Дара организмдер экологиясы

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Экология-биология ғылымдарьның көрнекті және қарқынды дамып келе жатқан салаларының бірі. Экологияны биология ғылымына еңгізген австриялық ғалым-биолог Э. Геккель еді. Экология - гректің (ойкос - үй, тұрақ, мекен жөне логос - ғылым), казақша тірі ағзьшардың тіршілік ететін ортасы мек қарым-қатынасын зерттейтін ғылым деген мағына береді. Сондай-ақ, тірі ағзалардың бір-бірімен қарым-қатынасын, айналасын қоршаған ортамен, тұрағы немесе мекенімен байланыстыра отырып зерттейтін биология ғылымдарының бірі.

Экология туралы түсініктерді егжей-тегжейлі биология ғылымдарының докторы профессор Ж. Жатканбаевтың " Экология терминдерінің түсіндірме сөздігі" деген енбегінде жазылған. Ол түсіндірме сөздікті окып шыкқан адам қаншама ғылыми білім алады десеңізші!

Эрнест Геккель өзінің әлемге әйгілі "Организмдердің жалпы морфологиясы" деген енбегінде (1866) алғаш рет "Экология" терминін қолданып, оның ғылыми анықтамасын берді. Орыс ғалымы К. Ф. Рулье осыған байланысты "Экология терминін" биология ғылымына еңгізген Э. Геккель екеніне өзінше сенімсіздік білдірді.

Экологиялық зерттеулер ортағасырда (XVII) ағылшынның ұлы ғалым-биологы Чарльз Дарвин "Табиғи сұрыпталу жолымен түрлердің пайда болуы" атты еңбегінде биология ғылымдарында күтпеген жаңалық аша отырып, экология ғылымының дербестігіне жол береді.

Экология түсінігі, экологияның ғылым болып қалыптасуы және дамуы. Экологияның мақсаты, міндеті және дамуы. Қазіргі кездегі экологиялық және саяси мәселелерді шешудегі экологияның мәні және орны. Аутэкология, демэкология, синэкология. Экожүйе, биоценоз, биогеоценоз туралы түсінік, Жер үсті және су экожүйесі. Олардың тұрақтылығы және дамуы. Экологиялық ширығу және адамның генофонды. Биосфера туралы ілім. Табиғат ресурстары мен қоршаған ортаны тиімді пайдалану. Табиғатты қорғау.

Организм және оның өмір сүру шарттары. Экологиялық факторлар және олардың топтамалары. Минимум және төзімшілдік заңдылықтары. Популяция ұғымы және оның сипаттамасы. Биоценоз, биогеоценоз және экожүйе ұғымы. Энергия ағымы және химиялық элементтердің экожүйеде ұласуы, тамақтық тізбек пен трофикалық деңгейлер, экожүйелердің өнімділігі. Экожүйелер тұрақтылығының механизмдері. Биосфера және оның тұрақтылығы. В. И. Вернадскийдің биосфера мен ноосфера туралы ілімі. В. И. Вернадскийдің негізгі биогеохимиялық заңдары. Қазіргі биосфера. Өнеркәсіптің өсуі және қоршаған ортаға түсетін салмақтар. Тұрақты даму концепциясы. Тұрақты даму факторлары, оның стратегиясы, принципі мен деңгейлері. Тұрақты дамуды қамтамасыз етудегі халықаралық ынтымақтастық. Табиғи ресурстар және оларды тиімді қолдану тұрақты дамудың қырларының бірі ретінде. Биосферада тұрақсыздықтың пайда болуының антропогендік факторлары. Қазіргі заманның әлеуметтік-экологиялық мәселелері және тұрақты даму. Табиғатты қорғау және тұрақты даму. Қазақстан Республикасының тұрақты дамуының экологиялық мәселелері.

Экология бөлімдері

Аутэкология
Демэкология
Синэкология.

Дара организмдер экологиясы - аутэкология

Организм және оның тіршілік ету жағдайлары. Экологиялық факторлар, олардың классификациясы. Абиотикалық және биотикалық факторлар. Антропогендік факторлар - экологилық факторлардың айрықша тобы. Лимиттеуші (шектеуші) факторлар.

Либихтың минимум ережесі. Шелфордтың толеранттық заңы. Стенобионттық және эврибионттық организмдер. Негізгі абиотикалық факторлардың - жарықтың, температураның, ылғалдылықтың, тұздылықтың және т. с. с. экологиялық мәні. Абиотикалық факторлардың сигналдық мәні. Организмдердің индикаторлық мәні.

Қауымдастықтар мен экожүйелер экологиясы - синэкология

Биоценоз, биогеоценоз және экожүйе туралы түсінік. Экожүйедегі энергия ағыны және химиялық элементтердің айналымы. Көміртегінің, азоттың, фосфордың, оттегінің және судың айналымы. Биоценоздың трофикалық құрылымы. Қоректік тізбектер және трофикалық деңгейлер, қоректік торлар. Бір трофикалық деңгейден келесі деңгейге өткенде энергияның құнсыздануы, 10% ережесі. Экологиялық пирамидалар. Экожүйелердің бастапқы және туындаушы өнімділігі.

Организмдер арасындағы әсерлесу түрлері (типтері) : бәсекелестік, жыртқыштық, паразитизм, симбиоз, комменсализм, аменсализм. Түр аралық бәсекелестік - қауымдастықтың түрлік құрылымын сақтау механизмдерінің бірі. Г. Ф. Гаузенің бәсекелестік арқылы жою принципі. «Жыртқыш-жемтік» жүйесі, Вольтерра-Лотка теңдеулері. Экожүйелердің біртұтастығы және орнықтылығы. Экологиялық сукцессия, бастапқы және қайталанған сукцессиялар. Табиғи сукцессиялар барысында және антропогендік әсерлердің нәтижесінде қауымдастықтың түр әралуандылығының өзгеруі.

Популяциялар экологиясы - демэкология

Популяция туралы түсінік. Популяцияның статикалық сипаттамалары: саны (тығыздығы) және биомассасы, жастық және жыныстық құрамы. Организмдердің кеңістіктік орналасуының негізгі формалары. Популяцияның динамикалық сипаттамалары: туылымы, өсу жылдамдығы, өлім-жітімі. Тірі қалу қисық сызықтары, экспоненциалдық өсу, биотикалық потенциал. Популяция санының реттелуі. Популяция тығыздығына тәуелді және тәуелсіз факторлар. Популяция санының реттелуінің популяция ішіндік механизмдері. Экологиялық қуыстар туралы түсінік, потенциалдық және жүзеге асырылған экологиялық қуыстар. Шаруашылық маңызы бар түрлердің санын реттеу.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.