Азаматтың құқықтың субъектілері

І Кіріспе
1. Азаматтың құқықтың субъектілері. Жеке тұлғалар
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Кәмелеттік жасқа толмаған тұлғалар азаматтық құқықтың субъектісі ретінде
2.2 Азаматты хабар.ошарсыз кеткен деп
2.3 Заңды тұлғалар азаматтық құқықтың субъектісі ретінде
2.4 Заңды, тұлғаны қайта құру
2.5 Мемлекет азаматтың құқықтың субъектісі ретінде
ІІІ Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Азаматтық құқық құқық жүйесінің ең күрделі салаларының бірі болып табылады. Ол азаматтық құқықпен қаралатын азаматтық қатынастардың элементтері субьект, обьект және мазмұны болып есептеледі.
Субьекті түсінігін алатын болсақ, онда ол азаматтық қатынастардың қатысушысы, азаматтық қарым-қатынастардың қатысушылары-азаматтық құқықтың субьектілері болып табылатыны анық. Оларға жататындар: жеке тұлғалар, заңды тұлғалар және мемлекет. Мемлекетіміз нарықтық экономикаға көшкен соң, азаматтық құқық субьектілері де түбегейлі өзгерістерге ұщырады. Ол өзгерістер заңды тұлғаларға байланысты болды. Бұрынғы заң бойынша, азаматтық құқық субьектілеріне кәсіпорындар, бірлестіктер жатқан, ол тиістілік меншікке байланысты жасалған. 1995 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциясында мемлекеттік меншікпен қатар жеке меншік танылған.

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995 ж.
2. Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексі. А. 2003 ж.
3. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. А. 2002 ж.
4. Құқықтану: А.Ибраева, Б.Қуандыков, Ш.Маликова, С.Есетова. Алматы: 2007.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І Кіріспе
Азаматтың құқықтың субъектілері. Жеке тұлғалар
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Кәмелеттік жасқа толмаған тұлғалар азаматтық құқықтың
субъектісі ретінде
2.2 Азаматты хабар-ошарсыз кеткен деп
2.3 Заңды тұлғалар азаматтық құқықтың субъектісі ретінде
2.4 Заңды, тұлғаны қайта құру
2.5 Мемлекет азаматтың құқықтың субъектісі ретінде
ІІІ Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

КІРІСПЕ
Азаматтық құқық құқық жүйесінің ең күрделі салаларының бірі болып табылады. Ол азаматтық құқықпен қаралатын азаматтық қатынастардың элементтері субьект, обьект және мазмұны болып есептеледі.
Субьекті түсінігін алатын болсақ, онда ол азаматтық қатынастардың қатысушысы, азаматтық қарым-қатынастардың қатысушылары-азаматтық құқықтың субьектілері болып табылатыны анық. Оларға жататындар: жеке тұлғалар, заңды тұлғалар және мемлекет. Мемлекетіміз нарықтық экономикаға көшкен соң, азаматтық құқық субьектілері де түбегейлі өзгерістерге ұщырады. Ол өзгерістер заңды тұлғаларға байланысты болды. Бұрынғы заң бойынша, азаматтық құқық субьектілеріне кәсіпорындар, бірлестіктер жатқан, ол тиістілік меншікке байланысты жасалған. 1995 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциясында мемлекеттік меншікпен қатар жеке меншік танылған.
Осыған байланысты 1994 жылы Қазақстан Респуликасының Азаматтық кодексіне заңды тұлға деген ұғым пайда болды. Соған сәйкес 1995 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің Мемлекеттік кәсіпорындар туралы, Шаруашылық серіктестіктер туралы және Өндірістік кооперативтер туралы жарлықтары шықты.
Ал, 1998 жылы Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы Заңы қабылданды. Осы нормативтік құжаттардың бәрінде осы заңды тұлғалардың құқықтық жағдайы көрсетілген.
Ал, енді азаматтарды алсақ, оларда азаматтық құқықтың белсенді қатысушылары болып табылады. Бірақ, азаматтар азаматтық құқық қабілеттілікке ие болуы тиіс. Құқық субьектілік құқық қабілеттілік пен әрекет қабілеттіліктен тұрады.
Сонымен қатар, мемлекетте азаматтық құқық субьектісі бола алады. Бірақ ол заңды тұлға мен жеке тұлғаларға қарағанда азаматтық қарым-қатынастарға сирек қатысады.
Азаматтың құқықтың субъектілері. Жеке тұлғалар
Заң тілінде құқықтар мен міндеттердің иелерін құқық субъектілері деп атайды. Басқаша айтқанда, субъекті — азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушы болып табылады. Субъектілер жеке тұлға және заңды тұлға болып екі топқа бөлінеді. Жеке тұлғағаҚазақстан Республикасының азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар жатады. Жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық қатынасқа түсуі екі шартпен тікелей байланысты. Ол — құқыққабілеттілік- пен әрекет қабілеттілік.
Азаматтардың құқық қабілеттілігі — бұл жеке тұлғаның азаматтық құқық пен міндетті иелену мүмкіндігі немесе қабілет ңұқығы Құқыққабілеттілік барлық адамдарға беріледі. Бұл оның ұлтына, дініне, тіліне, тұрғылықты жеріне, әлеуметтік жағдайына, т.б. байланысты болмайды дегенді білдіреді. Азаматтық құқыққабілеттілік адам туылған кезден басталып, қайтыс болған кезде тоқтатылады.
Жеке тұлғаның әрекет қабілеттілігін шектеуге және одан айыруға ешкімнің құқығы жоқ. Азаматтық құқық- қабілеттілік адам өмірге келгеннен бастап күшіне енеді.
Заңда әлі дүниеге келмеген азаматтардың кейбір құқықтары да бекітілген, нақтырақ айтқанда презюмцияланатын жағдайлар белгіленген. Мысалы, мұра қалдырушының көзі тірісінде жүкті болған және ол қайтыс болған соң дүниеге келген бала заң бойынша мұрагер болып танылады және мұрадағы өз үлесіне құқығы бар.
Бұл орайда құқыққабілеттілік адам туылғанға дейін пайда болады деп айтута болмайды. Құқықтың субъектісі болмай, оның құқыққабілеттілігі де болмайды. Мұның тек кейбір құқықтарға ғана қатысы бар.
Азаматтардың әрекет қабілеттілігі — азаматтардың өз әрекеттерімен азаматтық құқықтарға ие болуға жане оны жүзеге асыруға, өзі үшін азаматтық міндеттер атқарып, оларды орындауға жене өз әрекетін тұрғын салдар үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікке тартуға қабілеттілігі. Яғни, азаматтардың әрекет- қабілеттілігінің маңызы әрекет жасаушы өзінің әрекетінен келетін заңдық салдарды түсінетіндігінде және әрекеті арқылы зиян келтірсе оның орнын толтыруға мүмкіндігінің барлығын немесе жоқтығын белгілейтіндігінде.
Жеке тұлғаның азаматтық әрекет қабілеттілігі тұлғаның жасына және психикалық жағдайына тәуелді. Толық әрекет қабілеттілік 18 жасқа толғаннан бастап пайда болады. 14 жасқа дейінгі жасөспірімдер мен жан күйзелісімен ауыратын тұлғаларда азаматтық әрекет- қабілеттілік болмайды. Олардың атынан заңды өкілдері — ата-аналары, қорғаншылары мен қамқоршылары шығады.
Шектеулі әрекет қабілеттілік те болады. Есірткі заттары мен спирт ішімдіктерін адам ұдайы пайдаланатын болса, соның салдарынан үй-ішін ауыр материалдық жағдайларға душар қылса, онда мүдделі адамдардың, яғни туған туысының, ата-анасының, әйелінің, т.б. арызы бойынша сот оның әрекет қабілеттілігін шектей алады. Оған қамқоршылық тағайындайды. Ол ұсақ тұрмыстық мәмілелерді өз бетінше жасағанымен, басқа да мәмілелерді қамқоршы келісімімен жасауға міндетті болады. Бұл әрине уақытшашара. Егер әрекет қабілеттілігі шектелген адам түзелетін болса, онда сот арқылы әрекет қабілеттілігі шектелгендігі алынып тасталынады жене ол толық әрекет қабілеттілікке ие болады.Сонымен бірге тұрақты жан күйзелісімен ауыратын тұлғаның әрекет қабілеттілігі сот арқылы шектеледі.
Әрекет қабілеттіліктің бір бөлігі деликтқабілеттілік болып табылады.
Деликтқабілеттілік — тұлғаның азаматтық құқық бұзушылық (деликттер) үшін жауап беру қабілеті. Деликтқабілеттілік белгілі бір жастан бастап пайда болады. Мысалы, азаматтық жауапкершілік 16 жастан бастап туындайды.
Әрекет қабілеттілік пен деликтқабілеттілікті айыра білу керек. Құқыққабілеттілік пен әрекет қабілеттілік бірге құқық субъектілік (не құқық әрекет қабілеттілік) деп аталады.
Құқық субъектілік — бұл осыдан туындайтын барлық салдармен бірге тұлғаның құқық субъектісі болу мүмкіндігі немесе қабілеті.
Кәмелеттік жасқа толмаған тұлғалар азаматтық құқықтың субъектісі ретінде
14 жастан 18 жасқа дейінгі кәмелеттік жасқа толмағандар қажетті азаматтық мәмілелерді ата-аналарының, асырап алушыларының немесе қамқоршыларының жазбаша келісімімен ғана жасай алады. Алайда олар ұсақ тұрмыстық мәмілелерді өз беттерінше жасауға, өзінің жалақысына, шәкіртақысына және өзге табысына иелік етуге. авторлық және өнертабыстық құқықтарын жүзеге асыруға және банк мекемелеріне ақша салуға құқылы. Мұндай әрекет қабілеттілік ішінара деп аталады. Кәмелеттік жасқа толмаған баланың ата-анасы барлық жағдайда оның мүлкіне өз қалаулары бойынша билік ете алмайды және оның атынан мәміле жасай алмайды. Kәмелеттік жасқа толмаған баланың мүлкін азайтуға алып келетін мәмілені жасау үшін (мысалы, сату, сыйға тарту, кепілге қою, жалға беру) баланың ата-анасы (олар болмаған жағдайға тағайындалған қамқоршы) қорғаншылық және қамқоршілік органдарының алдын ала келісімін алулары тиіс
14 жасқа дейінгі кәмелеттік жасқа толмаған баланың деликтқабілеттілігі жоқ, яғни олар өз міндеттемелері бойынша дербесмүліктік жауапкершілікті алып жүре алмайды. Кәмелеттік жасқа толмаған баланың әрекеттері үшін оның ата-анасы жауапты. Ал 14 жастан 18 жасқа дейінгі көмелеттік жасқа толмағандар толықтай деликт қабілеттілікке ие, олар өз міндеттемелері бойынша барлық мүлкімен бірге дербес жауапкершілікте болады. Егер көмелеттік жасқа толмаған балалар үіпінші тұлғаларға және мүлікке зиян келтірсе, оны өтеу үшін кәмелеттік жасқа толмаған баланың табысы жеткілікті болмаса, онда оның ата-анасы қосымша жауапкершілікте болады.
Тұлғаны хабар-ошарсыз кеттпі деп немесе қайтпыс болған деп тану
Кейде өмірде адамдар ұзақ уақыт бойы хабар-ошарсыз жоғалып кететін жағдайлар болады. Мұндай жағдайларда coт азаматты хабар-ошарсыз кеткен немесе қайтыс болған деп таниды.

Азаматты хабар-ошарсыз кеткен деп
Азаматты хабар-ошарсыз кеткен деп тану, адамның тұрғылықты жері бойынша ол туралы бір жыл бойы мәлімет болмаса, мүдделі тұлғалардың сот тәртібіндегі өтініші бойынша мүмкін болады. Хабар-ошарсыз кеткен деп танылған адамның жұбайы некені АХАТ органдарында бұза алады. Хабар-ошарсыз кеткен деп танылған адам келген немесе тұрған жері табылған жағдайда, сот оны хабар- ошарсыз кеткен деп тану туралы және оның мүлкіне қорғаншылық тағайындау туралы шешімін жояды.
Азаматты қайтыс болды
Азаматты қайтыс болды деп жариялау, егер адамның тұрғылықты жері бойынша ол туралы уш жыл бойы мәлімет болмаса, мүдделі тұлғалардың сот тәртібіндегі өтініші бойынша мүмкін болады.

Заңды тұлғалар азаматтық құықтпың субъектісі ретінде
Азаматтық-құқықтық қатынасқа қатысушылардың келесі түріне заңды тұлгалар жатады. Заңды тұлға — бұл белгілі бір әрекеттерді жасауға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.