Халықаралық маркетингтін қазіргі проблемалары
Кіріспе...
1 Халықаралық маркетингтің мәнділігі мен қағидалары
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні, ерекшелігі және анықтамасы
2. Халықаралық маркетинг істерін жоспарлау
2.1 Халықаралық маркетингті жоспарлау үдерісі мен қажеттігі
2.2Халықаралы маркетингте үлестіруді жоспарлау
2.3Халықаралық маркетингті жоспарлау,
3 Халықаралық маркетингтің қазіргі проблемалары мен субъектілер
3.1 Шетел нарығына тауар өндіруді жоспарлау
3.2 Халықаралық маркетингтін қазіргі проблемалары,
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1 Халықаралық маркетингтің мәнділігі мен қағидалары
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні, ерекшелігі және анықтамасы
2. Халықаралық маркетинг істерін жоспарлау
2.1 Халықаралық маркетингті жоспарлау үдерісі мен қажеттігі
2.2Халықаралы маркетингте үлестіруді жоспарлау
2.3Халықаралық маркетингті жоспарлау,
3 Халықаралық маркетингтің қазіргі проблемалары мен субъектілер
3.1 Шетел нарығына тауар өндіруді жоспарлау
3.2 Халықаралық маркетингтін қазіргі проблемалары,
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Халықаралық маркетинг негізнен маркетингтің жоғарғы мектебі болып табылады. Мұны былай түсінуге болады: Егер экспорт әрдайым сауда ісін ұйымдастырудың жоғарғы деңгейлігімен көзге түссе, ал сыртқы нарыққа жұмыс істейтін кәсіпорындар маркетингтің жетістіктерін қолдануды өте қажет етеді
«Халықаралық маркетинг» түсінігін «экспорт» түсінігінен айыра білген жөн. Соңғының мағынасы – отандық өндірушілер өз өнімдерінің басқа елдің фирмаларына, яғни импротшыларға жеткізу мен ғана шектеліп қалады. Жеткізушілерді, олардың өнімдерімен ары қарай не болатыны, тұтынушылардың қалай қанағаттанғандары оларды ойландырмайды. Халықаралық маркетинг тауардың сатып алушыға қарай қозғалысының әр түрлі сатыларына халықаралық нарықтың жүйелі, жоспарлы және белсенді түрде өңделгенін жөн көреді.
Халықаралық маркетинг нарық белсенділігінін алуан түрлі нысандары үшін концепция әзірлеуді қарастырады. Ол тауарлардың басқа елдердің әр түрлі фирмалары арқылы өтуіне бағдарланған. Оған басқа мемлекеттерде өндірісті орналастыру жолымен шетел нарықтарын игеру мен өңдеу, сонымен қатар шетел нарықтарына кеңінен ену міндеті де тән болып келеді
Халықаралық маркетинг фирманың шетелдік қызметінің ауқымдылығын білдіреді. Ол екі жақты және көп жақты әрекеттер мен сипатталады. Халықаралық маркетингтің бір ерекшелігі, оның ұйымдастыру мен жүргізу әдістері мынадай факторларды ескеруді керек етеді: ол мемлекеттің тәуелсіздігі; ұлттық валюталық жүйелер; ұлттық заң; мемлекеттің эконолшкалық саясаты; мәдени, діни, тілдік, тұрмыстық және де өзге ерекшеліктер мен дәстүрлер. Бұл деген - халықаралық маркетингтің ұлттық маркеингтен кең екеніп білдіреді, өйткені ол факторлардың толып жатқан гаммасын қамтиды.
«Халықаралық маркетинг» түсінігін «экспорт» түсінігінен айыра білген жөн. Соңғының мағынасы – отандық өндірушілер өз өнімдерінің басқа елдің фирмаларына, яғни импротшыларға жеткізу мен ғана шектеліп қалады. Жеткізушілерді, олардың өнімдерімен ары қарай не болатыны, тұтынушылардың қалай қанағаттанғандары оларды ойландырмайды. Халықаралық маркетинг тауардың сатып алушыға қарай қозғалысының әр түрлі сатыларына халықаралық нарықтың жүйелі, жоспарлы және белсенді түрде өңделгенін жөн көреді.
Халықаралық маркетинг нарық белсенділігінін алуан түрлі нысандары үшін концепция әзірлеуді қарастырады. Ол тауарлардың басқа елдердің әр түрлі фирмалары арқылы өтуіне бағдарланған. Оған басқа мемлекеттерде өндірісті орналастыру жолымен шетел нарықтарын игеру мен өңдеу, сонымен қатар шетел нарықтарына кеңінен ену міндеті де тән болып келеді
Халықаралық маркетинг фирманың шетелдік қызметінің ауқымдылығын білдіреді. Ол екі жақты және көп жақты әрекеттер мен сипатталады. Халықаралық маркетингтің бір ерекшелігі, оның ұйымдастыру мен жүргізу әдістері мынадай факторларды ескеруді керек етеді: ол мемлекеттің тәуелсіздігі; ұлттық валюталық жүйелер; ұлттық заң; мемлекеттің эконолшкалық саясаты; мәдени, діни, тілдік, тұрмыстық және де өзге ерекшеліктер мен дәстүрлер. Бұл деген - халықаралық маркетингтің ұлттық маркеингтен кең екеніп білдіреді, өйткені ол факторлардың толып жатқан гаммасын қамтиды.
1 Қамшыбаев, Рахманқұл Алтынбекұлы, Баймағанбетова
Ләззат Қайырбекқызы. Халықаралық маркетинг [Maтiн]:
оқу құралы / ред. Н. Қ. Мамыров ; рец.: С. Н. Нысанбаев, Қ. Қ. Құрманалиев.- Алматы: Экономика, 2003 Э200.-152б.:сурет.
2 Мурсалова, X., Достиярова, А. Халықаралық бизнес
пен кәсіпкерліктің маркетингттік ортасы [Мәтін]// Қазақ
көлік және коммуникациялар академиясының хабаршысы.-
2005.-М 2.-147-1516
3. Сатыбалдырұлы Сейтжан. Маркетинг - нарықтану
[Мәтін]: оқу құралы.- Алматы: Білім, 2002.- 288 б.:суретті
4. Абакумова, Г. Социокультурный менеджмент в
индустрии развлечений: [Социогуманитарные науки]//
Вестник ун-та "Туран".- 2005.- № Ь2.- С. 220-222
5. Акулич, М. В. Некоторые глобальные стратегии
международного бизнеса и международного маркетинга [Текст] / М. В. Акулич// Маркетинг в России и за рубежом: 2006.- С. 108 - 119.- ISSN 1028-5849
6. Алексунин, Владимңр Алексеевич. Международный
маркетинг [Текст]: учеб. пособие для вузов.- 3-е изд.-
М.: Дашков и "К", 2005.- 160 с.: ил., табл.
7. Алешина Ирина Викторовна. Маркетинг для менеджеров [Текст]; учеб. пособие.- М. ФАИР-ПРЕСС, 2003.- 456 с.-(Университеты бизнеса)
8 Буров, Алексаңцр Сергеевич. Международный маркетинг
[Текст]: Учеб. пособие.- М.. Дашков и "К", 2004.- с.: ил.
9 Карпова Светлана Васильевна. Международный маркетинг [Текст]: учеб. пособие для вузов.- [2-е изд., перераб. и доп.].- М.: Экзамен, 2005.- 288 с.: ил., табл.-(Учебное пособие для: вузов)
10. Мурсалова, X., Достиярова, А. Халыкаралык бизнес пен кэсіпкерліктің маркетингтік ортасы [Мәтін]// Қазақ көлік және коммуникациялар академиясының хабаршысы.-2005.-N2.-147-1516.
Ләззат Қайырбекқызы. Халықаралық маркетинг [Maтiн]:
оқу құралы / ред. Н. Қ. Мамыров ; рец.: С. Н. Нысанбаев, Қ. Қ. Құрманалиев.- Алматы: Экономика, 2003 Э200.-152б.:сурет.
2 Мурсалова, X., Достиярова, А. Халықаралық бизнес
пен кәсіпкерліктің маркетингттік ортасы [Мәтін]// Қазақ
көлік және коммуникациялар академиясының хабаршысы.-
2005.-М 2.-147-1516
3. Сатыбалдырұлы Сейтжан. Маркетинг - нарықтану
[Мәтін]: оқу құралы.- Алматы: Білім, 2002.- 288 б.:суретті
4. Абакумова, Г. Социокультурный менеджмент в
индустрии развлечений: [Социогуманитарные науки]//
Вестник ун-та "Туран".- 2005.- № Ь2.- С. 220-222
5. Акулич, М. В. Некоторые глобальные стратегии
международного бизнеса и международного маркетинга [Текст] / М. В. Акулич// Маркетинг в России и за рубежом: 2006.- С. 108 - 119.- ISSN 1028-5849
6. Алексунин, Владимңр Алексеевич. Международный
маркетинг [Текст]: учеб. пособие для вузов.- 3-е изд.-
М.: Дашков и "К", 2005.- 160 с.: ил., табл.
7. Алешина Ирина Викторовна. Маркетинг для менеджеров [Текст]; учеб. пособие.- М. ФАИР-ПРЕСС, 2003.- 456 с.-(Университеты бизнеса)
8 Буров, Алексаңцр Сергеевич. Международный маркетинг
[Текст]: Учеб. пособие.- М.. Дашков и "К", 2004.- с.: ил.
9 Карпова Светлана Васильевна. Международный маркетинг [Текст]: учеб. пособие для вузов.- [2-е изд., перераб. и доп.].- М.: Экзамен, 2005.- 288 с.: ил., табл.-(Учебное пособие для: вузов)
10. Мурсалова, X., Достиярова, А. Халыкаралык бизнес пен кэсіпкерліктің маркетингтік ортасы [Мәтін]// Қазақ көлік және коммуникациялар академиясының хабаршысы.-2005.-N2.-147-1516.
Мазмұны.
Кіріспе...
1 Халықаралық маркетингтің мәнділігі мен қағидалары
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні, ерекшелігі және анықтамасы
2. Халықаралық маркетинг істерін жоспарлау
2.1 Халықаралық маркетингті жоспарлау үдерісі мен қажеттігі
2.2Халықаралы маркетингте үлестіруді жоспарлау
2.3Халықаралық маркетингті жоспарлау,
3 Халықаралық маркетингтің қазіргі проблемалары мен субъектілер
3.1 Шетел нарығына тауар өндіруді жоспарлау
3.2 Халықаралық маркетингтін қазіргі проблемалары,
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе:
Халықаралық маркетинг негізнен маркетингтің жоғарғы мектебі болып
табылады. Мұны былай түсінуге болады: Егер экспорт әрдайым сауда ісін
ұйымдастырудың жоғарғы деңгейлігімен көзге түссе, ал сыртқы нарыққа жұмыс
істейтін кәсіпорындар маркетингтің жетістіктерін қолдануды өте қажет етеді
Халықаралық маркетинг түсінігін экспорт түсінігінен айыра білген
жөн. Соңғының мағынасы – отандық өндірушілер өз өнімдерінің басқа елдің
фирмаларына, яғни импротшыларға жеткізу мен ғана шектеліп қалады.
Жеткізушілерді, олардың өнімдерімен ары қарай не болатыны, тұтынушылардың
қалай қанағаттанғандары оларды ойландырмайды. Халықаралық маркетинг
тауардың сатып алушыға қарай қозғалысының әр түрлі сатыларына халықаралық
нарықтың жүйелі, жоспарлы және белсенді түрде өңделгенін жөн көреді.
Халықаралық маркетинг нарық белсенділігінін алуан түрлі нысандары үшін
концепция әзірлеуді қарастырады. Ол тауарлардың басқа елдердің әр түрлі
фирмалары арқылы өтуіне бағдарланған. Оған басқа мемлекеттерде өндірісті
орналастыру жолымен шетел нарықтарын игеру мен өңдеу, сонымен қатар шетел
нарықтарына кеңінен ену міндеті де тән болып келеді
Халықаралық маркетинг фирманың шетелдік қызметінің ауқымдылығын
білдіреді. Ол екі жақты және көп жақты әрекеттер мен сипатталады.
Халықаралық маркетингтің бір ерекшелігі, оның ұйымдастыру мен жүргізу
әдістері мынадай факторларды ескеруді керек етеді: ол мемлекеттің
тәуелсіздігі; ұлттық валюталық жүйелер; ұлттық заң; мемлекеттің
эконолшкалық саясаты; мәдени, діни, тілдік, тұрмыстық және де өзге
ерекшеліктер мен дәстүрлер. Бұл деген - халықаралық маркетингтің ұлттық
маркеингтен кең екеніп білдіреді, өйткені ол факторлардың толып жатқан
гаммасын қамтиды.
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні, ерекшелігі және анықтамасы.
Халықаралық маркетингтің ерекшелігі шетел тұтынушысына толық және
айқын бағдар жасау, оның қажеттіліктері мен мұқтаждарын қанағаттандыруға
ұмтылу болып табылады
Халықаралық маркетингтің қызметі мыналарды қамтамасыз етуі қажет:
• Бәсекелестер өндірген тауарларға қарағанда, халықаралық нарық
қызмет көрсету.
• Шетел тұтынушыларының сұранысына сай келетін өнім үлгілерін
жасау бойынша ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-құрылымдық
жұмыстарды ұйымдастыру;
• Халықаралық нарық бойынша нақты бір тұтынушы сұранысының
құрылымы мен серпіні, шетел тұтынушыларының талғамдары,
ұнатулары туралы сенімді, шынайы, дер кезінде алынған акпараттарға
қол жеткізу;
• Фирманың өндіру, өткізу қаржылық қызметін нарықтың
негізгі
мақсатымен байланыстыра отырып, жоспарлау және үйлестіру;
• Тауар, өнімдерін сатудың әдіс-амалдарын жетілдіру;
• Халықаралық нарықта тауар қозғалысын оңтайландыру;
• Тауарлар мен қызмет көрсету салаларына бақылау жасау;
• Нарық субъектісінің (фирмалар, компаниялар, кәсіпорындар, ұйымдар,
жекелеген тұлғалар) барлық қызметін реттеу және өндіру мен өткізу
деңгейінде басты мақсаттарды қамтамасыз ету және оны басқару.
Халықаралық маркетинг тәжірибесі негізінен қарағанда, нарық
субъектісінің қолданып жүрген негізгі міндеті - сатып алушылар сұранысын
оның коммерциялық мүддесіне сәйкес жүргізу болып табылады.
Халықаралық маркетингтің мақсаты - фирманың сыртқы нарықта жақсы
атаққа, жақсы нәтижелерге қол жеткізуге жағдай жасау.
2.1 Халықаралық маркетингті жоспарлау үдерісі мен қажеттілігі
Нарық стохастикалық сала болып табылғандықтан, кәсіпорынның сыртқы
нарыққа шығуы анықталмаған факторды күшейтумен байланысты. Дегенмен,
халықаралық қызметтен түсетін түсімнің тартымдылығы соншалықты,
кәсіпорындар тіпті тәуекелдерге қарамастан шетел нарықтарында жұмыс істеуді
жөн көреді.
Басқа мемлекеттер нарықтарындағы тәуекелдік ең жоғарғы болып келеді,
сондықтан ол елдерде маркетинг жоспарлауда, фирмалардың өте сақ болғаны
дұрыс. Қалыптасқан түрдегі халықаралық маркетингтің тиімділігі ең алдымен
жоспарларда қалыптасады. Іс-әрекетті алдын-ала болжау, сараптау
қажеттілігі, фирма жұмыс жасайтын сыртқы нарықтың көбеюіне байланысты ұлғая
береді.
Халықаралық фирмалар қызметінің тәжірибесі кездейсоқ әрекеттің сәтті
болатынына куә бола алады. Бірақ тек тұрақты белглі 6ip мақсатқа
бағытталған жоспарлау ғана жетістііктерге қол жеткіздіреді. Халықаралық
қызметті жоспарлауда кәсіпорынның әрекетін сипаттайтын ең қажетті тәсіл
ретінде: этникалық орталықты (этноцентризм). саяси орталықты (полицентризм)
және аймақ орталығы (регионцентризм), географиялық орталығын (геопентризм)
(ЭПРГ) қapуғa болады.
Этникалық орталық (этноцентризм)- бұл сыртқы нарықта артылған өнімді сатуды
жөн көретін кәсіпорынның тәртібі. Бұндай кәсіпорындар негізгі
маркетингтік шешімдерді алдын ала орталықтандырады және
Тәртіптемелерді (процедураларды) жүргізу бет алысына ие болады.
Саяси орталық (полицентризм) бұл халықаралық қызметтің (сыртқы
нарықтарында) айрықша факторлар мен оның капитал айналысы мен пайдалыққа
тигізетін әсерін маңызды деп табатын кәсіпорындардың қылығы. Олар капитал
айналысымен рентаға әсер етед1. Осындай қылықты кәсіпорын факторларының ең
дұрыс есебін алу үшін маркетинг автономиясының жоғарғы денгейіне жол береді
Осылайша маркетинг аумақтық негізде жүзеге асырылады және акцент сыртқы
нарықтар арасындағы айырмашылықтарға сүйеніп жасалынады.
Аймақ орталығы (региононцентризм) және география орталығы
(геоцентризм) - бұл екі жағдай кәсіпорындарының өзінің халықаралық
белсенділігін қабылдаудағы белгілі бір жасалу дәрежелермен байланысты.
Аймақ орталығы әлемді кейбір жалпы сипаттарға ие аймақтар бойынша
нарықтардың жиынтығы ретінде қарастырылады (европалық нарық, ТМД елдерінің
, шығыс европа елдерінің нарығы және т.с.с). Сапалықтан - әлемді бірыңғай
ғаламдық нарық ретінде қарастырады.
Халықаралық жоспарлаудың тереңдігі кәсіпорынның
интернационалдану деңгейіне байланысты. Егер жаңадан құрылған кәсіпорынның
жоспарында нарыққа баламалы жағдайларға бейімделуіне, басқаша айтқанда
нарықты қайта таңдап алуға кететін шығындар мен ұсыныстың жүзеге асырылуын
анықтауға мүмкіндік береді.
Тауар тандаумен оның оңтайлы бағасын белгілеу негізгі мәселе болып табылса,
ал бұрыннан жұмыс істеп жүрген тәжірибелі кәсіпорын өз жоспарында өнім
шығарылымын нығайту, тауар түрін кеңейтуді және сыртқы нарықта қызметін
жүргізудің әдістерін өзгерту сияқты кең көлемдегі іс-әрекеттерді
қарастырады. Екі жағдай да жоспарлаудың қалыптасқан тәртіптемелерін
(процедураларын) қажет етеді.
Халықаралық жоспарлау үш түрлі деңгейде жүзеге асырылады.
1) ғаламдық деңгей - бұл жерде жоспарлау ұзақ мерзімді аспектіде
жүргізіледі.
Бұл жерде кәсіпорын үшін өте маңызды жалпы мақсатта анықталынады (Қазақстан-
2030 стратегиясы)
2) Стратегиялық деңгей - бұл жерде жоспарлау кәсіпорын басшылары мен жүзеге
асырылады. Және дамудың ұзақ, орта мерзімді түрлерін қарастырады.
З) Практикалық денгей - бұл жерде жоспарлау нақты колданылатын шараларды
анықтауға және олардың ресурстарына арналған бағыттарына арналған.
Халықаралық маркетингті жоспарлау үдерісі (процесі) негізгі төрт
белестен (этаптан) тұрады: нарықты таңдау және талдау, ұсыныстың
бейімделуі, маркетинг жоспарларын әзірлеу, өткізу жене бақылау.
1-белес. Нарықты таңдау мен талдау бойынша кәсіпорын ең қажетті мәліметтер
(ақпараттарды; алу керек, осы ақпараттарды негізге ала отырып, әртүрлі
нарықтарда өз мақсаттарын жүзеге асыру мүмкіншіліктерін бағалауы керек. Бұл
бағалау негізі экономикалық таңдау өлшеміне (критерийін) сәйкес болғаны
жөн. Таңдау өлшеміне мыналар жатады: нарық әлуеті, инвестицияның өзін-өзі
ақтау қезеңі мен мүмкіндік деңгейі, ағымдағы пайданың деңгейі.
2-белес. Ұсынысты бейімдеудің мақсаты маркетинг элементтерінің белгілі бір
көлемін қамтамасыз ететін бейімделу дәрежесін өлшемімен байланысты Осыған
байланысты әр елдер арасындағы өткізу саласындағы, баға саясатындағы
коммуникация саласындағы айырмашылықтар мұқият қаралуы керек. Бұл нарықтың
айрықша жағдайларға беиімделуіне, басқаша айтқанда нарықты қайта таңдап
алуға кететін шығындар ұсыныстың жүзеге асырылуын анықтауға мүмкіндік
бреді.
3-белес. Жоғарыда айтылған екі белестен (этаптан) алынған нәтижелер
маркетинг жоспарын құруға көмектеседі олар фирманың сыртқы нарықта
бейімделуіне не қажет екенін анықтайды.
4-белес. Сыртқы экономикалық қызметте маркетинг жоспарларын іске асыру әр
түpлi күштерді негіздеу, ауытқуларды уақытында анықтау және түзілген
шешімдерді қабылдау үшін оның монетарингісімен бақылауын қамтамасыз етеді.
Халықаралық маркетинг ең қолайлы тәсіл оның жоспарларын стандарттау
болып есептеледі. Сондықтанда халықаралық маркетингпен айналысатын фирма
өзіннің жеке жоспарларының стандарттау деңгейін анықтау керек.
Стандартталынған стандартталынбаған жоспарлардын өздеріне сәйкес
артықшылықтары мен кемшіліктері шектеулepi бар.
Стандартты немесе ғаламды тәсіл негізінде компания өз қызметін жүзеге
асыратын барльқ елдерге қолдануға болатын жалпы маркетингтік жоспарды
анықтауы керек. Мұндай жоспар (үлкен маркетинглік және экономикалық)
(өндірістік) үнемдеуге себеп болады, ce6e6i өнім әрленімді (дизайны, оны
өндіру, жинау, жарнама, қораптау және басқа шығындар үлкен ауқымдағы
өндіріс пен маркетингке байланысты әр мемлекеттерге кызметкерлерді
дайындауға кететін уакытты 6ip-6ipiмeн сәйкестендіру (унификация) мақсатты
және компания тарабынан қадағалануы және операцияларға орталықтандырылған
бакылау енгізілуі тиіс. Мұндай жоспарлар шетел нарығы жергілікті нарыққа
ұқсас болып келетін жағдайларда фирманың наррығы мен сұраныстың қалыптасу
жағдайлары әр елде біркелкі болған кезде өте пайдалы. Бipaқ, бұл тәсіл
дербес шетел нарықтарының ерекшеліктерімен мұқтаждьқтарын ескермейді,
сондьқтан шет мемлекеттегі өндіріс шектеліп қалуы мүмкін: жоспарлауға
ғаламдық маркетинг тәсілi жұмыс істеген кезде бұл өндірісте, қораптауда,
жарнамада, ынталандыруға, фирманың миллиондаған долларларын үнемдеп қалады.
Колгейт-Пальмолайв компаниясы өзінің тic шірігінe қарсы тіс пастасын 40-
тан астам елге таныстырды. Мұнда әр елде өзінің жеке жарнама стратегиясының
екіден 6ipeyiн көрсетті. Есептеп қарағанда, бұл тек өндірістік шығындар
есебін жуықтап алғанда 2 млн. долларды үнемдеп қалды. Бipaқ та, егер
ғаламдьқ стратегия жұмыс немесе мұндай үнемдеуді болдыру мүмкін емес.
Осылайша Америка компаниялары көптеген проблемалармен соқтығысты. Айтальқ,
француздар таңертеңгілік аста апельсин шырынын ішпейді, арабтар тic пастасы
дәмінің татымды болғанын ұнатады. Жапондьқтар суық тигізіп ауырғанда шөпті
пайдаланады, Мексикада кір жуатын ұнтақты ыдыс жууға да қолданылады т с.с.
Ал стандартталынбаған тәсіл бойынша әр шетел нарықтары бірыңғай
болмағандықтан, олар өзінің жеке маркетингтік жоспаларының болуын талап
етеді. Бұл стратегия барлық жеке нарық сұраныстарында өте сезімтал келеді
және шетел менеджерлерімен жекелей әдіс қолдануға мүміндік береді. Егер
фирма әр түpлi нарықта қызмет істейтін немесе әр түpлi өнім өндіретін болса
онда мұндай – тәсіл өте ыңғайлы болады. Бұған - мысал ретінде Нестле
фирмасын алсақ болады. Мұндай тәсіл жапон кофе нарығына 70 пайызды бақылау
жасап отыр. Бұрын бұл елде ешбір шетел компаниясы осындай үлкен табысқа ие
болған емес.
Қaзipгi уақытта халықаралық компаниялардың көпшілігі халықаралық
маркетингті жоспарлауда аралас тәсілді қолданады. Аралас тәсіл өндіруші
тиімділігін арттыру Тауардың және фирманың 6eлгілі бip атақ бейнесін
(имиджін) белгілеу, бас фирма тарапынан қатақ бақылауды орнату, жергілікті
қажеттіліктер мен мұқтаждықтарды қанағаттандыру мақсатында стандартталған
және стандартталынбаған тәсілдерді пайдалауы тиіс Мысал ретінде Блэк энд
Деккер фирмасын алуға болады. Бұл фирма ешқандай өзгеріссіз техникалық
толықтырулар мен әр елден жарнама саясаты ғана өзгеріп отыратын электр
тауарларын өндіреді.
Халықаралық маркетингті жоспарлауда тәсілді анықтау кезінде мына
жағдайларды ескеру керек ол:
1) шетел нарықтарының әртүрлілігі;
2) маркетинг элементтерінің стандарттау мүмкіндігінің дәрежесі;
3) осы екі тәсілдің пайдалылығы
4) 2.2Халықаралық маркетингте үлестіруді жоспарлау.
Халықаралыық маркетингте үлестіру жоспарын жасағанда тауар үлестіру арнасы
және оныц негізгі кағидаларын анықтап алған жөн.
1. Тарату арналары.
2. Тарату арналарын тағдаудағы негізгі қағидалар
Халықаралық маркетингтегі үлестіру арналарыныың тәсілі келесі түрде болады:
өндіруші – көтерме сауда делдалы- экспортшы-импортшы-көтерме сауда делдалы
- жеке сауда делдалы- тұтынушы.
Халықаралық үлестіруді жоспарлау үлестіру арналарының түрлерін тандау мен
пайдаланудан және халыкаралық саудадағы сол тауардың жылжытылуының нақты
үлестірісінің өзіен тұрады. Жоғарыда атап кеткендей фирма өзінің тауарын өз
күшімен сату мүмкін немесе сол елдің жергілікті резидентінен делдал жалдау
арқылы сатуы мүмкін. Тауарды сату арналарының түрлepi жөнінде шешім
қабылдау кезінде, фирма келесілерді басшылықкқа алу керек.
Аталған мемлекет пен дәстүрлі қарым-қатынастарды
Сенімді делдалдардың (контрагенттердің) болуын
Аталған мемлекеттегі және фирманың өз еліндегі көтерме және жеке сауда
айырмашылықтары.
Мемлекеттік шектеулерді
Тауардың жылжытылуын, болашактағы шығындарын.
Мысалы
Бразилияда Пепси Кола өзінің сусындарын жергілікті
Брахмабир компаниясы арқылы өткізеді, ceбeбi Брахмабир
компаниясы кең тармақталған сауда және бөлу тараптарына ие.
Европадв Наик фирмасы тауарларын аз қорларды талап ететін
кішкене тәуелсіз дүкендер арқылы таратады.
Европада Тайз фор Ас фирмасы үш жүзден астам өзінің жеке
меншік дүкендерін салды. Олардың жалпы құны 1,5 млрд доллар
кұралады.
Үйлестірілуді жоспарлауда тауар тұрпатының маңызы өте зop. Мысалы,
Сити банк өзінің несиелік карточкаларын тікелей өзінің тұтынушыларына
сатады. Ал Сони фирмасы өзінің аудио кассеталарын делдалдар және таратушы
сауда тораптары арқылы сатады. Сонымен катар, тауар түрлepi (ассортименті)
мен мөлшеріде маңызды орын алады. Мысалы, ол былай: Қазақстандық
өндірушілрге бидайды жылдың соңында түгелдей сату пайдалы соған қарамастан
6ip жылғы нанды тұтыну бірқалыпты ассортиментте сол сиякты.
Карметкомбинатқа металл өнімдерін аз ассортиментте өндірген пайдалы.
Дегенмен, шетелдік әріптестер түрлерді (ассортимента) кеңейтуді талап
етуде.
Халықаралық маркетингте осындай айырмашылықтарды білу үшін
үйлестірудің екі стратегиясы қолданылады
шоғырландыру (аккумлированные) және бөлу (дисогрегирование).
Шоғырландыру - тауарды көптеген шағын өнд1рушілерден сатып алуды
қамтамасыз етеді. Бұл көбінесе ауыл шаруашьшығына қатысты болады.
Шоғырландырушы компаниялар халықаралық нарықта, көбінесе көлік шығындарын
үнемдеу есебінен, тиімді жұмыс істейді.
Бөлу- тауардың үлкен партияларын ұсақ көлемге жарады. Бұндай әдіс
бірнеше делдалдарды қажет етеді, олар көтерме саудагерлер немесе жеке
саудагерлер болулары мүмкін. Бөлу процесінде түрлі көздерден тауарларды
жинау сұрыптау деп аталады және әмбебап дүкендерінде қолданылады.
Тауардың нақты жылжытылуы арнайы жоспарлауды талап етеді.
Мемлекетаралық транспорт құжаттарын рәсімдеудің маңызы өте зор, өйткені ол
көп уақыт алады. Жүкті сақтандыру сондай-ақ тасымалдау кұралы және
инфракұрылым жекеменшік транспорт кұралдарын пайдалануға сай келмеуі сияқты
қолайсыз мүмкіндіктер болуы мүмкін (порттағы кұрылыстардың баламлы болмауы
(сай келмеуі), жолдардың жаман болуы, жүк машиналары кұралдарының аз болуы
т.с.с). Көлік қорларының және тауар менеджментінің де атқаратын pөлi өте
жоғары (олар қанша болуы керек, қандай мөлшерде, қандай мөлшерде
жеткізу керек, сақтауға кететін шығындар қашан
темендейді). Бұл жерде халықаралық маркетинг ерекшелігі- ел ішндегі тауар
қорларына қарағанда дайындау қорлары көп бөлікті алады
Халыкаралық маркетингте көлік (транспорт) түрін тандаудың pөлi де өте
жоғары. Мысалы, кұм тасымалдаған кезде көлік бағасы кұм бағасының 55
пайызын кұрайды, көмірдікі 42%, бидайдікі - 38%, өнеркәсіптік заттарында
-8%, электр тауарлары 3%, дәрі-дәрмек болса 1%. Осыған байланысты көлік
түрін таңдауда көптеген қиыншылықтар кездеседі. Өйткені ол бектітілген
өзара шарттарға байланысты. Егер шарттарды тез жеткізу маңызды болса онда
ұшақ арқылы тасымалдаған жөн. Таратудағы икемділкті автомобиль
транспортымен тасымалдау қамтамасыз етеді. Ал теміржол арқылы тасымалдау
баскаларға қарағанда едәуір арзандау.Теңіз тораптары өткізу нарығын
кеңейтеді. Көп жағдайларда халықаралық саудада әр түpлi транспорттық
жүйелер пайдаланылады сонымен қатар тасымалдаудағы маршруттаудың да маңызы
өте зор, яғни транспорт кұралын тандаумен 6ipre қысқа және икемді маршрутты
таңдауды ескеру керек.
Сыртқы нарықтарды жылжытылуды және ьнталандыруды жоспарпау. Тауарды
өткізуді ынталандыру бойынша компаниялар стандартталған стандартталмаған
және аралас болуы мүмкін. Әр түрлі Еуропа мемлекеттерінде жұмыс істеуші
компаниялар үшін ынталандырушы, жарнамалық компанияларды стандарттаудың
белгілі бip деңгейі өте қажет, өйткені Еуропа елдері өте жақсы
біріктірілген. Мысалы, немістер көптеген Еуропа елдерінің теледидарын кере
алады: Пари-Матч тек қана Франциядағы әйгілі журнал емес, ол сондай-ақ
Белгияда , Швейцарияда, Люксембургте , Германияда, Италияда жэне
Голландияда да әйгіді.
Ынталандыруға стандартталмаған әдісті қолданудың бірнеше себептері
бар. Бірінші кезекте бұл түрлі елдегі мәдениеттің әр түрлілігіне
байланысты, атап айтсақ: дэстүрлік, тілдік, сиволдар мен түстердегі,
сауаттылық денгейіндегі айырмашылықтар. Кейбір елдерде баспа кағаздарының
өзі жақсы жарнамалық компаниялар үшін жарамсыз болып қалады. Үшінші әлемнің
көптеген елдерінде көпшілік тұрғындардың теледидарды сатьш алуға
мүмкіншіліктері аз болса онда телелидар арқылы жарнама жасау тиімсіз.
Сондықтан да көп жагдайда стандартталмаған жарнама және ынталандырулар
қажет етіледі.
Көбінесе , компаниялар ынталандырушы компанияларға аралас тәсілді
қолданады. Мысалы, Экссон компаниясыньщ символы - жолбарыс. Жолбарыс
белгісi дуниежүзінің, көптеген мемлекеттері үшін аталған компанияның күш,
қуатын, жетекшілігін көрсетеді. Бірақ та, Экссон жарнамалық ынталандырушы
компанияларға стандартталмаған тәсілді қолдану мақсатында , жұмыс жасап
жүрген немесе болашақта жұмыс жасайтын барлық шетел нарықтарын толығымен
зерттейді.
1999 жылы жарнамаға кеткен жалпы дүниежүзілік шығындар (АҚШ-тан тыс ) 136
млрд . долларды құрады. Осы аталған шығын бойынша компаниялар арасында
жетекшшері Юниливр , Проктер энд Гембл , Нестле, Ниссан Осы
компаниялардың әрқайсысы жарнамаға 6ip жыл ішінде жүздеген миллион
долларларын жұмсайды. Орта есеппен плпнетаның 6ip тұргынына 6ip жылда
жарнамаға 55 доллар жұмсайды, АҚШ-та. 500 доллар, еуропада-100 доллар.
Жарнама арналарын таңдау тәсілдері де әр түрлі АҚШ-та жарнамаға кететін
шығындардьң 22 %- теледидарга, 7 % -радиоға жұмсалады. Колумбияда 52% -
теледидарға, 25% - радиоға кетеді.
2.3 Халыцаралық маркетингте бағалауды жоспарлау.
Халыкаралық бағаны жоспарлаудың негізі болып табылатындар: бағаны
стандарттау, баға деңгейін белгілеу, сауда жағдайын және бағаның валюталық
негізін анықтау.
Егер фирма жалпы нарық сияқты экономикалық қоғамдастық ішінде жұмыс
істемесе бағаны стандарттау қиынға соғады. Халықаралық операциялармен
айналысатын фирмалар үшін салықтар, тарифтер, валюта бағамдары тауардың
құнын жоғарылатудағы қосымша факторлар болып табылады. Мысалы, Жапонияда
жергілікті сыра Будвайзерге қарағанда едәуір арзан, ce6e6i жергілікті
сыра (Будвайзерден айырмашылығы) тарифтерді төлеуден және теңіз
транспортының шығынынан босатылған.
Баға деңгейін орнатуда фирма тұрғындарының жан басына шаққандағы
Жалпы Ұлттық Өнім (ЖҰӨ) сияқты жергілікті экономикалық жағдайларды ескере
отыруы керек. Осы себепке байланысты батыстағы көптеген фирмалар өздерінің
дамушы және нашар дамыған елдерде сатылатын тауарларына бағаның төменгі
деңгейін орнатуға тырысады. Бұл тауарды арзандату мен ықшамдау, сонымен
қатар еңбекақы деңгейі төмен мемлекеттер мен аймақтарда өндіру арқылы
жүзеге асырылады. Екінші жағынан индустриалды елдерде сатылатын жоғары
сапалы тауарлар жоғары сапалығына байланысты баганың жоғары деңгейіне ие
болады.
Кейбір фирмалар басқа мемлекеттерде нарық үлесін жоғарылату , өз
еліндегі ұсыныстарды темендету; өз мемлекеттерінде нарықтың баға кұрылымын
сақтау мақсатында тауарларға бағаның төмен деңгейін орнатады. Мысалы:
демпинг-тауарларды өз еліндегіге қарағанда басқа елдерде, тіпті өзіндік
құнның немесе барлығын бipre алғандағы бағадан да төмен бағамен сатудағы
баға саясаты. Демпинг- тауардың экспорттық бағасы осыған ұқсас тауардың
базалық бағасынан төмен болған жағдайларда анықталады. Базалық құн деп-
экспортталатын елде немесе оның шығарылған еліндегі тұтынысқа арналған
ұқсас тауарға белгіленген сауданың әдеттегі жағдайларындағы бағаны
салыстыруды айтамыз.
Экспортшы жеңілдік беру туралы нақты дәлелдемелер ұсынбаса. сатылатын
тауардың бағасынан барлық жеңілдіктер алынып тасталынуы керек. Еуропалық
қоғам (ЕҚ) заңдары бойынша экспорттық баға дегеніміз-осы қоғамдастыққа
экспортталатын, төленетін немесе нақты төленіп койылған баға. Экспорттық
баға сауданы жүзеге асырумен байланысты барлық салықтар мен жеңілдіктерден
тазартылуы керек. Демпинг мөлшерін (демпинг айырмашылығын) анықтау үшін
базистік кұн денгейімен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе...
1 Халықаралық маркетингтің мәнділігі мен қағидалары
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні, ерекшелігі және анықтамасы
2. Халықаралық маркетинг істерін жоспарлау
2.1 Халықаралық маркетингті жоспарлау үдерісі мен қажеттігі
2.2Халықаралы маркетингте үлестіруді жоспарлау
2.3Халықаралық маркетингті жоспарлау,
3 Халықаралық маркетингтің қазіргі проблемалары мен субъектілер
3.1 Шетел нарығына тауар өндіруді жоспарлау
3.2 Халықаралық маркетингтін қазіргі проблемалары,
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе:
Халықаралық маркетинг негізнен маркетингтің жоғарғы мектебі болып
табылады. Мұны былай түсінуге болады: Егер экспорт әрдайым сауда ісін
ұйымдастырудың жоғарғы деңгейлігімен көзге түссе, ал сыртқы нарыққа жұмыс
істейтін кәсіпорындар маркетингтің жетістіктерін қолдануды өте қажет етеді
Халықаралық маркетинг түсінігін экспорт түсінігінен айыра білген
жөн. Соңғының мағынасы – отандық өндірушілер өз өнімдерінің басқа елдің
фирмаларына, яғни импротшыларға жеткізу мен ғана шектеліп қалады.
Жеткізушілерді, олардың өнімдерімен ары қарай не болатыны, тұтынушылардың
қалай қанағаттанғандары оларды ойландырмайды. Халықаралық маркетинг
тауардың сатып алушыға қарай қозғалысының әр түрлі сатыларына халықаралық
нарықтың жүйелі, жоспарлы және белсенді түрде өңделгенін жөн көреді.
Халықаралық маркетинг нарық белсенділігінін алуан түрлі нысандары үшін
концепция әзірлеуді қарастырады. Ол тауарлардың басқа елдердің әр түрлі
фирмалары арқылы өтуіне бағдарланған. Оған басқа мемлекеттерде өндірісті
орналастыру жолымен шетел нарықтарын игеру мен өңдеу, сонымен қатар шетел
нарықтарына кеңінен ену міндеті де тән болып келеді
Халықаралық маркетинг фирманың шетелдік қызметінің ауқымдылығын
білдіреді. Ол екі жақты және көп жақты әрекеттер мен сипатталады.
Халықаралық маркетингтің бір ерекшелігі, оның ұйымдастыру мен жүргізу
әдістері мынадай факторларды ескеруді керек етеді: ол мемлекеттің
тәуелсіздігі; ұлттық валюталық жүйелер; ұлттық заң; мемлекеттің
эконолшкалық саясаты; мәдени, діни, тілдік, тұрмыстық және де өзге
ерекшеліктер мен дәстүрлер. Бұл деген - халықаралық маркетингтің ұлттық
маркеингтен кең екеніп білдіреді, өйткені ол факторлардың толып жатқан
гаммасын қамтиды.
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні, ерекшелігі және анықтамасы.
Халықаралық маркетингтің ерекшелігі шетел тұтынушысына толық және
айқын бағдар жасау, оның қажеттіліктері мен мұқтаждарын қанағаттандыруға
ұмтылу болып табылады
Халықаралық маркетингтің қызметі мыналарды қамтамасыз етуі қажет:
• Бәсекелестер өндірген тауарларға қарағанда, халықаралық нарық
қызмет көрсету.
• Шетел тұтынушыларының сұранысына сай келетін өнім үлгілерін
жасау бойынша ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-құрылымдық
жұмыстарды ұйымдастыру;
• Халықаралық нарық бойынша нақты бір тұтынушы сұранысының
құрылымы мен серпіні, шетел тұтынушыларының талғамдары,
ұнатулары туралы сенімді, шынайы, дер кезінде алынған акпараттарға
қол жеткізу;
• Фирманың өндіру, өткізу қаржылық қызметін нарықтың
негізгі
мақсатымен байланыстыра отырып, жоспарлау және үйлестіру;
• Тауар, өнімдерін сатудың әдіс-амалдарын жетілдіру;
• Халықаралық нарықта тауар қозғалысын оңтайландыру;
• Тауарлар мен қызмет көрсету салаларына бақылау жасау;
• Нарық субъектісінің (фирмалар, компаниялар, кәсіпорындар, ұйымдар,
жекелеген тұлғалар) барлық қызметін реттеу және өндіру мен өткізу
деңгейінде басты мақсаттарды қамтамасыз ету және оны басқару.
Халықаралық маркетинг тәжірибесі негізінен қарағанда, нарық
субъектісінің қолданып жүрген негізгі міндеті - сатып алушылар сұранысын
оның коммерциялық мүддесіне сәйкес жүргізу болып табылады.
Халықаралық маркетингтің мақсаты - фирманың сыртқы нарықта жақсы
атаққа, жақсы нәтижелерге қол жеткізуге жағдай жасау.
2.1 Халықаралық маркетингті жоспарлау үдерісі мен қажеттілігі
Нарық стохастикалық сала болып табылғандықтан, кәсіпорынның сыртқы
нарыққа шығуы анықталмаған факторды күшейтумен байланысты. Дегенмен,
халықаралық қызметтен түсетін түсімнің тартымдылығы соншалықты,
кәсіпорындар тіпті тәуекелдерге қарамастан шетел нарықтарында жұмыс істеуді
жөн көреді.
Басқа мемлекеттер нарықтарындағы тәуекелдік ең жоғарғы болып келеді,
сондықтан ол елдерде маркетинг жоспарлауда, фирмалардың өте сақ болғаны
дұрыс. Қалыптасқан түрдегі халықаралық маркетингтің тиімділігі ең алдымен
жоспарларда қалыптасады. Іс-әрекетті алдын-ала болжау, сараптау
қажеттілігі, фирма жұмыс жасайтын сыртқы нарықтың көбеюіне байланысты ұлғая
береді.
Халықаралық фирмалар қызметінің тәжірибесі кездейсоқ әрекеттің сәтті
болатынына куә бола алады. Бірақ тек тұрақты белглі 6ip мақсатқа
бағытталған жоспарлау ғана жетістііктерге қол жеткіздіреді. Халықаралық
қызметті жоспарлауда кәсіпорынның әрекетін сипаттайтын ең қажетті тәсіл
ретінде: этникалық орталықты (этноцентризм). саяси орталықты (полицентризм)
және аймақ орталығы (регионцентризм), географиялық орталығын (геопентризм)
(ЭПРГ) қapуғa болады.
Этникалық орталық (этноцентризм)- бұл сыртқы нарықта артылған өнімді сатуды
жөн көретін кәсіпорынның тәртібі. Бұндай кәсіпорындар негізгі
маркетингтік шешімдерді алдын ала орталықтандырады және
Тәртіптемелерді (процедураларды) жүргізу бет алысына ие болады.
Саяси орталық (полицентризм) бұл халықаралық қызметтің (сыртқы
нарықтарында) айрықша факторлар мен оның капитал айналысы мен пайдалыққа
тигізетін әсерін маңызды деп табатын кәсіпорындардың қылығы. Олар капитал
айналысымен рентаға әсер етед1. Осындай қылықты кәсіпорын факторларының ең
дұрыс есебін алу үшін маркетинг автономиясының жоғарғы денгейіне жол береді
Осылайша маркетинг аумақтық негізде жүзеге асырылады және акцент сыртқы
нарықтар арасындағы айырмашылықтарға сүйеніп жасалынады.
Аймақ орталығы (региононцентризм) және география орталығы
(геоцентризм) - бұл екі жағдай кәсіпорындарының өзінің халықаралық
белсенділігін қабылдаудағы белгілі бір жасалу дәрежелермен байланысты.
Аймақ орталығы әлемді кейбір жалпы сипаттарға ие аймақтар бойынша
нарықтардың жиынтығы ретінде қарастырылады (европалық нарық, ТМД елдерінің
, шығыс европа елдерінің нарығы және т.с.с). Сапалықтан - әлемді бірыңғай
ғаламдық нарық ретінде қарастырады.
Халықаралық жоспарлаудың тереңдігі кәсіпорынның
интернационалдану деңгейіне байланысты. Егер жаңадан құрылған кәсіпорынның
жоспарында нарыққа баламалы жағдайларға бейімделуіне, басқаша айтқанда
нарықты қайта таңдап алуға кететін шығындар мен ұсыныстың жүзеге асырылуын
анықтауға мүмкіндік береді.
Тауар тандаумен оның оңтайлы бағасын белгілеу негізгі мәселе болып табылса,
ал бұрыннан жұмыс істеп жүрген тәжірибелі кәсіпорын өз жоспарында өнім
шығарылымын нығайту, тауар түрін кеңейтуді және сыртқы нарықта қызметін
жүргізудің әдістерін өзгерту сияқты кең көлемдегі іс-әрекеттерді
қарастырады. Екі жағдай да жоспарлаудың қалыптасқан тәртіптемелерін
(процедураларын) қажет етеді.
Халықаралық жоспарлау үш түрлі деңгейде жүзеге асырылады.
1) ғаламдық деңгей - бұл жерде жоспарлау ұзақ мерзімді аспектіде
жүргізіледі.
Бұл жерде кәсіпорын үшін өте маңызды жалпы мақсатта анықталынады (Қазақстан-
2030 стратегиясы)
2) Стратегиялық деңгей - бұл жерде жоспарлау кәсіпорын басшылары мен жүзеге
асырылады. Және дамудың ұзақ, орта мерзімді түрлерін қарастырады.
З) Практикалық денгей - бұл жерде жоспарлау нақты колданылатын шараларды
анықтауға және олардың ресурстарына арналған бағыттарына арналған.
Халықаралық маркетингті жоспарлау үдерісі (процесі) негізгі төрт
белестен (этаптан) тұрады: нарықты таңдау және талдау, ұсыныстың
бейімделуі, маркетинг жоспарларын әзірлеу, өткізу жене бақылау.
1-белес. Нарықты таңдау мен талдау бойынша кәсіпорын ең қажетті мәліметтер
(ақпараттарды; алу керек, осы ақпараттарды негізге ала отырып, әртүрлі
нарықтарда өз мақсаттарын жүзеге асыру мүмкіншіліктерін бағалауы керек. Бұл
бағалау негізі экономикалық таңдау өлшеміне (критерийін) сәйкес болғаны
жөн. Таңдау өлшеміне мыналар жатады: нарық әлуеті, инвестицияның өзін-өзі
ақтау қезеңі мен мүмкіндік деңгейі, ағымдағы пайданың деңгейі.
2-белес. Ұсынысты бейімдеудің мақсаты маркетинг элементтерінің белгілі бір
көлемін қамтамасыз ететін бейімделу дәрежесін өлшемімен байланысты Осыған
байланысты әр елдер арасындағы өткізу саласындағы, баға саясатындағы
коммуникация саласындағы айырмашылықтар мұқият қаралуы керек. Бұл нарықтың
айрықша жағдайларға беиімделуіне, басқаша айтқанда нарықты қайта таңдап
алуға кететін шығындар ұсыныстың жүзеге асырылуын анықтауға мүмкіндік
бреді.
3-белес. Жоғарыда айтылған екі белестен (этаптан) алынған нәтижелер
маркетинг жоспарын құруға көмектеседі олар фирманың сыртқы нарықта
бейімделуіне не қажет екенін анықтайды.
4-белес. Сыртқы экономикалық қызметте маркетинг жоспарларын іске асыру әр
түpлi күштерді негіздеу, ауытқуларды уақытында анықтау және түзілген
шешімдерді қабылдау үшін оның монетарингісімен бақылауын қамтамасыз етеді.
Халықаралық маркетинг ең қолайлы тәсіл оның жоспарларын стандарттау
болып есептеледі. Сондықтанда халықаралық маркетингпен айналысатын фирма
өзіннің жеке жоспарларының стандарттау деңгейін анықтау керек.
Стандартталынған стандартталынбаған жоспарлардын өздеріне сәйкес
артықшылықтары мен кемшіліктері шектеулepi бар.
Стандартты немесе ғаламды тәсіл негізінде компания өз қызметін жүзеге
асыратын барльқ елдерге қолдануға болатын жалпы маркетингтік жоспарды
анықтауы керек. Мұндай жоспар (үлкен маркетинглік және экономикалық)
(өндірістік) үнемдеуге себеп болады, ce6e6i өнім әрленімді (дизайны, оны
өндіру, жинау, жарнама, қораптау және басқа шығындар үлкен ауқымдағы
өндіріс пен маркетингке байланысты әр мемлекеттерге кызметкерлерді
дайындауға кететін уакытты 6ip-6ipiмeн сәйкестендіру (унификация) мақсатты
және компания тарабынан қадағалануы және операцияларға орталықтандырылған
бакылау енгізілуі тиіс. Мұндай жоспарлар шетел нарығы жергілікті нарыққа
ұқсас болып келетін жағдайларда фирманың наррығы мен сұраныстың қалыптасу
жағдайлары әр елде біркелкі болған кезде өте пайдалы. Бipaқ, бұл тәсіл
дербес шетел нарықтарының ерекшеліктерімен мұқтаждьқтарын ескермейді,
сондьқтан шет мемлекеттегі өндіріс шектеліп қалуы мүмкін: жоспарлауға
ғаламдық маркетинг тәсілi жұмыс істеген кезде бұл өндірісте, қораптауда,
жарнамада, ынталандыруға, фирманың миллиондаған долларларын үнемдеп қалады.
Колгейт-Пальмолайв компаниясы өзінің тic шірігінe қарсы тіс пастасын 40-
тан астам елге таныстырды. Мұнда әр елде өзінің жеке жарнама стратегиясының
екіден 6ipeyiн көрсетті. Есептеп қарағанда, бұл тек өндірістік шығындар
есебін жуықтап алғанда 2 млн. долларды үнемдеп қалды. Бipaқ та, егер
ғаламдьқ стратегия жұмыс немесе мұндай үнемдеуді болдыру мүмкін емес.
Осылайша Америка компаниялары көптеген проблемалармен соқтығысты. Айтальқ,
француздар таңертеңгілік аста апельсин шырынын ішпейді, арабтар тic пастасы
дәмінің татымды болғанын ұнатады. Жапондьқтар суық тигізіп ауырғанда шөпті
пайдаланады, Мексикада кір жуатын ұнтақты ыдыс жууға да қолданылады т с.с.
Ал стандартталынбаған тәсіл бойынша әр шетел нарықтары бірыңғай
болмағандықтан, олар өзінің жеке маркетингтік жоспаларының болуын талап
етеді. Бұл стратегия барлық жеке нарық сұраныстарында өте сезімтал келеді
және шетел менеджерлерімен жекелей әдіс қолдануға мүміндік береді. Егер
фирма әр түpлi нарықта қызмет істейтін немесе әр түpлi өнім өндіретін болса
онда мұндай – тәсіл өте ыңғайлы болады. Бұған - мысал ретінде Нестле
фирмасын алсақ болады. Мұндай тәсіл жапон кофе нарығына 70 пайызды бақылау
жасап отыр. Бұрын бұл елде ешбір шетел компаниясы осындай үлкен табысқа ие
болған емес.
Қaзipгi уақытта халықаралық компаниялардың көпшілігі халықаралық
маркетингті жоспарлауда аралас тәсілді қолданады. Аралас тәсіл өндіруші
тиімділігін арттыру Тауардың және фирманың 6eлгілі бip атақ бейнесін
(имиджін) белгілеу, бас фирма тарапынан қатақ бақылауды орнату, жергілікті
қажеттіліктер мен мұқтаждықтарды қанағаттандыру мақсатында стандартталған
және стандартталынбаған тәсілдерді пайдалауы тиіс Мысал ретінде Блэк энд
Деккер фирмасын алуға болады. Бұл фирма ешқандай өзгеріссіз техникалық
толықтырулар мен әр елден жарнама саясаты ғана өзгеріп отыратын электр
тауарларын өндіреді.
Халықаралық маркетингті жоспарлауда тәсілді анықтау кезінде мына
жағдайларды ескеру керек ол:
1) шетел нарықтарының әртүрлілігі;
2) маркетинг элементтерінің стандарттау мүмкіндігінің дәрежесі;
3) осы екі тәсілдің пайдалылығы
4) 2.2Халықаралық маркетингте үлестіруді жоспарлау.
Халықаралыық маркетингте үлестіру жоспарын жасағанда тауар үлестіру арнасы
және оныц негізгі кағидаларын анықтап алған жөн.
1. Тарату арналары.
2. Тарату арналарын тағдаудағы негізгі қағидалар
Халықаралық маркетингтегі үлестіру арналарыныың тәсілі келесі түрде болады:
өндіруші – көтерме сауда делдалы- экспортшы-импортшы-көтерме сауда делдалы
- жеке сауда делдалы- тұтынушы.
Халықаралық үлестіруді жоспарлау үлестіру арналарының түрлерін тандау мен
пайдаланудан және халыкаралық саудадағы сол тауардың жылжытылуының нақты
үлестірісінің өзіен тұрады. Жоғарыда атап кеткендей фирма өзінің тауарын өз
күшімен сату мүмкін немесе сол елдің жергілікті резидентінен делдал жалдау
арқылы сатуы мүмкін. Тауарды сату арналарының түрлepi жөнінде шешім
қабылдау кезінде, фирма келесілерді басшылықкқа алу керек.
Аталған мемлекет пен дәстүрлі қарым-қатынастарды
Сенімді делдалдардың (контрагенттердің) болуын
Аталған мемлекеттегі және фирманың өз еліндегі көтерме және жеке сауда
айырмашылықтары.
Мемлекеттік шектеулерді
Тауардың жылжытылуын, болашактағы шығындарын.
Мысалы
Бразилияда Пепси Кола өзінің сусындарын жергілікті
Брахмабир компаниясы арқылы өткізеді, ceбeбi Брахмабир
компаниясы кең тармақталған сауда және бөлу тараптарына ие.
Европадв Наик фирмасы тауарларын аз қорларды талап ететін
кішкене тәуелсіз дүкендер арқылы таратады.
Европада Тайз фор Ас фирмасы үш жүзден астам өзінің жеке
меншік дүкендерін салды. Олардың жалпы құны 1,5 млрд доллар
кұралады.
Үйлестірілуді жоспарлауда тауар тұрпатының маңызы өте зop. Мысалы,
Сити банк өзінің несиелік карточкаларын тікелей өзінің тұтынушыларына
сатады. Ал Сони фирмасы өзінің аудио кассеталарын делдалдар және таратушы
сауда тораптары арқылы сатады. Сонымен катар, тауар түрлepi (ассортименті)
мен мөлшеріде маңызды орын алады. Мысалы, ол былай: Қазақстандық
өндірушілрге бидайды жылдың соңында түгелдей сату пайдалы соған қарамастан
6ip жылғы нанды тұтыну бірқалыпты ассортиментте сол сиякты.
Карметкомбинатқа металл өнімдерін аз ассортиментте өндірген пайдалы.
Дегенмен, шетелдік әріптестер түрлерді (ассортимента) кеңейтуді талап
етуде.
Халықаралық маркетингте осындай айырмашылықтарды білу үшін
үйлестірудің екі стратегиясы қолданылады
шоғырландыру (аккумлированные) және бөлу (дисогрегирование).
Шоғырландыру - тауарды көптеген шағын өнд1рушілерден сатып алуды
қамтамасыз етеді. Бұл көбінесе ауыл шаруашьшығына қатысты болады.
Шоғырландырушы компаниялар халықаралық нарықта, көбінесе көлік шығындарын
үнемдеу есебінен, тиімді жұмыс істейді.
Бөлу- тауардың үлкен партияларын ұсақ көлемге жарады. Бұндай әдіс
бірнеше делдалдарды қажет етеді, олар көтерме саудагерлер немесе жеке
саудагерлер болулары мүмкін. Бөлу процесінде түрлі көздерден тауарларды
жинау сұрыптау деп аталады және әмбебап дүкендерінде қолданылады.
Тауардың нақты жылжытылуы арнайы жоспарлауды талап етеді.
Мемлекетаралық транспорт құжаттарын рәсімдеудің маңызы өте зор, өйткені ол
көп уақыт алады. Жүкті сақтандыру сондай-ақ тасымалдау кұралы және
инфракұрылым жекеменшік транспорт кұралдарын пайдалануға сай келмеуі сияқты
қолайсыз мүмкіндіктер болуы мүмкін (порттағы кұрылыстардың баламлы болмауы
(сай келмеуі), жолдардың жаман болуы, жүк машиналары кұралдарының аз болуы
т.с.с). Көлік қорларының және тауар менеджментінің де атқаратын pөлi өте
жоғары (олар қанша болуы керек, қандай мөлшерде, қандай мөлшерде
жеткізу керек, сақтауға кететін шығындар қашан
темендейді). Бұл жерде халықаралық маркетинг ерекшелігі- ел ішндегі тауар
қорларына қарағанда дайындау қорлары көп бөлікті алады
Халыкаралық маркетингте көлік (транспорт) түрін тандаудың pөлi де өте
жоғары. Мысалы, кұм тасымалдаған кезде көлік бағасы кұм бағасының 55
пайызын кұрайды, көмірдікі 42%, бидайдікі - 38%, өнеркәсіптік заттарында
-8%, электр тауарлары 3%, дәрі-дәрмек болса 1%. Осыған байланысты көлік
түрін таңдауда көптеген қиыншылықтар кездеседі. Өйткені ол бектітілген
өзара шарттарға байланысты. Егер шарттарды тез жеткізу маңызды болса онда
ұшақ арқылы тасымалдаған жөн. Таратудағы икемділкті автомобиль
транспортымен тасымалдау қамтамасыз етеді. Ал теміржол арқылы тасымалдау
баскаларға қарағанда едәуір арзандау.Теңіз тораптары өткізу нарығын
кеңейтеді. Көп жағдайларда халықаралық саудада әр түpлi транспорттық
жүйелер пайдаланылады сонымен қатар тасымалдаудағы маршруттаудың да маңызы
өте зор, яғни транспорт кұралын тандаумен 6ipre қысқа және икемді маршрутты
таңдауды ескеру керек.
Сыртқы нарықтарды жылжытылуды және ьнталандыруды жоспарпау. Тауарды
өткізуді ынталандыру бойынша компаниялар стандартталған стандартталмаған
және аралас болуы мүмкін. Әр түрлі Еуропа мемлекеттерінде жұмыс істеуші
компаниялар үшін ынталандырушы, жарнамалық компанияларды стандарттаудың
белгілі бip деңгейі өте қажет, өйткені Еуропа елдері өте жақсы
біріктірілген. Мысалы, немістер көптеген Еуропа елдерінің теледидарын кере
алады: Пари-Матч тек қана Франциядағы әйгілі журнал емес, ол сондай-ақ
Белгияда , Швейцарияда, Люксембургте , Германияда, Италияда жэне
Голландияда да әйгіді.
Ынталандыруға стандартталмаған әдісті қолданудың бірнеше себептері
бар. Бірінші кезекте бұл түрлі елдегі мәдениеттің әр түрлілігіне
байланысты, атап айтсақ: дэстүрлік, тілдік, сиволдар мен түстердегі,
сауаттылық денгейіндегі айырмашылықтар. Кейбір елдерде баспа кағаздарының
өзі жақсы жарнамалық компаниялар үшін жарамсыз болып қалады. Үшінші әлемнің
көптеген елдерінде көпшілік тұрғындардың теледидарды сатьш алуға
мүмкіншіліктері аз болса онда телелидар арқылы жарнама жасау тиімсіз.
Сондықтан да көп жагдайда стандартталмаған жарнама және ынталандырулар
қажет етіледі.
Көбінесе , компаниялар ынталандырушы компанияларға аралас тәсілді
қолданады. Мысалы, Экссон компаниясыньщ символы - жолбарыс. Жолбарыс
белгісi дуниежүзінің, көптеген мемлекеттері үшін аталған компанияның күш,
қуатын, жетекшілігін көрсетеді. Бірақ та, Экссон жарнамалық ынталандырушы
компанияларға стандартталмаған тәсілді қолдану мақсатында , жұмыс жасап
жүрген немесе болашақта жұмыс жасайтын барлық шетел нарықтарын толығымен
зерттейді.
1999 жылы жарнамаға кеткен жалпы дүниежүзілік шығындар (АҚШ-тан тыс ) 136
млрд . долларды құрады. Осы аталған шығын бойынша компаниялар арасында
жетекшшері Юниливр , Проктер энд Гембл , Нестле, Ниссан Осы
компаниялардың әрқайсысы жарнамаға 6ip жыл ішінде жүздеген миллион
долларларын жұмсайды. Орта есеппен плпнетаның 6ip тұргынына 6ip жылда
жарнамаға 55 доллар жұмсайды, АҚШ-та. 500 доллар, еуропада-100 доллар.
Жарнама арналарын таңдау тәсілдері де әр түрлі АҚШ-та жарнамаға кететін
шығындардьң 22 %- теледидарга, 7 % -радиоға жұмсалады. Колумбияда 52% -
теледидарға, 25% - радиоға кетеді.
2.3 Халыцаралық маркетингте бағалауды жоспарлау.
Халыкаралық бағаны жоспарлаудың негізі болып табылатындар: бағаны
стандарттау, баға деңгейін белгілеу, сауда жағдайын және бағаның валюталық
негізін анықтау.
Егер фирма жалпы нарық сияқты экономикалық қоғамдастық ішінде жұмыс
істемесе бағаны стандарттау қиынға соғады. Халықаралық операциялармен
айналысатын фирмалар үшін салықтар, тарифтер, валюта бағамдары тауардың
құнын жоғарылатудағы қосымша факторлар болып табылады. Мысалы, Жапонияда
жергілікті сыра Будвайзерге қарағанда едәуір арзан, ce6e6i жергілікті
сыра (Будвайзерден айырмашылығы) тарифтерді төлеуден және теңіз
транспортының шығынынан босатылған.
Баға деңгейін орнатуда фирма тұрғындарының жан басына шаққандағы
Жалпы Ұлттық Өнім (ЖҰӨ) сияқты жергілікті экономикалық жағдайларды ескере
отыруы керек. Осы себепке байланысты батыстағы көптеген фирмалар өздерінің
дамушы және нашар дамыған елдерде сатылатын тауарларына бағаның төменгі
деңгейін орнатуға тырысады. Бұл тауарды арзандату мен ықшамдау, сонымен
қатар еңбекақы деңгейі төмен мемлекеттер мен аймақтарда өндіру арқылы
жүзеге асырылады. Екінші жағынан индустриалды елдерде сатылатын жоғары
сапалы тауарлар жоғары сапалығына байланысты баганың жоғары деңгейіне ие
болады.
Кейбір фирмалар басқа мемлекеттерде нарық үлесін жоғарылату , өз
еліндегі ұсыныстарды темендету; өз мемлекеттерінде нарықтың баға кұрылымын
сақтау мақсатында тауарларға бағаның төмен деңгейін орнатады. Мысалы:
демпинг-тауарларды өз еліндегіге қарағанда басқа елдерде, тіпті өзіндік
құнның немесе барлығын бipre алғандағы бағадан да төмен бағамен сатудағы
баға саясаты. Демпинг- тауардың экспорттық бағасы осыған ұқсас тауардың
базалық бағасынан төмен болған жағдайларда анықталады. Базалық құн деп-
экспортталатын елде немесе оның шығарылған еліндегі тұтынысқа арналған
ұқсас тауарға белгіленген сауданың әдеттегі жағдайларындағы бағаны
салыстыруды айтамыз.
Экспортшы жеңілдік беру туралы нақты дәлелдемелер ұсынбаса. сатылатын
тауардың бағасынан барлық жеңілдіктер алынып тасталынуы керек. Еуропалық
қоғам (ЕҚ) заңдары бойынша экспорттық баға дегеніміз-осы қоғамдастыққа
экспортталатын, төленетін немесе нақты төленіп койылған баға. Экспорттық
баға сауданы жүзеге асырумен байланысты барлық салықтар мен жеңілдіктерден
тазартылуы керек. Демпинг мөлшерін (демпинг айырмашылығын) анықтау үшін
базистік кұн денгейімен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz