Болашақ педагогтардың ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге байланысты құзырлығын қалыптастыру – педагогикалық проблема ретінде
1 Қазіргі білім беру саласындағы басты міндет
2 Кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру
3 Мұғалімнің жалпы педагогикалық міндеті
2 Кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру
3 Мұғалімнің жалпы педагогикалық міндеті
Қазіргі білім беру саласындағы басты міндет – білім мазмұнына жаңалық енгізудің тиімді жаңа әдістерін іздестіру мен оларды жүзеге асыра алатын жаңашыл мұғалімдерді даярлау. Жаңашыл мұғалімдер педагогикалық қызметтің барлық түрлерін зерттеп, кез-келген педагогикалық жағдайда өзінің білімділігі, парасаттылығы, ақылдылығы, мәдениеттілігі, іскерлігі, шеберлігі арқасында шеше алатын, педагогикалық үдерістің нәтижесін жақсартуға ұмтылатын жаңашыл әрі шығармашылықпен жұмыс істей алатын жеке тұлға болуы керек [1].
Осыған байланысты, қазіргі таңда ЖОО-ның нормативті құжаттарында болашақ педагог кадрларды даярлау мәселесінде олардың кәсіби құзырлығын арттыру мәселелері жиі қарастырылып жүр.
Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319 «Білім туралы» Заңында: «Білім беру жүйесінің басты міндеті – оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық коммуникациялық желілерге шығу, ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау», – деп [2] атап көрсетілгенін ескере отырып, соңғы уақытта бәсекеге қабілетті, жан-жақты дамыған тұлға дайындау ісінде кәсіби білігі мол мамандарды қажет ететін жаңашыл қоғамның да білім беру жүйесіне қояр талабының айтарлықтай артқандығын байқаймыз.
Осыған байланысты, қазіргі таңда ЖОО-ның нормативті құжаттарында болашақ педагог кадрларды даярлау мәселесінде олардың кәсіби құзырлығын арттыру мәселелері жиі қарастырылып жүр.
Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319 «Білім туралы» Заңында: «Білім беру жүйесінің басты міндеті – оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық коммуникациялық желілерге шығу, ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау», – деп [2] атап көрсетілгенін ескере отырып, соңғы уақытта бәсекеге қабілетті, жан-жақты дамыған тұлға дайындау ісінде кәсіби білігі мол мамандарды қажет ететін жаңашыл қоғамның да білім беру жүйесіне қояр талабының айтарлықтай артқандығын байқаймыз.
1. Сапарбаева Р. «Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің ақпараттық құзіреттілігін қалыптастыру жолдары», www.google.ru.
2. ҚР-ның «Білім туралы» Заңы. – Астана. – 2007 ж.
3. Манкеш А.Е. «Мұғалімнің шығармашылық табыстылығы»: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция мақалалары. (Алаты қ., 21-22 ақпан, 2008 ж.) ҚазМемҚызПи, 2008. – ІІ т. – Алматы: – 1099 бет.
4. Барсай Б.Т. «Құзіреттілік – педагогтың кәсіби дайындығынң маңызды сапасы»// «Білім» ғылыми-педагогикалық журнал №6 (42) , Алматы, 2008.
5. «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі» ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі, Тіл комитеті, Алматы, 2008.
6. Ожегов С.И., Шведова Н.Ю. «Толковый словарь русского языка», Москва, 2003.
7. ҚР-ның Жалпыға міндетті білім беру стандарты, www.google.ru –
8. Құдайбергенева К.С. «Педагогикалық түсіну – мұғалімнің кәсіби құзырлылығының базалық сипаттамасы»//«Білім» ғылыми-педагогикалық журнал №3 (39), Алматы, 2008.
9. Әлмұханова Х.Т., Бейсебаева Б.С. «Құзіреттілік – кәсіби маман даярлаудың басты сапасы», www.google.ru.
10. Пошаев Д.Қ. «Ғылыми-педагогикалық зерттеу негіздері», Шымкент, 2011.
11. Нұрмашқызы А. «Қатысымдық құзіреттілік мәселесі туралы»//«Білім» ғылыми-педагогикалық журнал №6 (42) , Алматы, 2008.
12. Бабаев С.Б. «Бастауыш мектеп педагогикасы» оқу құралы, Алматы, 2007ж.
2. ҚР-ның «Білім туралы» Заңы. – Астана. – 2007 ж.
3. Манкеш А.Е. «Мұғалімнің шығармашылық табыстылығы»: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция мақалалары. (Алаты қ., 21-22 ақпан, 2008 ж.) ҚазМемҚызПи, 2008. – ІІ т. – Алматы: – 1099 бет.
4. Барсай Б.Т. «Құзіреттілік – педагогтың кәсіби дайындығынң маңызды сапасы»// «Білім» ғылыми-педагогикалық журнал №6 (42) , Алматы, 2008.
5. «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі» ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі, Тіл комитеті, Алматы, 2008.
6. Ожегов С.И., Шведова Н.Ю. «Толковый словарь русского языка», Москва, 2003.
7. ҚР-ның Жалпыға міндетті білім беру стандарты, www.google.ru –
8. Құдайбергенева К.С. «Педагогикалық түсіну – мұғалімнің кәсіби құзырлылығының базалық сипаттамасы»//«Білім» ғылыми-педагогикалық журнал №3 (39), Алматы, 2008.
9. Әлмұханова Х.Т., Бейсебаева Б.С. «Құзіреттілік – кәсіби маман даярлаудың басты сапасы», www.google.ru.
10. Пошаев Д.Қ. «Ғылыми-педагогикалық зерттеу негіздері», Шымкент, 2011.
11. Нұрмашқызы А. «Қатысымдық құзіреттілік мәселесі туралы»//«Білім» ғылыми-педагогикалық журнал №6 (42) , Алматы, 2008.
12. Бабаев С.Б. «Бастауыш мектеп педагогикасы» оқу құралы, Алматы, 2007ж.
Болашақ педагогтардың ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге байланысты құзырлығын қалыптастыру – педагогикалық проблема ретінде
Жиенбекова А.Қ., Торыбаева Ж.З.
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті, Түркістан қ.,
Қазақстан Республикасы
Қазіргі білім беру саласындағы басты міндет –білім мазмұнына жаңалық енгізудің тиімді жаңа әдістерін іздестіру мен оларды жүзеге асыра алатын жаңашыл мұғалімдерді даярлау. Жаңашыл мұғалімдер педагогикалық қызметтің барлық түрлерін зерттеп, кез-келген педагогикалық жағдайда өзінің білімділігі, парасаттылығы, ақылдылығы, мәдениеттілігі, іскерлігі, шеберлігі арқасында шеше алатын, педагогикалық үдерістің нәтижесін жақсартуға ұмтылатын жаңашыл әрі шығармашылықпен жұмыс істей алатын жеке тұлға болуы керек [1].
Осыған байланысты, қазіргі таңда ЖОО-ның нормативті құжаттарында болашақ педагог кадрларды даярлау мәселесінде олардың кәсіби құзырлығын арттыру мәселелері жиі қарастырылып жүр.
Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319 Білім туралы Заңында: Білім беру жүйесінің басты міндеті –оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық коммуникациялық желілерге шығу, ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, –деп [2] атап көрсетілгенін ескере отырып, соңғы уақытта бәсекеге қабілетті, жан-жақты дамыған тұлға дайындау ісінде кәсіби білігі мол мамандарды қажет ететін жаңашыл қоғамның да білім беру жүйесіне қояр талабының айтарлықтай артқандығын байқаймыз.
Талап бойынша, жаңашыл қоғам мұғалімі –жаңалықтарға жаны құмар, теориялық және әдіснамалық білімі жоғары, түрлі ғылыми зерттеулерін эксперименттік тәжірибелермен ұштастыра білетін, сондай-ақ жаңа педагогикалық технологиялардың әдіс-тәсілдерін өз ісінде дұрыс пайдалана білетін, кәсіби біліктілігі жоғары маман болуы тиіс.
Осы тұрғыдан қарар болсақ, үздіксіз педагогикалық білім беру жүйесінде рухани-гуманистік, ақпараттық, коммуникативтік, интеллектуалды-креативтік құзырлықтары қалыптасқан, зерттеушілік, жобалаушылық, модельдеушілік, әдістемелік деңгейі жоғары дамыған жаңа қоғамның мұғалімдерін дайындаудың тың жолдарын қарастыру қажеттігі туындайды. Өйткені, өзінің ішкі мүмкіндіктерін дамытуға, педагогикалық ақиқатқа жаңашылдық тұрғысынан өзгерістер жасауға мүмкіндігі бар, кәсіби мәнділігін жүзеге асыра алатын, белгілі бір әлеуметтік мәртебені иеленген шығармашыл мұғалім ғана қоғам талап етіп отырған тұлғаны қалыптастыра алады [3, 944 б.].
Сондықтан, бүгінгі таңда жаңа қоғам мұғалімінің ең басты, болуға міндетті қасиеттерінің бірі оның кәсіби біліктілігі –құзырлығы болып табылады.
Күні бүгінге дейін кәсіби құзырлықтың түрлі бағыттары ғалымдар еңбектерінде жан-жақты қарастырылып келді. Айталық, шетелдік және отандық әдебиеттерде педагогикалық бағыттылықты қалыптастырудың негізі –Е.П.Белозерцов, И.А.Колесникова, А.Е.Кондратенков, Н.В.Кузьмина, И.Я.Лернер, Н.Д.Левитов, М.Н.Скаткин, В.А.Сластенин, А.А.Орлов, И.Я.Фастовец, С.Т.Каргин еңбектерінде; педагогикалық шығармашылық мәні –В.Н.Андреев, Ю.Н.Кулюткин, В.И.Загвязинский, М.М.Поташник т.б. еңбектерінде; педагогтың кәсіби құзырлығының психологиялық-педагогикалық негізі –Л.С.Выготский, В.В.Давыдов, А.Н.Леонтьев, Д.Б.Эльконин, А.Е.Әбілқасымованың, Ш.Т.Таубаеваның, М.Ә.Құдайқұловтың т.б. еңбектерінде ғылыми негізде тұжырымдалған. [4, 41 б.].
Құзырлық түсінігі білім, білік, дағды түсініктерімен шектелмейтін ауқымы өте кең ұғым. Ол тек ақпараттық-техникалық біліктіліктен ғана емес, басқа да тұлғалық айрықша қасиеттерден тұрады. Құзырлы адам мәселенің мәнін жете түсініп, оны тәжірибе жүзінде шеше білетін адам. Оның ақпаратты сауаттылығынан гөрі іс-тәжірибелік біліктілігі өте маңызды.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінде: 1) құзыр –әмір, билік; 2) белгілі бір адамның жетік білетін мәселесі, хабардарлық; Құзырет –белгілі бір мекеме немесе құзырет уәкілдігінің міндеті [5, 534 б.] деп, ал Ожегов С.И., Шведова Н.Ю.-дың түсіндірме сөздігі бойынша құзыр (компетенция) –қандай да бір істі жүргізетін адамның, мекеменің мәселелерді шешуге, іс-әрекет етуге, бір нәрсені істеуге құқықтылық шеңбері; құзіреттілік (компетенттілік) – қандай да болсын мәселеден хабардарлық, беделділік [6, 288 б.] деп түсіндірілген. Сондай-ақ, ҚР-ның Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында бұл терминдерге былайша анықтама берілген: құзырет –білім беру жүйесіне берілетін әлеуметтік тапсырыстарды құрайтын жеке және қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында нәтижелі іс-әрекеттерге қол жеткізу үшін ішкі және сыртқы ресурстарды тиімді жаңғыртуға дайындық. Құзыреттілік – оқу мен өмір жағдаяттарын шешу кезінде білім алушылардың білімді, іскерлікті, дағдыны және қызметтің әмбебап тәсілдерін меңгеруі көрінетін білім берудің нәтижесі [7] деп түсіндіріледі.
ҚР-ның Жалпыға міндетті білім беру стандартында білім беру нәтижелері ретінде білімгерлердің бойында қалыптасуға міндетті түйінді құзыреттіліктер түрі қарастырылған. Олар:
проблемалардың шешімін табу құзыреттілігі;
ақпараттық құзыреттілік;
коммуникативтік құзыреттілік [7, 6.2].
Проблемалардың шешімін табу құзыреттілігі:
Ақпараттық құзыреттілік:
Коммуникативтік құзыреттілік:
түрлі жағдайларда пробле-
маларды анықтауға, жауап
ты шешім қабылдауға,
өзіндік шешімінің нәтиже-
сін бағалауға;
өзіндік іс-әрекетке мақсат қоя алуға,оны іске асыруға
қажетті жағдайларды анық
тауға, оған жету үдеріс-
терін жоспарлы түрде ұйым
дастыруға (яғни, атқарыла
тын міндетке барабар тех-
нологияларды әзірлеуге);
өзіндік бағалауға және өзіндік іс-әрекет пен оның
нәтижелеріне баға беруге;
түрлі жағдайларда әркім-
нің өзі үшін қызмет және
мінез-құлық нормаларын
таңдауға;
қойылған міндетке сәйкес технологияларды таңдауы-
на мүмкіндік береді
[7, 6.2.1].
сыни тұрғыдан ұғынылған ақпараттар негізінде сана-лы шешім қабылдауға;
өзіндік мақсат қоюға және оны негіздеуге, мақсатқа жету үшін танымдық қызметті жоспарлауға және жүзеге асыруға;
ақпараттарды табуға, талдауға, іріктеу жасауға, қайта құруға, сақтауға, түрлендіруге және тасымал
дауға, оның ішінде қазіргі
заманғы ақпараттық-
коммуникациялық техно-
логиялардың көмегімен
жүзеге асыруға;
логикалық операцияларды (талдау, жинақтау, жалпы-
лау, құрылымдау, тікелей
және жанама дәлелдеу,
аналогия бойынша дәлел-
деу, модельдеу, ойша экс-
перименттеу, материал-
дарды жүйелеу) қолдана
отырып, ақпараттарды өңдеуге;
өзіндік оқу қызметті жоспарлау және жүзеге асыру үшін ақпараттарды қолдануға мүмкіндік береді [7, 6.2.2].
нақты өмір жағдайында өзіндік міндеттерді шешу үшін қазақ және басқа тілдерде ауызша және жазбаша коммуникация-
лардың түрлі құралдарын
қолдануға;
коммуникативтік міндет-
терді шешуге сәйкес келе-
тін стильдер мен жанрлар-
ды таңдауға және қолдану-
ға;
әдептілік нормаларына сәйкес өзіндік пікірді білдіруге;
нәтижелі өзара іс-әрекетті, оның ішінде басқа мәде-
ниет өкілдерімен, түрлі
көзқарас және әр түрлі
бағыттағы адамдармен
сұхбат жүргізе отырып,
шиелініскен ахуалдарды
шешуді жүзеге асыруға;
жалпы нәтижеге қол жеткізу үшін түрлі көзқарастағы адамдар тобында қатынас (коммуни
кация) құруға мүмкіндік
береді [7, 6.2.3].
Жоғарыда аталған құжат бойынша, білімгерлер білім берудің әрбір деңгейін аяқтау кезеңінде негізгі құзыреттіліктерді құрайтын берілген қызмет түрлерінің көрсетілген ең аз көлемін игергенін көрсете білуілері тиіс [7, 6.2.4].
Кәсіби құзырлылық –ол жоғары-төмен, көп-аз деген деңгейге сыймайтын, керісінше, сапалы жаңалықтарымен сипатталатын тұрақсыз көрсеткіш. Ю.В.Сенько, М.Н.Фроловская еңбектерінде кәсіби құзырлықтың қалыптасу деңгейлерін көрсеткіштеріне қарай төмендегідей жіктейді:
Мен нені білмейтінімді білмеймін;
Мен білмейтінімді білемін;
Өзімнің білетінімді білемін [8, 17 б.].
Кәсіби құзырлықты қалыптастыру мәселесі жөнінде Әлмұханова Х.Т., Бейсебаева П.С өз еңбектерінде: Болашақ педагогтардың кәсіби құзыреттілігін қалыптастыруда педагогикалық практика үлкен рөл атқарады. Педагогикалық практиканы өту кезінде студенттің педагогикалық іскерлігі мен дағдылары жылдам қалыптасады. Оның шығармашылық және педагогикалық құбылыстарды зерттеуге деген қабілеті дамиды, педагогикалық шеберліктің негіздері қаланады.
Кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру –жеке шығармашылық қабілетті дамытуды, педагогикалық инновацияларды дұрыс қабылдауды, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жиенбекова А.Қ., Торыбаева Ж.З.
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті, Түркістан қ.,
Қазақстан Республикасы
Қазіргі білім беру саласындағы басты міндет –білім мазмұнына жаңалық енгізудің тиімді жаңа әдістерін іздестіру мен оларды жүзеге асыра алатын жаңашыл мұғалімдерді даярлау. Жаңашыл мұғалімдер педагогикалық қызметтің барлық түрлерін зерттеп, кез-келген педагогикалық жағдайда өзінің білімділігі, парасаттылығы, ақылдылығы, мәдениеттілігі, іскерлігі, шеберлігі арқасында шеше алатын, педагогикалық үдерістің нәтижесін жақсартуға ұмтылатын жаңашыл әрі шығармашылықпен жұмыс істей алатын жеке тұлға болуы керек [1].
Осыған байланысты, қазіргі таңда ЖОО-ның нормативті құжаттарында болашақ педагог кадрларды даярлау мәселесінде олардың кәсіби құзырлығын арттыру мәселелері жиі қарастырылып жүр.
Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319 Білім туралы Заңында: Білім беру жүйесінің басты міндеті –оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық коммуникациялық желілерге шығу, ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, –деп [2] атап көрсетілгенін ескере отырып, соңғы уақытта бәсекеге қабілетті, жан-жақты дамыған тұлға дайындау ісінде кәсіби білігі мол мамандарды қажет ететін жаңашыл қоғамның да білім беру жүйесіне қояр талабының айтарлықтай артқандығын байқаймыз.
Талап бойынша, жаңашыл қоғам мұғалімі –жаңалықтарға жаны құмар, теориялық және әдіснамалық білімі жоғары, түрлі ғылыми зерттеулерін эксперименттік тәжірибелермен ұштастыра білетін, сондай-ақ жаңа педагогикалық технологиялардың әдіс-тәсілдерін өз ісінде дұрыс пайдалана білетін, кәсіби біліктілігі жоғары маман болуы тиіс.
Осы тұрғыдан қарар болсақ, үздіксіз педагогикалық білім беру жүйесінде рухани-гуманистік, ақпараттық, коммуникативтік, интеллектуалды-креативтік құзырлықтары қалыптасқан, зерттеушілік, жобалаушылық, модельдеушілік, әдістемелік деңгейі жоғары дамыған жаңа қоғамның мұғалімдерін дайындаудың тың жолдарын қарастыру қажеттігі туындайды. Өйткені, өзінің ішкі мүмкіндіктерін дамытуға, педагогикалық ақиқатқа жаңашылдық тұрғысынан өзгерістер жасауға мүмкіндігі бар, кәсіби мәнділігін жүзеге асыра алатын, белгілі бір әлеуметтік мәртебені иеленген шығармашыл мұғалім ғана қоғам талап етіп отырған тұлғаны қалыптастыра алады [3, 944 б.].
Сондықтан, бүгінгі таңда жаңа қоғам мұғалімінің ең басты, болуға міндетті қасиеттерінің бірі оның кәсіби біліктілігі –құзырлығы болып табылады.
Күні бүгінге дейін кәсіби құзырлықтың түрлі бағыттары ғалымдар еңбектерінде жан-жақты қарастырылып келді. Айталық, шетелдік және отандық әдебиеттерде педагогикалық бағыттылықты қалыптастырудың негізі –Е.П.Белозерцов, И.А.Колесникова, А.Е.Кондратенков, Н.В.Кузьмина, И.Я.Лернер, Н.Д.Левитов, М.Н.Скаткин, В.А.Сластенин, А.А.Орлов, И.Я.Фастовец, С.Т.Каргин еңбектерінде; педагогикалық шығармашылық мәні –В.Н.Андреев, Ю.Н.Кулюткин, В.И.Загвязинский, М.М.Поташник т.б. еңбектерінде; педагогтың кәсіби құзырлығының психологиялық-педагогикалық негізі –Л.С.Выготский, В.В.Давыдов, А.Н.Леонтьев, Д.Б.Эльконин, А.Е.Әбілқасымованың, Ш.Т.Таубаеваның, М.Ә.Құдайқұловтың т.б. еңбектерінде ғылыми негізде тұжырымдалған. [4, 41 б.].
Құзырлық түсінігі білім, білік, дағды түсініктерімен шектелмейтін ауқымы өте кең ұғым. Ол тек ақпараттық-техникалық біліктіліктен ғана емес, басқа да тұлғалық айрықша қасиеттерден тұрады. Құзырлы адам мәселенің мәнін жете түсініп, оны тәжірибе жүзінде шеше білетін адам. Оның ақпаратты сауаттылығынан гөрі іс-тәжірибелік біліктілігі өте маңызды.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінде: 1) құзыр –әмір, билік; 2) белгілі бір адамның жетік білетін мәселесі, хабардарлық; Құзырет –белгілі бір мекеме немесе құзырет уәкілдігінің міндеті [5, 534 б.] деп, ал Ожегов С.И., Шведова Н.Ю.-дың түсіндірме сөздігі бойынша құзыр (компетенция) –қандай да бір істі жүргізетін адамның, мекеменің мәселелерді шешуге, іс-әрекет етуге, бір нәрсені істеуге құқықтылық шеңбері; құзіреттілік (компетенттілік) – қандай да болсын мәселеден хабардарлық, беделділік [6, 288 б.] деп түсіндірілген. Сондай-ақ, ҚР-ның Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында бұл терминдерге былайша анықтама берілген: құзырет –білім беру жүйесіне берілетін әлеуметтік тапсырыстарды құрайтын жеке және қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында нәтижелі іс-әрекеттерге қол жеткізу үшін ішкі және сыртқы ресурстарды тиімді жаңғыртуға дайындық. Құзыреттілік – оқу мен өмір жағдаяттарын шешу кезінде білім алушылардың білімді, іскерлікті, дағдыны және қызметтің әмбебап тәсілдерін меңгеруі көрінетін білім берудің нәтижесі [7] деп түсіндіріледі.
ҚР-ның Жалпыға міндетті білім беру стандартында білім беру нәтижелері ретінде білімгерлердің бойында қалыптасуға міндетті түйінді құзыреттіліктер түрі қарастырылған. Олар:
проблемалардың шешімін табу құзыреттілігі;
ақпараттық құзыреттілік;
коммуникативтік құзыреттілік [7, 6.2].
Проблемалардың шешімін табу құзыреттілігі:
Ақпараттық құзыреттілік:
Коммуникативтік құзыреттілік:
түрлі жағдайларда пробле-
маларды анықтауға, жауап
ты шешім қабылдауға,
өзіндік шешімінің нәтиже-
сін бағалауға;
өзіндік іс-әрекетке мақсат қоя алуға,оны іске асыруға
қажетті жағдайларды анық
тауға, оған жету үдеріс-
терін жоспарлы түрде ұйым
дастыруға (яғни, атқарыла
тын міндетке барабар тех-
нологияларды әзірлеуге);
өзіндік бағалауға және өзіндік іс-әрекет пен оның
нәтижелеріне баға беруге;
түрлі жағдайларда әркім-
нің өзі үшін қызмет және
мінез-құлық нормаларын
таңдауға;
қойылған міндетке сәйкес технологияларды таңдауы-
на мүмкіндік береді
[7, 6.2.1].
сыни тұрғыдан ұғынылған ақпараттар негізінде сана-лы шешім қабылдауға;
өзіндік мақсат қоюға және оны негіздеуге, мақсатқа жету үшін танымдық қызметті жоспарлауға және жүзеге асыруға;
ақпараттарды табуға, талдауға, іріктеу жасауға, қайта құруға, сақтауға, түрлендіруге және тасымал
дауға, оның ішінде қазіргі
заманғы ақпараттық-
коммуникациялық техно-
логиялардың көмегімен
жүзеге асыруға;
логикалық операцияларды (талдау, жинақтау, жалпы-
лау, құрылымдау, тікелей
және жанама дәлелдеу,
аналогия бойынша дәлел-
деу, модельдеу, ойша экс-
перименттеу, материал-
дарды жүйелеу) қолдана
отырып, ақпараттарды өңдеуге;
өзіндік оқу қызметті жоспарлау және жүзеге асыру үшін ақпараттарды қолдануға мүмкіндік береді [7, 6.2.2].
нақты өмір жағдайында өзіндік міндеттерді шешу үшін қазақ және басқа тілдерде ауызша және жазбаша коммуникация-
лардың түрлі құралдарын
қолдануға;
коммуникативтік міндет-
терді шешуге сәйкес келе-
тін стильдер мен жанрлар-
ды таңдауға және қолдану-
ға;
әдептілік нормаларына сәйкес өзіндік пікірді білдіруге;
нәтижелі өзара іс-әрекетті, оның ішінде басқа мәде-
ниет өкілдерімен, түрлі
көзқарас және әр түрлі
бағыттағы адамдармен
сұхбат жүргізе отырып,
шиелініскен ахуалдарды
шешуді жүзеге асыруға;
жалпы нәтижеге қол жеткізу үшін түрлі көзқарастағы адамдар тобында қатынас (коммуни
кация) құруға мүмкіндік
береді [7, 6.2.3].
Жоғарыда аталған құжат бойынша, білімгерлер білім берудің әрбір деңгейін аяқтау кезеңінде негізгі құзыреттіліктерді құрайтын берілген қызмет түрлерінің көрсетілген ең аз көлемін игергенін көрсете білуілері тиіс [7, 6.2.4].
Кәсіби құзырлылық –ол жоғары-төмен, көп-аз деген деңгейге сыймайтын, керісінше, сапалы жаңалықтарымен сипатталатын тұрақсыз көрсеткіш. Ю.В.Сенько, М.Н.Фроловская еңбектерінде кәсіби құзырлықтың қалыптасу деңгейлерін көрсеткіштеріне қарай төмендегідей жіктейді:
Мен нені білмейтінімді білмеймін;
Мен білмейтінімді білемін;
Өзімнің білетінімді білемін [8, 17 б.].
Кәсіби құзырлықты қалыптастыру мәселесі жөнінде Әлмұханова Х.Т., Бейсебаева П.С өз еңбектерінде: Болашақ педагогтардың кәсіби құзыреттілігін қалыптастыруда педагогикалық практика үлкен рөл атқарады. Педагогикалық практиканы өту кезінде студенттің педагогикалық іскерлігі мен дағдылары жылдам қалыптасады. Оның шығармашылық және педагогикалық құбылыстарды зерттеуге деген қабілеті дамиды, педагогикалық шеберліктің негіздері қаланады.
Кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру –жеке шығармашылық қабілетті дамытуды, педагогикалық инновацияларды дұрыс қабылдауды, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz