Шетел инвестициясымен жасалынатын шарттар
1.Инвестиция түсінігі
2. Жалпы шетел инвестициясы туралы түсінік
3. Шетелдік инвестицияларды тартудың нысандары мен бағыттары
2. Жалпы шетел инвестициясы туралы түсінік
3. Шетелдік инвестицияларды тартудың нысандары мен бағыттары
"Инвестиция" термині латынның "іnvest" сөзінен шыққан, "қаржы салу" дегенді білдіреді. Кең мағынада инвестиция капиталды болашақта оның көлемін көбейту мақсатымен салуды білдіреді. "Инвестиция" түсінігі көпқырлы және мұнда бірнеше мағыналы түсініктерді көруге болады:
- ең алдымен, инвестициялау туралы сөз болғанда өндіріс процессі жүзеге асырылатын технология, құрал жабдықтар туралы айтылады,
- құнды қағаздар сатып алу;
- инвестиция әртүрлі операциялардың тізбекті орындалуымен байланысты белгілі бір процессті көрсететіндіктен бірнеше шектеулі мағынада талқыланады; әлеуметтік-экономикалық жағдайлар бойынша бұл процесті экономпкалық дамуын қамтамасыз ететін белгілі бір механизм ретінде бағалауға болады.
Инвестиция ұғымы қай кезде пайда болды, оны дәл басып айту қиын. Әйтседе шамамен инвестиция ұғымының қоғамдық катынаста қалай пайда болғанын, не түрткі болғанын айыруға болады. Инвестиция бастапқы кезеңде, яғни заңды тұлғалар (кәсіпорындар) жоқ кезде жеке түлғалар арасындағы күн көрістің мұқтаждығынан туындағанын байқау қиын емес. Казіргі қоғамда да мұндай жеке тұлғалар арасындағы қатынастардың бар екенін жоққа шығара алмамыз.
- ең алдымен, инвестициялау туралы сөз болғанда өндіріс процессі жүзеге асырылатын технология, құрал жабдықтар туралы айтылады,
- құнды қағаздар сатып алу;
- инвестиция әртүрлі операциялардың тізбекті орындалуымен байланысты белгілі бір процессті көрсететіндіктен бірнеше шектеулі мағынада талқыланады; әлеуметтік-экономикалық жағдайлар бойынша бұл процесті экономпкалық дамуын қамтамасыз ететін белгілі бір механизм ретінде бағалауға болады.
Инвестиция ұғымы қай кезде пайда болды, оны дәл басып айту қиын. Әйтседе шамамен инвестиция ұғымының қоғамдық катынаста қалай пайда болғанын, не түрткі болғанын айыруға болады. Инвестиция бастапқы кезеңде, яғни заңды тұлғалар (кәсіпорындар) жоқ кезде жеке түлғалар арасындағы күн көрістің мұқтаждығынан туындағанын байқау қиын емес. Казіргі қоғамда да мұндай жеке тұлғалар арасындағы қатынастардың бар екенін жоққа шығара алмамыз.
1. Қазақстан Республикасының "Инвестиция туралы" заңы 8,01,2003жыл.
2. Қ Б Бердалиев "Қазақстан экономикасын басқару" Алматы 2001 ж.
З. Үмбеталиев А, Керімбек Ғ "Кәсіпорын экономикасы және кәсіпкерлік" Алматы 2002 ж.
2. Қ Б Бердалиев "Қазақстан экономикасын басқару" Алматы 2001 ж.
З. Үмбеталиев А, Керімбек Ғ "Кәсіпорын экономикасы және кәсіпкерлік" Алматы 2002 ж.
Шетел инвестициясымен жасалынатын шарттар
"Инвестиция" термині латынның "іnvest" сөзінен шыққан, "қаржы салу"
дегенді білдіреді. Кең мағынада инвестиция капиталды болашақта оның көлемін
көбейту мақсатымен салуды білдіреді. "Инвестиция" түсінігі көпқырлы және
мұнда бірнеше мағыналы түсініктерді көруге болады:
- ең алдымен, инвестициялау туралы сөз болғанда өндіріс процессі жүзеге
асырылатын технология, құрал жабдықтар туралы айтылады,
- құнды қағаздар сатып алу;
- инвестиция әртүрлі операциялардың тізбекті орындалуымен байланысты
белгілі бір процессті көрсететіндіктен бірнеше шектеулі мағынада
талқыланады; әлеуметтік-экономикалық жағдайлар бойынша бұл процесті
экономпкалық дамуын қамтамасыз ететін белгілі бір механизм ретінде
бағалауға болады.
Инвестиция ұғымы қай кезде пайда болды, оны дәл басып айту қиын.
Әйтседе шамамен инвестиция ұғымының қоғамдық катынаста қалай пайда
болғанын, не түрткі болғанын айыруға болады. Инвестиция бастапқы кезеңде,
яғни заңды тұлғалар (кәсіпорындар) жоқ кезде жеке түлғалар арасындағы күн
көрістің мұқтаждығынан туындағанын байқау қиын емес. Казіргі қоғамда да
мұндай жеке тұлғалар арасындағы қатынастардың бар екенін жоққа шығара
алмамыз. Келе-келе қоғамдық сананың артуымен инвестициялық; процестсрдің
өрісі кеңейе түсті. ХІV-ғасырда Алтын Орда державасының Каффа қаалсына
Генуялық саудагерлердің қолөнер, тұрмыстық бұйымдармен , шикізат өңдеуге
Алтын Орда ханынан рұқсат алып Алтын Орда қазынасына мол түсім түсіргенін
білеміз. Бұл сол кездегі Инвестициялық процестің болғанын көрсетеді. ХV-
ғасырдың орта шенінің өзінде Инвестиция процесінің халықаралық деңгейде
болғанын көреміз. ХVІ ғасырда Англияда мануфактураның дамуымен
инвестициялық процесс ішкі қатынаста тіршілік көзшік, мол түсімі ретінде
жүзеге асты.
Шетелдік инвестицияларды пайдалану қай ел үшін болса да объективті
қажеттілік. Ол, ел экономикасын халықаралық еңбек бөлінісі жүйесіне кеңінен
қатыстырып, мұқтаж салаларға капиталдар келтірудің тиімді жолы.
90-жылдардың орта шенінде дүние жүзіндегі қаржы капиталы 3 трлн.
долларға жетті. Бұл ақша дүниежүзілік қаржы рыногының негізі. Осы ұшан-
теңіз қаржының бір бөлігін Қазақстанға қалай тартуға болады? Тарту керек пе
жоқ па? Бұл арада екі удай әңгіме бар. Біріншісі, шет елдік инвестицияларды
Қазақстан экономикасына белсенді түрде тарту қажет. Ол үшін қолайлы
инвестициялық ахуал жасау керек деген ресми көзқарас. Екіншісі,
Қазақстанның байлығын оңды-солды таратып, халықаралық монополиялардың
тұзағына түсеміз және ол тұзақ бірте-бірте тынысыңды тарылтады, яғни елдің
экономикалық және саяси тәуелсіздігіне нұқсан келтіреді деген көзқарас.
Дүниежүзілік экономиканың объективті заңдары, капиталдар ауысуының
халықаралық тәжірибесі көрсеткеніндей Қазақстан бұл процестен аулақ тұра
алмайды. Бұл қазіргі дуниежүзілік шаруашылық пен халықаралық экономикалық
қатынастардың ерекше белгісі.
Егер, біздің мақсатымыз дүниежүзілік шаруашылыққа интеграциялану және
ашық экономика принциптерін қолдау болса, онда капиталдарды Қазақстанға
келтіру және оны импорттау ауадай қажет процесс. Олай болса біздің іс-
қимылдарымыздың басты бағыттарының бірі шетелдік инвестицияларды тарту және
оларды мүмкіндігінше тиімді пайдалану болуы тиіс.
Шетелдік инвестицияларды Қазақстанға тарту мынадай мәселелерді шешуге
көмектеседі:
1) экономикалық және техникалық прогресті жеделдету;
2) өндірістік аппаратты жаңарту мен қайта жарақтандыру;
өндірісті ұйымдастырудың үздік әдістерін үйрену;
рыноктық экономиканың талаптарына сай кадрларды дайындау.
Мәліметтерге жүгенсек өткен үш жыл ішінде (1994— 96 ж. ж.) Қазақстанға
тартылған шетел капиталының көлемі 5,9 млрд. долларға жуықтаған. Мұның 28%
несие, 22% займдар (қарыздар), қалған бөлігі мемлекет кепілдігімен алынған
тікелей инвестициялар. Үш жыл ішіндегі осы қаржының 60% - мұнай өңдеу
өнеркәсібіне, 10% - түсті металлургияға, қалғаны газ бен тамақ өнеркәсібін
дамытуға жұмсалды. Бұл инвестициялардың 54% - АҚШ-тан, 6,8% -
Ұлыбританиядан, 6,6% - Түркиядан және Оңтүстік Кореядан, Франциядан,
Жапониядан түсті.
Қандай елдің болса да экономикасына капитал келтіру сол елдегі
қалыптасқан инвестициялақ ахуалға байланысты.
Инвистициялық ахуал дегеніміз — күрделі қаржы келтіруге және оны
тиімді пайдалануға қолайлы саяси, экономикалық, заңдық, әлеуметтік,
тұрмыстық және т. б. факторлардың жиынтығы. Іскерлік тәуекелшілдіктің шегі
бар екендігін есте ұстаған жөн.
Шетелдік инвестициялар рыногындағы ахуал оларға мүқтаж шығыс Еуропа,
Тәуелсіз мемлекеттер достастығы елдерінің үлкен сұранысына байланысты
елеулі бәсекелік туғызып отыр. Капиталды импорттаушылар санының капиталды
экспорттаушылар санынан едәуір көп екенін ескерсек Қазақстанның
бәсекелестік қабілетін арттыруға мүмкін болған жағдайдың бәрін жасау керек.
Қызмет көрсету мен қажетті инфрақұрылымдар жасап, оны дамытудың шетелдік
инвесторлар дағдыланған деңгейіне жету күн тәртібінде тұр. Көптеген
заңдарды, нормативтерді, актілерді айқындап, шетелдік салымшылар мен жұмыс
істеу жүйесін толық қалыптастыру керек. Инвесторлардың жолындағы
кедергілерді алып тастап, олармен тіл табысуға мүмкіндік беретін
жеңілдіктер мен преференциялардың (артықшылықтардың) икемді жүйесін
қалыптастырып, орнықтыру да қажетті іс-қимыл түріне жатады.
Қазақстанға шетелдік капиталды келтіруге байланысты инвестициялық
ахуалдың негізгі бағыт-бағдарында оларға неғүрлым қолайлы мүмкіндіктер
жасау жатыр.
Шетелдік инвестициялардың тасқынды келуі үшін барлық әкімшілік
рәсімдерді оңайлату керек. Бұл жерде әңгіме визалар алу, шекара және кеден
бақылауынан өту, жұмыс істеу құқығына және ел ішінде жүріп-тұруға рұқсаттар
беру жөніндегі ережелер туралы болып отыр.
Бүкіл іскер әлем қарым-қатынас жасасатын ағылшын тіліне
Қазақстандықтарды, ең алдымен мемлекеттік қызметшілер мен қызмет көрсету
саласындағы істейтін адамдарды оқыту қажет, өйткені, тәжірибе көрсетіп
отырғандай, ірі капитал тілдік кедергілері бар елде нашар бейімделеді.
Қазақстандық авиажелілердің, әуежайлардың, ондағы қызмет көрсетудің
қолайлылығына, жоғары дәрежелі (төрт-бес жұлдызды) қонақ үйлерінің,
телекоммуникацияларының болуына көп нәрсе байланысты. Біздің мақсатымыз
шетелдік бизнесменге неғұрлым жеткілікті ықылас көрсету, оның уақытын
үнемдеуге мүмкіндік беру болуға тиіс.
Инвестицияларға немесе несиелерге салық үзілістерін, жеңілдетілген
ставкаларды, салық шегерімдерін беруді қоса алғанда салық жеңілдіктерін,
жеделдетілген амортизацияны, жеңілдікті кеден бажын және т. б. қаңта қарап
уақыт талабына сәйкестендіруге болар еді.
Әрине, тым шашырай берудің де еш пайдасы жоқ. Мәселе, философтар
айтпақшы, қарапайымнан күрделіге қарай жүріп отыру қажет.
Қолайлы инвестициялық ахуал жасаудың тағы бір желісі инфрақұрылым
объектілері — энергетика, газ және мұнай құбырлары, әуежайлар, қонақ үйлер,
байланыс құралдары, автомобиль және темір жолдар, су құбырлары — мейлінше
назар аударатын объектілер. Бұл міндеттерді шешу қолайлы инвестициялық
ахуал жасау деген сөз. Экспорт пен импорттың, жалпы іскерлік-бизнестің,
инфрақұрылымның ойдағыдай жұмыс істеуінсіз, дамуы мүмкін емес.
Қолайлы инвестициялық ахуал жасауда ең алдымен халықты жұмыспен қамту
мәселесін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
"Инвестиция" термині латынның "іnvest" сөзінен шыққан, "қаржы салу"
дегенді білдіреді. Кең мағынада инвестиция капиталды болашақта оның көлемін
көбейту мақсатымен салуды білдіреді. "Инвестиция" түсінігі көпқырлы және
мұнда бірнеше мағыналы түсініктерді көруге болады:
- ең алдымен, инвестициялау туралы сөз болғанда өндіріс процессі жүзеге
асырылатын технология, құрал жабдықтар туралы айтылады,
- құнды қағаздар сатып алу;
- инвестиция әртүрлі операциялардың тізбекті орындалуымен байланысты
белгілі бір процессті көрсететіндіктен бірнеше шектеулі мағынада
талқыланады; әлеуметтік-экономикалық жағдайлар бойынша бұл процесті
экономпкалық дамуын қамтамасыз ететін белгілі бір механизм ретінде
бағалауға болады.
Инвестиция ұғымы қай кезде пайда болды, оны дәл басып айту қиын.
Әйтседе шамамен инвестиция ұғымының қоғамдық катынаста қалай пайда
болғанын, не түрткі болғанын айыруға болады. Инвестиция бастапқы кезеңде,
яғни заңды тұлғалар (кәсіпорындар) жоқ кезде жеке түлғалар арасындағы күн
көрістің мұқтаждығынан туындағанын байқау қиын емес. Казіргі қоғамда да
мұндай жеке тұлғалар арасындағы қатынастардың бар екенін жоққа шығара
алмамыз. Келе-келе қоғамдық сананың артуымен инвестициялық; процестсрдің
өрісі кеңейе түсті. ХІV-ғасырда Алтын Орда державасының Каффа қаалсына
Генуялық саудагерлердің қолөнер, тұрмыстық бұйымдармен , шикізат өңдеуге
Алтын Орда ханынан рұқсат алып Алтын Орда қазынасына мол түсім түсіргенін
білеміз. Бұл сол кездегі Инвестициялық процестің болғанын көрсетеді. ХV-
ғасырдың орта шенінің өзінде Инвестиция процесінің халықаралық деңгейде
болғанын көреміз. ХVІ ғасырда Англияда мануфактураның дамуымен
инвестициялық процесс ішкі қатынаста тіршілік көзшік, мол түсімі ретінде
жүзеге асты.
Шетелдік инвестицияларды пайдалану қай ел үшін болса да объективті
қажеттілік. Ол, ел экономикасын халықаралық еңбек бөлінісі жүйесіне кеңінен
қатыстырып, мұқтаж салаларға капиталдар келтірудің тиімді жолы.
90-жылдардың орта шенінде дүние жүзіндегі қаржы капиталы 3 трлн.
долларға жетті. Бұл ақша дүниежүзілік қаржы рыногының негізі. Осы ұшан-
теңіз қаржының бір бөлігін Қазақстанға қалай тартуға болады? Тарту керек пе
жоқ па? Бұл арада екі удай әңгіме бар. Біріншісі, шет елдік инвестицияларды
Қазақстан экономикасына белсенді түрде тарту қажет. Ол үшін қолайлы
инвестициялық ахуал жасау керек деген ресми көзқарас. Екіншісі,
Қазақстанның байлығын оңды-солды таратып, халықаралық монополиялардың
тұзағына түсеміз және ол тұзақ бірте-бірте тынысыңды тарылтады, яғни елдің
экономикалық және саяси тәуелсіздігіне нұқсан келтіреді деген көзқарас.
Дүниежүзілік экономиканың объективті заңдары, капиталдар ауысуының
халықаралық тәжірибесі көрсеткеніндей Қазақстан бұл процестен аулақ тұра
алмайды. Бұл қазіргі дуниежүзілік шаруашылық пен халықаралық экономикалық
қатынастардың ерекше белгісі.
Егер, біздің мақсатымыз дүниежүзілік шаруашылыққа интеграциялану және
ашық экономика принциптерін қолдау болса, онда капиталдарды Қазақстанға
келтіру және оны импорттау ауадай қажет процесс. Олай болса біздің іс-
қимылдарымыздың басты бағыттарының бірі шетелдік инвестицияларды тарту және
оларды мүмкіндігінше тиімді пайдалану болуы тиіс.
Шетелдік инвестицияларды Қазақстанға тарту мынадай мәселелерді шешуге
көмектеседі:
1) экономикалық және техникалық прогресті жеделдету;
2) өндірістік аппаратты жаңарту мен қайта жарақтандыру;
өндірісті ұйымдастырудың үздік әдістерін үйрену;
рыноктық экономиканың талаптарына сай кадрларды дайындау.
Мәліметтерге жүгенсек өткен үш жыл ішінде (1994— 96 ж. ж.) Қазақстанға
тартылған шетел капиталының көлемі 5,9 млрд. долларға жуықтаған. Мұның 28%
несие, 22% займдар (қарыздар), қалған бөлігі мемлекет кепілдігімен алынған
тікелей инвестициялар. Үш жыл ішіндегі осы қаржының 60% - мұнай өңдеу
өнеркәсібіне, 10% - түсті металлургияға, қалғаны газ бен тамақ өнеркәсібін
дамытуға жұмсалды. Бұл инвестициялардың 54% - АҚШ-тан, 6,8% -
Ұлыбританиядан, 6,6% - Түркиядан және Оңтүстік Кореядан, Франциядан,
Жапониядан түсті.
Қандай елдің болса да экономикасына капитал келтіру сол елдегі
қалыптасқан инвестициялақ ахуалға байланысты.
Инвистициялық ахуал дегеніміз — күрделі қаржы келтіруге және оны
тиімді пайдалануға қолайлы саяси, экономикалық, заңдық, әлеуметтік,
тұрмыстық және т. б. факторлардың жиынтығы. Іскерлік тәуекелшілдіктің шегі
бар екендігін есте ұстаған жөн.
Шетелдік инвестициялар рыногындағы ахуал оларға мүқтаж шығыс Еуропа,
Тәуелсіз мемлекеттер достастығы елдерінің үлкен сұранысына байланысты
елеулі бәсекелік туғызып отыр. Капиталды импорттаушылар санының капиталды
экспорттаушылар санынан едәуір көп екенін ескерсек Қазақстанның
бәсекелестік қабілетін арттыруға мүмкін болған жағдайдың бәрін жасау керек.
Қызмет көрсету мен қажетті инфрақұрылымдар жасап, оны дамытудың шетелдік
инвесторлар дағдыланған деңгейіне жету күн тәртібінде тұр. Көптеген
заңдарды, нормативтерді, актілерді айқындап, шетелдік салымшылар мен жұмыс
істеу жүйесін толық қалыптастыру керек. Инвесторлардың жолындағы
кедергілерді алып тастап, олармен тіл табысуға мүмкіндік беретін
жеңілдіктер мен преференциялардың (артықшылықтардың) икемді жүйесін
қалыптастырып, орнықтыру да қажетті іс-қимыл түріне жатады.
Қазақстанға шетелдік капиталды келтіруге байланысты инвестициялық
ахуалдың негізгі бағыт-бағдарында оларға неғүрлым қолайлы мүмкіндіктер
жасау жатыр.
Шетелдік инвестициялардың тасқынды келуі үшін барлық әкімшілік
рәсімдерді оңайлату керек. Бұл жерде әңгіме визалар алу, шекара және кеден
бақылауынан өту, жұмыс істеу құқығына және ел ішінде жүріп-тұруға рұқсаттар
беру жөніндегі ережелер туралы болып отыр.
Бүкіл іскер әлем қарым-қатынас жасасатын ағылшын тіліне
Қазақстандықтарды, ең алдымен мемлекеттік қызметшілер мен қызмет көрсету
саласындағы істейтін адамдарды оқыту қажет, өйткені, тәжірибе көрсетіп
отырғандай, ірі капитал тілдік кедергілері бар елде нашар бейімделеді.
Қазақстандық авиажелілердің, әуежайлардың, ондағы қызмет көрсетудің
қолайлылығына, жоғары дәрежелі (төрт-бес жұлдызды) қонақ үйлерінің,
телекоммуникацияларының болуына көп нәрсе байланысты. Біздің мақсатымыз
шетелдік бизнесменге неғұрлым жеткілікті ықылас көрсету, оның уақытын
үнемдеуге мүмкіндік беру болуға тиіс.
Инвестицияларға немесе несиелерге салық үзілістерін, жеңілдетілген
ставкаларды, салық шегерімдерін беруді қоса алғанда салық жеңілдіктерін,
жеделдетілген амортизацияны, жеңілдікті кеден бажын және т. б. қаңта қарап
уақыт талабына сәйкестендіруге болар еді.
Әрине, тым шашырай берудің де еш пайдасы жоқ. Мәселе, философтар
айтпақшы, қарапайымнан күрделіге қарай жүріп отыру қажет.
Қолайлы инвестициялық ахуал жасаудың тағы бір желісі инфрақұрылым
объектілері — энергетика, газ және мұнай құбырлары, әуежайлар, қонақ үйлер,
байланыс құралдары, автомобиль және темір жолдар, су құбырлары — мейлінше
назар аударатын объектілер. Бұл міндеттерді шешу қолайлы инвестициялық
ахуал жасау деген сөз. Экспорт пен импорттың, жалпы іскерлік-бизнестің,
инфрақұрылымның ойдағыдай жұмыс істеуінсіз, дамуы мүмкін емес.
Қолайлы инвестициялық ахуал жасауда ең алдымен халықты жұмыспен қамту
мәселесін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz