Эргономика жайлы

I. Кіріспе.

Эргономика мәселелері

II. Негізгі бөлім:
2.1. Эргономика тарихы
2.2. Микроэргономика
2.3. Мидиэргономика
2.4. Макроэргономика
2.5. Инженерлік психология және эргономика

III. Қорытынды.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Эргономика (ежелгі грек тілінен аударғанда жұмыс және «заң» деген мағынаны береді) - дәстүрлі түсінік бойынша - лауазымды міндеттердің қабілеті, жұмыс орны, адам организмінің физикалық және психикалық ерекшеліктерінен бөлек, жұмысшының қауіпсіз және эффективті еңбегіне арналған қондырғылар мен компьютерлік бағдарламалары жөніндегі ғылым.
2010 жылы эргономиканың Халықаралық ассоциациясында қабылданған эргономиканың кеңірек анықтамасы былай өрнектеледі: «Адамның қарым-қатынасын және жүйенің басқа элементтерін зерттейтін, сонымен қатар адамның игілігін қамтамасыз етуге арналған бұл ғылымның теориясын, қағидаларын, мәліметтері мен әдістемелерін қолдану бойынша қызмет саласын зерттейтін ғылыми тәртіп».
Тарихы
Техниканың елеулі күрделілігімен байланысты эргономика адамның өзінің қызметін басқаруға тиісті 1920 жылдары пайда болған. Бұл облыстағы алғашқы зерттеулер Ұлыбританияда, АҚШ-та және Жапонияда басталған.
«Эргономика» термині 1949 жылы Ұлыбританияда қабылданған, яғни ағылшын ғалымдарының тобы Эргономикалық зерттеу қоғамы ұйымына бастау жасады. 1920 жылдары СССР-да «Эргология» атауы ұсынылды, АҚШ-та бұрын меншікті атау адамдық факторларды зерттеу деп аталса, ал ГФР-де энтропотехника деп аталды, бірақ қазіргі уақытта ағылшын термині кең қолданыс тапты. 1986 жылы проф. А.Е.Аствацатур «инженерлік эргономика» термині, сонымен қатар оның әдістері мен әдістемелік негізі енгізілген.
Соңғы уақытта эргономика классикалық анықтамадан ауытқыған және тікелей өндірістік қызметпен байланысты болуды көздеп отыр.
Эргономика бөлімдері
Эргономика жұмыс барысында, оның жаңа техниканы меңгеру жылдамдығында, оның энергиясын шығындауда адамның қызметін, сонымен қатар қызметтің нақты түрлерінде өндірістілік пен қарқындылықты зерттейді. Заманауи эргономика микроэргономикаға, мидиэргономикаға және макроэргономикаға бөлінеді.
• Микроэргономика (кейде оны миниэргономика ретінде дұрыс емес қолданады) «адам-машина» жүйесін зерттеумен және жобалаумен айналысады. Жеке жағдайда, бағдарламалық өнімдер интерфейсін жобалау микроэргономиканы енгізу негізінде болып табылады.
• Мидиэргономика «адам-ұжым», «ұжым-ұйым», «ұжым-машина», «адам-тор» жүйесін жобалаумен және зерттеумен айналысады. Дәл осы мидиэргономика жұмыс орындары деңгейінде өндірістік қарым-қатынас пен өндірістік тапсырмаларды зерттейді. Мидиэргономиканы енгізуге, жеке жағдайда, ұйымның және ғимараттың құрылысын жобалау; жұмыс кестесін жоспарлау мен орнату; еңбек гигиенасы мен қауіпсіздігі жатады.
• Макроэргономика барлық ішкі және сыртқы факторларды ескеріп, жүйені толығымен зерттейді және жобалайды: техникалық, әлеуметтік, ұйымдық. Макроэргономиканың мақсаты барлық жүйенің және жүйенің барлық элементтерінің гармониялық, сәйкестендірілген, сенімді жұмысы болып табылады.

• Шульц Д., Шульц С, Психология и работа
• Раздорожный А.А. Охрана труда и производственная безопасность: Учебно-методическое пособие - Москва: Изд-во «Экзамен», 2005.-512с. (Серия «Документы и комментарии»)
• Мунипов В.М., Зинченко В.П. Эргономика - Логос, 2001. - С.356.-І8ВЫ 5-94010-043-0.