Англияның мемлекеті жəне құқығы



Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1.Англияның мемлекеті жəне құқығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2. Құқықтың негізгі сипаттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
Мемлекет жəне құқықтың жалпы тарихы қоғамдық өмірдің əртүрлі жақтарын зерттейтін қоғамдық ғылымдардың бір түрі болып табылады. Мемлекет жəне құқықтың тарихы мемлекет пен құқық сияқты қоғамдық құбылыстардың пайда болуы мен дамуын зерттейді. Бұл ғылым əрі тарихи, əрі заңдық болып табылады. Алайда, егер тарих ғылымы жалпы қоғамның даму жəне қызмет ету үрдісін зерттесе, мемлекет жəне құқықтың тарихы мемлекет пен құқықты олардың пайда болу сəтінен бастап қана зерттейді.
Мемлекет жəне құқықтың жалпы тарихының пəні болып белгілі бір хронологиялық кезектіліктегі нақты тарихи жағдайлардағы жекеленген елдердің мемлекеті мен құқығының пайда болуы, дамуы мен қызмет етуінің жалпы, əрі арнайы заңдылықтары табылады. Бұл пəнді зерттеуде төмендегідей əдістер қолданылады:
— тарихи əдіс, мемлекет жəне құқықтың пайда болуы мен дамуының нақты тарихи зерттеуін білдіреді;
— салыстырмалы — тарихи əдіс, анықталған тарихи фактілерді басқа да ұқсас фактілермен салыстыруға мүмкіндік береді;
— жүйелік-құрылымдық əдіс, элементтердің құрылымдарын, оларға тəн ішкі байланыстарды зерттеуді жəне жүйенің біртұтастығын қамтамасыз ететін элементтерді анықтауды білдіреді;
— статистикалық əдіс, тарихи үдерістің сандық жақтарын зерттеуде, зерттеу обьектісіне сандық көрсеткіштер тəн болған кезде қолданылады.
Мемлекет жəне құқықтың жалпы тарихын зерттеудің жоғары кəсіби заңгерлерді дайындаудағы маңызы зор. Ең алдымен, мемлекет жəне құқық тарихын зерттеу студенттерде мемлекеттік-құқықтық құбылыстарға деген тарихи көзқарас сезімін қалыптастырады, оларға жалпы қоғамдық өмірді, оның ішінде мемлекет пен құқықты ғылыми əдістемелік түрде тануына
мүмкіндік береді.
1. Н.Ф. Колесницкий «История средных веков» Москва 1980 г. 228-232 с
2. З.В. Удальцова, С.П. Карпова «История средних веков» Москва 1990 г.
3. С.Д. Сказкин «Орта ғасырлар тарихы» І том, Алматы 1976ж. 366-374
4. Е.В. Гутнова , И. А. Косминский ««История средних веков» Москва 1976 г. 268-284
5. С.Д. Сказкин , Е.В. Гутнова , А.И. Данилов «История средных веков» Москва 1976 г. 285-290
6. Дрнвнейшие этапы заселения Англии. Москва 1973 г. 422-427

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1.Англияның мемлекеті жəне құқығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2. Құқықтың негізгі сипаттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12

Кіріспе
Мемлекет жəне құқықтың жалпы тарихы қоғамдық өмірдің əртүрлі жақтарын зерттейтін қоғамдық ғылымдардың бір түрі болып табылады. Мемлекет жəне құқықтың тарихы мемлекет пен құқық сияқты қоғамдық құбылыстардың пайда болуы мен дамуын зерттейді. Бұл ғылым əрі тарихи, əрі заңдық болып табылады. Алайда, егер тарих ғылымы жалпы қоғамның даму жəне қызмет ету үрдісін зерттесе, мемлекет жəне құқықтың тарихы мемлекет пен құқықты олардың пайда болу сəтінен бастап қана зерттейді.
Мемлекет жəне құқықтың жалпы тарихының пəні болып белгілі бір хронологиялық кезектіліктегі нақты тарихи жағдайлардағы жекеленген елдердің мемлекеті мен құқығының пайда болуы, дамуы мен қызмет етуінің жалпы, əрі арнайы заңдылықтары табылады. Бұл пəнді зерттеуде төмендегідей əдістер қолданылады:
— тарихи əдіс, мемлекет жəне құқықтың пайда болуы мен дамуының нақты тарихи зерттеуін білдіреді;
— салыстырмалы — тарихи əдіс, анықталған тарихи фактілерді басқа да ұқсас фактілермен салыстыруға мүмкіндік береді;
— жүйелік-құрылымдық əдіс, элементтердің құрылымдарын, оларға тəн ішкі байланыстарды зерттеуді жəне жүйенің біртұтастығын қамтамасыз ететін элементтерді анықтауды білдіреді;
— статистикалық əдіс, тарихи үдерістің сандық жақтарын зерттеуде, зерттеу обьектісіне сандық көрсеткіштер тəн болған кезде қолданылады.
Мемлекет жəне құқықтың жалпы тарихын зерттеудің жоғары кəсіби заңгерлерді дайындаудағы маңызы зор. Ең алдымен, мемлекет жəне құқық тарихын зерттеу студенттерде мемлекеттік-құқықтық құбылыстарға деген тарихи көзқарас сезімін қалыптастырады, оларға жалпы қоғамдық өмірді, оның ішінде мемлекет пен құқықты ғылыми əдістемелік түрде тануына
мүмкіндік береді.

Англияның мемлекеті жəне құқығы
Англияның мемлекеті мен құқығының тарихының кезеңдері:
1 кезең — ертефеодалдық ағылшын-саксондық монархия (ХІ-ХІІғ.ғ.);
2 кезең — ағылшындық феодализмнің қалыптасуы (ХІ-ХІІІғ.ғ.);
3 кезең — сословиелік-өкілдік монархия (ХІІІ-ХIVғ.ғ.);
4 кезең — шексіз монархия (ХV-XVIIғ. Бірінші жартысы).
а) Ертефеодалдық ағылшын-саксондық монархия
VІІ ғ. басында герман тайпалары англдар, сакстар жəне юталар Британияны толығымен жаулап алды, ал кельттер (Британияда өмір сүруші тайпалар) құлдар мен тəуелді адамдарға айналды.
Қоғамдық құрылым. Халықтың негізгі бөлігін еркін шаруа — қауым мүшелер — керлдар құрады. Еркін тұлғалардың жалпы көпшілігінен рулық-тайпалық ақсүйектердің өкілдері — эрлдар бөлініп шықты. Жартылай еркін халық — лэттар — эрлдарға тəуелді, бағынышты кельттардан тұрды. Қоғамдық баспалдақтың ең төменгі буынын құлдар құрады.
Феодалдық қоғамның қалыптасуымен ағылшын-саксондардың ірі жер иеленушілері глафордтар немесе лордтар деп атала бастады. Шаруалардың негізгі бөлігін басыбайлы шаруалар — вилландар құрай бастады. Жеке бас бостандығы бар шаруалар сокмендер деп аталды.[1]
Мемлекеттік құрылым. ІХ ғ. басында Уэссекс патшалығы өзіне қалған ағылшын-саксондардың барлық мемлекеттерін бағындырады, сөйтіп Англия деп атала бастаған біртұтас ағылшын-саксондық мемлекет құрылады.
Жоғарғы билікті патша иеленеді, ол заң шығару жəне əскери биліктерін иелене отырып, жоғарғы судья болып табылды. Атқарушы орган ретінде ғұламалар кеңесі — витанагемот қызмет етті, оның құрамына патша, патшаның еркек жынысты балалары, епископтар, ірі феодалдар мен қызмет етуші ақсүйектердің өкілдері — тэндар кірді. Витанагемоттың мемлекетті басқарудағы рөлі біртіндеп əлсірей бастайды, себебі патша сарайы басқару орталығына, ал патшаның айналасындағылар — мемлекеттің жоғарғы лауазымды тұлғаларына айнлады.
Олардың ішінде: камерарий — патшаның мүлкі мен қаржысы үшін жауап берді; маршал — патшаның атты əскерін басқарды; капелан — патша канцеляриясын басқарды.
Əскер. Ағылшын-саксондық патшалардың əскері дружиналар мен халық қолынан тұрды. Халықтан жинақталған қолға қару ұстай алатын барлық еркін азаматтар кірді.
Жергілікті басқару. Ағылшын-саксондарда негізгі аумақтық бірлік графтық болды, оны феодалдық ақсүйектер қатарынан патша тағайындайтын олдермен басқарды. Графтық жүз діктерге бөлінді, олардың басында жүздіктердің жиналысында сайланатын жүзбасылар тұрды. Ең төменгі аумақтық бірлік болып селолық қауымдастық табылды. Қауымдастықтар он-
дықтарға бөлінді, олардың мүшелері ортақ жауапкершілікте болатын.
Сот. Мемлекеттегі жоғарғы сот болып патша соты табылды, ол мемлекеттік сатқындық туралы істерді, патшаның вассалдары арасындағы дауларды жəне жер иеліктеріне байланысты дауларды қарастырды. Жергілікті жерлерде қылмыстық жəне азаматтық юрисдикция жиналыстардың қолында болды.
А. Ағылшындық феодализмнің қалыптасуы. 1066 жылы норманд герцогы Вильгелм үлкен əскерімен аралға келіп, ағылшын-саксондық əскерді жеңді де, Англияны жаулап алды. Ол өзін барлық жерлердің жоғарғы иесі ретінде жариялап, барлық еркін жер иеленушілерден өзіне адалдық антын білдіруге талап етеді, бұл оларды патшаның тікелей вассалдарына айналдырды.[2]
Қоғамдық құрылым. Феодалдық шаруашылықтың негізі болып феодалдардың жер иеліктерінің жиынтығын білдіретін манор табылды. Негізгі антагоникалық таптар — феодалдар мен басыбайлы шаруалар болды. Ол кезде барлығы сексенге жуық қалалар болған, бұларда саудагерлер мен қолөнершілердің топтары қалыптаса бастады.
Мемлекеттік құрылым. Нормандтық жаулаудан кейін Англияда қуатты патша билігі бар орталықтанған мемлекет қалыптасты. Жоғарғы заң шығару билігін патша патша куриясымен бірлесе отырып жүзеге асырды. Патша куриясы мемлекеттік басқарудың жоғарғы органы,жоғарғы сот органы жəне мемлекеттегі қаржыларды басқарушы орган сипатында болды.
Патша куриясынан мемлекеттің тек қаржысын ғана басқаратын орган — шахмат тақтасы палатасы бөлініп шықты. Бұл орган жоғарғы есеп палатасы жəне қаржылық мекеменің шенеуніктері жасаған қылмыстар туралы істер бойынша сот органы болып табылды. Бұл кезеңде мемлекеттегі жоғарғы лауазымды тұлғалар болып мыналар табылды: маршал — əскер қолбас-
шысы; камерарий — патшаның жер иеліктері мен мүлкіне басқаруды жүзеге асырды; канцлер — мемлекеттік канцелярияның жетекшісі жəне юстициарий — патшаның бірінші көмекшісі.
Жергілікті басқару. Нормандтық жаулаудан кейін Англияны бұрынғыша графтықтарға, жүздіктерге жəне қауымдастықтарға бөлу сақталып қалды. Графтықтың басында бұрынғыша олдермен қалды, алайда шынайы билік шерифке өтті, ол графтықтың аумағында жоғарғы қаржылық, сот, əскери жəне полициялық билікті иеленді.
Сот. Сот жүйесін өзгертудің бастамамасын ІІ Генрихтың ассиздері (нормативтік актілері) жүзеге асырды, олар 6 округке институт құруды көздеді. Əрбір округ үшін 3 судьядан тағайындалды. Бұл судьяларға, сот функцияларынан басқа, жергілікті жерлердегі шенеуніктердің қызметін жəне салықтар жинауды бақылау міндеті жүктелді. 1176 жылғы Нортгемптон
ассизінде 12 рыцарьдан жəне басқа да толық құқылы азаматтардан халық сотын құру көзделді. Жүріп-тұрушы судьялар институтын құрғаннан кейін патша куриясында сот істерін қарастыру үшін ерекше бөлім — патша орындығы соты құрылды.[3]
Б. Сословиелік — өкілдік монархия
Қоғамдық құрылым. Экономикадағы өзгерістер мемлекеттегі таптық құрылымдағы өзгерістерді алып келді: нормандтық жəне ағылшын-саксондық феодалдар арасындағы айырмашылықтар толығымен жойылады; олардың бірігуі жүзеге асады; үстемдік құрушы таптың құрамында ірі феодалдық ақсүйектерге — лордтарға жəне ұсақ жəне орта жер иеленушілерге — рыцарьларға бөліну күшейе түседі; феодалдар мен шаруалардың арасындағы заттай міндеттемелер ақшалай міндеттемелерге — коммутацияларға ауысты.
Мемлекеттік құрылым. ХІІ ғ. басында Англияда патша билігі мен патша шенеуніктерінің өкілеттіктерін шектеуді жақтаған қуатты қозғалыс пайда болды, бұл сословиелікөкілдік монархияның орнауына алып келді. 1215 жылы Жерсіз Иоан (Иоан Безземельный) бірінші конституциялық акт —
Еркіндіктің ұлы хартиясына қол қояды, бұл акт патшаның билігін аса маңызды мəселелердің бірі — алымдар мен салымдарды жинауға қатысты шектейтін патшалық кеңесін құруды көздеді, бұл, өз кезегінде, сословиелік-өкілдік мекеме-парламенттің құрылуына алғышарт болды. 1258 жылы қаруланған барондар патшаны Оксфордтық провизияларды қабылдауға
мəжбүр етті, бұл провизиялар 15 барон кеңесін құруды көздеді, енді аталған кеңестің келісімінсіз патша бірде-бір маңызды шешімді қабылдай алмайтын болды. 1263 жылы патшаның жақтаушыларымен оның қарсыластары арасындағы азаматтық соғыс басталды, қарсыластар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Шет елдер мемлекеті мен құқық тарихы пәнінен дәрістер
Шет елдер мемлекеті мен құқық тарихы пәнінен дірістер
Шетелдердің мемлекет және құқық тарихы
Мемлекетің құрылым нысаны
Мемлекеттің құрылымдық нысаны
Ұлы Морав мемлекеті
Мемлекет нысаны туралы
Англияның үндістандағы отарлық саясаты
Мемлекет туралы түсініктер
Америка төңкерісі
Пәндер