Еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясат



Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары.
2.Еңбекті қорғау саласында мемлекеттік басқару мен бақылауды жүргізу органдары
3.Мемлекеттік еңбек инспекциясының қызметінің қағидалары мен құзыреті.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау — өндірістік объектілерді, цехтарды, учаскелерді жұмыс орындарын оларда орындалатын жұмыстардың қауіпсіздігінің, зияндылығының, ауырлығының, қауырттылығының жәй-күйін, еңбек гигиенасын айқындау және өндірістік орта жағдайларының еңбек жағдайлары нормативтеріне сәйкестігін айқындау мақсатында оларды бағалау жөніндегі қызмет;
еңбек қауіпсіздігі — еңбек қызметі процесінде қызметкерлерге зиянды және қауіпті әсерлі болдырмайтын іс—шаралар кешенімен қамтамасыз етілген қызметкердің қорғану жәй-күйі;
еңбектің қауіпсіз жағдайлары — қызметкерге зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың әсері жоқ не олардың әсерінің деңгейі қауіпсіздік нормаларынан аспайтьін, жұмыс беруші жасаған еңбек жағдайлары;
өндірістік жабдықтың қауіпсіздігі - өндірістік жабдықтың өз функцияларын орындауы кезінде нормативтік-техникалық және жобалау құжаттамасында белгіленген жағдайларда еңбек қауіпсіздігінің талаптарына сәйкестігі;
өндірістік процестің қауіпсіздігі—өндірістік процестің нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленген жағдайларда еңбек қауіпсіздігінің талаптарына сәйкестігі,
зиянды өндірістік фактор — оның әсері қызметкердің сырқаттануына немесе еңбекке қабілеттілігінің төмендеуіне әкеп соқтыруы мүмкін өндірістік фактор;
зиянды (ерекше зиянды) еңбек жағдайы — белгілі бір өндірістік факторлардың әсері қызметrкердің еңбекке қабілеттілігінің төмендеуіне немесе сырқаттануына әкеп соқтыратын еңбек жағдайлары;
нормативтік құқықтық актілер тізімі:
1. В.И Скала.-Алматы: LEM 2002 Охрана труда и техники безопасности в практической деятельности субьектов РК
2. Абузярова Н.А. Обеспечение законности в трудовых отношениях..Алматы.Жеті жарғы.1997.
3. Абузярова Н.А.Комментарий к закону «О труде в Республике Казахстан»-Алматы.:Жеті жарғы , 2001.
4. Абузярова Н.А. Трудовое право:Учебник.-Алматы:ЮРИСТ, 2002.-264с.
5. Айымханова Н.М. Қазақстан Републикасының еңбек құқығы:Оқу құралы-Алматы:Жеті жарғы, 2002.-240б.
6. Нурбаев Д А Трудовое право Республики Казахстан-Бастау Алматы,2004

Қосымша әдебиеттер:

7. Денисенко Г.Ф. Охрана труда Москва: Высшая школа, 1985. – 346 с. 14.
8. Приходько Н.Г. Безопасность жизнедеятельности: Курс лекций. – Алматы: ВШП «Адилет», 2000. – 366с.
9. Нургалиева Е.Н.Механизм правового регулирования труда. Алматы: Жеті-Жарғы, - 1996
10. Нурмагамбетов А.М. Рынок труда: правовые проблемы и перспективы. - Алматы. ТОО "Баспа".1998. -192с.
11. Безопасность жизнедеятельности: Учебник для вузов/С.В. Белов, А.В. Ильницкая, А.Ф. Козьяков и др.; Под общ. ред. С.В. Белова. – М.: Высшая школа, 1999. -448с.
12. Адбаева К. А., Спатаев Н. Д. Сборник нормативных актов Республики Казахстан по охране труда. Караганда, 2002. – 256 с
13. Уваров В.Н. Казақстан Республикасының Еңбек құқығы: Оқулық. -Алматы: КазГЮА, 2002.
14. Хамзин А.Ш.,Хамзина Ж.А., Хамзина Л,А. Трудовое право Республики Казахстан: Учебник.- Алматы, 2004
Нормативтік құқықтық актілер:
1.Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 30.08.
2. Қазақстан Республикасының 15.05.2007 жылғы N251 Еңбек кодексі.

Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары.
2.Еңбекті қорғау саласында мемлекеттік басқару мен бақылауды жүргізу органдары
3.Мемлекеттік еңбек инспекциясының қызметінің қағидалары мен құзыреті.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау — өндірістік объектілерді, цехтарды, учаскелерді жұмыс орындарын оларда орындалатын жұмыстардың қауіпсіздігінің, зияндылығының, ауырлығының, қауырттылығының жәй-күйін, еңбек гигиенасын айқындау және өндірістік орта жағдайларының еңбек жағдайлары нормативтеріне сәйкестігін айқындау мақсатында оларды бағалау жөніндегі қызмет;
еңбек қауіпсіздігі — еңбек қызметі процесінде қызметкерлерге зиянды және қауіпті әсерлі болдырмайтын іс—шаралар кешенімен қамтамасыз етілген қызметкердің қорғану жәй-күйі;
еңбектің қауіпсіз жағдайлары — қызметкерге зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың әсері жоқ не олардың әсерінің деңгейі қауіпсіздік нормаларынан аспайтьін, жұмыс беруші жасаған еңбек жағдайлары;
өндірістік жабдықтың қауіпсіздігі - өндірістік жабдықтың өз функцияларын орындауы кезінде нормативтік-техникалық және жобалау құжаттамасында белгіленген жағдайларда еңбек қауіпсіздігінің талаптарына сәйкестігі;
өндірістік процестің қауіпсіздігі—өндірістік процестің нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленген жағдайларда еңбек қауіпсіздігінің талаптарына сәйкестігі,
зиянды өндірістік фактор — оның әсері қызметкердің сырқаттануына немесе еңбекке қабілеттілігінің төмендеуіне әкеп соқтыруы мүмкін өндірістік фактор;
зиянды (ерекше зиянды) еңбек жағдайы — белгілі бір өндірістік факторлардың әсері қызметrкердің еңбекке қабілеттілігінің төмендеуіне немесе сырқаттануына әкеп соқтыратын еңбек жағдайлары;
еңбек гигиенасы — қызметкерлердің денсаулығын сақтау, өндірістік ортаның және еңбек процесінін қолайсыз әсерінің алдын алу жөніндегі санитарлық-гигиеналық шаралар мен құралдар кешені;
еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мониторингі - өндірістегі еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың жай-күйін қадағалау жүйесі, сондай-ақ республикадағы еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың жай-күйін бағалау және болжау;
өндірістегі жазатайым оқиға - өзінің еңбек(қызмет) міндеттерін немесе жұмыс берушінің тапсырмаларын орындау кезінде қызметкердің жарақаттануы, денсаулығының кенеттен нашарлап немесе улануы салдарынан оның еңбекке қабілеттілігінен уақытша немесе тұрақты айрылуына кәсіби ауруға шалдығуына не өліміне әкеп соқтырған өндірістік фактордың әсері;
қауіпсіздік нормалары - қызметкерлердің еңбек қызметі процесінде олардың өмірі мен денсаулығын сақтауға бағытталған ұйымдық, техникалық, санитарлық-гигиеналық биологиялық және өзін де нормаларды, ережелерді рәсімдер мен өлшемдерді қамтамасыз ету тұрғысынан өндіріс жағдайларын өндіріс және еңбек процесін сипаттайтын сапалық және сандық көрсеткіштер.

Еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары. Еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары мыналар:
1) Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерін, мемлекеттік стандарттарды, ережелерді, нормаларды әзірлеу мен қабылдау;
2) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік, салалық (секторлық) және аймақтық бағдарламаларды әзірлеу;
3) еңбек жағдайларын, қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды әзірлеу мен жақсарту, қауіпсіз техника мен технологияларды әзірлеу және енгізу, еңбекті қорғау, қызметкерлердің жеке және ұжымдық қорғану құралдарын шығару жөніндегі қызметті экономикалық ынталандыру жүйесін құруға және іске асыру;
4) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мониторингті жүзеге асыру;
5) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау проблемалары бойынша ғылыми-зерттеулер жүргізу;
6) өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби ауруларды есепке алудың бірыңғай тәртібін белгілеу;
7) Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы заңдары талаптарының сақталуын мемлекеттік қадағалау мен бақылау;
8) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында қызметкерлердің құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуына қоғамдық бақылауды жүзеге асыруға жәрдемдесу;
9) өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби аурулардан зардап шеккен қызметкерлердің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің заңды мүдделерін қорғау;
10) өндірістің және еңбекті ұйымдастырудың қазіргі заманғы техникалық деңгейінде жойылмайтын ауыр жұмыс үшін және еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыс үшін өтемақылар белгілеу;
11) еңбек жағдайлары мен еңбекті қорғауды жақсарту жөніндегі жұмыстың отандық және шетелдік озық тәжірибелерін тарату;
12) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі мамандарды даярлауға және олардың біліктілігін арттыру;
13) еңбек жағдайлары туралы, сондай-ақ өндірістік жарақат, кәсіби ауру туралы және олардың салдары туралы мемлекеттік статистикалық есептілікті ұйымдастыру;
14) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында бірыңғай ақпараттық жүйенің жұмыс істеуін қамтамасыз ету;
15) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастыққа бағытталған.
ҚР Еңбек кодексінің 306-бабына сәйкес, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік басқаруды жүзеге асыруда мынадай саясаттар жүргізіледі:
- еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау саласындағы ҚР-ның нормативтік құқықтық актілерін әзірлеуге дәне қабылдау;
- еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік, салалық (секторлық) және өңірлік бағдарламаларды әзірлеу;
- еңбек жағдайларын, оның қауіпсіздігі мен қорғалуын әзірлеу және жақсарту, қауіпсіз техникалар мен технологияларды әзірлеу және енгізу;
- еңбекті қорғау, қызметкерлердің жеке және ұжымдық қорғану құралдарын өндіру жөніндегі қызметті экономикалық ынталандыру жүйелерін құру және іске асыру;
- еңбек қаіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында мониторинг жүзеге асыру;
- еңбек қаіпсіздігі және еңбекті қорғау проблемалары бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу;
- өндірістегі жазатайым оқиғаларды және кәсіптік ауруларды есепке алудың біріңғай тәртібін белгілеу;
- еңбек қаіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы ҚР заңнемасының сақталуын мемлекеттік қадағалау мен бақылау;
- еңбек қаіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында қызметкерлердің құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын қоғамдық бақылауды жүзеге асыру тәртібін нормативті түрде бекіту:
- өндірістегі жазатайым оқиғалардан және кәсіптік аурулардан зардап шеккен қызметкерлердің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің заңды мүдделерін қорғау;
- ауыр жұмыс және өндіріспен еңбекті ұйымдастырудың қазіргі заманғы техникалық денгейінде жойылмайтын зиянды ( ерекше зиянда), қауіпті еңбек жағдайлары бар жұмыс үшін еңбекақы төлеу шарттарын белгілеу;
- еңбек жағдайларын жақсарту және еңбекті қорғау жөніндегі отандық және шетелдік озық жұмыс тәжірибесін таратуға;
- еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі мамандарды даярлау және олардың біліктілігін арттыру;
- өндірістік жарақат алу, кәсіптік ауру туралы мемлекеттік статистикалық есептілікті ұйымдастыру;
- еңбек қаіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы біртұтас ақпараттық жүйенің жұмысын істеуін қамтамассыз ету;
- еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастыққа бағытталған. Толық қауіпсіз не зиянсыз кәсіпорындар мүлдем жоқ. Еңбекті қорғаудың мақсаты – жұмыс істеушінің қауіпсіздігіне және ауырмауы үшін қолайлы жағдай жасап, еңбек өнімділігін барынша жоғары көрсете алатындай жағдайлармен қамтамасыз ету. Еңбек өнімділігі адамның денсаулығы мен жұмыс істеу қабілетін сақтау, адам еңбегін жұмыс мезгілін үнемдеу, оның белсенді жұмыс істеу кезеңін ұзарту, өнімнің жоғары сапасын көтеріп, қоғамдық еңбекті үнемдеу, негізгі өндірістік қорларды қолдануды жақсарту апаттар санын азайту және тағы басқалар арқылы артады.
Еңбек жағдайларын жақсарту және оның қауіпсіздігі өндірістік жарақаттануды, кәсіптік ауруларды төмендетеді, бұл еңбекшілердің денсаулығын сақтайды және сонымен қатар қолайсыз жағдайларда жұмыс барысындағы төленетін жеңілдіктер мен қосымша ақша төлемдерін азайтады..
Бұл жүргізілетін саясат мына қағидаттарға негізделеді:
қызметкерлердің өмірі мен денсаулығының кәсіпорынның өндірістік қызметінің нәтижелеріне қатысты артықшылығына;
меншік иесінің немесе ол уәкілдік берген өкілдің (жұмыс берушінің) толық жауаптылығына;
еңбекті қорғау міндеттерін бұл мәселелер жөніндегі мемлекеттік бағдарламалар негізінде кешенді шешуге және еңбекті қорғау саласындағы қызметті экономикалық және әлеуметтік саясаттың басқа бағыттарымен үйлестіруге;
барлық кәсіпорындарға меншік пен шаруашылықты жүргізу түрлеріне қарамастан еңбекті қорғау саласында бірыңғай талап орнатуға;
кәсіпорындарда еңбек қорғау талаптары мен қауіпсіздік техникасының барлық жерде орындалуы үшін мемлекеттік қадағалау мен бақылауды жүзеге асыруға;
еңбекті қорғау жөніндегі ғылымның, техниканың жетістіктері мен ұлттық және шетелдік озық тәжірибені кеңінен пайдалануға;
қауіпсіз техника, технология мен жұмыс істеушілерді қорғау құралдарын, еңбекті қорғау жөніндегі ғылыми-зерттеу жұмыстарын әзірлеу мен енгізуді ынталандыруға;
мемлекеттің еңбекті қорғауды қаржыландыруға қатысуына;
кәсіпорындардың еңбектің салауатты және қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз етуге, ал қызметкерлердің – еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы ережелері мен нормаларын сақтауға экономикалық мүдделілігіне;
кәсіпорынның қызметін еңбекті қорғау тұрғысынан лицензиялауға;
өндірістік мақсатқа қолданылатын өнімнің қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін сертификаттауды өткізуге;
мемлекеттік сараптама органдарының тікелей жұмыс орындарындағы еңбек жағдайларын, сондай-ақ жаңа салынатын және қайта жаңғыртылатын кәсіпорындардың жобаларындағы өндірістің қауіптілігі мен зияндығын бағалауға;
меншік иесі қаржысы есебінен қызметкерлерді арнаулы киіммен және аяқ киіммен, жеке қорғану құралдарымен, емдеу алдын-алу тамағымен қамтамасыз етуге;
өндірістегі әрбір жазатайым жағдайды және әрбір кәсіби ауруды тексеру мен есепке алудың міндеттілігі, өндірістік жарақаттың, кәсіби аурудың деңгейі туралы және еңбекті қорғауды жақсарту жөніндегі шаралар туралы қызметкерлердің хабардарлығын қамтамасыз етуге;
өндірістегі жазатайым жағдайда немесе кәсіби аурудан зардап шеккен қызметкерлердің мүдделерін әлеуметтік қорғауға;
жоғары және арнаулы орта оқу орындарында енбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасы жөнінде мамандар даярлауға;
еңбекшілердің, жұмыс берушілердің өкілетті ұйымдарының, қоғамдық бірлестіктердің, кәсіпорындар мен жеке адамдардың еңбекті қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған қызметін барынша қолдауға негізделеді.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 27 қыркүйектегі № 851 Қаулысы бойынша осы Ереже Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 15 мамырдағы Еңбек кодексінің 15-бабының ІІІ тармақшасына сәйкес әзірленді және еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында мемлекеттік бақылауды ұйымдастыру мен жүргізудің тәртібін белгілейді. Мемлекеттік бақылау жүргізудің мақсаты еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарының сақталуын қамтамасыз ету болып табылады. Мемлекеттік бақылауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі Мемлекеттік бақылау мемлекеттік еңбек инспекторының жұмыс берушінің немесе қызметкердің еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын орындауына тексеру (бұдан әрі - тексерулер) жүргізуі жолымен жүзеге асырылады.

Тексерулер жоспарлы және жоспардан тыс болып бөлінеді:
1. жоспарлы - еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган немесе оның аумақтық бөлімшесі жоспарлаған, алдыңғы тексерулерге қатысты Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген уақыт аралықтары ескеріліп жүргізілетін тексеру. Жоспарлы тексеру еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын сақтау мәселелері жөніндегі басқа да бақылаушы органдармен және қызметкерлердің өкілдерімен бірлесе отырып, кешенді түрде де жүргізілуі мүмкін.
Егер Қазақстан Республикасының зандарында өзгеше көзделмесе, бір жеке немесе заңды тұлғаға қатысты жоспарлы тексеру жылына бір реттен асырылмай, ал шағын кәсіпкерпік субъектілеріне қатысты - үш жылда бір реттен жиі емес өткізілуі тиіс. Жекелеген ұйымдарда немесе экономиканың тиісті салалары ұйымдарында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Еңбекті қорғау саласының мақсаты, міндеті және қағидалары
Еңбекті қорғаудың түсінігі
Еңбекті қорғауғаудың түсінігі және пәннің мазмұны
Еңбек нормалары бұзған үшін жауаптылықтың түсінігі
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғауды ұйымдастыру
Қызметкердiң еңбек қауіпсіздiгіне және еңбекті қорғаудағы құқықтары
Еңбекті қорғаудың түсінігі және пәннің мазмұны
Еңбек қауіпсіздігі мен қорғаудың түсінігі
Кәсіпорындағы кызметкерлерді әлеуметтік қорғау және еңбекті қорғау
Еңбек қорғау жөніндегі заңдар
Пәндер