Экология ғылымының пайда болуы, дамуы



І Кіріспе:
Экология ғылымының пайда болуы, дамуы ... ... ... ... ... 2бет
ІІ Негізгі бөлім:
2.1 Экологиялық жүйелер ... .. 3бет
2.2 Экологиялық қуыс термині ... 4бет
2.3 Организмнің экологиялық қуысы ... . 5бет
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... . 9бет
ІV Қолданылған әдебиеттер ... .. 11бет
‘‘Экология ’’ терминін ғылымға 1866 жылы Э.Геккель енгізді
Э. Геккель бұл ғылымның анықтамасын былай тұжырымдады: Экология деп, біз табиғат эканомикасына қатысты барлық білімдерді-жануарлардың оны қоршаған органикалық және бейорганикалық ортамен әсіресе, өзімен тікелей немесе жанама қатынаста болатын жануарлармен және өсімдіктермен өзара ынтымақтастық немесе қастастық, жаулық әрекеттерінің бүкіл жиынтығын зерттеуді түсінеміз.
Өткен ғасырдың 60-70 жылдарына дейін экология биологияның шеңберінде дамыды. Адам бұл жүйелерде қарастырылмады,себебі,оның қоршаған ортамен өзара қарымқатыснасы биологиялық емес, әлеуметтік заңдылықтарға бағынады деп есептеліп келді.
1. Сағымбаев Ғ.Қ «Экология негіздері» Алматы 1995 жыл.
2. Оспанова, Бозшатаева «Экология» Алматы 2000 жыл.
3. Бейсенбаева Ә.С, Шілдебаев Ж.Б «Экология» Алматы 2003 жыл.
4. Ақбосова А. Ж, Саинова Г.Ә «Экология» Алматы 2003 жыл.
5.Мәмбетқазиев Е, Сабанбеков Қ, «Табиғат қорғау» Алматы 1990ж

Жоспар:
І Кіріспе:
Экология ғылымының пайда болуы, дамуы ... ... ... ... ... 2бет
ІІ Негізгі бөлім:
2.1 Экологиялық
жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3бет
2.2 Экологиялық қуыс термині ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4бет
2.3 Организмнің экологиялық қуысы ... ... ... ... ... ... ... .. 5бет
ІІІ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... 9бет
ІV Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... . 11бет

Экология ғылымы.
‘‘Экология ’’ терминін ғылымға 1866 жылы Э.Геккель енгізді
Э. Геккель бұл ғылымның анықтамасын былай тұжырымдады: Экология деп,
біз табиғат эканомикасына қатысты барлық білімдерді-жануарлардың оны
қоршаған органикалық және бейорганикалық ортамен әсіресе, өзімен тікелей
немесе жанама қатынаста болатын жануарлармен және өсімдіктермен өзара
ынтымақтастық немесе қастастық, жаулық әрекеттерінің бүкіл жиынтығын
зерттеуді түсінеміз.
Өткен ғасырдың 60-70 жылдарына дейін экология биологияның
шеңберінде дамыды. Адам бұл жүйелерде қарастырылмады,себебі,оның қоршаған
ортамен өзара қарымқатыснасы биологиялық емес, әлеуметтік заңдылықтарға
бағынады деп есептеліп келді.
Экологиялық ойлар мен мәселелердің білімнің басқа салаларына
енуін экологизация деп атайды.
Н.Ф Реймерс; Қазіргі жағдайда экология қазіргі заманғы кең
мағынада алғанда биоэкологияның шеңберінен шықты.Ол қоғамдық маңызы мен
ішкі мазмұны бойнша Жер туралы физика-математикалық,химия-биология лық және
қоғамдық ғылымдар цикліне тең келетін білімдер цикліне айналды
Стратегиялық тұрғыдан алғанда экология адамзаттың өзінің
тіршілігін сақтауы және экологиялық дағдарыстан шығуы туралы ғылым.
Экология жеке ғылым ретінде негізінен ХІХ ғасырдың аяғында
қалыптасты.
Жалпы экологияның дамуына елеулі үлес қосқан ғалым В.В
Докучаев болды.Ол топырақ түзілу процесінің мысалында тірі ағзалар мен өлі
табиғаттың өзара тызғыз байланысын көрсетті.

Экологиялық жүйелер.
Тірі организмдер бірге өмір сүретін өзара және табиғаттың өлі
бөліктерімен қарым-қатынас жасайтын,жанды және жансыз бөлшектері арасында
заттар айналымы болып тұратын ортаны экологиялық жүйе деп атайды.
Экологиялық жүйелер алатын энергия көздері мен құрылымына
байланысты екіге бөлінеді.
Экологиялық жүйе үшін энергия қуаты Қозғаушы күш болып есептеледі
де,онда болатын табиғи өзгерістер мен заттар айналымы энергия қуатының
көзіне,санына және сапасына байланысты болады.
Экологиялық жүйелердің құрылымы бойынша бөлінуі өсімдік түрлері
мен жер бетінің бедеріне байланысты болады.

Экологиялық қуыс термині.

Экологиялық қуыс – организмнің тіршілік ету жағдайларына қатысты
шарттардың жалпы жиынтығы, соның ішінде ол орналасқан кеңістік
қоғамдастықта атқаратын функциялық рөлі және оның қоршаған орта
факторларына – температураға, ылғалдылыққа, қышқылдылыққа және топырақ
құрамына тағы басқа жағдайлардағы төзімділігі кіреді. Экологиялық қуыста-
түрдің экологиялық жүйедегі энергия тасымалдауында атқаратын рөлі.
Экологиялық қуыс үш түге бөлінеді-кеңістік, қоректікжәне гиперкеңістікке
(көп өлшемді)бөлінеді. Кеңістік қуыс организмдердің тұрақты мекені,
қоректену ерекшеліктеріне бай, қуыс көп өлшемді. Гипереңістіктегі аумақ,
оның өлшемі экологиялық факторларға байланысты. Бір экалогиялық қуысты екі
түр қатар иелене алмайды. Экологиялық қуыс бәсекелестік күрестегі табысы
абиотикалық факторлардың әсерімен байланысты. Түрдіің маңызды
көрсеткіштерінің бірі оның экологиялық қуысының ауқымдылығы болып табылады.
әр түрге жататын екі организм бірдей ресурстарды пайдаланған жағдайда
олардың қуыстары қаббаттасқан кезде бәсекелестік туады.
Бәсекелістік нәтижесінде түрлердің бірі жойылады немесе басым
түскен түр өз бәсекелесін бейімдеушілік аймағының шетіне ығыстырады.

Организмнің экологиялық қуысы.
Қайсы түр олсада қоршаған ортаның қатаң белгілі жағдайларына
бейімделеді. Көптеген факторлардың ішінде ең болмаса біреуі организмнің
шыдамдылық шегінен шыққан болса ол писсималдық жағдайға түседі.
Жануарлардың, өсімдіктердің, микробтардың қолайлы түрде мекендейтін,
қоректенетін, өсіп өнетін бірнеше мыңдаған жылдар бойы арғы аталарынан
қалыптасып келе жатқан жерлері бар, яғни табиғатта түрдің әрқайсысының
өздеріне тиісті экологиялық қуысы болады. Экологиялық қуыс деп организмнің
тіршілік ету жағдайларына қатысты шарттардың жалпы жиынтығы ( экологиялық
факторлардың құрамы мен режимін) және осы шарттар қанағаттандырылатын жерді
немесе кез келген түрдің тіршілік ететін ортаның жағдайын анықтайтын,
биологиялық көрсеткіштері мен физикалық параметрелерінің барлық жиынтығын,
олардың энергияны түрлендіруін, ортамен және өзіне ұқсастармен мәліметтер
алмасуын атайды.
Қуыс деген термин кологияда жақын арада (ХХғасырдың бірінші
жартысында, 1927жылы Элтон ұсынған) пайда болды, оған ғалымдар әр түрлі
түсініктеме берді. Біреулері экологиялық қуыс де птек түрдің мекен дейтін
жжерін айтса, екіншілері қуысқа түрлердің қоректенетін заттармен және
жаулырымен қарым-қатынасын жатқызды.
Экологиялық қуыс үш түрге –кеңістік, қоректік және гиперкеңестікке
бөлінеді. Кеңістік қуыс организмдердің тұрақты тұрақты мекені, қоректік
қуыс-қоректену ерекшеліктеріне байланыстықуыс, гиперкеңістік қуыс көп
өлшемді аумақ , оның қызметін әр түрлі экологиялық факторлар атқарады.
Бір экологиялық қуысты екі түр қатар иелене алмайды. Экологиялық
қуыс бәсекелестік жолмен бөлінеді. Әр түрдің бәсекелестік күрестегі табысы
абиоталық бәсекелестік нәтижесінде экологиялық диверсикация дейді.
Бірге тіршілік ететін түрлер арасындағы диверсикация көпшілік
жағдайларда мынадай үш параметрмен: кеңістік орналасуы, озықтық мамандану
және белсенділік мезгілі бойынша жүзеге асырылады. Мысалы: тоқылдақтарды
кеңістік орналасу жағынан қарастыратын болсақ , олар үлкені азығын ағаштың
діңінен, орташасы ірі бұтақтарынан, кішісі ағаштың ұшар басының ұсақ
бұтақтарынан іздейді. Азықтың рационы бойынша экологиялық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Экологияның қалыптасуы мен дамуы
Тауар – ақша қатынасы жағдайында табиғатты пайдалану
Экология
Экология ғылым ретінде
Әлеуметтік экологияның қалыптасуы
Биоэкологиялық зерттеуледің жаппай сипат алу кезеңі
Экологияның даму тарихы мен кезеңдері
Экологиян ғылымының даму кезеңдері
Экология ғылымының қалыптасуы, тарихи кезеңдері
Экология ғылымы туралы
Пәндер