Әкімшілік құқықтың пәні

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Әкімшілік құқықтық қайнар көздер түсінігі
2. Әкімшілік құқықтық қайнар көздердің түрлері
3. Әкімшілік құқықтық нормалар, әкімшілік.құқықтық қатынастар
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Құқықтың қай саласы болмасын оның пәні туралы мәселе оқулық пән ретінде, ғылым саласы ретінде қызықты да, күрделі. Көптеген ғалымдардың ой-пікірлері бойынша әкімшілік құқық мемлекеттік басқаруды жүргізу процессінде жинақталған қоғамдық қатынастарды реттейді. Әкімшілік құқықтың реттеу пәнін құрайтын қоғамдық қатынастар, мемлекеттік әрекеттердің түрінен оның ішінде мемлекеттік басқару әрекетінде шектелген. «Админстрация» термині латынның
«administratio» әкімшілік әрекет, басқару дегенді білдіреді. «Әкімшілік» сөзі бірнеше мағанада қолданылады. Мысалы, мекеме және кәсіпорын сяиқты. Әкімшілік құқық пәні басқару сипатындағы қоғамдық қатынастарды түсіндіреді. Демек «админстрация» яғни, әкімшілік басқару жөніндегі әрекет болса, онда «Әкімшілік құқық» осы әкімшілік әрекетті жүргізу процессінде жинақталатын қоғамдық қатынастарды реттейді. Демек, әкімшілік құқық мемлекеттік басқару аясындағы қоғамдық қатынастарды реттейтін сала болып табылады.
Әкімшілік құқық мемлекеттік басқаруды ұйымдастыру мен жүзеге асыруды қалыптастыру шеңберіндегі қоғамдық қатынастардың осы саласын зерттейді.

1. А.Таранов ҚР Әкімшілік құқығы Академиялық курс 2003ж.
2. Е.Баянов. Әкімшілік құқық бойынша анықтамалар /схемалар/ А.,2003.
3. Д.Н.Бахрах. Әкімшілік құқық. Жалпы бөлім, М., 2000ж.
4. Бекіш Сейдешұлы. Әкімшілік құқық дәрістемесі А., 2003.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім

1. Әкімшілік құқықтық қайнар көздер түсінігі

2. Әкімшілік құқықтық қайнар көздердің түрлері

3. Әкімшілік құқықтық нормалар, әкімшілік-құқықтық қатынастар

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Құқықтың қай саласы болмасын оның пәні туралы мәселе оқулық пән ретінде, ғылым саласы ретінде қызықты да, күрделі. Көптеген ғалымдардың ой-пікірлері бойынша әкімшілік құқық мемлекеттік басқаруды жүргізу процессінде жинақталған қоғамдық қатынастарды реттейді. Әкімшілік құқықтың реттеу пәнін құрайтын қоғамдық қатынастар, мемлекеттік әрекеттердің түрінен оның ішінде мемлекеттік басқару әрекетінде шектелген. Админстрация термині латынның

administratio әкімшілік әрекет, басқару дегенді білдіреді. Әкімшілік сөзі бірнеше мағанада қолданылады. Мысалы, мекеме және кәсіпорын сяиқты. Әкімшілік құқық пәні басқару сипатындағы қоғамдық қатынастарды түсіндіреді. Демек админстрация яғни, әкімшілік басқару жөніндегі әрекет болса, онда Әкімшілік құқық осы әкімшілік әрекетті жүргізу процессінде жинақталатын қоғамдық қатынастарды реттейді. Демек, әкімшілік құқық мемлекеттік басқару аясындағы қоғамдық қатынастарды реттейтін сала болып табылады.

Әкімшілік құқық мемлекеттік басқаруды ұйымдастыру мен жүзеге асыруды қалыптастыру шеңберіндегі қоғамдық қатынастардың осы саласын зерттейді.

Басқару дегеніміз – адамдар ұжымының біріккен қызметіне жекетекшілік ету, оны бағыттап, ұйымдастыру. Сондықтан да әкімшілік құқықтың басқаша атауы басқару немесе басқару құқығы.

Әкімшілік құқық мемлекеттің әлеуметтік-мәдени және әкімшілік құрылысын басқару бойынша атқару – орындаушылық қызметі аясындағы қоғамдық қатынастардың кең шеңберін реттейді. Осы қоғамдық қатынастарға, ең алдымен ұйымдастырудың маңызы зор. Осы қоғамдық қатынастардың маңызды ерекшелігі мынада: оның қатысушыларының біреуі билік функцияларына ие болса, ал екіншілері оларға бағынып, олардың заңды талаптарын орындауға міндетті. Сондықтан бұл қатынастардың қатысушысы заңдылық тұрғыдан тең емес жағдайда, әкімшілік құқығының нормаларын реттелетін қоғамдық қатынастар билік пен бағыныштылардың қарым қатынасы болып табылады.

Әкімшілік құқықтың пәні - әкімшілік құқық нормаларымен реттелінетін мемлекеттік басқару аясындағы қоғамдық қатынастардың жиынтығы. Басқару қатынастарын былай жіктейміз: субъектівтілік белгісі бойынша, аумақтық-мемлекеттік құрылысты ескере отырып, ықпал ету мақсаттарына қарай.

Әкімшілік құқықтық қайнар көздер түсінігі.

Әкімшілік құқықтың заңдық қайнар көздері – бұл әкімшілік-құқықтың нормалар көрінісінің сыртқы нақты нысандары.

Әкімшілік құқықтың заңдық қайнар көздерінің түрлері :

Әкімшілік шарт – нормативтік мазмұны бар әкімшілік құқықтың нормалары қаралған құқық шығарушы субъектілердің арасындағы екі немесе көп жақты келісімі.

Әкімшілік прецедент - нақты заңдық іс бойынша шешім, ол келешекте пайда болатын барлық ұқсас істер үшін міндетті болады.

Құқықтық әдет-ғұрып – тарихи қалыптасқан және дағдыға айналған мемлекеттің санкция берген мінез-құлық ережесі.

Әкімшілік-құқықтық доктрина - әкімшілік-құқықтық мәселелер жөніндегі ғылыми еңбектер, солардың негізінде әкімшілік-құқықтық нормалар жасалады және нақты шешімдер қабылданады.

Нормативтік-құқықтық акт – құқық шығарушы құзыретті субъектілер қабылдаған және әкімшілік құқықтың нормалары қаралған заңдық акт. Нормативті актілерді негізгі және туынды түрлерге бөлу. Нормативті актілердің негізгі түрлеріне мыналар жатады:

1. ҚР Конституция, конституциялық заңдар, кодекстер, заңдар;

2. ҚР Президенттің заң күші бар жарлықтары;

3. Парламент пен оның палаталарының нормативтік қаулылары;

4. ҚР Үкіметінің нормативтік қаулылары;

5. Конституциялық Кеңестің, Жоғарғы соттың, Орталық сайлау комиссиясының нормативтік қаулылары;

6. ҚР миистрлерінің және орталық мемлекеттік органдардың басқа басшыларының нормативтік бұйрықтары;

7. Мемлекеттік комитеттердің нормативтік қаулылары, басқа да орталық мемлекеттік органдардың нормативтік қаулылары;

8. Маслихаттар мен әкімдердің нормативтік құқықтық актілері.

Номативтік актілердің туынды түрлеріне:

1) Регламент, 2)Ереже, 3) Қағида, 4) Нұсқаулық.

1. Нормативтік құқықтық актілер - референдумда қабылданған өкілетті орган немесе мемлекеттің лауазымды адам қабылдаған, құқықтық нормаларды белгілейтін, олардың қолданылуын өзгертетін, тоқтататын немесе уақытша тоқтата тұратын белгіленген нысандағы жазбаша ресми құжат. Нормативтік акт - қоғамдық қатынастарды құқықтық реттеудің негізгі құралы. Құқық нормасы (құқықтық норма) - нормативтік кұқықтық актіде тұжырымдалған, көп мәрте қолдануға арналған жэне нормативтік реттелген ахуал шеңберінде барлық тұлғаларға қолданылатын жалпыға міндетті мінез-құлық ережесі.

2. Құқықтық салт-дәстүр деп қоғамдағы мемлекеттік билікке тәуелсіз пайда болған тәртіптер жиынтығын айтуға болады, сонымен қатар оның мемлекет пен құқықтың даму тарихында алатын орны ерекше. Бүгінгі күні ол қайтадан кеңінен тарауда. 1994 жылғы 21 желтоқсанда қабылданған Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 3- бабында азаматтық құкықтың қайнар көзі ретінде салт-дәстүр танылады деп көрсетілген.

3. Сот- прецеденті деп - белгілі бір іс бойынша сот қабыдаған шешімнің тура сондай істерге қолданылуын айткымызға болады. Сот прецеденті әкімшілік құқықтың қайнар көзі ретінде англо-саксон құқық жүйесінде кеңінен қоданылады. Бірақ, құқықтың аталған қайнар көзі Қазақстанның құқық жүйесіне тән емес.

4. Шарт - екі немесе одан да көп субъектілердің .арасындағы келісім, құрамы мінез-құллық ережелерінен тұрады және тек қана осы субьектілер үшін ғана міндетті. Шарт құқықтың қайнар көздерінің барлық талаптарына сай келеді.

5. Сот тәжірибесін жалпылау немесе талдап қорыту - бұл бірдей және көптеген нормалардың қатынасының нәтижесінде шығатын нақты істі шешу барысында пайда болған құқықтық жағдай. Соттық тәжірибені жалпылау егер Республиканың Жоғарғы Сотының Нормативтік Қаулысымен қаралса құқықтың қайнар қайпар көзі болып табылады, сонымен қатар, құқық қабылдау және құқықтық шығармашлық кызметінде зор рөл атқарады.

6. Ғылыми құқықтық доктрина — құқық және құқық ғылымы саласындағы пайда болған қағидалар мен көзқарастар жүйесі. Құқықтық доктринаның негізгі жағдайларымен байланысты мыналар іске асады:

құқықтық әрекет;

құқықтық нормаларды қолдану процесінде заң нормаларын талқылау;

құқықтағы кемшіліктерді толықтыру.

Іс жүзінде ғылыми құқықтық доктрина құқықтың қайнар көзі

функциясын атқарады, алайда оны бірқатар жағдайларға байланысты әкімшілік құқықтьң қайнар көзі қатарына жатқызуға да болмайды. Біріншіден, ғылыми доктринада нақты іс-әрекет тәртібіне сілтеме табу қиын, бұл оны күнделікті әрекетте қолдануды қиындатады. Екіншіден, ғылыми доктрина мемлекеттік билікпен арнайы қайнар көз ретіндс қабылданбайды, сондықтан оның, шығарған шешімдерінің негізгі арнайы құқықтың қайнар көзіне сілтемесіз заңды күші болмайды.

Әкіміпілік құқықтың қайнар көздерінің түрлері.

Әкімшілік құқық қайнар көздері негізінен 2 топқа белінеді:

1) нормативтік актілер;

2) әкімшілік келісімдер.

Нормативтік актілер негізінен Конституциядан, Мәжілістің жэне Сенаттың заңдарынан, актілерінен; Президент актілерінен; Үкімет қаулысынан; Жоғарғы Кеңес жэне Жоғарғы Сот қаулыларынан, атқарушы органдар қаулыларынан тұрады.

Ал әкімшілік келісім - Мемлекетаралық; Үкіметаралық; ведомствааралық; аумақаралық келісімдерден тұрады.

Қазақстан Ресітубликасының Конституциясы 1995 жылы 30 тамызда референдум арқылы қабылданған болатын. Конституция әкімшілік құқықтың қайнар көздерінің ішінде үлкен орын алады. Конституция құқық негізін құрайды, сонымен қатар барлық әкімшілік құқық элемеиттерінің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.