Халықаралық сауда арбитражының құқықтық аспектілері

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тақырып: Халықаралық сауда арбитражының құқықтық аспектілері.

1. Халықаралық сауда арбитражының түсінігі мен

маңызы.

2. Халықаралық арбитраждың жалпы соттардын

өзгешелігі.

3. Арбитраждық шешімдердің мойындалуы мен

орындалуы.

Халықаралық шаруашылықтардың өркендеуіне байланысты және өндірістің даму барысында ие ғылыми-техникалық тұрғыдан қарым-қатынастық мемлекет аралық ұйымдардың бірлесе жұмыс істеуінің барлығы арбитраждық тұрғыдан өзекті даулы міселелердің туындауына негіз болады. Әр елдердің ұйымдары мен фирмаларының бір-бірімен келісім жасаса отырып, әдетте арбитраждық деңгейде шешілуін яғни қаралуын тиімді санайды, жалпы соттық қаралудан ондағы екі жақты келістірулердің дұрыстығын тиімді санайды. Бірақта барлық уақытта даулы мәселелердің келістіру негізінде шешу мүмкін болмайды. Осыдан шығатыны даулы істердің құқықтық жақтарын қамтамасыз етуге көңіл бөлінеді. Қазіргі өз ғасыры дәрежесіне сәйкес ғылыми-техникалық өркендеудің барысында барлық уақытта қарым қатынастарының шеңберінің кеңейуіне байланысты даулы мәселелер арбитраждық соттардың қаралуына тиісті яғни мүдделі тараптармен беріледі.

Осы арбитраждық соттарда қаралатын даулы істердің өз деңгейінде қаралуы, белгілі кепілдіктердің берілуі, екі мемлекеттердің экономикалық ынтымақтасуына өркендеуіне ықпалын тигізбеуі және әсер етпеуі ескерілуі басты назарға алынады. Бұнда сауда саттық қатынастарында арбитраждық деңгейде даулардың тез және әділ шешілуі сауда саттық қатынастарының өркендеуінде үлкен рөл алады. Осы тектес көптеген ұлттық және басқа елдердің ұйымдарымен фирмаларының жасаған келісімдері арбитраждық деңгейдегі тәртіппен қаралуына жатқызылады. Бұндай істер бойынша третейский судтардың қаралуына жатқызуымыз яғни екі жақтық өзара даулы мәселелерін шешуге қалап не таңдап алған «аралық соттарын» қарастырамыз, бұнда сот құрамын тараптардың қалауы бойынша маманданған түрде анықталады. Енді жалпы мемлекеттік соттардан айырмашылығы (третейский) яғни аралық сотта даулы мәселенің қаралуы барысы тараптардың келісулері барысында қарастырылады. Сауда саттық операцияларымен тұрақты айналысатын ұйымдар мен фирмалар үшін даулы істердің жалпы соттарда қаралуымен салыстырғанда арбитраждық соттардың қаралуындағы істердің тиімділігі жағынан артықшылықтары барын тәжірибеде анықталған істер барысында аңғаруға болады.

Бұл артықшылықтарға біріншіден аз уақытта қаралып шешілуі жалпы соттармен салыстыра қарағанда.

Екіншіден істің қаралу мерзімінің тараптар жағынан келісім негізінде шешілуі.

Үшіншіден арбитраждық соттардың шешімдері қайта шағым беруге жатпайтындығында және де салыстыриалы түрде қарағанда шағымдаушы тараппен екінші тарапқа көп шағандар әкелуінде яғни ескеретіні батыс елдерінде соттық процесс барысында және де адвокаттарға көп шығындар жұмсалатындығына қатысты. Арбитраждық соттардың құқықтық жоғары біліктілігі яғни абыройының жоғары болуы, бұнда жалпы сот арқылы шешуге жатпайтын істерді қарайтын қазылардың таңдап алуында және тағы ескеретіні даулы істерді не басқада қаралатын мәселелерге қатысты өз ісінің маманданған тұлғаларының таңдалуында. Және айырмашылығы даулы іс бойынша ұйымдармен фирмалардың өзіндік мүддесіне байланысты, мүліктік үстемділігіне ескере отырып (екі тараптық) бұлардан тыс арбитраждық сот құпия құрылады. Бұл соттар негізінен сауда саттық аумағында және экономикалық қатынастарды яғни әр мемлекеттерде орналасқан ұйымдармен фирмалардың арасындағы даулы істерге қатысты құрылады. Арнайы тағайындалған шетел ұйымдарымен фирмаларының даулы істерін қарайтын аралық соттарға қатысты халықаралық комициялық арбитраждық соттар қарастырылған. Оған 1993 жылы РФ -нің осы бағытта қабылданған «халықаралық коммерциялық арбитраждар» туралы заңын айтуға болады. Сыртқы сауда қатынастарының тәжірибесінде көбіне арбитраждық келісімдердің заңдылық сұрақтары туындайды яғни даулы істердің негізінде қаралатын жеріне байланысты, қай мемлекетте құрылуына байланысты Францияда арбитраждық келісімдерді мойындайды, яғни бұндай келісімдер негізінде сот процесінде істің негізсіз тоқталуына қарсылық беруіне мүмкіндік береді. Ал шетелдік арбитраждық шешімдерді мәжбүрлі түрде орындалуына не шешімнің орындалу орнына байланысты азаматтық соттың төрағасының рұқсаты қажет етіледі. Ал Германияда осыған ұқсас құқықтар қатынастар қолданылады. Англияда 1950 жылғы арбитраждық атты негізінде сот істі тоқтатуы мүмкін, арбитраждық келісімдеріне қарамастан, яғни толық негізінде дәлелдері болса. Осы атта белгіленген шетелдік арбитраждық шешімдердің мәжбүрлі түрде орындалуына да қатысты, яғни арбитраждық келісімдер негізінде шешілсе. Ал АҚШ-да арбитраждық келісімдердің заңдық күшінің мойындалуы өте қиын жолдармен іске асырылады яғни негізінен шешімнің заңдық күшінің мойындалу барысы көбіне шетелдік арбитраждық соттармен қарастырылған істер қиындық туғызады. Көбі негізсіз деп табылғаны тәжірибеде көп кездеседі. Көп жақты конвенциялар барысында арбитражға қатысты сұрақтар Б. Ұ. Ұ. -ң қамқорлығымен Нью-Йорк конвенциясында 1958 жылы яғни шетелдік арбитраждық шешімдердің мойындалуын және өз уақытында орындауына қатысты талқыланған.

1986 жылы Б. Ұ. Ұ. -да коммециялық түрде халықаралық және құқықтық негізінде сауда саттық арбитраждық заңы үлгі ретінде қабылданған.

Осы үлгі ретіндегі заң ұлттық акт ретінде Канадада, Австралиядада, Нигериядада, Кипрде, Латвияда және басқада елдерде қолданылады. Ал РФ -да халықаралық коммерциялық арбитраждық заңдарыда осы үлгіде қолданылады.

Третейский сот халықаралық тәжірибеде белгілі екі түрі қарастырылады. Бірінші жекелеген, екінші әрдайым қатысушы. Жеке тоқталатын болсақ: жекелеген аралық сотта белгілі дауларға қатысты арнайы тараптар құрылады. Яғни олар өздері аралық соттардың құрылу тәртібін белгілейді және істің қаралу тәртібінде қоса алғанда. Сот өзінің құрамын даулы істерді өз деңгейіне қарастырып шешім қабылданғаннан кейін өз құрамын таратады. Тәжірибеде өзінің атқаратын істеріне байланысты тағы басқаша аталуы ол тек қаралатын істерге қатысты құрылатын сот деп айтылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.