Кәсіпорындағы жоспарлау процесі мен жоспарлаудың әдістері



1. Жоспарлаудың мәні мен принциптері
2. Кәсіпорындағы жоспарлау процесі мен жоспарлаудың әдістері
Экономиканы жоспарлы дамытудың обьективті қажеттілігі өндірушілердің бөлінуіне және қоғамдық еңбек бөлнісінің дамуына байланысты пайда болады.
Жоспарлау- зерттеліп отырған нысанның жағдайын алдын ала нақты көре білу, сол арқылы көздеген мақсатқа сәйкес дамудың жолдары мен тәсілдері көрсетіледі, сондай- ақ оны шешудің басқару жолдары анықталады. Сонымен, жоспарда алдын ала көре білу дәлірек және айқынырақ көрініс болып табады.
Жоспарлау – кәсіпорынның дамуы мен жалпы мақсатына жету үшін ұйымның барлық мүшелерінің күшін қамтамасыз ететін бағыт.
Жоспарлау - басқарудың негізгі функциясы. Жоспарлау сатып алушылардың әртүрлі қажеттіліктерін есепке ала отырып өнім ассортименттерін көбейтуде зор мәнге ие. Жоспарлау мәні бекітілген мерзімге нарық сұраныстары мен материалдық көздер есебімен қамтамасыз етіліп дамуына бағытталған, анықталған негіздеме.
Ф.Энгельс “Анти- Дюринг”атты еңбегінде былай деп жазды:“Дамыған қоғамда өндірістегі анархия өндірісті қоғамдық жоспарлы реттеумен ауыстырылады, ол бүкіл қоғам қажеттілігіне және оның мүшелерінің қажеттілігіне сай жүргізіледі”.
Өз кезінде К.Маркс жоспарлауды қоғамдық еңбекті халық шаруашылығының салдары мен түрлеріне бөлуде қажетті пропорцияларды қоғамның сұранысы мен мүмкіндіктеріне сәйкес саналы анықтау және жүзеге асыру үшін қажет деп түсіндірді. 1986 жылы 11 шілдеде Л.Кугельманға жазған хатында ол былый деген болатын: “Қоғамдық еңбекті белгілі пропорциямен бөлу қажеттігі қоғамдық өндірістің белгілі формасына сәйкес жойылуы мүмкүн емес, оның көріну формасы ғана өзгереді”.
Әкімшілік жоспарлау жүйесінен нарықтық экономикаға көшуге байланысты және халық шаруашылығын дамытудың жаңа қарым- қатынастарының қалыптасуы жайында жоспарлау жаңа қырынан көрінеді де, жаңа міндеттерді шешуді көздейді.Жаңа жағдайдағы жоспарлаудың сапалық ерекшелігі жоғарыдан жасалатын бұрынғы директивтік жоспарлау орталық және жергілікті органдардың, кәсіпорындар мен ұйымдардың өзара тиімді келісімі арқылы орындалатын нұсқаулы жоспарлауға айналады.
1) “Кәсіпорын экономикасы”
Г.Ө. Жолдасбаева «Алматы Экономика» 2002
2) “Кәсіпорын экономикасы”
Д.Я. Қуатова «Алматы» 2006
3) “Экономика предприятия”
А.С. Паламарчук,
Л.Г. Паштова «Москва ИНФРА-М»2003
4) “Әлеуметтік – экономикалық дамуды болжау мен жоспарлау ”
Ж. Сүндетұлы.,
Ж. Көменбаева.,
5) “Планово – финонсовые механизмы госудорственного регулирование экономики”.
Ж.О. Ихданов., Г.П. Сансызбаев.,
А.Н. Саханова.,

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар

1.‭ ‬Жоспарлаудың мәні мен принциптері
2.‭ ‬Кәсіпорындағы жоспарлау процесі мен‭ ‬ жоспарлаудың әдістері

1.Жоспарлаудың мәні мен принциптері
Экономиканы жоспарлы дамытудың обьективті қажеттілігі‭ ‬өндірушілердің бөлінуіне және қоғамдық еңбек бөлнісінің дамуына байланысты пайда болады.‭
Жоспарлау-‭ ‬зерттеліп отырған нысанның жағдайын алдын ала нақты көре білу,‭ ‬сол арқылы көздеген мақсатқа сәйкес дамудың жолдары мен тәсілдері көрсетіледі,‭ ‬сондай-‭ ‬ақ оны шешудің басқару жолдары анықталады.‭ ‬Сонымен,‭ ‬жоспарда алдын ала көре білу дәлірек және айқынырақ көрініс болып табады.‭
Жоспарлау‭ ‬– кәсіпорынның дамуы мен жалпы мақсатына жету үшін ұйымның барлық мүшелерінің күшін қамтамасыз ететін бағыт.‭
Жоспарлау‭ ‬-‭ ‬басқарудың негізгі функциясы.‭ ‬Жоспарлау сатып алушылардың әртүрлі қажеттіліктерін есепке ала отырып өнім ассортименттерін көбейтуде зор‭ ‬мәнге ие.‭ ‬Жоспарлау мәні бекітілген мерзімге нарық сұраныстары мен материалдық көздер есебімен қамтамасыз етіліп дамуына бағытталған,‭ ‬анықталған негіздеме.
Ф.Энгельс‭ ‬“Анти-‭ ‬Дюринг‭”‬атты еңбегінде былай деп жазды:‭“‬Дамыған қоғамда өндірістегі анархия‭ ‬өндірісті қоғамдық жоспарлы реттеумен ауыстырылады,‭ ‬ол бүкіл қоғам қажеттілігіне және оның мүшелерінің қажеттілігіне сай жүргізіледі‭”‬.
Өз кезінде К.Маркс жоспарлауды қоғамдық еңбекті халық шаруашылығының салдары мен түрлеріне бөлуде қажетті пропорцияларды‭ ‬қоғамның сұранысы мен мүмкіндіктеріне сәйкес саналы анықтау және жүзеге асыру үшін қажет деп түсіндірді.‭ ‬1986‭ ‬жылы‭ ‬11‭ ‬шілдеде Л.Кугельманға жазған хатында ол былый деген болатын:‭ ‬“Қоғамдық еңбекті белгілі пропорциямен бөлу қажеттігі қоғамдық өндірістің белгілі формасына сәйкес жойылуы мүмкүн емес,‭ ‬оның көріну формасы ғана өзгереді‭”‬.
Әкімшілік жоспарлау жүйесінен нарықтық экономикаға көшуге байланысты және халық шаруашылығын дамытудың‭ ‬жаңа қарым-‭ ‬қатынастарының қалыптасуы жайында жоспарлау жаңа қырынан көрінеді де,‭ ‬жаңа міндеттерді шешуді көздейді.Жаңа жағдайдағы жоспарлаудың сапалық ерекшелігі жоғарыдан жасалатын бұрынғы директивтік жоспарлау орталық және жергілікті органдардың,‭ ‬кәсіпорындар мен ұйымдардың өзара тиімді келісімі арқылы орындалатын нұсқаулы‭ ‬жоспарлауға айналады.‭
Нарықтық экономикада жоспарлау жойылмайды,‭ ‬керісінше,‭ ‬жоспар мен нарықтың өзара байланысы күшейе түседі.‭ ‬Әйтпесе нарықтың өз бетінше дамуы және өзін-өзі реттеуі қоғамдық экономикалық және әлеуметтік процестер барысында‭ ‬үлкен қателіктер мен күрделі олқылықтарға ұрындырады.‭ ‬Сондықтан әр бір мемелекет,‭ ‬жоспарлау мен экономикалық реттеуге сүйене отырып,‭ ‬пайда болған деформайияларға түзетулер енгізіп,‭ ‬нарықтық қатынастарды әлсін-‭ ‬әлсін бәсекелестік жағдайына келтіреді,‭ ‬экономиканы динамикалық тепе-‭ ‬теңдікте ұстап,‭ ‬тұтынуды қоғамның төменгі күнкөріс деңгейі дәрежесіне сәйкестендіруге тырысады.Сонымен,‭ ‬жоспарлау жүйесі нарықсыз,‭ ‬нарықтық қатынастар механизімінсіз сәтсіздікке ұшыраса,‭ ‬тиісінше нарықтық шаруашылықты болжаусыз және реттеусіз жүргізу аса тиімді болмайды.
Жоспарлау-‭ ‬басқару шешімдерін қабылдау просеці.‭ ‬Ол кәсіпорынның экономикалық даму мінездемесіне бағытталған.
Нарықтық ортада жоспарлау келесі принциптерге негізделіп түрлерге бөлінеді:
Демократиалық жоспарлау-‭ ‬бұл кәсіпорындағы жоспарлау басқару шешімдері директивті түрде емес,‭ ‬индикативтік негізде төменнен қалыптастырады.
Меншіктің алғашқы формасы‭ ‬– обьектіні меншіктеу құқығы ең алдымен меншік иесіне беріледі.
Жоспарлаудың ғылымилығы-‭ ‬жоспарды жасауда экономикалық заңдармен ғылыми нормамен нормативтерді,‭ ‬ғылыми техниканың жетістіктерін қолдауды білдіреді.
Жоспардың әлеуметтік бағыттануы.
Ағымдық,‭ ‬оперативтік,‭ ‬стратегиялық жоспарлардың өзара байланысы мен бірлігі.‭
Жоспардың кешенділігі‭ ‬– кәсіпорындағы барлық жоспарлау түрлерін қамтиды.
Жоспардың оңтайлылығы‭ ‬– бұл бірнеше жоспардың ішінен максималды пайдамен шығындардың ми нимумын беретін оңтайлы жоспарды таңдауға мүмкіндік береді.

2.‭ ‬Жоспарлаудың әдістері‭ ‬мен кәсіпорындағы‭ ‬жоспарлау процесі‭ ‬.
Жоспарлауға обьективті экономикалық заңдылықтарды білу және сапалы қолдану негіз болады.‭ ‬Экономикалық заңдылықтар экономика дамуының негізгі тенденцияларының бағыттарын,‭ ‬мазмұнын,‭ ‬сипаттап анықтайды дегенмен олар бұл тенденциялардың‭ ‬нақты‭ ‬сандық‭ ‬көлемін‭ ‬көрсете‭ ‬алмайды.Шаруашылық‭ ‬дамуының‭ ‬тиімді‭ ‬вариантын‭ ‬саналы‭ ‬тандау‭ ‬мүмкіндігі‭ ‬кеңітілген‭ ‬ұдаиы‭ ‬өндірістің‭ ‬прапортциясы‭ ‬мен‭ ‬қарқынын‭ ‬анықтау,‭ ‬онын‭ ‬нәтижесін‭ ‬бөлу‭ ‬ғылыми‭ ‬методология‭ ‬,‭ ‬әдістеме‭ ‬жане‭ ‬жоспарды‭ ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Кәсіпорындағы жоспарлауды ұйымдастыруын талдау
Маркетинг жоспары
Қаржылық жоспарлау және болжау
Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудың жүйесі
Кәсіпорында қаржылық жоспарлау жүргізу
Бизнес-жоспардың маңызы мен баптары
Кәсіпорынның бизнес - жоспарын құрудың теориялық негіздері
Персоналды басқару және кадрлық саясат
Қаржылық жоспарлау процесі
«Ата-тек-Астана» шағын бизнес орталығының басқару жүйесін талдау
Пәндер