Отбасы құқығының мақсаты мен қағидасы



Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Отбасы құқығының мақсаты мен қағидалары
2. Отбасы мен некенің тарихи нысандары. Қазіргі жағдайдағы
3. Неке мен отбасы
4. Отбасы құқығының пәні мен әдісі
5. Құқық саласы ретіндегі отбасы құқығының түсінігі, оның азаматтық құқықтан ерекшелігі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Отбасы түсінігі әртүрлі ғылым салаларында кеңінен қолданылады. Әлеуметтік мағынада отбасы дегеніміз неке отбасы және басқа да жеке байланыста өмір сүріп жатқан адамдардың одағы. Құқықтық мағынада отбасы белгілі бір құқықтар мен міндетердің жүктелуін атамыз.
Құқықтық түсініктер көлемі бойынша әлеуметтік түсініктермен сәйкес келмейді.Құқықтық мағынада ер мен әйелдің заңды некеге тұрмай нақты отбасылық қатынастары есептелмейді.Заң ғылымдарында отбасы дегеніміз некеден, туыстықтан, бала асырап алудан немесе балаларды тәрбиеге алудың өзге де нысандарынан туындайтын мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтар мен міндеттерге байланысты және отбасы қатынаста рын нығайту мен дамытуға жәрдемдесуге тиісті адамдар тобы. Отбасының қоғамдағы басты функциясы адам өмірін жалғасуын қамтамасыз ету болып табылады.Сонымен бірге отбасы балалар дың қоғамдық өмір сүруін , олардың рухани мен физикалық дамуын, тәрбие мен оқытуды қамтамасыз етеді.
Отбасы адамдырдың рухани қажеттіліктерін қанағаттандырылуын қамтамасыз етеді.
Отбасы тек некелік қатынастар мен негізделмейді , сонымен қатар туыстық қатынастар мен негізделеді. Туыстық сызықтар мен дәрежелер мен анықталады. Сызықтар тікелей және шекті болады. Тікелей сызық бойынша тұлғаның біртұлғадан пайда болуын көрсетеді, яғни , ата . әже., ана,бала, немере. Шеткі сызықтарға ата-анасының інісі – қарындасы жәнеолардың балалары,немерелері.
1. Абрамзон М.С. Страничка из истории Киргизской семьи Ф., 1945 320-б.
2. Абрамзон С.М. К вопросу о патриархальной семьи у кочевников Средней Азии М., 1950
3. Арғынбаев Х.А. Қазақ халқындағы семья мен неке А, 1973 326-б.
4. Алтынсарин Ы. Очерк обычаев при сватовстве и в свадьбе у киргизов Оренбургского ведомства А., 1976
5. Акпаев Ж. Наброски по обычному в частности брачному праву киргизов С., 1907

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Отбасы құқығының мақсаты мен қағидалары
Отбасы мен некенің тарихи нысандары. Қазіргі жағдайдағы
Неке мен отбасы
Отбасы құқығының пәні мен әдісі
Құқық саласы ретіндегі отбасы құқығының түсінігі, оның азаматтық құқықтан ерекшелігі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Отбасы түсінігі әртүрлі ғылым салаларында кеңінен қолданылады. Әлеуметтік мағынада отбасы дегеніміз неке отбасы және басқа да жеке байланыста өмір сүріп жатқан адамдардың одағы. Құқықтық мағынада отбасы белгілі бір құқықтар мен міндетердің жүктелуін атамыз.
Құқықтық түсініктер көлемі бойынша әлеуметтік түсініктермен сәйкес келмейді.Құқықтық мағынада ер мен әйелдің заңды некеге тұрмай нақты отбасылық қатынастары есептелмейді.Заң ғылымдарында отбасы дегеніміз некеден, туыстықтан, бала асырап алудан немесе балаларды тәрбиеге алудың өзге де нысандарынан туындайтын мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтар мен міндеттерге байланысты және отбасы қатынаста рын нығайту мен дамытуға жәрдемдесуге тиісті адамдар тобы. Отбасының қоғамдағы басты функциясы адам өмірін жалғасуын қамтамасыз ету болып табылады.Сонымен бірге отбасы балалар дың қоғамдық өмір сүруін , олардың рухани мен физикалық дамуын, тәрбие мен оқытуды қамтамасыз етеді.
Отбасы адамдырдың рухани қажеттіліктерін қанағаттандырылуын қамтамасыз етеді.
Отбасы тек некелік қатынастар мен негізделмейді , сонымен қатар туыстық қатынастар мен негізделеді. Туыстық сызықтар мен дәрежелер мен анықталады. Сызықтар тікелей және шекті болады. Тікелей сызық бойынша тұлғаның біртұлғадан пайда болуын көрсетеді, яғни , ата . әже., ана,бала, немере. Шеткі сызықтарға ата-анасының інісі – қарындасы жәнеолардың балалары,немерелері.
Отбасы әр адамға керек, өйткені қоғамның дамуына көп әсерін тигізеді және де адамдардың әлеуметтік белсенділігін көтерілуінің факторы болып табылады.Отбасында адам мінезінің негіздері қалыптасады. Отбасы мен неке күрделі байланыстағы қоғамдық құбылыстарды көрсетеді.Әдетте неке отбасының негізі болып табылады, ал отбасы бұл азаматтардың жәнемемлекетпен қоғамның мүдделерін көрсететін әлеуметтік ұяшық.
Отбасы құқығы деп некеден, туыстықтан, бала асырап алудан немесе балаларды тәрбиеге алудың өзгеде нысндарынан туындайтын мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтар мен мііндеттерге байланысты және отбасы қатынастарын нығайту мен дамытуға жәрдемдесуге тиісті адамдар тобы қатынастарын реттейтін құқық саласын айтамыз.
Неке отбасы: қатынастарының жиынтығы. Дәлірек айтатын болсақ отбасы мүшелерінің : ерлі- зайыптылардың, ата-аналар мен балалардың арасындағы, сондай-ақ басқа туыстар мен өзге де адамдардың арасындағы мүліктік емес және мүліктік жеке қатынастар.

Отбасы құқығының мақсаты мен қағидалары
 Отбасы құқығының мақсаты – отбасы мүшелерінің арасында (бұрынғы мүшелерінің) пайда болатын отбасы қатынастарын реттеу. Неке және отбасы туралы ҚР заңының 3 бабында Қазақстан Республикасының неке және отбасы заңдары еркек пен әйелдің некелік одағының еріктілігі, отбасы ісіне кімнің болса да өз бетінше араласуына жол бермеу, отбасы ішіндегі мәселелерді өзара келісіммен шешу және т.б. айтылған.  Біздің мемлекетіміздің басты мақсаттарының бірі отбасы құқығы субъектілерінің өз құқықтарын кедергісіз жүзеге асыруын қамтамасыз ету және ол құқықтарды соттық қорғау мүмкіндігін жүзеге асыру.
Отбасы құқығының қағидалары деп осы құқық саласының мәнін және олардың құқықтық бекітілу күшіндегі жалпыға міндетті мәнін анықтайтын басты жағдайларды айтамыз.
Отбасы құқығының негізгі қағидалары мыналар:
1. Некені секуляризациялау, яғни шіркеу мен басқа да діни ұйымдарды барлық неке-отбасы сұрақтарын шешуден аластату. Қазақстандық заң некенің тек зайырлы нысанын ғана таниды. Соңғы жылдары неке қию немесе басқа да діни дәстүрлерді жасау кең тарауда, өйткені, дінді таңдау еркіндігі адамның конституциялық еркіндіктерінің бірі болып саналады. Бірақ бұл фактілердің барлығы адамның өзіндік қалауы болып саналады, ол үшін ешқандай құқықтық салдар туындамайды. Неке тек азаматтардың хал актілерін жазу органдарында ғана тіркеледі.
2. Моногамиялық қағидат адамның бір мергізлде тек бір ғана тіркелген некеде тұра алатындығын көрсетеді. Басқа некеге отыру үшін бірінші некесін бұзуы керек. Неке саны заңмен шектелмеген.
3.  Неке еркіндігін екі тұрғыдан қарастыруға болады:
А) некеге тұру еркіндігі
Б) ажырасу еркіндігі
Біріншісі кез-келген еркек пен әйел некеге тұру немесе тұрмауды өз еркімен шешетіндігін көрсетеді. Неке одағына тұру кезінде қандай да бір зорлық көрсету салдарынан некені жарамсыз деп тану мүмкін.
Ажырасу еркіндігі – бұл егер ерлі-зайыптылардың біреуі қарсы болса да неке қатынасын тоқтату. Неке және отбасы туралы заңның 15 бабының 1 тармағына сәйкес неке ерлі-зайыптылардың біреуінің немесе екуінің де өтініші бойынша, сондай-ақ сот әрекетке қабілетсіз деп таныған жұбайдың қорғаншысының өтініші бойынша оны бұзу жолымен тоқтатылуы мүмкін. Сонымен қатар АХАЖ органдары мен соттар да ерлі-зайыптылардың өзара келісімі болған кезде олар не үшін некені бұзатындығын айқындамай-ақ некені бұза алады, өйткені некені бұзу сұрағын шешу – ол субъективтік және неғұрлұм жеке іс.
4. Әйел мен еркектің теңдігі туралы конституциялық жағдайға негізделген отбасындағы ерлі-зайыптылардың теңдігі қағидасы отбасының нығаюына әсер етеді.
5. Балаларды отбасында тәрбиелеуге басымдық беру. Әр бала өзінің отбасында өмір сүруге және тәрбиеленуге құқығы бар (НОТЗ 52 бабының 2 тармағы), бірақ объективтік немес субъективтік себептердің күшіне байланысты олар көбшілік жағдайда отбасынан тыс қалып қояды.
Отбасы заңы осы қағиданың күшіне сәйкес ата-анасының қарауынсыз қалған балаларды ең алдымен отбасына (асырап алушының, қамқоршының)  орналастыруды қарастырады, ал тек отбасында тәрбиелеу мүмкін болмаған жағдайда ғана кәмелетке толмағандарды балалар үйіне тәрбиелеуге береді.
6. Отбасының кәмелетке толмаған, еңбеккке жарамасыз мүшелелерінің құқықтары мен мүдделерін қорғау үстемдігі. Отбасындағы өзіндік қарым қатынас біріне-бірі қамқор болу, ал егер кімде-кім ерекше қамқорлыққа мұқтаж болса – бұл отбасының басқа мүшелерінің қасиетті борышы. Қазақстан Республикасының Конституциясы мен Неке және отбасы туралы ҚР Заңы кәмелетке толған еңбекке жарамды балаларды өздерінің еңбекке жарамсыз немесе қартайған ата-анасына қамқорлық көрсетуге міндеттейді. Балалар ерекше қорғауда болуы керек: ата-ананың азаматтық парызы - әр баланың жан-жақты дамуын қамтамасыз ету.

Отбасы мен некенің тарихи нысандары. Қазіргі жағдайдағы
неке мен отбасы
 Қоғамның әлеуметтік институты ретінде неке мен отбасы өте ертеде пайда болды және өзінің дамуында бірнеше сатыдан өтті.  Қоғам рулық белгі бойынша бөлінген промискуитет кезеңінде жыныстық қатынастар аралас болды. Дүниеге келген балалар бүкіл рулық қауыммен тәрбиеленді. Руын анасының жағынан анықтады, өйткені әкесін анықтау мүмкін болмады. Бұл кезең матриархат деп аталды.
Қоғам дамыды, онымен бірге мораль дамып, ата-ана мен балалардың арасындағы неке қатынастарының моральға қайшы екені туралы тұжырымдар пайда болды. Нәтижесінде адамзат жаңа неке қатынасының нысаны: топтық некеге көшті. Ғалымдардың зерттеулеріне сәйкес ол екі нысаннан өтті: қандық туыстық отбасы мен пуналуалық отбасы. Қандық туыстық отбасында неке ұрпақ бойынша құрылды, яғни ата-ана мен балалар ұрпағы өзінің неке қауымдастығын құрды. Басқаша айтқанда, Ф. Энгельс дұрыс атап көрсеткен, апайы әйел болды және ол моральдық тұрғыдан дұрыс саналды.  Бірақ біртіндеп некелік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақ қоғамының әдет-ғұрып құқығының бастаулары
Қазақ құқығындағы көп әйел алушылық
Неке шартының түсінігі және маңызды шарттары
Ертедегі қазақ халқының некелесу дәстүрі
Сот талқылауының тікелейлігі
Отбасы құқығының мақсаты мен қағидалары
Іс жүргізу құқығы
Жаңа дәуірдегі Германия мемлекетінің азаматтық құқығы
Қасым хан, Есім хан, Тәуке хан, жеті жарғы
Қазіргі заманның негізгі құқықтық жүйесі
Пәндер