XIII горизонттың ұңғы өнімділігін арттыру мақсатында қабатты сұйықпен жару әдісі


КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе материалдық-техникалық базаны жасаудың маңызды бөлігі ауыр индустрияға тиесілі, және оның ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және мұнайхимия өнеркәсіптері, машина жасау жатады.
Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде-бір саласы мұнай мен газ өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.
Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі қарастырылған.
Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану, бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнай бергіштігін арттырудың қазіргі жаңа әдістерін кеңінен енгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.
Қазіргі кезде су айдау - мұнай кен орындарын пайдаланғанда қолданылатын ең негізгі әдістердің бірі. Су айдаудың әртүрлі әдістері болады, бірақ олардың әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеніштің құрылысына байланысты.
Өзен кен орны өнеркәсіптік игеруге 1965 ж. берілген. 1998 ж. мұнай өндіру жоспары орындалған жоқ, бұған ең басты себептердің бірі - игерудің басынан бастап ұсынылған жобалық технологиялық ережелердің сақталмауы (су айдауға көшірілудің тым кеш болуы, әсіресе ыстық суға) .
Бұл дипломдық жобада Қазақстан Республикасының Манғыстау облысында Қарақия ауданының аумағында орналасқан Өзен мұнай-газ кен орны қарастырылған.
Дипломдық жобада негізгі қарастырылған мәселе, XIII горизонттың салыстырмалы өткізгіштігі төмен болғандықтан, ұңғы өнімділігін арттыру мақсатында қабатты сұйықпен жару әдісі қарастырылған.
1 Бөлім. Мұнай бергіштікті арттыру әдістері
Халықаралық тәжірибеде шикізат базасын өндірудің рөлі мұнай бергіштікті арттыру мақсатында жаңа әдістерді қолдану (жылулық, газдық, химиялық, микробиологиялық) инновациялық техника мен технологиялар базасында тез дамып келе жатыр.
Қазіргі таңда мұнай мен газды өндіру көлемі артып, және де күрделі геолого-физикалық шарттарға сәйкес кенорындар игеріліп, ең маңыздысы жер қойнауынан мүмкіндігінше мұнайды шығару мәселесі шешілуде.
Мұнай қабаттарынан мұнайды өндіру тиімділігі өндірістік игерілген жаңа әдістермен өндіру барлық мұнай өндіретін елде қазіргі кезде қанағаттандырарлықсыз, сонымен қатар мұнай тауарларын пайдалану әлем бойынша жылдан жылға өсіп келеді. Әр елде қабаттардың мұнай бергіштігі орта есеппен 25 %-дан 45%-ға дейін құрайды. Мысалы: мұнайдың құрылысы мен өндіру әдістерінің қолданылуына байланысты Латын Америкасы мен Оңтүстік-Шығыс Азияда қабаттардың мұнай бергіштігі орта есеппен 24-27% құрайды, Иранда - 16-17%, АҚШ, Канада және Сауд Арабиясында - 33-37%, СНГ елдері мен Ресейде - 40%-ға дейін.
Өнеркәсіптік игерілген әдістермен мұнайды өндіруге мүмкін болмайтын қалдық мұнайдың қоры орташа алғанда 55-75%. (Сурет 1) .
Сурет 1.
Өндірілетін және қалдық мұнайдың қоры
Әдеттегі әдістермен ауқымды мұнай қорын шығару мүмкін болмағандықтан, басты мақсат болып, игеріліп жатқан қабаттардың мұнай бергіштігін едәуір арттыру үшін, мұнай өндірудің жаңа технологияларын қолдану болып табылады.
Қабатқа әсер етудің әдістері және мақсаты.
Қабатқа әсер етудің мақсаты қабат қысымын ұстау ғана емес, ең маңыздысы мұнай бергіштікті арттыру.
Мұнайдың 85%-ға жуығы қабат мұнайына әсер ету әдістерімен өндіріледі. Олардың ішінде ең көп қолданылатын әдіс болып қабатқа су айдау арқылы қабат қысымын ұстау болып келеді.
Бүкіл әлемде жыл сайын қабаттың мұнай бергіштігін арттыру әдістеріне қызығушылық дамып, және оларды тереңірек зерттеп, ғылыми дәлелденген бағыттар арқылы кенорынды игерудің ең тиімді технологиясына таңдау жасалуда.
Кенорынды игерудің экономикалық тиімділігін арттыру және тікелей қаржы жұмсауды азайту мақсатында мұнай өндіруді үш топқа бөліп қарастыруға болады:
- Мұнай өндіру үшін қабаттың табиғи энергиясын максимальды түрде пайдалану: (серпімді энергия, еріген газ энергиясы, контур сыртындағы су энергиясы, газ шапка және гравитациялық күштердің потенциалды энергиясы) . (Сурет 2) .
Сурет 2. Қабаттың табиғи энергиясы
- Су және газ айдау арқылы қабат қысымын ұстау әдістері. (Сурет 3) .
Сурет 3. Су және газ айдау
3. Кенорынды игерудің тиімділігін арттыру мақсатында мұнай бергіштікті арттыру әдістері қолданылады. (Сурет 4) .
Сурет 4. Мұнай бергіштікті арттыру әдістері
Мұнай қоры қалдықтарының алуан түрлілігі, сонымен қатар мұнай, газ құрамының әртүрлілігі және қабаттың мұнайға қаныққан аумағына байланысты мұнай бергіштікті арттыру әдісінің бір ғана түрі болуы мүмкін емес. Ең көп тараған қабаттың мұнай бергіштігін арттыру әдістерінің өзі, мұнай қорының бір-екі себептеріне ғана әсер ете алады.
Мұнай бергіштікті арттыру әдістері 2-ге бөлінеді:
- Мұнай бергіштікті арттырудың гидродинамикалық әдісі. Оның ішіне сұйықтың келуін интенсификациялаудың әртүрлі әдістері кіреді:
Қабатты гидравликалық жару, қабатты газодинамикалық жару;
Ұңғыманы реагентпен өңдеу;
Ұңғыманы акустикалық өңдеу технологиясы;
Ұңғыманы электрогидравликалық өңдеу технологиясы;
Азотты-импульсті өңдеу;
Кенорынға аумақты толқынды әсер ету;
Ұңғыманы электрикалық өңдеу технологиясы;
Реагентті-гидроимпульсті-гидроағымды өңдеу;
- Мұнай бергіштікті арттырыудың «үшіншілік» әдістері:
Физико-химиялық әдістер (беттік әрекеттік заттар, полимерлі суландыру, мицеллярлы суландыру, т. с. с. ) ;
Газдық әсер ету әдісі (көмірсутегі газын, сұйық еріткіштер, көмірқышқыл газын, азот, бу газын айдау) ;
Жылулық әдістер (мұнайды жылу тасығыштармен ығыстыру, қабат іші экзотермиялық қышқылдандыру реакциясымен әсер ету) ;
Микробиологиялық әдістер (қабатқа бактериальды заттарды енгізу) .
Мұнай бергіштікті арттырудың жылулық әдістері - бұл ұңғы оқпаны мен түп аймақтың температурасын жасанды түрде арттыру арқылы, мұнай келуін интенсификациялау және пайдалану ұңғыларының өнімділігін арттыру. Жылулық әсер ету әдістерін негізінен тұтқырлығы өте үлкен, парафинді мұнайды өндіру кезінде қолданады. Қыздыру кезінде пайдалану ұңғымасының қабырғасында, көтеру құбырында және түптік аймақтағы парафин және шайыр тектес заттардың шөгіндісін ерітуге, мұнайды сұйылтуға алып келеді.
Мұнай бергіштікті арттырудың химиялық әдістері - өте жұқарған, суланған мұнай қабаттарының, сонымен қатар бытыраңқы және жүйесіз орналасқан мұнайға қаныққан қабаттардан қосымша өнім алу үшін қолданылады.
«Қазіргі заманғы мұнай бергіштікті арттыру әдістері» термині қабатқа жылулық, газдық, химиялық, микробиологиялық әсер етумен түсіндіріледі. Әлі күнге дейін жылулық және газдық әсер ету әдістеріне көп көңіл бөлініп келеді. Өйткені, қосымша алынатын өнімдердің біраз бөлігі осы әдістерді қолдану арқылы жүзеге асырылады.
Тағы бір ең көп тараған перспективалық әдістердің бірі термогаздық әсер ету әдісі.
2004-2006 жылдар аралығында АҚШ-тарында термогаздық әдісті қолдану арқылы мұнай өндіру кезінде өнім көлемі 4, 34 есеге артты. Мұнай бергіштікті арттырудың термогаздық әдісі ең бірінші 1921 ж ВНИИнефть-те ұсынылды. Бұл әдіс төмен температуралы қабат іші қышқылдандыру процесстері арқылы қабатқа айдалған ауаны тиімді ығыстыру агентіне айналдыру. Нәтижесінде төмен температуралы қышқылдандыру реакциясы көмегімен қабатта өте тиімді құрамында азот, көмірқышқыл газ, жеңіл көмірсутектердің кең ауқымды фракциялары бар газ агенті пайда болады.
Бұл әдістің артықшылығы - арзан агентті пайдалану, қабаттың мұнай бергіштігін айтарлықтай өсіру. Қолданысқа ие болған бұл әдіс мұнай бергіштікті 60%-ға және одан да көп арттырды.
- Қабат іші қышқылдандыру және термодинакмикалық процесстер арқылы қабатқа ауа айдау және оны тиімді ығыстыру агенттеріне айналдыру (көмірқышқыл газы, жеңіл көмірсутектер) ;
- Қабаттың табиғи энергиясын, яғни, өте үлкен қабат температурасын (60-70ºС жоғары) қолдану арқылы қабат іші қышқылдану процесі өздігінен туындайды және жоғары тиімді ығыстыру агенті қалыптасады;
- Белсенді өздігінен қышқылдану процесстері төмен температурада да жүре береді, себебі нақты іс жүзіндегі қабаттардың катализаторлары болады (CuO, MnO2{MnO}_{2}MnO2{MnO}_{2}, Cr2O3, {Cr}_{2}O_{3}, Cr2O3, {Cr}_{2}O_{3}, NiO, CoO және т. б. ) ;
- Температура мен қысым артқан сайын қышқылдану реакцияларының қарқындылығы өсе түседі.
2 Геологиялық бөлім.
Кен орнының геологиялық құрылымының сипаттамасы
Өзен кен орны Маңғышлақ түбегінің оңтүстік Маңғышылақ деп аталатын даланың оңтүстігінде орналасқан. Орфографиялық жағынан оңтүстік Маңғышлақ ауданы оңтүстіктен батысқа иілген, теңіз жағынан абсолют өлшемі солтүстікке қарай - +260 м, ал оңтүстікке +24 м болады. Ауданы - бедерлі қиын құрылымды. Өзен ойпатының көлемі - 500 км, солтүстікке, оңтүстік шығысқа шығыс бөлігі күрт өзгереді. Ойпат түбі терең жыралармен бөлінген, оның ең төменгі бөлігі - +30 м. Әкімшілік тарапынан кен орны аймағы Қазақстан Республикалық Маңғыстау облысына кіреді (сурет 1. 1) .
Сурет 1. 1 - Өзен кен орнының аумақтық орналасу картасы.
Өзен кен орны Ақтау қаласынан 180-200 км арақашықтықта орналасқан.
Стратиграфиясы
Кен орны - көп қабатты, күрделі құрылымды. Бор және юра шөгінділері қимасында XXV өнімді қабатқа бөлінген. Олардың I-XII қабаттарында (төменгі бор шөгінділері) стратиграфиялық І қабат және юра шөгінділерінен (XII қабат) тұратын аралас кездесетін құм, аливралит және газды жыныстардан тұрады. Бұл қабаттардың өткізгіштігі газбен қаныққан негізгі өнімді қабаттарды, ал XIII-XVIII қабаттар жоғарғы қабатты газда, XIX-XXV қабаттар төменгі қабатта газда мұнай.
Өзен кен орнында терең барлау бұрғылаумен қалыңдығы шамамен 3600 м шөгінді мезозойлық жыныстардың қабаты ашылған, оның құрылымында триас, юра, бор, палеоген, неоген және төрттік шөгінділері орын алады. Олардың былай белгіленуі скважина үлгітастарын зерттегенде алынған палеонтологиялық мәліметтерге және Маңғыстаудың басқа аудандарының ұқсас шөгінділерімен салыстыруға негізделген. Бөлімдер, ярустар және подярустар арасындағы шекаралар шартты, негізінен электрокаротаж бойынша жүргізілген. Соңғы кезде микрофауна мен т. б. зерттеулер арқасында қолда бар стратиграфиялық үлгілерді өзгертуге және анықтауға мүмкіндік туып отыр. Өзен кен орнының мұнай-газдылығы юра және кейде бор шөгінділеріне байланысты.
Кен орынның геологиялық қимасында бор және юра шөгінділеріне қарасты 26 құмды горизонттары анықталған. І-ХІІ горизонттар (жоғарыдан төмен қарай) жасы - бор-газды, XIII-XVIII горизонттар - жоғарғы және орта юра - кен орнының негізгі мұнай-газды қабаты, жеке күмбездерде төменгі юраның XIX-XXIV горизонттары - мұнай-газды.
Өзен кен орны терең барлау арқылы ашқанда тұнба жыныстар қалыңдығы 3000 м-ге жеткен. Құрамында триас (Т), юра (J), бор (К), төртiк (Q) жүйелерi кiредi. Кен орнының мұнай газдылығы юра (J) және бор (К) қабатының кейбiр бөлшектерiмен байланысты болып келедi. Геологиялық тiлмеде кен орнының юра (J) және бор (К) жүйелерiнiң қабаттарын 26 горизонтқа бөлген. Жоғарыдан төмен қарай 1-12 горизонттары бор (К) жастылары, газдылы қабаттар болып келедi. 13-18-шi горизонттары жоғарғы және ортанғы юра (J3, J2) жастылары өзiне тән мұнай газдылы қабаттар басым болып келедi, бұл горизонтар кен орының негiзгi өнiмдi қабаты болып саналады. Жекелеген күмбездерде төменгi юра (J1) жасты 19-24 горизонттарында мұнай газ қабаттары белгiленген.
Триас жүйесi (Т)
Триас жүйесi (T) ритмдi кезектесiп келетiн құмтасты, аргиллитi жынысты қалыңдықтарынан тұрады. Құмтастар - сұр, ашық сұр, ұсақ түйiрлi, сазды, алевролиттi, тығыз, кварцты-далашпатты құрамнан тұрады. Аргиллиттер- қара сұрлы, алевриттi қабаттан және жарықшақты каолиниттен, гидраслюдалы хлориттерден тұрады. Триас жүйесiнiң (Т) жалпы қабат қалыңдығы шамамен 100-110 м болып келген.
Юра жүйесi (J)
Юра жүйесi (J) төменгi, ортанғы және жоғарғы бөлiмдерiнен (J1, J2, J3) тұрады. Юра жүйесi (J) триас жүйесiмен (Т) үйлесiмдi орналасқан. Негiзiнен бұл жүйе құмтастардан, алевролиттер, ұсақ түйiрлi саздардан құралған және де мұнда фауна, флора қалдықтары да кездеседi. Юра жүйесiнiң (J) жалпы қалыңдығы шамамен 850-1000 м аралығында.
Төменгi юра бөлiмi (J1)
Төменгi юра бөлiмi (J1) триас жүйесiнiң (Т) жекелеген жуылып ашылған горизонттарының үстiнде үйлесiмдi орналасып жатыр. Бөлiм негiзiнен алевролиттiң, құмтастардың қайта пайда болуынан, өсiмдiк қабаттары бар саз және iшiнара көмiр қабаттарынан құралған. Төменгi юра бөлiмi (J1) 26-25 горизонттарына бөлiнедi. Қабаттың қалыңдығы шамамен 120-130 м аралығын құрайды.
Ортанғы юра бөлiмi (J2)
Орта юра бөлiмi (J2) континенталды, теңiз, жағалық және ұсақ су фациялары барлығымен сипатталады. Бұл бөлiмi аален (J2al), байосс ( J2b) және бат (J2bt) ярустарынан тұрады. Бұл қабаттың жыныстық құрамы төменгi юра (J1) және триас (Т) тақталарымен араласып орналасқан. Қабаттың жыныстық құрамы құмтастардан, гравелиттерден, конгламераттардан, алевролиттерден және ұсақ түйiрлi саздардан құралған. Орта юра бөлiмiнiң (J2) қабаттарының жалпы қалыңдығы 330-350 м-ге жетедi.
Байосс ярусы (J2b)
Бұл қабат негiзiнен континенталды және лагуна-континенталды фациялармен, тақталанған құмтас, алевролит және көмiрге айналған органикалық заттармен, өсiмдiк, көмiр линзалары мен қабатшалары араласқан сазтастардың барлығымен сипатталады. Байосс ярус жинақталуларында тiлiктерiнiң төменгi бөлiгiнде сазды және алевролитті-сазды жыныстардың пайда болуы байқалады. Байосс ярусы қабаттарының жалпы қалыңдығы шамамен 500-520 м-ге дейiн өзгерiп тұрады. Бұл ярус 2 подярусқа бөлiнедi: 1. 22-17 горизонттары алып жатқан төменгi байосс (J2b1), қалыңдығы 100-120 м . 2. 16, 15, 14 горизонттарын алып жатқан жоғарғы байосс (J2b2) болып келедi.
Жоғарғы юра бөлiмi (J3)
Жоғарғы юра бөлiмi (J3) негiзiнен нашар сақталған теңiз фаунасының ұсақ қалдықтарымен түзелген. Қалыңдығы шамамен 250 м. Бұл бөлiм келловей және оксфорд (J3k, J3of) ярустарынан тұрады.
Келловей ярусы (J3k)
Бұл ярус негiзiнен кезектескен құмтас, алевролит және сазтастардан тұрады. Кейбiр жерлерiнде мергел және iзбестастардың белгiлерi кездеседi. Келловей ярусы (J3k) 13-14-шi горизонттарынан тұрады.
Оксфорд ярусы (J3of)
Оксфорд ярусы негiзiнен сазды және мергел қабаттарынан тұрады. Бұл ярустың астынғы бөлiгi көбiнесе сазды жыныстардан тұрады, ал жоғарғы бөлiгi мергелдерден құралған. Оксфорд ярусының қалыңдығы, төменгi бөлiгiнде 90-100 м арасында болып келсе, ал жоғарғы бөлiгiнiң қалыңдығы шамамен 50-55 м-ге дейiн барады.
Бор жүйесi (К)
Бор жүйесi (К) қабаты негiзiнен ашылған үстiнгi юраның (J) үстiне үйлесiмдi орналасқан. Құрамы негiзiнен теңiз қалдықтарынан тұрады. Литологиялық және генетикалық белгiлерi бойынша бор жүйесi (К) үшке бөлiнедi:
- төменгi- терригендi - карбонатты
- орта - терригендi - карбонатты (альб, сеноман)
- жоғарғы - карбонатты (туран, дат)
Бор жүйесiнiң (К) жалпы қалыңдығы шамамен 1000-1100 метрге жуық.
Төрттiк жүйесi (Q)
Кайнозой эрасының (KZ) барлық жүйелерi, олар негiзiнен палеоген, неоген және төрттiк бұларды бiрiктiрiп қарастыруға болады. Төрттiк жүйесi негiзiнен палеоген, неоген жыныстарынан тұрады.
Палеоген қабаты зоогендi мергелдер, iзбестастар жыныстарынан құралған. Қалыңдығы шамамен 150-170 м.
Неоген қабаты тортон, сармат ярустарынан тұрады. Тортон ярусының қалыңдығы 20-25 м. Сармат ярусының қалыңдығы 80-90 м шамасында.
Төрттiк қабаты суглинка, құм, саз, эллювиалды, деллювиалды пайда болған континенталды фациялардан тұрады. Жалпы қалыңдығы 5-10 м шамасында.
Юра жүйесi (J) түзілімдерінің литофациялық құрамы
Өзен кен орнының негізгі өнімді қабатының кездесетін, яғни мұнай газдылы қабатының геологиялық жасы юра жүйесі (J) болып есептеледі. Сондықтан да кен орнының юра жүйесі (J) жасты қабатының литофациялық құрамын анықтау, мұнай газ қабатының қалыптасуының басты факторы болып есептеледі.
Литологиялық- стратиграфиялық тілмеде көрсетіліп кеткеніндей юра жүйесі(J) бұл кен орнының басты өнімді қабаты болып саналады. Мұнда көрсетілгендей юра жүйесі (J) үш бөлімнен тұрады, олар төменгі, ортанғы және жоғарғы бөлімдер. Бұл бөлінген бөлімдердің әрқайсысының өзіне тән ерекшеліктері бар. Олар негізінен бұл бөлімдерінің әрқайсысындағы жыныстардың таралу, түзілу, қалыңдық және құрамдық өзгешеліктерінде жатқанын байқауға болады. Айта кететін бір жай, бұл юра жүйесінде (J) ең негізгі және ең басым горизонттар тараған. Бұл горизонттар өз кезегінде әр жасты, әр құрамды және әр қалыңдықта тарағандарын көруге болады. Сонымен бірге юра жүйесінде (J) көптеген фауна- флора организмдерінің таралғанын көреміз.
Литофациялық құрамы мен жаралу тегіне келсек, онда мында негізінен континенталдық, теңіздік және жағалық фацияларының басым екенін көруге болады. Фациялық талдау жағынан келсек Өзен кен орнынынң негізгі құрастырушы шөгінді жыныстары ретінде құмтастар, алевролиттер және де саздар болып келеді. Осы ерекшелігіне байланысты юра жүйесі (J) бөлімдерінің өздері ярустарға жіктеледі. Олар негізінен ортанғы (J2) және жоғарғы (J3) бөлімдерде байқалады. Сол себептен, осы ерекшеліктерге сүйене отырып, біз Өзен кен орнының өнімдік қабаттарының 60-70% - ін ортанғы және жоғарғы юра бөлімдерінде тарағанын байқаймыз.
Төменгі юра бөлімінің (J1) литофациялық құрамы
Бұл бөлімнің триас жүйесімен (Т) үйлесімді жатқанын еске ала отырып, олардың литофациялық құрамының айырмашылығын көруге болады. Мұндағы қабаттың литологиялық құрамы негізінен алевролиттер мен құмтастардан тұрағандығын біле отырып, қабаттың теңіздік литофациялық жаратылыстан пайда болғанын байқауға болады. Сонымен бірге бұл қабатта өсімдік қалдықтары бар саз және көмір қабаттарын байқауға болады.
Құмтастар сұр және қара - сұр, орта және ұсақ түйірлі келген . Алевролиттер ұсақ түйірлі, ақ - сұр түсті. Ал саздар қара және сұр түсті. Төменгі юра бөлімінің жалпы қалыңдығы шамамен 150 - 200 м-ді құрайды.
Ортаңғы юра бөлімінің (J2) литофациялық құрамы.
19 - 24 - ші горизонттарының ортанғы юра бөлімінің аален - байосс ярустарының жинақталуы қалыңдығы кезектесіп келетін ырғақты терригенді жыныс, күрделі құмтаспен, алевролит және сазбен континенталды және жартылай континенталды генезис екенін көрсетеді. 19 - 22 - ші горизонттар жыныстары ортанғы юра бөлімінің байосс ярусына қатысты болып келеді. Литологиялық құрамы бойынша, олар негізінен континенталды түрде кезектесіп келетін құмтастардан және алевролиттерден бөлінген қабаттармен саз және көмірленген қабаттар, көмірмен оның линзасы арқылы өседі.
Құмтас пен алевролиттің майдаланған құрамы полимиктілі болып келеді . Кварц құрамы 19, 5 - 38 %, дала шпаты 21, 5 - 40, 2 % жыныс сынықтары 33 - 49, 5%, эффузивтер 0, 8 - 2, 8 %, кремнийлі жыныс сынықтары 1, 2 - 1, 7 %, слюдалар 15% - ке дейінгі аралықта өзгереді.
Саздар - горизонт пачкаларымен қабат бөлігі болып табылады. Қара сұр, бірқалыпты емес алевритті слюдалы, тығыз қысыммен немесе ұсақ және ірі детритті, сидеритті және кальцитті . Саз текстурасы негізінен жолақты. 23 - 24 - ші горизонттары ортанғы юра бөлімінің аален ярусына қатысты қалыңдығы әр түрлі, ұсақ түйірлі құмтастардан, саздар, алевролиттер қабаттарына тәуелді және ұсақ конгломераттардан тұрады.
Аален ярусының төменгі шекарасы құмтасты - гравелитті қабат арқылы өтеді, шағылысатын бастапқы жаңа седиментациялық циклі арқылы. Жоғарғы шекарасы өз кезегінде байосс ярусының құмтас - гравелитті қалыңдық, алевролитті сазды комплекс жыныстары арқылы және жұқа кальцилі комплекс арқылы өтеді.
23 - 24 - ші горизонттарының коллекторлық жыныстары негізінен құмтастармен, алевролиттермен көрсетіледі. Құмтастар сұр, қоңыр - сұр, ұсақ, орта және ірі түйірлі. Орташа қаттылығы гравилитті түйірлермен араласқан. Құмтас және алевролиттің пайдаланған құрамы полимиктілі болып келеді. Цементті гидрослюдалы - каолинитті және контактивті. Дөрекі түйірлі құмтастар аален ярусының төменгі бөлігінде кеңейген. Тілме бойынша жоғарғы жағында саздылық көбейіп құмтас және алевролиттер өткені байқалады.
Жоғарғы юра бөлімінің (J3) литологиялық құрамы
13 - 14- ші горизонттарының жоғарғы юра бөлімінің келловей ярусының шөгінді жинақтары әр түрлі құрамды келетін терригенді жыныстардан құралған. Бұл жыныстардың жаралу тектері континенталды және жағалаулық фация болып келеді. Литологиялық құрамы жағынан мұнда негізінен ұсақ түйірлі құмтастардан, алевролиттерден және саздардан құралған. Құмтастардың түрлері полимиктілі болып келеді.
Саздар басым горизонталды және қара - сұр түсті келген. Өз кезегінде құмтастар тығыз келген және де ақшыл сұр түсті болып келген. Бұл ярустың жыныстарының түйірлерін цементтеп тұрғаны гидрослюдалы - каолиниттер болып келеді.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz