржылық көздер - салықтар.
Салықтардың екінші маңызды қызметі ол, реттеушілік қызметі.
Реттеушілік қызметі салық механизмі іске асырылады. Оның ішіндегі тетіктер салық ставкалары мен салық жеңілдіктері. Салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің дамуын реттеп қана қоймай, сонымен ақша және баға саясаты, шетелдік инвесторларды ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті дамыту жұмыстарын жүзеге асуры қажет. Әрине, салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет қызмет атқару үшін олардан басқа да экономикалық тетіктерін тығыз байланыста болуы керек.
Салықтарды мынадай нышаны, белгілері бойынша топтастыруға немесе жіктеуге болады:
1.салық салу объектісіне байланысты;
2.қолданылуына қарай;
3.салық салу органына байланысты;
4.экономикалық ерекшелігіне байланысты;
5.салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай.
Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып жіктеледі.
Тікелей салықтар жалғаусыз немесе тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.
Тікелей салықтарға мыналар жатады:
- жеке табыс салығы, жер салығы, көлік құралдарына салынатын салық, мүлік салығы, әлеуметтік салық т.б.
Жанама салықтар - тікелей емес,жанама түрде тауар немесе қызмет құны арқылы алынады.
Жанама салықтарға мыналар жатады:
-қосылған құнға салынатын салық;
-акциздер;
Бюджетке түскен соң қолданылатын белгісіне қарай салықтар жалпы және арнайы болып жіктеледі.
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң, жалпы мақсатта жұмсалады. Оған корпорациялық табыс салығы, қосылған құнға салынатын салық және т.б.
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң, алдын ала белгіленген нақты шараларға жұмсалады. Мысалы, көлік құралдарына салынатын салық жол қорын құруға жұмсалады.
1.2. Салықтар түрлері
Кез келген мемлекеттің өсіп-дамуының материалдық базасы - қаржыларды қалыптастыратын ең басты қайнар көздерден, яғни, салықтар мен басқа да міндетті төлемдерден қалыптасатыны белгілі. Жалпы, салықтар деп, мемлекеттік бюджетті қалыптастыру мақсатында, мемлекеттің жоғарғы заң шығарушы және өкілді органы Қазақстан Республикасы Парламенті қабылдаған заңның негізінде, заңда белгіленген мөлшерде және мерзімде салық төлеуші - заңды және жеке тұлғалардың мәжбүрлі түрде, қайтарылмайтын және жекелей - ақысыз негізде тиісті бюджетке төлейтін міндетті ақшалай төлемдерін айтамыз.
Бұл жерде салықтардың өзіне мынадай ерекше белгілерін атап көрсеткеніміз жөн: міндетті төлем; мәжбүрлі төлем; қайтарымсыз төлем; жекелей - ақысыз төлем; тұрақты төлем; құқыққа сай төлем; баламасыз төлем; меншік нысаны алмасатын төлем. Салықтар осындай өте күрделі қаржылық-экономикалық және құқықтық-құрылымды болумен қатар, оларды біртұтас алғанда қоғамдық категория деп айтуға болады. Себебі, салық өзіне тән барлық функцияларын мемлекеттік бюджеттің ақша қаражаттарын мемлекет емес субъектілердің табыстары есебінен қалыптастыруға нысаналған мемлекет пен салық төлеушілердің арасындағы тұрақты байланыстың пайда болуы және дамуы процесінде жүзеге асады. Ал, егер салықтың материалдық мағынасына назар аударсақ, онда оның мемлекеттік бюджетке салық төлеушілерден түсетін ақша қаражаттарын үзбей, бірқалыпты түсуін қамтамасыз ету сияқты тек техникалық функцияларды орындайтынын байқаймыз.
1995 жылғы Заңдық құжатқа сәйкес, қазақстандағы салықтар жүйесі жалпы мемлекеттік салықтардан және жергілікті салықтардан тұрады. Бұларға қоса заң жүзінде көрініс тапқан үш жергілікті алымды және мемлекеттік баж бен кедендік баждарды атап өтуге болады. Сонда мемлекет аумағында алынатын салықтар мен алымдардың саны былайша болып келеді:
5 жалпы мемлекеттік салық, 3 жергілікті салық, 3 жергілікті алым.
Яғни, Салық Кодексі бойынша міндетті төлемдердің небәрі 11 түрі алынады. Мәселен, салыстырмалы талдау жасау мақсатында 1991 жылдың 25 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасындағы салық жүйесінің құрамындағы салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді айтатын болсақ, онда салық жүйесінде 16 жалпы мемлекеттік салықтар мен басқа да міндетті төлемдер, 10 жалпыға бірдей міндетті салықтар мен алымдар топтастырылғандығын көреміз. Демек, 1991 жылдың салық жүйесінің құрамында салықтар мен алымдардың 45 түрі болған. Бұрын алынған 45 салықтар мен басқа да міндетті төлемдерге қарағанда қазір жеке тұлғалар мен заңды тұлғалардан алынатын салымдар мен алымдар әлдеқайда аз мөлшерде екенін, сондай-ақ салық жүйесінің айтарлықтай дәрежеде ықшамдалғанын байқаймыз. Салық Кодексінің жаңа концепциясын талқылауды аяқтап, оны жаңадан қабылдау кезінде Алматыға келген Салықтар және инвестициялар бойынша Халықаралық Орталықтың Президенті Д.Витт мырза: Сіздердің Салық Кодекстеріңіз экономикаға және республиканың өзіне тән ерекшеліктеріне сәйкес қайталанбас сипатқа ие болып отыр. Ең бастысы, республикаларыңыз халықаралық стандарттар мен нормаларға сай келетін заң жүйесіне ие болмақ. Сондықтан, бұл Кодекстің енгізілуі Қазақстанның дүниежүзілік жүйеге бірігуінің және оның салық заңдарының басқа елдердің салыққа қатысты нормативті актілермен үйлестірілуінің маңызды белесі болып табылары сөзсіз деген еді. Осы орайда, жоғарыдағы пікірге қосыла отырып, сол Салық кодексінің 59 - бабында жалпы ережелер берілген:
1. Қазақстан Республикасында осы Кодексте белгіленген салық және
бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер қолданылады.
Тікелей тәсілдерге ол бюджеттік реттеу әдістерін, атап айтқанда: ұдайы өндірісті арттыру шығындарын, мемлекеттің өндіргіш емес шығындарын, инфрақұрылымның дамуын, құрылымдық саясатты жүргізуін және тағы басқаларын жатқызады.
Жанама тәсілдер мемлекеттің мемлекеттің тұтыну сұранысының мөлшеріне, көрсетілетін қызметтер мен тауар өндірушілердің қаржылық мүмкіншіліктеріне көмектесуге бағытталған. (3, 208)
2. Салықтар тікелей және жанама болып бөлінеді.
3. Салық және басқа да міндетті төлемдердің сомалары Бюджет жүйесі
туралы Қазақстан Республикасының Заңына және тиісті жылға арналған республикалық бюджет туралы заңдарда белгіленген тәртіппен тиісті бюджеттердің кірісіне түседі.
60-бап. Салықтар
1.Корпорациялық табыс салығы
2.Жеке табыс салығы
3.Қосылған құн салығы
4.Акциздер
5.Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері
6.Әлеуметтік салық
7.Жер салығы
8.Көлік құралдар салығы
9.Мүлік салығы
Енді осы аталған салық түрлерінің ішіндегі жеке тұлғаларға, жерге, сондай-ақ мүлікке салынатын салықтарға кеңінен тоқталсақ:
Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығының жеке төлеушілері салық жылында, яғни күнтізбелік жылда, салық салынатын табысы бар жеке тұлғалар болып табылады. Табыс салығын төлеуші жеке тұлғаларға Қазақстан Республикасы азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар жатады.
Табыс салығын салуды ойдағыдай жүзеге асыру мақсатында шетелдік азаматтар - резидент және резидент емес болып екіге бөлінеді. Резидент-жеке тұлға деп, басталған немесе аяқталуға жақын салық жылының кез келген жүйелі 12 айлық кезеңіне 183 және одан да көп күн бойы Қазақстан аумағында немесе шетелде Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметінде болған шетелдік жеке тұлғаны айтамыз.
Біз елдегі салық жинау жүйесін күшейтеміз. Мемлекет халыққа не міндетті болса, соны төлеуге тиіс. Сонымен бірге халық та өзінің мемлекетіне, жергілікті билік органдарына заңға сай нәрсені төлеп тұруға тиіс. Біздің салық жинау жүйесінің босаңдығы мемлекеттің материалдық негізін әлсіретеді, рыноктағы жайсыз құбылыстарға себепкер болады, шетел инвесторларын шошынтады. Азаматтардың елдің басшылығына сенімін шайқалтады. Салық жинау жүйесі жолға қойылмаған жерде, айналып келгенде, бүкіл елдің экономикасы күйрейтінін біз талай мемлекеттің тәжірибесінен көріп жүрміз.
Біздің міндетіміз - ақылға қонымды, әділетті әрі қалыпқа түскен салық жүйесін жасау. (6)
Тұрғындардан алынатын салыққа мүліктей, заттай тағы басқа алынатын салықтар жатады. Соның ішінде: еңбекке ақы төлеу түрінде алынған табыс, кәсіпкерлік қызметтен алынған табыс, жеке тұлғалардың мүліктік табысы жатады.
1.3.Тұрғындардан салық салудың халықаралық тәжірибесі
Алыс-жақын шет мемлекеттердің салық жүйелері әр-түрлі экономикалық,
саяси, әлеуметтік жағдайлардың барысында қалыптасты. Салықтардың құрылымы мен олардың қолдану аясы, есептелу және алыну механизмі, әр түрлі билік органдарының фискалдық өкілеттіктері және басқа да салық саласындағы мәселелеріне байланысты шет мемлекеттердің салық жүйелері бір-бірінен айырықшаланады.
Салық төлеуші болып салық төлеу жауапкершілігі жүктелген заңды және жеке тұлғалар танылса, салық салу объектісі ретінде салық төлеушінің есепті кезеңде алған табыстары, мүліктері, пайдасы, т.б. жатады.
Жеке тұлғалардың табысына салынатын салық салудың қағидасы басым көпшілік елдерде ортақ болып келеді. Тек әрбір ел өздерінің ерекшеліктеріне байланысты қағидаларды одан әрі нақтылай түседі. Ол қағидалар мыналар:
-барлық салық төлеушілер резидент және бейрезидент болып бөлінеді.
-салық салу барысында әр түрлі көздерден алған барлық табыстары негізінде жиынтық табысы анықталады.
-салық салу барысында медициналық шығындар, әлеуметтік сақтандыруға төлеген жарналар, кәсіби шығындар жиынтық табыстан шегеріледі.
-салық сомасы прогрессивтік шкала негізінде анықталады.
-жұмыс істейтін ерлі-зайыптылардың салықты бірге немесе бөлек төлеуіне болады.
Бұл тарауда дамыған Европа елдері мен Америка Құрама Штаттарының
салық жүйесі туралы айтылады.
Салық жүйесін көп жылдардан бері дамытып, біздің елімізбен тығыз сауда және экономикалық байланыс жасап келе жатқан Ұлыбритания, Германия, АҚШ тағы басқа да елдердің салық жүйесінің қызметі туралы айтсақ, Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғалы бері 10-11 жыл ішінде көптеген шет мемлекеттермен тығыз қарым-қатынас жасап, ел экономикасын дамыту инвестиция тарту барысында үлкен жеңістерге жеткені анық.
Экономиканы реформалаудағы маңызды саланың бірі - салық жүйесін реформалау, еліміздің салық жүйесін халықаралық деңгейге көтеру.
Сонымен, салық салу заңдылықтары Ұлыбританияның 1970-жылғы, 1979-жылғы, 1996 және 1999 жылғы Заң актілерімен белгіленген.
Бұл мемлекетте жеке табыс салығын барлық жеке тұлғалар төлейді. Салық жеке тұлғаның 6-сәуір мен келесі жылдың 5-сәуірі аралығындағы жылдық жиынтық табысынан алынады.
Салық салудың негізгі қағидасы шедуларлық қағида. Бұл қағида бойынша:
-шедула А. Жеке тұлғаның меншігіне салық салынады (жер, мүлік, ғимараттар);
-шедула В. Орман қорларын коммерциялық мақсатта пайдаланған жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;
-шедула С. Кәсәпкерлік қызметтен алынатын табыс салығы, мемлекеттік емес бағалы қағаздардан алынатын салық т.б.;
-шедула Е. Еңбекақыға, зейнетақыға салық салу;
-шедула Ғ. Компанияның бөлінетін табысынан алынатын салық, дивидинттерден салық алу;
Соқырларға, толық емес отбасыларына және үй қызметшісінің көмегін қажет ететін тұлғаларға салық жеңілідігі қарастырылған.
Ұлттық жинақ сертификаттары бойынша проценттер, мүгедектерге жәрдемақылар, шәкіртақы, студенттерге, ауырғандарға, жұмыссыздарға, және т.б. берілетін жәрдемақыларға табыс салығы салынбайды. (1 қосымша)
Елде салық алуға қатысты заң шығарушы билікке британдық парламент ие. Парламенттің заңдық өкілеттігі бұл жөнінде Англияға, Уэльс, Шотландияға, Солтүстік Ирландияға бірдей жүреді.
Германия салық жүйесі салықтардың 50 түрін белгілеген.
Жеке тұлғалардың салығы азаматтығына байланыссыз алынады.
Салық салу базасы - жеке тұлғаның табысы. Салық төлеуші жеке тұлғалар қызмет түріне байланысты бірнеше категорияға бөлінеді. Әрбір категориядағы төлеушілер үшін дербес шегерістер қарастырылған. Салық прогрессивтік шкаламен, жеке тұлғаның табысынан заңға сәйкес шегерістерді алынғандағы айырмадан төленеді.
Салық төлеуші жеке тұлға ретінде салық төлейтін болса, мына төмендегі ставклармен, табыс көлеміне байланысты салық төлейді. (2 қосымша)
Америка 50 құрама штаттардан құралады, олардың әрқайысысының өзінің жеке бюджеті бар. Әр штаттың билік органдары өзінің жеке тәуелсіз бюджет - салық саясатын жүргізеді және бүкіл аумақта салықтар мен алымдарды енгізеді. Жеке түсімдер шамамен бюджеттің 80 пайызын құрайды, ал қалған 20 пайызы феодалдық субсидиялардың үлесінде.
Жеке тұлғалардың табыс салығын алу тәртібі - алдымен жалпы тәртіп бойынша салық салынатын табыс анықталады:
- жеке тұлғаның жиынтық табысы есептеледі. Жылдық жинынтық табыс құрамына еңбекақы, зейнетақы, алименттер, бағалы қағаздармен алынатын табыс, фермерлік табыс, әлеуметтік көмек, стипендия, мүліктен алынатын табыс т.б.;
oo жиынтық табыстан мынадай шығындар шегеріледі: өндірістік немесе сауда қызметіне шыққан шығандар, медициналық сақтандыру қорына төлем, зейнетақы қорына аударым.т.б.;
oo салық салынбайтын минимум да жылдық жиынтық табыстан
шегеріске жатады. Әрбір жеке тұлға үшін салық салынбайтын минимум 2000 доллар, отбасы үшін 5000 доллар, қарамағындағы табыс таппайтын жандар үшін әрқайсысына 2000 доллар. (3 қосымша)
Халықтан алынатын табыс салығы жеке тұлғалардан және жеке
кәсіпорындардан алынады. Әр салық төлеуші - жеке тұлға, өзінің жеке салық мәртебесіне ие:
-салық декларациясын бірге толтыратын ерлі-зайыптылар;
-салық декларациясын жеке-жеке толтырылатын ерлі-зайыптылар;
-отбасы иесі;
-жеке салық төлеушілер; (3,121-125)
2.Салық бойынша тәжірибелік жұмыстар
2.1.Салық комитетінің құрылымымен жалпы танысу.
Семей қаласы бойынша Салық комитетінің құрылымымен таныстым. Комитетте он үш бөлім құрылды:
1. Ақпарат қабылдау, өңдеу, есепке алу және талдау бөлімі:
1.1. Ақпараттарды есептеу секторы;
1.2. Ақпараттарды талдау секторы;
1.3. Ақпараттарды қабылдау және өңдеу секторы;
2. Тіркеу бөлімі:
2.1. Тіркеу секторы;
2.2. Рейдтік тексерулерді ұйымдастыру секторы;
3. Ақпараттық жүйелерді әкімшіліктендіру, жүргізу және қолдау бөлімі:
4. Заңды тұлғалармен жұмыс жүргізу бөлімі:
4.1. Мониторинг секторы;
4.2. Заңды тұлғаларды салықтық әкімшіліктендіру секторы;
5. Жеке кәсіпкерлермен жұмыс жүргізу бөлімі:
5.1. Оңайлатылған декларация негізінде арнайы салық режимін қолданатын жеке кәсіпкерлерді салықтық әкімшіліктендіру секторы;
5.2. Басқа арнайы салық режимін қолданатын жеке кәсіпкерлерді салықтық әкімшіліктендіру бөлімі;
6. Өндірістік емес төлемдер бөлімі:
6.1. Өндірістік емес төлемдер бөлімі;
6.2. Жеке тұлғалармен жұмыс жүргізу секторы.
7. Түсіндіру бөлімі;
8. Жанама салықтар бөлімі:
8.1. ҚҚС - н әкімшіліктендіру секторы;
8.2. Акциздерді әкімшіліктендіру секторы.
9. Заңды тұлғалардың аудиті бөлімі;
10. Жеке тұлғалардың аудиті бөлімі;
11. Өндіріп алу бөлімі:
11.1. Салықтық міндеттемелерді мәжбүрлеп өндірту секторы;
11.2. Дәрменсіз салық төлеушілермен жұмыс жүргізу секторы;
12. Ұйымдастыру бөлімі:
12.1. Ұйымдастыру - бақылау бөлімі;
12.2. Ішкі жұмыстар секторы;
12.3. Кадр жұмыстары секторы:
13. Заң бөлімі.
2.2 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
бюджеттің, облыстың салықтық түсімдері
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджетіндегі салықтық түсімдердің ішіндегі жеке табыс салығының үлес салмағы жылдан-жылға кемуде, яғни мөлшері өсуде. Демек, бұл өте жақсы көрсеткіштер. (қосымша 4)
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджеттің атқарылуына тоқталсам, 2004 жыл мен 2007 жыл аралығындағы көрсеткіштерде кірістер мөлшерлері айқын өзгешеленеді. Мәселен, жыл сайын кірістер мөлшері көбеюде. Ал салықтың түсімдері сәйкесінше, жоғарылауда. Оның ішінде жекелеп атағанда, жеке табыс салығы мен әлеуметтік салықтардан мемлекеттік бюджетке түсіретін қаржы мөлшері де көтерілген. (қосымша 5)
Жекелеп Шығыс Қазақстан облысы бюджетінің атқарылуы жайында да осындай көрсеткіштерді келтіруге болады. Толығырақ айтсақ, Шығыс Қазақстан облысы бюджетінің түсімдері мен кірістері, оның ішінде салықтық үсімдер, салықтық түсімдер ішінде корпоративтік, жеке табыс салығы, әлеуметтік салық, қосылған құн салығы, акциздер мөлшері айтарлықтай жоғарылаған. (қосымша 6)
3. Қазақстан Республикасының салық саясаты
3.1. Қазақстан Республикасындағы салық салу принциптері
Салық бюджетке төленетін міндетті төлем болып саналатын болса, ал салық салу салықтың түрлері бойынша енгізу, бекіту, есептеу және төлеу тәртібіндегі мемлекеттің жалпы ережелерін қарастырады.
Мемлекеттің тиімді салық салу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ____________________________ __________________________3-4
1 тарау САЛЫҚТЫҢ АТҚАРАТЫН ҚЫЗМЕТІ
1.1. Салық туралы сипаттама__________________________ _________5-8
1.2. Салықтар түрлері____________________________ _____________9-12
1.3. Тұрғындардан салық салудың халықаралық тәжірибесі_________13-16
2 тарау САЛЫҚ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСТАР
2.1. Семей қаласының салық комитетінің құрылымы_______________17-18
2.2. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджеттің,
облыстың салықтық түсімдері__________________________ ____19
3 тарау ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ САЯСАТЫ
3.1. Қазақстан Республикасындағы салық салу принциптері_________20-23
3.2. Қазақстан Республикасының салық жүйесі____________________24-33
3.3. Қазақстан Республикасының салық саясатының негізгі
бағыттары__________________________ _____________________ 34-35
ҚОРЫТЫНДЫ__________________________ ______________________ 36
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР_________________________ ____ 37
ҚОСЫМШАЛАР ___________________________________ ___________ 38-40
Кіріспе
Мемлекет тәуелсіздігінің ең басты шарттарының бір дербес салық саясаты болып табылады. Егемендік қолға тиген алғашқы күндерден-ақ салық қызметіне басты назар аударылғаны сондықтан.
Қазақстанның даму старегиясын жүзеге асыруға ықпал ететін негізгі элементтердің бірі - мемлекеттің фискалдық саясаты болып табылады деп айтуға болады.
Елімізде болып жатқан экономикалық өзгерістер, оны нарық механизмімен тиімді жұмыс істейтін елдердің қатарына теңестіру барысындағы ғылыми теория мен практиканың алдында тұрған мәселелеріне тұрақты экономикалық категория мен олардың үкіметтің макроэкономикалық шешімдерін қабылдау барысындағы қажетті құрамдас бөлігі ретіндегі тиімділігі жатады.
Қазақстанның қаржы саясатының экономикалық мазмұнын, еліміздің дамуының әлеуметтік-экономикалық басымдылығына сәйкес ұдайы өндіріс циклінің нәтижесінде жинақталған қаржы ресурстарын, оларды бөлу мен қолданылуына фискалдық саясаты толық сипаттама береді.
Рыноктық экономикада бюджеттің кірісі салық жүйесінің құрылымына байланысты. Жалпы алғанда, салық жүйесі еңбек ақы төлеу, табыс, пайда, түсім басқа да құнды көрсеткіштерден тұратындықтан, мемлекеттік бюджетті қалыптастырудағы салықтың ролін анықтау қажет.
Салыққа деген көзқарасты жүйелендіру, мемлекет басқаруының барлық деңгейіндегі экономикалық жүйедегі салықтың түрлерін, мәнін және олардың орнын негіздеу, кешенді сипаттама беру қарастырылады.
Әлеуметтік салаға әсер ететін салық механизмін қалыптастырудың теориялық және практикалық сұрақтарын жүйелік өңдеудің еліміздің экономикасы үшін маңызы зор, себебі ол еліміздің субъектілерінің дамуының әлеуметтік-экономикалық теңсіздігін жоюға, халықтың әл-ауқатын арттыруға көмектеседі.
Қай кезеңде болмасын кез келген елдің қоғамдық әлеуеті мен тұрақтылығы, экономикалық дамуы мен өркендеуі салық жүйесінің іс-әорекетіне байланысты екені мәлім.
Бүгінде еліміздің тәуелсіздігімен бірге сапқа тұрған салық жүйесі де іргелі маңызды салаға айналды. Қазіргі таңда мемлекеттік кіріс органы ретінде кең ауқымды қамтыған бұл жүйенің ел игілігі үшін атқарып жатқан істері қашанда айтуға тұрарлық, айтылып та жатыр.
1995 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Заң күші бар Жарлығы салық жүйелері мен салық саясатын қалыптастырудың базалық принциптерін белгілеп берді. Мұнда салық органдарының ұғымдары, бірыңғай салық саясатын қалыптастырудың іргетасы қаланды. Сол жылдан бастап Салық кодексі әзірлене бастаған кезге дейін уақыт ішінде салық қызметінде алға қойылған басымдықтарды дамыту мақсатында бұрынғы тәжірибелерді жүйелендіру жұмыстары жүргізіліп келді. Ал бүгінгі таңда кемеліне келген еліміздің қазыналық органдарын салық заңының орныдалуына бақылау жасайтын мемлекеттік жүйе болып қалыптасты.
Қазақстан үшін салық саясатының тұжырымдамасын жаңадан қалыптастыруға және оны жүзеге асыруда еліміздің көптеген ғалымдары еңбек сіңірді. Олар: Қошанов Қ., Әубәкіров Я., Жоламан Р., Шеденов Ө., Ермекбаева Б., Сейдахметова Ф. т.б. атауға болады.
Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттері - салықтың тарихы мен дамуын ашып көрсету. Осымен байланысты:
-әлеуметтік-экономикалық теория ретіндегі салық ұғымына сипаттама беру, мемлекеттің дамуы мен экономиканың жалпы жүйесіндегі оның алатын орнын көрсету;
-салықтың түрлеріне тоқталу;
-салық төлеудің шетелдік тәжірибесіне шолу жасау;
-салық механизмін жетілдіру жолдарын анықтау;
1. Салықтың атқаратын қызметі
1.1.Салық туралы сипаттама
Қазақстан Республикасы бүгінде демократиялық, құқықтық, зайырлы, егемен мемлекет ретінде нарыққа бет бұра отырып қалыптасуда. Баршаға мәлім, өркениетті елдерді былай қойғанда, көне дәуірдегі мемлекеттердің өздерінде салық жүйелері болған. Демек, 1995 жылғы 24 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Президентінің Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заң күші бар Жарлығына сәйкес құрылған, нарықтық қатынас жағдайындағы мемлекетіміздің салық жүйесі бұрыннан қалыптасқан, кейіннен түрлендірілген салық салудың қыйсынды жалғасы болып табылады. (1, 37)
Салықтар дегеніміз - шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың мемлекетпен екі арадағы мемлекеттік орталықтандырылған қаржы көздерін құруға байланысты туындайтын қаржылық қатынастарды сипаттайтын экономикалық категория.
Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болады және мемлекеттің бірге өмір сүруі мен дамуының негізгі қаржылық көзі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан да болса оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен бірге қалыптасады. Әрбір мемлекетке өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін белгілі бір мөлшерде қаржы көздері қажет.
Салық - бұл мемлекет заң жүзінде белгілеген, шаруашылық субьектілері мен жеке тұлғаларға белгілі бір мөлшерде жүргізетін, қайтарылмайтын және қайта өтелмейтін түрдегі бюджетке төленетін міндетті ақшалай төлемдер. Салық салу - мемлекет пен шаруашылық субъектілері арасында ақшалай табысты бөлу әдісі. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Осы салық салуға байланысты әр дәуірлерде мемлекет қайраткерлері, экономистер, философтар, ойшылдар көптеген еңбектер жазған. Мысалы, Ф.Аквинский Салықтарды ұрлаудың рұқсат етілген нысаны ретінде анықталса, салық салу теориясының негізін салушылардың бірі А.Смит Салық төлеушілер үшін құлшылықтың белгісі емес, бостандықтың белгісі деп тұжырымдаған.
Салық ұғымы әр түрлі экономикалық әдебиеттерде әр түрлі қарастырылады. Негізінен көптеген экономикалық әдебиеттерде салық ұғымы бюджет қорына белгілі бір көлемде және белгілі бір уақытта түсетін міндетті төлем ретінде қарастырылады.
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін, олардың экономикалық маңызын түсіну қажет. Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын қызметіне тікелей қатысты.
Экономикалық ілімдер арасында салықтар жайлы сұрақтардың алатын орны тек қазіргі кездегі экономика ғылымдарының классиктері арасында ғана емес, бұрынғы классиектердің, яғни А.Смидт, Д.Рикардо, К.Маркс, С.Вобан т.б. арасында елеулі болған. Олар салықтар арқылы мемлекеттің табысы мен шығысына сипаттамалар берген, олардың пайда болу көздеріне, мүліктер мен табыс айналымының әдістері мен формаларына, саяси билікті қамтамасыз етуімен байланысты қаржылай - бюджет байланыстарының шектелуіне көптеген ойлар мен жобалар ұсынған.
Салықтардың мынадай негізгі қызметтері бар: фискалдық, реттеушілік, бақылаушылық.
Салықтардың бірінші қызметі - фискалдық немесе бюджеттік қызмет.
Фискалдық саясат - үкіметтің халықты жұмыспен қамтамасыз ету мен инфляцияға қарсы жалпы ұлттық өнім алуына бағытталған салық салу, мемлекеттік бюджет, мемлекеттік шығындар туралы саясаты.
Фискалдық саясат фискалдық механизм арқылы жүзеге асырылады. Фискалдық механизм - салық қатынастарын бөлу мен қайта бөлуді жүзеге асыру процесінің қоғамның әлеуметтік және экономикалық дамуына әсер ететін әдістердің, құралдардың және формаларының жиынтығы.
Бұл қызмет арқылы мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлімі құрылып, салықтардың қоғамдық міндеті артады. Себебі, салықтар мемлекеттік бюджеттің кірісін топтастыра отырып, әлеуметтік, әскери, қорғаныс, тағы басқа да шаралардың іске асыруын қамтамасыз етеді.
Фискалдық саясат шығарылатын өрім мен табыстың деңгейіне әсер етеді және экономиканы тұрақтандыру үшін де қолданылады. Бірақ американдық экономистердің көзқарастары бойынша фискалдық саясат ЖІО (жалпы ішкі өнім) деңгейін толық тұрақтандыра алмайды, себебі салық ставкаларына немесе шығын деңгейіне қандай өзгерістер енгізу қажеттілігінің айқынсыздығына және бұл өзгерістердің бәрі ЖІО - ге әсерін, тез арада белгілі бір уақыт өткен соң ғана көрсетеді.
Қазіргі жағдайдағы фискалдық саясат мемлекеттің қаржы ресурстарын пайдаланудың негізгі бағыттарын, қаржыландыру әдістерінің және қазынаны толтырудың негізгі көздерін анықтайды.
Ары қарай фискалдық саясаттың экономиканы реттеуін тікелей және жанама қаржылық тәсілдерге бөлінеді деп қарастыруға болады.
Сонымен фискалдық саясат - мемлекеттің алдында тұрған стратегиялық міндеттерді шешу үшін, үкіметпен қабылданатын мемлекеттік шығындар мен салық салу шараларының жиынтығы. (2, 9-10)
Сонымен, салықтар - мемлекет қаржысының тұрақты қайнар көзі.
Мемлекеттік бюджеттің кіріс көзін құрайтын негізгі қаржылық көздер - салықтар.
Салықтардың екінші маңызды қызметі ол, реттеушілік қызметі.
Реттеушілік қызметі салық механизмі іске асырылады. Оның ішіндегі тетіктер салық ставкалары мен салық жеңілдіктері. Салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің дамуын реттеп қана қоймай, сонымен ақша және баға саясаты, шетелдік инвесторларды ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті дамыту жұмыстарын жүзеге асуры қажет. Әрине, салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет қызмет атқару үшін олардан басқа да экономикалық тетіктерін тығыз байланыста болуы керек.
Салықтарды мынадай нышаны, белгілері бойынша топтастыруға немесе жіктеуге болады:
1.салық салу объектісіне байланысты;
2.қолданылуына қарай;
3.салық салу органына байланысты;
4.экономикалық ерекшелігіне байланысты;
5.салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай.
Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып жіктеледі.
Тікелей салықтар жалғаусыз немесе тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.
Тікелей салықтарға мыналар жатады:
- жеке табыс салығы, жер салығы, көлік құралдарына салынатын салық, мүлік салығы, әлеуметтік салық т.б.
Жанама салықтар - тікелей емес,жанама түрде тауар немесе қызмет құны арқылы алынады.
Жанама салықтарға мыналар жатады:
-қосылған құнға салынатын салық;
-акциздер;
Бюджетке түскен соң қолданылатын белгісіне қарай салықтар жалпы және арнайы болып жіктеледі.
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң, жалпы мақсатта жұмсалады. Оған корпорациялық табыс салығы, қосылған құнға салынатын салық және т.б.
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң, алдын ала белгіленген нақты шараларға жұмсалады. Мысалы, көлік құралдарына салынатын салық жол қорын құруға жұмсалады.
1.2. Салықтар түрлері
Кез келген мемлекеттің өсіп-дамуының материалдық базасы - қаржыларды қалыптастыратын ең басты қайнар көздерден, яғни, салықтар мен басқа да міндетті төлемдерден қалыптасатыны белгілі. Жалпы, салықтар деп, мемлекеттік бюджетті қалыптастыру мақсатында, мемлекеттің жоғарғы заң шығарушы және өкілді органы Қазақстан Республикасы Парламенті қабылдаған заңның негізінде, заңда белгіленген мөлшерде және мерзімде салық төлеуші - заңды және жеке тұлғалардың мәжбүрлі түрде, қайтарылмайтын және жекелей - ақысыз негізде тиісті бюджетке төлейтін міндетті ақшалай төлемдерін айтамыз.
Бұл жерде салықтардың өзіне мынадай ерекше белгілерін атап көрсеткеніміз жөн: міндетті төлем; мәжбүрлі төлем; қайтарымсыз төлем; жекелей - ақысыз төлем; тұрақты төлем; құқыққа сай төлем; баламасыз төлем; меншік нысаны алмасатын төлем. Салықтар осындай өте күрделі қаржылық-экономикалық және құқықтық-құрылымды болумен қатар, оларды біртұтас алғанда қоғамдық категория деп айтуға болады. Себебі, салық өзіне тән барлық функцияларын мемлекеттік бюджеттің ақша қаражаттарын мемлекет емес субъектілердің табыстары есебінен қалыптастыруға нысаналған мемлекет пен салық төлеушілердің арасындағы тұрақты байланыстың пайда болуы және дамуы процесінде жүзеге асады. Ал, егер салықтың материалдық мағынасына назар аударсақ, онда оның мемлекеттік бюджетке салық төлеушілерден түсетін ақша қаражаттарын үзбей, бірқалыпты түсуін қамтамасыз ету сияқты тек техникалық функцияларды орындайтынын байқаймыз.
1995 жылғы Заңдық құжатқа сәйкес, қазақстандағы салықтар жүйесі жалпы мемлекеттік салықтардан және жергілікті салықтардан тұрады. Бұларға қоса заң жүзінде көрініс тапқан үш жергілікті алымды және мемлекеттік баж бен кедендік баждарды атап өтуге болады. Сонда мемлекет аумағында алынатын салықтар мен алымдардың саны былайша болып келеді:
5 жалпы мемлекеттік салық, 3 жергілікті салық, 3 жергілікті алым.
Яғни, Салық Кодексі бойынша міндетті төлемдердің небәрі 11 түрі алынады. Мәселен, салыстырмалы талдау жасау мақсатында 1991 жылдың 25 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасындағы салық жүйесінің құрамындағы салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді айтатын болсақ, онда салық жүйесінде 16 жалпы мемлекеттік салықтар мен басқа да міндетті төлемдер, 10 жалпыға бірдей міндетті салықтар мен алымдар топтастырылғандығын көреміз. Демек, 1991 жылдың салық жүйесінің құрамында салықтар мен алымдардың 45 түрі болған. Бұрын алынған 45 салықтар мен басқа да міндетті төлемдерге қарағанда қазір жеке тұлғалар мен заңды тұлғалардан алынатын салымдар мен алымдар әлдеқайда аз мөлшерде екенін, сондай-ақ салық жүйесінің айтарлықтай дәрежеде ықшамдалғанын байқаймыз. Салық Кодексінің жаңа концепциясын талқылауды аяқтап, оны жаңадан қабылдау кезінде Алматыға келген Салықтар және инвестициялар бойынша Халықаралық Орталықтың Президенті Д.Витт мырза: Сіздердің Салық Кодекстеріңіз экономикаға және республиканың өзіне тән ерекшеліктеріне сәйкес қайталанбас сипатқа ие болып отыр. Ең бастысы, республикаларыңыз халықаралық стандарттар мен нормаларға сай келетін заң жүйесіне ие болмақ. Сондықтан, бұл Кодекстің енгізілуі Қазақстанның дүниежүзілік жүйеге бірігуінің және оның салық заңдарының басқа елдердің салыққа қатысты нормативті актілермен үйлестірілуінің маңызды белесі болып табылары сөзсіз деген еді. Осы орайда, жоғарыдағы пікірге қосыла отырып, сол Салық кодексінің 59 - бабында жалпы ережелер берілген:
1. Қазақстан Республикасында осы Кодексте белгіленген салық және
бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер қолданылады.
Тікелей тәсілдерге ол бюджеттік реттеу әдістерін, атап айтқанда: ұдайы өндірісті арттыру шығындарын, мемлекеттің өндіргіш емес шығындарын, инфрақұрылымның дамуын, құрылымдық саясатты жүргізуін және тағы басқаларын жатқызады.
Жанама тәсілдер мемлекеттің мемлекеттің тұтыну сұранысының мөлшеріне, көрсетілетін қызметтер мен тауар өндірушілердің қаржылық мүмкіншіліктеріне көмектесуге бағытталған. (3, 208)
2. Салықтар тікелей және жанама болып бөлінеді.
3. Салық және басқа да міндетті төлемдердің сомалары Бюджет жүйесі
туралы Қазақстан Республикасының Заңына және тиісті жылға арналған республикалық бюджет туралы заңдарда белгіленген тәртіппен тиісті бюджеттердің кірісіне түседі.
60-бап. Салықтар
1.Корпорациялық табыс салығы
2.Жеке табыс салығы
3.Қосылған құн салығы
4.Акциздер
5.Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері
6.Әлеуметтік салық
7.Жер салығы
8.Көлік құралдар салығы
9.Мүлік салығы
Енді осы аталған салық түрлерінің ішіндегі жеке тұлғаларға, жерге, сондай-ақ мүлікке салынатын салықтарға кеңінен тоқталсақ:
Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығының жеке төлеушілері салық жылында, яғни күнтізбелік жылда, салық салынатын табысы бар жеке тұлғалар болып табылады. Табыс салығын төлеуші жеке тұлғаларға Қазақстан Республикасы азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар жатады.
Табыс салығын салуды ойдағыдай жүзеге асыру мақсатында шетелдік азаматтар - резидент және резидент емес болып екіге бөлінеді. Резидент-жеке тұлға деп, басталған немесе аяқталуға жақын салық жылының кез келген жүйелі 12 айлық кезеңіне 183 және одан да көп күн бойы Қазақстан аумағында немесе шетелде Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметінде болған шетелдік жеке тұлғаны айтамыз.
Біз елдегі салық жинау жүйесін күшейтеміз. Мемлекет халыққа не міндетті болса, соны төлеуге тиіс. Сонымен бірге халық та өзінің мемлекетіне, жергілікті билік органдарына заңға сай нәрсені төлеп тұруға тиіс. Біздің салық жинау жүйесінің босаңдығы мемлекеттің материалдық негізін әлсіретеді, рыноктағы жайсыз құбылыстарға себепкер болады, шетел инвесторларын шошынтады. Азаматтардың елдің басшылығына сенімін шайқалтады. Салық жинау жүйесі жолға қойылмаған жерде, айналып келгенде, бүкіл елдің экономикасы күйрейтінін біз талай мемлекеттің тәжірибесінен көріп жүрміз.
Біздің міндетіміз - ақылға қонымды, әділетті әрі қалыпқа түскен салық жүйесін жасау. (6)
Тұрғындардан алынатын салыққа мүліктей, заттай тағы басқа алынатын салықтар жатады. Соның ішінде: еңбекке ақы төлеу түрінде алынған табыс, кәсіпкерлік қызметтен алынған табыс, жеке тұлғалардың мүліктік табысы жатады.
1.3.Тұрғындардан салық салудың халықаралық тәжірибесі
Алыс-жақын шет мемлекеттердің салық жүйелері әр-түрлі экономикалық,
саяси, әлеуметтік жағдайлардың барысында қалыптасты. Салықтардың құрылымы мен олардың қолдану аясы, есептелу және алыну механизмі, әр түрлі билік органдарының фискалдық өкілеттіктері және басқа да салық саласындағы мәселелеріне байланысты шет мемлекеттердің салық жүйелері бір-бірінен айырықшаланады.
Салық төлеуші болып салық төлеу жауапкершілігі жүктелген заңды және жеке тұлғалар танылса, салық салу объектісі ретінде салық төлеушінің есепті кезеңде алған табыстары, мүліктері, пайдасы, т.б. жатады.
Жеке тұлғалардың табысына салынатын салық салудың қағидасы басым көпшілік елдерде ортақ болып келеді. Тек әрбір ел өздерінің ерекшеліктеріне байланысты қағидаларды одан әрі нақтылай түседі. Ол қағидалар мыналар:
-барлық салық төлеушілер резидент және бейрезидент болып бөлінеді.
-салық салу барысында әр түрлі көздерден алған барлық табыстары негізінде жиынтық табысы анықталады.
-салық салу барысында медициналық шығындар, әлеуметтік сақтандыруға төлеген жарналар, кәсіби шығындар жиынтық табыстан шегеріледі.
-салық сомасы прогрессивтік шкала негізінде анықталады.
-жұмыс істейтін ерлі-зайыптылардың салықты бірге немесе бөлек төлеуіне болады.
Бұл тарауда дамыған Европа елдері мен Америка Құрама Штаттарының
салық жүйесі туралы айтылады.
Салық жүйесін көп жылдардан бері дамытып, біздің елімізбен тығыз сауда және экономикалық байланыс жасап келе жатқан Ұлыбритания, Германия, АҚШ тағы басқа да елдердің салық жүйесінің қызметі туралы айтсақ, Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғалы бері 10-11 жыл ішінде көптеген шет мемлекеттермен тығыз қарым-қатынас жасап, ел экономикасын дамыту инвестиция тарту барысында үлкен жеңістерге жеткені анық.
Экономиканы реформалаудағы маңызды саланың бірі - салық жүйесін реформалау, еліміздің салық жүйесін халықаралық деңгейге көтеру.
Сонымен, салық салу заңдылықтары Ұлыбританияның 1970-жылғы, 1979-жылғы, 1996 және 1999 жылғы Заң актілерімен белгіленген.
Бұл мемлекетте жеке табыс салығын барлық жеке тұлғалар төлейді. Салық жеке тұлғаның 6-сәуір мен келесі жылдың 5-сәуірі аралығындағы жылдық жиынтық табысынан алынады.
Салық салудың негізгі қағидасы шедуларлық қағида. Бұл қағида бойынша:
-шедула А. Жеке тұлғаның меншігіне салық салынады (жер, мүлік, ғимараттар);
-шедула В. Орман қорларын коммерциялық мақсатта пайдаланған жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;
-шедула С. Кәсәпкерлік қызметтен алынатын табыс салығы, мемлекеттік емес бағалы қағаздардан алынатын салық т.б.;
-шедула Е. Еңбекақыға, зейнетақыға салық салу;
-шедула Ғ. Компанияның бөлінетін табысынан алынатын салық, дивидинттерден салық алу;
Соқырларға, толық емес отбасыларына және үй қызметшісінің көмегін қажет ететін тұлғаларға салық жеңілідігі қарастырылған.
Ұлттық жинақ сертификаттары бойынша проценттер, мүгедектерге жәрдемақылар, шәкіртақы, студенттерге, ауырғандарға, жұмыссыздарға, және т.б. берілетін жәрдемақыларға табыс салығы салынбайды. (1 қосымша)
Елде салық алуға қатысты заң шығарушы билікке британдық парламент ие. Парламенттің заңдық өкілеттігі бұл жөнінде Англияға, Уэльс, Шотландияға, Солтүстік Ирландияға бірдей жүреді.
Германия салық жүйесі салықтардың 50 түрін белгілеген.
Жеке тұлғалардың салығы азаматтығына байланыссыз алынады.
Салық салу базасы - жеке тұлғаның табысы. Салық төлеуші жеке тұлғалар қызмет түріне байланысты бірнеше категорияға бөлінеді. Әрбір категориядағы төлеушілер үшін дербес шегерістер қарастырылған. Салық прогрессивтік шкаламен, жеке тұлғаның табысынан заңға сәйкес шегерістерді алынғандағы айырмадан төленеді.
Салық төлеуші жеке тұлға ретінде салық төлейтін болса, мына төмендегі ставклармен, табыс көлеміне байланысты салық төлейді. (2 қосымша)
Америка 50 құрама штаттардан құралады, олардың әрқайысысының өзінің жеке бюджеті бар. Әр штаттың билік органдары өзінің жеке тәуелсіз бюджет - салық саясатын жүргізеді және бүкіл аумақта салықтар мен алымдарды енгізеді. Жеке түсімдер шамамен бюджеттің 80 пайызын құрайды, ал қалған 20 пайызы феодалдық субсидиялардың үлесінде.
Жеке тұлғалардың табыс салығын алу тәртібі - алдымен жалпы тәртіп бойынша салық салынатын табыс анықталады:
- жеке тұлғаның жиынтық табысы есептеледі. Жылдық жинынтық табыс құрамына еңбекақы, зейнетақы, алименттер, бағалы қағаздармен алынатын табыс, фермерлік табыс, әлеуметтік көмек, стипендия, мүліктен алынатын табыс т.б.;
oo жиынтық табыстан мынадай шығындар шегеріледі: өндірістік немесе сауда қызметіне шыққан шығандар, медициналық сақтандыру қорына төлем, зейнетақы қорына аударым.т.б.;
oo салық салынбайтын минимум да жылдық жиынтық табыстан
шегеріске жатады. Әрбір жеке тұлға үшін салық салынбайтын минимум 2000 доллар, отбасы үшін 5000 доллар, қарамағындағы табыс таппайтын жандар үшін әрқайсысына 2000 доллар. (3 қосымша)
Халықтан алынатын табыс салығы жеке тұлғалардан және жеке
кәсіпорындардан алынады. Әр салық төлеуші - жеке тұлға, өзінің жеке салық мәртебесіне ие:
-салық декларациясын бірге толтыратын ерлі-зайыптылар;
-салық декларациясын жеке-жеке толтырылатын ерлі-зайыптылар;
-отбасы иесі;
-жеке салық төлеушілер; (3,121-125)
2.Салық бойынша тәжірибелік жұмыстар
2.1.Салық комитетінің құрылымымен жалпы танысу.
Семей қаласы бойынша Салық комитетінің құрылымымен таныстым. Комитетте он үш бөлім құрылды:
1. Ақпарат қабылдау, өңдеу, есепке алу және талдау бөлімі:
1.1. Ақпараттарды есептеу секторы;
1.2. Ақпараттарды талдау секторы;
1.3. Ақпараттарды қабылдау және өңдеу секторы;
2. Тіркеу бөлімі:
2.1. Тіркеу секторы;
2.2. Рейдтік тексерулерді ұйымдастыру секторы;
3. Ақпараттық жүйелерді әкімшіліктендіру, жүргізу және қолдау бөлімі:
4. Заңды тұлғалармен жұмыс жүргізу бөлімі:
4.1. Мониторинг секторы;
4.2. Заңды тұлғаларды салықтық әкімшіліктендіру секторы;
5. Жеке кәсіпкерлермен жұмыс жүргізу бөлімі:
5.1. Оңайлатылған декларация негізінде арнайы салық режимін қолданатын жеке кәсіпкерлерді салықтық әкімшіліктендіру секторы;
5.2. Басқа арнайы салық режимін қолданатын жеке кәсіпкерлерді салықтық әкімшіліктендіру бөлімі;
6. Өндірістік емес төлемдер бөлімі:
6.1. Өндірістік емес төлемдер бөлімі;
6.2. Жеке тұлғалармен жұмыс жүргізу секторы.
7. Түсіндіру бөлімі;
8. Жанама салықтар бөлімі:
8.1. ҚҚС - н әкімшіліктендіру секторы;
8.2. Акциздерді әкімшіліктендіру секторы.
9. Заңды тұлғалардың аудиті бөлімі;
10. Жеке тұлғалардың аудиті бөлімі;
11. Өндіріп алу бөлімі:
11.1. Салықтық міндеттемелерді мәжбүрлеп өндірту секторы;
11.2. Дәрменсіз салық төлеушілермен жұмыс жүргізу секторы;
12. Ұйымдастыру бөлімі:
12.1. Ұйымдастыру - бақылау бөлімі;
12.2. Ішкі жұмыстар секторы;
12.3. Кадр жұмыстары секторы:
13. Заң бөлімі.
2.2 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
бюджеттің, облыстың салықтық түсімдері
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджетіндегі салықтық түсімдердің ішіндегі жеке табыс салығының үлес салмағы жылдан-жылға кемуде, яғни мөлшері өсуде. Демек, бұл өте жақсы көрсеткіштер. (қосымша 4)
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджеттің атқарылуына тоқталсам, 2004 жыл мен 2007 жыл аралығындағы көрсеткіштерде кірістер мөлшерлері айқын өзгешеленеді. Мәселен, жыл сайын кірістер мөлшері көбеюде. Ал салықтың түсімдері сәйкесінше, жоғарылауда. Оның ішінде жекелеп атағанда, жеке табыс салығы мен әлеуметтік салықтардан мемлекеттік бюджетке түсіретін қаржы мөлшері де көтерілген. (қосымша 5)
Жекелеп Шығыс Қазақстан облысы бюджетінің атқарылуы жайында да осындай көрсеткіштерді келтіруге болады. Толығырақ айтсақ, Шығыс Қазақстан облысы бюджетінің түсімдері мен кірістері, оның ішінде салықтық үсімдер, салықтық түсімдер ішінде корпоративтік, жеке табыс салығы, әлеуметтік салық, қосылған құн салығы, акциздер мөлшері айтарлықтай жоғарылаған. (қосымша 6)
3. Қазақстан Республикасының салық саясаты
3.1. Қазақстан Республикасындағы салық салу принциптері
Салық бюджетке төленетін міндетті төлем болып саналатын болса, ал салық салу салықтың түрлері бойынша енгізу, бекіту, есептеу және төлеу тәртібіндегі мемлекеттің жалпы ережелерін қарастырады.
Мемлекеттің тиімді салық салу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz