Дұрыс тамақтану дәстүрі

І. Кіріспе 3
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Дұрыс тамақтану . денсаулықтың басты кепілі 4
2.2 Дұрыс тамақтану дәстүрі. 6
2.3 Тамақтанудағы 10 қателік 6
Қорытынды 8
Пайдаланылған әдебиеттер 9

“Тәні саудың - жаны сау” – деп атамыз қазақ дөп басып айтқан сияқты. Ал, деннің сау болуы үшін дұрыс тамақтану қажет. Ас - адамның арқауы, өмірінің жалғастырушысы, ал кейде өмірін тоқтатушы ажал көзі. Дұрыс тамақтанудың маңызы, оның денсаулыққа әсері бізге көптен белгілі. Тамақтану – біздің биологиялық қажеттілігіміз. Тамақтану арқылы біз ең алдымен тіршілігімізді жалғастыру үшін қажетті энергия аламыз, ағзамызға қажетті құрылыс материалдар аламыз. Әр түрлі ауруларды емдегенде тағамның шипалы әсерлерін пайдалану жөніндегі мағлұматтар көне заманнан бері бізге аян. Жалпы бұл саладағы тәжірибе дами келе тағаммен емдеу – диетология (емдәмтану) жеке ғылым ретінде пайда болды. Диетология (грек diata - өмір сүру салты, тамақтану тәртібі, logos- ілім) – дені сау және әр түрлі ауруға шалдыққан адамның тиімді тамақтануы туралы ілім; дұрыс тамақтандырудың ғылыми негіздерін зерттеу және оны ұйымдастыру әдістерімен шұғылданады. Диетологияның ғылым ретінде пайда болуын көне заманнан бері Гиппократ есімімен байланыстырады.

1. Өмешұлы Ә. Салауатты өмір – ден саулық кепілі. Алматы: Білім – 1999
2. Оразақов Е. Денсаулық туралы кеңес. Алматы – 1981
3. www.med.kz
4. http://www.google.kz/
5. http://www.google.kz/search/

Пән: Валеология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

І. Кіріспе 3

ІІ. Негізгі бөлім

Дұрыс тамақтану – денсаулықтың басты кепілі 4
Дұрыс тамақтану дәстүрі. 6
Тамақтанудағы 10 қателік 6
Қорытынды 8

Пайдаланылған әдебиеттер 9

2.1 Дұрыс тамақтану – денсаулықтың басты кепілі

“Тәні саудың - жаны сау” – деп атамыз қазақ дөп басып айтқан сияқты. Ал, деннің сау болуы үшін дұрыс тамақтану қажет. Ас - адамның арқауы, өмірінің жалғастырушысы, ал кейде өмірін тоқтатушы ажал көзі. Дұрыс тамақтанудың маңызы, оның денсаулыққа әсері бізге көптен белгілі. Тамақтану – біздің биологиялық қажеттілігіміз. Тамақтану арқылы біз ең алдымен тіршілігімізді жалғастыру үшін қажетті энергия аламыз, ағзамызға қажетті құрылыс материалдар аламыз. Әр түрлі ауруларды емдегенде тағамның шипалы әсерлерін пайдалану жөніндегі мағлұматтар көне заманнан бері бізге аян. Жалпы бұл саладағы тәжірибе дами келе тағаммен емдеу – диетология (емдәмтану) жеке ғылым ретінде пайда болды. Диетология (грек diata - өмір сүру салты, тамақтану тәртібі, logos- ілім) – дені сау және әр түрлі ауруға шалдыққан адамның тиімді тамақтануы туралы ілім; дұрыс тамақтандырудың ғылыми негіздерін зерттеу және оны ұйымдастыру әдістерімен шұғылданады. Диетологияның ғылым ретінде пайда болуын көне заманнан бері Гиппократ есімімен байланыстырады.

Адам денсаулығына әсер ететін әлеуметтік факторлардың ішінде 50℅ тамақтануға, 20℅ қоршаған ортаның әсерлеріне, 20℅ тұқым қуалайтын қасиеттерге, тек 10℅ ғана денсаулық сақтау жүйесінің жұмысына байланысты. Егер адам денсаулығына әсер ететін бүкіл факторлардың жиынтығын алсақ, соның 35℅ тамақтанудың үлесіне тиеді.

Тамақтану, яғни тағамдық қорек алу - тіршіліктің негізі болып саналатын организмдегі зат алмасудың дұрыс жүруіне, организмнің гомеостаз деп аталатын өзіндік ішкі тұрақтылығының қалыпты сақталуына, сонымен қатар қоршаған ортамен үйлесімді әрекеттесуіне әсер ететін ең негізгі фактор.

Денсаулық дегеніміздің өзі – организмнің сыртқы орта факторларының әр деңгейлі әсеріне сәйкес жауап қайтаруы арқылы сыртқы ортаның құбылмалы жағдайларына тез бейімделіп, жағымсыз факторларға қарсы тұра алу қабілеттілігі, күші. Жағдайға сай тамақтанбау көптеген ауруға шалдықтыратын басты себептердің бірі болып саналады.

Соңғы жылдары өмір сүру салтының өзгеруіне байланысты ел арасында жұқпалы емес алиментарлық аурулар ( жүрек-қантамыр аурулары, диабет, семіздік, анемия, зоб, ісіктің кейбір түрлері, т.б.) саны көбейіп кетті.

Ұзақ өмір сүру үшін, сондай-ақ жас ұрпақтың дұрыс дамып, өсуі үшін тиімді тамақтанудың және азық-түлікті зиянды контаминанттардан қорғаудың маңызы ерекше.

Тиімді тамақтану дегеніміз – тамақ ішу режимін бұзбай, күнделікті рациондағы негізгі қоректік заттар мен биобелсенді заттардың организмге қажетті үйлесімдігін сақтай отырып, энергия кірісі мен шығынының тепе- теңдігін сақтау.

Күнделiктi дұрыс тамақтануға қажеттi тағам түрлерiн алты топқа жiктеуге болады. Оның алғашқысы құрамында ағзаға қажеттi белок, май, көмiртегi, дәрумендер (витаминдер) мен минералды тұздары бар сүзбе, сүт, қаймақ, айран, iрiмшiк, құрт, құрғақ сүт, қаймақты балмұздақ, қымыз, шұбат деймiз.

Бұдан кейiнгi өте пайдалы белоктарға бай әр түрлi еттер, шұжық, балықтың түрлерi және жұмыртқа. Бұлардың құрамында белоктан басқа майлар, көмiртегi, дәрумендер, минералды тұздар бар.

Құрамында көмiртегi көп тағамдарға қара және ақ нан, кептiрiлген нан, қант, бал, шоколадты конфеттер, халуа, печенье, макарон, тосап, манна жармасы, картоп, бұршақ, жүгерi және күрiш жатады. Ал, құндылығы жағынан күштi тағам ретiнде түрлi майларды атауға болады. Олардың 100 грамындағы қуаттылық 700-800 калориядан кем түспейдi. Тағамның V және VI топтарына құрамында А дәрумендерi мол тағамдар мен С, Р дәрумендерi жатады. Мысалы, жаңғақ, қара өрiк, лимон, жүзiм, қауын, қарбыз, қызанақ, қызылша, тұздалған және жас қияр, көк пияз, қызыл пияз, капуста, күлтелi капуста.

Дұрыс тамақтану ережесiн сақтаймын деген адам тағамдардың осы топтарынан мәзiр жасап алуына болады. Онда бiр күндiк тағам құрамына 100 грамнан белок пен май, 450-500 грамм көмiртегi, 1,5 мг А дәруменi, 1,5-2,0 мг В1 дәруменi, 70-100 мг С дәруменi, 80-100 мг кальций тұзы болуы қажет.

Яғни, күнiне 500 г сүт немесе айран iшiп, 150-200 г ет жеген адам ағзаға қажет бiр тәулiктiк белок алған болып есептелiнедi. Осылайша майды, түрлi дәрумендердi, минерал тұздарын, көмiртегiн ескере отырып, тағамдардың түр-түрiн әзiрлеуге болады. Жаз, көктем және күздiң алғашқы айларында ет азырақ пайдаланылады.

Құрамында белок, май, витамин, минералды тұз, әсiресе, темiр тұзы бар ет организм үшiн өте пайдалы. Еттi шамадан тыс, әсiресе, жатар алдында көп жеп, сорпасын iшу бүйрек пен жүйке жүйесiне, бауырға ауыр соғады. Көп жеген еттi қорыту үшiн асқазаннан мөлшерден артық сөл бөлiнiп, оның соңы асқазан жарасы (гастрит) ауруына соғуы ықтимал. Орта жастағы адам үшiн тәулiгiне 150-200 грамм ет жеткiлiктi.

Балық тағамдарын жиiрек пайдалану тиiмдi, олар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.