Дүние жүзі тарихы

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе.

1. Жања дєуір ќарсањындаѓы Шыѓыс

2. даѓдарысы

3. Жања тарихтыњ негізгі кезењдері

XX ғасырдың үлкен бөлігі адамзаттың даму тарихында «Батыс" деп аталған бірнеше үстем елдерден құралған атпен белгілі болды (Ұлыбритания, Франция, Германия, Италия, Испания, Ресей (СССР) АҚШ, Канада) әлемде Еуроцентристік немесе, Еуро-Американ центристік көзқарас қалыптасты. Қалған халықтар, аймақтар және мемлекеттер тек қана Батыс тарихы мен байланысты болғаны үшін есепке алынды.

Азия, Африка Америка жерлерін Еуропа халықтарының игеру дәуірі XV-XVІ ғасырдағы теңіз жолдарының ашылуынан кейін басталуы осының нәтижесінде XІX ғасыр аяғында ұлы отардық елдер пайда болды.

Қазіргі таңда «империяң термині латынша «императорң мағынасын береді. Ежелден империялар болған Македонский, Шыңғысхан, Рим және Византия империясы. Жаңа кезенде ол термин бірінші рет XІX ғасырдың 30 жылдарында Францияда Наполеонға қатысты қолданылды. Европа XІX- XX ғасырда империализмді капитализм дамуыныњ бір сатысы ретінде есептей бастады. Әлемде үстемдік ету үшін күрес басталды.

Империализм бұл әлсіз халықтарды отарға айналдыру. Бір халықтар ірі, басқасы ұсақ, біреулерінде дамыған өндіріс орындары бар, біреулері өте қалақ. Әлемде бір уақытта мықты мемлекеттер әлсіздер үстінен үстемдік еткен.

Тарих көрсеткендей әр бір мықты өркениет империалық сипатта болған. Соңғы 500 жылдықта әлемді жаулап алу Еуропалықтар қолында болды.

XІX ғасырда болѓан өндірістік революциясы Европалық державалардың экспансиясына жаңа түрткі берді. Жерлерді жаулап алу байлық арттыру, әскери күшін көрсету, дипломатиялық қарым - қатынаста үстемдік ету жаѓдайында қарастырылды.

Ірі өндіріс орындары дамыған державалар арасында аймақтар үшін, тауарларын өткізу үшін тартыс басталды. XІX ғасыр аяғы еуропалық ірі мемлекеттер арасында әліде болса жаулап алынбаған Азия, Африка және мұхит жерлері үшін таластың күшейе түсуімен белгілі.

XX ғасыр басында үлкен отарлық елдер тізімі пайда болды. Солар ішінде
ең үлкені Ұлыбритания болып, шығыста Гонгконгтан, батыста Канадаға дейінгі жерлерді алып жатты. Еуропа экспансиясыныњ ұлы дәуірі аяқталды.

Көптеген соғыстар нәтижесінде еуропалық халықтар өзінің билігін барлық әлемге орнатты.

XІX -ХХғасыр басында еуропалық емес халықтар еуропалық ғылыми -техникалық, экономикалық, жетістіктерін игеруі әлсіз болды. Жапония 1868 жылы Мейдзи ревалюциясының нәтижесінде капиталистік даму жолына түсті. Реформа нәтижесінде мемлекеттің экономикасы дамыды. 1941 жыл 7 желтоқсанда Жапон авиациясының Америкалық Перл-Харбор әскери теңіз базасына шабуыл жасады, еуроцентристік әлемнің күні біткенін дүниежүзіне әшкереледі. Жаңа тарихи кезең басталды. Бірақ XX ғасыр 2 жартысына дейін батыс мемлекеттері әлемге өзінің ықпалын жүргізді.

Әлемнің мемлекеттерін отарына немесе жартылай отарына айналдырған, монополиялар жүздеген миллион халықты қанау арқылы үлкен байлық арттырды. Бұл мемлекеттер шикізат жеткізіп беріп отырды. Бірақ отарлық құрылымның жаңа әдісі бұл капиталды енгізу болды. Қарызға ақша беру нәтижесінде державалар үлкен қаражат арттырды. Банктер бүкіл бір мемлекетті бақылауында ұстады.

Банктер мемлекеттегі кен орындарын, жер асты байлықтарын, өндіріс орнындарын бақылауында ұстады. Мысалы Индонезияда апиын және су монополиясына бақылау орнатты. Кореяда жапон банкі мемлекеттік банк қызметін атқарды, банкноттар, облигациялар (ќұнды ќаѓаздар) шығарды. Сондай қызметтерді Египеттегі орталыѓы Лондонда болған «Ұлттық банкң атқарды. Туркия мен Иранды өздеріне тєуелді ету маќсатында Ағылшын Француз «Осман банкің мен ағылшын «Шахан-Шахң банкі жұмыс жасады. 1904 жыл Англияда 50 отарлы банктер болса, 1910 жыл олардың саны 72 - ге жетті. Банктер тек қана экономикаға емес саясатқа да ықпалын тигізді.

Метрополиялар өзінің отарлығына ауыл шаруашылығында қандай өнім өсіруді хабарлап отырды. Көп мемлекеттер тек қана бір өнім өсіруге құқылы болды. Мысалы: Ява, Цейлон, Ассам-шай өсірді. Бенгалия-джут Вьетнам күріш, Уганда, Египет мақта өсірді.

Отарларда темір жолдар, телеграф линиялар, порттар құрылысына капитал бөлу арқылы державалар үлкен әскери-стратегиялық маңызға ие болған орындарға бақылау орнатты. Неміс монопалиясына Бағдат темір жолын құрды, тек қана Оңтүстік Африка Одағында Белгия мен Француз отарларында 7000 миль темір жол құрылды. Отаршылдар Египетте Суэц каналына қызығушылық танытты.

Отарлыќ мемлекеттерде өндіріс орындарын ашып, бұл жерлерде жер асты байлығын тонаушылыќпен игере бастады. Сол мақсатпен монополиялар концесияларды иелене бастады. Концесия териториясы бұл мемлекет ішіндегі мемлекет болып қалды. Ирандағы ағылшын - парсы мұнай компаниясы сондай концесия болатын.

Қытайдағы концесияларда державалардың соты, полициясы болған. Мұнай, фосфат, көмір руда, түсті металл барлығы шетел монополияларының қолында болды. Мұнай компаниялары Араб мемлекеттерінде бақылау орнатты. Шетелдіктер Египетте, Вьетнам, Туркия елдерінде тұз сату үшін монополия орнатты.

Индиядағы, Африка мемлекеттеріндегі бай алмаз, алтын кен орындары ағылшын, француз, белгия компанияларының қолында болды. Шетел компаниялары Шығыс мемлекеттерінде ішкі және сыртқы базарларын жаулап алды. Кедендерге бақылау орнатты.

Батыс Европа мен солтүстік Америкада өндіріс төңкерісі болуына байланысты XІX ғасыр аяғында миллиондаған халқы бар континеттер отарға айналды. Ќаржы-өндіріс монополияларға дәстүрлі өндіріс және аграрлық құрылымын өзгертіп жібереді.

Шығыс елдерін негізгі шаруашылығы бұл ауыл шаруашылығы болған. Ауыл шаруашылығында халықтың 3/2 бөлігі еңбек еткен.

Шығыста саяси процестар XX ғасырдың 1 жартысында үлкен державалардың бақылауымен жүрді. XІX ғасырдың аяғында тек отарлар үшін соғыс емес, ол державалардың отар үшін соғысқан уақыты. Испан - Американ соғысы, Ағылшын - бур соғысы, орыс-жапон соғысын мысал келтірсек болады.

Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін Шығыс Азия елдерінде ояну басталды. Осман империясы Ресейге қарсы соғыста түркі халықтарының біріккен күшін пайдалануға әрекет жасады. Ал ол кезде Ресейде 20 мың мұсылман халқы болып, ол Осман империясынан да көп болатын. Германия болса Ресеймен Англияға қарсы күресте мұсылмандар күшін пайдалануға әрекет жасады.

Бірақ соғыс нәтижесінде Шығыста отарларда ревалюциялық көзқарас қалыптасты. Біріншіден, Германия кейін Антанта елдерінің Осман империясы, Кавказ, Қрым, Орта Азияға әскер орналастырғанына халық наразы болып, қолында қару алып қарсы күресті. Грузияда меньшевиктер, Түркістанда Қоқан автономиясы, Қазақстанда Алаш Орда мемлекеттерін еске түсіреміз. Түрік халқының Мұстафа Кемал басшылығында азаттық күресін атап өтеміз.

Екінші дүниежүзілік соғыс Шығыс халықтарына бірінші соғыстан кем әсер еткен жоқ. Соғыста Азиялық және Африкалықтардың үлкен бөлігі қатысты. Үндістанда 2, 5 млн адам, Африкада 1 млн адам армияға шақырылды. Соғыста Қытай 10 млн, Индонезия 2 млн, Филлипин 1 млн адам жоғалтты.

Қазіргі заман тарихы кезінде Азия мен Африка елдері өзінің артта қалуы және отарға айналғанын артта тастап әлемнің өмірінде үлкен рөл атқара бастады, ал бір неше дамыған мемлекеттер батыстың экономикалық және саяси бәсекелесіне айнала бастағаны байқалды.

Тақырып 1: Цин династиясының кол астындағы Қытай

Жаңа кезеңнің басындағы Қытай.

Цин империясының құрылуы.

Мемлекетік құрылымы идеологиясы.

Қытайдың жабылуы.

XIXғ. капиталистік мемлекеттердің Қытайды ашылуы

Әдебиеттер

Губер А. А., Ким Г. Ф., Хейфец А. Н. Новая история стран Азии
и Африки. М., 1982

Сидихменов В. Я. Китай: страницы прошлого. М., 1978

Ефимов Г. Е. Очерки по новой и новейшей истории Китая. М., 1951

История Китая с древнейших времен до наших дней. М., 1974

Хрестоматия по новой истории (1640-1815) . Том 1, М., І963

Қытай- Азияның шығыс бөлігінде ориаласк, ан. Территориясы- 9 мли. 957мың шаршы км. Халкы- 1 млрд. 221 млн. 462 мың (1995 ж. )

1. ХҮП ғасырдың басында Қытай 1368 жылы билік басына келген Мин династиясының басқаруында болған дамыған феодалдық мемлекет еді. Сол кездің өзінде кейбір қалаларда мануфактуралар жұмыс істейтін. Жеке мануфактуралардың пайда болуы Қытайда жаңа өндірістік қатынастары мен элементтерінің пайда болғанын көрсетеді. Негізінен алғанда Қытайда капиталистік қатынастардың элементерінің пайда болу кезеңі туралы мәселе оншалықты жақсы зерттелмеген. Кейбір мәліметтерге қарағанда ХҮІ ғасырда феодалдық Қытайда сауда және қолөнер ісінде жаңа процестер қалыптасты. Ірі көпестік компаниялар пайда болып, олар мата, фарфор, қағаз сату ісімен айналысты. Кейбір жағдайда делдал-көпестер қала және ауыл қолөнершілерін шикізатпен қамтамасыз етіп, оларды өздеріне тәуелді етті.

Феодалдардың үстемдігі Қытай экономикасының дамуына кедергі жасады. Помещиктер шаруаларды феодалдық жағынан қанауды күшейтуге тырысты, бұл әрине шаруалар соғысына әкеліп соқтырды. Қытайдың көрші жапоңдармен, моңғолдармен, маньчжурлармен соғысуына байланысты елде салықты көбейтуі және шаруалардан жерді тартын алу, орталық және жергілікті аппараттың коррупциясы, кала және ауыл халқының қайыршылықа ұшырауы Мин империясының дағдарысын күшейте түсті. Бұл дағдарыс ХҮІ ғасырдың екінші жартысында қатты байқалды, ал шаруалар соғысы кезінде (1628-1646 ж, ж. ) және ХҮІІ ғасырдың 30-40 жылдары маньчжур басқыншыларының шапқыншылығы кезінде одан әрі тереңдеді.

Феодалдық қанау, ашаршылық, қайыршылық Қытай шаруаларын қанаушыларға қарсы күрес жүргізуіне итермеледі. ХҮІІ ғасырдың 30-40 жылдары шаруалар соғысы Шэньси, Хэнань, Хубэй, Сычуань провинцияларын қамтды. Күрес барысында көтерілісшілердің, 2 лагері қалыптасты: 1. Хубэй және Шэньси провинцияларында. Мұнда шаруаларды Ли Цзы чэн басқарды.

2. Сычуань провинциясында. Бұл жерде көтерілісшілердің көсемі Чжан Сянь чжун еді. Қытай маньчжур тайпаларымен күрес жүргізіп жатқан кезде шаруалар көтерілістері кең етек жая бастады. Кезінде маньчжур тайпалары Кытайға вассал болып табылатын. Олар қазіргі Қытайдың солтүстік-шығысында мекен етті, бұл тайпа Қытайдың аудандарын басып алуды көздеді. Қытай императоры маньчжур майданынан бірнеше әскерді босатып, оларды шаруалар көтерілісін басып тастауға жіберді. 1638 жылға таман Қытай императорының әскері көтерілісшілер армиясын басын тастады. Бірақ бұл уақытша жеңіс еді. 1639-1640 жылдары көтеріліс жаңа күшпен бұрқ ете қалды. Көтерілісті Ли Цзы чэн басқарды. Мин әскері жеңіліске ұшырай бастады. 1644 жылы шаруалар әскері Пекинге басып кірді. Көтерілісшілер Ли Цзы чэнды император етіп жариялады. Осы кезден бастап Мин династиясы өмір сүруін тоқтатты. Мин династиясының ең соңғы императоры өзін-өзі өлтірді. Шаруалар көтерілісі Солтүстік Қытайды толығымен қамтыды. Көтеріліс барысында бұл территорияда ескі салықтар, шаруалардың қарыздары жойылды, жер шаруалардың қолына өтті.

2. Қытайдың өзінде шаруалар көтерілісі жүріп жатқан кезде, үкімет әскері сол кезде маньчжур тайпаларымен күресіп жатты. Маньчжурларға қарсы күрестің басшысы У Сань гуй еді. Шаруалар көтерілісінің көсемі Ли Цзы чэн У Сань гуйге маньчжурларға қарсы күресте өзінің көмегін көрсетуді ұсынды. Бірақ У Сань гуй және кептеген феодалдар өздерінің басты жауы көтеріліске шыққан шаруалар деп есептеді. Олар керісінше қайта маньчжур билеушілерімен келісім жасауға көнді. Сатқын У Сань гуй және біріккен маньчжурлар Пекинге бағыталды. Кетерілісшілер шайқассыз-ақ қаланы босатты. 1644 жылы маусым айында маньчжурлар толығымен Пекинді басып алды. Осы кезден бастап Қытай астанасында маньчжурлық Цин династиясы кұрылды. Кетерілісшілер әскері қала түбінде күресті жалғастыра берді, бірақ күш тең емес еді. Сонымен шаруалар көтерілісі жеңіліспен аяқталды. Солтүстік Қытай маньчжурлардың қол астында болды. Көтерілістер Қытайдың басқа аудандарында жалғасты, бірақ олар ақырында басып-жаншылды. Сөйтіп Қытайда Цин династиясының билігі толығымен орнатылды. Маньчжурлар қытайлықтарға тәуелділік белгісі ретінде барлық қытай ер азаматтарының басының айналасындағы шашын қырып тастап, ал төбесіндегі шашын өріп жүруін талап етті.

3. Цин империясының саяси қондырмасы феодалдық өндірістік қатынастырды сақтауға және қорғауға бағытталды. Мемлекет басында билігі шексіз монарх-богдыхан тұрды. Боғдыханның қарамағында жоғарғы өкімет Әскери кеңестің қолында болды, ол маньчжур аксүйектерінен тұрды. Министрлер кабинетінің қызметін "любу" атқарды (алты палата) : ол шенеуніктік, салық, салтанатты істер, әскери, қылмыстық, қоғамдық жұмыстар істерімен айналысты. Ең жоғарғы сословиеге маньчжурлар жатты, олардың артықшылықтары мұрагерлік бойынша берілді: императордың туыстары және ұрпақтары- "сары белбеулілер" деп аталды. Өйткені олар императордың белбеуі түстес сары белдік тағатын. "Қызыл белбеулілер" және "темір дулығалылар" - бірінші маньчжур императорының жақындарының ұрпақтары болған. Жоғарғы сословиеге сондай-ақ "шэныни"- ғалымдар жатты, олардың атағы мұрагерлік бойынша берілмейтін. Шэныни болу үшін емтихан тапсырып, сөйтіп ғылыми атаққа ие болатын. Шэнынилердің ішінен қала басқарушылары, соттар т. б. шенеуніктер шықты. Европалықтар оларды "мандариндер" деп атады (портутал "мандар"- басқару) .

Сословиелік-иерархиялық сатының ең төменгі қатарында жер өңдеушілер, қол өнершілер, саудагерлер тұрды.

4. Бастапқы кезде цин өкіметі европалық миссионерлерге мейіріммен қарады, себебі қажет жағдайда европалықтарға сүйеніп қытай халқының наразылығын басып тастауға болады деп есептеді. Сондықтан да шетел кемелеріне Қытайға кіруге рұқсат берілді. ХҮІІ ғасырдың екінші жартысында Пекинге голланд, португал, француз, ағылшын көпестері келе бастады.
Сонымен бірге Қытайға көптеген католик миссионерлері ағылып келді. Олар христиан дінін насихаттады. Тіпті кейбір миссионерлер императордың кеңесшілеріне де айналды. Шетел миссионерлерінің қызметі халық арасында қарсылық тудырды. Халық Европаның ықпалынан қауіптенді. 1724 ж. жаңа боғдыхан Юнчжэн христиан шіркеулерін жабуға және миссионерлерді елден шығаруға бұйырды. 1757 жылы император Цяньлун кезінде Қытай порттарында европалықтармен сауда қарым-қатынасын жүргізуге тыйым салды. Осы кезден бастап Қытай Батыстан оқшаулану саясатын жүргізе бастады. Европалықтар Қытайға ене алмады, олардың кемелері тек Гуаньчжоуға кіре алды. Оқшаулану саясаты шетел отаршыларының Қытайға ену әрекетін тоқтатты. Сондай-ақ бұл саясат арқылы маньчжурлар өздерінің Цин династиясының үстемдігін және феодалдық тәртібін сақтап қалуға тырысты.

5. Үндістанды басып алып, билеп жатқан Англияның билеушілері ендігі кезекте Қытайды отарлап алуды мақсат етті. Британ отаршылары Қытайды ашу керек еді, Ұлыбритания қысым көрсету мақсатымен 1793 жылы Қытайға бірнеше әскери кемелерден тұратын арнайы миссияны жіберді. Қытайға Англияның әскери және өнеркәсіптік күш-қуатын көрсетпекші болған ағылшын қонақтары боғдыханға сыйға түрлі қару-жарақ т. б. әкелді. Миссияны ірі британ қызметшісі, дипломат лорд Макартней басқарды. Макартней боғдыханнан ағылшын көпестеріне Қытай порттарында сауда жүргізуіне рұқсат алуды мақсат етті. Сонымен бірге бұл миссия ағылшындарға бір Қытай аралын ашу, ағылшын тауарларына баж салығын азайту, ағылшын және қытай үкіметінің арасында байланыс орнатуды көздеді. Бірақ Макартней бұл жоспарын жүзеге асыра алмады. Ағылшындар бұған қарсы әрекет ретінде өздеріне қолайлы амал тапты ол- Қытайта апиынды енгізу. 1700 жылы Үндістаннан Қытайға тек 200 жәшік апиын әкелінді, оның әр жәшігі 133 фунттан тұрды, 1800 жылдан бастап Қытайға апиынды енгізу 2000 жәшікке жетті. 1800-1838 жылдары Қытайға апиынды енгізудің жылдық көлемі 20 есе өсе түсті- 2 мың жәшіктен 40 мың жәшікке дейін. 1868 ж. Қытай экспортының 55 %-і шайдан, 37 %-і жібектен тұрды. Ал импорттың 40 %-ін апиын, 30 %- мақта-мата, 9 %-жүн-мата, 6 %-мақта құрады. Апиынды елге әкелудің нәтижесінде Қытайдан үлкен көлемде күміс әкетілді. Мұның нәтижесінде Цин үкіметінің қаржы жағдайы нашарлай түсті.

Тайпин шаруалар соғысы

Тайпин шаруалар соғысының себептері.
Тайпин мемлекетінің жариялануы.
Жер жүйесі.
Тайпин мемлекетінің құлау.

Әдебиеттер:

Губер А. А., Ким Г. Ф., Хейфец А. Н. Новая история странАзии и Африки. М., 1982
Илюшечкин В. П. Крестьянская война тайпинов. М., 1967
Ефимов Г. Очерки по новой и новейшей истории Китая. М., 1951
Скачков К. А. Пекин в дни тайпинского восстания. -М., 1960.
Белелюбский Ф. Б. Идея равенства у тайпинов // НародыАзии и Африки. -1975. -М 2.
История Китая с древнейших времен до наших дней. -М., 1974

1. 1840-1842 жылдардағы бірінші апиын соғысы Цин династиясының шет ел агрессорларының алдында өзінің әлсіздігін көрсетті. Бірінші апиын соғысы Нанкин келісімінің қабылдауымен аяқталды. Бұл келісімге 1842 жылы 29 тамызда қол қойылды. Келісім бойынша Қытай Англияға 5 портын ашты:

Сямынь

Фучжоу

Нинбо

Шанхай

Гуанчжоу

Сонымен бірге Қытай Гонконгты беруге тиіс еді және 21 миллион юань контрибуция төлеуге міндеттелді.

1840-1850 жылдары Қытайға апиынды әкелу 2, 5 есе өсті. Шет ел отаршынарының елге енуі феодалдық Қытайға қатты ауыр тиді. Халықтың көпшілігі Бұл жағдайға шыдамай наразылығын білдірді. Бұл наразылық ақыры шаруалар көтерілісіне әкеліп соқтырды. Қытайдағы халық қозғалыстары Үндістандағы халық толқулары секілді капиталистік Англияның отарлық саясатына қарсы берген жауабы ретінде болды. Бірақ ескере кететін жайт, ол Үндістандағы халық көтерілістері тікелей ағылшын басқыншыларына қарсы бағытталса, ал жартылай отарға айнала бастаған Қытайдағы шаруалар көтерілістері негізінен маньчжур династиясына және феодалдық қанауға қарсы бағытталған еді. Шаруалар көтерілісінде жиі кездестірілетін бір ерекшелік, ол халық қозғалысының діни сипатта болуы. Соның ішінде тайпин шаруалар соғысы оған нақты мысал бола алады. Тайпин шаруалар соғысының басшысы және идеологы Хун Сю-цюань болды. Ол 1843 жылы Қытайдың оңтүстігінде өзінің қызметін бастап, өзінің қарамағында жақтастарын топтастырды.

Хун Сю-цюань жай қарапайым шаруа отбасында дүниеге келген. Әке-шешесі оны 7 жасында мектепке береді, бірақ кейінірек материалдық жағдайдың нашарлығына байланысты ол мектепті тастап жұмыс істеуге кіріседі. Кейінірек ол Гуанъдун провинциясында, яғни сол провинциядағы өзінің ауылына мұғалімдікке тұрады. Ол ежелгі Қытай авторларының шығармаларын оқиды. Өсе келе ол миссионерлермен танысып христиандықтың негіздерін түсіне бастады. 1837 жылы Хун Сю-цюань қатты ауырады. Кейінірек ол жұрттың бәріне ауырған шағында оған христиан құдайы келіп оны аспанға шақырды, сөйтіп оған Қытайды шайтандардан тазартсын, әділеттілікті орнатсын деген -тапсырма берді деп айтады. Ақыры ол өзін Иисус Христостың кіші інісі деп жариялап, өзінің діни үгіт-насихатын бастайды. Оның негізгі насихаты ол - теңдік идеясы. Хуи Сю-цюань берекелі өмірді құруға тырысты "ол өмірде дүниесі бары да, жоғы да бір-бірін сыйласа, қиыншылықта бір-біріне көмектессе, үйлердің есіктері түнде жабылмаса, жолда жоғалтқан затқа ешкім тиіспесе, әйелдер және ер-азаматтар бір-бірін құрметтесе" деп армандады. Сөйтіп ол осы идеяларды тарата бастады. Хун Сю-цюань "құдайға құлшылық ететін қоғамды" ашты. Өзінің қызметінің орталығы етіп ол Гуаньдун провинциясымен шекаралас жатқан таулы Гуанси провинциясында бастайды. Бұл ауданда цин үкіметінің билігі оншалықты күшті болмады.

Хун Сю-цюаньның қоғамына негізінен шаруалар, кебейлер, сондай-ақ Цин династиясына қарсы көпестер мен помещиктер де кірді. 1850 жылы Хун Сю-цюань қоғам мүшелеріне үйлерін, мал-мүлкін сатуға бұйырды және түгелбей отбасымен көтерілісшілер отрядына қосылуға шақырды. Оларға ортақ қоймалардан киім-кешек және ауқат берді. 10 мыңнан аса шаруалар Бұл іске

қосылды-

Көтерілісшілердің максаты:

Қытайды маньчжур басқыншыларынан азат ету.

Феодалдық үстемдікті жою Тайпин көтерілісі 4 кезеңнен тұрады:

1850-1853 ж. ж. - Цзиньтяньда жиналып Нанкинді басып алғанға дейін

1853-1856 ж. ж. - Нанкинді басып алуы, тайпидердің бөлінуі

1856-1860 ж. ж. - тайпин көтерілісінің құлдырай бастауы

1860-1864 ж. ж, - тайпиндердің манъчжурлармен және шетелдіктермен күресі, тайпиндердің жеңілуі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.