Пошта қызметіндегі веб-сайт құру



Кіріспе 5
1 Аналитикалық бөлім 7
1.1 Пәндік аймақ «Казпочта» Акционерлік Қоғамының Шығыс Қазақстан облыстық филиалының сипаттамасы 7
1.2. Пәндік аймақты ұйымдастыру 11
1.3 Ақпараттық жабдықтаманы жобалау құралдары 13
2 Жобалау бөлімі 23
2.1 Деректер базасын концептуалды жобалау 23
2.2 Деректер базасын машиналық жобалау 27
2.3 Веб.сайтты жобалау 31
3 Экономикалық қолайлылықты негіздеу 38
3.1 Негізгі көрсеткіштерді есептеу 38
3.2 Бағдарламаның бәсекеге қабілеттілігін талдау 41
4.1 Негізгі заңдық ережелер және еңбекті қорғауды ұйымдастыру. Еңбекті қорғауды реттейтін негізгі құжаттар 43
4.2 Өндірістік жарақат және кәсіби аурулар 44
4.3 Өндірістік зиянды факторлар және олармен күрес шаралары 47
4.4 Жұмыс орындарын жарықтандыру 49
4.5 Электр қауіпсіздігі 51
4.6 Электр қауіпсіздігін сақтаудың ұйымдастыру шаралары 54
4.7 ПЭЕМ.ға арналған талаптар 58
Қорытынды 62
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 63
Қосымша А
Қосымша Ә
Қосымша Б
Қазақстан Республикасының «Почта туралы» Заңына және басқа нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес республикадағы пошта-жинақтау жүйесін дамыту жөніндегі мемлекеттік саясаттың жол басшысы ретінде «Казпочта» акционерлік қоғамы тұлғасындағы Ұлттық пошта операторы анықталды.
«Казпочта» АҚ Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 20 желтоқсандағы №1940 «Республикалық мемлекеттік почта байланыс кәсіпорындарын және олардың еншілес мемлекеттік кәсіпорындарын қайта құру туралы» Қаулысына орай құрылды.
АҚ «Пошта» мекемесі нарықтық заманда акционерлік қоғамдар арасында заманауи сатыда көріну ушін ақпараттық технологиясын дамытуға міндетті. Ақпараттық технологиялар көмегімен қызмет жүйелі болуы тиіс. Интернет заманы болғандықтан әр мекеменің өз веб-сайттары болуы тиіс. Осы талапқа сай дипломдық жоба бағыт алды.
Дипломдық жобаның өзектілігі: пошта байланысында жалпы тасымал айналымы жүйелі жүруіне үлес қосатын веб-сайттың ұсынылуы.
Дипломдық жобаның мақсаты: пошта қызметіндегі жалпы жұмыс істеп тұрған веб-сайттың қарастырылмаған бөлігін автоматтандырып курьерлік жұмыстың деңгейін көтеру.
Дипломдық жобаның міндеттері:
− пошта қызметін зерттеу;
− пошта мысалында таңдап алынған пәндік аймақты жүйелеу;
− пошта мекемесінің құрылымын зерттеу;
− веб-сайтқа керекті деректерді жинау;
− деректер базасын құру;
− деректердің концептуалды моделін құру;
− бағдарламалық жабдықтамалар тапдап алу;
− жаңа технологиялар қолданып веб-сайт құру;
− веб-сайттың басты экономикалық көрсткіштерін қарастыру;
− қауіпсіздік ережелерін сақтау.
Қазіргі таңда ақпараттық технологиялар қарқынды дамыған заманда интернет өмірдің ажырамас бір бөлігі болып табылады. Интернет – компьютерлік серверлердің бүкіл әлемдік желісі. Интернетке қосылу мүмкіндігі болған жағдайда, білім беру мекемелері, мемлекеттік ұйымдар, коммерциялық кәсіпорындар және жеке адамдар сияқты миллиондаған қайнар көзінен ақпарат алуға болады.
1. Балафанов Н., Бөрібаев Б. Информатикадан 30 сабақ. – Алматы: Атамұра, 2003.-325 б.
2. Мұхамбетжанова С. Т. Компьютерлік дизайн. – Алматы: Жалын, 2007.-478 б.
3. Омарбекова Ә. С, Кинтонова Ә. Ж., Веб-технологиялар. – Алматы: Ажар, 2012.-354 б.
4. Гарнеев А.Ю. Web–программирование на Java и JavaScript. –СПб.: БХВ–Петербург, 2002. –1040 б.
5. Геннадий Самков. «Сборник рецептов JQuery» СПб.: Питер, 2011.-123с.
6. Гончаров А. Самоучитель HTML. – М.: Мир книг, 2002.-354 с.
7. Дмитриева М.В. «Javascript быстрый старт» СПб.: Питер, 2002.- 336с.
8. Левковец Л. Уроки компьютерной графики. Photoshop CS. - СПб.: Питер, 2005.-198 с.
9. Мазуркеевич А. Елов Д. «PHP настольная книга программиста» СПб.: Питер, 2002.- 236с.
10. Миронов Д. Компьютерная графика в дизайне. – СПб.: Питер, 2004.-301с.
11. Смирнова И. Е., Web-дизайн бастамасы. – СПб.: Питер, 2003.-147 с.
12. Федорчук А. Создание Web-сайтов. – М.: Проспект, 2002.-212 с.
13. Джейсон Л. PHP и jQuery для профессионалов = Pro PHP and jQuery. — М.: Вильямс, 2010. 352с.
14. Кент П. World Wide Web. –М.: Компьютер, 1996.–412с.
15. Макинтош Дж. Java&JavaScript;:библиотека программиста. – Спб.: Питер, 2003.–208 с.
16. Нильсен Я. Web-дизайн. Спб. 2002.-187 с.
17. http://www.site-do.ru/js/jquery.php (дата обращения: 23.05.2017).
18. http://javascript.internet.com (дата обращения: 27.05.2017).
19. http://learn.javascript.ru (дата обращения: 27.05.2017).
20. http://jquery.com (дата обращения: 28.05.2017).
21. www.kk.wikipedia.org (дата обращения: 03.06.2017).

Мазмұны

Кіріспе 5
1 Аналитикалық бөлім 7
1.1 Пәндік аймақ Казпочта Акционерлік Қоғамының Шығыс Қазақстан
облыстық филиалының сипаттамасы 7
1.2. Пәндік аймақты ұйымдастыру 11
1.3 Ақпараттық жабдықтаманы жобалау құралдары 13
2 Жобалау бөлімі 23
2.1 Деректер базасын концептуалды жобалау 23
2.2 Деректер базасын машиналық жобалау 27
2.3 Веб-сайтты жобалау 31
3 Экономикалық қолайлылықты негіздеу 38
3.1 Негізгі көрсеткіштерді есептеу 38
3.2 Бағдарламаның бәсекеге қабілеттілігін талдау 41
4.1 Негізгі заңдық ережелер және еңбекті қорғауды ұйымдастыру. Еңбекті
қорғауды реттейтін негізгі құжаттар 43
4.2 Өндірістік жарақат және кәсіби аурулар 44
4.3 Өндірістік зиянды факторлар және олармен күрес шаралары 47
4.4 Жұмыс орындарын жарықтандыру 49
4.5 Электр қауіпсіздігі 51
4.6 Электр қауіпсіздігін сақтаудың ұйымдастыру шаралары 54
4.7 ПЭЕМ-ға арналған талаптар 58
Қорытынды 62
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 63
Қосымша А

Қосымша Ә

Қосымша Б

Кіріспе

Қазақстан Республикасының Почта туралы Заңына және басқа нормативтік
құқықтық актілеріне сәйкес республикадағы пошта-жинақтау жүйесін дамыту
жөніндегі мемлекеттік саясаттың жол басшысы ретінде Казпочта акционерлік
қоғамы тұлғасындағы Ұлттық пошта операторы анықталды.
Казпочта АҚ Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 20
желтоқсандағы №1940 Республикалық мемлекеттік почта байланыс
кәсіпорындарын және олардың еншілес мемлекеттік кәсіпорындарын қайта құру
туралы Қаулысына орай құрылды.
АҚ Пошта мекемесі нарықтық заманда акционерлік қоғамдар арасында
заманауи сатыда көріну ушін ақпараттық технологиясын дамытуға міндетті.
Ақпараттық технологиялар көмегімен қызмет жүйелі болуы тиіс. Интернет
заманы болғандықтан әр мекеменің өз веб-сайттары болуы тиіс. Осы талапқа
сай дипломдық жоба бағыт алды.
Дипломдық жобаның өзектілігі: пошта байланысында жалпы тасымал
айналымы жүйелі жүруіне үлес қосатын веб-сайттың ұсынылуы.
Дипломдық жобаның мақсаты: пошта қызметіндегі жалпы жұмыс істеп тұрған
веб-сайттың қарастырылмаған бөлігін автоматтандырып курьерлік жұмыстың
деңгейін көтеру.
Дипломдық жобаның міндеттері:
− пошта қызметін зерттеу;
− пошта мысалында таңдап алынған пәндік аймақты жүйелеу;
− пошта мекемесінің құрылымын зерттеу;
− веб-сайтқа керекті деректерді жинау;
− деректер базасын құру;
− деректердің концептуалды моделін құру;
− бағдарламалық жабдықтамалар тапдап алу;
− жаңа технологиялар қолданып веб-сайт құру;
− веб-сайттың басты экономикалық көрсткіштерін қарастыру;
− қауіпсіздік ережелерін сақтау.
Қазіргі таңда ақпараттық технологиялар қарқынды дамыған заманда
интернет өмірдің ажырамас бір бөлігі болып табылады. Интернет –
компьютерлік серверлердің бүкіл әлемдік желісі. Интернетке қосылу
мүмкіндігі болған жағдайда, білім беру мекемелері, мемлекеттік ұйымдар,
коммерциялық кәсіпорындар және жеке адамдар сияқты миллиондаған қайнар
көзінен ақпарат алуға болады.
Сондықтан өзекті мәселелерді қозғай отырып, алға қойылған мақсаттарды
жүзеге асыру үшін берілген міндеттерге бағыттала отырып АҚ Казпочта
мекемесіне веб-сайт құрылады.

1 Аналитикалық бөлім

1.1 Пәндік аймақ Казпочта Акционерлік Қоғамының Шығыс Қазақстан
облыстық филиалының сипаттамасы

Шығыс Қазақстан облыстық мемелекеттік пошта байланыс қызметі
Мемлекеттік поштаның Шығыс Қазақстан облыстық мекемесіне ауыстырылған
(Қазақстан Республикасының Үкіметінің 14.12.1994 жылғы №1409 шешімі).
Қазақстан Республикасының көлік және коммуникация Министрлігінің
Мемлекеттік поштасы Республикалық мемлекеттік пошта байланыс ұйымына
(Қазақстан Республикасының Үкіметінің 13.11.1995 жылғы №11521 шешімі),
сонымен қатар, Шығыс Қазақстандық мемлекеттік пошта ұйымы еншілес ұйым
құқығындағы Шығыс Қазақстан облыстық мемлекеттік пошта байланыс мекемесі
деп ауыстырылған.
Пошта саласын тұрақтандыру және қаржылай сауықтару жөніндегі шаралар
туралы Қазақстан Үкіметінің 1999 жылғы 27 мамырдағы қаулысын қабылдағаннан
кейін 1999 жылдың жазында поштаны толық реформалау басталды. РМПБК 1999
жылы 20 желтоқсанда жарғылық капиталына мемлекеттің жүз пайыз қатысуымен
Казпочта Ашық Акционерлік Қоғам болып қайта құрылды, ол жалпы капиталы
903,66 миллион тенге болып тіркелді, қоғамның бастапқы жарғылық капиталы
тек ғимарат пен жабдықтардан құралды. Пошта саласының ауыр қаржылық жәйімен
жағдай қиындай түсті – 1993 – 2000 жылдар арасындағы РМПБК-ның жинақтаушы
зейнетақы қорының, салық және жалақы бойынша қарызы 140 миллион теңге,
өткен жылдарда жинақталған шығындардың сомасы осы жылдар арасында 250,6
млн.теңгеден астамды құрады.
Қазақстан Республикасының көлік, коммуникациялар және туризм
Министрінің 28.07.1999 жылғы №458-1 еншілес мемлекеттік почта байланысы
кәсіпорндары Қазақстан Республикасы көлік және коммуникация Министрлігі
жанындағы Республикалық мемлекеттік почта байланысы кәсіпорнына қосу
жолымен қайта ұйымдастырылды, оның ішінде Шығыс Қазақстан филиалы құқығында
Шығыс Қазақстан облыстық мемлекеттік почта байланысы кәсіпорны қосылды.
Қазақстан Республикасы көлік және коммуникациялар Министрлігі
жанындағы республикалық мемлекеттік почтабайланысының кәсіпорны Казпочта
Ашық Акционерлік Қоғам болып қайта құрылды (Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 20.12.1999 жылғы №1940).
Қазақстан Республикасының Акционерлік қоғамдар туралы Заңының
қабылдануына байланысты, № 415 13.05.2003 ж. Казпочта ААҚ "Казпочта" АҚ
болып қайта тіркелді.
Мөрді тарату қызметі ШҚО байланыс кәсіпорыны құрылтайшысы болып
табылатын Колорит шағын кәсіпорынға берілді (бұйрық 30.12.1992 ж. №221
ШҚОБК жанындағы Колорит ШК бекіту туралы).
Қазіргі таңда Шығыс Қазақстан облыстық филиалдың қызметкерлерінің
тізімдік саны 2043 адамды құрайды.
Казпочта АҚ ШҚ ОФ Директоры Кубентаев Ербол Кумашевич.
Директордың орынбасары – почта байланысын пайдалану басқармасының
бастығы Саргалинов Болат Александрович болып табылады.
Директордың орынбасары – директордың орынбасары маркетинг және
почталық сату және қаржылық қызметтер дамыту басқармасының бастығы Оразаева
Гульназ Маратовна болып табылады.
Бас бухгалтер – бухгалтерлік есеп басқарма бастығы Темирханова Асем
Алибековна болып табылады.
Өндірістік объектілерінің желісі 01.06.2016 ж. бойынша 278 өндірістік
объектілерден тұрады:
− 19 орталық операциялық учаскелері; 
− 69 қалалық почта байланыс бөлімшелері;
− 764 елдімекендерге қызмет көрсететін 167 ауылдық почта байланыс
бөлімшелері;
− 77 елдімекендерге қызмет көрсететін 12 жылжымалы почта байланыс
бөлімшелері;
− 5 почтамат;
− 1 жүктер супермаркеті;
− 5 төлем қабылдау пунктері.
Казпочта АҚ ШҚ ОФ-да: инкассация бөлімі, ақпараттық технологиялар
бөлімі, кассалық операциялар бөлімі, бухгалтерлік есеп бөлімі, пошталық
технологиялар бөлімі, іс – жүргізу бөлімі, анықтама – бақылау секторы,
кейінгі бақылау бөлімі, банктік есеп беру бөлімі, қаржы – экономка бөлімі,
әкімшілік – шаруашылық бөлімі, персоналды басқару бөлімі, сатылым және
қаржылық қызметтер бөлімі, PR және маркетинг секторы, қауіпсіздік бөлімі,
тіркелу бөлімі бар.
Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 ақпандағы Почта туралы Заңына
және басқа но`рмативтік құқықтық актілеріне сәйкес республикадағы пошта-
жинақтау жүйесін дамыту жөніндегі мемлекеттік саясаттың жол басшысы ретінде
Казпочта акционерлік қоғамы тұлғасындағы Ұлттық пошта операторы
анықталды.
Казпочта АҚ Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 20
желтоқсандағы №1940 Республикалық мемлекеттік почта байланыс
кәсіпорындарын және олардың еншілес мемлекеттік кәсіпорындарын қайта құру
туралы Қаулысына орай құрылды.
Казпочта АҚ бастапқы мемлекеттік тіркеуінің мерзімі - 07.01.2001
жыл.
Мекенжайы: Қазақстан Республикасы, 010000, Астана қаласы, Сарыарқа
ауданы, М. Әуезов көшесі, 13.
Казпочта АҚ-ның құрылтайшысы Қазақстан Республикасы Үкіметі болып
табылады.
Казпочта АҚ - Қазақстан Республикасы аумағындағы почта байланысының
ұлттық операторы және посткеңестік кеңістікте почта және қаржылық
қызметтердің толық жиынтығын көрсететін ең қарқынды дамып келе жатқан
кәсіпорынлардың бірі. Бүгінгі таңда қазақстан почтасы - бұл 21 000-нан
астам қызметшілер құрамы, 3500 -ден астам бүкіл елді қамтитын байланыс
бөлімшелері, 14 областық және 4 республикалық маңызы бар филиалдар.
Қоғамның негізгі мақсаты ретінде тұтынушылардың үміттеріне сәйкес
келетін сапалы деңгейді ұсынатын, пошта-жинақтау жүйесінің қызметтеріне
еркін қолжетімділікті қамтамасыз ету болып табылады.
Негізгі басымдылық ретінде төмендегілер анықталды:
1. Қала мен ауыл арасындағы қызметке қолжетімділік деңгейіндегі
айырмашылықты қысқарту арқылы ауылдық жерлерді дамыту жөніндегі мемлекеттік
бағдарламасын жүзеге асыруға көмектесу;
2. Халыққа әлеуметтік төлемдерді уақтылы төленуін қамтамасыз етуді төлем
карточкалар жүйесіне ауысу арқылы зейнетақы жүйесінің сәтті жұмыс істелуіне
көмек көрсету;
3. Қаржылық сауаттылықты және халықтың қаржы құралдарына қолжетімділігін
жоғарлату бойынша трансфер-агенттік қызметті кеңейту жолымен бағалы
қағаздар нарығын дамытуға көмек көрсету.
Алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін төмендегі тапсырмаларды
шешу анықталды:
1. Клиенттердің талаптарына бағыттау арқылы жоғары технологиялық
қызметтерді енгізу есебімен өнімділік сызбасын кеңейту;
2. Клиенттердің сұраныстары мен үміттерін қанағаттандыру үшін пошта-
жинақтау қызметтерін ұсыну сапасын жақсарту;
3. Пошта-жинақтау жүйесінің тиімді жұмыс істелуін жоғарлату үшін
қолданыстағы технологияларын оңтайландыру және жаңа технологияны енгізу;
4. Қойылған міндеттерге ойдағыдай қол жеткізу үшін жұмыскерлердің
материалдық мүдделілігін жоғарлату;
5. Корпоративтік басқару принциптерін енгізу.
Кәсіпорынның міндеті – әрбір заңдық және жеке тұлғаға Қазақстан
Республикасының бүкіл территориясы бойынша почталық және қаржылық
қызметтерді көрсету және осы мақсатта ең тиімді әдістемелерді, инновациялар
мен жоғары сапа стандарттарын пайдалана отырып, азаматтардың конституциялық
құқықтарын қамтамасыз ету.
Кәсіпорынның мақсаттары:
1. Заманауи және өнімді бизнес-үдерістерге көшуді қамтамасыз ету
мақсатында қол жеткізілген еңбек нәтижелері және технологиялық үрдістердің
деңгейіне сараптама жасау негізінде негізгі қызмет түрлерінің тиімділігін
арттыру;
2. Тұтынушыларға сұраныс бар өнімдер мен қызметтерді көрсету арқылы
табыстың өсуін және нарықты жаулап алуды қамтамасыз ету.
Казпочта АҚ отандық нарықтың барлық өзекті салаларында жетекші
беделін сақтай отырып, Қазақстан аумағын түгелдей қамтудың артықшылықтарын
барынша пайдалануды мақсат тұтады; сол үшін почталық қызметтер мен қаржылық
қызметтердің кеңейтілген жиынтығын тиімді ұсынып, алдағы 10 жылда 2010
жылғы жылына 19,9 млрд. теңгені құрайтын түсімді 2020 жылы 47,5 млрд.
теңгеге жеткізу, операциялық түсімді 2010 жылғы 0,07 млрд. теңгеден 2020
жылы 1,5 млрд. теңгеге шейін өсіруді көздейді.
Казпочта акционерлік қоғамы Қазақстан Республикасының заңнамасына,
Жарғыға және Қоғамның ішкі құжаттарына сәйкес өз қызметін жүзеге асырады.
2006 жылдың 7 маусымынан бастап Казпочта АҚ жалғыз акционері ретінде
Самұрық-Қазына ұлттық әл-ауқат қоры АҚ болып табылады.
Казпочта АҚ құрылымдық схемасы төмендегі А қосымшасында көрсетілген

1.2 Пәндік аймақты ұйымдастыру

Пәндік аймақ: Казпочта Акционерлік қоғамының Шығыс Қазақстан
облыстық филиалы.
Пәндік аймақтың сипаттамасы: АҚ Қазпошта қызметінде жұмыс атқаратын
мамандарға, казпочта арқылы тасымал жұмыстарын жүргізіп отырған жеке
кәсіпкерлерге, қала аралық тасымалдаулар клиенттерге, мемлекет аралық
тасымалдаулар клиенттерге ақпаратты алуға мүмкіндің береді.
Тасымалдау қызметінің жұмысы пошта арқылы ғана болғандықтан тасымал
процессі қолайсыз болып барады. Курьерлермен жеке қатынау қызметтері жеке
дамымаған болғандықтан поштаның осал тұсының деңгейін жақсарту мақсатында
алынған пәндік аймақ.
Веб-парақша қолданушыларға түсінікті әрі жеңіл түрде жасалуы тиіс.
Қолданушы мен мекеме интернет желісіне қатынау мүмкіндіктері шектеулі
болмауы керек. Қажеттті ақпараттардың бастыларына сүйене отырып, мекеме мен
клиент арасындағы байланысты арақашықтық есебінсіз мінсіз орындату қажет.
Бұл мәліметтердің сарапталуы негізінде веб-сайт құрылып жасалған. Сайт
қолайлы әрі түсінікті. Алдағы ақпараттар арқылы сайтта қолданылған
бағдарламалармен веб-парақшаның өзінің жобалауын бақылауға болады.

1.2.1 Ақпараттық тапсырмалардың жалпы сипаттамасы

Қарастырылған пәндік аймаққа байланысты веб-сайтқа келесі негізгі
міндеттер табылды:
– Барлық мәліметті ортақ бөлімдер мен жеке тақырыптарға бөліну
керек;
– Мәліметтер кесте және график арқылы көрсетілуі тиіс;
– Тақырып бойынша іздеу мен сұрыптау жүргізу мүмкіндігі болуы керек;
– Пайдаланушылар мен қызметкерлер арасында байланысу мүмкіндігі
болуы тиіс;
– Веб-сайт екі тілде болуы керек;
– Жұмыскерлер бар мәліметті өзгертіп, жаңа мәлімет қоса алуы керек;
– Жарнамалау фирманың өзіндік бейнесін жасап және оны
қолдап,жарнамалық акциялар өткізіледі.
– Хабарландыру жалпы фирма тралы жан−жақты мәліметтер беріп,оның
қызмет көрсету бағасы мен әріптестерге жеткізу қызметі жалпыға
бірдей хабарланады.
– Сату каталогда бағалармен көрсетілген товарларға тапсырыс беруді
құжаттаумен ақша төлеудің мүмкіндіктерін береді.
– Зерттеу−киенттердің тауарлар жәйлі сұрақтарына қатысты
ақпараттарды жинайды
– Құрлымдау Фирманың құрлымын кемелдендіріп,әріптестердің фирманың
дерекқорларына қатынас орнатуына анағұрлым көп мүмкіндік береді.

1.3 Ақпараттық жабдықтаманы жобалау құралдары

1.3.1 Open Server, MySQL бағдарламалары

Веб-сервер дегеніміз – веб-браузерлерден отыратын клиенттерден HTTP-
сұраныстарын қабылдап, HTML-парақша, сурет, медиа-ағын және басқа да
мәліметпен бірге HTTP-жауап қайтаратын сервер. Веб-серверлердің өте көп
түрлері бар. Олардың ішіндегі ең көп қолданылатыны lighttpd, nginx және
Apache болып табылады. 2011 жылдың тамызы бойынша ең көп қолданылатын веб-
сервер, нарықтың 65 пайызын алып тұрған Apache болып табылады.
Apache – Linux, BSD, Mac OS, Windows, Novell NetWare, BeOS операциялық
жүйелерінде қолданылатын тегін веб-сервер. Оның басқа веб-серверлерден
артықшылығы: сенімділігі жоғары, икемді кескіндеме. 2016 жылдың қаңтарында
бүкіл өмірдегі веб-серверлердің 33.56 пайызында, яғни 304 миллионнан жоғары
сайттарда қолданылады. Оған қоса Apache IPv6-ны қамтамасыз етеді, көптеген
сыртқы модульдерді қосуға мүмкіндік береді. Оның ішінде: PHP, Python, Ruby,
Perl, ASP, қолдаушыларды аутентификациялауға арналаған ДҚБЖ-лер және т.б.
MySQL ДҚБЖ-сін қолданып, PHP тілінде сайт жазу үшін Apache веб-серверіне
көптеген модульдер орнатып баптау керек. Apache веб-серверін баптауға уақыт
кетірудің орнына дайын PHP, MySQL және т.б модульдері алдын ала орнатылған
бағдарламаларды қолдануға болады. Ондай бағдарламаларды WAMP деп атайды.
WAMP – Windows, Apache, MySQL, PHP сөздерінің алғашқы әріптерінен
құралған. WAMP жүйелері жеке орнатып және баптауды болғызбау үшін алдын ала
бір-бірімен байланыстырылған бағдарламалардан тұратын пакет ретінде
беріледі. Яғни, PHP мен MySQL арнайы орнатылып, бапталған Apache веб-
сервері ретінде беріледі. Осындай жүйелерге ең танымал Denwer және Open
Server жатады.
Бірнеше жыл бұрын Denwer веб-бағдарламалау саласында таптырмайтын
бағдарлама болды деп айтуға болады. Бірақ Denwer-ді жасаған бағдарламашылар
оның жаңа нұсқаларын шығаруды қойғаннан кейін қолданушылар басқа
бағдарламаларға көше бастады. Ол бағдарламалардың бірі Open Server болып
табылады.
Open Server-дің басқа WAMP бағдарламаларынан артықшылығы:
– компьютерге орнатып қажеті жоқ (оны флешка немесе сыртқы қатқыл
дискінен де қосуға болады);
– домендерді басқару тәртібін таңдауға болады;
– командалық жолмен жұмыс істеуге болады;
– өте ыңғайлы графикалық интерфейсі бар;
– компоненттерді басқару және баптау мүмкіндіктері жоғары деңгейде;
– баптау профильдерін қамтамасыз етеді;
– HTTPMySQLPHP модульдерін алмастыруға болады;
– SSL және кириллицамен жазылған домендерді қамтамасыз етеді;
– тапсырмалар жоспарлағышы (cron) бар;
– домендер мен алиастарды ыңғайлы басқарылады;
– сайттарында толық қолданушы нұсқаулығы бар.
Open Server-дің бағдарламашылары қазіргі заманда қолданылатын ең соңғы
веб-технологияларын өз бағдарламасына еңгізіп, жиі жаңа нұсқаларын шығарып
отырады. Қай жағынан қараса да Open Server WAMP бағдарламаларының ішіндегі
ең заманауи, әрі ыңғайлысы болып табылады. Сондықтан да дипломдық жұмыс
барысында осы бағдарлама қолданылатын болады.
MySQL – дүние жүзінде ең көп қолданылатын, қайнары тегін және ашық,
реляцияланған мәліметтер қоры жүйесі (RDBMS). Серверлік бағдарлама ретінде,
бірнеше қолданушыларға бірнеше мәліметтер қорын қолдануды қамтамасыз етеді.
Толық функционалды мәліметтер қорын қажет ететін, қайнары тегін проекттер
жиі MySQL-ды қолданады. Серверді коммерциялық проекттерде қолдану үшін,
қосымша функциялармен ұсынылатын бірнеше нұсқалары бар. MySQL-ді қолданатын
бағдарламаларға TYPO3, Joomla, WordPress, phpBB, MyBB, Drupal және де басқа
LAMP бағдарламаларын жатқызуға болады. MySQL сонымен қатар Google,
Wikipedia, Facebook және Twitter сияқты дүниежүзілік және кең ауқымды web-
бағдарламаларында қолданылады. Open Server бағдарламасында MySQL-мен жұмыс
істеуге арналған phpMyAdmin веб-бағдарламасы бар.

1.3.2 HTML бағдарламалау тілі

Егер сiз сiзге арналған немесе сiз туралы мәлiмет сақтайтын Web бет
құрғыңыз келсе, сiз HTML (Hypertext Markup Language− гипертекстiк белгiлеу
тiлi) тiлiн үйренуіңiз керек. HTML – бұл беттiң құрылымын суреттеу тiлi. Ол
сiзге қарапайым мәтiн алып, оны абзац, тақырып, тiзiм және басқа да
құрылымы бойынша форматтауға мүмкiндiк бередi. Онымен қоса, HTML сiздiң
оқырмандарыңыз бiр құжаттан екiншi құжатқа оңай аттап өте алулары үшiн,
сiзге байланысты беттерге сiлтемелер құруға мүмiндiк бередi. HTML SGML− ға
негiзделген (standart Genere Lized Markup Language− жалпы белгiлеу
стандартты тiлi). Нақтырақ айтсақ, HTML бґл SGML құжатты типiнiң
анықтауышы, немесе SGML қағидасының өзiндiк қосымшасы. Сiз HTML құжаттарын
ақпараттық жүктеменi сақтайтын форматалмаған текстiң iшiндегi HTML тэгi
(tags) арқылы құрасыз.
HTML логикалық стиль олар ерекшеленгенген мәтiннiң мағынасын
анықтайды. Олардың қарiп атрибуттарына қатысы жоқ болғандықтан, олар әр
браузерде әр−түрлi көрiнiс табуы мүмкiн.
Осы HTML символдарын қолдану арқылы бiз қарапайым Web беттi құра
аламыз. Web беттi көркемiрек ету үшiн HTML –дың басқа да көптеген тэгтерiн
үйрену қажет. Оларды қолдану арқылы бiз Web−бетке графика және кестенi
кiрiстiре аламыз.
Web парақты көркемiрек ету үшiн оған графиканы және кестенi енгiзу
керек. Мәтіндiк бiркелкiлiктi бұзатын графикалық элементтер әр−түрлi болуы
мүмкiн. Web графикасы қарапайым сызықтан күрделi суретке дейiнгi
диапазонды қамтиды. Графиканы қолданудық негiзгi себебi–сiздiң Web
торабыңыздың қолданушыларына ақпаратты қызықтырақ әрi түсiнiктiрек етiп
көрсету.
Компьютерлiк графиканы сайтайтын бiрнеше форматтар бар. Бiрақ
WorldWideWeb−те сiз тек ғана екi форматты қолданасыз. Олар: GIF және JPEG.
GIF форматы (Graphics Interchange Format−графикалық мәлiмметтердi алмасу
форматы) алғашында кескiнi бар файлдарды сақтау үшiн стандарт ретiнде
СompuServe торабының қолданушыларына арнап құрастырылады. Қазiргi кездегi
оның стандартты CIF 89a. CIF форматында сақталатын графика 256 түспен
шектеледi. Сол үшiн бұл форматта толық түстi суреттi сақталмай ақ қайған
жөн. CIF−ты белгi, эмблема және басқа да қолдан жасалған бейнелерге
қолданған дұрыс. CIF стандартты Web бет авторлары үшiн маңызды келесi
эффектердi қолдайды:
−Кезектi көрсетiлiм (Interlacing). Бұл, көршi болмаған бейнелердiң
бiрге сақталатындығын бiлдiредi. Браузер бұл бейненi оқуына байланысты,
екiншi көрiнiстiң шетi бейнелене бередi. Бұл екiншi бейне толық шықпай ақ,
оның не туралы екенiн түсiнуге мүмкiндiк бередi.
−Тұнықтылық (Transparency) Тұнық CIF бейнесiнде түстердiң бiрi тұнық
етiп белгiленедi. Бұл құжат фонының одан өте алуына мүмкiндiк бередi. Сол
үшiн тұнық CIF−тер өте кең таралған. Ондай кесiндердi құру үшiн жаңа
програмалар да құрастырылуда. Мысалы, Photo CIF деп аталатын PhotoShop−тың
модулi тұнық беттi де, кезектi CIF−тi де құруға мүмкiндiк бередi.
−Анимация. Анимацияланған CIF анимация құру үшiн бiр файлда сақталған
суреттердiң ретiмен жасалалады. CIF 89а−ны толық қолдайтын браузер анимация
жасау үшiн суреттерде кезегiмен шығару керек екендiгiн бiлетiн болады. Бұл
программалар сондай−ақ анимация басталғанға дейiнгi уақытты және оның
қайталану ретiн орнатуға мүмкiндiк бередi.
−JPEG. JPEG (Joint Photographis Experts Group)−кескiн бойынша бiрiккен
эксперттер тобы ) толық түстi кескiндi қолдап, оларды сығулы күйде сақтауға
мүмкiндiк беретiн форматтар жиынтығы. Кең таралған браузерлер JPEG
форматының кескiндерiн көрсете алады, бiрақ бұрын ол үшiн арнай
программалар қолданылған. Жақында шыққан прогрессивтi JPEG (р−JPEG)
форматы, кескiнге кезектiлiк эффектiн бередi. Бiрақ JPEG−де тұнықтылық
мүмкiн емес. Себебi берiлген бейнелердiң бiраз өзгеруiне түрткi болады.
JPEG−форматы толық түстi суреттер үшiн таңдалынатын формат болса да, ол
түстердiң жылдам ауысатын кескiндерiне жарамайды.

1.3.3 PHP бағдарламалау тілі

РНР тілінің негіздері − Кодта барлық командалар үтірлі нүктемен (;)
аяқталуы тиіс. Сіз үтірлі нүктемен аяқтай отырып бірнеше команданы бір
жолда орналоастыра аласыз. Бірақ программа кодының анықтылығы үшін оны
істеу қажет емес. Сонымен қатар РНР−де басқарушы элементтер (шартты
операторлар, циклдер және т.б.) бар, олардан кейін үтірлі нүкте қоюдың
қажеті жоқ.
Программа кодына түсініктемелер енгізуге болады, олар HTML
браузеріндегідей РНР−интерпретатормен сияқты қабылданбайды.
Түсініктемелерді қолдану программистке сол мезетте не ойластырғанын еске
түсіруге көмектеседі. Біржолдық түсініктеме екі тік слэш белгісімен ()
немесе решетка белгісімен (#), ал көпжолды ашылатын және жабылатын
жақшалармен (*және*) жүзеге асырылады.
Қолданушы функциялары − Егер кейде командалар сериясын орындау қажет
болса, онда сіз бұл командаларды функцияның ішіне орналастыра аласыз. Бұл
сіздің кодыңызды ыңғайлы, да оқуға оңай қылады. Ылғи бір командалар
сериясын қайта тергеннің орнына функцияны (алдын−ала жарияланған) шақыра
саласыз. Бұл әлдеқайда қысқарақ. Бұдан басқа, егер де өзге өзгертулерді
енгізу қажет болса, жарияланған функцияны бір рет түзегеумен шектелуге
болады.
РНР−кодта функцияны құру үшін келесі синаксистті қолданады: function
функция_аты(функция_параметрі); { әрекеттер; } Параметрлер: функция_аты
– функция аты программистпен тағайындалады; функция_параметрі – функциямен
(осы параметрлердің мәндеріне байланысты функция жұмысының нәтижесі өзгеріп
отырады) қолданылатын параметрлер; әрекеттер – функция денесі (ол орындауға
тиіс командалар жиыны). Ішкі функциялар − Бұл тілді жобалаушылармен оны
құрғандағы жарияланған функциялар, олар жиі қолданылатын операциялар. Ішкі
ыункцияларды қолдану үшін сізге бұл функцияның атын және параметрлер
тізімін білуге қажет. Функцияға қатынау (шақыру) оның аты бойынша жүзеге
асырылады.

1.3.4 MySQL дерек қоры негіздері

Деректер қоры – бұл құрамында белгілі бір ақпараты бар екіөлшемді
өзара байланысқан кестелер жиыны. Деректер қорын басқаратын (жаңа деректер
қорын,кестелерді құрады және де құрылған объектілерді қолдануға мүмкіндік
береді) программалық қамтама деректер қорын басқару жүйесі (ДҚБЖ) деп
аталады. Клиенттердің сұрауларын сипаттау үшін тұтас тіл құрылған – ол SQL
(Structured Query Language – құрылымдық сұраулар тілі). SQLсұраулары арқылы
сіз келесі әрекеттерді орындай аласыз:
– Деректер қоры мен кестелерді құруға.
– Кестелерге ақпаратты қосуға.
– Ақпаратты өшіруге.
– Ақпаратты модификациялауға.
– Қажет ақпаратты алуға.
Әрине, admin қолданушысы бар болудан басқа сәйкес құқықтарға ие болу
керек. MySQL әрбір сұрауы үтірлі нүктемен аяқталуы тиіс. MySQL — бұл ылғи
да компьютерде жұмыс істеп тұратын сервер−программа. Клиенттік программалар
(мысалға, сценари) оған арнайы сұрауларды сокет (демек, желілік құралдар
арқылы)механизмі арқылы жіберіп отырады, ол оларды өңдеп нәтижесін
сақтайды. Осыдан кейін, қайтадан клиенттің арнайы сұрауы бойынша бүкіл
нәтиже немесе оның бір бөлігі қайта жіберілед. Неге ылғи тұтас нәтиже
жіберілмейді? Өте қарапаыйм: мәселе мәліметтер жиынының нәтижесі өте үлкен
болып, оны желі бойынша тасымалдауға көп уақыт кетіп. Сокеттерді қолдану
механизмі клиент−серверлік технологиясына ойластырылған, бұл жүйеде
программалардан арнайы сұрауларды қабылдап және өңдейтін арнайы программа –
MySQL – сервері қосылуы керек деген сөз. Деректер қорымен байланыс құру −
Бірақ деректер қорымен жұмыс бастамас бұрын онымен желілік байланыс құру,
және де қолданушы авторизациясын орындау қажет. Ол үшін арнайы функция бар
mysql_connect(). int mysql_connect([string $hostname] [,string $username]
[,string $password]) mysql_connect() функциясы MySQL деректер қорымен
желілік байланысты құрады устанавливает сетевое соединение с базой данных
MySQL, ол $hostname (по умолчанию это localhost, т.е.текущий компьютер)
атты хостта орналасқан, және ашық байланыстың идентификаторын қайтарады.
Келесі жұмыстардың барлығы дәл осы идентификатормен жүргізіледі.
Тіркелгенде қолданушы $username аты және $password құпиясөзі (үнсіздік
бойынша берілген үрдісті қосқан қолданушы аты мен бос құпиясөз)
көрсетіледі.

1.3.5 CSS бағдарламалау тілі

Cascading Style Sheets(CSS) – каскадты кестелер стилі. Кестелер стилі
– беттің дизайн детальдарының оның құрылымы мен мазмұнынан бөліп көрсету.
Классикалық түрде HTML құрылымы мен дизайны аралас болды: мәтіндік абзацтың
жанында оның түсі, шрифт өлшемі, шрифт типі және т.б. Егер сайтта шрифт
өлшемі сияқты қарапайым параметрді өзгерту керек болса, онда барлық
беттерге жазып шығу керек болады. CSS сипаттамасы бөлек бір файлда
сақталатын барлық объекттерге стильді басқаруға көмектеседі. CSS қолдана
отырып стильдер сипаттамасы бар файлды түзету арқылы барлық беттерде шрифт
өлшемін өзгертуге болады. Стильдер әр түрлі болған сайын дизайнды да
жақсырақ өзгертуге болады. Ең бастысы серверде жатқан дайын HTML құжаттарды
ауыстырмауға болады. Қолданушы браузері файлға стильдермен (сілтеме
бойынша) жүгінеді де сәйкес қалыпты береді. CSS тарихы. 1996 ж.
желтоқсанында W3C Консорциумымен стандарт ретінде қабылданған бірінші
деңгейдегі CSS алға жылжыған үлкен қадам болды, себебі WEB-беттердің
мазмұнын (мәтін, сурет және т.б..) оның пішімделуінен (макет және мәтін
сипаттамасы, мысалы, шрифттар туралы ақпарат) айыруға көмектесті. Бұдан соң
HTML тілі қайтадан функционалдыбағытталған болды (формаға бағытталған
емес), бірақ қолданушыға бетті басқаруға кедергі келтірмеді.
CSS құру мақсаты. CSS веб-беттерді құрушылармен түсі, шрифті, бөлек
блогтардың орналасуы мен веб-беттердің сыртқы түрінің басқа аспектілерін
көрсету үшін қолданылады. CSS өңдеудің мақсаты веббеттердің логикалық
құрылымының негізгі сипаттамасын осы веб-беттің сыртқы түрінің
сипаттамасынан (CSS тілі көмегімен) бөлу болып табылады ( HTML немесе басқа
да белгілеу тілдері көмегімен). Мұндай бөлу құжаттың рұқсатын ұлғайтуға,
оның көрсетілуімен басқару мүмкіндігі, сонымен қатар мазмұн құрылымында
қиыншылық пен қайталануды төмендетеді. Одан басқа CSS бір құжатты әр түрлі
стильдер немес экрандық көрсету, баспа көрсетілімі, дауыспен оқу (арнайы
дауыстық браузермен немесе экраннан оқу бағдарламасы) сияқты шығару
әдістерінде, немесе Брайль шрифтін қолданатын құрылғылармен шығару кезінде
көрсетуге мүмкіндік береді. CSS құру ережелері. CSS кестесінің құжатқа
қосылуы кезіндегі стильдер кестесіндегі әр CSS ережесінде екі негізгі бөлік
бар — селектор және жариялау блогы. Ереженің сол жағында орналасқан
селектор ереженің құжаттың қай бөлігіне таралатынын анықтайды. Жариялау
блогы ереженің оң жағында орналасады. Ол фигуралық жақшаларға алынады және
өз кезегінде ; белгісімен бөлінген көптеген жариялаулардан тұрады. Әр
жариялау : белгісімен бөлінген CSS қасиеті мен мәнінің тіркесінен
тұрады.

1.3.6 JavaScript бағдарламалау тілі

JavaScript – бұл объектіге және тілдік құралдарға негзделген, және
орта мүмкіндіктері объектімен ұсынылатын, программалау тілі, ал JavaScript
сценарилер (программа) бұл өзара әрекеттенуші объектілер жинағы. JavaScript
объектісі – бұл реттелмеген қасиеттер жинағы, оның әрбіреуінің ноль немесе
одан көп атрибуттары бар, олар бұл қасиет қалай қолданылуы мүмкіндігін
анықтайды. Мысалы, егер ReadOnly қасиетінің атрибутына true (шын) мәні
меншіктелсе, онда осы қасиеттерді программалау арқылы өзгерту мүмкіндіктері
нәтижесіз болады. Қасиет − бұл басқа объектілерден,көп қолданылатын мәндер
мен әдістерден құралатын контейнерлер. Көп қолданылатын мәндер – бұл кез
келген енгізілген Undefined, Null, Boolean, Number и String типтерінің
элементі; объект − бұл енгізілген Object типінің тағы бір элементі;
әдіс−қасиетпен арқылы объектпен ассоциированлған функция. JavaScript,
Global, Object, Error, Function, Array, String, Boolean, Number, Math,
Date, RegExp сыйақты бірнеше енгізілген объектіден құралады. Бұдан басқа,
JavaScript қатаң түрде айтқанда, міндетті түрде функция мен әдіс болып
табылмайтын енгізілген операциялар жинағынан, сонымен қатар, программаның
орындалу логикасын басқаратын енгізілген операторлардың жинағынан
құралады. JavaScript синтаксисі негізінен Java тілінің синтаксисіне
сәйкес келеді, бірақ сценарилер тілін үйренуге жеңілтету үшін онымен
салыстырғанда жеңілдетілген. Мысалы, айнымалылар декларациясы оның типінен
құралмайды, қасиетте типсіз болады, ал функция декларациясы программа
тексттінде оны шақырғаннан кейін тұруына болады.
Объектілер жайында жалпы мағлұматтар JavaScript тілі JavaScript және
С++ тілдерімен салыстырғанда қатаң түрде объектілер классынан тұрмайды.
Оның орнына олар үшін объектілерді құруды жады бөлу жолымен жадыны
конструкторларды қолдайды, ол Оның орнына ол объектілерді олар үшін жады
бөлу және олардың барлық немесе кейбір қасиеттерін иницализациялау жолымен
құратын конструкторларды қолдайды. Барлық конструкторлар объектілер болып
табылады, бірақ бар объектілер конструктор болмайды. Әрбір конструктор,
протатипті және бөлінетін қасиеттерге негізделген ізін басуды іске асыру
үшін қолданылатын prototype қасиетін иеленеді. Объектілер new операциясында
конструкторларды шақыру жолымен құрылады; мысалы new String (жаңа жол)
String жаңа объектісін құрады. New−сыз конструкторды шақыру нәтижесі
конструкторға тәуелді. Объектілер классына негізделген, объектке
бағытталған тілдерде, ағымдағы қалып класстар экземплярларымен іске
асырылады. әдістер класстармен, ал із басушылық құраммен және мінез
құлқымен. JavaScript та ағымдағы қалып және әдістер объектімен іске
асырылады, ал құрамы мен мінез құлқы із басады. Барлық объектілер, олардың
прототипінен құралатын,қасиеттерден құралады, осы қасиеттерді және оның
тағайындалуын бөледі. Класстарға негізделген тілдерден айырмашылығы,
қасиеттер объектіге оларға мәндерді меншіктеужолымен динамикалық түрде
қосылуы мүмкін. Жеке жағдайда, конструкторлар мәндерді барлығына немесе
құрылатын объектінің кейбірқасиеттеріне меншіктеуге міндетті емес.

2 Жобалау бөлімі

2.1 Деректер базасын концептуалды жобалау

2.1.1 Нысан-байланыс моделі

Нысан-байланыс моделі (Entity-Relationship model) – бағдарламалық
жасақтама инжинрингінде дерекқорды сипаттау үлгісі. Ол пәндік аймақтың
концептуалды кескіндерін сипаттауға мүмкіндік беретін деректер моделі. Оның
көмегімен негізгі түйіндер мен олардың арасында орнатыла алатын
байланыстарды белгілеп алуға болады. Сайтты құру барысында деректердің бір-
бірімен байланыс анықтау қажет. Сондықтан суретте жобаның ER моделі
көрсетілген.

1 сурет - ER модель
Деректерді реттеу кезінде құрылған кестелерді өзара байланыстыру
қажет. Объект мән арасындағы байланыс анализі төменде көрсетілген:
1 кесте Объект мән арасындағы байланыс анализі
Объект мән атауы Байланыс атауы
Admin, Landing Өзгертеді
Admin, Feedback Өзгертеді
Admin, Courier Өзгертеді
Landing, Tarif Байланыс
Courier, City Байланыс

2.1.2 Деректер базасының шектеулері

Веб-парақшаны құру мақсатында құрылған кестелер төменде көрсетілген.
Әр кестенің өз міндетіне байланысты атрибуттары бар. Бұл атрибуттардың
шектеулері кестелерде көрсетілген.
2 кесте Admin атрибуттар кестесі
Admin (Қолданушы)
id login password
int varchar(50) varchar(50)

3 кесте Мәтін атрибуттар кестесі
landing (Мәтін)
id kaz rus
int text text

4 кесте Feedback атрибуттар кестесі
Feedback (Кері байланыс)
id name email subject message
int(11) varcar(50) varcar(50) varcar(50) text

5 кесте Курьер атрибуттар кестесі
Courier (Курьер)
id
id name about_rus About_kaz
int(11) varcar(50) varcar(50) varcar(50)

7 кесте – Қала атрибуттар кестесі
City (Қала)
id kaz rus
int varchar(50) varchar(50)

2.1.3 Деректер базасы кестелерінің атрибуттары

Деректер базасына қойылған шектеулерді зерттеу нәтижесінде пайда
болған атрибуттар 8-кестеде көрсетілген.
8 кесте Веб-сайттың кестелерінің атрибуттарының жиынтығы
№ Атрибут атауы Белгіленуі
1 Қолданушы идентификаторы admin.id
2 Қолданушы аты admin.login
3 Қолданушы құпиясөзі admin.password
4 Мәтін идентификаторы landing.id
5 Қазақша мәтін landing.kaz
6 Орысша мәтін landing.rus
7 Кері байланыс идентификаторы feedback.id
8 Хат жазушының аты feedback.name
9 Хат жазушының электронды адресі feedback.email

8 кесте жалғасы Веб-сайттың кестелерінің атрибуттарының жиынтығы
10 Хат мәтінінің тақырыбы feedback.subject
11 Хат мәтіні feedback.message
12 Клиенттің идентификаторы courier.id
13 Клиенттің қала идентификаторы courier.city_id
14 Клиенттің тариф идентификаторы courier.tarif_id
15 Курьерді шакырған уақыты courier.datetime
16 Клиенттің адресі courier.adress
17 Клиенттің аты courier.name
18 Клиенттің телефон номері courier.phone
19 Клиенттің қалдырған хабары courier.about
20 Курьердің жұмыс нәтижесі courier.progress
21 Тарифтің идентификаторы tarif.id
22 Тарифтің аты tarif.name
23 Тарифтің қазақшы мәтіні tarif.about_rus
24 Тарифтің орысша мәтіні tarif.about_kaz
25 Қаланың идентификаторы city.id
26 Қаланың қазақша атауы city.kaz
27 Қаланыі орысша атауы city.rus

2.1.4 Шығу құжаттары

Пәндік аймақты зерттеу нәтижесінде пайдаланушының ақпараттық
мұқтаждығын қамтамасыз ету үшін арналған келесі шығу құжаттары табылды:
1. Берілген екі жыл аралығындағы тапсырыстар;
2. Берілген екі жыл аралығындағы тапсырыстар;
3. Белгілі бір қала бойынша іздеу.
Пайдаланушының ақпараттық мұқтаждығын көрсететін құжат схемасын
тұрғызу үшін, деректер элементтері мен сұраулар арасындағы қатынастар
кестесі Ә қосымшасында көрсетілген.

2.2 Деректер базасын машиналық жобалау

2.2.1 phpMyAdmin веб-интерфесінде деректер базасын құру

Құрылған деректер базасының ішінде деректер базасын концептуалды
жүйелеу кезіндегі шектеулер бойынша алты кесте құрылды. Бұл концептуалды
жүйелеу веб-сайтты құруда алдыңғы қадамдар болып есептеледі. Осы кестелер
арқылы Пошта ақпараттары бағдарламаға сұрыпталып енгізіледі төменгі
суреттер тізбегінде көрсетілген.

2 сурет – Admin кестесінің құрылымы

3 сурет – City кестесінің құрылымы

4 сурет – Curier кестесінің құрылымы

5 сурет – Feedback кестесінің құрылымы

6 сурет – Landing кестесінің құрылымы

7 сурет – Tarif кестесінің құрылымы

2.2.2 Кестелерді байланыстырып деректер схемасын құру

8 суретте кестелер құрылғаннан кейін олардың идентификаторлары
байланыстырылып, деректер схемасы құрылды.

8 сурет – Деректер схемасы

2.2.3 Деректер базасын мәліметпен толтыру

phpMyAdmin веб-интерфейсінде кез келген кестені мәліметпен толтыру
үшін Вставить батырмасы басылады.
9 суретте Admin кестесін толтырғанда идентификаторды бос қалтырылып,
қолданушы аты мен құпиясөзі еңгізілді. Құпия сөз атрибутының жанында
Функция бағанынан MD5 функциясын таңдаймыз. MD5 функциясы құпиясөзді
басқа қолданушылардан шифрлеу арқылы жасыру үшін арналған.

9 сурет – Admin кестесіне мәлімет еңгізу
Нәтижесінде кестеге қолданушының аты мен отыз екі символдан тұратын
шифрленген құпиясөз еңгізіледі 10 суретте көрсетілген.

10 сурет – Admin кестесіндегі мәлімет
Landing кестесіне мәлімет еңгізу Admin кестесіне мәлімет еңгізгенінен
қатты өзгеше емес. Мұнда url атрибутына латын әріптері арқылы негізгі
мәтіннің қысқаша, жалпы аты еңгізіледі. Text атрибутында негізгі мәтін
жазылады. Оның ішінде HTML және JavaScript кодтарын қолдану рұқсат етілген
11 суретте көрсетілген.

11 сурет – Landing кестесіне мәлімет еңгізу
Веб-сайтта қолданылатын мәтіндер еңгізілген нәтижесі 12 суретте
көрсетілген. Веб-сайт екі тілді болғандықтан, әр мәтіннің url атрибутының
соңына қай тіл екені қосылды.

12 сурет – Tarif кестесін мәліметке толтыру
Қалған кестелерге мәлімет қосу жоғарыда көрсетілген кестелер ішіне
мәлімет қосудан айырмашылығы мүлдем жоқ деп айтуға болады. Ол кестелердің
жалғыз бір ерекшелігі ол атрибуттарында болып табылады.

2.3 Веб-сайтты жобалау

2.3.1 Веб-сайтты концептуады жобалау

Мақсаты:
1. Пайдаланушыларға жалпы пошта бойынша ақпарат алу;
2. Курьер жалдау қосымшасын принтер арқылы басып шығару;
3. Курьер жалдау қызметін іске асыру;
4. Клиенттердің пікірлерін қалдыруға арналған қосымша;
5. Әкімшілік және қолданушы арқылы веб-сайтқа қатынау;
6. Әкімшілік арқылы пошта қызметкерінің жұмысын бақылау.
Қолданушылар:
– Пошта қызметкерлері;
– Пошта клиенттері;
– Пошта бойынша ақпарат алушылар;
Пайдалану сценарийлері. Мұнда сайттың келесі қолданушылар тобына
қажетті бөлімдері сипатталған.
Пошта клиенттері:
– Бөлімдер, тақырыптар, суреттер;
– Қызметкерге пікір қалдыру;
– Тіл таңдау;
Қызметкерлер:
– Авторизациялану;
– Мәлімет қосу;
– Мәліметтерді өзгерту;
– Мәтін өзгерту;
– Пайдаланушы сұрақтарына жауап беру.
13 суретте веб-сайтты пайдалану мүмкіндіктерін зерттеу нәтижесінде
туындаған веб-сайттың парақтарының реттілігі көрсетілген. Екі жолақты
тіктөртбұрыштар ішінде тек қана пошта қызметкеріне қолжетімді парақтар
көрсетліген.

13 сурет – Веб-сайттың концептуалды схемасы
Екі жолақты тіктөртбұрыштар ішінде тек қана пошта қызметкеріне
қолжетімді парақтар көрсетліген.

2.3.2 Веб-сайт пен бағдарламаны қолдану

БҚ көмегімен құрылған базаның Веб-сайттың (парақшасының) бағдарламалық
бөлімі жасалды. Веб-сайт сұранымға сай парақша түрі қолайлы етіп құрылған.
Компьютерлік дизайны тақырыпқа сай және барлық командалар қолданушыға
ыңғайлы түрде орналасқан.
Бастапқы бетте орналасқан бөлімдер:
− Главная (Бастапқы бет);
− Заказы (Тапсырыстар);
− Отзывы (Пікірлер);
− Деятельность (Қызмет);
− Сотрудничество (Ынтымақтастық);
− Курьер (Тасымалдаушы);
− Связь (Байланыс).
Читать далее (ары қарай оқу) батырмасы арқылы Қазпошта мекемесі және
қызметі туралы ақпарат көруге болады. Сол жақ бөлігінде сайттың тілдер
ауыстыруға болады (қазақ және орыс) 14 суретте көрсетілген.

14 сурет – Басты бет
Терезенің оң жақ бөлігіндегі қосымшалар:
Басты. Бұл терезе стандартты түрде берілген алдыңғы бет. Бұл қосымша
арқылы қолданушы жасап жатқан операциясынан алдыңғы бетке бірден қайтып
келуіне болады.
Тапсырыстар қосымшасы. Бұл терезеде тасымалдаушының тапсырыстарының
тізімін толтыруға арналған бөлігі орналасқан. Осы қосымша курьерді
жалдаған клиент туралы ақпарат алуға болады және сол мәліметтеріне сүйене
отырып курьерді жібереді 15 суретте көрсетілген.

15 сурет – Курьер жалдау тізімі
Пікірлер. Пікірлер қосымшасы қолданушының немесе тапсырыс берушінің
пікірін қалдыруына мүмкіндік береді. Осы қосымша арқылы Пошта
қызметкерлерінің жұмыс сапасын бақылауға болады 16 суретте көрсетілген.

16 сурет – Жауап кестесі
Қызметі. Қызметі қосымшасы жалпы Пошта мекемесінің қызметі жайында
мағлұмат береді 17 суретте көрсетілген.

17 сурет – Қызметтер туралы ақпарат беретін
Ынтымақтастық. Мұнда Пошта мекемесімен серіктес мекемелерімен байланыс
жасауға арналған 18 суретте көрсетілген.

18 сурет – Ынтымақтастық терезесі
Курьер. Курьер қосымшаны кірген қолданушы бұл қосымшада курьер жалдау
командасын іске асыра алады. Курьер жалдау мақсатындағы қолданушыға мұнда:
қала, тариф, шақырылу уақыты, мекенжай, аты-жөні, телефон, ескерту сияқты
бос жолақтар берілген. Жолақтарды толтыру қолданушының (тапсырыс берушінің)
өз жеке ақпаратына байланысты болады. Автоматты түрде таңдауға болатын үш
жолақ бар. Олар: қала, тариф, шақырылу уақыты. Бұл жолақтар таңдамалы түрде
іске асырылады. Тапсырыс беруші өз ақпаратын енгізіп болған соң төменгі
жақтағы Шақыру батырмасын басады. Осы команда арқылы қолданушы курьерге
тапсырыс бере алады 19 суретте көрсетілген.

19 сурет – Курьер жалдау терезесі
Осы терезенің сол жақ бөлігінде тарифтар туралы ақпарат алуға болатын
Тариф туралы командасы бар. Ол жерде әр тарифті ашып көріп ұсыныстарымен
танысуға болады 20 суретте көрсетілген.

20 сурет – Курьер жалдау терезесі
Сондай-ақ кері байланысқа арналған команда бар. Мұнда: тақырып, аты-
жөні, email, мәтін жолақтарын толтырып ОК батырмасын басу арқылы кері
байланысты іске асыруға болады 21 суретте көрсетілген.

21 сурет – Кері байланыс
Курьерге келіп түскен тапсырыстарды принтерге жіберіп шығарып алуға
болады 22 суретте көрсетілген.

22 сурет – Қағазға басып шығару терезесі
Курьер жұмысына қатысты жасалған операцияларды есепхат ретінде қағаз
басылымына жіберуге болады.

3 Экономикалық қолайлылықты негіздеу

3.1 Негізгі көрсеткіштерді есептеу

АҚ Пошта мекемесіне қажетті ақпараттар жинап, мәліметтерді
автоматтандыратын веб-парақшасы жасалды. Қаржыландыру көзі өнеркәсіптің
жеке қаражатынан. Бағдарламалық құралдарды жобалау барлық үрдістері бірнеше
тәуелсіз фазалар мен кезеңдерге бөлінеді. Осындай кезеңдердің нақты сандары
және мазмұндары нақты жобалар мен құрулардың мақсаттарымен және
масштабтарымен анықталады.
Ірі бағдарламалық өнімдерді құру үшін арналған кезеңдер келесідегідей:
– Веб-парақшның қызметке қойылатын талаптарын талдау.
– Ерекшеліктерді анықтау.
– Сайтты жобалау.
– Кодтау.
Жұмысты орындаумен айналысатын қызметкердің жалақысы негізінде 9
кестеде көрсетілген келтірілген ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық
және техникалық жұмыстар (ҒЗТКжТЖ) бойынша қалған шығындарды табайық.
9 кесте ҒЗТКжТЖ-дің шығындарын есептеу
№ Шығындар статьялары Сомма, тенге
1 Жоба тақырыбы бойынша негізгі жалақы 6130.00
2 Қосымша жалақы (1-ші пунктен 10%) 613.00
3 Әлеуметтік қажеттіліктерге жалақыдан төленетін 2610.10
аударым (1-ші пункт+2-ші пункт қосындысынан 38,7%)
4 Қосымша үстеме шығындар (1-ші пунктен 50%) 3065.00
6 Материалдар шығындары 200.00
7 Жабдықтар шығындары 280.00
8 Басқа жақтан қызмет көрсету үшін шығындар 0
БАРЛЫҒЫ 9833.10

Өнімді дайындау технологиялары шығындарын (ӨДШ) сериялық өнім шарттары
үшін ҒЗТКжТЖ шығындарына 100% көлемінде қабылдайық.
Зөдш=9833.10тенге
Біруақыттағы басқа шығындар түрін ҒЗТКжТЖ және ӨДШ қосындысына 30%
көлемінде деп қабылдайық – 4788.90.
БАРЛЫҒЫ= 25792.70тенге.
Бағдарламалық өнім дара экземплярда жүзеге асырылуы мүмкін немесе
бірнеше тапсырыс берулер санына байланысты тираждалуы және жүзеге асырылуы
мүмкін.
Есепке алу қажеттілігі айдан анық нарықтағы бәсекелестік бағаның
құрылу үрдісіне әсер ететін маңызды фактор болып табылады. Өнімнің
бәсекелестігін арттыру мақсатында оның нарықтағы бағасын түсіру қажеттілігі
тууы мүмкін. Бәсекелестікті көтеру мақсаттарына тек қана бағаны түсіру ғана
жатпайды, сонымен қатар оның сапасы және сол сияқты бәсекелес тауарынан
басқа ерекшелейтін белгілері болып табылатындығын ескерген маңызды.
Әзірлеуші үшін экономикалық тұрғыдан анағұрлым маңызды мезеті бағаның
құрылу үрдісі болып табылады. Бағдарламалық өнімдер оған тән көптеген
ерекшеліктері бар спецификалық тауар болып келетіні белгілі. Олардың
көптеген ерекшеліктері олардың бағаларын есептегенде белгілі болады.
Бағдарламалық өнімді жасау үшін әдетте орта есеппен болымсыз қаржы ғана
жұмсалады. Бірақ, ол өнім анағұрлым қымбат тұратын жүйелерді қолданудағы
нәтижеден асып түсетіндей экономикалық нәтиже беруі мүмкін. Бағдарламалық
өнімдердің практика ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Интернет арқылы жарнама
Электрондық бизнес құрылымы
Интернет желісінде сайтты тестілеу және орналастыру
HTML ЖƏНЕ WEB - ҚҰЖАТ ҚҰРУ ƏДІСТЕР
Қазақстан Республикасы кітапхана оқырмандарға Интернет жүйені қолдануы
Веб - сайттың негізгі маңыздылығы
Интернет журналистиканың дамуы және қалыптасуы
Заманауи мобильді технологиялардың адам өмірінің әртүрі салаларына қарқынды түрде енуі және мобильді қосымшаларды қолдану
Электрондық коммерция және электрондық бизнес жүйелерінің түрлері
Веб сайттың ішкі құрылымы
Пәндер