Халықаралық жеке құқық туралы

Кіріспе

Халықаралық құқық — бұл халықаралық құқықтың субъектілері туындататын және халықаралық құқықтың субъектілері (мемлекеттер, өз тәуелсіздігі үшін күресуші халықтар, халықаралық ұйымдар арасындағы, сонымен қатар кейбір жағдайларда, жеке және заңды тұлғалар қатысатын) арасындағы қатынастарды реттейтін халықаралық- құқықтық қағидалар мен нормалардың жиынтығы.

Халықаралық құқықтың да өз реттеу пәні бар. Халықаралық – құқықтық реттеудің пәні болып табылатын қатынастарды екіге бөлуге болады:
а) мемлекеттер арасындағы қатынастар;
б) мемлекеттер мен өз тәуелсіздігі үшін күресуші ұлттар арасындағы қатынастар. Халықаралық құқықтың нормалары , ең бастысы, халықаралық қатынастардың негізгі субъектілері – мемлекеттер арасындағы қатынастарды белгілеуге бағытталған. Бастапқыда халықаралық құқық мемлекететр арасындағы құқық ретінде қалыптасқан болатын.
Бірақта, халықаралық құқық мемлекеттер арасындағы емес сипаттағы қатынастарды да, яғни қатысушыларының біреуі мемлекет болып немесе мемлекет мүлде қатыспайтын қатынастарды да реттеді. Қазіргі уақытта, халықаралық келісімге қатысушылардың ауқымы кеңейіп келеді және мемлекеттің ішкі құзырлығына кіретін көптеген қатынастар мемлекеттердің ортақ мүдделерінің сферасына көшті.
Мемлекеттер арасындағы емес халықаралық қатынастар:
а) мемлекет пен халықаралық ұйымдар арасындағы;
б) халықаралық ұйымдар арасындағы;
в) бір жағынан мемлекететр, халықаралық ұйымдар, екінші жағынан жеке және заңды тұлғалар арасындағы;
г) жеке және заңды тұлғалар арасындағы.

Пайдаланылған әдебиеттер
1. Айдарбаев С.Ж. Қазақстан Республикасындағы шетелдік инвестицияларды құқықтық реттеу. - Алматы, 2000.
2. Вилков Г.Е. Национализация и международное право. - М, 1962.
3. http://skgu.ru
4. http://kursik.kz

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім

1. Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері
2. Халықаралық жеке құқықтың әдістері
3. Халықаралық жеке құқықтың түсінігі

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Халықаралық құқық — бұл халықаралық құқықтың субъектілері туындататын және
халықаралық құқықтың субъектілері (мемлекеттер, өз тәуелсіздігі үшін
күресуші халықтар, халықаралық ұйымдар арасындағы, сонымен қатар кейбір
жағдайларда, жеке және заңды тұлғалар қатысатын) арасындағы қатынастарды
реттейтін халықаралық- құқықтық қағидалар мен нормалардың жиынтығы.

Халықаралық құқықтың да өз реттеу пәні бар. Халықаралық – құқықтық
реттеудің пәні болып табылатын қатынастарды екіге бөлуге болады:
а) мемлекеттер арасындағы қатынастар;

б) мемлекеттер мен өз тәуелсіздігі үшін күресуші ұлттар арасындағы
қатынастар. Халықаралық құқықтың нормалары , ең бастысы, халықаралық
қатынастардың негізгі субъектілері – мемлекеттер арасындағы қатынастарды
белгілеуге бағытталған. Бастапқыда халықаралық құқық мемлекететр арасындағы
құқық ретінде қалыптасқан болатын.

Бірақта, халықаралық құқық мемлекеттер арасындағы емес сипаттағы
қатынастарды да, яғни қатысушыларының біреуі мемлекет болып немесе мемлекет
мүлде қатыспайтын қатынастарды да реттеді. Қазіргі уақытта, халықаралық
келісімге қатысушылардың ауқымы кеңейіп келеді және мемлекеттің ішкі
құзырлығына кіретін көптеген қатынастар мемлекеттердің ортақ мүдделерінің
сферасына көшті.

Мемлекеттер арасындағы емес халықаралық қатынастар:

а) мемлекет пен халықаралық ұйымдар арасындағы;

б) халықаралық ұйымдар арасындағы;

в) бір жағынан мемлекететр, халықаралық ұйымдар, екінші жағынан жеке және
заңды тұлғалар арасындағы;

г) жеке және заңды тұлғалар арасындағы.

Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері

Халықаралық жария құқықтың әлі күнге дейін жалпыға танылған, бірыңғай
қайнар көздерi турлерінің тiзiмi жоқ екенін айта кету қажет. Бұл тізімінің
бiр нұсқауы ретiнде, БҰҰ Халықаралық сотының Статуты пайдаланылуы мүмкін.
38-бабында халықаралық құқық кайнар көздерiнiң санаттарын көрсетедi.
Бiрiншiден, олар халықаралық шарт, халықаралық әдет-ғұрып пен құқықтың
ортақ кағидалары. Екiншiден, құқықтың нормаларды аныктау үшiн көмекшi
туралы ретiнде – сот шешiмдерi мен доктрина келтiрiледi. Біздің негiзгi
назарымыз, сол аталған қайнар көздердің санаттарына белiнетiн
болады. Сонымен бiрге, соған қоса біржақты актілердің маңызын, сондай-ақ
iшкi мемлекеттiк заңдар мен халыкаралык құқықтық қайнар көздердің
мәселесiне байланысты сот шешімдерінің маңызын сипаттаудың кажетті
екендiгiн айтамыз. Халықаралық құқықтың жеке қайнар көздерiн қарастырудан
бұрын, мына сұракка жауап берелiк – құқықтың қайнар көзі (мұнда халықаралық
құқық жайындағы айтылады) сапасының аса зор маңызға ие болып отырғандығы
нелiктен?
Оның жауабы: осындай жагдайларда (бiрiншiден, мұндағы халықаралық құқық
субъектілерінің арасындағы даулар), халықаралық құқықтың сәйкес нормаларына
сүйене отырып, өзiндiк позицияны негiздеудiң өзi өте қажет, ал оның,
халықаралық құқық қайнар көзінің қандай да бiр түрінің шеңберінде
объективтiленгенi қажет. Осыдан туатын сұрак – сол, не өзге де бiр акті,
халықаралық құқықтың заңды қайнар кезi бола ала ма? (Мысалы, халықаралық
шарт, әдет-ғұрып немесе жалпы құқық қағидасы түрiнде). Бұл сұрақтың
шешiмiнен, халықаралық құқық субъектiсiнiң құқыққа тартымдылығынын
қанағаттануы (немесе қанағаттанбауы) байланысты. Сондықтан да бұл сұрақтың
өзi манызды тәжірибелік мәнге ие болып саналады.
Қазіргі таңдағы халықаралық құқықтың негізін салушы қайнар көздердің
бiрi болып – халықаралық шарт танылады, дегенмен жогарыда айтылғандай,
халықаралық құқықтағы негiзгi реттестiрушi тәсілі болып-халыкаралық құқық
субъектiлер еркілерінің санасу тәсiлi саналады, онын өзі, халықаралық
шартты бекiту кезінде айқын көрiнедi. Халықаралық құқық қайнар көздерi
ретiндегi халықаралық шарттың нормалары, халықаралық әдет-ғұрыптар секiлдi
калыптасатын нормаларға қарағанда, қалауымызға жақын, дсгенмен де,
“халықаралық шарт” ұғымы халықаралық әдет-ғұрып ұғымына қарағанда әлдеқайда
анық болып табылады, даулы жағдайда, сол тәртіп ережелерінің әдеттегі
құқықтық норма ретiнде барын дәлелдеудің өзiнде қиынға түседi (яғни сәйкес
өлшемдер бойынша). Халықаралық шартқа байланысты мәселелер қазiргi кезде
негiзгi үш келiсiмдермен реттеледі – 1969 жылғы Халықаралық шарттар
құқығының Вена Конвенциясымен, 1986 жылғы халықаралық ұйымдар арасындағы
немесе халықаралық ұйымдар мен мемлекеттер арасындағы халықаралық шарттар
құқығы туралы Вена Конвенциясымен, сондай-ақ 1978 жылғы халықаралық
шарттарға қатысты, мемлекеттердiң құқыққа иеленушiлiк жайындағы Вена
Конвенциясымен реттеледi. Олардын ішіндегі ең маңыздысы болып, 1969 жылғы
Конвенция танылады. Осы құжатқа сәйкес халықаралық шарт деп – мемлекеттер
арасындағы жазбаша түрде бекiтiлiп, мұндай келісімнің бiр құжатта не
бiрнеше өзара байланысы бар құжаттарда бар болуына, не оның нақты аталуына
қарамастан, халықаралық құқықпен реттелетін халықаралық келісім
түсіндірілуі мүмкін.

Халықаралық жеке құқықтың әдістері

Халықаралық жеке құқықты құқықтын бір саласы ретінде басқа саладан
айыра білу қажет. Құқық жүйесіне байланысты бірқатар мәселелерді айтсақ,
халықаралық жеке құқық басқа құқық салаларымен, атап айтқанда, азаматтық
құқықпен ұқсас болып келеді. Жалпы бөлімде, халықаралық жеке құқықтың
принциптері мен негізгі бастамапарына байлаңысты жалпы ережелер де
шоғырланған. Дегенмен, халықаралық жеке құкық пен азаматтық құқықтардың
реттеу пәндерінің бірдей немесе ұқсас болуы олардың пән ретінде ұқсастығын
білдірмейді. Халықаралық жеке құқық стандартты мүліктік қатынастарды емес,
тек қана халықаралық қатынастардан туындайтын қатынастарды реттейді.
Мәселен, екі қазақстандық фирма арасында жасалған шарт азаматтық құқықпен
реттелуге жатады, ал егер сол шартқа отырушы мемлекет шетел мемлекеті
болса, бұл халықаралық жеке құқықтың нормаларымен реттелуге жатады.
Осыдан шығатын қорытындыны таразылай отырып, халықаралық жеке құқықтың
қоғамдық қатынастарының екі белгісін шығарып алуға болады. Олар:
біріншіден, халықаралық; екіншіден, азаматтық – құқықтық болып
табылады. Тек қана осы екі белгінің бір кезде кездесуі ғана қоғамдық
қатынастардың құрамынан халықаралық жеке құқықтың пәні болып табылатын
қатынастарды бөліп қарастыруға жол ашады. Мысалы, қазақстан азаматының
өлімінен кейін оның қазақстаңдағы аманаты ашылады және оған сәйкес
мұрагерлері анықталады. Бұл тұста азаматты к-құқықтық қатынастар туындайды.
Егер осы мұра басқа бір мемлекет аумағында ашылса немесе мұрагерлер
шетелдік азаматтар болып шықса, онда бұл халықаралық жеке құқықтың көмегіне
жүгінетін қатынас болып шыға келеді.
Сәйкесінше, қазақстандық ішкі қатынастар азаматтық құқықпен реттеледі
де, олардын біразы халықаралық сипатқа ие болатын болса, халықаралық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.