Эксперименттік әдістің теориялық негіздері

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2
І. Бөлім
І.І Эксперименттік әдістің теориялық негіздері ... ... ... ... 3.6
І. ІІ. Педогогикалық эксперимент ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7.12
ІІ. Бөлім
ІІ.І Эксперимент әдісінің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13.15
ІІ.ІІ. Лоборотория және табиғи эксперимент түрлерінің шығу тарихы. 16.20
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21

ІV Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22

Эксперимент әдіс- бұл әдіс бойынша зерттеуге керекті психикалық құбылыстарды түрлі аппараттарды, аспаптарды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Эксперимент әдісі арқылы кейбір жеке психологиялық функцияларды даралап және дәл зерттеуге болады. Байқау әдістеріне қатыстыра отырып бұл әдіс арқылы алынған материалдар жалғыз сан жағынан ғана емес, сапа жағынан да қорытынды шығаруға болады.
Ресейдің белгілі психологы А.Ф.Мурскент (1874-1917) эксперименттік әдістің келешегін жою мақсатымен оған бірнеше қосымшалар енгізіп оны табиғи эксперимент әдісі деп атаған.
Бақылауға зерттеушінің бала психикасындағы өзін қызықтыратын белгілерді табынуына әсер ететін енғұрлым белсенді әдіс көмекке келеді. Ол- психологиялық эксперимент . Эскперимен кезінде зерттеуші баланың іс-әрекеті өтетін жағдайды әдейі жасайды және түрін өзгертеді, олардың алдына белгілі міндет қояды. Осы міндеттің қалай шешілуіне қарай сыналушының психологиялық ерекшеліктері қаралады.
Мәселен бір зерттеу кезінде мектепке дейінгі балалаық шақта ойлау мүмкіндігі қимылдардың , бейнелердің, сөздердің көмегімен қалай дамитынын бақылаған. Мектепке дейінгі түрлі жастағы топтардың балаларына «тетікті» міндеттер сериясы ұсынылған. Оның мәні бала «тетіктің» алыс жақын иініне бекітілген суретті алуы үшін «тетіктің» өзіне жақын жағын қалайша бұру керектігін білу керек. Міндеттер үш түрде беріледі. Кейбір психологиялық эксперименттер арнаулы аппараттар қолдануды қажет етеді. Мәселен , балалардың көзбен көру қабылдауын зерттеген көбіне көздің қимылын тіркеп отыраиые арнаулы құрал қолданылады. Эксперимент өткізілетін бұрын-соңды әдеттенбеген жағдайлар, әсіресе аппараттар қолдану баланы қысылтып, оның мінез-құлқын өзгертуі, кейде баланың тапсырманы орындаудан бас тартуына немесе сұраққа ойланбастан жауап беруі.[3]

1.Ж.Әбиев. С. Бабаев. А.Құлдиярова. «Педагогика» Оқу құралы. 2004ж
2. Ж.Қоянбаев. Р.Қоянбаев «Педагогика». 2000ж
3.М.Жұмабаев. «Педагогика». 1994ж
4. Ж.Б.Қоянбаев, Р.М. Қоянбаев. «Педагогик», Алматы -2002ж
5. С. Бабаев, О. Жарылқасын. «Психология танылымы», Түркістан 2000ж
6. Қ. Жарықбаев, «Психология» «Мектеп» 1982ж.
7. Ж. Әбиев, С.Бабаев, А. Қудияров. «Педагогика» , Алматы-2004ж.
8. С.Бабаев, Ж. Оңалбек «Жалпы педагогика», Алматы 2005ж.
9. «Қазақстан мектеп»-№2, 2008ж
10. Ұлағат -№8, 2005ж

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .2
І. Бөлім
І.І Эксперименттік әдістің теориялық негіздері ... ... ... ... 3-6
І. ІІ. Педогогикалық эксперимент ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7-
12
ІІ. Бөлім
ІІ.І Эксперимент әдісінің
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13-15
ІІ.ІІ. Лоборотория және табиғи эксперимент түрлерінің шығу тарихы. 16-20
ІІІ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...21

ІV Пайдаланған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22

Кіріспе
Эксперимент әдіс- бұл әдіс бойынша зерттеуге керекті психикалық
құбылыстарды түрлі аппараттарды, аспаптарды қолдану арқылы жүзеге
асырылады. Эксперимент әдісі арқылы кейбір жеке психологиялық функцияларды
даралап және дәл зерттеуге болады. Байқау әдістеріне қатыстыра отырып бұл
әдіс арқылы алынған материалдар жалғыз сан жағынан ғана емес, сапа жағынан
да қорытынды шығаруға болады.
Ресейдің белгілі психологы А.Ф.Мурскент (1874-1917) эксперименттік
әдістің келешегін жою мақсатымен оған бірнеше қосымшалар енгізіп оны табиғи
эксперимент әдісі деп атаған.
Бақылауға зерттеушінің бала психикасындағы өзін қызықтыратын
белгілерді табынуына әсер ететін енғұрлым белсенді әдіс көмекке келеді. Ол-
психологиялық эксперимент . Эскперимен кезінде зерттеуші баланың іс-әрекеті
өтетін жағдайды әдейі жасайды және түрін өзгертеді, олардың алдына белгілі
міндет қояды. Осы міндеттің қалай шешілуіне қарай сыналушының психологиялық
ерекшеліктері қаралады.
Мәселен бір зерттеу кезінде мектепке дейінгі балалаық шақта ойлау
мүмкіндігі қимылдардың , бейнелердің, сөздердің көмегімен қалай дамитынын
бақылаған. Мектепке дейінгі түрлі жастағы топтардың балаларына тетікті
міндеттер сериясы ұсынылған. Оның мәні бала тетіктің алыс жақын иініне
бекітілген суретті алуы үшін тетіктің өзіне жақын жағын қалайша бұру
керектігін білу керек. Міндеттер үш түрде беріледі. Кейбір психологиялық
эксперименттер арнаулы аппараттар қолдануды қажет етеді. Мәселен ,
балалардың көзбен көру қабылдауын зерттеген көбіне көздің қимылын тіркеп
отыраиые арнаулы құрал қолданылады. Эксперимент өткізілетін бұрын-соңды
әдеттенбеген жағдайлар, әсіресе аппараттар қолдану баланы қысылтып, оның
мінез-құлқын өзгертуі, кейде баланың тапсырманы орындаудан бас тартуына
немесе сұраққа ойланбастан жауап беруі.[3]

І.І. Эксперименттік әдістің теориялық негіздері
Эксперимент. Эксперимент дегенміз не? Латын тілінде expermentum орыс
тіліне, тәжірибе деп аударылады. Ал негізінде, эксперимент сынақ,
сынау деген мағынада дұрыс мазмұн алады. Өйткені, эксперимент жасаушы,
зерттеуші, қандай да болмысын материалды объектіні экспериментпен алады,
оған бұл үшін қатаң бақылауға алатын шарттар қояды, ал бұл шарттар
табиғатта кездеспейтін болуы да мүмкін. Сондықтан, экспериментке алынғпн
объектінің осы шартқа реакциясы бақыланды.
Жалпы, ғылымның алғаш шыққан жері, Греция және Римде болғанымен, олар
сынақ жүргізуді ойға да алған емес.
Зерттеуге байланысты эксперимент жаратылыстану ғылымдарының өзінде
XIV-XVII ғ.ғ. пайда болды. Соңғы екі мың жылда, Аристотельдің шаң басқан
томдары мен шіркеуге қатысты шығармалардан басқа, табиғаттан білім алу
мүмкін емес және ол табиғатты қорғаушылық деп түсіндіріліп келген.
Тіпті Оксфортта ілгеріде Аристотельдің алшақталған зерттеушілерді бес
шиллингке айыпқа тартып отырған. Тіпті мұндай қылмыстары үшін
зерттеушілерді отқа өртеген жағдайларда мәлім.
Эксперимент теориясы Галилея Галлилейдің және Роджер Бэконді монастыр
түрмелерінде 14 жылға отырғызылғанын, Джордано Бруно және Мигель Сервет
сияқты отқа өртелген азап шегушілерді білетіні белгілі.
Дегенмен, қандай да болғанымен жаратылыстану ғылымы мұндай
схоластикадан сытылып шығуға мүмкіндік алды және жаңа бастаманы физика
ғылымы ашты. Осы себепті, физикадан соң химия ғылымды алға жылжытуға
серпіліс жасады.
XIX ғ фактілерді жинақтауда бақылау әдісі негізгі-деп саналады.
Бақылау барысында, зерттеуші табиғи жүріп жатұан құбылысқа
араласпаған. Десек те, бірнәрсені бақылау қажет – ақ болғанымен, ол
жеткіліксіз. Сондықтан, сынақ қажет болды. Яғни, жасанды шарттар арқылы
араласу қажет болды.
Адамның танымдық жүйесінде эксперименттің нақтылы орынын анықтау
қажет-ақ. Зерттеуші үшін алған бағыты, ойы догмаға айналмау үшін шындықтың
критерийі ретінде практика қарастырылады.
Қандай теория болмасын оның шындығы практикада басталуы, анықталуы
керек.
Десекте, практика ұғымына бір жағынан күнделікті тұрмыстық тәжіриебе
енсе, екінші жағынан дәл ғылыми сынақ кіреді.
Жоғардағылардан, тек сынақ қана бүкіл зерттеу, оның ішінде
педагогикалық зерттеулердіңде негізгі қаруы деуг болмайды. Себебі, физика
саласының өзінде эксперимент өткізуге мүмкін емес облыстар баршылы. Бұл
астрофизика және геофизика.
Эксперименттің қайталануы. Зерттеу жұмысы бойынша қойылған қандай да
болмысын эксперимент қашан да алғашқы берген нәтижесі, бастапқы жәйттер
орын алғанда дәл қайталануы керек.
Л.Толстойдың Анна Каренина романын еске түсірейік. Щербацкий үйінде
кеште отырғандар арасында спиритизм ( әруақтарға сенетін мистика) жөнінде
әңгіме қозғалды.
Қонақатар арасында, спиритистік сеанстар жайлы сүйсініп әңгімелеп
отырған графиня Нордстонға Вронский қосылаы. Оның таңқаларлық дәлелдері
қазіргі заманғы телепатияға ұқсас:- Біз оның не екенін білмесек те ,
электрліктің бар екенін жоққа шығармаймыз. Сондықтан, бізге мәлім емес,
қандайда бір күш бар екеніне неге сенбеске,- десе, оған Левин- Өйткені,
электірлікте әрбір рет шайырды жүн матамен үйкегенде бізге мәлім құбылыс
қайталанып отырады, ал мұнда барлық уақытта мұндай жағдай орындала
бермейді. Сол себепті, бұл табиғи құбылыс емес,- деп қарсы пікір айтқан
болатын. Левин, шындығында Л.Толстой таңқаларлықтай қазіргі жаратылыстану
ғылымының заңдылықтарын дөп айта білген. Яғни, мұның эксперимент-
қайталанылатыны болу тиіс. Басқаша сөзбен айтқанда, сынаушы қойған қандай
да бір болмысын, объектке қойылған эксперимент бірдей шарттар қамтылған
жағдайда ол экспериментті кім қоймасын- мейлі орыс, қазақ немесе өзбек, ол
дәл қайталануы тиіс.
Эксперимент (сынақ) барысында зерттеушінің (сынақ қоюшы) дүниетанымы
есепке алынбайды. Мұны ерекше айтып өту керек, себебі, осы күнге дейін
қарама-қарсы пікір орын алып келді. Егерде, соңғы жағдайға сүйенер болсақ-
екі физик, екі химик, екі биолог т.с.с., соңында объективті шындықты
теріске шығаруымыз мүмкін.
Өйткені, қандай да болсын шындық заттың өзінде, ал, ол туралы пікір
адамның ойы ғана.
Сондықтан, ол шындық бола алмайды.
Бірақта, эксперимент нәтижесі жөніндегі пікір болса бір басқа,
зерттеуші дүние танымына байланысты ол әртүрлі болуы мүмкін. Сонымен, бір
зерттеушінің қойған сынағы екінші зерттеуші қойғанда қайталануы керек.
Сынаушы үшін экспериметтің қайталанбауы қорлық.
Немесе мұндай жағдай тек төмендегі екі ғана себепке байланысты болуы
мүмкін:
1. Сынаушы өзі қойған тәжіриебені толық аша алмауы, өзі жариялаған
материалдарында оның қайталану шарттарын көрсетпеуі;
Яғни, оның нәтижесін жариялауда асығыстық жасауы.
2. Екінші себебі, бақытымызға орай көп қайталана бермейді. Бұл сынақ
нәтижелеріне жасанды өзгерту, келтіру.
Мұндайлар ғылымға үлкен зиян келтіреді.
Эксперимент нәтижелерін өзгерту- ғылыми зерттеуші үшін өліммен тең.
Өйткені, бұл нәтижелер белгілі болған күнде оған деген көзқарас күрт
өзгерері хақ.
Ғылыми этика – осы күнде үлкен мәнге ие екенін, өйткені ғылым мен
айналыстаындардың саны артып келетін жағдайда, жоғарыдағы жағдайды ескермеу
әбестік болар еді.
Жалпы, оқу материалдарының меңгерілуі деңгейлеріне бағалар бермес
бұрын, педагогикалық эксперимент (тәжірибе) жүргізуде теориялық
материялдардың ұғынуға қажетті, жетерлік, оқушылардың білім жүйесінің бар
жоқтығына көз жеткізіп алу қажет. Мұны білім деңгейінің нөлдік сатысы десек
те болады. (В.П.Беспальконың ұсынысы бойынша материялды меңгертудің нөлдік
деңгейі енгізілген).
Бұл денгейді анықтауға арналған педагогикалық тәжірибе-фактыны
анықтаушы (константируюший) тәжірибесі жүргізіледі.[1]
Тәжірибе жасауда зерттеуші өзіне қажетті жан қуаттарының көлденеңнен
кез болуын күтіп тұрмай, сол процестің тууына өзі жағдай жасайды.
Психологияда тәжірибе лобораториялық және табиғи болып екіге бөлінеді. Енді
бұларға жеке-жеке тоқталып өтейік.

І.ІІ. Педагогикалық эксперимент.

Эксперимент деп нақты жағдайды есепке алып , педагогикалық процесті
зерттейтін тәрбиені атайды. Педагогикалық эксперименттерге сүйеніп ,
зерттеуші оқытудың және тәрбиенің тиімді тәсілдері мен әдістерін, формалар
мен мазмұнын тексереді. Эксприменті зертеулердің нәтижелері әдеттегі
жағдайда жүргізетін педагогикалық жұмыспен салыстырады. Сондықтан
экспримент мәліметтері салыстыру үшін екі объекті алынады. Олардың бірі-
эксприментті, екіншісі- бақылау объектісі деп атайды. Эксприменттік
объектіде , мысалы, экспримент зерттеушінің ғылыми жазба ұсынбасы бойынша ,
ал бақылау объектісінде- әдеттегі оқу бағдарламалары мен оқулықтарға сәйкес
жүргізіледі. Метеп жағдайында бір топ оқушыларды немесе толық сынып ұжымын,
мектептен тыс жағдайда өндірістік звено немесе бригаданы экспримент
объектісі етіп, ал екіншісі бір топ оқушылардың, немесе толық сынып ұжымын,
сол сияқты өндірістік звеноны немесе бригаданың обектісі етіп алуға болады.

Зерттеу жұмысы нәтижелі болу үшін экспириментті және бақылау
топтарындағы сыныптардағы, бригадалардағы оқушылардың сан және сапа жағынан
теңдестіріліп алынған жөн сонымен бірге мұғалімдердің қабілетінің білімі
мен стажының шамасы болғаны да шарт.
Педагогикалық эксприементті зерттеуші өзі жүргізссе белсенді
экспримент ал зертеушінің ғылыми жазба ұсынбасы бойынша екінші бір адам
жүргізсе енжарлы экспримент деп атайды.
Соңғы кезде педагогикалық әдебиеттерде эксприменттердің бірнеше
түрлері қолданылып келеді. Олардың бірі табиғи эксперимент- бұл сыныпты
бүкіл ұжымды оқу тәрбие процессін бұзбай педгогикалық проблемаларды зерттеу
үшін әдеттегі жағдайларда жүргізіледі.
Мектептердегі озат тәжрибелерді зерттеу барысында пайда болған
болжамды анықтау үшін тексеру эксприменті қолданады. Мысалы, педагогикалық
ғылыми- зерттеу институттары жаңадан жасалған немесе оқу бағдарламаларының
тиімділігін арнаулы мектептерде тексеру экспримент арқылы зерттейді.
Тұтас педагогикалық процестің мазмұнын, ұйымдастыру формаларын
принциптері мен әдістерін жаңадан құру үшін арнайы экспримент жүргізіледі.
Мұны жасампаз экспримент деп атайды.
Эксприментті жасамды жағдайда да жүргізуге болады. Кейде жете бақылау
мен тексерудің нәтижесінде оқыту мен тәрбиенің кейбір әдістері мен
тәсілдеріне өзгерістер енгізуге болады. Бұл жағдайда педагогикалық
құбылыстарды ұқыптылықпен бақылау үшін сынып ұжымынан бір топ бала бөлініп
алынады да , олармен арнаулы экспримент жүргізіледі. Эксприменттің мұндай
түрін лабораториялық экспримент деп атайды.
Әрбір эксприменттің мақсаты зерттелетін тақырыптың сипаты мен
мазмұнына ал мерзімі- мақсатына байланысты.
Экспримент басқа ғылыми- зертеу әдістеріне қарағанда жақсы нәтиже
береді. Бірақ, эксприменттің барысында ғылыми материалдарды толықтырып
жинақтау үшін бақылау, әңгіме, құжаттармен танысу сияқты әдістері де
қолданылады. Сонымен бірге зерттеу барысында техникалық құралдардың да
кеңінен пайдаланғаны да жөн.
Соңғы кезде педагогикалық әдеьиеттерде математикалық және
кибернетикалық зерттеу әдісін пайдалану мәселелері сөз етіле бастайды. Бұл
әдістерді қолданудың тәсілдері Ительсонның кітабында көрсетілген.
Математикалық және кибернетикалық әдістер техника мен жаратылыстану
ғылымдарында кеңінен қолданыла бастады. Осы әдістерге сүйеніп
кибернетикның, математикалық статестикалық ықтималдықтар теориясының
жетістіктерін педагогикалық зерттеулерде болады, бірақ педагогикалық
ғылымда бұл әдістерді қолдану мәселелері өз дәрежесінде шешілген жоқ
өйткені педагогикалық құбылыстардың сапалық өзгерістері мен өзара сандық
байланыстарын арнайы өлшеу арқылы өте күрделі проблемалардың бірі. Мысалы,
оқушылардың сабақ процесіндегі қабілетін, белсенділігін немесе құлықтық
сапасы сияқты педагогикалық құбылыстарды өлшеуге болар ма еді. Әрине бұл
сұраққа бірден жауап мүмкін емес. Себебі баланың іс- әрекеті, мінез- құлқы,
оның әліде толық танылмағаны психикасына байланысты.
Ғылыми- педагогикалық зерттеу әдістері тек қана ғалымдардың төл ісі
болмай, барлық мұғалімдердің игілігіне айналу қажет. Мұғалім өз жұмысында
зерттеу әдістерін ғылыми негіздерінде меңгеріп, социлогия және психология
ғылымдарының әдіситері мен ұщтастырып жүргізе білгенде ған өзінің және
басқа мұңғалімдердің тәжрибелерін жан жақты зерттей алатын болады.
Психологиялық ғылыми зерттеу жүргізеді. Экспримент әдісі кеңінен
қолданады. Бұл әдістік мәні- сыналушыға зерттеуге қажет психикалық
процесті әдейі жасатады. Мысалы, мәтінді дұрыс түсініп, игеруде, оны оқудың
шапшаңдығын білу үшін белгілі бір әңгіме бірінші топқа 3минутта сол
үзіндіні екінші топтағыларға 5минуттан, үшінші топ балаларына 7минут оқу
тапсырылады. Бір қатар тәжрибе жасаудың негізінде оқу материалдың жақсы
түсініп есте сақтау үшін оқудың қажетті қарқыны шапшаңдығы жөнінде
қорытынды жасалады. Эксприменттік әдістің бақылауымен салыстырғанда
артықшылығы- керекті прцесс пен құбылыс қашан көрінеді күтіп отырудың
қажеті жоқ. Мұнымен қоса экспрмиентте психикалық процесстің өту
жағдайларын өзгертуге болады проблема бойынша қажетті мәліметтерді көптеп
жинақтауға қолайлы.
Арнаулы аппаратуралар қолданылып жасалған эксприменттер лабораториялық
экспримент деп аталады. Өмірдің қалыпты жағдайларында жүргізілген
зерттеулер табиғи эксприментте жатады. Мұндай эксприментте сынушы өзін
еркін ұстайды, көбінесе өзінің психикалық процестері, мінез- құлқы
зерттелуде екенін оның жауаптары мұқит жазылып жатқанын білмейді.
Педагогикалық зерттеудің қандайда бір әдіс не тәсілінің педагогикалық
тиімділігін анықтау үшін арнайы ұйымдастырылған тексеру түрі- эксперимент
ерекше маңызды. Педагогикалық эксперимент міндеттері: 1) жобаланған
педагогикалық құбылыс және оның іске асуында көрініс беретін себеп-салдарлы
байланыстар мәнін зерттеу; 2) педагогикалық құбылысқа зерттеушінің белсенді
ықпал жасауы; 3) педагогикалық ықпал мен ықпалдастықтың нәтижесін
өлшестіру. Эксперимент келесі кезеңмен өткізіледі: - теориялық (проблема
қою, зерттеу мақсатын, нысанын және денін анықтау, міндеттер мен гипотеза
белгілеу);
- әдістемелік (зерттеу әдістемесі мен оның жоспарын айқындау,
бағдарлама түзіп, алынған нәтижелерді өңдеу әдістерін нақтылау);
- эксперимент жұмысы - бірнеше тәжірибелік зерттеу әрекеттерін
орындау (ситуация түзу, бақылау, тәжірибені басқару және зерттеушілердің
жауап әрекеттерін бағалау);
- талдау - сандық және сапалық сарапқа салу; алынған деректерге
түсініктеме беру; қорытынды жасап, практикалық ұсыныстар енгізу.
Эксперимент түрлері: табиғи (қалыпты оқу-тәрбие процесі жағдайында)
және зертханалық - қандай да әдістің тиімділігін тексеру үшін жасанды
жағдайлар түзу (экспериментке алынған балалар тобы өз алдына бөлектенеді).
Көп жағдайларда табиғи эксперимент қолданылады. Ол зерттеуге алынған
педагогикалық құбылыс мазмұны, мақсаты және т.б. орай ұзаққа созылған не
қыска мерзімді болуы мүмкін.
Егер эксперимент педагогикалық процестің нақты жағдайымен танысуға
бағытталған болса, деректеуші (констатирующий) аталып, ал оқушы не сынып
ұжымының дамуына қажет жағдайларды анықтауға арналған күнде мұндай
эксперимент - қайта жасаушы (дамытушы) деп аталады. Қайта жасау
экспериментінде салыстырып баруға керек бақылау топтары түзіледі.
Эксперименттік әдістің қиындығы: оны жүргізу техникасын жете білу кажет,
бұл зерттеу барысында ұйымдастырушының аса үлкен сыпайылығы мен әдептілігі,
көрегендігі мен егжей-тегжейлілігі, зерттеудегілермен қатынас түзу
қабілеттілігі де маңызды келеді.
Жоғарыда аталған әдістер тобы педагогикалық құбылыстар танудың
эмпирикалык мақсатымен байланысты келеді, яғни жеке-дара ғылыми-
педагогикалық деректерді жинақтауға арналады. Ал осы топталған алғашқы
деректік материалдың мән-мағынасын ашып, зандары мен зандылықтарын анықтау
зерттеудің теориялық талдау әдісімен орындалады.
Педагогикалық эксперимент. Бұл арнайы ұйымдастырылып, алдын-ала зерттеу
мақсаты белгіленген мұғалім мен оқушылардың педагогикалық іс-әрекеті. Бұл
сипаттағы эксперименттер әртүрлі: жетіскен білім деңгейін анықтау, дамытып
қайта жасау, бақылау эксперименттері.
Жетіскен білім деңгейін анықтау экспериментті - зерттеу жұмыстарының
бастапқы сатысы болып, зерттелінуі тиіс. Ол проблеманың жалпы жағдайымен
танысуға негіз болады. Мысалға, егер оқу жұмысы барысындағы шәкірттердің
өзін бақылауы зерттелінуі қажет болса, осы эксперимент арқылы және басқа
әдістерді (әңгімелесу, анкета) қолдана отырып, ғалым-оқушылардың өзіндік
бақылау әдістерін қаншалықты білетінін анықтайды. Нәтижеде оқушылардың өз
оқу жұмысына өзіндік бақылауының мүмкіндіктері жөнінде қорытынды жасайды.
Егер зерттеуші бұл проблеманың мектеп ісінде кері сипатқа ие болғанын
анықтаса, ол зерттеуді одан әрі жалғастырып, дамыту-қайта жасау
экспериментіне кіріседі, яғни алдын-ала түзілген жоспар бойынша окушылардың
білім игеру тәжірибесінде өзіндік бақылаудың тиімді тәсілдерін ендіреді.
Егер нәтиже ұнамды болып шықса, алынған көрсеткіштер теориялық талдаудан
өтіп, бұл әдістің мектеп жұмысында қолданылуы жөнінде қажетті қорытындылар
жасалады.
Бұл проблема жөнінде зерттеу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.