Құқықтық норманың элементтері: диспозиция, гипотеза, санкция



1 Қылмыстық заңның міндеттері
2 Қылмыстық заңның белгілері.
3 Қылмыстық заңның құрылымы
4 Пайдаланған әдебиет
Диспозициця – қатынас мазмұны мен субьектілердің құқығы мен міндеттерін көрсетеді. Мысалы, екі немесе көп жақты мәмілелер мен шарттардағы тұлғалардың міндеттері мен құқықтары айқын көрсетілуі. Диспозицияның үш түрі болады:

Жалпылама түрі: нормада субьектілердің міндеттері мен құқығы айқын көрсетілмейді.

Толық айқын түрі: мазмұны нормада айқын көрсетіледі. Мысалы, Қылмыстық кодекстің баптарында диспозицияның мазмұны толық көрсетіледі.

Сілтеу түрі: мазмұны туралы басқа бір нормаға сілтеу жасалады. Мысалы, Азаматтық кодекстің бірнеше баптарында сілтеме қолданылады.

Гипотеза – диспозиция қашан басталады, аяқталады, нормативтік кесім қалай орындалуы керек, осы жағдайларды көрсетеді. Мысалы, бұзақылық үшін жауапқа тартылатын адам қоғамдық тәртіпті бұзуы керек. Гипотезаның жалпылама күрделі , альтернативтік түрлері бар.

Санкция – құқықтық норманың диспозициясы бұзылған жағдайда қолданылатын жағымсыз шараны көрсететін құқықтық норманың бөлшегі. Санкцияда мемлекет қандай іс-әрекеттерді, мінез-құлықты қолдамайтындығын көрсетеді. Санкцияның түрлері: абсолютті анық, баламалы, салытырмалы.
1. Қазақстан энциклопедиясы 1959 жылы 22 шілдеде қабылданған Қазақ КСР Қылмыстық кодексі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне түсінік /Алматы-2001
2. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне түсінік /Алматы-2001 Aғыбаев А.Н. /Қылмыстық құқық, жалпы бөлім/ Алматы – 2001 ж.
3. Звечаровский И.Э. // Уголовная ответственность. Москва - 1995 г. Наумов А.В. //
4. Қылмыстық құқығы/ Астана – 2001 ж.
5. Звечаровский И.Э. // Уголовная ответственность. Москва - 1995 г.
6. Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығы //Алматы – 2001ж
7. Лейкина Н.С. // Личность преступника и уголоная ответственность М. 1995 г
8. Наумов А.В. //Осы заманғы қылмыстық құқықтың негізгі тұжырымдамалары.
9. Алматы – 1999 ж Қазақстан Республикасының Конституциясы, 1995 1959 жылы 22 шілдеде қабылданған Қазақ КСР Қылмыстық кодексі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне түсінік /А-2001
10. Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығы //Алматы – 2001ж
11. Қазақстан Республикасының қылмыстық – атқару құқығы /Алматы-2002

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
Құқықтық норманың элементтері: диспозиция, гипотеза, санкция

22.02.2012 aslan

СкачатьЖүктеу

Диспозициця – қатынас мазмұны мен субьектілердің құқығы мен міндеттерін көрсетеді. Мысалы, екі немесе көп жақты мәмілелер мен шарттардағы тұлғалардың міндеттері мен құқықтары айқын көрсетілуі. Диспозицияның үш түрі болады:

Жалпылама түрі: нормада субьектілердің міндеттері мен құқығы айқын көрсетілмейді.

Толық айқын түрі: мазмұны нормада айқын көрсетіледі. Мысалы, Қылмыстық кодекстің баптарында диспозицияның мазмұны толық көрсетіледі.

Сілтеу түрі: мазмұны туралы басқа бір нормаға сілтеу жасалады. Мысалы, Азаматтық кодекстің бірнеше баптарында сілтеме қолданылады.

Гипотеза – диспозиция қашан басталады, аяқталады, нормативтік кесім қалай орындалуы керек, осы жағдайларды көрсетеді. Мысалы, бұзақылық үшін жауапқа тартылатын адам қоғамдық тәртіпті бұзуы керек. Гипотезаның жалпылама күрделі , альтернативтік түрлері бар.

Санкция – құқықтық норманың диспозициясы бұзылған жағдайда қолданылатын жағымсыз шараны көрсететін құқықтық норманың бөлшегі. Санкцияда мемлекет қандай іс-әрекеттерді, мінез-құлықты қолдамайтындығын көрсетеді. Санкцияның түрлері: абсолютті анық, баламалы, салытырмалы.

Құқықтық нормалар бірнеше түрге бөлінеді:

1.Қоғамның әр саласныа қарай өндірістік, ауылшаруашылық, құрылыс, мәдениет, экономика, әлеуметтік, білім, ғылым т.б. бағыттағы нормалар.

2.Құқықтың әр саласныа қарай мемлекеттік, әкімшілік, қаржы, еңбек, отбасы, азаматтық, қылмыстық, азаматтық-прцессуалдық, қылмыстық-процессуалдық, т.б. саладағы нормалар.

3.Атқаратын жұмысына қарай нормалар екіге бөлінеді: реттеуші нормалар, қорғаушы нормалар.

4.Мазмұнына қарай нормалар үшке бөлінеді: міндеттеуші, тыйым салушы, ерік беруші нормалар.

5.Мамандандырылған құқықтық нормалар – қоғамның мамандық салаларының қарым-қатынасын реттеп, басқаратын нормалар. Мысалы, азаматтық, қылмыстық, заңгерлер, дәрігерлер, мұғалімдер, инженерлер бағытындағы нормалар және т.б.

Құқық әлеуметтк институт ретінде мемлекетпен бірге пайда болады, себебі,көп жағдайда олар бір-бірінің тиімділігін қамтамасыз етуге бағытталған. Мемлекеттің құқықсыз өмір сүре алмайтыны секілді, құқық тамемлекетсіз өмір сүре алмайды: құқық мемлекеттегі саяси билікті ұйымдастырса, мемлекет заң нормаларын орнықтырады, қолданады және оларға кепілдік береді.

Құқық тарихи тұрғыда таптық құбылыс ретінде пайда болып, ең алдымен, экономикалық үстемдік құрушы таптардың еркі мен мүдделерін білдірді.Егер әдет-ғұрыптар адамдардың санасы мен жүріс-тұрысына бекітілсе,құқықтық нормалар жалпыға мәлім болу мақсатында жазбаша рәсімделе басталады. Құқықтың пайда болуы-әлеуметтік байланыстардың күрделенуінің, қоғамдағы қарама-қайшылықтардың таралуын әлеуметтік нормалардың реттей алмауының салдары.

Құқықтық нормалар негізгі үш жолмен қалыптасты:

1) Мононормалардың ( алғашқы қауымдық әдет – ғұрыптардың )әдет құқығының нормаларына айналуы және осыған байланысты оларды мемлекеттің санкциялауы;

2) Құқық нормаларынан құралған арнайы құжаттарды – нормативтік актілерді – шығарудан көрініс тапқан мемлекеттің құқық – шығармашылық қызметі;

3) Сот және әкімшілік органдарымен қабылданатын нақты шешімдерден құралған және басқа да ұқсас істерді шешуде үлгілік сипатты иеленетін прецеденттік құқық. Санкция

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Мында өту: шарлау, іздеу

Санкция, ықпалшара (лат. sanctіo – аса қатаң қаулы) — құқық,тық норманың бір бөлігі, шаруашылық және қаржы қызметін қалыпты жүргізу ережелерін, келісімді, шарттық немесе басқа да міндеттемелерді бұзушыларға қатысты мәжбүрлеу жолымен ықпал ету шаралары. Мынадай түрлерге бөлінеді: әкімш.-құқықтық Санкциялар (айыппұл‚ қамауға алу); тәртіптік-құқықтық Санкциялар (қызметін төмендету‚ жұмыстан босату); қылмыстық-құқықтық Санкциялар (ірі көлемдегі айыппұлдар‚ бас бостандығынан айыру); мүліктік Санкциялар (шығынның орнын толтыру‚ айыппұлдар‚ тұрақсыздық айыптары‚ мәміленің күшін жарамсыз деп тану‚ т.б.). Халықаралық Санкция — мемлекет өзінің халықар. міндеттемелерін немесе халықар. құқық нормаларын бұзғанда осы мемлекетке қолданылатын ықпал ету шаралары. Банктер тапсырыскерлеріне несие ережелерін бұзғаны үшін қолданылатын экон. және басқа ықпал ету шаралары несие Санкциясы деп аталады. Шаруашылық шарттардың (өнімді жеткізу, т.б.) бұзылғаны үшін қолданылатын ықпал ету шаралары (айыппұл, тұрақсыздық айыбы, өсімақы) тиісті ережелермен және жеткізілімнің ерекше шарттарымен, қағидалармен және жарғылармен айқындалады.[1]

[өңдеу] Пайдаланылған cілтемелер

1.↑ Қазақ Энциклопедиясы, 7 томҚылмыстық заң

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Мында өту: шарлау, іздеу

Қылмыстық заң — Қазақстан Республикасының жоғарғы заң шығарушы органы қабылдаған, қылмыстық жауапкершіліктің негіздері мен жағдайын белгілейтін, қандай іс-әрекеттің адам, қоғам және мемлекет үшін қауіпті қылмыс екендігін және қандай жаза түрлерінің және қылмыстық құқықтық сипаттағы өзге шарттардың болатындығын анықтайтын нормативтік құқықтық акт.

Мазмұны

[жасыру] 1 Қылмыстық заңның міндеттері

2 Қылмыстық заңның белгілері.

3 Қылмыстық заңның құрылымы

4 Пайдаланған әдебиет

[өңдеу] Қылмыстық заңның міндеттері

Қылмыстық заңның міндеттері - бейбітшілікті және адамзаттың қауіпсіздігін адам мен азаматтардың құқықтарын, бостандақтары мен заңды мүдделерін, меншікті аумақтық-тұтастықты, конституциялық құрылысты, қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті, табиғи ортаны қылмыстық қол сұғушылықтан қорғау және қылмыстың алдын алу болып табылады.

[өңдеу] Қылмыстық заңның белгілері.

1.Қылмыстық заңды Конституцияда қатаң регламенттелген процедура бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік билігінің жоғарғы органдары қабылдайды.

2.Қылмыстық заңда Конституциядан және Конституциялық заңдардан кейінгі жоғарғы заңдық күш болады.

Жоғары заңдық күш көрініс табады:

бір де бір орган(Конституцияда көрсетілгеннен басқа) заңды бұзуға және өзгертуге құқылы емес;

барлық басқа нормативтік актілер заңға қайшы келмеуі тиіс;

басқа нормативтік актілер заңға қайшы келген жағдайда заңға басымдылық беріледі;

1.Қылмыстық заңның келесі белгісі- оның ''нормативтіліг''і.Қылмыстық заңда құқық нормалары,яғни адамдардың ұқсас жағдайлардың анықталмаған санына ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Әлеуметтік нормалар жүйесіндегі құқық нормаларының алатын орны
Құқықтық норманың түсінігі мен мазмұны
Құқық нормаларының құрылымы
Құқықтық нормалар
Құқық нормасы түсінігі және белгілері
Құқықтық нормалардың түсінігі, элементтері және белгілері
Құқықтық нормалардың белгілері
Құқық нормаларының құрылымдық мен элементтерінің сипаттамасы
Құқық норманың негізгі сипаты
Құқық нормаларының құрамы және мемлекеттерін мазмұндау тәртібі
Пәндер