Кәсіпорын құнын бағалау

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 112 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе
1 Бөлім. Өнеркәсіп құнын бағалау концепциясының негіздері
2 Бөлім. Кәсіпорын құнын бағалаудың әдіснамалық негіздері
3 Бөлім. Кәсіпорын құнын бағалау бойынша есеп
4 Бөлім. Тәуекел және оның түрлері
5 Бөлім. Кәсіпорын құнын бағалау әдістері
6 Бөлім. Кәсіпорын құнын бағалаудағы табыстық тәсілдеме
7 Бөлім. Кәсіпорын құнын бағалаудағы салыстырмалы тәсілдеме

8 Бөлім. Кәсіпорын құнын бағалаудағы шығындық тәсілдеме
9 Бөлім. Кәсіпорынның мүлік түрлерінің құнын бағалау
10 Бөлім. Әділ құн бойынша бағалау
11 Бөлім. Табыстық және салыстырмалы тәсілдемелерін кәсіпорын құнын бағалау барысында тәжірибеде қолдану

«Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы» ҚР Заңында берілген негізгі ұғымдар
«Кәсіпорын құнын бағалау» пәні бойынша тест сұрақтары
Қосымша №1
Қосымша №2
Қосымша №3
Әдебиеттер тізімі

КІРІСПЕ

Бағалау қызметі нарықтық экономика жағдайында меншіктік қарым- қатынастарды реттейтін маңызды құрал болып табылады.
Қазіргі кезде мүлікті бағалаудың әдістемелік мәселелеріне қатысты ресейлік және аударма әдебиеттер саны көптеп пайда болуда.
Қазақстанда бағалау қызметі дамиды деп санауға барлық негіз бар, өйткені ол барлық мүліктік қатынастарды басқару аясына кіріп отыр, сондықтан бағалаудың теориясы мен практикасының дамуын талап етеді.
Бұл оқу құралында бағалаушыға шаруашылық субъектілері қызметі шеңберінде мүлікті бағалау әдістемесінде өзінің түсінігін тереңдетуге және дамытуға мүмкіндік береді. Бағалаудың әдістемесіне бизнесті бағалаудың шығындық, табыстық және нарықтық тәсілдемелерін баяндаумен қатар, құралда бағалау есептерінің бөлімдерін дайындаудың теориялық базасы негізінде қолдануға болатын әдістемелер ашылған. Атап айтқанда, бұл кәсіпорын қаржылық талдау қызметінің әдістемесі, бағалау нысанының бизнес-ортасын талдау әдістемесі, кадрлық әлеуетін бағалау, кәсіпорынның ұйымдық-басқару құрылымын диагностикасы.
Кәсіпорын құнын бағалау бұл оның капиталаның нарықтық құнын анықтау үрдісі. Жекешелендіру, қаржы нарығының пайда болуы, сақтандыру жүйесінің дамуы, коммерциялық банктердің мүлікті кепілдікке қою бойынша несие беру жүйесіне көшуі үрдісінің пайда болуы бизнесті бағалау бойынша жұмыс жүргізуге қажеттілікті қалыптастырады.
Құрал кәсіптік оқыту мамандықтары студенттеріне, қосымша кәсіби білім беру бағдарлама және білікті көтеру бойынша оқушыларға, тыңдаушыларға есептелген.

1. Бөлім Өнеркәсіп құнын бағалау концепциясының негіздері

1. 1Өнеркәсіп құнын бағалау қажеттілігі және негізі

Кәсіпорын өндірісінің құнын бағалау қиындығы оның қожайыны, инвесторлары мен сақтандыру ұйымдарының, салық органдарының және басқа да субъектілердің арасында нарықтық экономика жағдайында үнемі әр түрлі мәселелер туындап отырады.

Құнды бағалау потенциалды сатып алушы мен сатушыға бағасы көрсетілген шартты анықтауда үлкен әсер етеді және несиелеуші үшін ипотекалық несие беру шешімінде, сақтандыру компаниясы үшін жоғалту алдында шығынды өтеу, инвесторлар үшін бизнесті дамыту жобасының болашақтағы құны мен шығынын анықтау үшін жүргізіледі.

Егер өкіметтің «әділ компенсациясын» төлеген кезде қайта қарату үшін үкімет жекені жаттандырса, мемлекетке тиесілі бағалау объектісіне жұмыс міндеттерін бергенде жекенің құны меншік иесіне қажет болады. Егер бір компания келесі бір компанияны иемденгісі келсе, соңғысына тиесілі бизнестің ағымдық құны қажет болады. Бағалау салық өтеуді оптимизацяландыру нысанында, басқарушы субъектілерді банкроттық жағдайдан алып шығу, банкроттың алдын алу үшін антикризистік саясат қалыптастыру мен жүргізу үшін жүргізіледі.

Бағалаудың осы қызметі өнеркәсіптің активтерінің құрылымының балансын жасауда амортизацияны есептеуді реттейді және өнімнің өзіндік құнының құрылымын оптимизациялауға (ықшамдауға) мүмкіндік жасайды. Қорыта айтқанда, өнеркәсіптің құнын бағалау оның басқару жүйесін ықшамдауға және заманауи қаржы менеджментінің әдістері шаруашылықтың кризистік жағдайларын қолдануға, басқаруға және өндірісті реструктуризациялауда (қайта құру) қолданылады.

Жеке меншік объектілерін бағалау басқа да мақсаттарда жүргізіледі:

Өнеркәсіпті қайта құру кезінде. Өнеркәсіпті ликвидациялау, холдингтың құрамындағы жеке өнеркәсіпті біріктіру, жою, ерекшелеу оның нарықтық бағасын жүргізу, сатып алатын заттардың бағасын анықтау қажет немесе акция сатып алу, сол фирманың акционері төлейтін сыйақының мөлшері.

Сауда қорында құнды қағаздардың құнын анықтау өнеркәсіптің акциясын сатып алу мен сату жағдайында.

Өнеркәсіпті, фирманы ағымды басқарудың сапасын арттыруда.

Несиеленген жағдайда өнеркәсіптің құны мен несиеге қабілеттілігін анықтауда. Бұл жағдайда бағалау бухгалтерлік есептегі активтердің құны оның нарықтағы құнынан көп ауытқуы мүмкін.

Негізделген басқару шешімдерін қабылдау кезінде.

Кәсіпорынды бағалау деп объектіні бағалауда оның потенциалды және нақты уақытын, нарықтағы жағдайын ескере отырып оны ақшамен бейнелеуді айтамыз. Бұл үрдістің мақсаты ақшамен бейнеленген құнды есептеу, ол сатылу бағасы болуы мүмкін және кәсіпорын құрамын сипаттауы ықтимал. Тауар ретінде яғни оның пайдасы мен шығынын, бұл пайдаланысқа қажетті әртүрлі объектілердің, жекелегенде өнеркәсіптерді (компаниялар мен фирмаларды) нарықтық құнын бағалағанда Қазақстанның және халықаралық стандартқа негізделген бағалаудың қолданысына қарай 3 негізгі тұжырымдаманы (концепцияны) ұсынады. Бұл-шығындық, кірістік және нарықтық тұжырымдамалар.

Шығындық (мүліктік) тәсілдеменің мәні кәсіпорын құнын оны құруға кеткен шығындар негізінде бағалау болып табылады.

Бағалау белгіленуі тәсілдемеге байланысты әрқилы, мысалы мүліктік және табысқа салық, сақтандыру, техникалық-экономикалық талдау, жаңарту үшін болып бөлінеді.

Шығындық тәсілдеменің, сондай-ақ өзге де өндірістік кәсіпорындардың құнын бағалау міндеттері келешек артықшылықтар мен бағаланатын активтерді иеленуден түскен пайданы анықтау, себебі инвестициялық құнды анықтауда инвесторларды ең алдымен бизнесті пайдаланудан түсетін болашақ түсімдер қызықтырады.

Сондықтан бағалауға қатысты табыстық тәсілдеменің мәні иеленуші алатын пайда кезеңі мен көлемін айқындауда, сондай-ақ ол қандай тәуекелге байланысты екендігінде. Тұжырымдама (концепция) пайданың болжамдарын құруды және оларды ағымдық құнға келтіруді негіздейді. Пайдалылық тәсілдеме әрқашан бизнес құнын (белгілі инвестор үшін құны) инвестициялық бағалауда қолданылады. Ол сатушы мен тұтынушының мотивтерімен оның ішінде шығынды бағалаудан, тәуекелділік деңгейі, салықтық ситуация және өзге де солар сияқты шарттардың инвестицияға жеке талаптардан байқалады.

Салыстырмалы (нарықтық) тәсілдеменің мәні бағаланып отырған кәсіпорынды өзге ұқсас (аналогты) кәсіпорындармен салыстыруға байланысты. Осы тәсілдеме шекарасында бір немесе бірнеше әдістер қолданылады. Ол әдістер берілген кәсіпорынды өзге ұқсас кәсіпорынмен салыстыру, кәсіпорын капиталында акционерлердің үлестерін және құнды қағаздардың нарықта іске асуына негізделді. Бизнесті бағалаудағы құн көрсеткіштерінің объективті ақпарат көзі болып: компаниялардың нарықтық келісімдері, компания капиталындағы акционерлер үлестері мен құнды қағаздары жайлы мәліметтер болып саналады.

Бұл тәсілдемені акциялары қор нарығындағы сату-сатып алу операцияларында қатыспайтын немесе аз ликвидті, сондай-ақ акциялары биржалық операцияларда қатысатын, өзінің өндірістік қызметі базаланып отырған кәсіпорынға ұқсас кәсіпорындар үшін де пайдалану тиімді.
Көріп отырғанымыздай, кәсіпорын құнын бағалау шығындық көрсеткіштерді ескеру, шығын тәсілдеменің бір әдісімен анықталатын сонымен қатар, пайдалық тәсілдеме әдістемесі негізінде есептелген құнды ескеру.
Осы орайда салыстырмалы объектілердің белсенді (активный) нарығы бар болғанда ұқсас кәсіпорындардың нарықтық (салыстырмалы) құнын ескеру өте маңызды. Басқалай айтқанда, кәсіпорындардың нақты және негізделген құнын анықтауда, бағалаудың үш тәсілдемесін бірдей пайдалануына негізделген, кешенді (комплексті) әдістеме керек. Бұл айтылғандар қарастырылып отырған бағалаулардағы бір нақтылықтың болуына жол бермейді.

1. 2 Бағалаудың негізгі ұғымдары

Бағалау қызметінде келесі негізгі ұғымдар қолданылады:
Мүлік заңгерлік ұғым болып табылады. Заңгерлік мәнде "мүлік" меншік жеке құқықтарының жиынтығы ұғымын ұсынады.

Бағалаушы, активті бағалаушылар немесе бағалаушы эксперттер -бағалауды ұйымдастырумен, активтармен және лайықты есептеу нәтижелерін құрастырумен байланысты арнайы экономикалық қызметпен шұғылданатындар.

Нарық мынадай жүйені ұсынады: тауарлар мен қызметтер делдал арқылы сатушылардан сатып алушыларға баға механизмі арқылы өтеді.
Қызметтер мен тауарларға қатынасындағы құн ұғымы экономикалық ұғым болып табылады.

Нарықтағы объектіні бағалау құны - нақты бағалау объектіні ашық нарық жағдайындағы бәсекелестік шарттарында шеттетілуі мүмкін, егер келсімге келген тараптар, барлық қажетті ақпараттарды белсенді пайдаланса, ол өнім бағасына қандай да болсын төтенше жағдайдың әсері болған кезде байқалады.
Объектілердің құнын бағалау түрлері:

- шектеулі нарықтағы бағалау объектісінің құны - яғни ашық нарықта сату мүмкін емес немесе қосымша шығындарды талап ететін объектінің құны;

- объектінің орнын басу құны - объектіні құруға кететін шығын көлемі. Нарықтық бағадағы бағалау өткізілген уақыттағы объектінің тозғанын есепке ала отырып бағалау.

-объектінің құнын ұдайы бағалау - нарықтық мақсатта бағалау өткізілген кездегі шығын көлемі және объектіні бағалау кезіндегі жаңа материалдар мен технологияны қолдану.

-нақты қолдану кезіндегі объектінің құнын бағалау - объектіні қолдану мақсаты мен шарттарға байланысты объектінің құнын бағалау.

-бағалау объектісінің инвестициялық құны - инвестициялық мақсатта оның нақты пайдасын анықтау.

Бухгалтарлік құн - активтерге қарасты жинақталған амортизацияны шегеріп, берілген активтерді жасау немесе сатып алуға кеткен капиталданған шығындар, өйткені олар бизнестің бухгалтерлік кітаптарында жазылған.
Кәсіпорын бизнесі - сауда-өнеркәсіптік, сервистік немесе инвестициялық мекеме, яғни экономикалық қызмет көрсетумен айналысу.

. . . Бизнес бағасы - акт немесе соңғы өндіру процесін немесе бизнес құнын ескере есептеу не болмаса кәсіпорын үлесі.

Капитализация - 1) Кірістер құны конверсиясы. 2) Бизнестің капиталдық құрылымы. 3) Белгілі бір уақыт аралығындағы шығындық емес капиталдық активтерді мойындау.

Капитализация коэффиценті - конверсиялық кірістер құнында қолданылатын кез-келген коэффицент.

Капитал құрылымы - инвестицияланған капитал құрамы.
Ақша ағымы -таза табыс қосылған амортизация және басқа шығындар (жалпы табыс ақша ағымы деп те аталады) .

Дисконттық ставка - қайтарым (кірістер) ставкасы, ақша сомасының конверция үшін қолдану, қазіргі құнды болашақта төлеу немесе қайтарып алу.
Инвестициялық капитал - бұл сомма ұзақ уақытқа салынған бизнес негізі болып табылатын капитал.

Таза активтер - активтер жинағы алынған міндеттеме жинағы.
Объектті бағалау аналогы-басты экономикалық талаптарға сай, материялдық, техникалық, және бір объектінің берілген мінездемесі бойынша басқа объектіні бағалау, келісім бойынша бағасын белгілеген жағдайдағы лайықты бағаға сату шарты.

1. 3 Баға құнының классификациясы

Кәсіпорынның құнын бағалау қызметінің мақсаты болып объектінің құнын анықтап, сату бағасын анықтау, сондай-ақ ипотекалық кредит алу, мүлікті сақтандыру және тағы да басқа жайттардағы орын алатын бағалау шарттары жатады. Құнды бағалау түрлері бағалау мақсатына байланысты қызмет көрсетеді. Бір мүліктің түрі қолдану түріне қарай бағалау әртүрлі жүргізілуі мүмкін. Мысалы, өрттен сақтандыру құны мен ипотекалық несие алу құны арасындағы айырмашылық. Бірінші жағдайда құнды бағалау зақымданған элементтерді қалпына келтіруге кеткен шығындармен есептелсе, екінші жағдайда-ипотекалық кредит төленбеген жағдайда кәсіпорын нарықтық бағамен сатылып жіберіледі. Сондықтан да бір мүліктің құны әртүрлі бағамен белгіленеді. Кәсіпорын құнын бағалаудың әртүрлі түрлері бар. Олар пайдалану мен функцияларына байланысты болады. Кәсіпорынды бағалаудың құн түрлері: нарықтық құн, инвестициялық құн, бухгалтерлік құн және т. б. Құн екі үлкен категорияға бөлінеді: айырбас құны және пайдалану құны.

Айырбас құны - ашық нарықта бәсекелестік жағдайында белгілі факторларға, яғни сұраныс пен ұсыныс қатынастары бағаға әсер етеді. Айырбас құн да нарықтық құнмен белгіленеді. Қарапайым форма айырбас құны да нарықтық құн борлып табылады. Нарықтық құнға анықтама берсек, қаржылық есеп қолданылатын, негізгі принципті қолдану құны емес, айырбас құны болып табылады.

Нарық ашық және бәсекелесті болып келеді, яғни ерікті түрде өзара тұтынушылар мен сатушылар арасында меншікті объектілер бәсекелесі.

Тұтынушы мен сатушы бағалауда белгілі бір себептерге, экономикалық-рационалды, сырттан ешкім қысым көрсетпей, саналы байқап, керекті білімдерге ие болу және максималды өздерінің ынтасын қанағаттандыратын жағдайды орындауға тырысады.

Сатып алушыларға қолайлы болу үшін меншік нарығында саналы уақыт аралығында болады.

Сатып алушыға төлем ақшамен немесе ақша эквивалентімен төленеді.

Сатып алушы нарықта белгілі бір жағдай жасау арқылы немесе қаржыландыру арқылы меншікті қолға түсіруге болады.

Бірақ та келісім жасау кезінде бірнеше немесе барлық рұқсат етілген шарттарды бұзады. Нарықтық құн - бұл тиімді стандарт, бірақ әрқашанда табысқа жете бермейді. Сондықтан келісілген баға мен нарықтық құн сәйкес келмейді.
Пайдалану құны - бұл құн бәсекелес пайдаланушыға немесе тұтынушылар тобына негізделген, меншікті пайдалану үшін қолданылады. Пайдалану құны мүліктің соммасына немесе сату барысында пайда табу емес. Ескі өндірістік ғимараттарды қолдану барысында жұмысшылар үшін пайдалану құны едәуір болуы мүмкін, онда нарықтық құн шамалы болады.

Пайдалану құнының негізгі түрі - инвестициялық құн. Инвестициялық құн - бұл құн түрі бәсекелес инвесторларға негізделген. Нарықтық құннан айырмашылығы күтілетін табыс сатып алушыға немесе инвесторға болса, инвестициялық құн күтілетін табыстар мен олардан нақты пайда алу негізінде анықталады. Сондықтан инвестициялық құн үшін инвестициялық мақсатын және критерилерін білу керек. Процесс барысында құн критерийлері тапсырыс берушінің өзімен немесе сарапшымен таңдалынады.
Бағалау құны айырбасқа немесе пайдалануға қарамастан бұл әдістерді нарықтық мәліметтерге сүйене отырып анықтайды.
Баға құнын анықтау барысында құн, шығындар және баға ұғымдарына түсінік беру керек.

Құн-дегеніміз сатып алушы бағаланған меншік мүлкіне бағалаушы белгілеген бағамен сату. Шығындар-бағаланатынмен ұқсас меншік объектілерін жасауда негізгі болып табылатын шығындар өлшемі. Шығындар бірқатар факторларға байланысты сатып алушы ұсынысына, объектілердің бағаларына және басқа сатып алушылар белсенділігіне, шығындардың бағаланған құннан жоғары болуы немесе төмен болуына байланысты болып келеді. Баға - бұл негізгі факт, келісімдер объектілердің сатып алу шығындарының қанша жұмсалғанын көрсетеді.

1. 4 Кәсіпорын құнын бағалау қағидалары

Кәсіпорын - бұл кәсіпкерлік қызметтерді жүзеге асыратын өндірістік-экономикалық және мүліктік кешен. Бағалау қызметін жүзеге асыру барысында кәсіпорын біртұтас тауар болып саналады және оған барлық мүліктердің түрлері, функциялық ұйымдастырылған құқықтық және мүлікке меншік құқығы кіреді.

Кәсіпорын құнын бағалаудың теориялық іргетасы бағалау принциптері болып табылады; Кез келген бағалау кезінде принциптерді ескеру керек және олар мынадай топтарға бөлінеді:

1. Иеленушінің мүлік жайлы көзқарасымен байланысты принциптер.

2. Нарықтық ортамен байланысты принциптер.

3. Жақсы және тиімді пайдалану принципі.

Иеленушінің мүлік жайлы көзқарасымен байланысты принципіне пайдалылық, алмастыру және күту принциптері кіреді.

Пайдалылық принципі - егер кәсіпорын потенциалды иеленушісіне пайда әкелсе, онда ол белгілі бір уақыт аралығында тұтынушыларды қанағаттандыруға қабілетті болып саналады.

Принципті анықтау: пайдалылық - бұл иеленушінің қажеттіліктерін қанағаттандыру, яғни объектінің пайда әкелуі.

Алмастыру принципі-әртүрлі объектілерді бағалауға қарамастан, олар меншік иелеріне пайда түсіреді. Саналы сатып алушы кәсіпорын үшін пайдалылық дәрежесі сондай басқа ұқсас кәсіпорын үшін сұралатын ең кіші бағадан көп төмендейді.

Принципті анықтау: максималды құн өлшемі ең кіші бағамен немесе құнмен сатып алынған, басқа кәсіпорын пайда эквивалентімен салыстырылады. Осылай алмастыру принципі мүлікті бағалау құнының жоғарғы бағалауға шек қояды. Бұл принциптің негізінде келісім жасау әдісі қолданылады (сату әдісін салыстыру) .

Күту принципі-принцип ескі бағамен сатып алынғанына немесе оның шығындарын есептеу арқылы емес, бұл кәсіпорын нарықта болашақта қанша пайда әкелу мүмкіндігіне қарай бағаланады.

Принципті анықтау: күту-бұл ағымдық пайда мен басқа табыстарды анықтау арқылы болашақта алынатын пайданы болжау.

Күту принципі оң әсер етуі де, кері әсер етуі мүмкін. Экономикалық құлдырау, жұмыссыздық, мемлеккеттік шек қою кәсіпорын құнының бағасына кері әсер етеді.

Нарықтық ортамен байланысты принциптерге келесі принциптер кіреді: тәуекелділік, сұраныс және ұсыныс арасындағы өзара байланыс, бәсекелестік, құн өзгерісі принциптері.

Тәуекелділік принципі-кәсіпорынның белгілі бір аймақта орналасуына байланысты болып келеді. Кәсіпорын орналасқан жер ең негізгі факторлар және кәсіпорын құнын бағалауға ықпал етеді, егер экономикалық аймақта қоршаған жылжымайтын мүлік объектілерінің құнына және берілген аймақтағы басқа кәсіпорынның құнына әсер етеді. Пайда әкелу мүмкіндігі кәсіпорынның орналасқан орнына, яғни нарықтық ортадағы тұтынушылардың орналасуына байланысты.

Принципті анықтау: кәсіпорын құнын бағалауда табиғаттың кәсіпорынға, керісінше, кәсіпорынның табиғатқа әсері, аймақтағы басқа кәсіпорынның құнына әсер етеді.

Ұсыныс пен сұраныс арасындағы өзара байланыс принципі-келесі түрлерімен анықталады: баға өзгерісі бағалау объектінің ұсыныс пен сұраныстың көлеміне байланысты болады.

Негізгі әсер ететін заңдылықтар:

Егер сұраныс бірқалыпты, ал ұсыныс көбейсе, онда баға төмендейді.

Егер сұраныс бірқалыпты, ұсыныс төмендесе, онда бағалар өседі.

Егер ұсыныс бірқалыпты, сұраныс өссе, онда баға өседі.

Егер ұсыныс бірқалыпты, сұраныс төмендесе, онда бағалар төмендейді.

Принципті анықтау: ұсыныс-тауар көлеміне, уақытқа байланысты қолда бар бағасын анықтайды, сұраныс тауар көлеміне, уақытқа байланысты қажетті бағаны анықтайды, жалпы ұсыныс пен сұраныс арақатынасы бағаны қалыптастырады.

Бәсекелестік принцип - сұраныс пен ұсыныс принциптерімен тығыз байланысты. Ол нарықта тұтынушылар мен сатушылар арасында бәсекелестік туады, яғни объект меншігін сату жеке сатып алу жайлы келісімшарт жасауға тырысады. Сондықтан әрбір объект басқа объектілермен бәсекеге түседі. Бәсеке барысында пайда алу массасы төмендейді.
Принципті анықтау: нарықта пайда көлемі өскен жағдайда өнімді өндіру факторының төлемдері төленеді, нарықтық бәсеке шиеленіседі, таза пайда табу көлемі азаяды.

Өзгеріс принципі - нарықтық жағдайының өзгеруімен байланысты. Бұл әрдайым өзгеріп отырады. Нарық активті болған сайын, өзгеріс соғұрлым түрленіп отырады. Экономикалық жағдай жаңа мүмкіндіктерді ашады. Халықаралық жағдай шикізат тауар құнына әсер етеді, жаңа технология және әлеуметтік тәртіп мүлікке жаңа сұранысты тудырады. Адамзаттың алға ұмтылуы мен талғамдары өскен сайын өзгеріс болады. Объект орналасқан орны өсу фазасына кемелденген, құлдырау және жаңару кезеңдерімен өтеді. Басқаша айтқанда, әлеуметтік, экономикалық, саяси, табиғи және басқа фактілер әрқашанда объектінің құны бағаға оң немесе кері әсерін тигізеді. Бұл принциптің мақсаты нарықтың ағымдық және болашақтағы өзгерісін анықтау.

Принципті анықтау: объектінің құнын бағалау біркелкі болмайды және уақытқа байланысты өзгеріп отырады.

Жақсы және тиімді пайдалану принципі-барлық принциптердің синтезі. Атап өтілген принциптер жалпыланған түрде барлық мүлік түрлеріне әмбебап және қолданбалы.

1. 5 Уақытта ақша ағымдарын бағалау факторлары

Инвестордың болашақта пайда алу мөлшерімен байланысты капиталды салу көзделеді. Есеп кезінде теория бойынша құнның өзгеруі ақшаға, тауар уақыт өтуіне байланысты өзінің құнын өзгертеді және құнсыздандырады. Ақша құнының өзгеруі біраз факторларға байланысты, яғни олар инфляцияға және ақшаны инвестициялық жобаларға салуға байланысты. Уақытта ақша ағымын бағалау негізі бүгінгі доллор бағасының болашаққа қарағанда жоғары болуы.

Бизнесті бағалаудың бүкіл әдәстемесі бойынша дұрыс бағалау үшін уақыттық түзету жүргізіледі. Ол үшін күрделі процентпен дисконттау пайдаланылады. Олар нақты мына көрсеткіштерді көп жағдайлар анықталғаннан кейін ғана қолданылады:

1. ақша соммасы.

2. уақыт, бұл соммалар төмендеуі немесе қайтып алынуы.

3. саналы қауіп-қатерге, инвестицияға байланысты.

4. пайда түсімінің ставкасы (пайыздық ставка мен дисконт) нарықтық жағдай мен тәуекелге байланысты.

Уақытта ақша ағымының күрделі процентінің алты функциясы немесе ақша бірлігінің алты функциясы бар. Олар:

Ақша бірлігінің жинақталған соммасы немесе бірліктің болашақ құны.

Ақша бірлігінің кезең ішіндегі жинақталуы немесе ануитеттің болашақ құны.

Өтеу қорының факторы.

Бірліктің ағымдық құны (реверсия) .

Әдеттегі ануитеттің ағымдық құны.

Бірліктің амортизациясына жарна.

Барлық 6 функция бойынша күрделі процентіне ортақ формула, жинақталған сомма бірлігінің формуласы: