Ауылдың өрлеуі – елдің өрлеуінің ең маңызды құрамдас бөлігі

I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2.3

II. Әдебиетке шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4.10

III. Өзіндік зерттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11.14
1. Зерттеу нәтижелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2. Зерттеу нәтижелерін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13.14

IV. Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15

V. Ұсыныстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16

VI. Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17

VII. Қосымшалар (сурет,фото,кестелер) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18.20

І. Кіріспе
Мемлекетіміздің тәуелсіздігіне 16 жыл толды. Осы жылдар ішінде республикамыздың экономикалық әлеуметтік жағдайы өрлеу үстінде екенін еліміз де ғана емес, бүкіл әлем қауымдастығы мойындауда.
Ендігі мақсат еліміздің экономикалық өрлеуін онан әрі баянды ету үшін артқа тартуы мүмкін салаларды барынша жетілдіру болып отыр. Сол салалардың бірі – ауылшаруашылығы.
Еліміздің азыл – түлік проблемасын жүзеге асыру үшін ең алдымен егіншілік пен мал шаруашылығының өнімдерін барынша сапалы да мал өндіру керек екені баршаға мәлім. Ал халықтың әй – ауқатын жақсартуда мал шаруашылығын әрі қарай өркендеудің маңызы өте зор.
Халқымыздың саны жыл санап өсіп,, тағамдық өнімдерге деген талғама мен талабы арта түскен сайын оларды ет, сүт өнімдермен неғұрлым сапала да жеткілікті қамтамасыз ету үшін ісі өзекті де күрделі мәселегеде жеткілікті қамтамасыз ету үшін ісі өзекті де күрделі мәселеге айналып келеді. Ата – бабамыздың «Жердің көркі –тал, елдің көркі - иал» деуді осыған байланысты болар.
Малшаруашылығы – халқымыздың ата кәсібі, республика – экономикалық басты саласы. Сан ғасырлар, жинақтанған тәжирибенің нәтижесінде елімізді табиғаты мен терең үйлескен мал өсірудің ерекше, бір жүйесі қалыптасқан. Ендігі мәселе осы қалыптасқан мал өсіру жүйесін яғни ғылыми дәлелденген және өндірісте қолданылып, жүрген алға шектегі тезнологияларды із басып келе жатқан жасөспірімдерге жеткізу және үйрету.
Ауыл шаруашылығын дамытуды мемлекеттік қолдау дегеніміз, мемлекеттің ауыл тұрғындарының шаруашылық жұмыстарын ұйымдастыруға тиісті заңдар мен нормативтік құжаттар қабылдау арқылы беретін сақтандыру, сатып алу, салықтық бағалық, нәсиелік, тарифтік т.б. Жеңілдіктері бір сөзбен айтқанда экономикалық көмектер.
Біз ауыл шаруашылығын қолдау туралы сөз болғанда өзін - өзі асырап, еліміздің азық – түлік қауіпсіздігіне қомақты үлес қосып отырған жеке қосалқы шаруашылықты ұмытпауымыз керек.
Сонымен қорыта келгенде айтарымыз, ауылдың өрлеуі – елдің өрлеуінің ең маңызды құрамдас бөлігі және оны ұдайы, жүйелі түрде талдап, маңыздығына қарай мемлекет тарапынан қолдау мен қорғау жасауына ықпал ету – мемлекеттік атқарушы органдардың әрбір басшының басты міндеттерінің бірі болуы тиіс.

VI. Қолданылған әдебиеттер

1. Жаршы №3, 2008Ж., 3-7 б.б.
2. Жаршы №5, 2006Ж., 36-38 б.б.
3. Эймериоз сельскохозяйственных животных. 2006ж.
4. Искаков М.М., С.Т. Дюсембаев. Профилактика и лечение инвазионных болезней сельскохозяйственных животных и птиц. Алматы – 2006ж 56-59 б.б.
5. Искаков М.М. Ветеринарлық протозология. Семей 2006ж. 39-40 б.б,
6. Лекция, материалы.
7. Шәкәрім атындағы СМУ Хабаршысы №4, 2007ж., 206 б.
8. Сабаншиев М., Сулейменов Т,, Қарамедин О., Шабдарбаева Г., Жанторе М: Паразитология және жануарлардың инвазиялық аурулары. Алматы – 2003ж., 214 б.
9. Шәкәрім атындағы СМУ Хабаршысы №4, 2004ж., 134-136 б.б.
10. Вестник сельскохозяйственных наук Казахстана №9, 1994ж., Бастау., 105-107 б.б.
11. Искаков М.М., Қорабаев Б., Ухас Е: Шәкәрім атындағы СМУ Хабаршысы №2, 2000ж., 161 б.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Курстық жұмыстың жоспары:

I.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2-3

II. Әдебиетке
шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 4-10

III. Өзіндік
зерттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .11-14
1. Зерттеу
нәтижелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... 12
2. Зерттеу нәтижелерін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
.13-14

IV.
Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 15

V.
Ұсыныстар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .16

VI. Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .1
7

VII. Қосымшалар
(сурет,фото,кестелер) ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
18-20

І. Кіріспе
Мемлекетіміздің тәуелсіздігіне 16 жыл толды. Осы жылдар ішінде
республикамыздың экономикалық әлеуметтік жағдайы өрлеу үстінде екенін
еліміз де ғана емес, бүкіл әлем қауымдастығы мойындауда.
Ендігі мақсат еліміздің экономикалық өрлеуін онан әрі баянды ету үшін
артқа тартуы мүмкін салаларды барынша жетілдіру болып отыр. Сол салалардың
бірі – ауылшаруашылығы.
Еліміздің азыл – түлік проблемасын жүзеге асыру үшін ең алдымен
егіншілік пен мал шаруашылығының өнімдерін барынша сапалы да мал өндіру
керек екені баршаға мәлім. Ал халықтың әй – ауқатын жақсартуда мал
шаруашылығын әрі қарай өркендеудің маңызы өте зор.
Халқымыздың саны жыл санап өсіп,, тағамдық өнімдерге деген талғама мен
талабы арта түскен сайын оларды ет, сүт өнімдермен неғұрлым сапала да
жеткілікті қамтамасыз ету үшін ісі өзекті де күрделі мәселегеде жеткілікті
қамтамасыз ету үшін ісі өзекті де күрделі мәселеге айналып келеді. Ата –
бабамыздың Жердің көркі –тал, елдің көркі - иал деуді осыған байланысты
болар.
Малшаруашылығы – халқымыздың ата кәсібі, республика – экономикалық
басты саласы. Сан ғасырлар, жинақтанған тәжирибенің нәтижесінде елімізді
табиғаты мен терең үйлескен мал өсірудің ерекше, бір жүйесі қалыптасқан.
Ендігі мәселе осы қалыптасқан мал өсіру жүйесін яғни ғылыми дәлелденген
және өндірісте қолданылып, жүрген алға шектегі тезнологияларды із басып
келе жатқан жасөспірімдерге жеткізу және үйрету.
Ауыл шаруашылығын дамытуды мемлекеттік қолдау дегеніміз, мемлекеттің
ауыл тұрғындарының шаруашылық жұмыстарын ұйымдастыруға тиісті заңдар мен
нормативтік құжаттар қабылдау арқылы беретін сақтандыру, сатып алу,
салықтық бағалық, нәсиелік, тарифтік т.б. Жеңілдіктері бір сөзбен айтқанда
экономикалық көмектер.
Біз ауыл шаруашылығын қолдау туралы сөз болғанда өзін - өзі асырап,
еліміздің азық – түлік қауіпсіздігіне қомақты үлес қосып отырған жеке
қосалқы шаруашылықты ұмытпауымыз керек.
Сонымен қорыта келгенде айтарымыз, ауылдың өрлеуі – елдің өрлеуінің
ең маңызды құрамдас бөлігі және оны ұдайы, жүйелі түрде талдап, маңыздығына
қарай мемлекет тарапынан қолдау мен қорғау жасауына ықпал ету – мемлекеттік
атқарушы органдардың әрбір басшының басты міндеттерінің бірі болуы тиіс.

II. Әдеби шолу
Ешкі дүниежүзінің 169 елінде немесе басқаша айтқанда жер шары
бөлінетін бес зоогеографиялық аймақта (голарктикалық, неотропиқалық,
антарктико-австралиялық) өсіріледі (Сухоруков Е., 1995; Оливан М.П. 1999)
ФАО дерегі бойынша ешкі саны 703388 мыңға жуйық. Құрлықтардағы ешкі саны
білай бөлінеді: Азияда 66,3%, Африкада 25,7%, Оңтүстік Америкада 3,2%,,
Еуропада 2,6%, Солтүстік және Орталық Америкада 2,1%, Мұхиттағы аралдарда
0,1%. 1991-1997 жылдар аралығында дүниежүзіндегі ешкі саны 22,3 пайызға
өсті. Ешкі малының саны бұл кезенде аса жоғары қарқынмен Азияда 34,3%,
Еуропада 8,3% өсті, ал мұхиттағы аралдарда 61,5%, кеміп кетті (Ерохин
А.И., Ерохин С.А, 1999). Дүниежүзінде ешкі малының 373 Республикасының
аумағында 1,5 миллионга жұық ешкі өсіріледі, оның 70 пайызы жкргілікті
қылшық жүнді, 30 пайызы советтік жүндес ешкі тұқымы. Біздің елде заанен,
ағылшын – нубиялық сүтті ешкінің будандасқан шамалы ұрпақтары мен
ұрықтарының банкі бар (Арыңғазиев С., 2005).
ТМД елдері бойынша ешкі малының саны мен тұқымдық құрамы бойынша
Ресей Федерациясын атауға болады. Онда ешкінің 12 тұқымы: 4 түбітті
(дағыстандық, таулы алтайлық, дондық, орынборлық); 3 жүндес (советтік
жүндес, дағыстандық, тувалық) және 3 сүтті (заанен және оның әр түрлі
тұқымдаоымен будандасқан ұрпақтары, горький, орыс сүтті ешкілері) өсіріледі
(Kusakin I., 1998)
Аймақтық орналасуы бойынша үй ешкілері 3 үлкен топқа бөлінеді:
1) Батыс Еуропалық сүтті, түбітті және жүнді асыл тұқымды ешкілер;
2) Еуропалық және азиялық, қылшық жүнді ешкілердің аралас өнім беретін
ұрпақтары;
3) Индоафрикалық сүтті және аралас өнім беретін ешкі тұқымдары;
Өндірістік және шаруашылық жіутелуі бойынша ешкі тұқымдары жүнді,
түбітті, сүтті, етті және аралас өнім беретіндер деп 4 топқа бөлінеді
(Арыңғазиев С., 1983; Sheep Breeder; 1983 Pingel., 1986; Тишер Б.В., 1991;
Бельков Г., Панин В., 1996).
Бұрынғы Кеңес Одағы аймақтарында кәсіптік ешкі өсірумен айналысу жұмысы
өткен ғасырдың 40 – жылдары тоқтап қалған, асылдандырудың негізгі бағыты
түбітті жәене жүнді ешкі тұқымдарын өсіру мен көбейтуге негізделген Ресей
Федерациясында ешкілердің негізгі бөлігі жеке қожалықтар мен фермерлік
шаруашылықтарды (80%), қалғаны өзге де иеліктерде өсіріледі.
Бірақ та қандай мал түрі болса да ауру кездеспей тұрмайды. Соның бірі
ешкі эймериозы.
Қой ешкі эймериозы ТЛД елдерінде қоп таралған СССР кезінде ең бірінші рет
эймериоз Ленинград облысының Лодейнопольск және Волховский ауылдарында
зерттелген. Ешкілердің эймериозын бұрынғы СССР – да зерттеген И.Д.
Рвелесианин, К.С. Сванбаев, М.А. Мамедова, М.Н. Deweers, G.M. Graiq,
Францияда - S. Hecuillji, F. Heitz, P. Koze, C. Brice, Гренадада - D. J.
Remero, Гендияда - K.D. Prasad, D.N. Panola, Румынияда -E. Suten, V.
Corta, Югославияда - S. Vusie, C. Hic, 1905 жылы G. Marotee ешкінің
окцисталарын анықтады. Содан кейін 1909 жылы F. Mactin, E. Arloinqi –
ешкілерде тоғышарлық етеді.1930 жылы В.Л. Якимов және Е.Ф. Растегаева –
жаңадан эймериоздардың түрлерің тапты. Оларды E. ninaekehjakimovi E. және
qalava деп атады. [3] 1991 жылы В.Л. Якимов қойларда да бұл эймериозлерді
анықтады. Әдебиетте барлықтаранда 17 түрлі эймериоз қойларда, 18 түрлі
эймерий ешкілерде жазылған ТМД елдерінде 12 түрлі эймерий қойларда, 11
түрлі эймерий ешкілерде анықталған. Ең 1-ші рет Қазақстанның шығасында 5
түрлі эймерий ангор ешкілерінде анықталған 1977 Исқақов М.М. және Серикова
А.Т 2003 жылы анықталған.
Eimeria arloinqi.
Eimeria ninaekehjakimovi.
E. Faurei.
E. Paria.
E. Ahsafa.
Eimeria arloinqi – окцисталарын – элипс тәрізді. Окцистаның қабырғасы – 2
қабықшадан тұрады. Түссіз және сарғыш қоңыртүрсті. Орташасы 27,6 х 20,9;
үлкені 31,0 х 25,6; кішілері 24,3 х 16,2. Спорогония мерзімі 72-84 сағат.
Eimeria ninaekehjakimovi - окцисталарын – элипс тәрізді. Микропилесі жоқ.
Окцисталарының қабырғасы – мөлдір 2 жұқа қабықшалардан тұрады. Кішісі 17,5
– 13,5 мкмк; орташасы 27,6 х 18,9, үлкені 37,8 х 24,3 мкм. Спорогония
мерзімі 48-60 сағат.
E. Faurei - окцисталары жұмыртқа тәрізді. Окцисталарындың қабырғасы –
2 қабатты – сары және тегіс. Кішісі 21,6 х 16,2 мкм. Үлкені 32,4 х 21,6;
оташасы 27,0 х 18,9 мкм. Спорогония мерзімі 84-96 сағат.
E. Paria – окцисталары домалақ, микропилесі жоқ. Окцисталарының қабырғасы
2 – контурлі, тегіс, ақшыл – сұр. Кішісі 12,1 х 10,8 мкм; үлкені 16,2 х
16,2; орташасы 14,1 х13,5 мкм.
Спорогония мерзімі 72-96 сағат.
E. Ahsafa. – окцисталарын – элипс тәрізді. Окцистаның қабырғасы ақшыл –
сұрдан сары түске дейін. 2 қабатвн тұрады. . Кішісі 32,4 х 18,9 мкм; үлкені
36,4 х 24,3; орташасы 34,4 х21,6мкм.
Спорогония мерзімі 72сағатқа дейін [4].
Қазақстанда барлық шаруалығында кездеседі. Саулық ешкілердің, ИЭ-20-100%,
1-1,5 жастағатөлде 79-100%, осыған сәйкес ИИ 1-2 ден 110 және 150 окцистке
дейін болады. Ең жоғарғы ИИ-65 1000 окцистке дейін 5-6 айлық лақтарда күзде
күдеседі [5].
Ешкілердің мезгілдік және жастық ерекшеліктеріне байланысты 2 – табиғи
климаттың зоналар белгілі – ол бұрынғы Семей облысы. Инвазия
экстенсивтілігі күзгі уақытта жас ешкілерде 1-1,5 жастағаларда және ал
ұрғалы ешкілерде 60-100% окцист саны 1-80.
Қыстан көктемге қараған кезде жануарлардың зақамдалуы аздап төмендейді.
Жазғы уақытта инвазия экстенсивтілігі ешкілерде 8-100% -ға дейін ауытқып
тұрады. Жастарында көктем, жаз уақыттарында – ешкілердің инвазия
экстенсивтілігі қойлармен салыстырғанда аздап болса да төмен.
С.Е. Боеваның (1950) мәліметінде айтылғандай ешкілерде кейбір гельминттер
сирек кездеседі. Қойларға қарағанда оның себебін былай түсінщдіреді.
Олардың азықтануына ерекшелік бар екенін айтқан. Ешкілер – жапырақ,
ағаштардың қалдықтарын, ағаш тәрізді шөптермен өректенеді. Ол шөптер
гельминттермен залалданбайды. Олар өте бийік. Жүргізілген зерттеулер
бойынша – лақтарда оқцистердің жарылуы 21 күндік жасында басталады. Ең
бірінші окцистер 18 күннен соң жарылады. Бұл жаста барлық эймерилердің
түрлері анықталған. Eimeria ninaekehjakimovi (20%), E. Faurei - (36%), E.
Paria - (44%), 1 айында еimeria ninaekehjakimovi (17%), %), E. Faurei -
(30%), E. Paria - (46%), E. Ahsafa - (7%). 2 айлығында ешкінің барлық
эймерилердің түрлері анықталған. Олардың барлығы облыс аушағында кездеседі.
Жүргізілген зерттеулердің нәтижесі бойынша ешкілердің эймериозы жіті,
жітілеу, созылмалы түрде өтеді. Жіті түрі – 3 және 5-6 айлық лақтарда
өтеді, жітілеу түрімен – 1-2,7 – 9 айлық лақтар ауырады, созылмалы түрімен
– жас ешкілерде 1-1,5 жастағыларында және ұрғашы ешкілерде өтеді.
Жіті түрінде- ешкілердің жалпы күйінің жабырқауы, өте қатты іш өтеді,
клиникалық белгілерін – М.Н. Dewees (1983), T.M. Graiq (1986) зерттеген
[3].
Ауру белгілері – эймериоздың жасырын кезені 11-20 күн. Жіті түрінде ауру
мал қатты күйзеледі. Дене температурасы 40-410 С малдың тәбеті қашады. Жиі
– жиі су ішеді. Түгі реңсіз кілегей қабықтар бозарыңқы. Жиі – жиі іші өтіп
нәжісіне кейде қан араласады. Мал әлсіреп жатып қалады. 2-3 күннен соң
өлімге ұшырайды.
Жітілеу түрінде дене қызуы 40-410 С. Бірақ аурудың дамуы жіті түріндей
емес. Ауру мал арып, кілегей қабықтары мен ересек малдарда байқалады.
Мұндайда қызба алғашқы күндері болып сосын түседі. Тәбеті төмендейді. Ауру
мал арып, кілегей қабықтары бозарады. Кейде конъюктивит, ринит дамыйды.
Жиі – жиі іші өту салдарынан мал бірте – бірте әлсірейді. Қандағы
эритроцит, гемоглабин саны азаяды.
Өлекседегі өзгерістер. Эймериоздан өлген қойдың өлексесі арық болады.
Артқы аяғы мен құйрығы нәжіспен ластанған. Кілегей қабықтары базарыңқы. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.