Шағын кәсіпкерлікті дамыту мен қолдаудың 2001-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
1. Бағдарламаның паспорты
2. Кіріспе
3. Проблеманың қазiргi жай.күйiн талдау
4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
5. Бағдарламаның негiзгi бағыттары мен оны iске
асырудың тетiгі
6. Ресурстық қамтамасыз ету
2. Кіріспе
3. Проблеманың қазiргi жай.күйiн талдау
4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
5. Бағдарламаның негiзгi бағыттары мен оны iске
асырудың тетiгі
6. Ресурстық қамтамасыз ету
Қазақстан Республикасында Шағын кәсiпкерлiктi дамыту мен қолдаудың 2001-2002 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасын (бұдан әрi - Бағдарлама) Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды реттеу, бәсекелестiктi қорғау және шағын бизнестi қолдау жөнiндегi агенттiгi Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi Даму стратегиясын одан әрi iске асыру жөнiндегi шаралар туралы" 2000 жылғы 17 ақпандағы N 344 Жарлығын iске асыруды қамтамасыз ету мақсатында әзiрледi.
Шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен дамытудың мемлекеттiк бағдарламаларын 1992 және 2000 жылдардағы кезең iшiнде iске асыру Қазақстан Республикасында жеке кәсiпкерлiктiң жасақталуы мен қалыптасуына негiз қалады.
Шағын кәсiпкерлiк экономикасының жинақылығы салыстырмалы түрде аздаған инвестициялары мен тәуекелiнiң неғұрлым аздығымен қысқа мерзiм iшiнде, бiрiншi кезекте тауар айналысы саласындағы сол кездегi жағдайды өзгертуге және тұрақтандыруға мүмкiндiк бердi.
Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Шағын кәсiпкерлiктi дамытуға мемлекеттiк қолдауды күшейту және оны жандандыру жөнiндегi шаралар туралы" 1997 жылғы 6 наурыздағы N 3398 және "Азаматтар мен заңды тұлғалардың кәсiпкерлiк қызмет еркiндiгiне құқығын қорғау туралы" 1998 жылғы 27 сәуiрдегi N 3928 Жарлықтары соңғы жылдары шағын кәсіпкерліктің дамуына қуатты серпiн бердi.
Шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен дамытудың мемлекеттiк бағдарламаларын 1992 және 2000 жылдардағы кезең iшiнде iске асыру Қазақстан Республикасында жеке кәсiпкерлiктiң жасақталуы мен қалыптасуына негiз қалады.
Шағын кәсiпкерлiк экономикасының жинақылығы салыстырмалы түрде аздаған инвестициялары мен тәуекелiнiң неғұрлым аздығымен қысқа мерзiм iшiнде, бiрiншi кезекте тауар айналысы саласындағы сол кездегi жағдайды өзгертуге және тұрақтандыруға мүмкiндiк бердi.
Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Шағын кәсiпкерлiктi дамытуға мемлекеттiк қолдауды күшейту және оны жандандыру жөнiндегi шаралар туралы" 1997 жылғы 6 наурыздағы N 3398 және "Азаматтар мен заңды тұлғалардың кәсiпкерлiк қызмет еркiндiгiне құқығын қорғау туралы" 1998 жылғы 27 сәуiрдегi N 3928 Жарлықтары соңғы жылдары шағын кәсіпкерліктің дамуына қуатты серпiн бердi.
Шағын кәсіпкерлікті дамыту мен қолдаудың 2001-2010 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасы
1. Бағдарламаның паспорты
Атауы Қазақстан Республикасында Шағын кәсiпкерлiктi дамыту
мен қолдаудың 2001-2002 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы
Әзiрлеу негiзi Қазақстан Республикасы Президентiнiң
"Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi Даму
стратегиясын одан әрi iске асыру жөнiндегi
шаралар туралы" 2000 жылғы 17 ақпандағы N 344
Жарлығы
Негiзгi Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды
әзiрлеуші реттеу, бәсекелестiктi қорғау және шағын бизнестi
қолдау жөнiндегi агенттiгi
Мақсаты Шағын кәсiпкерлiктiң өндiрiстiк саласының
серпiндi дамуын қамтамасыз ететiн мемлекеттiк
қолдау саясатын жетiлдiру
Мiндеттерi Бағдарлама мақсатын іске асыру үшiн мынадай
мiндеттердi шешу көзделiп отыр:
халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;
қоғамдық ұйымдардың шағын кәсiпкерлiктi қолдау
мен қорғау мәселелерiндегi рөлiн күшейту;
шағын кәсiпкерлiктiң өндiрiстiк секторын
басымдықты дамыту;
шағын кәсiпкерлiктi ақпараттық қамтамасыз ету
жүйесiн жетiлдiру және дамыту
Бағдарламаны Шағын кәсiпкерлiк саласындағы нормативтiк
iске асырудың құқықтық актілердi жетiлдiру және олардың
негiзгi орындалуына бақылау жасауды күшейту;
бағыттары шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен қорғаудың
құрылатын инфрақұрылымын пайдаланудың
тиiмдiлігiн
арттыру; шағын кәсiпкерлiктi кадрлық,
ғылыми-әдiстемелiк
және ақпараттық қамтамасыз ету;
шағын кәсiпкерлiктi қаржылық-несиелiк
және
инвестициялық тұрғыдан қолдау саясатының
тетiктерiн жетiлдiру;
шағын кәсiпкерлiктi аймақтық дамыту
Қаржыландыру Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдауды қаржылық
көздерi қамтамасыз ету республикалық және жергiлiктi
бюджет қаражаты есебiнен көрсетiлген
мақсаттарға
жыл сайын көзделетiн қаржының, сондай-ақ
Қазақстан Республикасы алатын мақсатты
заемдардың, мемлекеттiк заттай
гранттардың
шегiнде жүзеге асырылады
Бағдарламаны 2002 жылдың аяғына дейiн шағын кәсiпкерлiк
іске асырудан субъектiлерi санының 500 мыңға дейiн өсуi,
күтiлетiн түпкi олардың өндiрiстiк, қаржылық, ғылыми-технологиялық,
нәтиже сауда-делдалдық және басқа салалардағы
ұтымды арақатынасына қол жеткiзу жаңа
жұмыс
орындарының құрылуы мен шағын бизнес
саласында
жұмыспен қамтылған адамдар санының
артуы
Iске асыру 2001-2002 жылдар
мерзiмдерi
2. Кіріспе
Қазақстан Республикасында Шағын кәсiпкерлiктi дамыту мен қолдаудың
2001-2002 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасын (бұдан әрi -
Бағдарлама) Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды реттеу,
бәсекелестiктi қорғау және шағын бизнестi қолдау жөнiндегi агенттiгi
Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi Даму
стратегиясын одан әрi iске асыру жөнiндегi шаралар туралы" 2000 жылғы 17
ақпандағы N 344 Жарлығын iске асыруды қамтамасыз ету мақсатында әзiрледi.
Шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен дамытудың мемлекеттiк бағдарламаларын
1992 және 2000 жылдардағы кезең iшiнде iске асыру Қазақстан Республикасында
жеке кәсiпкерлiктiң жасақталуы мен қалыптасуына негiз қалады.
Шағын кәсiпкерлiк экономикасының жинақылығы салыстырмалы түрде
аздаған инвестициялары мен тәуекелiнiң неғұрлым аздығымен қысқа мерзiм
iшiнде, бiрiншi кезекте тауар айналысы саласындағы сол кездегi жағдайды
өзгертуге және тұрақтандыруға мүмкiндiк бердi.
Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Шағын кәсiпкерлiктi дамытуға
мемлекеттiк қолдауды күшейту және оны жандандыру жөнiндегi шаралар туралы"
1997 жылғы 6 наурыздағы N 3398 және "Азаматтар мен заңды тұлғалардың
кәсiпкерлiк қызмет еркiндiгiне құқығын қорғау туралы" 1998 жылғы 27
сәуiрдегi N 3928 Жарлықтары соңғы жылдары шағын кәсіпкерліктің дамуына
қуатты серпiн бердi.
Бағдарлама "Қазақстан-2030" Стратегиясының қағидаларына негiзделiп
әзiрлендi.
3. Проблеманың қазiргi жай-күйiн талдау
Реформалардың бастапқы кезеңiнде заң жүзiнде ұсынылған мемлекеттiк
қолдау шаралары бүгiн өз нәтижелерiн беруде. Шағын кәсiпкерлiк саласын
сипаттайтын экономикалық көрсеткiштер экономиканың осы секторында
қалыптасып келе жатқан оң үрдiстер туралы мағлұмат бередi.
Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкiмдерi берген
есептердiң деректерiне сүйенген 2000 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша
республикада 372 мыңнан астам шағын кәсiпкерлiк субъектiсi тiркелген,
олардың iшiнде жұмыс iстейтiндерi 329,1 мыңды, шағын кәсiпкерлiк саласында
жұмыспен қамтылғандардың саны - 1,4 млн. адамды құрайды. Шағын кәсiпкерлiк
субъектiлерi 1999 жылғы қаңтар-желтоқсан iшiнде 435,8 млрд. теңгенiң өнiмiн
өндiрiп, қызмет көрсеттi, бюджетке 33,7 млрд. теңге салық төлемдерi түстi.
Шағын бизнес өкiлдерi 2000 жыл iшiнде 532,6 млрд. теңгенiң өнiмiн
өндiрдi және қызмет көрсеттi, ол 1999 жылдың тиiстi көрсеткiшiнен 1,2 есе
артық. Шағын кәсiпкерлiк субъектiлерi өткен жылдың осындай кезеңiне
қарағанда, бюджетке төленетiн төлемдi 1,4 есе көбейттi (2000 жылғы 1
қаңтарға 33,7 млрд. теңге құраса, 2001 жылғы 1 қаңтарға 45,8 млрд. теңге
құрады).
2001 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Қазақстанда 388,2 мың шағын
кәсiпкерлiк субъектiсi (заңды және жеке тұлғалар) тiркелген, олардың 353,6
мыңы жұмыс iстейдi (бұл көрсеткiш өткен жылдың жоғарыда аталған кезеңiмен
салыстырғанда 10%-ке өстi).
Шағын кәсiпкерлiктегi үрдiстердi талдау экономиканың осы секторы
дамуының серпiндi-үдемелi сипаты бар екенiн және әлеуметтiк шиеленiстi
төмендету факторы мен халықты жұмыспен қамтамасыз етудiң негiзi бола
отырып, өзiнiң оң нәтижесiн берiп отырғанын айғақтайды. Сөйтiп, кәсiпкерлiк
сипат экономикаға барған сайын тиiстi икемдiлiк берiп, оның дамуының шешушi
факторы болып келедi. Шағын кәсiпкерлiк жаңа кәсiпорындар мен жұмыс
орындарын құру жолымен халықты жұмыспен қамтамасыз етуде, рынокты әртүрлi
тауарлармен және қызмет көрсетулермен молықтырып отыр.
1998 жылдан бастап 2000 жылға дейiнгi кезең iшiнде шағын кәсiпкерлiк
субъектiлерi өндiрiп отырған өнiмнiң салалық құрылымындағы кейбiр оң
өзгерiстерге қарамастан, сауда-делдалдық қызмет шағын кәсiпкерлiк
қызметiнiң неғұрлым анық үстем түрi (тауарлар мен қызмет көрсетулердiң
жалпы көлемiнiң 23-не жуық) болып қалып отыр. Осы кезең iшiнде сауда үлесi
72,8%-тен 55,7%-ке, яғни 17,1%-ке төмендеп отыр.
Өнiмнiң жаңа түрлерiнiң саны, менеджмент деңгейi, өндiрiлiп отырған
тауарлар мен қызмет көрсетулердiң сапасы бұрынғыдай олардың деңгейiн
көтеруге септiгiн тигiзетiн iс-шаралар әзiрлеудi және iске асыруды талап
етедi.
Жаңа жұмыс орындарын құру, тауар рыногын отандық тауарлармен және
қызмет көрсетулермен молықтыру, шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң
инновациялық белсендiлiгiн арттыру мақсатында шағын кәсіпкерлікті одан әрі
дамыту, дамыған елдер тәжiрибесi көрсетiп отырғандай, арнайы мемлекеттiк
қолдау шараларынсыз мүмкiн емес.
Бағдарламаның бiрiншi кезектегi шараларын iске асыру, ең алдымен
шағын кәсiпкерлiктiң дамуын тежеп отырған мынадай проблемаларды шешуге
бағытталған:
шағын кәсiпкерлiктi қолдау инфрақұрылымының жеткiлiксiз дамуы;
қолданылып жүрген заңдарды жергiлiктi деңгейде орындау тәртiбiнiң
әлсiздiгi;
салық салу және салықтық тексеру жүйелерiнiң тым күрделiлiгi;
негiзгi қаражатты алуға және айналым қаражатын молықтыру үшiн
несиелiк ресурстарға қол жеткiзудiң шектеулiлiгi;
экономиканың нақты секторында жұмыс iстейтiн шағын кәсiпкерлiк
субъектiлерiнiң iске қосылмаған, коммуналдық меншiктегi өндiрiстiк үй-
жайларды сатып алу тәртiбiнiң күрделiлігi және тым жоғары жалгерлiк ақысы;
кадрларды даярлау және шағын кәсiпкерлiктi ақпараттық қолдаудың тұтас
жүйесiнiң жоқтығы;
шағын кәсiпкерлiктiң мемлекеттiк құрылымдармен өзара iс-қимыл
жасаудың ұйымдық проблемалары;
шағын кәсiпкерлiктiң дамуы жолындағы әкiмшiлік тосқауылдар.
Кәсiпкерлiктiң дамуы үшiн қолайлы орта қалыптастыру бағыттарының бiрi
болып кәсiпкерлiк қызметтi ұйымдастыру мен жүзеге асырудағы мемлекеттiк
өкімет органдарының актiлерiнен, iс-қимылдарынан және әрекетсiздiгiнен
туындаған, әкiмшiлiк тосқауылдар ретiнде белгiленетiн кедергiлердi жою
болып табылады. Осы кедергiлер көбiнесе жергiлiктi жердегi атқарушы
өкiметтiң әрекетiне байланысты.
Шағын кәсiпкерлiк дамуын жеделдетудiң және бюджетпен өзара қарым-
қатынастарды тәртiпке келтiрудiң маңызды факторы салық салу жүйесiн барынша
ықшамдау болуға тиiс. Мұнда ең өткiр проблема салықтық тексерулердiң
ретсiздiгi болып отыр. әрбiр шағын кәсiпкерлiк субъектiсi орташа алғанда 6-
8 ресми салықтар мен алым түрлерiн төлейдi, сонымен бiрге олардың әрқайсысы
бойынша өз есептеу әдiстемесi, салық салу негiзi, төлеу тәртiбi мен
мерзiмдерi, есеп беру деректемелерi мен нысандары бар.
Салаларды қайта құрылымдауды және кәсiпорындарды реформалауды жүргiзу
кезiнде шағын кәсiпкерлiктiң артықшылықтары әлi де жете пайдаланылмауда.
Мемлекет қолдауының осы саладағы пәрмендi шараларының бiрi болып өндiрiс
және қызмет көрсетулер саласында жұмыс iстейтiн шағын кәсiпкерлiк
субъектiлерi арасында мемлекеттiк тапсырысты орналастыру болып табылады.
Шағын кәсiпкерлiктi қолдаудың осындай практикасын одан әрi дамыту iрi
компаниялардың шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiмен соңғыларда өнiмнiң
(жұмыстардың, қызмет көрсетулердiң) белгiлi түрлерiн өндiру бойынша
тапсырыстарды орналастыру тұрғысында өзара iс-әрекеттерiн кеңейту арқылы
мүмкiн болмақ.
Ең жиi кездесетiн әкiмшiлiк тосқауылдардың бiрi кәсiпкерлiк қызметтi
тiркеу және лицензиялау жүйесiнiң жетiлмегендiгi болып табылады. Осы
Бағдарламаны жүзеге асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарында көзделетiн тiркеу
және лицензиялау жүйесiн ықшамдау:
шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiн бәсекеге неғұрлым қабiлеттi, ал
кәсiпкерлiктi ұйымдастыруды неғұрлым арзан ете отырып, кәсiпкерлiк
жүргiзудiң операциялық шығындарын азайтуға;
шағын кәсiпкерлiк кәсiпорындары үшiн қолайлы орта жасауды қамтамасыз
етуге және құрылып жатқан шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң санын
арттыруға;
жер учаскелерiн, жылжымайтын мүлiк орталығында құжаттаманы ресiмдеу
өнiмдердi сертификаттау, үй-жайларды қайта жоспарлау және қайта жаңарту
тәртiбiн оңайлатуға мүмкiндiк бередi. әсiресе төлеу құны мен құжаттарды
ресiмдеу мерзiмдерiн реттеу талап етіледi.
4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
Шағын кәсiпкерлiктi дамыту мен қолдаудың 2001-2002 жылдарға арналған
мемлекеттiк бағдарламасының басты мақсаты шағын кәсiпкерлiктiң өндiрiстiк
саласының серпiндi дамуын қамтамасыз ететiн мемлекеттiк қолдау саясатын
жетiлдiру болып табылады.
Бағдарламаның мiндеттерi оның мақсатымен айқындалған және мыналар:
халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;
қоғамдық бiрлестiктердiң шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен қорғау
мәселелерiндегi рөлiн күшейту;
шағын кәсiпкерлiктiң өндiрістiк саласын басымдықты дамыту;
шағын кәсiпкерлiктi ақпараттық қамтамасыз ету жүйесiн жетiлдiру және
дамыту арқылы шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң тұрақты қызметi үшiн
қолайлы жағдайлар жасау болып тұжырымдалады.
Бағдарламаның iс-шараларын iске асыру кезiнде жоғарыда аталған
мiндеттердi шешу республикалық, сол сияқты аймақтық деңгейде де жүзеге
асырылатын болады.
5. Бағдарламаның негiзгi бағыттары мен оны iске
асырудың тетiгі
Қол жеткен оң үрдiстердi орнықтыру мен кәсiпкерлiктi дамытуға кедергi
болып отырған проблемаларды жою мақсатында Бағдарламада:
шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен қорғаудың инфрақұрылымын құрып, оны
пайдаланудың тиiмдiлiгiн арттыру;
шағын кәсiпкерлiк саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердi
жетiлдiру және олардың орындалуына бақылауды күшейту;
шағын кәсiпкерлiктi қаржылық-несиелiк және инвестициялық тұрғыдан
қолдау саясатының тетiктерiн жетiлдiру;
шағын кәсiпкерлiктi кадрлық, ғылыми-әдiстемелiк және ақпараттық
қамтамасыз ету;
шағын кәсiпкерлiктi аймақтарда дамыту бойынша бiрқатар iс-шараларды
жүзеге асыру сияқты негiзгi бағыттар көзделген.
Көрсетiлген бағыттарда шағын кәсiпкерлiктi қолдау жөнiндегi саясатты
жүргiзу шағын кәсiпкерлiктiң, әсiресе экономиканың өндiрiстiк, инновациялық
салаларындағы инфрақұрылымды жетiлдiру мен дамыту, қаржылық қамтамасыз ету
негiзiнде одан әрi өркендеуi үшiн жағдайлар жасауды қамтамасыз етедi.
Белгiленген шараларды iске асыру аймақтық құрылымдар iс-қимылының
кәсiпкер мүддесi мен мүмкiндiгiне барынша кiрiгуiне жағдай туғызады.
5.1 Шағын кәсiпкерлiк саласындағы нормативтiк құқықтық
актiлердi жетiлдiру және олардың орындалуына бақылау
жасауды күшейту
Республикада 1992 жылдан бастап 2000 жылға дейiн шағын кәсiпкерлiктi
қолдау мен дамытудың бұрын қабылданған мемлекеттiк бағдарламаларын талдау
шағын кәсiпкерлiктi дамыту жөнiндегі нормативтiк құқықтық базаның iс
жүзiнде қалыптасқанын айғақтайды.
"Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау туралы" Қазақстан
Республикасының Заңына сәйкес шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттік қолдаудың
негiзгi бағыттарының бiрi шағын кәсiпкерлiк субъектiлерi үшiн қолайлы
жағдай туғызудың құқықтық режимiн белгілеу болып табылады.
Кәсiпкерлердiң қоғамдық құралымдарына нормативтiк, әдiстемелiк
құжаттар тұрғысында әдiстемелiк көмек көрсетiп, келiп түсіп жатқан, соның
ішінде кәсіпкерлердің құқықтарының бұзылуына байланысты өтiнiштер бойынша
консультация бере отырып, олардың қызметiн жандандыруға ұмтылу қажет.
Сонымен қатар, кәсiпкерлер бiрлестiктерiнiң күш-жiгерiн "Шағын
кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында
көрсетiлген өз құқықтары мен өкiлеттiктерiн кеңiнен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
мемлекеттік бағдарламасы
1. Бағдарламаның паспорты
Атауы Қазақстан Республикасында Шағын кәсiпкерлiктi дамыту
мен қолдаудың 2001-2002 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы
Әзiрлеу негiзi Қазақстан Республикасы Президентiнiң
"Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi Даму
стратегиясын одан әрi iске асыру жөнiндегi
шаралар туралы" 2000 жылғы 17 ақпандағы N 344
Жарлығы
Негiзгi Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды
әзiрлеуші реттеу, бәсекелестiктi қорғау және шағын бизнестi
қолдау жөнiндегi агенттiгi
Мақсаты Шағын кәсiпкерлiктiң өндiрiстiк саласының
серпiндi дамуын қамтамасыз ететiн мемлекеттiк
қолдау саясатын жетiлдiру
Мiндеттерi Бағдарлама мақсатын іске асыру үшiн мынадай
мiндеттердi шешу көзделiп отыр:
халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;
қоғамдық ұйымдардың шағын кәсiпкерлiктi қолдау
мен қорғау мәселелерiндегi рөлiн күшейту;
шағын кәсiпкерлiктiң өндiрiстiк секторын
басымдықты дамыту;
шағын кәсiпкерлiктi ақпараттық қамтамасыз ету
жүйесiн жетiлдiру және дамыту
Бағдарламаны Шағын кәсiпкерлiк саласындағы нормативтiк
iске асырудың құқықтық актілердi жетiлдiру және олардың
негiзгi орындалуына бақылау жасауды күшейту;
бағыттары шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен қорғаудың
құрылатын инфрақұрылымын пайдаланудың
тиiмдiлігiн
арттыру; шағын кәсiпкерлiктi кадрлық,
ғылыми-әдiстемелiк
және ақпараттық қамтамасыз ету;
шағын кәсiпкерлiктi қаржылық-несиелiк
және
инвестициялық тұрғыдан қолдау саясатының
тетiктерiн жетiлдiру;
шағын кәсiпкерлiктi аймақтық дамыту
Қаржыландыру Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдауды қаржылық
көздерi қамтамасыз ету республикалық және жергiлiктi
бюджет қаражаты есебiнен көрсетiлген
мақсаттарға
жыл сайын көзделетiн қаржының, сондай-ақ
Қазақстан Республикасы алатын мақсатты
заемдардың, мемлекеттiк заттай
гранттардың
шегiнде жүзеге асырылады
Бағдарламаны 2002 жылдың аяғына дейiн шағын кәсiпкерлiк
іске асырудан субъектiлерi санының 500 мыңға дейiн өсуi,
күтiлетiн түпкi олардың өндiрiстiк, қаржылық, ғылыми-технологиялық,
нәтиже сауда-делдалдық және басқа салалардағы
ұтымды арақатынасына қол жеткiзу жаңа
жұмыс
орындарының құрылуы мен шағын бизнес
саласында
жұмыспен қамтылған адамдар санының
артуы
Iске асыру 2001-2002 жылдар
мерзiмдерi
2. Кіріспе
Қазақстан Республикасында Шағын кәсiпкерлiктi дамыту мен қолдаудың
2001-2002 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасын (бұдан әрi -
Бағдарлама) Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды реттеу,
бәсекелестiктi қорғау және шағын бизнестi қолдау жөнiндегi агенттiгi
Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi Даму
стратегиясын одан әрi iске асыру жөнiндегi шаралар туралы" 2000 жылғы 17
ақпандағы N 344 Жарлығын iске асыруды қамтамасыз ету мақсатында әзiрледi.
Шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен дамытудың мемлекеттiк бағдарламаларын
1992 және 2000 жылдардағы кезең iшiнде iске асыру Қазақстан Республикасында
жеке кәсiпкерлiктiң жасақталуы мен қалыптасуына негiз қалады.
Шағын кәсiпкерлiк экономикасының жинақылығы салыстырмалы түрде
аздаған инвестициялары мен тәуекелiнiң неғұрлым аздығымен қысқа мерзiм
iшiнде, бiрiншi кезекте тауар айналысы саласындағы сол кездегi жағдайды
өзгертуге және тұрақтандыруға мүмкiндiк бердi.
Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Шағын кәсiпкерлiктi дамытуға
мемлекеттiк қолдауды күшейту және оны жандандыру жөнiндегi шаралар туралы"
1997 жылғы 6 наурыздағы N 3398 және "Азаматтар мен заңды тұлғалардың
кәсiпкерлiк қызмет еркiндiгiне құқығын қорғау туралы" 1998 жылғы 27
сәуiрдегi N 3928 Жарлықтары соңғы жылдары шағын кәсіпкерліктің дамуына
қуатты серпiн бердi.
Бағдарлама "Қазақстан-2030" Стратегиясының қағидаларына негiзделiп
әзiрлендi.
3. Проблеманың қазiргi жай-күйiн талдау
Реформалардың бастапқы кезеңiнде заң жүзiнде ұсынылған мемлекеттiк
қолдау шаралары бүгiн өз нәтижелерiн беруде. Шағын кәсiпкерлiк саласын
сипаттайтын экономикалық көрсеткiштер экономиканың осы секторында
қалыптасып келе жатқан оң үрдiстер туралы мағлұмат бередi.
Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкiмдерi берген
есептердiң деректерiне сүйенген 2000 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша
республикада 372 мыңнан астам шағын кәсiпкерлiк субъектiсi тiркелген,
олардың iшiнде жұмыс iстейтiндерi 329,1 мыңды, шағын кәсiпкерлiк саласында
жұмыспен қамтылғандардың саны - 1,4 млн. адамды құрайды. Шағын кәсiпкерлiк
субъектiлерi 1999 жылғы қаңтар-желтоқсан iшiнде 435,8 млрд. теңгенiң өнiмiн
өндiрiп, қызмет көрсеттi, бюджетке 33,7 млрд. теңге салық төлемдерi түстi.
Шағын бизнес өкiлдерi 2000 жыл iшiнде 532,6 млрд. теңгенiң өнiмiн
өндiрдi және қызмет көрсеттi, ол 1999 жылдың тиiстi көрсеткiшiнен 1,2 есе
артық. Шағын кәсiпкерлiк субъектiлерi өткен жылдың осындай кезеңiне
қарағанда, бюджетке төленетiн төлемдi 1,4 есе көбейттi (2000 жылғы 1
қаңтарға 33,7 млрд. теңге құраса, 2001 жылғы 1 қаңтарға 45,8 млрд. теңге
құрады).
2001 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Қазақстанда 388,2 мың шағын
кәсiпкерлiк субъектiсi (заңды және жеке тұлғалар) тiркелген, олардың 353,6
мыңы жұмыс iстейдi (бұл көрсеткiш өткен жылдың жоғарыда аталған кезеңiмен
салыстырғанда 10%-ке өстi).
Шағын кәсiпкерлiктегi үрдiстердi талдау экономиканың осы секторы
дамуының серпiндi-үдемелi сипаты бар екенiн және әлеуметтiк шиеленiстi
төмендету факторы мен халықты жұмыспен қамтамасыз етудiң негiзi бола
отырып, өзiнiң оң нәтижесiн берiп отырғанын айғақтайды. Сөйтiп, кәсiпкерлiк
сипат экономикаға барған сайын тиiстi икемдiлiк берiп, оның дамуының шешушi
факторы болып келедi. Шағын кәсiпкерлiк жаңа кәсiпорындар мен жұмыс
орындарын құру жолымен халықты жұмыспен қамтамасыз етуде, рынокты әртүрлi
тауарлармен және қызмет көрсетулермен молықтырып отыр.
1998 жылдан бастап 2000 жылға дейiнгi кезең iшiнде шағын кәсiпкерлiк
субъектiлерi өндiрiп отырған өнiмнiң салалық құрылымындағы кейбiр оң
өзгерiстерге қарамастан, сауда-делдалдық қызмет шағын кәсiпкерлiк
қызметiнiң неғұрлым анық үстем түрi (тауарлар мен қызмет көрсетулердiң
жалпы көлемiнiң 23-не жуық) болып қалып отыр. Осы кезең iшiнде сауда үлесi
72,8%-тен 55,7%-ке, яғни 17,1%-ке төмендеп отыр.
Өнiмнiң жаңа түрлерiнiң саны, менеджмент деңгейi, өндiрiлiп отырған
тауарлар мен қызмет көрсетулердiң сапасы бұрынғыдай олардың деңгейiн
көтеруге септiгiн тигiзетiн iс-шаралар әзiрлеудi және iске асыруды талап
етедi.
Жаңа жұмыс орындарын құру, тауар рыногын отандық тауарлармен және
қызмет көрсетулермен молықтыру, шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң
инновациялық белсендiлiгiн арттыру мақсатында шағын кәсіпкерлікті одан әрі
дамыту, дамыған елдер тәжiрибесi көрсетiп отырғандай, арнайы мемлекеттiк
қолдау шараларынсыз мүмкiн емес.
Бағдарламаның бiрiншi кезектегi шараларын iске асыру, ең алдымен
шағын кәсiпкерлiктiң дамуын тежеп отырған мынадай проблемаларды шешуге
бағытталған:
шағын кәсiпкерлiктi қолдау инфрақұрылымының жеткiлiксiз дамуы;
қолданылып жүрген заңдарды жергiлiктi деңгейде орындау тәртiбiнiң
әлсiздiгi;
салық салу және салықтық тексеру жүйелерiнiң тым күрделiлiгi;
негiзгi қаражатты алуға және айналым қаражатын молықтыру үшiн
несиелiк ресурстарға қол жеткiзудiң шектеулiлiгi;
экономиканың нақты секторында жұмыс iстейтiн шағын кәсiпкерлiк
субъектiлерiнiң iске қосылмаған, коммуналдық меншiктегi өндiрiстiк үй-
жайларды сатып алу тәртiбiнiң күрделiлігi және тым жоғары жалгерлiк ақысы;
кадрларды даярлау және шағын кәсiпкерлiктi ақпараттық қолдаудың тұтас
жүйесiнiң жоқтығы;
шағын кәсiпкерлiктiң мемлекеттiк құрылымдармен өзара iс-қимыл
жасаудың ұйымдық проблемалары;
шағын кәсiпкерлiктiң дамуы жолындағы әкiмшiлік тосқауылдар.
Кәсiпкерлiктiң дамуы үшiн қолайлы орта қалыптастыру бағыттарының бiрi
болып кәсiпкерлiк қызметтi ұйымдастыру мен жүзеге асырудағы мемлекеттiк
өкімет органдарының актiлерiнен, iс-қимылдарынан және әрекетсiздiгiнен
туындаған, әкiмшiлiк тосқауылдар ретiнде белгiленетiн кедергiлердi жою
болып табылады. Осы кедергiлер көбiнесе жергiлiктi жердегi атқарушы
өкiметтiң әрекетiне байланысты.
Шағын кәсiпкерлiк дамуын жеделдетудiң және бюджетпен өзара қарым-
қатынастарды тәртiпке келтiрудiң маңызды факторы салық салу жүйесiн барынша
ықшамдау болуға тиiс. Мұнда ең өткiр проблема салықтық тексерулердiң
ретсiздiгi болып отыр. әрбiр шағын кәсiпкерлiк субъектiсi орташа алғанда 6-
8 ресми салықтар мен алым түрлерiн төлейдi, сонымен бiрге олардың әрқайсысы
бойынша өз есептеу әдiстемесi, салық салу негiзi, төлеу тәртiбi мен
мерзiмдерi, есеп беру деректемелерi мен нысандары бар.
Салаларды қайта құрылымдауды және кәсiпорындарды реформалауды жүргiзу
кезiнде шағын кәсiпкерлiктiң артықшылықтары әлi де жете пайдаланылмауда.
Мемлекет қолдауының осы саладағы пәрмендi шараларының бiрi болып өндiрiс
және қызмет көрсетулер саласында жұмыс iстейтiн шағын кәсiпкерлiк
субъектiлерi арасында мемлекеттiк тапсырысты орналастыру болып табылады.
Шағын кәсiпкерлiктi қолдаудың осындай практикасын одан әрi дамыту iрi
компаниялардың шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiмен соңғыларда өнiмнiң
(жұмыстардың, қызмет көрсетулердiң) белгiлi түрлерiн өндiру бойынша
тапсырыстарды орналастыру тұрғысында өзара iс-әрекеттерiн кеңейту арқылы
мүмкiн болмақ.
Ең жиi кездесетiн әкiмшiлiк тосқауылдардың бiрi кәсiпкерлiк қызметтi
тiркеу және лицензиялау жүйесiнiң жетiлмегендiгi болып табылады. Осы
Бағдарламаны жүзеге асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарында көзделетiн тiркеу
және лицензиялау жүйесiн ықшамдау:
шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiн бәсекеге неғұрлым қабiлеттi, ал
кәсiпкерлiктi ұйымдастыруды неғұрлым арзан ете отырып, кәсiпкерлiк
жүргiзудiң операциялық шығындарын азайтуға;
шағын кәсiпкерлiк кәсiпорындары үшiн қолайлы орта жасауды қамтамасыз
етуге және құрылып жатқан шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң санын
арттыруға;
жер учаскелерiн, жылжымайтын мүлiк орталығында құжаттаманы ресiмдеу
өнiмдердi сертификаттау, үй-жайларды қайта жоспарлау және қайта жаңарту
тәртiбiн оңайлатуға мүмкiндiк бередi. әсiресе төлеу құны мен құжаттарды
ресiмдеу мерзiмдерiн реттеу талап етіледi.
4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
Шағын кәсiпкерлiктi дамыту мен қолдаудың 2001-2002 жылдарға арналған
мемлекеттiк бағдарламасының басты мақсаты шағын кәсiпкерлiктiң өндiрiстiк
саласының серпiндi дамуын қамтамасыз ететiн мемлекеттiк қолдау саясатын
жетiлдiру болып табылады.
Бағдарламаның мiндеттерi оның мақсатымен айқындалған және мыналар:
халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;
қоғамдық бiрлестiктердiң шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен қорғау
мәселелерiндегi рөлiн күшейту;
шағын кәсiпкерлiктiң өндiрістiк саласын басымдықты дамыту;
шағын кәсiпкерлiктi ақпараттық қамтамасыз ету жүйесiн жетiлдiру және
дамыту арқылы шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң тұрақты қызметi үшiн
қолайлы жағдайлар жасау болып тұжырымдалады.
Бағдарламаның iс-шараларын iске асыру кезiнде жоғарыда аталған
мiндеттердi шешу республикалық, сол сияқты аймақтық деңгейде де жүзеге
асырылатын болады.
5. Бағдарламаның негiзгi бағыттары мен оны iске
асырудың тетiгі
Қол жеткен оң үрдiстердi орнықтыру мен кәсiпкерлiктi дамытуға кедергi
болып отырған проблемаларды жою мақсатында Бағдарламада:
шағын кәсiпкерлiктi қолдау мен қорғаудың инфрақұрылымын құрып, оны
пайдаланудың тиiмдiлiгiн арттыру;
шағын кәсiпкерлiк саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердi
жетiлдiру және олардың орындалуына бақылауды күшейту;
шағын кәсiпкерлiктi қаржылық-несиелiк және инвестициялық тұрғыдан
қолдау саясатының тетiктерiн жетiлдiру;
шағын кәсiпкерлiктi кадрлық, ғылыми-әдiстемелiк және ақпараттық
қамтамасыз ету;
шағын кәсiпкерлiктi аймақтарда дамыту бойынша бiрқатар iс-шараларды
жүзеге асыру сияқты негiзгi бағыттар көзделген.
Көрсетiлген бағыттарда шағын кәсiпкерлiктi қолдау жөнiндегi саясатты
жүргiзу шағын кәсiпкерлiктiң, әсiресе экономиканың өндiрiстiк, инновациялық
салаларындағы инфрақұрылымды жетiлдiру мен дамыту, қаржылық қамтамасыз ету
негiзiнде одан әрi өркендеуi үшiн жағдайлар жасауды қамтамасыз етедi.
Белгiленген шараларды iске асыру аймақтық құрылымдар iс-қимылының
кәсiпкер мүддесi мен мүмкiндiгiне барынша кiрiгуiне жағдай туғызады.
5.1 Шағын кәсiпкерлiк саласындағы нормативтiк құқықтық
актiлердi жетiлдiру және олардың орындалуына бақылау
жасауды күшейту
Республикада 1992 жылдан бастап 2000 жылға дейiн шағын кәсiпкерлiктi
қолдау мен дамытудың бұрын қабылданған мемлекеттiк бағдарламаларын талдау
шағын кәсiпкерлiктi дамыту жөнiндегі нормативтiк құқықтық базаның iс
жүзiнде қалыптасқанын айғақтайды.
"Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау туралы" Қазақстан
Республикасының Заңына сәйкес шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттік қолдаудың
негiзгi бағыттарының бiрi шағын кәсiпкерлiк субъектiлерi үшiн қолайлы
жағдай туғызудың құқықтық режимiн белгілеу болып табылады.
Кәсiпкерлердiң қоғамдық құралымдарына нормативтiк, әдiстемелiк
құжаттар тұрғысында әдiстемелiк көмек көрсетiп, келiп түсіп жатқан, соның
ішінде кәсіпкерлердің құқықтарының бұзылуына байланысты өтiнiштер бойынша
консультация бере отырып, олардың қызметiн жандандыруға ұмтылу қажет.
Сонымен қатар, кәсiпкерлер бiрлестiктерiнiң күш-жiгерiн "Шағын
кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында
көрсетiлген өз құқықтары мен өкiлеттiктерiн кеңiнен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz