Бауыр аурулары жайлы

Жоспар
Кіріспе

1 Бауыр ауруларын зерттеудегі қысқаша тарихи мағұлмат
2 Бауырдың құрылымы мен қызметі.
3 Науқас денесінің сарғайған шақтағы жағдайы.
4 Өт жолдарын емдеу
5 ПИЯЗ БАУЫР МЕН ӨТ ЖОЛДАРЫНА ЕМ

Тарихи деректерге қарағанда қытайлықтар бауырды дәрі ретінде ерте заманнан қолдана білген. Олар бауырмен мейірімсіз, қаныпезер, қайырымсыз әрі қатыгез адамдарды емдеген екен деген деректер бар. Ал индиялықтар баяғы заманнан бауырдан өттің шығатынын, адам денесінің сарғаяуы осы бауырдың қызметіне тікелей байланысты екенін білген. Б.з.д. 6-5 ғасыр арасында өмір сүрген грек ғалымы Гиппократ бауыр аурулар түрлерін, әсіресе сары ауру мен бауыр шеменін осы бауырдың қызметінің нашарлауына байланысты пайда болатынын байқап білген. Римдік ғалым Клавдий Гален тарихта тұңғыш рет адам мен жануарлардың бауыр құрылымын зерттеп жазған және ғылыми жолмен өттің бауырдан шығатынын және адамның сарғаюы осы өт жолдарының қабынуына байланысты екенін дәлелдеген. 15 ғасырда Италия ғалымы Леонардо да Винчи бауыр анатомиясын зерттеп бірінші рет бауыр шеменін көзбен көріп, оның ерекшіліктерін жазған. Италия ғалымы Андреас Визалий бауырдың қан тамырлары мен өт жолдары туралы жазып, бауыр шеменінің арақ- шарап ішуге , маскүнемдікке тікелей байланысты екенін дәлелдеді. 19 ғасырда өмір сүрген ағылшын ғалымы Томас Сиденгам сары аурудың жұқпалы екенін алғаш дәлелдеп жазды.
Бауырдың құрылымы мен қызметі.
Бауыр- адам организіміндегі ең үлкен «без» болып есептеледі. Ол құрсақ қуысының оң жағында, кеуде пердесінің астында, қабырғаға жақын орналасады. Бауырдың салмағы ересек адамдарда 1300- 1800 грамм шамасында көлемі 25 - 30 , 15 – 20, 10 -15 см. Әрине бұлай болу адамның жасына, дене бітіміне байланысты. Бауырды сыртына қарағанда түсі қоңыр – қызғылт, қолмен сипап көргенде жұмсақ, кесіп ұстағанда іркілдеп тұрады, қолға ұстап қысқан кезде оп – оңай езіліп кетеді. Бауыр негізінен екі бөліктен тұрады. Оның оң бөлігі үлкен, ал сол бөлігі кішілеу. Ол ішкі ағзалармен өте тығыз байланысты.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Бауыр ауруларын зерттеудегі қысқаша тарихи мағұлмат
Тарихи деректерге қарағанда қытайлықтар бауырды дәрі ретінде ерте заманнан қолдана білген. Олар бауырмен мейірімсіз, қаныпезер, қайырымсыз әрі қатыгез адамдарды емдеген екен деген деректер бар. Ал индиялықтар баяғы заманнан бауырдан өттің шығатынын, адам денесінің сарғаяуы осы бауырдың қызметіне тікелей байланысты екенін білген. Б.з.д. 6-5 ғасыр арасында өмір сүрген грек ғалымы Гиппократ бауыр аурулар түрлерін, әсіресе сары ауру мен бауыр шеменін осы бауырдың қызметінің нашарлауына байланысты пайда болатынын байқап білген. Римдік ғалым Клавдий Гален тарихта тұңғыш рет адам мен жануарлардың бауыр құрылымын зерттеп жазған және ғылыми жолмен өттің бауырдан шығатынын және адамның сарғаюы осы өт жолдарының қабынуына байланысты екенін дәлелдеген. 15 ғасырда Италия ғалымы Леонардо да Винчи бауыр анатомиясын зерттеп бірінші рет бауыр шеменін көзбен көріп, оның ерекшіліктерін жазған. Италия ғалымы Андреас Визалий бауырдың қан тамырлары мен өт жолдары туралы жазып, бауыр шеменінің арақ- шарап ішуге , маскүнемдікке тікелей байланысты екенін дәлелдеді. 19 ғасырда өмір сүрген ағылшын ғалымы Томас Сиденгам сары аурудың жұқпалы екенін алғаш дәлелдеп жазды.
Бауырдың құрылымы мен қызметі.
Бауыр- адам организіміндегі ең үлкен без болып есептеледі. Ол құрсақ қуысының оң жағында, кеуде пердесінің астында, қабырғаға жақын орналасады. Бауырдың салмағы ересек адамдарда 1300- 1800 грамм шамасында көлемі 25 - 30 , 15 – 20, 10 -15 см. Әрине бұлай болу адамның жасына, дене бітіміне байланысты. Бауырды сыртына қарағанда түсі қоңыр – қызғылт, қолмен сипап көргенде жұмсақ, кесіп ұстағанда іркілдеп тұрады, қолға ұстап қысқан кезде оп – оңай езіліп кетеді. Бауыр негізінен екі бөліктен тұрады. Оның оң бөлігі үлкен, ал сол бөлігі кішілеу. Ол ішкі ағзалармен өте тығыз байланысты.
Бауырдың қабынып ауруы (гепатит) бауыр ауруларының негізін құрайды. Олар жұқпалы және жұқпайтын болып екіге бөлінеді. Бауырдың жұқпалы қабынуы негізінен вирустардың әсерінен пайда болатын қатаң (А, В, А емес В- да емес вирустардың) түрлерін жұқпалы аурулардың мамандары зерттеп емдейді.
Жұқпалы және созылмалы бауыр ауруларының алғашқы белгілері. Бауырдың жұқпалы вирустардың әсерініен қабынуы. Бұл ауру негізінен 3 кезеңнен тұрады.1. Дененің сарғаюына дейінгі. 2. Дененің сарғайған кезеңі. 3. Дененің сауығу кезеңі. Сонымен науқастың денесі сарғайғанға дейінгі кезең қалай басталады. Мұнда адам ауруға аяқ астынан ешқандай себептерсіз қалай шалдыққанын білмей қалады. Науқастың ыстығы 38 градусқа дейін көтеріледі, кейде бұдан да жоғары болуы мүмкін. Мұндай көрсеткіш 2- 3 күнге дейін созылуы ықтимал. Дененің ыстығы көтерілумен қатар әлсіздік, науқас кісінің кей ағзалары әсіресе қол- аяғы сырқырап сынып тұрғандай сезінеді. Бұлшық еттер үйіп ауырады, басының ауырғаны да сезіледі. Осы жағдайлар басталғаннан кейін науқас кісінің асқа тәбеті шаппайды, тіпті жүрегі көтеріліп құсқысы келеді. Науқас кісілердің 20% іші өтіп, кейбірінің үлкен дәреті де тоқтауы ықтимал. Жалпы белгілерімен қатар оң жақ қабығасының асты ауыратынын сезінеді. Кейбір науқас кісілерде аяқ- қолдары қақсап, буындары ісіп кетеді. Дененің бөрітіп кетуі де кездеседі. Егер науқас 1-2 тәуліктің ішінде дәрігерге көрініп, өзінің жағдайын ауруының түрін ауруға қашан қалай ұшырағанын білуі керек. Дәрігер науқастың қанын зәрін тексереді. Тексеру нәтижесінде ақ қан түйіршіктері көбеюі мүмкін. Сонымен қатар аланин және аспарагин пробалардың көбейгенін көруге болады.Зәрді тексергенде өттің пигменттінің пайда болғанын байқайды.Сол сияқты ферменттер мен фруктоза да көбейеді.Осы жағдайлардан соң ақ дәрігер фурудың денесі сарғаймай ақ бұның сары ауру екеніне көз жеткізіп,жұқпалы вируспен бауырдың қабынып ауруы деген диагноз қояды және науқасты жұқпалы ауруларды емдейтін ауручанаға жөнелтеді.
Науқас денесінің сарғайған шақтағы жағдайы.
Дененің сарғайуы тез арада тарап дамиды.Ол ең ұзақ дегенде бір жеті ішінде сарғайып бітеді.Бұл кезеңде ыңғайсыздық яғни ішінің бүріп ауыруы байқалады.Бұлай сезіну көбнесе бауыр көлемінің үлкейуі себебінен болады.Мынадай көріністерді дәрігер біліп байқайды. Алдымен көздің ақ қабығы таңдайы,кейін бет терісі, кеуде,кол-аяқ, ең соңында алақан мен табанның терісі сарғаяды тіл қабыршықтанып, сары күрең дақтармен тұтасып тұрады.Аурудың ішін басып уқалап көргенде оң қабырға астының ауыратынын біледі. Осы кезде аурудың қан қысымы төмендейді, тамыр соғысы баяулайды. Аурудың жүрек- тыныс ішкі бездерімен орталық нерв жүйелерінде де әртүрлі өзгерістер болуы мүмкін. Науқас адам жұқпалы аурулар ауруханасында жатып емделеді.Бауырдың жұқпалы вируспен қабынып ауруынан тәуір болу шамамен 2- 3 айдан 12 айға дейін созылуы мүмкін. Вирустің В түрімен ауырса қайсібір ұқыпсыздық, дұрыс емделмегендіктен ол асқынып созылмалы түрге айналуы мүмкін. Бұндай ауруларды дәрігерлер мен қатар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.