Дирижерлау техникасын меңгеру

Пән: Өнер, музыка
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Дирижерлау техникасын меңгеру.

Әнді хормен айтуға тәрбиелеу, әншілік өнерге баулу үшін, музыка мұғалімі балалар даусының даму ерекшелігін, соған орай оқыту барысында қойылатын талаптарды жақсы менгеріп әрі қарай тәрбиелеудің барлық шарттарын сақтау тиіс. Балалар дауысын тәрбиелеуге қойылатын талаптар олардың жас ерекшеліктерін ескере отырып іске асырылады, тек сонда ғана сәби үнінің сыңғырлаған таза, ашық, өзіне тән дауыс бояуы сақталадыы.

Құрамындағы балалардың жас мөлшеріне қарай балалар хоры үш топқа бөлінеді:

төменгі сынып оқушуларының хоры(1-4 сыныптар), орташа сыныптар (5-7 сыныптар), жоғарғы сыныптар хоры (8-11 сыныптар) .

Композитор хорға арнап шығармалар жазғанда, әрбір хор партиясының әуендік бағыты айқын қөрініп тұруы үшін оны бөлек нота сызығына түсіреді.

Балалар дауысы дискант деп аталады. Балалардыңжоғарғы (жіңішке) даусы-сопрано. Балалардың төменгі (жіңішке) дауысы- альт .

Бірыңғай балалар хоры дискант немесе альт дауыстарынан тұрады. Балалар хорының дауыстары әйелдер хорының дауыстарына сәйкес деуге болады. Балалар хорының дауыстары дыбыс көлемі жағынан кішілеу, сол сияқты үн шығары сипаты де әйелдер дауыстарына қарағанда нәзіктілеу естіледі.

Дирижерлық ету дегеніміз - кең мағынада алсақ, хор ұжымдары оркестр және басқада ансамбльдер орындайтын музыкалық шығарманы жеке бір маманның басқаруы деген сөз . Ал ән салуда немесе сольфеджио сабағында қолдансақ, біріншіден санауды, яғни уақыттың ұзақтығын және ұя бөлігі үлестерінің алмасуын көрсететін, екіншіден берілген шығарманың екпінін анықтап, белгілейтін тәсіл деп тусінуіміз шарт.

Дирижерлау уақытында корпусымыз тік, иықпен кеудеміз, көтерінкі болуы тиіс. Бүгіліп тұруға, иықты түсіруге болмайды. Корпусты дұрыс ұстау дирижердың дем алуына әсер етеді.

Бас- дирижерлау кезінде сәл көтерінкі. Осылай тұрыс біршама ыңғайлы. Басты көтеріп дирижерлау барлық хор мүшелерін анық көреді. Дирижердың көз қарасы үлкен роль атқарады (шығарманы орындауға көңіл бөлу, сүйемелдеу үшін аспапқа орындауын көрсету) .

Дирижерлау уақытында оң аяқты сәл алға шығару себебі корпустың тұрақты тірек қызметін атқарады, дененің тепе теңдігін үстау.

Қол - дирижердың ең негізгі бөлігі болып табылады. Қолдың әрбір қимылы шығармалардың орындалуына талапқа сап дирижерлануы тиіс. Қол-саусақтардан, буын, шынтақ, иықтан тұрады. Дирижерллық аппаратты еркі мен жұмсарту мен босату үшін жаттығулар (тұтас қолдың шынтақтың, ұсақ саусақтардың қозғалыстары) дирижерлық штрихтар ( non legato, legato) , (саусақтармен сылау) жай қимылмен бүгілген дөңес жеке саусақтармен және тұтас қолмен жасайтын жаттығулар.

Екі қолымызды алға қарап көкірек тұста созамыз . Арттан қарағанда екі қол шынтағымыз көрінбеу керек. Алақанымыз көрінбес үшін саусақтарымызды домалақ зат ұстағандай етіп, қалыпқа келтіреміз. Қолға, саусақтарға, иыққа, шынтаққа арналған жаттығу:Екі қолды барынша жоғары көтері салмақпен төмен тастау.

Дирижерлық орындаушылықтың үш элементі «Көңіл аудару « Тыныс алу», »Түсу»

« Дыбыстың аяқталу кезеңі » . Аяқтау және аяқтау үшін көрсетілетін қосымша қимылды дайындау. Штрихтарды көрсету заңдылығы legatj, сызықтың игіштігі жұмсақтық нүктеге түсу және non legato.

Дирижерлық ету тәсілдерінің негізінде екі үлестік, үш үлестік қол бұлғау мен көрсету топтары жатады. Олар келесі сызбаларда көрсетілген.

а) Жай екі үлесті көлем - екі қол сермеу арқылы (бірінші ретте төменге

қарай, екінші ретте жоғары қарай) көрсетіледі. Тәсілдің екінші түрі

қол бұлғап көрсетудің бірінші түрінен гөрі көрер көзге сүйкімдірек әрі

биязылау көрінеді.

1 ә) Барлық үш үлесті көлемдер - қолды үш рет бұлғау арқылы көрсетіледі:

төменге, оң жаққа және жоғары қарай.

Семестр бойынша 5-6 шығарма үйретiледi оның iшiнде орыс және қазақ мектептерiнiң 1-2 сыныпқа арналған 2 мектеп репертуары сүйемелдеуiмен және сүйемелдеусiз 4 шығарма : 2\4 екi еселiк үлестегi өлшемдегi шығарма үйрету ; 3\4 үш еселiк үлестегi шығарма үйрету ; 4\4 төрт еселiк үлестегi шығарма үйрету ;

Музыка мұғалімін дайындаудағы дирижерлық класстың қызметі. Балалар хор коллективтерін ұйымдастыру. «Хордың міндеттері» пәнінің міндеттері жайлы түсіндіру.

Дирижерлық аппаратты еркімен жұмсарту мен босату үшін жаттығулар жасау.

Дирижердың негізгі позициялармен, дириж-қ қимылдардың элементтерімен жұмыс.

Дирижерлық орындаушылықтың алғашқы үш элементі: «Көңіл аудару» «Тыныс алу» «Дыбыстық аяқталу» кезеңімен жұмыс.

Дирижерлық техниканың әдістерімен жұмыс, өлшемдерге байланысты тактілеу (метроритм) .

Дирижерлық схемасын үйрену. Тактыдағы әр түрлі үлестерге «бастау» және «аяқтау».

Семестр бойынша 5-6 шығарма үйрену, оның ішінде орыс және қазақ мектептерінің І-ІІ сыныпқа арналған 2 мектеп репертуары.

Штрихтармен, динамикалық белгілермен жұмыс.

2/4 екі еселік үлестегі өлшемге шығарма үйрену
3/4 үш еселік үлестегі өлшемге шығарма үйрену
4/4 төрт еселік үлестегі өлшемге шығарма үйрену

Тақрыбы: Дирижерлық тәжірибені жетілдіру, мектеп репертуарын үйрену. Хор партитурасымен, хор партияларымен жұмыс.

Екiншi семестiрде бiрiншi семестiрдегi үйренген бiлiмдерiн шыңдайды 2\4; 3\4; 4\4; өлшемдегi әртүрлi екпiндегi legato және non legato орташа және орташа жылдам екпiндегi 5-6 шығармаларды дирижерлап үйрету . Таңдау барысында пунктирлiк ритм амалдарын бар және кульминациясы бар шығармаларды таңдау.

Берiлген шығармаларға талдау жасай бiлу. Шығармалардың аталуы авторы хорға өңдеушiсi тональдiгi, шығарманың өлшемi, динамикалық белгiлерi шығарманың мазмүны, нота түрлерi, ырғағы екпiнi не толық көңiл аудару. Шығармаға жазбаша талдау жасау.

Мектеп репертуарынан бiр әндi өзiн-өзi сүйемелдеп отырып мәнерлеп айта бiлуi керек. Негiзгi әуендi бiр қолымен сүйемелдеп, екiншi қолымен дирижерлауға үйрету aкапелла шығармасының даустарын жатқа аспапта ойнап үйрету .

Хор шығармаларын нотасымен өңдеп үйренудi үйрету. Екi және үш бөлiмдi

куплеттi және бiр екi жолда жазылған 2-3 дауысты немесе екi жолға жазылған шығармалардың партияларын өңдеуге үйрету 4 дауысқа өңделген шығармаларды сүйемелдеуiнде және сүйемелдеусiз хор партияларын өңдеуге үйрету

Партитураларды қосып ойнай отыр зiнiң музыкалық ырғаққа сәйкес келуi сөзбен музыканың үйлесiмдiлiгiмен сезiнуге дағды.

ып немесе ойнамаған жағдайда жеке партиясын сөзiменде сольфеджиоменде айтуға дағдылануға үйрету.

Әндердiң поэтикалық сөз текстiмен жұмыс жасауға үйрету.

Бірінші семестрдегі оқып үйренген білімдерін шыңдау 2/4, 3/4, 4/4 өлшемдегі әр түрлі екпіндегі legato және non legato орташа және орташа жылдам екпіндегі шығармаларды 5-6 дирижерлап үйрену.

Пунктирлік ритм амалдарын меңгеру кульминация.

Шығармаларды ауызша әңгіме түрінде баяндай білу. Оған жазбаша талдау жасай білу.

Мектеп репертуарынан бір әнді өзін-өзі сүйемелдеп отырып, отырып, мәнерлеп айта білуді үйрену.

Хор шығармаларын нотасымен өңдеп үйрену және іштей есту қабілетін дамыту жұмыстарын жалғастыру.

Екі және үш бөлімді, куплетті және бір екі жолда жазылған 2-3 дауысты немесе екі жолға жазылған.

4 дауысты аспаптың сүйемелдеуінде және сүйемелдеусіз хор партияларын үйрену.

Партитураларды қосып ойнай отырып немесе ойнамаған жағдайда жеке партиясын сөзімен де сольфеджиомен де айтуға дағдылану.

Поэтикалық сөз текстімен жұмыс.

Сөздің музыкалық ырғаққа сәйкес келуі сөзбен музыканың үйлесулігін сезіну.

№3

Тақырыбы: Дирижерлау техникасын дамыту күрделі өлшемдер. Мектеп репертуарымен жұмыс.

3 семестрде дирижерлау техникасын ары қарай жетiлдiру мақсатында 2\4; 3\4; 4\4 өлшемдердi менгерудi жалғастыру. Семестiрде 4-5 шығарма үйрену. Күрделi 5-6 үлестер өлшемдердi, 6 үлестi 6\4; 6\8 “ 6 ға” және ‘2 ге’ дирижерлау тәсiлiн үйрету.

1) 6\8 өлшем. 2) 6\4 өлшем.

2 6

3 4

2 1

Мектеп репертуарын өз деңгейiнде орындау барысында бiреуiн 1тон төмен және 1 тон жоғары транспозиция жасап үйренуге дағдыландыру. Мысалы, до мажор тональдiгiнде жазылған әндi ре мажор тональдiгiне транспозиция жасап үйрету.

Тақырыбы : Дирижерлау техникасын жетілдіру, күрделі өлшемдер. Дирижерлау техникасын жетiлдiру күрделi өлшемдер

2 мектеп әнiн үйрену

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.