Экотуризм

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

1. Экотуризмнің анықтамасы

2. Экотуризмнің түрлері

3. Экологиялық туризмнің белсенді туризм мен байланысы

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе

«Туризм» және «турист» терминдері әдебиеттерде XIX ғасырда пайда

болған еді. Бұл терминдер француздың «tour» - сөзінен шыққан, саяхат деген мағынаны білдіреді. Бұл термин ең алғаш Британдық аралдағы ағылшындық жастар континентке білім алуға кеткен кезде қолданылған. Егер нақтырақ айтар болсақ, осы тектес жасалатын саяхаттар «groun tour» деп аталып, ал саясат танушыларды туристер деп атай бастаған.

Спорттық туризмде немесе альпенизмде жиі қолданылатын туризм сөзінің шығуының басқадай бір түсінігі де бар, ал спорт туризмінде спортсмендер белгілі бір соңғы нүктеге жетіп, немесе биіктікке жетсе онда сол жерде аттың формасындағы олардың көздеген жерлеріне жеткендіктерін білдіретін, тастан құралған ерекше «тур» белгісін қояды.

Негізінен «туризм» сөзінің кең ауқымды түсінігінде табиғатқа, саяхатқа шығу, әсем жерлер бойынша экскурсиялар, жорықтар жасау дегенді білдіреді. Ландшафт әркелкілігі, рельефтің, климаттың әртүрлілігі, осының барлығы халықтың табиғат зоналарына уақытша миграция жасауларына әкеліп соғады да, бұл табиғатқа серуендеулер топтық сипатқа ие болады. Халық мақалында айтылатын, ата-бабамыздың өсиетті сөздерінің жаны болады. «Егер көркем, әсем жер мен бір адам жүріп өтсе, онда оның салған іздерінің жолы пайда болады, ал егер мың адам жүрген болса, онда олардың соңынан ол жерлер далаға айналады».

Осылайша туризмнің табиғатқа әсер ету проблемесы туындайды, көбінде бұл проблема табиғаттың пайдасына шешілмейді. Ю. К. Ефремов туризм түсінігі мен табиғаттың қорғанысының сәйкестенуінің әртүрлі пайда болуына сілтейді. Біз олар туралы биогеоценоздардың деградациясынның себептері туралы сөз қозғалғанда ормандарда өрт пайда болғанда, ландшафт қасиеттерінің нашарлаған кезінде еске аламыз. Мұның бәріне себеп болатын - туристің шектен көп «белсенділігі» болады. Бұл проблеманың бір жағы туризммен табиғаттың қорғанысы. Алайда, басқадай проблемалар да бар.

Туризм адам қызметінің басқадай түрі секілді қоршаған орта табиғат негізінсіз тіршілік ете алмайды. Ол өзінің жеке ерекше табиғи ортаға деген міндеттемелерін қояды. Бұл туризм үшін табиғаттың қорғанысының проблемасының екінші жағы.

Сонымен де, туризм белсенді қызмет түрі ретінде, адам бойында қоршаған ортаға деген сүйіспеншілігін тәрбиелейді, оның қорғанысы жайында қамқорлығын стимулдайды, Отанға деген сүйіспеншілікті оятады. Туризмнің көмегімен табиғаттың қорғанысы - проблеманың үшінші жағы болып келеді. Осылайша, туризмнің және қоршаған ортаның қорғанысының проблемасының үш жағы пайда болады.

а) туризмнен табиғаттың қорғалуы.

б) туризм үшін табиғаттың қорғалуы.

в) туризмнің көмегімен табиғаттың қорғалуы.

1. Экотуризмге жалпы сипаттама және оның түрлеріндегі байланысы.

1. 1. Экотуризмнің анықтамасы

Туризм көмегімен табиғаттың қорғанысының проблемасын шешу нәтижесінде “экологиялық туризмен” қысқартылып алынған “экотуризм” сөз тікесі пайда болды. Алайда көптеген зерттеушілер белгілегендей “экотуризм” түсінігі ұзақ уақыт бойына жайылған шекараларды иеленген. Оған себеп бұл сөздің бастапқыда туристерді тарту үшін табиғатқа бағдарлап оның қорғанысына және демалыс үшін маркстологтар қолданған. Алайда шын мәнінде мұндай туроператорды қоршаған орта туралы толғаныс қамқорлығы аз қызықтыратын сондықтан да экотуризм идеясы ұзақ уақыт туризм теориктерінің скептикалық қарым-қатынасын тудыратын және тудырып та келеді.

Сондықтан да экотуризмнің ең алғашқы зерттеушілерінің бірі В. В. Храбовченко былай деп жазған «экотуризм түсінігінің өзі экологиялық туризм» сөз тіркесіне қысқартылып алынған оның экология және ғылым ретіндегі көзқарасы тұрғысынан қаралуы әбден дұрыс емес. Экотуризмді Г. С. Гужек, М. Ю. Беликов және Е. В. Клеменко ұсынған жеті трактовкаларын ең біріншісі 1897ж. Шығып мынадай болған: «экотуризм негізінде қоршаған орта туралы қамқорлық жатыр». Бірінші жоспарда шектеулі қатысушылар саны мен саяхат үйымдастырылуы қойылады. Мәдени мүддені ұсынатын қорғаныс пен табиғи ресурстарын рационалды

колдануының әртүрлі проектерінің тарату мақсатымен болады. Аталған

анықтама экотуризм халықаралық ұйымы мен ортақ нәрселері бар: экотуризм «табиғи зоналарға, облыстарға қоршаған ортаны сақтап және жергілікті тұрғындардың игліктерне қолдау көрсететін Отандық саяхаттар».

Әлемнің әртүрлі аймақтарында өткізілетін табиғаттың қорғаныс кештерінің тәжірибесі көрсетіп отырғандай, ең алдымен айтар болсақ таулы аймақтарда, «жермен емес адамдармен» жүргізілуі қажет жұмыстарды қарастыру, жергілікті түрғындардың қоршаған ортаны құру және басқаруда белсенділіктерін стимулдау қажет. Осы аталған компоненттердің бірі болмаған жағдайда экотуризм жайында сөз қозғаудың қажеті жоқ.

Не үшін дәл қазіргі күнде экотуризм тақырыбына маңыз беріледі?

Бұл мәселе осыдан 30-35 жыл бұрын пайда болған сол кездің өзінде турисік ресурстарды рационалды колданысының қажеттілігі туралы айтылған.

Туризмнің бұл түрінің басқалардан принципиалды айырмашылығы неде? Осы сұраққа жауап бере отыра біз экотуризмді қай жерде, қалай дамыту керек екендігін түсіне алар едік. Экотуризм экотурға таласта көрініс тапқан туристардің өздерінің қажеттіліктерінің нәтижесінде пайда болған. Егер бұрынырақта туристік ұйымдар, туризм бойынша әкімшілік туристік ұсыныстарды қалыптастыратын мекемелер айналысса экотуризм болса табиғаттың қорғанысын зерттеудегі қоғамдық қажеттіліктермен топтардың пайда болуы нәтижесінде туындаған осылайша экотуризм-жаңа

Сәйкесінше, экотуризм анықтамасы мынадай үлгіде айтылады: «экотуризм-бұл туристік сұранысқа негізделген туристік қажеттіліктермен

байланысты және табиғатты танумен және де экожүйенің сақталуына күштің салынуымен байланысты туризм түрі»

Осы анықтамадан шыға отыра, географияны және экотуристік ағымдардың бағытын, түсінуге болады. Олар индустриалды дамыған

елдерден келеді (АҚШ, Германия, Ұлыбритания) экотуризм Қазақстанда баяу дамыған, оны қолданудың Ақсу-Жабағылы қорығында аздап тәжірибе бар. Қазақстан территориясында қазіргі таңда 9 қорық бар, 6 ұлттық саябақ, 24 табиғат ескерткіштері және 57 заказник және де 2030 жылға қарай олардың саны 17 қорық пен 12 ұлттық саябаққа жетеді деп болжамдауда. Барлық территориялар жоспарлы экотуризмнің обьектісі болып табылады. Дәл осы жоспарлы экотуризмде қолданылады, өйткені территорияда ерекше қорғалатын табиғи территориялар мен өңделген белгілі маршруттар да, ал өзіндік туристік топтармен бірлік туристер территорияларға кіру рұқсатын өздерінің күштерінің шегі бойынійа қолдана нәрсе барлық өзіндік туристік топтарға тыйым салуды білдірмейдігрірі ішкі және белсенді туризмнің түрі, десе де шетелде үлкен сүұранысты иеленеді, бізде әлі аталған туризмнің түріне сұраныс әлсіз қалыптасқан және экотуристер саны да аз. Отандық туристердің көбісі өздерінің уақыттарын, күштерін, құралдарын қоршаған ортаға жұмсағысы келмейді. 2005 жылғы 25 сәуірде Алматы қаласында экотуризм 1-ші ақпараттық ресурстық орталығы ашылды? Оның мақсаты -экотуризмнің алға жылжуы, қоршаған ортаның қорғаны, жаңа жұмыс орындарымен қамтамасыз ету.

ӘАРО-ның негізін құрушылар болып Евразия қоры, қазақстандық туристік ассоцация «Әксон Мобил Қазақстан и НК» компаниясы, АҚШ-тың дамуының халықаралық агенттігі болды. Негізін құрушылардың пікірі бойынша ӘАРО-ның құрылуы жергілікті халықты қоршаған ортаға зақым тигізбей сапалы туристтік қызметті ұсыну бойынша жұмысқа тартуға көмектеседі. Экотуризмнің құрылуының 1-ші этапының нәтижесінде 1 жылдың өзінде 1000 турист таратылған болатын. Бұл нәрсе туристтік нарықтың дамуның потенциялды көрсеткіші және салалық аймақтарда жаңа жұмыс орындарының кұрылуы болып табылады. » деп «Әксон Мобел» компаниясының бас менеджері Дәвид Виллес айтып өтті. Оның айтуы бойынша ӘАРО экотуризм бойынша проекттерге жақсы қолдау көрсеттетін болды.

Ақпараттық орталықтың ашылуы Қазақстандағы экотуризмнің ары қарай дамуына түрткі болады деп сенеміз.

2. Экотуризмнің түрлері

Қазіргі таңда экотуризм және экотурлардың 4 түрін бөліп қарастырады. Олар:

І Ғылыми туризм. Бұл жерде туристер табиғаттың әртүрлі зерттеулеріне қатысып бақылаула жүргізеді. Мысалы Латын Америкасындағы курстардың іс-әрекетттеріне жүргізілген бақылау мен байланысты экотурлар кеңінен белгілі. Ғылыми туризмге шетелдік ғылыми зертеу әкспеденциялары жатады, сондай-ақ студенттердің далалық практикалары да жатады.

ІІ. Табиғаттың тарихы туралыі бұл қоршаған ортаны тануменбайланысты саяхаттар олар көбінде қорықтар мен ұлттық ұйымдастырылады. Бұл жерге оқушылардың саяхаттары да жатады. Повладардың оңтүстік- батысында көркем баянауыл таулары созылып жатыр. Онда 1926ж П. Л. Драйверд профессоры полеалит дәуірінің кең үңгірін тапқан. Ол қазір осы кісінің есімімен аталады. Қазір тауда бұл үңгірін кез-келген адам барып көре алады. Алайда сауатты экскурсоводтың бара болуымен мұндай экскурсия өткен заманға айтарлықтай экскурсия жасауға айналады.
III. Оқиғалы туризм. Бұл туризм түрі табиғатқа еркін белсенді әдістермен қозғалыс жасаулармен байланысты барлық . Олардың мақсаты жаңа сезінулер мен әсер алуларды болыптабылады. Бұл жерге альпинизм, скалалазание, жаяу және тау туризмі, сушаңғы және таулы шаңғы, ат туризмі жатады.

• IV. Табиғи резервтермен саяхат және ерекше қорғалатын табиғи,
территориялар көптеген туристтерді қызықтырады

Ерекше қорғалатын табиғи територияларға қазіргі таңда қорықтар, ұлттық парктер, ескерткіш саябақтары, табиғаттағы мұражайлар, заказниктер, табиғат ескерткіштері жатады. Соңғы жылдары қорықтар территорияларына туристік жұмыстармен және олардың туристік обьектілерге айналуына үлкен жұмыстар жүргізілуде.

3. Экологиялық туризмнің белсенді туризм мен байланысы .

«Классификацияланған туристік саяхат» түсінігін қарастыру үшін оны құрайтын бөліктерді түсініп алу қажет «класс» сөзі көп мағынасы бар, дегенмен біздің қарастырып отырған жағдайымызда класс деп біз түрлі классификациядағы бөлінулерді, разрядтар және категорияларды айтамыз. Классификация астарында ішкі бағынған түсінік, обьекттің логикалық жүйесі ретінде түсіндіріледі.

Белсенді туризмде классификацияланған туристік саяхаттар дегеніміз -қиындық категорияларының біріне сәйкес келетін анықталған маршрут Туристік маршрут бұл алдын-ала жоспарланған қызмет бағдарламасымен және қосымша туристі-экскурсиондағы қызметті алу мақсатында белгілі бір уақыт аралығындағы туристің жол жүруі.

Белсенді саяхат өз алдына бірінші құрылған туризм болып табылады. Дәл осы саяхат XIX және XX ғасырдың басында туристік саяхаттармен тура келетін актив туризмнің тартымдылық күшін құрайды.

Маршруттардың классификациясының қажеттілігі актив туризм түрлерінің ерекшеліктерінен келіп шығады. Туристік қызметтің осы бағыттағы қауіпсіздігі ең алдымен туристердің алдындағы саяхаттардағы күтілетін қиындықтарға сәйкес дайындықтармен қамтамасыз етіледі. Маршруттарды белгілі бір дәрежеде жалғасымдылығын орналастыра отырып, олар қайда орналасса да, қай жерде жүрсе де, мейлі Солтүстік Тянь-Шаньда немесе Альпі де болсын, олардың қиындық классификациясы маршруттарды өзара салыстыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар логикалық түрде үзілмейтін маршрут болып саналатын, ол маршрутта жол ұзақтығындағы ауданнын табиғи ландшафтың әртүрлілігімен танысуға, жақсы қарым-қатынастағы жинақталған физикалық, техникалық және психикалық ауыртпалықтың және де табиғи қоқтығыстарының бөлінуі турасында максималды мәлімет алуға болады.

Туристік құрылымның ұйымдастырушысына (менеджеріне) туристік саяхаттың класификациясы тұралы толық білімнің болуы мынадай істер үшін қажет.

1 Өңделіп қойылған маршруттарды тапсырыс берушінің талаптарына сәйкес классификациялы түрде өңдеу немесе мақсатты бағытты таңдай білу;

2 Қызмет көрсетілген тұлғаға ондағы көрсетілген немесе басқада

туристік маршруттың қиындығына сәйкесінше даиындықты маусымалды

жоспарларының орындалуын қадағалау және іске асыру, негізді түрде құру;

3 Белсенді туристік саяхаттары үшін клиенттерге жол көрсетуші

бригаданың классификациялы түрде қүрылуы; XX ғасырда пайда болған орыстардың таулы қоғамы өз алдарына «таулардың жан-жақты оқылып зерттелуін, олардың орналасуы жайында мағлұмат және саяхаттау арқылы таудың тбиғатымен танысудың жеңілдетілуі, экскурциялар және жетістіктерге жету» сияқты тапсырмаларды қойған болатын.

Қорытынды

Туризм республикамыздың халық шаруашылығының жаңа саласы ретінде туристік қызмет көрсетуді қамтамасыз ету саласында бірқатар экономикалық ұйымдастыру шараларының жүргізілуін және оның материалды базасының нығаюы мен дамуын талап етуде. Кәзіргі танда елімізде күннен-күнге орта түскен қажеттіліктерді қанағаттандыруға материалдық базаның жеткіліксіздігі туристік қызмет көрсету кешенділігінің қамтамасыз етілмеуне сөптігін тигізуде.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.