Солтүстік Бозашы кен орнының игеру жағдайы

АҢДАТПА

Осы дипомдық жобада Солтүстік Бозашы кен орнының игеру жағдайы, кен орының негізгі технологиялық көрсеткіштері, ұңғыларды пайдалану тәсілдері қарастырылған.

Каспий жағалауының солтүстік шығысында орналасқан Солтүстік Бозашы кен орны 1974-1977жж. ашылып кәсіптік бағаға ие болды. Кен орында жоғары палеозой, триас, юра және бор шөгінділері ашылған. Паленотологиялық мәлеметтермен толықтай юра, апта және бор шөгінділері кернмен толықтай сипатталған. Жобаның негізгі мәселесі - қабаттар мен ұңғыларды зерттеу қарастырылып, кен орнының әр түрлі режимдерде тұзқышқылды өңдеу нәтижелеріне талдау жасалған.

Солтүстік Бозашы кен орнын ұймдастыру құрылымы, тұзқышқылды өңдеу қызметінінің шығындары көрсетілген. Тұзқышқылды өңдеу жүргізу кезінде қауіпті факторлар талданып, қауіпсіздік шаралары талданған. Сонымен қатар қоршаған ортаның жағдайы қарастырылған.

АННОТАЦИЯ

В данном дипломном проекте приведено состояние разработки месторждения Северное Бузачи, основные технологические показатели разработки месторождения и способы эксплуатации скважин.

Газонефтяное месторождение Северные Бузачи, расположенное в северо-восточной прибрежной зоне Каспийского моря, открыто и получило промышленную оценку в 1974-1977 гг. На месторождении вскрыты отложения верхнепалеозойского, триасового, юрского и нижнемелового возрастов. Наиболее полно охарактеризованы керном и палеонтологическими данными отложения юры, неокома и апта и в меньшей степени - триас.

Основным вопросом дипломного проекта является - гидродинамические исследования пластов и скважин. Проведен анализ результатов соляно-кислотных исследований на различных методах.

Рассмотрены организация месторождения Северные Бузачи и затраты на услуги проведения исследований скважин. Рассмотрены опасные факторы и техника безопасности при проведения соляно-кислотных исследований. А также рассмотрено меры защите экологии и окружающей среды.

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе материалдық - техникалық базаны жасаудан маңызды роль ауыр индустрияға тиесілі, және оның ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және мұнайхимия өнеркәсіптері, машина жасау.

Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде - бір саласы мұнай мен газ өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.

Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі қарастырылған.

Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану, бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнай бергіштігін арттырудың қазіргі жаңа әдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.

Бұл дипломдық жобада ҚР Манғыстау облысында Түп қараған аудунының аумағында Каспий маңындағы Бозашы түбегінің солтүстік-батыс бөлігінде орналасқан Солтүстік Бозашы мұнай-газ кен орны қарастырылған.

Кен орын құрылымы негізінен жоғарғы палеозой, юра, бор және төменгі триас жасындағы теригенді шөгінділерімен ашылған.

Негізгі қарастырылатын мәселе - ұңғы өнімділігін арттыру мақсатында түп аймақты тұз қышқылымен өңдеу. Сонымен қатар Солтүстік Бозашы кен орнында жүргізілген осы өңдеу әдісінің нәтижелері келтірілген.

1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

1. 1 Геологиялық құрылымның сипаттамасы

1. 1. 1 Жалпы мәлімет

Манғыстау облысында Түп қараған аудунының аумағында Каспий маңындағы Бозашы түбегінің солтүстік-батыс бөлігінде Солтүстік Бозашы мұнай-газ кен орны орналасқан. (сурет 1. 1) .

Жұмыс істеліп жатқан аудан маңында қатпарлы жыныстың шығу негіздері көрсетілген және скважиналармен ашылмаған. Толқындық, гравиметрлік және геомагниттік өрісті таңдауда Солтүстік-Үстірт құрылымдық беделіндегі іргетас жынысының құрамы әр-түрлі жіктастармен көрсетілген. Көне палеозой түзілімдері Солтүстік-Бозашы дөңбек күмбезінде Солтүстік-Бозашы Г-7, Солтүстік-Қаражанбас П-1, Құлтай-4 скважиналармен ашылған. Палезой түзілімінің максималды қалындығы (2373 м) Солтүстік-Қаражанбаста П-1 скважинасымен ашылған, бұл жерде көрсетілген. Төменгі перм-жоғарғы таскөмір (РІ-Сз) жасындағы жыныстар 2230-2900м аралықта Құлтай 4 скважинасымен ашылған және қара түсті тығыз сазтастармен және қатты дәнекерленген сұр құмтастармен көрсетілген. Жоғарыда (үстінде) төменгі перм, ассель түзілімдері 230м қалыңдықта астасады. Олар сүр түсті құмтастармен, әктастармен және сазтастармен көрсетілген. Бүкіл қабатта 3 топтамаға бөлуге болады: төменгі, ортаңғы және жоғарғы. 1716-1950 м аралықтағы төменгі топ сазтатармен, қабатталған тақшадағы мертелдермен көрсетілген. 1585-1716 аралықтағы ортаңғы топ сазтастармен құмайтты -құмтасты жыныстарымен орналасқан. Жоғарғы топ 1335-1858 аралықта сазтастармен көрсетілген. Төменгі жөне ортаңғы топ сұр түсті жыныстар жоғарғысы қызыл түсті. Жоғарыда айтылған бойынша Р^-ге жоғарғы сазтасты топты, ал қалған екі төменгі топтаманы РІ-ге қоюға болады. Қаражанбас 7 ұңғысында қатарласып келетін сұрғылт түсті әктасты қабат, сазтастар, жентектастар және әртүрлі сатыдағы қайта кристалданған (қалындығы 800 м) жентектастар көрсетілген.

Сурет 1. 1-Солтүстік Бозашы кен орнының оррналасу картасы

Зерттеліп отырған ауданда палеозой түзілімдері скважинамен ашылмаған себебі: бұл жерде астау үлкен тереңдікте. Қолтық, Мұрынсор, Тұмсық құрылымдарында 2, 5-3, 5 км тереңдікте триас түзілімдері, ал Тасұрпа, Николаевская, Комсомольская (Г-1, Г-2), Оңтүстік-Қолтық құрылымдарында Т түзілімдері 3, 7-4, 5 км тереңцікте скважиналармен ашылған. Жоғарғы перм және триасты сұр-қызыл түсті терригенді жыныстарын 3 литологиялық-стратиграфиялық кешенге бөледі (төменнен жоғары) : қызыл түсті, ашық түсті, сұр түсті. [2]

Солтүстік-Үстірт иіндіойысы Солтүстік Үстірт массивінің солтүстік жағында орналасқан. Ол 80-100 км ендікте 300 км ұзындықта сағаланады. Солтүстік Үстірт манжол көтерілімінің екі терең мұлдасымен бөлінген: батыс Бейнеу іргетасқа дейінгі тереңдігі 11, 5 км және шығыс-Сам 10, 5 км батыста Иілім шегі болып саналады: солтүстікте Жайылған көтерілімі, солтүстік-батыста Солтүстік-Үстірт жарылымы, оңтүстік-батыста. Қаражанбас-Тоқабай жарылымы, оңтүстікте елеулі жарылымы иіндіойысты Арыстан сатысынан бөліп түрады, шығыста Сам жарылымы. Оңтүстік-Бозашы иілімі Солтүстік үстірт массивінің оңтүстік-батысында орналасқан. Ол солтүтік-батыста сағаланады жөне 15-тен 80 км ендікте 40 км ұзындықта созылып жатыр. Солтүстікте және солтүстік-шығыста Солтүстік Бозашы көтерілімен шектелген. Өтпелі құрылымдық қабат зерттеліп жатқан ауданда кеңінен тараған. Солтүстік-Бозашы дөңбеккүмбезі көтерілімінде оның қалындығы Бозашы жартыаралының оңтүстігі және шығысында 3500 м-ден 6000-8000 м-ге дейін қалыңцайды. В. В. Грибковтың (1976ж) көзқарасы бойынша Бозашы жартыаралында өтпелі кешеннің екі иіндіойысы қиылысады: Қаратау-Ассакеаудан және солтүстік Үстірт. Геологиялық-геофизикалық мәліметтерді талдауда Бозашы жартыаралының пермтриас түзілімдері тар бел-белесті және иіндіойыстары бөлу арқылы баяндалады. Ірі көтерілімінің дөңбеккүмбезінде пермтриас жыныстары терең жемірленген. Мұрынсор-Арыстан сатысы көлемі 220x30 км, солтүстікке қарай моноклинальды төмендейді. Саты Арыстан-Қарақұдық локальдік көтерілімі бар Арыстан көтерілімін қүрайтын дөңесімен күрделенген. Сатының солтүстік соңында Сүрынсо локальді антиклинальді көтерілім орналасқан. Платформалық тыстың табанына дейінгі тереңцік саты маңында 2, 0 ден- 4, 0 км дейін өзгереді.

Төменгі триас жыныстары Қаражанбас алаңының Г-1 және Г-2 ұңғы қимасында толығымен көрсетілген, бұл жерде қалындығы 2, 5 км асады. Кухтинов Д. А. жөне т. б. төменгі триас қүрамывда инд және оленек ярусы түзілімдерін көрсетеді.

1. 1. 2 Өнімді объектілердің қалыңдығының, коллекторлық қасиеттерінің сипаттамасы және олардың біртексіздігі

Инд ярусы - Ті

Инд ярусы жыныстарына ашылған қызыл түсті, қабаттың төменгі бөліміне, күңгірт-сұр және күңгірт-қоңыр құмайттармен, тығыз, қатты, әктасты, және де күңгірт-қоңыр сазтастарды қарастырады. Инд ярусының қалыңдығы 700 м. Аралды П-І скважинасында индек ярусы қабаты 383 м қүрайды.

Оленек ярусы - Тю

Бұл ярустың түзілімдері Қаражанбас, Аралды, Арыстан, Жайылған Шымышты және т. б. аландарында квсажинамен ашылған. Қимасы құмтасты, құмайтты, сазтастардың ауысуымен көрсетілген. Бозашы свитасы, оленек ярусының максималды қалывдығы 1674 метр (Қаражанбас Г-2 скв. ), бұл жерде бірдей жыныс бір литологиялық-статиграфиялық бөлім.

Ортаңгы белім- Т ₂

Ашық түсті ортаңғы триастылитологшшық-стратиграфиялық кешені. Бозашы жартыаралында юра алды уақытында Т ₂ жыныстары жойылған, тек . қана еңістеу жерлері сақталған. Ашық түсті кешен шайылып кеткен қызылтүсті кешенінің үстінде транстресивті астасқан. Ортаңғы триастың ашық түсті түзілімдері көрсетілген және Түмсық, Арыстан алаңдарында палеотологиялық баяндалган.

Жоғарғы бөлім - Т _з

Т ₃ сұр түсті литологиялық-стратиграфиялық кешен. Бұл бөлімнің сұр түсті түзілімдері 2605-3400 м аралықта 793 м қалыңдықта Аралды П-1 ксважинасымен ашылған және терригенді жыныстармен көрсетілген, бұлар қара және қоңыр-сұр түсті сазтастар және сұр, күңгірт сұр құмтастар. Зерттеліп отырған ауданның сұр түсті түзілімдері Қолтық, Комсомол, Тасұрпа скважиналарында (87-125м, 125-250м қалындықта) ашылған. Тасұрпада жоғаргы триас түзілімдері жоқ, ал Комсомол және Қолтық құрылымдарындағы көтерілу баурайында кездеседі. Мұрынсор П-1 скважинасында бұл түзілімдер 3300-3680 м ашылған.

Төменгі бөлім - J ₁

Зерттеліп отырған ауданның J ₁ түзілімдері Қолтық, Николай, Комсомол, Тасұрпа алавдарында ашылған. Түзілімнің қалындығы (Николай) 45-65 метрге, (Қолтық) 184 метрге өзгереді. Олар күңгірт сұрдан қараға дейінгі саздармен, сазтасты тәрізді, ашық-сұр құмайттасты жөне құмтастармен көрсетілген.

Ортаңгы бөлім J ₂

Ортаңғы юра жасындағы жыныстар аален, байос, бат ярустарының түзілімдерімен көрсетілген және (Комсомол-2) қалындығы 790 метрге жетеді.

Жоғаргы бөлім - J ₃

Жоғарғы юра түзілімдерін шөгінді қалыптасу жағдайымен және литологиялық құрамына сәйкес 2 қабатқа бөлінеді (келловей-оксфорд территоригенді және киммеридж-волга карбонатты) . Терригонді қабат Солтүстік Үстіртте кеңінен көрсетілген және Бозашы жартыаралына қарай орталық бөліміне толығымен сүйірленіп тамамдалады. Долицская И, В. (1981 ж) өзінің көзқарасын айтты, келловой-оксфорд уақытындағы үсақ сулы теңіздер Бозашы жартыаралының бүкіл территориясын қамтыды. Бірақ та келловой-оксфорд шөгінділерінің оңда қозғалуы нәтижесінен Іпаылып кеткен, терригенді түзілімінің қалындығы (Мұрынсор) 165 метрден (Тұмсық, Қызан және т. б. ) 20 метрге дейін. Киммеридж-волга жасындағы карбонатты түзілімдер қимада жақсы көрсетілген және алаңның репері болады. Бұл жер юра және бордың екі ірі терригенді қабатн бөліп тұрады. Карбонатты қабаттың жыныстары әктастармен және күңгірт сұр, сұр түсті әктасты құмайттастармен көрсетілген.

Бор жүйесі - К

Ауданда бор түзілімдері жақсы тараған және (2000 м) қалывдықта. Бұл түзілімнің қалыңдығы солтүстіктен оңтүстікке қарай азаяды (Комсомол) 1960 метрден (Тұмсық) 1400 метрге дейін.

Мұрынсор алаңындағы (скв. Г-1) бор қабатын бұрғы негізінде литологиялық ерекшелігіне қарай 3 бөлімге бөлуге болады:

• неоком жасындағы төменгі терригенді - карбонатты.
• ортаңғы сеноман-апт жасындағы терригенді.
• жоғарғы турон-дат жасындағы карбонатты.

Апт-сеноманның терригенді қабаты қызыл түстілердің шайылған үстінде астасады. Апт түзілімдері құмтаста-сазды қабатымен көрсетілген, қалыңцығы (Түмсық) 70 м. (Мұрынсор) 213 м.

Палеоген жүйесі -Р

Зерттеліп отырған ауданда палеоген түзілімдері фациялдық өзгеріске және қалывдықтың алаң бойынша өзгеруіне үшыраган. Солтүстік Үстіртте олар құмайттармен және саздармен 800 м қалындықта орналасқан. Бозашы жартыаралының палеоген құрамы бірнеше стратиграфиялық бөлімге бөлінеді. палеоген және төменгі эоцен ашық түсті саздымергелдермен көрсетілген, қалыңцығы 20 м.

- орта эоцен сұр, қатты карбонатталған саздардан құралған, қалыңдығы 40 м.

- жоғарғы эоцен мергелдермен және саздармен көрсетілген, қалыңдығы 43 м.

- олигоцен құмайттасты қатпары бар ашық түсті жіктасты саздармен көрсетілген, (Тасұрпа) қалыңдығы 470 м.

Неоген жүйесі - N

Неоген түзілімдері жоғарғы және төменгі мидиен және плиоцен айындағы сазды-карбонатты жыныстармен көрсетілген. Неогеннің максималды қалыңдығы 250-30 м аспайды.

Төрттік жүйе -Q

Төрттік жасындағы жыныстар құмтастармен, кварциты құмдармен, саздармен, құмдақтармен және қайыршақтармен көрсетілген, қалыңдығы 10 м дейін. NeoB өнімді қабаты төрт өнімді қабаттардан тұрады: NeoB _1, NeoB _2, NeoB _3, NeoB ₄ . NeoB ₁ III, IV, V, XII блоктарда өнімді. Оның жалпы қалындығы 11, 7 м. және 13м. аралығында өзгереді. Тиімді мұнай қаныққан қалындығы 1, 7 м. - 7, 6 м-ге дейін өзгереді. Су-мұнай жапсары V және III блоктар көлемінде - 363м-ден 435м. дейін өзгереді. NeoB ₁ мұнайлы шоғырының ауданы 13249 мың м ² құрайды. NeoB ₂ қабатшасы ҰГЗ бойынша V блокта мұнайлы болып келеді. Оның жалпы қалыңдығы 13, 9 м-ден 16, 5 м-ге дейін өзгереді. Тиімді мұнай қаныққан қалындығы 2м. құрайды. Су-мұнай жапсары шартты түрде қабылданған. Шоғыр - литологиялық экрандалған.

NeoB ₂ мұнайлы шоғырының ауданы - 2225 мың. м ² .

NeoB ₃ қабатшасы ҰГЗ бойынша IV және XII блоктарда мұнайлы. Ұңғымалардын көбісінде коллектор өткізбейтін жыныстардан тұрады. Қабатшаның жалпы қалындығы 7, 8 м-ден 10, 6 м-ге дейін аралықта құбылмалы. Тиімді мұнай қаныққан қалындығы 0, 7 м. - 5 м аралығында өзгереді. Мұнайлы шоғырының ауданы 7800 мың. м ² тең.

NeoB ₄ қабатшасы ҰГЗ бойынша II және XII блоктарда мұнайлы. Оның жалпы қалындығы 7, 3-м-ден 8, 8 м. аралығында өзгереді. Тиімді мұнай қаныққан қалындығы 3 м. - 3, 4 м аралығында өзгереді. Су-мұнай жапсары -433м-ден -444, 9 м-ге дейін аралықта өзгереді.

NeoC өнімді қабаты екі қабатшадан тұрады: NeoC ₁ және NeoC _2.

NeoC ₁ қабатшасы V блокта мұнайлы, ал қалғандарында сулы. Қабатшаның жалпы қалындығы14, 8 м-ден 20, 3 м-ге дейін өзгереді. Тиімді мұнай қаныққан қалындығы 5, 2 м. Су-мұнай жапсары - 425, 9м абсалюттік белгісінде қабылданған. Мұнайлылық ауданы - 3850 мың. м ² .

NeoC ₂ қабатшасы ҰГЗ бойынша IV блоктарда мұнайлы. Қабатшаның жалпы қалындығы 5, 3 м-ден 7, 9 м-ге дейін өзгереді. Тиімді мұнай қаныққан қалындығы 1м.

1. 1. 3 Мұнай, газ және судың қасиеті мен құрамы

Солтүстік Бозашы кен орнының игеру технологиялық сұлбасы орындалғаннан кеін мұнай құрамын дәлірек анықтау мақсатында, бор жүйесіндегі NB39, 41 және юра жүйесіндегі NB25, 36, 38, 47 ұңғымаларынан газсыздындырылған мұнайдың үлгісі алынған.

Газсыздандырылған мұнайдың қасиеттері АОНИПИ мұнайгаз зертханаларында анықталынды. Алыгған нәтижелер Солтүстік Бозашы кен орнының мұнайы туралы болжамдарды дәләлдеді, яғни аз парафинді, жоғары шайырлы мұнай қатарына жатады. Құрамында 3% парафины бармұнайдың қату төменгі температурасы 20 ^о С.

Газсыздандырылған мұнай біртекті қасиеттерге ие, сол себептен оны ортақтандырылған көрсеткіштермен сипаттауға болады.

Солтүстік Бозашы кенорнының бор және юра жүйесіндегі

мұнайының қасиеттері:

Бор Юра

Тығыздығы 0, 94 г/см ³ 0, 94 г/см ³

Тұтқырлығы 50 ^о С кезінде 184, 4 мПа*с. 147, 4 мПа*с.

200 ^о С кезінде мұнайдан ашық фраккциялардың бөлінуі

2, 43% об. 3, 32% об.

300 ^о С кезінде мұнайдан ашық фраккциялардың бөлінуі

20, 6% об. 19, 25% об.

Мұнай құрамындағы асфальтты шайрлардың үлесі

21, 42% 22, 88%

Мұнай құрамындағы күкірттің үлесі

2, 1% 2, 1% Солтүстік Бозашы кен орны қабат суларын талдау нәтижелері 1. 1. кестеде көрсетілген.

Кесте -1. 1 Қабат суларының талдау нәтижелері

Келтірілген нәтижелер негізінде, юра горизонттарының қабат суларының жалпы минерализациясы 60-70 г/л хлоркальцийлі типке жатқызылады.

Бұл әдістердің технологиялық тиімділігі дүние жүзілік тәжіребеде дәлелденген. Мұнайды жұмысшы агентпен ығыстырудың физикалы - гидродинамикалық сипаттамаларын анықтау тәжіребелері 70-ші жылдары «КазНИГРИ», «ИГиРГИ» и «ВНИИ» институттарында жүргізілген. 1. 2 кестеде тәжіребе нәтижелері көрсетілген.

Кесте 1. 2- Ығыстырудың физикалы - гидродинамикалық сипаттамалары

1. 1. 4 Мұнай және газ қорлары

Солтүстік бозашы кен орны бойынша мұнай, еріген және бос газдың балансты қорын ГКЗ СССР 1977 жылы төмендегіндей мөлшерде белгіліді:

Мұнай

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс