Халықаралық сауда арбитражының құқықтық аспектілері

1.Халықаралық сауда арбитражының түсінігі мен
маңызы.
2.Халықаралық арбитраждың жалпы соттардын
өзгешелігі.
3.Арбитраждық шешімдердің мойындалуы мен
орындалуы.

Халықаралық шаруашылықтардың өркендеуіне байланысты және өндірістің даму барысында ие ғылыми-техникалық тұрғыдан қарым-қатынастық мемлекет аралық ұйымдардың бірлесе жұмыс істеуінің барлығы арбитраждық тұрғыдан өзекті даулы міселелердің туындауына негіз болады.Әр елдердің ұйымдары мен фирмаларының бір-бірімен келісім жасаса отырып,әдетте арбитраждық деңгейде шешілуін яғни қаралуын тиімді санайды,жалпы соттық қаралудан ондағы екі жақты келістірулердің дұрыстығын тиімді санайды.Бірақта барлық уақытта даулы мәселелердің келістіру негізінде шешу мүмкін болмайды.Осыдан шығатыны даулы істердің құқықтық жақтарын қамтамасыз етуге көңіл бөлінеді.Қазіргі өз ғасыры дәрежесіне сәйкес ғылыми-техникалық өркендеудің барысында барлық уақытта қарым қатынастарының шеңберінің кеңейуіне байланысты даулы мәселелер арбитраждық соттардың қаралуына тиісті яғни мүдделі тараптармен беріледі.
Осы арбитраждық соттарда қаралатын даулы істердің өз деңгейінде қаралуы, белгілі кепілдіктердің берілуі, екі мемлекеттердің экономикалық ынтымақтасуына өркендеуіне ықпалын тигізбеуі және әсер етпеуі ескерілуі басты назарға алынады.Бұнда сауда саттық қатынастарында арбитраждық деңгейде даулардың тез және әділ шешілуі сауда саттық қатынастарының өркендеуінде үлкен рөл алады.Осы тектес көптеген ұлттық және басқа елдердің ұйымдарымен фирмаларының жасаған келісімдері арбитраждық деңгейдегі тәртіппен қаралуына жатқызылады.Бұндай істер бойынша третейский судтардың қаралуына жатқызуымыз яғни екі жақтық өзара даулы мәселелерін шешуге қалап не таңдап алған «аралық соттарын» қарастырамыз,бұнда сот құрамын тараптардың қалауы бойынша маманданған түрде анықталады.Енді жалпы мемлекеттік соттардан айырмашылығы (третейский) яғни аралық сотта даулы мәселенің қаралуы барысы тараптардың келісулері барысында қарастырылады.Сауда саттық операцияларымен тұрақты айналысатын ұйымдар мен фирмалар үшін даулы істердің жалпы соттарда қаралуымен салыстырғанда арбитраждық соттардың қаралуындағы істердің тиімділігі жағынан артықшылықтары барын тәжірибеде анықталған істер барысында аңғаруға болады.
Бұл артықшылықтарға біріншіден аз уақытта қаралып шешілуі жалпы соттармен салыстыра қарағанда.
Екіншіден істің қаралу мерзімінің тараптар жағынан келісім негізінде шешілуі.