Жарақаттанушыға алғашқы көмек көрсету

Жоспары:
1. Жарақаттану, соғып алу, буын шығу, сыну кезіндегі алғашқы медициналық көмек көрсетудің жалпы мазмұны
2. Қан тоқтату және ораманы дұрыс байлаудың ережелерімен танысу.

Жарақаттанушыға алғашқы көмек көрсету келесі деңгей бойынша жүргізіледі:
• бұзу факторларының жағдайларын тоқтату және бағалау;
• жарақаттанушыны қауіпті аймақтан оған әрі қарай көмек көрсетілетін жерге жеткізу;
• жарақаттанушының ауыр халінің, жарақаттану себебін анықтау;
• жарақаттанушының жағдайын және жарақаттану себебін қабылдады қолдану арқылы алғашқы көмек көрсету;
• жедел жәрдем шақыру, жарақаттанушыны ауруханаға жеткізу.
Жара – механикалық сыртқы әсерден терінің не ішкі органдардың кілегей қабығы бүтіндігінің бұзылуы. Жара кесілген , тілінген, тесілген , т.б. болып ажыратылады. Пышақ кескен , балта шапқан жараны – кесілген жара ; ине, біз, пышақ кірген жараны – тесілген жара , сынғанда не бір нәрсе қатты қысып қалғанда болатын жараны – мылжаланған жара , хирургиялық операциядан кейінгі жараны – кездейсоқ жара деп атайды. Ит қапқанда пайда болатын жараның шеті жырым – жырым болады. Жара асқынып неғұрлым тереңдеген сайын бұлшық ет, сүйек, жүйке, сіңір, буын, кейде ірі қан тамыры жүйесі де жаралануы мүмкін. Жараның ауыр не жеңілдігі оның денедегі орны , мөлшеріне, адамның жоғалтқан қан мөлшеріне байланысты. Әсіресе, аадамның басына, кеудесіне не ішкі органдарына түскен жара қауіпті. Жараның қай түрі болса да , оны ең плдымен тазартып , қанын тоқтатып , антибиотиктер қолданып, қажет жағдайда тігіп, оған микроб түспеу үшін дереу таңу керек. Микроб түспеген жара асқынып кетпей , тез жазылады. Инфекция түсіп , іріңдеп, ісінген жара дене қызуын көтеріп, қабыну, сепсия, күбіртке, гангрена, т.б. аса қауіпті ауруға ұласуы мүмкін. Егер адамды ит қапса , тез арада емханаға апарып, сіреспе ауруына қарсы ектіріп, жарасын таңу керек. Жараның тез бітуі адамның жалпы денсаулығына байланысты. Ұзақ ауырып, жүдеген, қаны аз адамның жарасы көпке дейін жазылмайды.

Қолданылған әдебиеттер:
1. Девисалов В.А. Охрана труда – М: Форум: ИНФ-М, 2004.
2. Папаев С.Т. Охрана труда – М: Издательство стандартов, 2003
3. Российские средства защиты на производстве и в ЧС. — ОАО «Росзащита», каталог, 2004.
4. Хакимжанов Т.Е. Охрана труда – Алматы: Эверо, 2006.
5. Хван Т.А., Хван П.Л. Безопасность жизнедеятельности. Серия «С — Ростов-на-Дону, 2002.