Халықаралық қаржылық статистика



1 Мемлекеттік бюджет
2 Басқа функциялар.
3 Мемлекеттік қарыздарды жіктеу
Мемлекеттік бюджет- экономиканы мемлекеттік реттеудің маңызды құралы. Ол мемлекеттік қаржылық ресурстарды құрудың формалары мен тәсілдерін жә-не оларды қоғамның мүддесіне әсіресе халықтың әлеуметтік тұрмысы нашар бө-лігіне пайдалану бағытын анықтайды.Мемлекеттік бюджет статистиканың негізгі міндеті-фискальдық саясаттың мазмұны мен бағытын анықтайтын негізгі көрсеткіштерді сипаттау болып табылады.Дәлірек айтсақ, мемлекеттік бюджет статистиканың міндеттері мына сипаттамаларды анықтайды;
-мемлекеттік бюджеттің табысы мен шығындарының жалпы шамасын, шығын- ның табыстан артық мөлшерін немесе табыстың шығыннан артық мөлшерін анықтау;
-мемлекеттік бюджет табысынцың құрамын анықтау;
-мемлекеттік бюджет шығындарының құрамын анықтау;
-бюджет тапшылығын қаржыландыру көздерін анықтау;
-мемлекеттің ішкі қарыз мөлшерін анықтау;
-мемлекетің фискальдық саясаттың нәтижесін анықтау;

Пән: Статистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Халықаралық қаржылық статистика

1 Халықаралық қаржылық статистика.

Мемлекеттік бюджет- экономиканы мемлекеттік реттеудің маңызды құралы.
Ол мемлекеттік қаржылық ресурстарды құрудың формалары мен тәсілдерін жә-не
оларды қоғамның мүддесіне әсіресе халықтың әлеуметтік тұрмысы нашар бө-
лігіне пайдалану бағытын анықтайды.Мемлекеттік бюджет статистиканың негізгі
міндеті-фискальдық саясаттың мазмұны мен бағытын анықтайтын негізгі
көрсеткіштерді сипаттау болып табылады.Дәлірек айтсақ, мемлекеттік бюджет
статистиканың міндеттері мына сипаттамаларды анықтайды;
-мемлекеттік бюджеттің табысы мен шығындарының жалпы шамасын, шығын- ның
табыстан артық мөлшерін немесе табыстың шығыннан артық мөлшерін анықтау;
-мемлекеттік бюджет табысынцың құрамын анықтау;
-мемлекеттік бюджет шығындарының құрамын анықтау;
-бюджет тапшылығын қаржыландыру көздерін анықтау;
-мемлекеттің ішкі қарыз мөлшерін анықтау;
-мемлекетің фискальдық саясаттың нәтижесін анықтау;
-фискальдық саясаттың экономикалық дамуға тигізетін ықпалын және халықтың
өмір сүру дәрежесіне әсерін анықтау.
Мемлекеттік бюджет статистикасында қолданылатын маңызды категориялардың
бірі-мемлекеттік басқару секторы. Бұл сектордың анықтамасы бойынша, табысы
шығындары меелекеттік бюджетте есепкем алынатын мемлекеттік ұйымдар мен
мекемелердің шеңбері анықталады.Мемлекеттік басқару секторына қызметі м
елекеттік басқару функциясын атқарумен байланысты бірліктер кіреді. Бұл
функ циялар нарықтық емес қызмет көрсету арқылы мемлекеттік саясатты
жүргізу жә-не табыстар мен байлықты қайта бөлу,тарату болып табылады.Әдетте
мұндай қайта бөліп тарату экономиканың бірліктеріне салық салу және
зейнетақы,жәр-демақы және басқа әлеуметтік төлемдер жасау арқылы
жүргізіледі.
Мемлекеттік басқару секторына аса ірі көлемде тауарлар өткізумен және
қызмет көрсетумен айналысатын бірліктер немесе мемлекеттік корпарациялар
кірмейді. Мемлекеттік басқару секторының функциясына ақша-неиені реттеуші
органдар-дың кейбір функциялары жатпайды.
Мемлекеттік бюджеттің статистикалық көрсеткіштер жүйесін анықтайтын басчқа
да маңызды категориялар мемлекеттің басқару мекемелерінің экономика-ның
басқа секторларына жататын бірліктерімен жасайтын әр түрлі шаруашылық
әрекеттерінің табиғи негізін көрсетеді.

Олар:
-түсімдер немесе төлемдер;
-қайтымды немесе қайтымсыз түсімдер.
-орны толымды немесе толымсыз түсімдер.
-ағымдағы немесе негізгі тусімдер.
-қаржылық активтерді алу немесе міндеттеме қабылдау.
-мемлекеттік саясатты жүргізу немесе қайтарымдылықты басқару үшін қаржы-
лық активтер алу.

Таза несиелеуге мемлекеттік басқару мекемелерінің мемлекеттік саясатты
жүргізу мақсатында басқа секторларға қаржылық талаптар бойынша операциялары
жатады. Бұл категорияға қарыз беру немесе берілген несиелердің сомасын
шегеріп акциялар алу, акцияларды сатудан немесе өзіндік капиталды
қайтарудан түскен түсім жатады.
Мемлекеттік қаржы статистикасында таза несиелеу шығындарға қосылып,
бюджет тапшылығына әсер ететін фактор есебінде қарастырылады. Егер несиелеу
мемлекеттік басқарудың әр түрлі сатысында құрылымдарының арасында
жүргізілсе, онда бір операцияның екі жағы қарама-қарсы жазылады: несие
беретін орган несиелеуді көрсетеді көлемін анықтайды, ал алушы орган –
тапшылықты қаржыландыру мақсатында қаржы алуды көрсетеді. Мемлекеттік
бюджет статистикасында несиелеу, әр жылы қаржы тапшылығын есептеуде тікелей
әсер ететін, шығынның бабы ретінде қарастырылады. Ал, қаржы алу бюджеттің
табыстар бөлігіне жазылмайды, ол қаржы тапшылығын қаржыландыру көзі ретінде
қарастырылады.
Мемлекеттік бюджет тапшылығы табыстар мен алынған трансферттердің
қосындысынан шығындар мен таза несиелеуді шегеру арқылы есептеледі.
Мемлекеттік бюджет тапшылығын қаржыландырудың жалпы көлемі тапшылық
шамасын кері таңбамен алғанға тең болады.
Бюджеттік тапшылықтың жиналуының нәтижесінде мемлекеттік қарыз пайда
болады. Мемлекеттік қарыз- мемлекеттік басқару мекемелерінің экономиканың
басқа секторлары мен басқа әлем алдындағы тікелей міндеттемелерінің ресми
төленбеген сомасы. Мемлекеттік қарыз мемлекеттік басқару мекемелерінің
өткен уақыттағы жасалған операцияларының нәтижесінде құралады және осы
мекемелердің операциялары арқылы болашақта өтелу керек немесе мерзімсіз
қарызға қайта жазылуы керек.
Талдау мақсатында негізгі көрсеткіштермен қатар экономикалық және
әлеуметтік саясатты жүргізудегі бюджеттің тағы сипаттайтын басқа да
көрсеткіштер қолданылады. Мемлекеттің қаржылық әрекеттерінің нәтижесі
табыстан шығындарының артуымен көрсетіледі. Егер бюджеттік тапшылық
шамасының ЖІӨ-ге қатынасы 3 -тен болса, онда елдің қаржылық жағдайы дұрыс
деп есептелінеді. Мемлекеттік бюджеттің тапшылығын қалай жабу жолдары-
инфляциялық немесе инфляциялық емес болады; бюджеттік тапшылықты
қаржыландыруда ішкі және сыртқы көздердің арасындағы қатынас та маңызды
болады. Мемлекеттік бюджеттің табыс бөлігінің ЖІӨ-ге қатынасын көрсететін
көрсеткіш мемлекеттің араласуымен болатын қайта кірістіру процестерінің
ауқымын сипаттайды.
Бюджеттің орындалуын талдау үшін жоспарды орындауға қатысты шамаларын
есептеуге болады: табыстар мен шығындар бойынша, сонымен бірге олардың
түрлері мен мақсаттық пайдаланылуы бойынша жоспардың орындалу
көрсеткіштері. Статистикалық мәліметтер негізінде жоспардың ауытқуына себеп
тудыратын факторлардың әсерін анықтауға болады. Мысалы, салық табыстары
үшін екі фактор әсер етуі мүмкін: салық базасының және салық
мөлшерлемесінің өзгеруі.

Басқа функциялар.
Бұл топқа мемлекеттік қарыздар кепілдігімен байланысты проценттер мен
шығындарды төлеу, сондай-ақ басқа мемлекеттік мекемелерге берілетін жал-пы
сипаттағы трансферттер жатады.
Мемлекеттік шығындар мен өтелген борышсыз несиелер операциялардың
экономикалық сипатына сәйкес, осы операция қайтымды немесе қайтымсыз
болуына, алынған тауарлар мен қызметтің түрлерін, трансферт алған сектор-
ларды көрсете отырып шығындар қандай мақсатқа арналғанына байланысты
жіктеледі. Әдетте экономикалық жіктеулер мемлекеттік басқару мекемелері-нің
әрекетінің сипатын және олардың елдің экономикасына әсерін анықтау үшін
қолданылады.Төменде экономикалық жіктеудің принциптік схемасы келтірілген.
1. Жалпы шығындар(2+4)
2. Жалпы шығындар(3+4)
3. Ағымдағы шығындар.
1.Тауарлар мен қызметтік шығынд
2Проценттік төлемдер.
3Субсидиялар мен басқа ағымдағы трансферттік төлемдер.
4. Капиталды шығындар.
1 Негізгі капиталды алуға кеткен шығындар.
2Қор жинау үшін алынған тауарларға кеткен шығындар.
3Жер және материалдық емес активтерді алуға кеткен шығындар.
4Капиталдық трансферттер
5. Өтелген борышсыз несиелер.
1Ішкі несиелеу.
2Сыртқы несиелеу.
Халықаралық ваюта бюджет тапшылығын қаржыландыру операцияларының екі
жіктеуін ұсынады; несие берушілердің типі бойынша және борыш міндет-
темелері типі бойынша.
Несие берушілер немесе борыш міндеттемесінің иелері экономикалық
мінез- дерінің біртектілік принципі бойынша жіктеледі.Ол экономикаға
әсерінің ықпалы туралы мәліметтер алуға мүмкіндік береді.Бюджет тапшылығын
қар-жыландыру операцияларын несие берушілердің типі бойынша жіктеудің
схемасы төмендегідей:
I. Жалпы қаржыландыру (I+III)
II. Ішкі қаржыландыру.
1.Мемлекеттік басқару секторының басқа бөліктерінен.
2.Ақша-несиені реттеу органдарынан.
3.Депозиттік банктерден.
4.Басқа ішкі қаржыландырулар.
5.Түзетулер.

Ш. Сыртқы қаржыландыру.
1.Экономикалық дамудың халықаралық ұйымдарынан.
2. Шетелдік басқару мекемелерінен.
3.Басқа сырттан қаржыландырулар.
4.Өтімділікті басқаруға арналған қолда бар ақша, депозиттер мен ба-
ғалы қағаздар көлемінің өзгерістері.
Бюджет тапшылығын қаржыландыру операцияларын борыш мін-
деттемелерінің типі бойынша жіктеу мемлекеттік мекемелерде өзі-нің
тапшылығын қаржыландыру немесе қаржылық ресурстарын бө-ліп тарату үшін
қолданылатын тәсілдер туралы мәліметтер алуға мүмкіндік береді. Мұндай
жіктеудің жалпы схемасы мына руб-рикаларды қамтиды:
I. Жалпы қаржыландыру(II+III)
II. Ішкі қаржыландыру.
1.Ұзақ мерзімді облигациялар.
2.Қысқа мерзімді облигациялар мен вексельдер.
3. Басқа категорияларға жатпайтын ұзақ мерзімді қарыздар.
4. Басқа категорияларға жатпайтын қысқа мерзімді қарыздар мен аванстар.
5. Басқа міндеттемелер.
6.Өтімділікті басқаруға арналған қолда бар ақша, депозиттер мен бағалы
қағаздар көлемінің өзгерістері.
3. Сыртқы қаржыландыру.
1. Ұзақ мерзімді облигациялар.
2. Қысқа мерзімді облигациялар мен вексельдер.
3.Басқа категорияларға жатпайтын ұзақ мерзімді қарыздар мен авансылар.
4. Басқа категорияларға жатпайтын қысқа мерзімді қарыздар мен
авансылар.
5. Басқа міндеттемелер.
6.Өтімділікті басқаруға арналған қолда бар ақша, депозиттер мен бағалы
қағаздар көлемінің өзгерістері.

Мемлекеттік қарыздарды жіктеу.

Мемлекеттік қарыз статистикасы мемлекеттік басқару секторын
толығымен, орталық өкіметті, аймақтық басқару органдарын, жергілікті
басқару органдарын қамтуы керек. Статистикада мемлекеттік қарыз
экономиканың басқа секторлары немесе әлемдегі басқа елдердің алдындағы
мойындалған тікелей міндеттемелерінің қосындысы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мемлекеттік статистика органдарының жүйесі
Қаржының қызметі мен оның рөлі
Инвестиция теориясы
Ұлттық байлық
Қазақстан Республикасының сыртқы сауда статистикасын ұйымдастыру
Халықаралық Қаржылық Есеп беру Стандарттарының маңыздылығы
Қаржылық есептілікті талдау әдістемелері
Қазақстандағы және дамыған елдердегі тұтыну себетін, күнкөріс минимумын, ең төменгі еңбекақыны талдау
Біріккен Ұлттар Ұйымының шоттар жүйесіне көшуде проблемаларды шешуе атқарылып жатқан қызметтер
Бухгалтерлік есепті теориялық жағынан зерттеп, кәсіпорынның есеп саясаты және қабылданған басқару шешімдерінің дұрыстығын анықтау үшін бухгалтерлік есептің орнын, маңызын, рөлін көрсету және осының негізінде оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасау
Пәндер