Табиғат көріністерін бейнелеуге оқушыларды үйретудің тиімді әдістері

Пән: Өнер, музыка
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

Қ. А. ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

Сартбаев Данияр Мұратбайұлы

Табиғат көріністерін бейнелеуге оқушыларды үйретудің тиімді әдістері

5В010700- Бейнелеу өнері және сызу мамандығы бойынша бакалавр дәрежесін алу үшін дайындалған дипломдық жұмыс

Қазақстан Республикасы

Түркістан, 2016жыл

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. А. ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

Қорғауға жіберілді:

«Бейнелеу өнері»

кафедрасының меңгерушісі

п. ғ. к., доцент

Е. Б. Ауелбеков

«___»20___ ж.

Дипломдық жұмыс

Табиғат көріністерін бейнелеуге оқушыларды үйретудің тиімді әдістері

5В010700- Бейнелеу өнері және сызу

Студент Сартбаев Д. М.

Ғылыми жетекші,

п. ғ. д., профессор Е. Қ. Ералин

Түркістан 2016ж

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . .

І. Оқушыларға табиғат көріністерін бейнелеу арқылы эстетикалық тәрбие берудің теориялық негіздері

1. 1 Оқушыларға табиғат көріністері арқылы эстетикалық тәрбие берудегі бейнелеу өнерінің алатын орны . . .

1. 2 Қазақстан суретшілерінің шығармаларын таныстыру арқылы оқушылардың эстетикалық мәдениетін дамыту ерекшеліктері . . .

ІІ. Бейнелеу өнерін оқытуда оқушыларды табиғат көрінісін бейнелеуге үйретудің тиімді әдістемесі

2. 1 Оқушыларды бейнелеу өнерін оқытуда табиғат көріністерін бейнелеуге үйретудің мазмұны . . .

2. 2 Орта сыныптарда бейнелеу өнері сабақтарында оқушыларды табиғатты бейнелеуге үйрету әдістері . . .

Қорытынды . . .

Пайдаланылған әдебиеттер . . .

Қосымша . . .

КІРІСПЕ

Қазіргі кезде эстетикалық тәрбие беру жеке адамның жан-жақты даму мәселесіне тығыз байланысты қарастырылады.

Қазақстан бейнелеу өнерінің көп ұлтты еліміздің мәдениетінің бір бөлігі ретінде тәрбиелік және білімділік маңызы арта түсуде. Қазақ бейнелеу өнері шығармаларын бейнелеу өнері сабақтарында қолдану көркемдік білім берудің маңызды бөлігі болып табылады.

Бейнелеу өнерін оқыту саласында көркемдік білім негіздерін оқушыларға меңгерту мәселесі әдістемелік тұрғыдан қарағанда әлі толық шешіліп болған жоқ. Бұл әсіресе бейнелеу өнерінің заңдылықтары мен бейнелеу ережелерін оқушыларға меңгертуге тікелей қатысты.

МАК мүшелерінің назарына ұсынылып отырған менің осы дипломдық жұмысымды орындау барысында «Табиғат көрінісін бейнелеуге үйретудің тиімді әдістемесі» - тақырыбы бойынша көптеген отандық, ресейлік және шетелдік педагогтардың әдістемелік еңбектерімен жақын танысып, өз білімім деңгейінде олардың еңбектерін жан-жақты талдап, зерттеп қорытынды жасап отырдым. Осы мәселе бойынша олардың қым-қиғаш, біріне бірі мүлде қарама-қарсы пікірлерімен таныса келе, қандай да бір пәннің оқыту әдістемесі дегеніміз қатып қалған қағида (догма) емес, керісінше ол мұғалімнен бұл мәселе бойынша барынша шығармашыл болуын талап ететінін түйдім. Белгілі суретші-педагогтардың әдістемелік еңбектерімен таныса отырып, және өзімнің пайымдауларым негізінде тақырыпқа сай әдістеме жасауға тырыстым.

Қазақстанның егемендік алуы мен қазақ елінің білім беру жүйесінің әлемдік білім беру кеңістігіне кіруі, жас ұрпақты қазақ халқының мәдени мұраларының озық үлгілері негізінде тәрбиеленуді қазіргі мектептегі маңызды бағыт ретінде анықтады. Еліміздің жас ұрпаѓын халқымыздың рухани құндылықтарымен таныстыру, қазіргі қоғамымыздың әлеуметтік қажеттілігінен туындауда. Халқымыздың рухани құндылықтарының бірі - қазақ бейнелеу өнері мен халықтық сәндік қолданбалы өнері болып табылады.

Мектептегі бейнелеу өнерін оқыту бағдарламасы мен Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында білім беру жүйесінің міндеттері:

«Азаматтық пен ұлтжандылыққа, өз Отаны - Қазақстан Республикасына сүйіспеншілікке, мемлекет рәміздерін құрметтеуге, халық дәстүрлерін қастерлеуге, әлемдік және Отандық мәдениеттің жетістіктеріне баулу» қажеттілігі көрсетілген. Бүгінгі таңда қазақ халқының бейнелеу өнерін жинақтап зерттеудің, оның айналасындағы тәлім-тєрбиесі мен мол тәжірибесі негізінде жасөспірімдерді тәрбиелеудің қажеттігі өсе түсуде. Сондай мүмкіндіктердің бірі - қазақ бейнелеу өнерін жас ұрпақтың көркемдік білім беруі мен эстетикалық тәрбие беру ісінде қолдану.

Қазақ бейнелеу өнері барлық түрлері мен жанрлары дамыған, озық туындылары өз елімізде ғана емес, шет елдерде де кеңінен танымал. Қазақ бейнелеу өнерінің озық туындылары әлемнің барлық елдерінде халықаралық көрмелерге қойылып, халыққа таныстырылған.

Қазақ бейнелеу өнерінің шеберлері Халық суретшілері Ә. Қастеевтің, Қ. Телжановтың, М. Кенбаевтің, Х. Наурызбаевтың, С. Мәмбеевтің, Н. Нұрмұхамбетовтың, А. Ғалымбаеваның, Г. Исмаилованың, Е. Сидоркиннің, Е. Шаяхметовтың картиналары алыс шетелдердегі көрмелерге қойылып, Санкт-Петербург, Мәскеу, Омбы, Қазан, Ташкент, Алматы, Астана қалаларының мұражайларында сақталуда. Мүсіншілер Х. Наурызбаевтың, Т. Досмағанбетовтың, Е. Мергеновтің, Р. Ахметовтың, Е. Сергебаевтың, Б. Төленовтің жасаған мүсіндері Қазақстанның қалаларына көрік беріп, халықтыњ рухани құндылығына айналып, әлемдік талғамын тәрбиелеуге қызмет етуде.

Қазақ бейнелеу өнері қоғамдық сананың бір формасы, ол халық өмірінің бір бөлігі ретінде халықтық дүниетанымын, қоршаған ортаға деген қатынасын, қоғаммен қарым-қатынасын білдіреді. Бейнелеу өнері тәрбие мүмкіндігі ретінде адам сезіміне эмоциялық әсер етіп, жағымды ықпал көрсетеді. Ол адамның адамгершілік озық саналарының, эстетикалық сезімнің дамуына және тәрбие алуына жәрдемін тигізеді.

Қазақ бейнелеу өнерінің көркемдік білім мен тәрбие берудегі мүмкіндіктері мол, бірақ ол әлі толық зерттеліп болған жоқ, сондықтан бұл мәселе кешенді зерттеуді қажет етеді. Бұл ұсынылып отырған еңбек қазақ бейнелеу өнерінің мүмкіндіктері арқылы оқушыларға көркемдік білім мен эстетикалық тәрбие берудің мақсат-міндеттерін, мазмұны мен формаларын, әдіс-тәсілдерін ашып көрсетуге арналған алғашқы ізденістерінің нәтижесі.

І. Оқушыларға табиғат көріністерін бейнелеу арқылы эстетикалық тәрбие берудің теориялық негіздері

1. 1 Оқушыларға табиғат көріністері арқылы эстетикалық тәрбие берудегі бейнелеу өнерінің алатын орны.

Қазіргі таңда бастауыш мектепте оқыту барысындағы мәселелердің бірі-оқушылардың эстетикалық талғамын дамыту, сол арқылы олардың бойында адамгершілік, мейірбандық, имандылық қасиеттерін қалыптастыру. Әр баланың көркемдік ойлау қабілітін дамыта отырып, шығармашылық, қиал сезімін дамыту. Ал, осы мәселелер мектеп қабырғасында әлі де болса өз мәнінде шешілмей келеді. Соның салдарынан оқушылардың сабаққа ынтасының төмендеуі, енжарлық етек алуда.

Мектеп мұғалімдері бастауыш сыныптарда эстетикалық тәрбиені кітап оқу, ән тыңдау, бейнелеу өнері мен театр, кино т. б. өнер түрлері арқылы көркем өнерге тарту, тағы басқа да жолдармен жүргізуге болатынын біліп қана қоймай, оны қалай жүзеге асыру тәсілдерін жан-жақты меңгеріп, жетілдіруі тиіс. Мұғалім эстетикалық тәрбиені балаларға өнер түрлерін меңгерту арқылы жүзеге асырады.

Оқушы өзін қоршаған ортадан әсемдікті сезінуі, оны бағалай білуге талпынуы бүкіл жан дүниесіне, сезіміне әсер етеді. Дегенмен, баланың көркем өнерге деген қабілетінің дамуы, оның шығармашылықпен ұштасуы, бала кезінен тәрбиенің сол түрлерімен айналыстыруға және жеке-дара ерекшеліктерін ескеріп, тәрбиені белгілі мақсатқа бағыттап жүргізуге байланысты.

Оқушылардың көркем білімге талпынуын арттырып, қиялын шарықтатып, бойын сергітіп, әдемілік әлеміне ынтасын арттыруда бастауыш мектепте оқытылатын бейнелеу өнері пәні зор роль атқарады. Ол дүниені түсініп, көрген-білгендерін, алған ұғымын көркем образ арқылы бейнелеуге үйретеді. Төменгі сынып оқушыларына эстетикалық тәрбие берудің табысты болуы мұғалімдердің көркем талғам мен білімді игерту әдіс-тәсілдеріне байланысты. Қазіргі кезеңде бастауыш мектепте мұғалімдер эстетикалық тәрбиені халқымыздың озық, дәстүрлерін ескере отырып жүргізгендері жөн.

Өскелең ұрпаққа эстетикалық тәрбие беруде бастауыш мектептегі бейнелеу өнері сабағының алатын орны зор екендігі белгілі. Себебі бастауыш мектеп кезеңінде баланың эстетикалық мәдениетінің негіздері қолданылады.

Балаларды әсемдікті сезініп, түсініп, қадірлей білуге баулу бейнелеу өнері сабағында эстетикалық тәрбие беру арқылы іске асырылады. Ол үшін біздің зерттеу жұмысымызда төмендегідей міндеттенр қарастырылады:

• бейнелеу өнер пәні арқылы оқушыларды әдемілікке әсемдікке деген сезімдерін жетілдіріп, жаңа сапалық деңгейге көтеру, эстетикалық мәдениетке тәрбиелеу;

• бейнелеу өнері пәні арқылы эстетикалық тәрбие берудің тиімді жолдарын анықтау;

• бастауыш мектеп кезеңінде эстетикалық тәрбиені ұйымдастыру деңгейін анықтау;

• оқушылардың көркем өнерге деген қызығушылығының шығармашылықпен ұщтасуына көмектесу;

• бейнелеу өнері пәні бойынша бастауыш мектеп оқытушылары эстетикалық тәрбиелеу жолдарын анықтау;

Бастауыш мектепте бейнелеу өнері сабағында эстетикалық тәрбие беруде оқушылармен бірлесе отырып, олардың өнердегі әсемдік пен әдемілікті түсіну, байқай білу қабіліетін дамыту үшін көптеген ұжымдық жұмыстар жүргізілсе, сабақ барысында ойындар мен көрнекіліктер («Түстерді ажырат», «Кім алғыр», «Үйлестіре біл», т. б. ойындар) тиімді қолданылса, оқушылардың табиғат сұлулығын, көркем өнер шығармаларын эстетикалық мәнде қабылдаулары күшейіп, сабақ сапалық жаңа деңгейге көтеріледі. Сапалы сабақтарды жүргізу нәтижесінде бастауыш мектеп оқушыларының эстетикалық танымы, білімі, талғамы артып қана қоймай, олардың әрбір жұмысы шығармашылықпен ұштасып отырады.

Эстетикалық тәрбие біздің байқауымызда дүние жүзілік және ұлттық мәдениет салалары негізінде көркемділікке, әсемділікке, сезімталдыққа баулу жүйелерін қамтиды. Әрине бұл өте ауқымды процесс. Ол жан-жақты зерттеуді, оны жүйелі түрде меңгеруді талап етеді. Сондықтан біз өз тәжірибемізде бейнелеу өнері сабақтарында эстетикалық тәрбие беру мәселелерін қарастырып отырмыз.

Эстетикалық тәрбие мәселелері көптеген ғалымдар еңбектерінде жан-жақты қамтылған. Оның жасөспірімдерді тәрбиелеудегі маңызы, эстекикалық тәрбие беру мәселелері В. В. Алексеева, А. В. Бакушинский, Г. В. Лабунская, Н. П. Сакулина, Б. П. Юсов, еңбектерінде қарастырылған халқымыздың ұлттық мәдени мұралары, қол өнері, сәндік өнертүрлерінің маңызы туралы Республика ғалымдары Б. Қазыханов, А. Қасымова, Ә. Тәжімұратов ғылыми еңбектерінде нақты көрсетілген.

Эстетикалық имандылық, адамгершілік тәрбиесін қалыптастыруда ұлттық тәлім-тәрбие дәстүрлерін пайдалану Қ. Жарықбаев, С. Қалиев, Ж. Наурызбаев, С. Қасиманов еңбектерінде көрсетілген.

Кейінгі кездері бейнелеу өнері пәні құралдары арқылы эстетикалық тәрбиеге тәрбиелеу С. Аманжолов, Ш. Әлібеков, Б. Әлмуханбетов, Б. Байжігітов, Ж. Балкенов М. Жанаев еңбектерінде орын алып жүр. Көптеген еңбектерде эстетикалық тәрбиенің мәні мен мазмұны қамтылып, оның тәрбиелеу жолдары әдіс-тәсілдері нақты көрсетілмейді. Сондықтан біз эстетикалық тәрбие беру мәселелерін жан-жақты қарастыруымыз қажет.

Сонымен бастауыш мектепте оқыту барысында кезек күттірмейтін мәселенің бірі; көркем эстетикалық тәрбие, яғни оқушылардың эстетикалық талғамын дамыту, сол арқылы мейірбандық, имандылық қасиеттерін қалыптастыру; екіншіден, әр баланың ойлау қабілетін дамыта отырып, қиял - сезімін шарықтату болып табылады.

Балалардың эстетикалық тәрбиесінің маңызды бөлігі көркемдікке тәрбиелеу ісінде көптеген аса күрделі мәселелер туады. Бала өнер арқылы өзінің көңіл сезімін тереңірек түсіне білуі айқын ойлап, терең сезіне білуі тиіс.

Оқушы эстетикалық жағынан дамып, жетілуі үшін тәрбиені өте ерте, баланың жас кезінен бастау керек. Өйткені, балалық сезім - саналы өмірдің негізі. Бұдан саналы өмір негіздерін қалауда қандай да берік сенімді тірек қажет болатыны түсінікті.

Қалай болмасын әрбір адам өнердің игілікті күшін бала кезден бастап сезінеді. Ол біздің рухани жағынан жетілмеуімізге ықпал етеді, жеке бастау және қоғамдық өмірде кездесетін мәселелердің шешімін табуға, тіпті кей жағдайда өмірден өз орныңды табуға көмектеседі. Бастауыш мектеп балаларының талғампаз болуы жазушы, ақын, суретші, композиторлардың еңбектерін, ондағы сұлулықтарды түсінуі олардың рухани азығын молықтырады, адам баласы жасаған мәдени мұралармен таныстырып, соны терең түсінуге тәрбиелейді.

Эстетикалық тәрбие дегеніміз - бұл-әсемдік, сұлулық, пәктік қасиеттер музыка, сурет, кескіндеме, мүсін және қолөнері өнерлері арқылы оқушылардың көркемдік танымын, сезімін тәрбиелеу.

Бейнелеу өнерінің барлық түрлері графика, живопись, мүсін, сәндік - қолданбалы өнері, сулет өнері, барлығы эстетикалық тәрбие негізі. Көркем өнер туындыларын түсініп сезіну, оның образдық мазмұнын қабылдау, өнер тілін меңгеру барлығы оқушылар эстетикалық талғамын дамытады.

Қоршаған ортамен таныстыру арқылы оқушылардың эстетикалық талғамын қалыптастыру бейнелеу өнері сабақтары түрлерінде іске асырылады.

Әсемдіктің таптырмас бұлағының бірі - табиғат. Ол эстетикалық сезімнің, байқампаздықтың, қиялдың дамуына үлкен әсерін тигізеді.

Табиғат үйлесімділігінің, әсемдіктің, мәңгілік жаңарудың, әлемдік заңдылықтары әртүрлі болу, түстер, жарық сәулелер, көмегі арқылы балаларды әсемдік талғампаздық, әсерленушілік сезімге тәрбиелейді.

Табиғатқа топ серуен жасаған кезде балалардың оның сұлулығын эстетикалық тұрғыда қабылдауы күшейеді, ерекше рухани серпеліс, сүйсіну сезімі туады, ойы мен қиялы дамиды. Жаратылыстың сұлу заттары бала жанында сұлулық сезімдерін оятады.

Үлбіреген түрлі түсті гүл, көк -жасыл орман - тоғай, сылдыраған су, шексіз - түпсіз көк теңіз, түрлі шөптермен, толқынданған дала, бұлтпен бел алысқан асқар тау, сұлу ай, жұлдызды түн, міне, осылар секілді жаратылыстың сұлу көріністері, жанды билеп әкететін ән, күй, сиқырлы сөз, сұлу суреттер әсері баланың жанында бір сұлулық толқынын оятып тұрғызбай қоймайды.

Егер оқушылар табиғатты қорғауға атсалысатын болса, табиғаттың эстетикалық ықпалы да айтарлықтай арта түседі.

Міне, сондықтан да балардың табиғатты қорғау әрекеттеріне (күнделік жүргізуде, табиғат бұрышында, мектептің оқу -тәжірбие алаңында, табиғатта, үйде, жануарларды қорғауда, мектеп ауласын көгалдандыруда) эстетикалық бағыт беру керек.

Табиғатқа, қоршаған ортаға эстетикалық қатынасты тәрбиелеу үшін дүнижүзілік және ұлттық көркем туындылар (жазушылардың, композиторлардың, суретшілердің т. б. ) мысалдарын, үлгілерін көрнекі қолдану қажет.

Бастауыш мектеп оқушыларын табиғатқа серуендеуге шығарғанда, оларға әр қилы тапсырмалар орындатуға болады: заттың өзіне қарап суреттер салып, ұнаған жерлерді суретке түсіру.

Табиғат - біздің өміріміздің сәні. Ол бізді мол шаттыққа кеңелтеді. Кең байтақ далаға, айнадай жарқыраған су айдынына, ұлы тауларға қарап, сүйсіне ләззат аламыз. Табиғат адамның бойына қуат, көңіліне шабыт, сезіміне ләззат шапағатын ұялататын сұлулық пен әсемдік әлемі. Сондықтан да оқушылардың эстетикалық танымын қалыптастыруда қоршаған ортаның әсері мол.

Оқушылардың эстетикалық талғамын жетілдіре, бекіте түсу үшін сабақ барысында табиғат көріністерінің сұлулығы жырланған шығармалардан (жазушылардың, композиторлардың, суретшілердің) көбірек пайдаланған тиімді. Мысалы, С. Сейфуллиннің «Көкшетау» поэмасы, Абайдың табиғатты суреттеуі, Ілияс Жансүгіровтың «Жетісуды суреттеуі» т. б.

Негізінде эстетикалық тәрбие экологиялық тәрбиемен тығыз байланысты, өйткені экологиялық тәрбиенің де басты бағыты жас ұрпаққа табиғатпен қатынаста жоғары мәдениеттілікті, қоршаған ортаға деген азаматтық жауапкершілікті қалыптастыру. Төменгі сынып оқушыларын эстетикалық тәрбиеге баулу туған табиғатты бейнелейтін көркем сипаттама мен көріністерді жақсы түсінуге негіз салады, оқушыларды суретке, қиып жапсыруға баулу, түстердің, сызықтардың тамаша келісті үйлесімділігін таңдай білу қабілетін дамытуға жәрдемдеседі.

Өмірді, оның қоғамдық тәрбиелік мәнін жан -жақты түсіну үшін әсемдік, әдемілік заңдарын жақсы түсіну шарт. Өнер біздің қоғамда адамдардың, әсіресе оқушыларды рухани, эстетикалық тәрбиелеуде сенімді күшті құрал болып табылады. Оқушыларды көркемөнерді сүюге, адамға тән ізгі қасиеттерді қастерлей білуге үйретеді.

Қазақ халқы ерте заманнан - ақ сұлулық пен әсемдікті таңдай да, талдай да білген. Өз тұрмысы мен мәдениетінде шеберліктің небір сан -саласын, асқан ұқыптылықпен көкірегінде қастерлей сақтап, меңгеріп, біздің дәуірімізге ұштастырған.

Өнер қашанда қамқорлықты, оған асқан жауапкершілікпен, жанашырлықпен қарауды қажет етеді. Әсіресе, бастауыш мектепте бейнелеу өнері жүйелі оқыту жайы, оған жастай баулап тәрбиелеу ісі баршамыздың алдымызға байыпты міндеттер қояды. Сурет салуды сүю -өмірді, табиғатты, айнала қоршаған ортаны сүю. Ол мектеп оқушысының ақылын, ойын, парасатын, өсіреді, танымын кеңейтеді, ізгілікке, әсемдікке үйретеді. Өмірдегі келеңсіз құбылыстармен ымырасыз күресуге тәрбиелеп, халқына, еліне, жеріне деген сүйіспеншілікке тәрбиелейді.

Халық шеберлері ою - өрнек салу тәсілін белгілі - бір ізбен қалыптастыруда өз өнерін үздіксіз жетілдіру жолымен кейбір ою-өрнектердің композицисына, әшекейлейтін заттардың түріне қарай табиғи байланысты бейімдеп түрлендіріп отырады. Демек ою -өрнектермен әшекейлеп бейнелеушілік қандай уақытта болмасын халықтың дәстүр негізінде орындалады. Осы халық қолөнерінен туған бұйымдарды көрмелер мен мұражайларға сақтап қана қоймай, оны күнделікті сабақ барысында кеңінен қолдануы қажет.

Бейнелеу өнері -ерте заманда пайда болып, барлық дәуірде өмір сүрген. Ол бірнеше түрге бөлінеді: кескіндеме, графика, мүсін, сәулет өнері және сәндік қолданбалы өнер.

Сурет салуды үйрету әдістемесінде натюрморт кез-келген ыдыс-аяқтан немесе басқа да затттардан құралады.

Бір жағынан натюрморт қозғалмайды. Сол себептен натюрмортты асықпай отырып қолдың икемділігін жаттықтыруға, түсініп, сызуға және де сурет техникасын жете меңгеруге таптырмайтын құрылым болып табылады. Ал, жануарларды салу, енді сурет салып, үйреніп келе жатқан оқушыға қиынға соғады. Өйткені олар натюрморт сияқты «өлі зат» емес, үнемі қозғалыста болады.

Бейнелеу өнері сабағында тапсырманы түсіндірген кезде бейнеленіп отырған объектінің эстетикалық мазмұнының нақты ашылуының маңызы зор. Оның үстіне құбылыстағы, заттағы нақты әсемдікті педагог асқан сезіммен, әсерлі түрде әңгімелеп беруі тиіс. Егер мұғалім сурет салу үшін қойылым, ретінде ашық түстерге боялған заттарды қойып, оларға әдеттегі, біркелкі дауыспен талдау жасаса және қойылымның ашық жарқындығын, әсемдігін, бірегейлікпен білдіретін сөздерді таба алмаса, онда балалардың сезіміне қозғау салмайды, олар бейнеленіп отырған затқа және өз жұмысына аса ынта қоймайды.

Қорыта келгенде бейнелеу өнері сабағында оқушыларға эстетикалық тәрбие беруде халық дәстүрлерін, ұлттық өнердің түрлерін көбірек пайдалану қажет. Себебі бастауыш мектеп жасындағы балаларды халқымыздың өнері, ұлтық ойындар және халық ертегілеріндегі кейіпкерлер бейнесі қызықтырады. Бейнелну өнері пәні сабығында эстетикалық талғамды қалыптастырып, негізі мынадай іс - әрекеттерге тоқталу қажет. Жаңа сабақты түсіндіру барысында көрнекіліктерді түрлендіре отырып, сұрақ - жауап, әңімелесу әдістерін қолдану. Сабақты ұлттық әдет - ғұрыптар мысалдарымен түрлендіріп жүргізу.

1. 2 Қазақстан суретшілерінің шығармаларын таныстыру арқылы оқушылардың эстетикалық мәдениетін дамыту ерекшеліктері

Бейнелеу өнері бойынша мұғалім әңгіме сабақтарда бейнелеу өнері шеберлерінің өнерімен, шығармашылығымен және олардың таңдаулы шығармаларымен таныстырады, туындыларының көркемдік ерекшелігін түсіне білуге үйретеді. Бұл оқушылардың білім дәрежесін көтеріп, бейнелеу өнері ұғымдарын арттыра түспек. Мұндайда бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрларының бір-бірімен айырмашылығын, өзара байланысын ұғындырудың өзіндік маңызы бар. Осыған орай, үшінші сыныптағы бейнелеу өнеріне арналған әңгіме сабақтардың біреуімен таныстырайық.

Бұл сабақта бейнелеу өнері көркем өнердің қай саласына жататынын, туындының қандай жанр бойынша орындалғанын сөз етеміз. Сабақта қолданатын әдісіміз: бейнелеу өнері туралы әңгімелеу. Бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрлары туралы нақты мысалдар келтіре отырып, бейнелеу өнерінің негізгі ұғымдарын түсіндіру. Оқушылардың бойына бейнелеу және оны түсіну дағдыларын қалыптастыру - сабақтың негізгі мақсаты болып табылады. Проекциялық фонарь, экран көрсеткіш, шығармалардың түрлі-түсті репродукциялары сабақта кең түрде қолданылады.

Көркем өнер - мақсатына, орындау техникасына байланысты музыка, бейнелеу өнері, театр, кино, қолданбалы өнер болып бірнеше салаға бөлінеді. Бұлардың әрқайсысы өмір шындығын өз мүмкіндіктерінше әсерлі етіп жеткізуді мақсат етіп көздейді. Мысалы, музыка өмір шындығын дыбыс, көркем әдебиеттік, бейнелеу-сызық, нүкте, бояулармен, кескіндеу арқылы әсер қалдырады. Театр мен кино бірнеше өнер түрлерінің (мәдениет, музыка, бейнелеу өнерінің) жиынтығынан жасалады. Ал қолданбалы өнер тұрмыс заттарын безендіреді. Көркем өнердің бір түрі - сәулетшілік өнері. Онда үйдің архитектуралық құрылысы мен әсемдігі көрсетіледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.