Егде және қарт науқастарға күтім
Жоспары:
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Қарт науқастарға күтім
2.2 Альцгеймер ауруы
2.3 Альцгеймер ауруының белгілері
2.4 Геронтологияда когнитивті бұзылыстарды емдеу
ІІІ Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Қарт науқастарға күтім
2.2 Альцгеймер ауруы
2.3 Альцгеймер ауруының белгілері
2.4 Геронтологияда когнитивті бұзылыстарды емдеу
ІІІ Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
БҰҰ-ның егде адамдарға қатысты 11 ұсынымына сәйкес егде адамдар оларға психикалық және эмоционалдық салауаттылықтың оңтайлы деңгейін қолдауға немесе қалпына келтіруге мүмкіндік беретін медициналық қызме көрсетуге қол жеткізу тиіс.
Қартаю проблемалары жөніндегі Вена халықаралық жоспарының 2 ұсынымына сәйкес егде адамдар туралы қамқорлық физикалық, психикалық, әлеуметтік, рухани факторлардың, сондай-ақ қоршаған орта факторларының арасындағы өзара байланысты назарға ала отырып, олардың жалпы хал-ауқатын қамтамасыз етуді болжайды. Сондықтан денсаулық туралы қамқорлық медициналық және әлеуметтік секторларды қамтуы тиіс. Денсаулық саласындағы күш-жігер, атап айтқанда алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету қарттарға өз отбасы мен қоғамда қоғамның барлық салаларынын сырт қалмай, барынша ұзақ тәуелсіз өмір сүруге мүмкіндік беруге бағытталуы тиіс.
Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісінде 2006 жылғы 10 наурызда Адам дамуы туралы ұлттық есептің тұсау кесері кезінде «Денсаулық жағдайы мен өмір сүру сапасы» - егде адамдардың маңызды проблемаларының бірі» деп атап өтілді.
Республикада егде жастағы тұрғындардың ауру, мүгедектік және қайтыс болуының пайызы жоғары. Орта статистикалық зерттеулердің нәтижелері қарт азаматтардың қайтыс болуының себептері туралы олардың 30 пайызы – жүрек-қан тамырлары ауруларынан, 30 пайызы – қатерлі ісіктен, 40 пайызы – басқа да аурулардан болатынын куәландырады.
Қарт адамның ағзасында болатын органикалық өзгерістер мен функционалдық ауысулар нәтижесінде ол рухани, тәни қолайсыздықты сезінеді. Денсаулыққа байланысты бірнеше проблемалар бар: егде адамдар бір уақытта бірнеше аурумен ауырады; олар белгілері анық байқалмайтын аурулармен ауырады; егде адамдар басқаларға қарағанда қатерлі ісік ауруларына көп ұшырайды.
Осыған байланысты, Лайықты қартаю тұжырымдамасы «21 ғасырдағы қартаб проблемалары бойынша ғылыми зерттеулер бағдарламасы» атты БҰҰ Бағдарламасының Жобасында қатысушы елдерді дамыту стратегиясының басым бағыттарына жатқызылған.
Вена халықаралық жоспарының 6 ұсынымына сәйкес әлеуметтік қамсыздандыру мен денсаулық сақтау жүйелерінің арасындағы барынша тығыз үйлесімділік есебінен әлеуметтік және медициналық қызмет көрсету жүйелері құнының өсу үрдісін тоқтату қажет. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасында әлеуметтік-медициналық және әлеуметтік-психологиялық қызметтер қолданыстағы 1457-2005 ГОСТ-қа сәйкес үйге келіп әлеуметтік қызмет көрсету түрінің бірі болып табылады.
Сондай-ақ егде адамдарға медициналық көмекті медициналық ұйымдар желісі, тұрғылықты жері бойынша, емханалар, СДА, ПМИП қала орталықтары көрсетеді. Республиканың барлық облыстарында травмотологиялық пунктер желісі бар.
БҰҰ-ның егде адамдарға қатысты 11 ұсынымына сәйкес егде адамдар оларға психикалық және эмоционалдық салауаттылықтың оңтайлы деңгейін қолдауға немесе қалпына келтіруге мүмкіндік беретін медициналық қызме көрсетуге қол жеткізу тиіс.
Қартаю проблемалары жөніндегі Вена халықаралық жоспарының 2 ұсынымына сәйкес егде адамдар туралы қамқорлық физикалық, психикалық, әлеуметтік, рухани факторлардың, сондай-ақ қоршаған орта факторларының арасындағы өзара байланысты назарға ала отырып, олардың жалпы хал-ауқатын қамтамасыз етуді болжайды. Сондықтан денсаулық туралы қамқорлық медициналық және әлеуметтік секторларды қамтуы тиіс. Денсаулық саласындағы күш-жігер, атап айтқанда алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету қарттарға өз отбасы мен қоғамда қоғамның барлық салаларынын сырт қалмай, барынша ұзақ тәуелсіз өмір сүруге мүмкіндік беруге бағытталуы тиіс.
Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісінде 2006 жылғы 10 наурызда Адам дамуы туралы ұлттық есептің тұсау кесері кезінде «Денсаулық жағдайы мен өмір сүру сапасы» - егде адамдардың маңызды проблемаларының бірі» деп атап өтілді.
Республикада егде жастағы тұрғындардың ауру, мүгедектік және қайтыс болуының пайызы жоғары. Орта статистикалық зерттеулердің нәтижелері қарт азаматтардың қайтыс болуының себептері туралы олардың 30 пайызы – жүрек-қан тамырлары ауруларынан, 30 пайызы – қатерлі ісіктен, 40 пайызы – басқа да аурулардан болатынын куәландырады.
Қарт адамның ағзасында болатын органикалық өзгерістер мен функционалдық ауысулар нәтижесінде ол рухани, тәни қолайсыздықты сезінеді. Денсаулыққа байланысты бірнеше проблемалар бар: егде адамдар бір уақытта бірнеше аурумен ауырады; олар белгілері анық байқалмайтын аурулармен ауырады; егде адамдар басқаларға қарағанда қатерлі ісік ауруларына көп ұшырайды.
Осыған байланысты, Лайықты қартаю тұжырымдамасы «21 ғасырдағы қартаб проблемалары бойынша ғылыми зерттеулер бағдарламасы» атты БҰҰ Бағдарламасының Жобасында қатысушы елдерді дамыту стратегиясының басым бағыттарына жатқызылған.
Вена халықаралық жоспарының 6 ұсынымына сәйкес әлеуметтік қамсыздандыру мен денсаулық сақтау жүйелерінің арасындағы барынша тығыз үйлесімділік есебінен әлеуметтік және медициналық қызмет көрсету жүйелері құнының өсу үрдісін тоқтату қажет. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасында әлеуметтік-медициналық және әлеуметтік-психологиялық қызметтер қолданыстағы 1457-2005 ГОСТ-қа сәйкес үйге келіп әлеуметтік қызмет көрсету түрінің бірі болып табылады.
Сондай-ақ егде адамдарға медициналық көмекті медициналық ұйымдар желісі, тұрғылықты жері бойынша, емханалар, СДА, ПМИП қала орталықтары көрсетеді. Республиканың барлық облыстарында травмотологиялық пунктер желісі бар.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. С. А. Филатова. «Геронтология».-Ростов-на-Дону, Феникс, 2005.
2. Ж. Е. Турчина. «Сестринское дело в гериатрии».
3. А. Б. Погодина, А. Х. Газимов. «Основы геронтологии и гериатрии».-Ростов-на-Дону, Феникс, 2007.
4. Актуальные вопросы геронтологии и гериатрии / Под редакцией Л. И. Кательницкой.- Ростов-на-Дону, 2000.
5. Л.В.Козловская, Ю.С.Милованов, В.В.Фомин Хроническая болезнь почек у пожилых: особенности диагностики и лечения.- Consilium medicum.- №12,Т.9.-2007/Гериатрия
1. С. А. Филатова. «Геронтология».-Ростов-на-Дону, Феникс, 2005.
2. Ж. Е. Турчина. «Сестринское дело в гериатрии».
3. А. Б. Погодина, А. Х. Газимов. «Основы геронтологии и гериатрии».-Ростов-на-Дону, Феникс, 2007.
4. Актуальные вопросы геронтологии и гериатрии / Под редакцией Л. И. Кательницкой.- Ростов-на-Дону, 2000.
5. Л.В.Козловская, Ю.С.Милованов, В.В.Фомин Хроническая болезнь почек у пожилых: особенности диагностики и лечения.- Consilium medicum.- №12,Т.9.-2007/Гериатрия
ЕГДЕ ЖӘНЕ ҚАРТ НАУҚАСТАРҒА КҮТІМ.
Жоспары:
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Қарт науқастарға күтім
2.2 Альцгеймер ауруы
2.3 Альцгеймер ауруының белгілері
2.4 Геронтологияда когнитивті бұзылыстарды емдеу
ІІІ Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
БҰҰ-ның егде адамдарға қатысты 11 ұсынымына сәйкес егде адамдар оларға психикалық және эмоционалдық салауаттылықтың оңтайлы деңгейін қолдауға немесе қалпына келтіруге мүмкіндік беретін медициналық қызме көрсетуге қол жеткізу тиіс.
Қартаю проблемалары жөніндегі Вена халықаралық жоспарының 2 ұсынымына сәйкес егде адамдар туралы қамқорлық физикалық, психикалық, әлеуметтік, рухани факторлардың, сондай-ақ қоршаған орта факторларының арасындағы өзара байланысты назарға ала отырып, олардың жалпы хал-ауқатын қамтамасыз етуді болжайды. Сондықтан денсаулық туралы қамқорлық медициналық және әлеуметтік секторларды қамтуы тиіс. Денсаулық саласындағы күш-жігер, атап айтқанда алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету қарттарға өз отбасы мен қоғамда қоғамның барлық салаларынын сырт қалмай, барынша ұзақ тәуелсіз өмір сүруге мүмкіндік беруге бағытталуы тиіс.
Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісінде 2006 жылғы 10 наурызда Адам дамуы туралы ұлттық есептің тұсау кесері кезінде Денсаулық жағдайы мен өмір сүру сапасы - егде адамдардың маңызды проблемаларының бірі деп атап өтілді.
Республикада егде жастағы тұрғындардың ауру, мүгедектік және қайтыс болуының пайызы жоғары. Орта статистикалық зерттеулердің нәтижелері қарт азаматтардың қайтыс болуының себептері туралы олардың 30 пайызы – жүрек-қан тамырлары ауруларынан, 30 пайызы – қатерлі ісіктен, 40 пайызы – басқа да аурулардан болатынын куәландырады.
Қарт адамның ағзасында болатын органикалық өзгерістер мен функционалдық ауысулар нәтижесінде ол рухани, тәни қолайсыздықты сезінеді. Денсаулыққа байланысты бірнеше проблемалар бар: егде адамдар бір уақытта бірнеше аурумен ауырады; олар белгілері анық байқалмайтын аурулармен ауырады; егде адамдар басқаларға қарағанда қатерлі ісік ауруларына көп ұшырайды.
Осыған байланысты, Лайықты қартаю тұжырымдамасы 21 ғасырдағы қартаб проблемалары бойынша ғылыми зерттеулер бағдарламасы атты БҰҰ Бағдарламасының Жобасында қатысушы елдерді дамыту стратегиясының басым бағыттарына жатқызылған.
Вена халықаралық жоспарының 6 ұсынымына сәйкес әлеуметтік қамсыздандыру мен денсаулық сақтау жүйелерінің арасындағы барынша тығыз үйлесімділік есебінен әлеуметтік және медициналық қызмет көрсету жүйелері құнының өсу үрдісін тоқтату қажет. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасында әлеуметтік-медициналық және әлеуметтік-психологиялық қызметтер қолданыстағы 1457-2005 ГОСТ-қа сәйкес үйге келіп әлеуметтік қызмет көрсету түрінің бірі болып табылады.
Сондай-ақ егде адамдарға медициналық көмекті медициналық ұйымдар желісі, тұрғылықты жері бойынша, емханалар, СДА, ПМИП қала орталықтары көрсетеді. Республиканың барлық облыстарында травмотологиялық пунктер желісі бар.
Қарт науқастарға күтім
Адам жасы ұлғайып қартайған шағында оның ағзасында үлкен өзгерістер болады. Кейбір әже-аталарымыз тез ренжігіш және әр нәрсеге бала сияқтанып қуанады. Әрине мұның бәрі адам жұйкесінің тозуына байланысты. Біз кішкентай балаларға қалай көңіл бөлеміз дәл солай қарияларға да көңіл бөлу керек. Олардың тамақтануы, ұйқысы және күнделікті отырып тұруына тіпті жуынуына да көмектесуіміз керек. Күтім жақсы болса олар ұзақ өмір сүреді.
Қарт адамдардың тамақтануының өзіндік ерекшеліктері бар. Олардың жастарына қарай тәуліктік калориясы өзгереді (60-70 жас 20-30ккал 79%, 70 тен жоғары 69% болу керек). Бұл жастағы кісілердің тістері болмайтыннан ішек жолдарының бұзылып іш қату немесе іш өту жиі болады. Сондықтанда тамақты қоймалжын, аздап күніне 4 -5 рет беру керек.
Қария адамдардың көбіне ұйқысы бұзылады. Түнде ұйықтай алмай күндіз маужырап отырады. Себебі жоғарғы нерв жүйесі бұзылған, әр түрлі күйзелістің әсері. Ұйқысын тыныштандыру үшін бөлме іші тыныш, таза ауа, температурасы +18 22С болу керек. Төсегінде қыртыс не нанның қиқымы болмау керек.
Қарт адамдарға қарау әркімнің міндеті. Олардың көңіліне келетін ауыр сөздер айтпай жылы қабақ таныту керек. Қан қысымын әлсін-әлсін өлшеп отырған дұрыс. Сәл көтерілсе қан қысымын түсіретін дәрілер немесе көк шәй беру керек.
Әже-аталарымыз ұзақ жасасын десеңіз үлкен жауапкершілікпен қараңыз. Әр отбасының қызығы бала болса екінші әже-атамыз. Сондықтанда қолдан келгенше қызмет етіп, олардың батасын алып жүре берейік.
Гериатрияның ең күрделі сұрағының бірі қарт науқастарға психологиялық және психиатриялық көмек көрсету болып табылады. Деменция белгілерін коррекциялау үшін, депрессия белгілерін жұмсарту үшін біз қарт науқастың жанұялық бейімделуінің бұзылыстарын реттеуіміз керек
Деменция ақыл естің өте төмендеуі болып табылады. Оны көрсететін екі факторды анықтауға болады. Біріншіден ми ауруларында оның оның барлық құрылымы бұзылмайды. Заңдылық бойынша белгілі ауру мидың бір бөлігін зақымдаса, қалған бөліктері сақтаулы қалады. Сондықтан түрлі ми аурулары өзіне тән әртүрлі симптомдармен қатар жүреді. Дифференциалды диогностикаға эмпериялық түрде қарау керек. Ол мидың әртүрлі алаңдарындағы патологиялық өзгерістерді анықтауға негізделген.Кей аурулар қыртыс пен қыртыс асты құрылымдардың өзгерісімен жүреді. Соңғы жағдайда Функциональды- анатомиялық құрылыммен байланысты анықтау мүмкін емес.
Кейбір аурулар тікелей қырытыс асты құрылымды зақымдап, қыртыс салыстырмалы түрде бүтін болады. Бұл ауруларға дегенеративті аурулар Паркинсон ауруы,өршімелі супрануклеарлы паралич, Гентингтон хореясы жатады. Қыртыс асты бұзылысы бар науқастарға ойлаудың баяулауы, бір істен екінші іске көшу мүмкіншілігінің төмендеуі болады. Оларда естің бұзылысы болғанмен амнезияға әкелмейді. Бұл науқастарда болатын жайды жоспарлау, реттілікті сақтау қиындайды
Қыртыс асты бұзылыстарда нейропсихологялық бұзылыстар көрінбейді,оның орнына акинезия, діріл, Паркинсон ауруындағыдай ,ебедейсйз қозғалыстар болады
ЭЭГ нормада бола алады, бiрақ кейде алайда, диагностикалық маңыздылықты алмайтын биоэлектр белсендiлiгiнiң ептеген бәсеңдiгi байқала алады. Патологиялық өзгерiстер КТГ және МРТтiң жанында бiлiнбеуi мүмкiн, бiрақ бiр қатар жағдайдалар мидың атрофиясының ерекше белгiлерiнiң табылуы болуы мүмкiн. Жылдам үдейтiнетiн өзек үстiнде салда, , осындай маңдай - самай деменцияның жанында еске түсiретiн қабықтар маңдай бөлiмдердегi өзгерiстерiн бiлiнедi.
Азаматтардың денсаулығын қорғау туралы және Денсаулық сақтау жүйесі туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес азаматтардың жеңілдік берілген санаттарына амбулаторлық-емханалық көмек Тегін медициналық көмектің кепілді көлемінің 2006-2007 жылдарға арналған тізбесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметнің 2005 жылғы 28 желтоқсандағы №1296 қаулысына сәйкес көрсетіледі. Тізбеге сәйкес егде адамдар дәрі-дәрмектермен 50 пайыз жеңілдікпен қамтамасыз етіледі. Тізбеде сондай-ақ БМСК маманы мен кәсіби мамандардың бағыты бойынша Ұлы Отан Соғысына қатысушыларға, мүгедектерге, зейнеткерлерге жасы бойынша медициналық көрсеткіштер бойынша қымбат тұратын тексерулер аясында жеңілдіктер берілетіні белгіленген. Жергілікті бюджеттен қатерлі ісік ауруларымен, қант және қантты емес диабетпен, демікпемен, психикалық аурулармен, Паркинсон ауруларымен ауыратын егде адамдар дәрі-әдрмекпен қамтамасыз етіледі.
Қазақстанда қартаюда егде адамдардың өмір сүру деңгейін сипаттайтын экономикалық жағдайлар, соның ішінде медициналық қызмет көрсетуге жұмсалатын шығындар маңызды рөл атқарады. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі бір жыл ішінде 60 пайызға жуық егде адам дәрі-дәрмек сатып алуға қаражаты болмауына байланысты емнің әсері болмай медициналық мекемеге қайта қаралғанын анықтады.
Медициналық қызметкерлердің арасында сырқат егде адамдарға қатысты олардың адамдық қадір-қасиетін қорлау жиі кездеседі. Егде адамдар медициналық қызметкерлер тарапынан жасына байланысты жасырын кемсітушілікке ұшырайды. Егде адамдар барлық болуы мүмкін аурулардан зардап шегетініне қарамастан, олар жастар сияқты тексеріле алмайды.
Егде жастағы адамдардың медициналық-әлеуметтік көмекке мұқтаждықтары туралы мәселені зерделеу 60 жастан асқан аурулар көбіне учаскелік дәрігерлерге қаралған: оның 61 пайызы – емханаларға бару және 85,12 пайызы - үйге шақыру. Тексерілген адамдар құрамының арасында үйде медициналық көмек көрсетуді 60-69 жастағы әрбір 10-шы адам, 75-79 жастағы - әрбір 3-ші адам, 80 және одан үлкен жастағы - әрбір екінші адам пайдаланған. Өтініш жасаудың себептері әртүрлі, соның ішінде тар мамандардың құзыретіне кіретіндері де бар. Сонымен қатар, егде адамдарды тексеру кезінде 65 жастан асқан адамдардың 80 пайызы көптеген созылмалы аурулардан зардап шегетіні анықталды. Адамдардың 3,4 пайызында ғана 1, 18,5 пайызында – 2, 25,9 пайызында – 3 нозология, 37,4 пайызында – 4, 14,8 пайызында – 5 және одан да көп созылмалы ауруы болған. Оның үстіне, денсаулық бұзылулары дәрігерлерден жасырын қалатыны аз емес, өйткені емделушілер өзіндік ем жасаумен айналысады немесе көптеген аурулар диагностикасының жалпыға қабалданған сызбасы гериатрлық практикада қолдануға жарамсыз.
Дамыған елдердің тәжірибесі көпбейінді ауруханларада медициналық көмекті көбіне үлкен жастағы тұрғындар алатынын көрсетеді. Егде адамдар арасындағы алдын алу қызметі кешенді динамикалық тексеруді, диспансерлеуді, түрлі мамандар жұмысын қамтиды. Соңғы жылдары жоспарлы жүргізілген алдын алу жұмыстарының нәтижесінде белсенді барудың үлес салмағы 1997 жылғы 15,2 пайыздан 2004 жылы 33,7 пайызға дейін өсті. Бекітілген адамдар құрамына үйде көмек көрсету мөлшері 1997 жылғы 73,3 пайыздан 2004 жылы 90,4 пайызға дейін өсті. Патологияны ерте айқындау жөніндегі алдын алу қызметінде ерекше рөл – бекітілген адамдар құрамын жыл сайын кешенді динамикалық тексеруге беріледі. Тексерілушілердің тұрақты құрамына қарамастан, алдын ала қарау кезінде патологияларды айқындау жоғары күйінде қалып отыр. Ауруханаларда диспансерлік бақылау жоғары және орта есеппен тұрғындардың 97,6 пайызын құрайды.
Медициналық тескерудің барлық кезеңдерінің арасындағы ерекшеліктерді сақтау мақсатында, сондай-ақ қартаю процесінің өзі егде адамдарда біртіндеп олардың тәндік және әлеуметтік белсенділігінің азайуына, қозғалуға және өз-өзіне қарауға бейімділігін жоғалтуына әкелетін адамдар құрамының жас ерекшеліктерін ескере отырып, тәулік бойы стационарда емдеуден басқа, күндізгі стационарда, отбасылық дәрігерлік кешендердің дәрігерлері де, үйде көмек көрсету бөлімшелерінің дәрігерлері де ұйымдастырған үйдегі стационарларда емдеу жүргізіледі. Емделушілер туған-туыстарынан және үйренген өмір салтынан алыс кетпей, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспары:
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Қарт науқастарға күтім
2.2 Альцгеймер ауруы
2.3 Альцгеймер ауруының белгілері
2.4 Геронтологияда когнитивті бұзылыстарды емдеу
ІІІ Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
БҰҰ-ның егде адамдарға қатысты 11 ұсынымына сәйкес егде адамдар оларға психикалық және эмоционалдық салауаттылықтың оңтайлы деңгейін қолдауға немесе қалпына келтіруге мүмкіндік беретін медициналық қызме көрсетуге қол жеткізу тиіс.
Қартаю проблемалары жөніндегі Вена халықаралық жоспарының 2 ұсынымына сәйкес егде адамдар туралы қамқорлық физикалық, психикалық, әлеуметтік, рухани факторлардың, сондай-ақ қоршаған орта факторларының арасындағы өзара байланысты назарға ала отырып, олардың жалпы хал-ауқатын қамтамасыз етуді болжайды. Сондықтан денсаулық туралы қамқорлық медициналық және әлеуметтік секторларды қамтуы тиіс. Денсаулық саласындағы күш-жігер, атап айтқанда алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету қарттарға өз отбасы мен қоғамда қоғамның барлық салаларынын сырт қалмай, барынша ұзақ тәуелсіз өмір сүруге мүмкіндік беруге бағытталуы тиіс.
Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісінде 2006 жылғы 10 наурызда Адам дамуы туралы ұлттық есептің тұсау кесері кезінде Денсаулық жағдайы мен өмір сүру сапасы - егде адамдардың маңызды проблемаларының бірі деп атап өтілді.
Республикада егде жастағы тұрғындардың ауру, мүгедектік және қайтыс болуының пайызы жоғары. Орта статистикалық зерттеулердің нәтижелері қарт азаматтардың қайтыс болуының себептері туралы олардың 30 пайызы – жүрек-қан тамырлары ауруларынан, 30 пайызы – қатерлі ісіктен, 40 пайызы – басқа да аурулардан болатынын куәландырады.
Қарт адамның ағзасында болатын органикалық өзгерістер мен функционалдық ауысулар нәтижесінде ол рухани, тәни қолайсыздықты сезінеді. Денсаулыққа байланысты бірнеше проблемалар бар: егде адамдар бір уақытта бірнеше аурумен ауырады; олар белгілері анық байқалмайтын аурулармен ауырады; егде адамдар басқаларға қарағанда қатерлі ісік ауруларына көп ұшырайды.
Осыған байланысты, Лайықты қартаю тұжырымдамасы 21 ғасырдағы қартаб проблемалары бойынша ғылыми зерттеулер бағдарламасы атты БҰҰ Бағдарламасының Жобасында қатысушы елдерді дамыту стратегиясының басым бағыттарына жатқызылған.
Вена халықаралық жоспарының 6 ұсынымына сәйкес әлеуметтік қамсыздандыру мен денсаулық сақтау жүйелерінің арасындағы барынша тығыз үйлесімділік есебінен әлеуметтік және медициналық қызмет көрсету жүйелері құнының өсу үрдісін тоқтату қажет. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасында әлеуметтік-медициналық және әлеуметтік-психологиялық қызметтер қолданыстағы 1457-2005 ГОСТ-қа сәйкес үйге келіп әлеуметтік қызмет көрсету түрінің бірі болып табылады.
Сондай-ақ егде адамдарға медициналық көмекті медициналық ұйымдар желісі, тұрғылықты жері бойынша, емханалар, СДА, ПМИП қала орталықтары көрсетеді. Республиканың барлық облыстарында травмотологиялық пунктер желісі бар.
Қарт науқастарға күтім
Адам жасы ұлғайып қартайған шағында оның ағзасында үлкен өзгерістер болады. Кейбір әже-аталарымыз тез ренжігіш және әр нәрсеге бала сияқтанып қуанады. Әрине мұның бәрі адам жұйкесінің тозуына байланысты. Біз кішкентай балаларға қалай көңіл бөлеміз дәл солай қарияларға да көңіл бөлу керек. Олардың тамақтануы, ұйқысы және күнделікті отырып тұруына тіпті жуынуына да көмектесуіміз керек. Күтім жақсы болса олар ұзақ өмір сүреді.
Қарт адамдардың тамақтануының өзіндік ерекшеліктері бар. Олардың жастарына қарай тәуліктік калориясы өзгереді (60-70 жас 20-30ккал 79%, 70 тен жоғары 69% болу керек). Бұл жастағы кісілердің тістері болмайтыннан ішек жолдарының бұзылып іш қату немесе іш өту жиі болады. Сондықтанда тамақты қоймалжын, аздап күніне 4 -5 рет беру керек.
Қария адамдардың көбіне ұйқысы бұзылады. Түнде ұйықтай алмай күндіз маужырап отырады. Себебі жоғарғы нерв жүйесі бұзылған, әр түрлі күйзелістің әсері. Ұйқысын тыныштандыру үшін бөлме іші тыныш, таза ауа, температурасы +18 22С болу керек. Төсегінде қыртыс не нанның қиқымы болмау керек.
Қарт адамдарға қарау әркімнің міндеті. Олардың көңіліне келетін ауыр сөздер айтпай жылы қабақ таныту керек. Қан қысымын әлсін-әлсін өлшеп отырған дұрыс. Сәл көтерілсе қан қысымын түсіретін дәрілер немесе көк шәй беру керек.
Әже-аталарымыз ұзақ жасасын десеңіз үлкен жауапкершілікпен қараңыз. Әр отбасының қызығы бала болса екінші әже-атамыз. Сондықтанда қолдан келгенше қызмет етіп, олардың батасын алып жүре берейік.
Гериатрияның ең күрделі сұрағының бірі қарт науқастарға психологиялық және психиатриялық көмек көрсету болып табылады. Деменция белгілерін коррекциялау үшін, депрессия белгілерін жұмсарту үшін біз қарт науқастың жанұялық бейімделуінің бұзылыстарын реттеуіміз керек
Деменция ақыл естің өте төмендеуі болып табылады. Оны көрсететін екі факторды анықтауға болады. Біріншіден ми ауруларында оның оның барлық құрылымы бұзылмайды. Заңдылық бойынша белгілі ауру мидың бір бөлігін зақымдаса, қалған бөліктері сақтаулы қалады. Сондықтан түрлі ми аурулары өзіне тән әртүрлі симптомдармен қатар жүреді. Дифференциалды диогностикаға эмпериялық түрде қарау керек. Ол мидың әртүрлі алаңдарындағы патологиялық өзгерістерді анықтауға негізделген.Кей аурулар қыртыс пен қыртыс асты құрылымдардың өзгерісімен жүреді. Соңғы жағдайда Функциональды- анатомиялық құрылыммен байланысты анықтау мүмкін емес.
Кейбір аурулар тікелей қырытыс асты құрылымды зақымдап, қыртыс салыстырмалы түрде бүтін болады. Бұл ауруларға дегенеративті аурулар Паркинсон ауруы,өршімелі супрануклеарлы паралич, Гентингтон хореясы жатады. Қыртыс асты бұзылысы бар науқастарға ойлаудың баяулауы, бір істен екінші іске көшу мүмкіншілігінің төмендеуі болады. Оларда естің бұзылысы болғанмен амнезияға әкелмейді. Бұл науқастарда болатын жайды жоспарлау, реттілікті сақтау қиындайды
Қыртыс асты бұзылыстарда нейропсихологялық бұзылыстар көрінбейді,оның орнына акинезия, діріл, Паркинсон ауруындағыдай ,ебедейсйз қозғалыстар болады
ЭЭГ нормада бола алады, бiрақ кейде алайда, диагностикалық маңыздылықты алмайтын биоэлектр белсендiлiгiнiң ептеген бәсеңдiгi байқала алады. Патологиялық өзгерiстер КТГ және МРТтiң жанында бiлiнбеуi мүмкiн, бiрақ бiр қатар жағдайдалар мидың атрофиясының ерекше белгiлерiнiң табылуы болуы мүмкiн. Жылдам үдейтiнетiн өзек үстiнде салда, , осындай маңдай - самай деменцияның жанында еске түсiретiн қабықтар маңдай бөлiмдердегi өзгерiстерiн бiлiнедi.
Азаматтардың денсаулығын қорғау туралы және Денсаулық сақтау жүйесі туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес азаматтардың жеңілдік берілген санаттарына амбулаторлық-емханалық көмек Тегін медициналық көмектің кепілді көлемінің 2006-2007 жылдарға арналған тізбесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметнің 2005 жылғы 28 желтоқсандағы №1296 қаулысына сәйкес көрсетіледі. Тізбеге сәйкес егде адамдар дәрі-дәрмектермен 50 пайыз жеңілдікпен қамтамасыз етіледі. Тізбеде сондай-ақ БМСК маманы мен кәсіби мамандардың бағыты бойынша Ұлы Отан Соғысына қатысушыларға, мүгедектерге, зейнеткерлерге жасы бойынша медициналық көрсеткіштер бойынша қымбат тұратын тексерулер аясында жеңілдіктер берілетіні белгіленген. Жергілікті бюджеттен қатерлі ісік ауруларымен, қант және қантты емес диабетпен, демікпемен, психикалық аурулармен, Паркинсон ауруларымен ауыратын егде адамдар дәрі-әдрмекпен қамтамасыз етіледі.
Қазақстанда қартаюда егде адамдардың өмір сүру деңгейін сипаттайтын экономикалық жағдайлар, соның ішінде медициналық қызмет көрсетуге жұмсалатын шығындар маңызды рөл атқарады. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі бір жыл ішінде 60 пайызға жуық егде адам дәрі-дәрмек сатып алуға қаражаты болмауына байланысты емнің әсері болмай медициналық мекемеге қайта қаралғанын анықтады.
Медициналық қызметкерлердің арасында сырқат егде адамдарға қатысты олардың адамдық қадір-қасиетін қорлау жиі кездеседі. Егде адамдар медициналық қызметкерлер тарапынан жасына байланысты жасырын кемсітушілікке ұшырайды. Егде адамдар барлық болуы мүмкін аурулардан зардап шегетініне қарамастан, олар жастар сияқты тексеріле алмайды.
Егде жастағы адамдардың медициналық-әлеуметтік көмекке мұқтаждықтары туралы мәселені зерделеу 60 жастан асқан аурулар көбіне учаскелік дәрігерлерге қаралған: оның 61 пайызы – емханаларға бару және 85,12 пайызы - үйге шақыру. Тексерілген адамдар құрамының арасында үйде медициналық көмек көрсетуді 60-69 жастағы әрбір 10-шы адам, 75-79 жастағы - әрбір 3-ші адам, 80 және одан үлкен жастағы - әрбір екінші адам пайдаланған. Өтініш жасаудың себептері әртүрлі, соның ішінде тар мамандардың құзыретіне кіретіндері де бар. Сонымен қатар, егде адамдарды тексеру кезінде 65 жастан асқан адамдардың 80 пайызы көптеген созылмалы аурулардан зардап шегетіні анықталды. Адамдардың 3,4 пайызында ғана 1, 18,5 пайызында – 2, 25,9 пайызында – 3 нозология, 37,4 пайызында – 4, 14,8 пайызында – 5 және одан да көп созылмалы ауруы болған. Оның үстіне, денсаулық бұзылулары дәрігерлерден жасырын қалатыны аз емес, өйткені емделушілер өзіндік ем жасаумен айналысады немесе көптеген аурулар диагностикасының жалпыға қабалданған сызбасы гериатрлық практикада қолдануға жарамсыз.
Дамыған елдердің тәжірибесі көпбейінді ауруханларада медициналық көмекті көбіне үлкен жастағы тұрғындар алатынын көрсетеді. Егде адамдар арасындағы алдын алу қызметі кешенді динамикалық тексеруді, диспансерлеуді, түрлі мамандар жұмысын қамтиды. Соңғы жылдары жоспарлы жүргізілген алдын алу жұмыстарының нәтижесінде белсенді барудың үлес салмағы 1997 жылғы 15,2 пайыздан 2004 жылы 33,7 пайызға дейін өсті. Бекітілген адамдар құрамына үйде көмек көрсету мөлшері 1997 жылғы 73,3 пайыздан 2004 жылы 90,4 пайызға дейін өсті. Патологияны ерте айқындау жөніндегі алдын алу қызметінде ерекше рөл – бекітілген адамдар құрамын жыл сайын кешенді динамикалық тексеруге беріледі. Тексерілушілердің тұрақты құрамына қарамастан, алдын ала қарау кезінде патологияларды айқындау жоғары күйінде қалып отыр. Ауруханаларда диспансерлік бақылау жоғары және орта есеппен тұрғындардың 97,6 пайызын құрайды.
Медициналық тескерудің барлық кезеңдерінің арасындағы ерекшеліктерді сақтау мақсатында, сондай-ақ қартаю процесінің өзі егде адамдарда біртіндеп олардың тәндік және әлеуметтік белсенділігінің азайуына, қозғалуға және өз-өзіне қарауға бейімділігін жоғалтуына әкелетін адамдар құрамының жас ерекшеліктерін ескере отырып, тәулік бойы стационарда емдеуден басқа, күндізгі стационарда, отбасылық дәрігерлік кешендердің дәрігерлері де, үйде көмек көрсету бөлімшелерінің дәрігерлері де ұйымдастырған үйдегі стационарларда емдеу жүргізіледі. Емделушілер туған-туыстарынан және үйренген өмір салтынан алыс кетпей, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz