«4 жастағы балалардың жиын туралы түсініктерін дидактикалық ойындар арқылы қалыптастыру»

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 72 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қ. А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Гуманитарлық ғылымдар факультеті

«Білім технологиясы» кафедрасы

Қызметте қолдау үшін

«Қорғауға жіберілді»

кафедра меңгерушісі

п. ғ. д., доцент Б. Т. Ортаев

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «4 жастағы балалардың жиын туралы түсініктерін дидактикалық ойындар арқылы қалыптастыру»

5В010100 - «Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу»

Орындаған:

ПМД-211 тобының студенті Юлдашева К. Ф

Ғылыми жетекшісі

аға оқытушы: Халилаева Э. Ж.

Түркістан 2016

АННОТАЦИЯ

В дипломной работе на тему «Формирование понятий о множестве у детей 4-летнего возраста на основе дидактических игр» рассмотрены вопросы организации работы по формированию у детей младшего дошкольного возраста элементарных математических представлений, в частности особенности управления процессом формирования понятий о множестве у детей 4 года жизни, выявлено современное состояние данной проблемы, содержание образования по формированию элементарных математических представлений, особенности совместной деятельности воспитателя и воспитанника, а так же особенности использования различных методов и приемов в процессе обучения. Проблема рассматриваемая в теоретической части дипломной работы опробирована через организацию методических мероприятий на практике.

ÖZET

Birçok çocuklar hakkında kavramların oluşumu didaktik oyunların temelinde 4 yaş başlıklı araştırma makalesi, özellikle çok çocuklu yaşam 4 yıl ilgili kavramların oluşumu sürecin yönetimi özellikleri, okul öncesi yaş temel matematiksel kavramların çocuklarda oluşumu üzerinde çalışma organizasyonu olarak kabul edilir. Bu konuda, temel matematiksel kavramların oluşumunda eğitimin içeriği, özellikle ortak girişimler, öğretmen ve öğrencinin mevcut durumu ortaya ve aynı zamanda öğretim sürecinde farklı yöntem ve tekniklerin kullanımı sunmaktadır. Sorun uygulamada öğretim faaliyetlerinin düzenlenmesi yoluyla çalıştı tezin teorik kısmında kabul edilir.

ABSTRACT

The research paper titled "Formation of concepts about the many children 4 years of age on the basis of didactic games" are considered the organization of work on the formation in children of preschool age elementary mathematical concepts, in particular the features of management of process of formation of concepts about the many children 4 years of life, revealed the current state of this issue, the content of education in the formation of elementary mathematical concepts, especially joint ventures teacher and pupil, and also features the use of different methods and techniques in the teaching process. The problem is considered in the theoretical part of the thesis tried out through the organization of teaching activities in practice.

МАЗМҰНЫ

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР . . . 4

АНЫҚТАМАЛАР . . . 5

БЕЛГІЛЕУЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР . . . 6

КІРІСПЕ . . . 7

1 МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДА ЖИЫН ТУРАЛЫ ТҮСІНІКТЕРІН ДИДАКТИКАЛЫҚ ОЙЫНДАР АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . . 12

1. 1 Жиын туралы түсінік және оны дамытудың ерекшеліктері . . . 12

1. 2 Дидактикалық ойындар - 4 жастағы балалардың жиын туралы түсініктерін қалыптастырудың құралы ретінде . . . 24

2 4 ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ЖИЫН ТУРАЛЫ ТҮСІНІКТЕРІН ДИДАКТИКАЛЫҚ ОЙЫНДАР АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ . . . 36

2. 1 4 жастағы балалардың жиын туралы түсініктерін дидактикалық ойындар арқылы қалыптастырудың мазмұны . . . 36

2. 2 4 жастағы балалардың жиын туралы түсініктерін дидактикалық ойындар арқылы қалыптастырудың әдіс-тәсілдері . . . 50

ҚОРЫТЫНДЫ. . . . 60

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 62

ҚОСЫМШАЛАР . . . 66

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Бұл дипломдық жұмыста кeлeci нормативтік құжаттарға ciлтeмeлep көрсетілген:

Назарбаев Н. Ә. «Қазақстан-2050 стратегиясы - қалыптасқан

мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Қазақстан халқына арналған Жолдауы. Астана, 14. 12. 2012.

Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010.
«Балбөбек» Қазақ балабақшаларына арналған бағдарламалар - Алматы, 2012. - 208 б.
Ерте жастағы (1 жастан бастап 3 жасқа дейінгі) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Алғашқы қадам» бағдарламасы. -- Астана, 2010. - 88 б.
Мектепке дейінгі кіші жастағы (3 жастан 5 жасқа дейін) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Зерек бала» бағдарламасы. Астана, 2009. - 60 б.
Мектепке дейінгі ересек жастағы (5 жастан бастап 6 жасқа дейінгі) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Біз мектепке барамыз» бағдарламаcы - Астана, 2010. - 89б.
Қазақстан Республикасы «Білім беру туралы» Заңы. - Астана, 2007.
Қазақстан Республикасы Жалпыға міндетті білім беру стандартының «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту» негізгі ережелері. - Астана, 2009.

АНЫҚТАМАЛАР

Бұл дипломдық жұмыста келесі терминдерге сәйкес анықтамалар көрсетілген:

Жиын - математикада «көптіктің» мағынасында, оның бір баламасы ретінде қолданылады. Жиын «жинақ», «жиынтық» мағынасын білдіреді.

Жиын элементтері - Жиындар алуан-алуан объектілерден құралуы мүмкін, ол объектілері жиынның мүшелері немесе элементтері деп аталады. Мысалы, «адамдар жиыны» тірі табиғат объектілерінен құралса, «кітап жиыны» жансыз табиғат объектілерінен құралады.

Құр(бос) жиын деп - бір де бір элементі болмайтын бос жиынды айтады.

Жиындар алуан-алуан объектілерден құралуы мүмкін, ол объектілері жиынның мүшелері немесе элементтері деп аталады

Ойын - балалардың жетекші іс-әрекеті, әлеуметтік қызмет, ол баланың жасына қарай, өзін қоршаған ортаны танып білуге, оны өзгертуге құштарлығын арттыратын құрал. Онда танымдық және бағдарлық қызмет бар.

Дидактикалық ойын - кішкене балаларға тән оқыту формасы болып табылады. Арғы тегі ойынды өлеңмен, қимылды ұштастыру негізінде жатыр.
Міндеті -ойынның оқыту сипатын, оның мазмұны баланың танымдық әрекетін дамытуға бағытталады.

БЕЛГІЛЕУЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР

ҚР МЖМБС - Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты

МЖДБҚМТҚ - мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру.

КІРІСПЕ

Зерттеудің көкейкестілігі: Бүгінгі қоғам мүддесіне лайықты, жан-жақты жетілген, бойында ұлттық сана мен психология қалыптасқан парасатты азамат тәрбиелеп өсіру - отбасының, балабақшаның, барша халықтың міндеті.

Замана алға қойған бұл міндеттерді өз мәнінде шешу үшін мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнын түбегейлі жаңарту көзделуде. Қазіргі өмірдің өзінен туындап отырған талаптарды орындау, жаңалыққа жаршы болу үзіліссіз білім негізінің бастау бұлағы - мектепке дейінгі ұйымдардан басталғаны орынды.

Біздің ғасырымыз - ақпарат және технология ғасыры. Адам үшін маңызды болып табылатын білім деңгейінің артуына адамзаттың қарқынды дамуы алып келеді.

Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтің «Қазақстан-2050» Қазақстан халқына арналған жолдауында «Бәсекеге қабілетті дамыған мемлекет болу үшін біз сауаттылығы жоғары елге айналуымыз керек . . . . Сондай-ақ балаларымыздың, жалпы барлық жеткіншек ұрпақтың функционалдық сауаттылығына да зор көңіл бөлу қажет. Балаларымыз қазіргі заманға бейімделген болуы үшін бұл аса маңызды», - деп көрсетілгендей-ақ, ертеңгі келер күннің бүгінгіден гөрі нұрлы болуына ықпал етіп, адамзат қоғамын алға апаратын құдіретті күш білімге тән. Жас мемлекетіміздің болашағы - бүгінгі ұрпақ. Оларға бірдей талап қойып, олардың табиғи қабілетін, нақты мүмкіншілігін анықтап, ана тілінде еркін, сауатты, жүйелі сөйлеулерін дамыту, соған негіздеп оқыту - бүгінгі күннің өзекті мәселесі [1] .

Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасында [2] көрсетілген мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың сапасын қоғамның өзекті және перспективалы қажеттіліктеріне сәйкес ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету үшін «Балбөбек» [3], «Алғашқы қадам» [4], «Зерек бала» [5] және «Біз мектепке барамыз» [6] бағдарламалары Қазақстан Республикасы «Білім беру туралы» Заңына[7], Қазақстан Республикасы Жалпыға міндетті білім беру стандартының «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту» негізгі ережелерінің [8] негізінде жасалған бағдарламалары ұсынылып отыр.

Өскелең ұрпақ меңгерген әлеуметтік тәжірибе мазмұнына енгізілген ең күрделі білім мен дағдылардың бірі математикалық болып табылады. Олар табиғатта дерексіз болып, олармен операциялар жасау жүйелі түрде күрделі ақыл-ойдың кешенді психикалық қызметін талап етеді. Мектепке дейінгі кезең ақыл-ой бағытындағы шаралардың басты міндеттері, ең алдымен баланың танымдық қызығушылығын арттыру, баланың психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып тәрбиелеу болып табылады. Қоғамымыздағы өзгерістер де қарапайым математикалық ұғымдарын қалыптастыру бағытындағы шаралар да осы міндеттерді жүзеге асыруды көздейді. Ең алдыңғы қатардағы талаптар баланың белсенді ақыл-ой әрекетіне деген қабілеттерін қалыптастыру.

Мектеп жасына дейінгі жастағы балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру әдістемесі де ұзақ даму жолынан өтті. ΧVΙΙ - ΧΙΧ ғғ. балаларда көлем, өлшеу бірліктері, уақыт және кеңістік жайлы ұғымдар және арифметиканы мектепке жасына дейінгі балаларға үйретудің мазмұны мен әдіс-тәсілдері туралы Я. А. Коменскийдің, И. Г. Песталоццидің, К. Д. Ушинскийдің, Л. Н. Толстойдың және т. б. тәрбиенің озық педагогикалық жүйелерінде анықтап көрсетілді. Қазіргі кезде орыс ғалымдары Р. Л. Березина, З. А. Михайлова, Р. Л. Рихтерман, А. А. Столяр, А. С. Метлина и және т. б. мектеп жасына дейінгі жастағы балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру әдістемесінің дамуына өз үлестерін қосып келеді [9, 13] .

Мектепке дейінгі кезеңде ақыл-ой қабілетін тәрбиелеу және дамыту мүмкіндіктері мол. Бұл пікірлерді алғашқы мектепке дейінгі тәрбие жүйесінің іргесін қалаушы Ф. Фребель [10], М. Монтессори [11] негіздеген. Ал, кейінгі

буындағы зерттеуші ғалымдар А. П. Усова[12], А. В. Запорожец [13], Л. А. Венгер[14] бұл ілімді одан әрі дамытып, мектепке дейінгі кезеңдегі балалардың ақыл-ой мүмкіндіктерінің ауқымы мол екендігін өз еңбектерінде баяндаған. Ф. Фребель мен М. Монтессори жүйесінде қарастырылғандай, бала заттар мен құбылыстардың көрнекі сипаттарын танумен ғана шектеліп қоймай, әлеуметтік өмірдегі, табиғаттағы көптеген құбылыстардың негізі болып саналатын жалпы байланыстарды танып-біліп, оларды талдауға талпыныс жасай бастайды.

Күнделікті өмірде, үйде және ойындарда балалар ерте жастан-ақ қарапайым болса да математикалық шешімдерді қолдануды талап ететін жағдаяттармен кездесіп отырады. Қаншалықты көп, қаншалықты аз, көп, аз, азырақ, тең түсініктерін білуі, түрлі заттардың санын анықтау мүмкіндігі, жиын элементтерінің тиісті санын таңдай білуі және т. б. Балалар алдымен ересектердің көмегімен, кейіннен өздері дербес туындайтын мәселелерді шеше бастайды.

Осылайша, ерте мектеп жасына дейінгі кезден-ақ, балалар математиканың мазмұнымен танысады және негізгі есептеу дағдыларын меңгереді. Балаларда қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру мектепке дейінгі мекемелер жұмысының маңызды бағыттарының бірі болып табылады.

Қазіргі заманғы психологиялық-педагогикалық зерттеулер мектеп жасына дейінгі балалардың математикалық түсініктерді игеруі олардың ақыл-ойының, психикалық дамуының бүкіл барысына сапалы әсер ететіндігін анықтады.

Кіші топтарда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру үшін арнайы жұмыстар жүргізіле бастайды. Балалардың алдағы математикалық дамуына сандық қатынастар мен нақты заттардың кеңістіктегі формаларын қабылдау жұмыстарының қаншалықты табысты ұйымдастырылатынына тікелей байланысты.

Заманауи математика «сан», «геометриялық фигура» және т. б сияқты маңызды ұғымдарды дәйектеуде жиындар теориясына негізделеді. Сондықтан, мектеп математика курсында ұғымдардың жиынтығын қалыптастыру жиынтық - теориясы негізінде орын алады.

Әртүрлі жиындармен түрлі операцияларды орындау, мектепке дейінгі жастағы балаларда одан әрі сандық қатынастар туралы түсінікті дамытуға және натурал сан тұжырымдамасын қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Сапалық бақылаудан сандық бақылауға көшудің маңызды шарты -

заттардың сапалық белгілерін ажырата білу қабілеті және олардың барлығы үшін ортақ белгілері негізінде белгілі топқа біріктіре алу қабілеті.

Қазақстанда мектепке дейінгі мекемелерде балаларды тәрбиелеу мен оқытудың теориялық мәселелерін қарастырған отандық ғалымдар Н. Құлжанова, В. Н. Андросова, Л. А. Давиденко, Е. Б. Дайрабаева, Г. И. Исмагулова, А. Қаржаубаева, Т. Ж. Қалдыбаева, А. К. Меңжанова, О. А. Михалькова, В. Я. Никитин, М. Т. Турскельдина, Б. Баймұратова, Қ. Қойбағаров, К. Сейсенбаев, Ж. Рысбекова, Қ. Т. Шериазданова және М. Оспанбаеваның Ғ. З. Таубаева және т. б. еңбектерін атап көрсетуге болады [15, 11] .

Бала айрықша ақыл-ой белсенділігін, ойын мақсатына қол жеткізу барысында, ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде сондай-ақ күнделікті өмірде көрсетеді. Мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі іс-әрекеті ойын болып табылады: ойында баланың психикасы ерекше айқын және қарқынды түрде көрінеді, қалыптасады және дамиды.

Жалпы білім беретін мектептерде математикадан сапалы білім беру мәселесі Қазақстанда А. Е. Әбілқасымова, Б. Баймұханов, М. Е. Есмұқан, А. Кбесов, Ә. К. Қағазбаева, А. М. Мүбәраков, Д. Рахымбек, О. Сатыбалдиев және басқалар, Тәуелсіз Мемлекеттер Достығы елдерінде И. Б. Бекбоев, В. А. Гусев, В. А. Далингер, Ж. Икрамов, А. И. Мордкович, В. А. Оганесян және басқалар тарапынан зерттелген. Бастауыш мектепте математиканы оқыту ерекшеліктері Ә. Б. Ақпаева, Ж. Т. Қайыңбаев, М. И. Моро, Т. Қ. Оспанов, А. М. Пышкало және т. б. ғалымдардың еңбектерінде қарастырылған [16, 3] .

Мектеп жасына дейінгі балаларға қарапайым математикалық түсініктерін қалыптастыру мәселелерін зерттеумен отандық ғалымдар М. С. Сәтімбекова, Н. И. Пустовалова және т. б. айналысқан [17, 13] .

Соңғы кездері әдіскерлер өз назарларын көбірек шетелдік авторларға аударуда. Орыс ғалымдары А. П. Усова, А. В. Запорожец, А. Г. Рузская, Н. А. Ветлугина, Л. А. Венгер, В. П. Зинченко және т. б. осы сенсорлық тәрбие беру мәселеріне едәуір өз үлестерін қосты [15, 6] .

Ойын - тәрбиенің ең тиімді құралдарының бірі. «Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту» бағдарламасында баланың ақыл-ой тәрбиесі және математикалық дамуына, оның дербестігінің, балалар ортасының қалыптасуына ойынның әсерінің үлкен маңызы атап көрсетілген. А. П. Усова ойын іс-әрекетінің мүмкіншіліктеріне сүйене отырып, ойынды тәрбие құралы ретінде қарастырды. Осыған сәйкес, бағдарлама әр ойынның түріне қарай тәрбие міндеттерін айқындап отыр: қимылды ойындар баланың қимылын дамытуға, дидактикалық ойындар - ақыл-ой әрекетін қалыптастыруға, қоғамдағы адамдардың еңбегі мен өмірін бейнелейтін сюжетті-рольдік ойындар - моральдық қасиеттерді тәрбиелеуге бағытталған және т. б. [15, 8] .

Ойын әрекетінің философиялық негіздерін ғылыми тұрғыдан қарастырған К. Гросс, Г. Спенсер, И. Хейзинга, И. Кант, В. Вундт, Ф. Шиллер, К. Бюллер, В. Фриге, Р. Ван дер Коэй, В. Демин, М. Каган, К. Исупов т. б. ғалымдар ойын теориясының қалыптасуы мен дамуын, ойын әрекетінің әлеуметтік жақтарын айқындап, оның бала қиялы мен ойлау қабілетіне оң әсер ететігін анықтаған [17, 16-23]

Ойынды білім беру үдерісінде пайдалану мәселелері философтар, педагогтар және психологтардың көптеген еңбектерінде орын алып отыр. И. Г. Пестолоцци, Р. Оуен, Ф. Фребель, Я. А. Коменский, К. Д. Ушинский, П. Ф. Лесгафт, Л. Н. Толстой, Н. К. Крупская, А. С. Макаренко және т. б. ойынның педагогикалық дамытушы мүмкіншіліктерін жоғары бағалаған [18, 15] .

Ойынның теориясы мен практикасы мәселелерімен белгілі психологтар Л. С. Выготский, А. Н. Льеонтев, Д. Б. Эльконин, А. В. Запорожец, П. П. Блонский, т. б. ойынның бала дамуы мен оның тұлғасының қалыптасуында алатын орны туралы өз еңбектерінде атап көрсеткен.

Ы. Алтынсарин, Ж. Аймауытов, М. Жұмабаев, Ш. Құдайбердіұлы, С. Торайғыров, Т. Тәжібаев т. б. баланың психикасының дамуына ойын әрекеті шешуші рөл атқаратындығы туралы айтып кеткен.

«Ойын ойнап ән салмай, өсер бала бола ма?»- деп ұлы Абай да ойынның бала өміріндегі мәнін ашып көрсеткен [18, 19] .

Алайда қазіргі уақытта мектепке дейінгі кіші жастағы балаларда жиын ұғымы туралы түсініктерді дамыту үшін дидактикалық ойындар мен ойын жаттығулардың мүмкіндіктері жеткілікті дәрежеде пайдаланылмайды.

Зерттеу объектісі: 4 жастағы балаларда жиын туралы түсініктерін қалыптастыру үдерісі.

Зерттеу пәні: 4 жастағы балаларда жиын туралы түсініктерін дидактикалық ойындар арқылы қалыптастыру.

Зерттеу мақсаты: 4 жастағы балалардың жиын туралы түсініктерін дидактикалық ойындар арқылы қалыптастыруды теориялық тұрғыдан талдау және оның тиімді әдіс-тәсілдерін анықтау.

Зерттеу міндеттері:

зерттеу проблемасы бойынша педагогикалық - психологиялық және әдістемелік әдебиеттерді талдау:
«жиын», «ойын» түсініктеріне, «дидактикалық ойындар арқылы жиын туралы түсінігін қалыптастыруға» анықтама беру;
4 жастағы балалардың жиын туралы түсініктерін дидактикалық ойындар арқылы қалыптастырудың мүмкіндіктерін айқындау;
4 жастағы балалардың жиын туралы түсініктерін дидактикалық ойындар арқылы қалыптастырудың әдіс-тәсілдерін анықтап, педагогикалық үдерісте тиімділігін тексеру.

Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негіздері: қоғамның материалдық және рухани мәдени дамуы барысында бала тәрбиесіне назар аударуы, олардың дүниетанымын кеңейтудегі еңбектерінің рөлі, бірыңғай көзқарасты білдіретін психологиялық, педагогикалық тұжырымдамалар; баланы мектепке дайындау мәселесіндегі білім жинақтары, тәрбие тұжырымдамаларын анықтайтын құжаттар болып табылады.

Зерттеу әдістері: философиялық, психологиялық, педагогикалық, әдістемелік әдебиеттерге, зерттеулерге және мектепке дейінгі тәрбие бағдарламаларын талдау, бақылау, әңгімелесу, алдыңғы қатарлы іс-тәжірибелерді жинақтап, қорыту.

Зерттеу базасы: Түркістан қаласы, «№ 31бастауыш мектеп балабақша» кешені.

Диплом жұмысының құрылымы: кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және әдебиеттер тізімінен, қосымшадан тұрады.

1 МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕІНГІ БАЛАЛАРДА ЖИЫН ТУРАЛЫ ТҮСІНІКТЕРІН ДИДАКТИКАЛЫҚ ОЙЫНДАР АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Жиын туралы түсінік және оны дамытудың ерекшеліктері

Егемендi елiмiздiң болашағы жас жеткiншектердiң бiлiм дәрежесiнiң тереңдiгiмен өлшенедi. Қазiргi заманғы бiлiм беру әлеуметтiк құрылымының маңызды элементтерiнiң бiрiне айналды. Адамның жеке басын қалыптастыру негiзi мектепалды кезеңнен бастап қаланатыны бәрiмiзге белгiлi. Балабақшадан бастап балаларға бiлiмнiң қыры мен сырын жетiк таныту, қабiлеттерiн шыңдау, адамгершiлiк қасиеттерiн дарытып, Қазақстан Республикасының азаматы деген атаққа лайық болатындай етiп тәрбиелеу - бiздiң мiндетiмiз болмақ. Сондықтан да балабақшадан бастап баланың жан-жақты дамуына басты назар аударылуы керек.

Осы міндеттерді жүзеге асыру балаларға сенсорлық тәрбие беруді тиімді ұйымдастыруға жол ашады, себебі соңғы жылдары мектепке дейінгі білім беру мекемелерінің түрлері көбейіп, олардағы оқу-тәрбие үдерісін басқарудың икемді, көп функционалды жүйесі құрылып отыр. Міне сондықтанда, осы өзгерістер балалардың ақыл-ойын тәрбиелеп дамытуға қажет.

Балаларды мектепте оқуға даярлаудың маңызды және өзекті мәселелерінің бірі ол мектепалды балалардың логикалық ойлауы мен танымдық қабілеттерін дамыту, олардың қарапайым математикалық түсініктерін, білім мен дағдыларын қалыптастыру болып табылады [19, 4] .

Қазіргі қоғамда болып жатқан әлеуметтік-экономикалық өзгерістер мағлұматтарды қарапайым беруге негізделген жеткілікті дәрежеде айқын қалыптасқан білім беру моделінің тоқырауын айқын көрсетіп береді. Жеке тұлғаға деген талаптың күшейе түсуі қазір дүние жүзінде білім беру саласында жобалы өзгерістер жасау тенденциясының үдей түсуіне себеп болып отыр.

Белгілі ғалым А. Меңжанова мектепке дейінгі жастағы балалардың «ақыл-ой тәрбиесінің мақсаты - балаларды табиғат пен қоғамдық өмірдің сан қилы қарапайым құбылыстары жайлы біліммен қаруландыру, сезім мен қабылдау ерекшеліктерін жетілдіру арқылы ақыл-ой қабілетін (зейін, ой, ес, қиял, тез және дұрыс шешім қабылдау, тұжырымдау, игерген әдет пен дағдыны, білімді іс-әрекет үдерісінде туған міндеттерді шешуге пайдалана білу, өз еңбегінің сапасын, оның қорытындысын, ынта-ықыласын болжай алу) дамытуды қамтамасыз ету», - деп анықтаған [5, 77] .

Г. Исмағұлова ақыл-ой тәрбиесі дегеніміз балалардың белсенді ақыл-ойының дамуына үлкендердің мақсат көздей отырып ықпал етуі, яғни балалар ұғымның түсінікті тілмен қоршаған дүние, әлем жайлы білімді жүйелі хабарлау, қызығушылығын, интеллектуалдық әдет пен дағдысын, танымдық қабілетін дамытуды айтады [5, 77] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.